نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

دارونامه؛ آشنایی با داروی آلتادین Althadin

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , دارونامه

 

آلتادین یک داروی گیاهی است.

آلتادین (به انگلیسی :(Althadin)

ترکیبات موجود:
هر قرص حاوی
۲۲۰ میلی‌گرم عصاره گل ختمی(Althaea officinalis)
۱۵ میلی‌گرم عصاره تام شیرین بیان(Glycyrrhiza glabra)
۲ میلی‌گرم اسانس نعنا(Mentha piperita) می‌باشد.

رده درمانی: خلط آور، ضدالتهاب مخاط گلو و دهان

اشکال دارویی: قرص ۷۰۰ میلی‌گرمی مکیدنی

مکانیسم اثر: گیاهی

موارد مصرف:

آلتادین در درمان التهاب و تحریک مخاط گلو بکار می‌رود همچنین به عنوان خلط آور در سرفه‌های تحریکی ناشی از افزایش ترشحات مجاری تنفسی فوقانی استفاده می‌شود.
خلط آور، التهاب مخاط گلو و دهان، سرماخوردگی و گرفتگی صدا، سرفه‌های تحریکی، خشکی دهان و گلو

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :

آلتادین با داشتن موسیلاژ و سایر مواد موثر دارای خاصیت نرم‌کننده و کاهش‌دهنده تحریکات و التهابات خفیف در مخاط دهان و گلو می‌باشد . احتمالا این اثر با ایجاد یک غشا و مانع فیزیکی برای جلوگیری از گسترش تحریکات ظاهر می‌شود.
موسیلاژ ( گالاکتورونیک، گلوکورنیک اسید، رامنوز … ) پکتین، آسپاراژین، لسیتین، منتول، فلاونوییدها و گلیسیریزین .

موارد منع مصرف : حساسیت مفرط به دارو

طرز مصرف : طبق دستور پزشک هر ۱ تا ۳ ساعت یک قرص مکیده می‌شود.

مصرف در حاملگی و شیردهی:

ایمنی مصرف آلتادین در دوران بارداری و شیردهی به اثبات نرسیده است با این وجود منافع آن در برابر مضار آن باید سنجیده شود.

آشنایی گل ختمی

گل ختمی علاوه بر آن که به دلیل داشتن گل‌های رنگی و بزرگش در تزئین خانه یا باغچه استفاده می‌شود، کاربردهای پزشکی و درمانی هم دارد. برگ‌ها و گلبرگ‌های گل ختمی را می‌توان به شکل دم‌نوش و عرقیات مصرف کرد که برای درمان انواعی از بیماری‌ها مفید است.

گل ختمی در فرهنگ‌های مختلف
به لحاظ تاریخی گل ختمی در فرهنگ‌های مختلف به عنوان گزینه‌ای برای درمان چندین بیماری کاربرد داشته است.

* در مصر باستان از دم‌نوش گل ختمی برای کاهش دمای بدن، درمان بیماری‌های عصبی و قلبی و افزایش دهنده ادرار استفاده می‌کردند.

* در کشورهای آفریقایی نیز دم‌نوش گل ختمی را برای درمان یبوست، سرطان، بیماری کبد و علائم سرماخوردگی تجویز می‌کردند. همچنین خمیر تولید شده از برگ‌های این گیاه برای درمان جراحت روی پوست قرار داده می‌شد.

* در ایران این دم‌نوش به عنوان روش درمانی برای کاهش فشار خون بالا مورد استفاده بوده است. مطالعات جدید هم حاکی از آن است که گل ختمی می‌تواند در کاهش فشارخون و کلسترول بالا موثر باشد. هرچند لازم است بررسی‌های بیشتری در این باره انجام گیرد.

* در یونان باستان، گل ختمی را با عسل می‌جوشاندند و برای درمان زخم‌ها، اسهال خونی، درد سیاتیک و دندان درد استفاده می‌کردند.

استفاده از ریشه گیاه ختمی به عنوان داروی گیاهی برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و دیگر مشکلات تنفسی سابقه‌ای چند هزار ساله دارد که این خاصیت درمانی فوق‌العاده حاصل لعاب زیادی است که از خیس کردن گلبرگ‌ها و ریشه‌ این گیاه بدست می‌آید.

گل ختمی را با عسل می‌جوشاندند و برای درمان زخم‌ها، اسهال خونی، درد سیاتیک و دندان درد استفاده می‌کردند. همچنین برگ‌های این گیاه برای درمان گازگرفتگی و سوختگی شفابخش است.
قسمت‌های مختلف این گیاه از جمله گلبرگ‌ها، برگ، ریشه و ساقه خواص دارویی متفاوتی دارند. بیشترین کاربرد ختمی برای درمان مشکلات تنفسی و برونشیت است. همچنین گل ختمی در درمان مشکلات مرتبط با التهاب دستگاه گوارش موثر است و می‌تواند در کاهش التهاب لثه نوزادان در زمان دندان درآوردن آنها مفید باشد.

علاوه بر این می‌توان عصاره ریشه و ساقه ختمی را برای درمان سوختگی‌ها و زخم‌های پوستی استفاده کرد و درمانی موثر برای کاهش قرمزی و سوزش ناشی از اگزماست.
گل ختمی در درمان مشکلات گوارشی از جمله سوزش معده، سوء هاضمه، کولیت زخمی و زخم معده استفاده می‌شود. همچنین محققان در نظر دارند تا کارآیی ختمی را به عنوان درمان طبیعی برای کنترل قندخون در دیابتی‌ها مورد بررسی قرار دهند.

برگ‌ها و گلبرگ‌های گل ختمی را می‌توان به شکل دم‌نوش و عرقیات مصرف کرد که برای درمان انواعی از بیماری‌ها مفید است.

* قسمت‌های مختلف این گیاه از جمله گلبرگ‌ها، برگ، ریشه و ساقه خواص دارویی متفاوتی دارند. بیشترین کاربرد ختمی برای درمان مشکلات تنفسی و برونشیت است.

* می‌توان عصاره ریشه و ساقه ختمی را برای درمان سوختگی‌ها و زخم‌های پوستی استفاده کرد و درمانی موثر برای کاهش قرمزی و سوزش ناشی از اگزماست.

مراقب باشید
* با این حال در برخی از مطالعات آمده است گل ختمی می‌تواند در فرآیندی که بدن استامینوفن را فرآوری می‌کند تاثیر بگذارد؛ هرچند این تاثیرگذاری احتمالا بسیار ضعیف است.
* زنان باردار و مادران شیرده باید از زیاد خوردن آن پرهیز کنند.
* کسانی که سرد مزاج هستند باید ختمی را با عسل بخورند.

طرز تهیه
یک قاشق غذاخوری گل ختمی را در قوری بریزید و روی آن آب با دمای ۷۰ یا ۸۰ درجه ریخته و اجازه دهید که به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. در صورت تمایل می توانید آن را با کمی عسل شیرین کنید.
برای دم کردن ریشه این گیاه ابتدا ریشه آن را تمیز کرده و در یک لیتر آب جوش ریخته و اجازه دهید که به مدت ۳۰ دقیقه دم بکشد پس از سرد شدن آن را از صافی عبور داده و در صورت تمایل با عسل شیرین کنید.

آشنایی شیرین‌بیان

شیرین‌بیان از جمله گیاهان دارویی خودرو است و کمتر مورد کشت قرار می‌گیرد. برگ‌های آن مرکب است و از ۴ تا ۷ زوج برگ به اضافه یک برگچه انتهایی تشکیل یافته ‌است که به سبب ترشح شیره، چسبنده‌اند. گل‌های این گیاه به رنگ‌های ارغوانی، زرد یا بنفش یا آبی مایل به سفید هستند و میوه‌اش شامل ۵ تا ۶ دانه مایل به قهوه‌ای است. ریشه و ساقه زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد.

ترکیبات شیرین‌بیان

قسمت مورد استفاده شیرین‌بیان، ساقه‌های زیرزمینی و ریشه‌های گیاه است که دارای ترکیبات مختلفی است. مهم‌ترین ماده‌ای که موجب شیرینی شیرین بیان می شود، ترکیب موجود در ریشه‌های گیاه به نام اسید گلیسریزیک است که ۵۰ برابر شکر شیرینی دارد. اسید گلیسریزیک با افزایش سن گیاه افزایش می‌یابد.

ترکیبات موجود در ریشه شیرین بیان برای مقابله با پوسیدگی دندان مفید هستند. همچنین خاصیت ضدمیکروبی داند، بنابراین می‌توان از شیره این گیاه به عنوان ماده ضدپوسیدگی در محلول‌های شستشوی دهان و نیز خمیر دندان‌ها استفاده کرد.

خواص شیرین‌بیان

* مهم‌ترین خاصیت شیرین‌بیان که جدیدا کشف شده است، درمان زخم معده و سرطان معده است.

* این گیاه برای تقویت عمومی بدن مفید است و خوردن آن از پیری زودرس جلوگیری می‌کند و برای نرم کردن سینه موثر است.

* زخم‌ها و تاول‌های پوست را با دم کرده شیرین بیان شست‌وشو دهید تا زود خوب شوند.

* گیاه شیرین‌بیان ملین است و برای درمان سوء‌هاضمه و از بین بردن نفخ شکم مفید است.
ریشه و ساقه گیاه شیرین بیان

* برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان می‌توان ریشه شیرین بیان را مکید.

* این گیاه ورم معده را برطرف می‌کند و تنگی نفس را تسکین می‌دهد.

* این گیاه چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می‌کند. برای این منظور ۲ گرم ریشه شیرین‌بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر مخلوط کنید. سپس آن را در آب خیس کرده و هر روز بخورید.

* اگر شیرین‌بیان را قبل از غذا مصرف کنید، برای لاغری موثر است.

* برای درمان موخوره، دم کرده شیرین‌بیان را به سر بمالید و برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ‌های شیرین‌بیان پماد درست کرده در این قسمت‌ها بگذارید.

* در طب‌سنتی از این گیاه برای درمان اسپاسم عضلات و تورم، برونشیت، روماتیسم و ورم مفاصل استفاده می‌شود.

* امروزه نیز عصاره شیرین بیان یکی از اجزاء ترکیبی شربت سرفه است.

* شیرین‌بیان همچنین مدر (ادرارآور) است و می‌توان از آن به عنوان عامل ضدویروس موضعی برای زخم و التهاب زونا، چشم، دهان و دستگاه تناسلی استفاده کرد.

مضرات مصرف زیاد شیرین‌بیان

– مصرف بی‌رویه شیرین‌بیان یا سایر فرآورده‌های آن به سبب تحریک غدد فوق کلیوی و ترشح بیش از اندازه هورمون آلدوسترون مضر است. این حالت سبب عوارضی چون اختلال در فعالیت‌های متابولیسمی و بالا رفتن فشار خون می‌گردد. در صورت مصرف بیش از ۲۰ گرم در روز، بروز عوارض نامطلوب بعید نیست.

– استفاده زیاد از شیرین‌بیان برای طحال نیز مضر است.

مصرف بسیار زیاد شیرین‌بیان ممکن است به بروز حالاتی خطرناک نظیر فشار خون و حتی سکته قلبی منجر شود.

– برخی از افراد با مصرف زیاد شیرین‌بیان دچار درد عضله و عده‌ای دیگر دچار کرختی دست و پا می‌شوند.

– مصرف زیاد این ماده سبب افزایش وزن نیز می‌شود.

چه کسانی باید از مصرف شیرین‌بیان خودداری کنند؟

در صورت بالا بودن فشار خون یا داشتن ناراحتی کلیه، قلب یا کبد باید از مصرف شیرین‌بیان پرهیز کرد.

مصرف این گیاه و فرآورده‌های آن برای زنانی که در دوران بارداری یا شیردهی‌اند، ممنوع ‌است.

تهیه دم کرده شیرین‌بیان
دم کرده شیرین‌بیان

برای درست کردن دم کرده ی شیرین بیان باید ۵۰ گرم ریشه شیرین‌بیان بدون پوست را آسیاب کنید و در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد.

برای درست کردن جوشانده شیرین‌بیان نیز باید ۵۰ گرم ریشه شیرین‌بیان بدون پوست را آسیاب کرده و در ۱۰۰ گرم آب بریزید و آنقدر بجوشانید که دوسوم آن باقی بماند.

عصاره شیرین‌بیان

با جوشاندن ریشه گیاه شیرین بیان و تبخیر بخش عمده آب آن، ماده‌ای سیاه‌ رنگ (مایل به قهوه‌ای) به دست می‌آید که همان عصاره است. این ماده به دو صورت جامد و شیره عرضه می‌گردد. عصاره شیرین بیان در پزشکی، داروسازی، صنایع غذایی و بهداشتی مصارف متعددی دارد.

کاربرد اصلی این ماده، (در کشورهای غربی) شیرین کردن فرآورده‌های غذایی است، چون ۵۰ برابر قند (ساکاروز) شیرینی دارد و علاوه بر این، خواص دارویی هم دارد.

فرآورده‌های شیرین‌بیان

در اروپا آب‌نبات‌هایی با طعم تند از شیرین‌بیان تهیه می‌شود که طرفدار زیادی هم دارد. البته باید گفت که طعم اغلب این گونه تنقلات با روغن تخم انیسون (بادیان رومی) تامین می‌شود و مقدار واقعی شیرین‌بیان در آنها بسیار کم است.

از چاشنی شیرین‌بیان در تهیه نوشیدنی‌های غیرالکلی استفاده می شود.

مردم ایتالیا دوست دارند که شیرین‌بیان را به شکل طبیعی استفاده کنند، به این نحو که ریشه این گیاه را پس از شستن، به عنوان خوشبو کننده دهان می‌جوند.

در آشپزی چینی، شیرین بیان مانند چاشنی‌های دیگر در پخت غذاها استفاده می‌شود و اغلب برای خوش‌طعم کردن سوپ‌ها به کار می‌رود.

شیرین‌بیان در سوریه نیز خواهان زیادی دارد و به صورت نوشیدنی در بازار عرضه می‌شود.

آشنایی نعناع

نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان می باشد و جز سبزی‌های خوراکی است. از محل گره های ساقه، ریشه‌هایی خارج می‌شوند که ساقه جدید را درست می‌کنند. بنابراین اگر شما فقط یک ساقه نعناع در باغچه خود بکارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می‌شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزارپا می‌گویند.

نعنایی که به عنوان سبزی خوردن مصرف می‌کنیم، با نعنایی که به صورت خودرو در کوه می روید متفاوت است. البته از نظر شکل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای کوهی قوی‌تر است.

البته خوردن نعنایی که پرورش داده می‌شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می‌گیرد، با غذای روزانه، مخصوصا ناهار توصیه می‌شود.

در مواردی که ناراحتی‌های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی‌کند، بلکه درمان کننده‌ی ناراحتی معده هم می‌باشد.

نعنای کوهی یا نعنای فِری، از نظر کاربرد و خواص از نعنای معمولی که پروزش داده می‌شود، بسیار عالی‌تر، قوی‌تر و مؤثرتر است.

این گیاه در دامنه‌ها و ارتفاعات متوسط رویش دارد. بو و عطر بسیار نافذی دارد و در کرم‌هایی که برای پوست ساخته می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این گیاه، گل‌های ریز و آبی رنگی دارد و قسمت‌های مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ساقه‌ی آن است.
ترکیبات

نعنا دارای ماده‌ای به نام منتول است که احساس خنکی در دهان ایجاد می‌کند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از ۳۵ تا ۵۵ درصد تغییر می‌کند که البته اگر نعناع دیر کنده شود، مقدار منتول آن تا حدود ۳۰ درصد پایین می‌آید.

خواص درمانی

* نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می‌کنند که مصارف طبی مختلفی دارد.

* نعنا باد شکن است و گاز معده و روده را از بین می برد.

* تقویت کننده معده و بدن است.

* ضدتشنج و ضدسرفه است.

* نعناع مسکن،‌ آرام‌بخش و قاعده‌آور است.

* برای بی‌خوابی، کم‌خوابی و ناراحتی‌های شبانه یک داروی موثر است.

* استفاده از نعنا، درد شکم را برطرف می‌کند.

* نعناع برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا مفید می‌باشد.

* نعناع ناراحتی‌های عصبی را برطرف می‌کند.

* برای تسکین درد دندان، نعناع را در دهان گذاشته و بجوید.

* آشامیدن دم کرده نعناع و یا عصاره نعناع خونریزی سینه را قطع می‌کند.

* کمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بین می‌برد.

* نعناع کرم‌های روده و معده را می‌کشد.

* برای از بین بردن سکسکه و دل به هم خوردگی و استفراغ، نعنا را با انار ترش بخورید.

* نعناع ادرار را زیاد می‌کند.

* یک فنجان دم کرده گرم نعناع سینه را آرام می‌کند.

* برای رفع قولنج و دردهای روده، معده و هضم نشدن غذا، دم کرده نعنا بنوشید.

* برای از بین بردن گلودرد، دم کرده نعناع غرغره کنید.

* نعناع معرق است، بنابراین تب را پایین می‌آورد.

* در هنگام سرماخوردگی بینی را با دم کرده نعناع بشویید.

* نعناع بهترین دوست کبد است. کبد را تمیز کرده و صفرا را رقیق می‌کند و کلسترول خون را پایین می‌آورد. برای این مورد دم کرده نعنا را قبل از غذا بنوشید.
رفع سردرد با نعناع

* برای رفع سردردهای میگرنی می‌توانید با مخلوط کردن مواد زیر، پمادی تهیه کنید و در نقطه‌ای که درد می‌کند، بمالید.

اسانس نعناع ۳ گرم

روغن زیتون ۲ گرم

لانولین ۵ گرم

* برای رفع سردرد از کمپرس نعناع استفاده کنید. به این ترتیب که ۱۰ قطره روغن نعناع را با یک لیوان آب سرد مخلوط کرده و در یک کاسه بریزید.

سپس یک پارچه که به اندازه پیشانی باشد در آن فرو برده و آب اضافی آن را بگیرید و روی پیشانی و شقیقه‌ها قرار دهید تا سردرد برطرف شود.
ضدعفونی کردن بینی با نعناع

برای ضدعفونی کردن بینی، با مخلوط کردن ۱ گرم اسانس نعناع و ۴۰ گرم روغن بادام شیرین، محلولی تهیه کنید و پنج قطره در هر سوراخ بینی بچکانید.
رفع خارش با نعناع

اگر بدن شما خارش دارد مقدار ۲ گرم اسانس نعناع را در ۵۰ گرم وازلین ریخته، خوب با هم مخلوط کرده و در محل خارش بمالید.
تسکین آرتروز با نعناع

اگر از بیماری روماتیسم و آرتروز رنج می‌برید، از روغن نعناع استفاده کنید، به این صورت که ۲ قطره روغن نعناع را با یک قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط کرده و محل های دردناک را با آن ماساژ دهید.
اسانس نعناع

یکی از فرآورده‌های نعناع، اسانس آن است که از تقطیر برگ و سرشاخه‌های گلدار نعنا تحت اثر بخار آب تهیه می‌شود و دارای ۵۰ تا ۷۰ درصد منتول می‌باشد.

اسانس نعناع که در کشور انگلستان تهیه می‌شود، شهرت خاصی دارد.

این اسانس به عنوان تقویت کننده معده، بادشکن، ضدعفونی کننده،‌ رفع دل پیچه‌ی بچه‌ها و اسهال به کار می‌رود.

برای استفاده از اسانس نعنا کافی است که مقدار یک تا سه قطره از آن را با یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید.
موارد احتیاط

* اسانس نعناع را نباید به مقدار زیاد به کودکان و نوزادان خوراند، زیرا روی حرکات تنفسی و قلب اثر می‌گذارد و ممکن است خطرناک باشد.

* اگر اسانس نعناع به مقدار زیاد مصرف شود، فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده می‌شود و حرکات دودی معده را از بین می‌برد.

* نعناع با تمام فوایدی که دارد، اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشی را تحریک می‌کند.

لذا اگر شما روزی دو تا سه فنجان دم کرده نعنا می‌نوشید، بهتر است بعد از دو هفته نوشیدن، چند روزی مصرف آن را قطع کرده و دوباره شروع کنید.

منبع: سایت داروکده

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

دارونامه؛ آشنایی با داروی آلپرازولام

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, دارونامه

 

آلپرازولام (به انگلیسی: Alprazolam)

ردۀ درمانی: بنزودیازپین‌ها

اَشکال دارویی: قرص، ۰٫۵, ۱mg

آلپرازولام دارای چندین نام تجاری ازجمله Apo-alperaz ،Xanal ،Razoalperazolam، زاناکس (Xanax)، نیراوام (Niravam)، آلپرازولام تی اس (Alprazolam-ts) و آلپرازولام تی دی (Alprazolam-td) است.

_ موارد مصرف
این دارو برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز می‌شود. این دارو دارای اثر ضدافسردگی است و بنابر این در بعضی موارد برای افراد افسرده تجویز می‌شود.

آلپرازولام از بنزودیازپین‌ها است.

الف) اضطراب و فشار عصبی
بزرگسالان: مقدار معمول شروع دارو ۵/۰-۲۵/۰ میلی‌گرم سه بار در روز است. هر ۴-۳ روز، مقدار مصرف بر حسب نیاز افزایش می‌یابد. حداکثر مقدار تام مصرف mg/day4 در مقادیر منقسم است. در بیماران سالمند یا ناتوان یا در اختلال عملکرد کبدی مقدار معمول شروع دارو ۲۵/۰ میلی‌گرم دو یا سه بار در روز است.

ب) اختلال پانیک
بزرگسالان: ابتدا مقدار ۵/۰ میلی‌گرم سه بار در روز مصرف می‌شود. هر ۴-۳ روز بر حسب نیاز و تحمل بیمار بر مقدار مصرف افزوده می‌شود. اکثر بیماران به بیش از mg/day4 نیاز دارند؛ با این وجود، مقادیر mg/day10-1 هم گزارش شده است.
پ) ترس از جمعیت و مکان‌های باز (agoraphobia)
بزرگسالان: مقدار mg/day8-2 مصرف می‌شود.
ت) افسردگی، سندرم پیش از قاعدگی.
بزرگسالان: مقدار mg25/0 سه بار در روز مصرف می‌شود.

_ مکانیسم اثر این دارو
مانند سایر بنزودیازپین‌ها به‌عنوان آگونیست‌های گیرنده بنزودیازپین برروی غشای سلول‌های عصبی اثر می‌کند و باعث تسهیل ورود و یا افزایش عمل گابا می‌شود و ورود یون کلر را به سلول‌ها افزایش می‌دهد.

آلپرازولام سیستم اعصاب مرکزی را در سطوح لیمبیک و زیر قشر مغز تضعیف می‌کند. این دارو از طریق افزایش اثر نوروترانسمیتر گاما – آمینوبوتیریک اسید (GABA) بر روی گیرنده‌اش در سیستم فعال‌کننده مشبک بالارونده اثر ضد اضطراب خود را اعمال می‌کند و به افزایش مهار و انسداد تحریک لیمبیک و نواحی قشری مغز منجر می‌شود.

_ فارماکوکینتیک:
موارد منع مصرف و احتیاط
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط به دارو یا سایر بنزودیازپین‌ها، گلوکوم حاد با زاویه بسته و بیمارانی که در حال دریافت یک ترکیب ضدقارچ آزول هستند.
موارد احتیاط: بیماری کبدی، کلیوی یا ریوی یا در کسانی که سابقه سوء‌مصرف مواد دارند.

_ چگونگی مصرف
آلپرازولام در مقادیر متفاوت برای مشکلات گوناگون تجویز می‌شود. هیچ‌گاه نباید بیشتر یا کمتر از مقدار تجویزشده مصرف کرد. شکل مایعِ آلپرازولام را می‌توان با مایعات یا غذاهای نیمه‌جامد مانند مارمالاد مخلوط کرد. نباید اجازه داد آلپرازولام مایع یخ بزند. اگر بیمار، یک نوبت دارو را فراموش کند، به‌محض یادآوری، باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامۀ داروییِ منظم‌ خود بازگردد. مقدار دارو را نباید دوبرابر کرد.

_ عوارض‌ جانبی

در صورت‌ بروز هریک‌ از علایم‌ نادر ولی‌ جدی‌ زیر، آلپرازولام‌ را قطع‌ کرده‌ با پزشکتان‌ تماس‌ بگیرید:
اعصاب مرکزی: خواب‌آلودگی، منگی، سردرد، گیجی، سرگیجه، سنکوپ، افسردگی، بی‌خوابی، عصبانیت، بی‌قراری، آکاتژیا، اختلال میل جنسی، اضطراب، آتاکسی، گیجی، اختلال در تکلم، اختلال حافظه، کابوس شبانه، گزگز اندام‌ها، خودکشی، لرزش.
قلبی ـ عروقی: هایپوتانسیون، تاکیکاردی، درد قفسه سینه، طپش قلب، گرگرفتگی.
چشم، بینی، حلق: تاری دید، احتقان بینی، گلودرد، رینیت آلرژیک.
دستگاه گوارش: خشکی دهان، تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، درد شکمی، بی‌اشتهایی، سوء هاضمه، افزایش یا کاهش اشتها.
پوست: درماتیت.
سایر عوارض: سفتی عضلانی، افزایش یا کاهش وزن، اشکال در ادرار، قاعدگی دردناک، سندرم پیش از قاعدگی.

این علایم‌ ممکن‌ است‌ رخ‌ دهند ولی‌ فقط‌ در صورتی‌ که‌ مشکل‌ساز شوند باید گزارش‌ شوند: سرگیجه‌، خواب‌آلودگی‌، خشکی‌ دهان‌، سردرد ، تهوع‌ ، یبوست ‌، اسهال‌، ضربان‌ قلب‌ تند یا شدید، یا لرزش‌.
موارد منع مصرف و احتیاط

تداخل دارویی آلپرازولام اثر مضعف CNS فنوت یازین‌ها، داروهای مخدر، باربیتورات‌ها، الکل، بیهوش‌کننده‌های عمومی، آنتی‌هیستامین‌ها، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز و ضد‌افسردگی‌ها را تشدید می‌کند.
مصرف همزمان با سایمتیدین و احتمالاً دی‌سولفیرام متابولیسم کبدی آلپرازولام را کاهش داده و سبب افزایش غلظت پلاسمایی آن می‌شود.
استعمال زیاد دخانیات متابولیسم آلپرازولام را تسریع کرده و اثربخشی بالینی آن را کاهش می‌دهد.
بنزودیازپین‌ها ممکن است غلظت سرمی هالوپریدول را کاهش دهند.
غلظت پلاسمایی دیگوکسین ممکن است افزایش یابد.
اثر آلپرازولام ممکن است با مصرف ریفامپین کاهش یابد.
تئوفیلین ممکن است تسکین‌بخشی آلپرازولام را افزایش دهد.
کاربامازپین و پروپوکسی‌فن، ممکن است سطح آلپرازولام را کاهش دهند، لذا مصرف هم‌زمان آنها باید با احتیاط باشد. ممکن است نیاز باشد دوز آلپرازولام افزایش یابد.

فلوکونازول، ایتراکونازول، کتوکونازول و مایکونازول می‌توانند منجر به افزایش سطح آلپرازولام شده و باعث تضعیف CNS و اختلالات موتور شوند و باید از مصرف همزمان آن‌ها پرهیز گردد.
ممکن است در مصرف همزمان با ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای، سطح این داروها بالا رود لذا لازم است بیمار از نزدیک پایش شود.

_ موارد احتیاط‌

در صورت‌ وجود هریک‌ از موارد زیر پیش‌ از مصرف‌ آلپرازولام‌ پزشک‌تان‌ را مطلع‌ سازید:
حساسیت‌ به‌ آلپرازولام‌ یا دیگر بنزودیازپین‌ها، یا به‌ هر نوع‌ ماده‌ غذایی‌، رنگ‌های‌ خوراکی‌، یا نگه‌دارنده‌ها.
بارداری‌ یا شیردهی‌.
مصرف‌ داروهای‌ دیگر، به‌ ویژه‌ الکل‌، آرامبخش‌ها، ضدافسردگی‌ها، و داروهای‌ ضدصرع‌ و تشنج‌.
سابقه‌ یا ابتلا به‌ گلوکوم‌ (افزایش‌ فشار داخل‌ چشم‌)، سوءمصرف‌ الکل‌ یا مواد مخدر، میاستنی‌ گراو، بیماری‌ انسدادی‌ ریوی‌ مزمن‌ شدید، یا آمفی‌زم‌.

_ توصیه هنگام‌ مصرف

مراجعات‌ مقطعی‌ به‌ پزشک‌تان‌ داشته‌ باشید تا بهبودتان‌ را زیر نظر داشته‌ باشد.
تا هنگامی‌ که‌ پاسخ‌ بدن‌تان‌ به‌ آلپرازولام‌ مشخص‌ نشده‌ است‌ در رانندگی‌ و کار با وسایل‌ خطرناک‌ احتیاط‌ کنید. برخی‌ افراد در طی‌ مصرف‌ این‌ دارو دچار خواب‌آلودگی‌ و کاهش‌ سطح‌ هوشیاری‌ می‌شوند.
اگر به‌ مسمومیت‌ ناشی‌ از مصرف‌ بیش‌ از حد این‌ دارو مشکوک‌ هستید، بلافاصله‌ تقاضای‌ کمک‌ پزشکی‌ کنید.
اگر در طی‌ درمان‌ با آلپرازولام‌ دچار افکار یا احساسات‌ عجیب‌ شدید، حتماً موضوع‌ را با پزشک‌تان‌ در میان‌ بگذارید.
همیشه‌ برگه‌ای‌ همراه‌ داشته‌ باشید که‌ نشان‌ دهد تحت‌ درمان‌ با آلپرازولام‌ قرار دارید.

آلپرازولام‌ را دور از دسترس‌ کودکان‌، و دور از حرارت‌، نور مستقیم‌، و حرارت‌ مرطوب‌ نگهداری‌ کنید. (در این‌ شرایط‌ آلپرازولام‌ فاسد می‌شود).

آلپرازولام‌ تاریخ‌ گذشته‌ را دور از دسترس‌ کودکان‌ در توالت‌ دور بریزید.

_ مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: خواب‌آلودگی، اغتشاش شعور، اغما، کاهش رفلکس‌ها، تنگی نفس، اشکال در تنفس، افت فشارخون، برادیکاردی، اشکال در تکلم و اختلال در حفظ تعادل.
درمان: عبارت است از حفظ فشارخون و تنفس تا از بین رفتن اثر دارو و پیگیری علائم حیاتی بیمار. فلومازنیل (Flumazenil) که یک آنتاگونیست اختصاصی بنزودیازپین‌ها است، ممکن است مفید باشد. برای حفظ راه هوایی بیمار و تامین اکسی‍ژن کافی، ممکن است کمک تهویه مکانیکی از طریق لوله داخل نای ضروری باشد. در صورت نیاز، تزریق وریدی مایعات و تنگ‌کننده‌های عروقی مانند دوپامین و فنیل‌افرین برای درمان افت فشارخون تجویز شود. اگر بیمار هوشیار باشد می‌توان او را وادار به استفراغ کرد. در صورت مصرف اخیر دارو، لاواژ معده، در صورت وجود لوله داخل نای برای جلوگیری از آسپیراسیون، توصیه می‌شود. بعد از استفراغ یا لاواژ، ذغال فعال با یک مسهل به صورت مقدار واحد تجویز می‌شود. دیالیز اثر محدودی دارد. در صورت بروز هیجان از تجویز باربیتورات‌ها خودداری شود، زیرا احتمال تشدید هیجان یا تضعیف CNS وجود دارد.

_ نبایدها

مصرف‌کنندۀ آلپرازولام نباید نوشیدنی‌های الکلی یا دیگر داروهای خواب‌آور استفاده کند. این کار، خواب‌آلودگی را افزایش و سطح هشیاری را کاهش می‌دهد.

نباید آلپرازولام را به‌عنوان یک قرص خواب‌آور استفاده کرد، مگر آنکه برنامۀ درمانیِ بیمار اجازه دهد تا ۷-۸ ساعت خواب داشته‌باشد. در غیر این صورت، تا زمان خروج دارو از بدن، شخص ممکن است خواب‌آلوده باشد و یا اختلال حافظه داشته‌باشد. دوز مصرف این دارو زیر نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب یا پزشک متخصص اعصاب و روان داده شود.
تداخل دارویی قرص آلپرازولام
قرص آلپرازولام Alprazolam با داروهای زیر تداخل ایجاد می‌کند :

داروهای خواب‌آور ( مصرف قرص آلپرازولام Alprazolam با داروهای خواب می‌تواند باعث مرگ ناگهانی در خواب شود )
داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن و …
داروهای سرفه
داروهای شل‌کننده عضلات
داروهای صرع و ضد تشنج
داروهای افسردگی

تداخلات دارویی Drug Interactionsside effects
قبل از استفاده از این دارو با دکتر خود در مورد تمام نسخه‌ها و داروهایی که استفاده می‌کنید ( حتی ویتامین ها، مواد معدنی، داروهای گیاهی و … ) مشورت نمایید٬ به خصوص داروهای زیر :
• قرص‌های ضدبارداری
• داروهای سرع
• آنتی بیوتیک‌هایی مثل :فلوکونازول، ایتراکونازول، کتاکونازول
• داروهای ضدافسردگی مثل فلووکسامین، دسپیرامین، امی پیرامین
• سایمیتیدن
• دیلتیازم
• ایزونیازید
• پروپوکسی فن
بهتر است قبل از مصرف این دارو، لیست کلیه داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید. اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی مثل ویتامین‌ها، مواد معدنی، داروهای گیاهی
فاکتورهای مهم در خصوص آلپرازولام
قرص آلپرازولام یکی از قرص‌های متداول برای بیماری‌های روانی در آمریکا است.
قرص آلپرازولام را می توان به دوزهای کمتر تقسیم کرد.
قرص آلپرازولام سفید است اما معمولا به رنگ‌های زرد و سبز نیز وجود دارد.
قرص آلپرازولام حدود بیست برابر نسبت سایر قرص‌های گروه بنزودیازپین موثر می‌باشد.
قرص‌ها باعث افزایش انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز می‌شود. بنابراین باعث افزایش آرامش می‌شود.
مصرف قرص آلپرازولام باعث اعتیاد می‌شود.

قطع ناگهانی قرص باعث علائمی مانند تومور، عرق کردن، افسردگی، فکر خودکشی و سردرد می‌شود. نوزاد نیز علائمی مانند گریه، به هم خوردن زمان خواب و خارش نشان می‌دهد.
مصرف بیش از حد قرص آلپرازولام در طول شیردهی باعث مشکلاتی مانند خواب‌آلودگی، سردرد، گیج شدن، اختلالات هماهنگی بدن و درد می‌شود.

مصرف بیش از حد قرص آلپرازولام به همراه الکل، قرص‌های قاچاق و ضد‌افسردگی باعث مسمومیت شدید می‌شود.
آلپرازولام باعث افزایش پرولاکتین و تولید بیش از حد شیر می‌شود. اما افزایش مقدار پرولاکتین باعث کاهش پروژسترون و تغییر حالات روحی و هورمون می‌شود.

مصرف آلپرازولام در هنگام شیردهی

توصیه شده است که قرص آلپرازولام در طول شیردهی مصرف نشود. زیرا این ماده وارد شیر مادر می‌شود. اگرچه مقدار ماده مصرفی مرگبار نیست، اما باعث بیماری‌های تنفسی در نوزاد می شود. اگر پزشک قرص آلپرازولام برای شما تجویز کرد مراقب عوارض جانبی آن بر روی نوزاد باشید.

برخی مشکلاتی که نوزاد تجربه می‌کند شامل:

خواب‌آلودگی
کاهش وزن
مشکل غذایی
بی‌حالی

نکته: در هنگام شیردهی برای مصرف قرص نیاز به تجویز پزشک دارید.
داروی جایگزین آلپرازولام
زولپیدم با نام تجاری آمبین خواص یکسانی مانند آلپرازولام دارد. مشخصه آن برای کمک به خواب است. در موارد شدیدتر استفاده از کلونازپام و لورازپام توصیه می‌شود.
چه نکاتی برای تحمل بهتر دوره ترک دارو باید رعایت شود؟
– این‌که فرد از نظر مایعات تامین باشد بسیار اهمیت دارد. کم آبی (دهیدراتاسیون) به طور جدی علائم ترک را بدتر می‌کند.
– از مصرف محرک‌هایی مثل کافئین باید اجتناب شود، چرا که موجب تشدید علائم ترک می‌شود.
– از مصرف الکل هم باید شدیداً اجتناب شود.
– به علت احتمال بروز تهوع در افرادی که در حال گذراندن دوره ترک هستند، مصرف غذاهای کم ادویه یا بی‌ادویه توصیه می‌شود.
– غذاهای با پروتئین بالا می‌تواند باعث افزایش قدرت بیمار شود و انرژی کافی برای او تامین کند.
اولین قدم برای کاهش دوز دارو این است که تصمیم گرفته شود با چه دوزی درمان شروع شود. این امر نیاز به نظارت مستقیم پزشک در تیم درمانگر دارد که مقدار مصرف و طول دوره مصرف دارو را برای بیمار در نظر بگیرد.

منابع:

۱- سایت دارویاب

۲- سایت نبض ما

 

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

علت‌های بروز تب در بدن

بیماری‌‌ها و راه درمانپیشگیری بهتر از درمان

 

درجه حرارت طبیعی بدن در طی روز تغییر می‌کند. دمای بدن صبح‌ها پایین‌تر و عصرها بالاتر است. در حقیقت دمای طبیعی بدن بین ۱/۳۶ تا ۲/۳۷ درجه سانتی‌گراد متغیر است.
اگرچه بیشتر افراد ۳۷ درجه را مناسب می‌دانند، ولی دمای بدن شما ممکن است یک درجه یا بیشتر فرق کند. عواملی مثل عادت ماهانه در خانم‌ها یا انجام ورزش‌های سنگین روی دمای بدن موثرند.
بعضی اوقات نمی‌توان علت تب را مشخص کرد. اگر دمای بدن شما بیش از سه هفته ۳/۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر بود و پزشک نتوانست علت تب را تعیین کند، در این صورت تب شما با علت نامعلوم است.

_ علل شایع تب عبارتند از

بیماری ویروسی

بیماری‌های ویروسی شایع‌ترین علت تب در افراد بزرگسال هستند، مانند بیماری آنفلوآنزا علائم بیماری‌های ویروسی غیر از تب شامل آبریزش بینی، گلودرد، سرفه، گرفتگی صدا و درد عضلانی است. همچنین ویروس‌ها باعث اسهال، استفراغ و دل درد می‌شوند. بیماری‌های ویروسی با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها درمان نمی‌شوند.

بیماری باکتریایی

عفونت‌های باکتریایی ایجادکننده تب، می‌توانند روی هر کدام از اندام‌های بدن تأثیر بگذارند. این بیماری‌ها با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند.
مثلا عفونت مغز و نخاع باعث تب، سردرد، خشکی گردن و گیجی می‌شود. این عفونت می‌تواند باعث مننژیت یا عفونت پرده مغزی شود، لذا باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

عفونت قارچی

عفونت قارچی در هر اندامی می‌تواند دیده شود. برای درمان این نوع عفونت، از داروهای ضد‌قارچ استفاده می‌شود.

تماس با حیوانات

برخی افرادی که با حیوانات سروکار دارند، در معرض آلودگی با باکتری‌های نادری هستند که باعث تب می شوند. این باکتری‌ها در چهارپایان اهلی، شیر و لبنیات غیرپاستوریزه و در ادرار حیوانات بیمار وجود دارد. در این نوع علاوه بر تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل نیز دیده می‌شود.

مسافرت

هر کسی که مسافرت می‌کند خصوصا به خارج از کشور، می‌تواند در اثر غذاهای جدید، مسمومیت‌ها، حشرات و بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن دچار تب شود.

داروها

برخی داروها مثل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای فشار خون بالا یا داروهای ضدتشنج می‌توانند باعث افزایش دمای بدن شوند.

تزریق برخی واکسن‌ها مثل واکسن سه‌گانه یا ثلات (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه) و واکسن پنوموکوک (ذات الریه) نیز باعث بروز تب در بدن می‌شوند.

لخته خون

گاهی اوقات یک لخته خون می‌تواند در ساق پا بوجود آید و باعث ورم و دردپا گردد. قسمتی از این لخته می‌تواند جدا شده و به ریه‌ها برود (آمبولی ریه) و باعث درد قفسه سینه و سختی نفس کشیدن گردد. گاهی وقت‌ها فرد به دلیل التهاب رگ‌های خونی دچار تب می‌شود. در این صورت باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.

تومورهای بدخیم

سرطان هم می‌تواند باعث بروز تب شود. گاهی اوقات تومور، موادشیمیایی را می‌سازد که باعث بروز تب در خودشان می‌شوند. گاهی وقت‌ها تومور، عفونت می کند. تومورهای مغز می‌توانند از تنظیم دمای بدن توسط هیپوتالاموس (ترموستات بدن) جلوگیری کنند و باعث تب شوند.
بسیاری از داروهایی که بیماران سرطانی استفاده می‌کنند، باعث تب می‌شوند. در نهایت سیستم ایمنی در بدن بیماران سرطانی ضعیف می‌شود، در نتیجه در معرض ابتلا به عفونت‌های مختلف قرار می‌گیرند.

عوامل محیطی

گاهی وقت‌ها وقتی بدن بیش از حد گرم می‌شود، دمای بدن خیلی بالا می‌رود. افزایش دمای بدن در این‌گونه مواقع را هیپرترمیا می‌گویند.
این شرایط در اثر ورزش شدید یا در اثر بودن در آب‌وهوای گرم و مرطوب ایجاد می‌شود. شیوه درمان هیپرترمیا با سایر علل ایجادکننده تب متفاوت است. این یک حالت اورژانسی است و فرد دچار هیپرترمیا باید سریعا خنک شود.

گرمازدگی و آفتاب سوختگی شدید نیز باعث بروز تب می‌شوند.

بیماری‌های التهابی

برخی بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) نیز باعث بروز تب می‌گردند.

منبع: هفته‌نامه سلامت

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

آشنایی با بیماری دیستروفی ماهیچه‌ای

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

هرنوع اختلال رشد در موجودات و بافت‌ها و اندام‌های زنده براثر سوءِتغذیه یا نبود مواد غذایی قابل‌مصرف را دیستروفی (dystrophy) یا دُش‌پروردگی می‌گویند.

دیستروفی ماهیچه‌ای یک سلسله بیماری‌های بسیار حاد ژنتیکی (ژن عامل بیماری روی کروموزوم x قرار دارد) پیشرونده وابسته به کروموزوم هاست که باعث تخریب یا اختلال در بافت ماهیچه‌ای می‌شود. دیستروفی ماهیچه‌ای شامل ۸ نوع بیماری است که نمونه شاخص و شدید آن دیستروفی ماهیچه‌ای دوشن است. دیستروفی ماهیچه‌ای غیرقابل درمان است و تاکنون هیچ دارویی برای درمان آن ساخته نشده است. محققان در حال تحقیقات بر روی این بیماری‌ها هستند و تاکنون موفق به ساخت چند ژن و داروی آزمایشی شده‌اند که بر روی حیوانات آزمایشگاهی مؤثر بوده است. امید است در آینده‌های نزدیک درمان دیستروفی ماهیچه‌ای قطعی شود.

*** انواع بیماری‌های دیستروفی ماهیچه‌ای

– دیستروفی ماهیچه‌ای دوشن
– دیستروفی ماهیچه‌ای بکر
– دیستروفی ماهیچه‌ای میوتونیک
– دیستروفی ماهیچه‌ای آتروفی
– دیستروفی ماهیچه‌ای لیمب گرایدل
– دیستروفی ماهیچه‌ای مادرزادی
– دیستروفی ماهیچه‌ای فاسیو اسکاپولو هومورا
– دیستروفی ماهیچه‌ای امری دریفوس

*** داروی آزمایشی دیستروفی ماهیچه‌ای

پژوهشگران دانشکدهٔ پزشکی پیتسبورگ ایالت پنسیلوانیا اقدام به ساخت دارویی به نام PTC۱۲۴ کرده‌اند که می‌تواند ژن‌های معیوب را اصلاح کند و برخی بیماری‌های ژنتیکی را درمان کند، این دارو می‌تواند هزاران بیمار را که برخی از آنها علاج ناپذیرند مانند دش‌پروردگی عضلانی و فیبروز کیستی را درمان کند. به گزارش سرپرست این تحقیق دکتر Soyini Leeاستاد دانشکدهٔ پیستبورگ، شکل کار این دارو که به صورت قرص می‌باشد به این شکل است که به ریبوزوم کرموزوم X وصل شده و ژن معیوب ساخت دیستروفین را وادار به ساخت پروتئین سالم برای عضلات می‌کند و باعث ترمیم آن می‌شود. Soyini اضافه کرد هزاران بیماری ژنتیک وجود دارند که می‌توانند از این رویکرد منفعت ببرند به گزارش یونایتدپرس، Soyini گفت ویژگی منحصربه‌فرد این دارو آنست که نه فقط یک جهش ژنی که باعث بیماری می‌شود، بلکه مجموعه‌ای از جهش‌ها را هدف می‌گیرد بنا به گزارش‌های رسیده PTC۱۲۴با نوع خاصی از جهش مقابله می‌کند که بسته به این که کدام ژن جهش یافته باشد، علائم بسیار متفاوتی ایجاد می‌کند.

به این ترتیب بالقوه می‌توان از آن علیه بسیاری از اختلالات ژنتیکی استفاده کرد. این دارو در مراحل آزمایش‌های بالینی قرار دارد و هنوز به طور کامل ساخته نشده است.

*** روند تحقیقاتی داروی PTC۱۲۴

این دارو هم اکنون درمرحله ثبت نام بیماران واجد شرایط درچندین کشور از جمله آلمان، فرانسه و بلژیک می‌باشد٬البته در آمریکا این کارآزمایی بالینی شروع شده است. این دارو در درمان ۱۳٪ بیماران دوشن و۱۰٪ بیماران فیبروز کیسه‌ای (تارفزونی کیسه‌ای) که بیماری آنها به علت جهش بی‌معنی ایجاد شده کاربرد دارد.

به تازگی گزارشی منتشرشد که موفقیت نسبی این دارو را در کاهش تعداد سرفه‌های بیماران اسرائیلی مبتلا به فیبروز کیسه‌ای نشان داد ومحققان را امیدوار نمود که شاید این دارو در بیماران دوشن هم موثرباشد. شرکت داروسازی پی تی سی در کنار تحقیق بر روی این دارو پروژه‌های دیگری هم در دست اقدام دارد یکی از مهم‌ترین اینها پروژه کاتالیست می‌باشد که خوشبختانه علاوه بر دوشن برای سایر دش‌پروردگی‌های عضلانی نیز می‌تواند سودمند باشد. در این پروژه سعی بر اینست که با استفاده از فنون پیشرفته اثر حدود بیست هزار ترکیب شیمیایی را برکاهش یا افزایش میزان بیان برخی از ژنهای دخیل در رشدونمو عضلات مورد ارزیابی قرار دهند.

یکی ازاین ژنها ژنی به نام SERCA2a است که محصول این ژن باعث افزایش قدرت انقباضی عضلات قلب می‌شود با توجه به اینکه اکثر مبتلایان به دیستروفی‌های عضلانی مشکل قلبی هم دارند افزایش بیان این ژن کمک مؤثری به عملکرد قلب آنها می‌کند. یکی دیگر از ژنهایی که قصد دارند بیانش را افزایش دهند ژن مربوط به IGF-1 (فاکتور رشد شبیه انسولین) است که مختص رشد عضلات می‌باشد و افزایش بیان آن موجب رشد بهتر عضلات می‌گردد.

ژن دیگرکه قصد دارند فعالیت آنرا بیشتر کنند مربوط به پروتئین یوتروفین Utrophin است که شباهت زیادی به دیستروفین داشته و می‌تواند درعضلات بیماران دوشن وبکر جایگزین دیستروفین شود و بدین ترتیب عملکرد عضله را بهبود بخشد. ژنIntegrin-7 (اینتگرین هفت) هم یکی از ژنهایی است که محصول آن در ثبات غشای سلولهای عضلانی نقش مهمی دارد وبا افزایش بیان آن غشای یاخته‌های عضلانی بیماران مقاوم تر خواهند شد.

تنها ژنی که در حال حاضر قصد دارند فعالیت آنرا کاهش دهند ژن مربوط به پروتئینی به نام میوستاتین myostatin است که نقشی بازدارنده در رشد عضلات دارد و کاهش بیان آن عضلات بیماران را از مهار شدگی خارج خواهد نمود.

این پروژه خیلی وقت گیر و پرهزینه است و محققان باید تک تک اثر مواد شیمیایی مختلف را بر این ژنها آزمایش کنند تا شاید ترکیبی مانند PTC۱۲۴پیدا کنند که با مکانیسمی تا به حال ناشناخته، بتواند اثرات فوق‌الذکر را باعث شود. بنابر این بیماران و خانواده‌های آنها باید همچنان صبور و میدوار باشند.

*** یک ژن مصنوعی برای درمان بیماری دیستروفی ماهیچه‌ای ساخته شد
گروهی از دانشمندان انگلیسی و ایتالیایی موفق شدند اولین ژن ترکیبی مصنوعی را برای مقابله با بیماری تحلیل ماهیچه‌ای تولید کنند. محققان دانشگاه آکسفورد، مؤسسه زیست‌شناسی و آسیب‌شناسی مولکولی و مؤسسه زیست‌شناسی عصب و پزشکی ملکولی مرکز ملی تحقیقات ایتالیا اولین ژن ترکیبی را برای مقابله با تحلیل ماهیچه‌ای در آزمایشگاه تولید کردند.

این ژن که «جاز» نام دارد می‌تواند نقش مهمی در درمان بیماری تحلیل عضلانی «دوشن» ایفا کند. تحلیل عضلاتی دوشن، آسیبی است که منجر به تخریب بافت ماهیچه‌ای در بافت‌های فیبری و چربی می‌شود و با کاهش قدرت ماهیچه‌ای و توانایی‌های حرکتی همراه است. نتایج تولید این ژن که ابعاد بسیار کوچکی دارد، در مجله PLOS ONE منتشر شده‌است. به گفته این دانشمندان، محافظت و ساخت یک ژن تنظیم کننده ترکیبی در لابراتوار نیازمند ابزارهای پیشرفته زیست‌فناورانه است.

ساخت این ژن ترکیبی امکان کنترل بیان ژن‌های هدف در آسیب‌های مختلف را برای دانشمندان فراهم می‌کند. ژن «جاز» توانایی کنترل ژن «اتروفین» را دارد و می‌تواند نقش مهمی در ژن درمانی تحلیل عضلانی «دوشن» ایفا کند. درحقیقت این ژن، تنظیم کننده‌ای است که این پژوهشگران وارد دی‌ان‌ای یک موش کردند. در این آزمایش مشاهده شد که توانایی فعال کردن پروتئین اتروفین در ماهیچه اسکلتی موش افزایش یافت. «اتروفین» یک هدف بسیار مناسب در درمان ژنتیکی بیماری تحلیل عضلانی «دوشن» است. درحقیقت فقدان این ژن منجر به بروز این بیماری می‌شود؛ بنابراین گزارش، به طور طبیعی در ماهیچه‌ها ژن اتروفین از زمان تولد بیان می‌شود، اما در بیماران با تحلیل عضلانی، این ژن با کاهش بیان مواجه می‌شود. در این تحقیق به کمک ژن مصنوعی ترکیبی جاز دانشمندان افزایش میزان اتروفین را مشاهده کردند.

*** برای اقداماتی که باید توسط کاردرمانگر انجام شود براساس روند مشخص بیماری، سه مرحله جداگانه در نظر گرفته می‌شود.
مرحله اول- از زمان تشخیص تا زمانی که فرد در بالا رفتن از پله دچار مشکل گردد. بهترین روش در این دوران تشویق به راه رفتن، تمرینات کششی توسط فیزیوتراپیست برای اندام فوقانی و تحتانی واستفاده از اسپیلینت های گوناگون در شب برای جلوگیری از ایجاد دفورمیتی در مچ پا و یا دست می-باشد.

مرحله دوم- از زمانی که فرد در راه رفتن دچار مشکل شود و برای جابجایی در بیرون از منزل از ویلچر استفاده کند. در این دوران نوع ویلچر باید توسط کاردرمان تعیین و نحوه استفاده از آن آموزش داده شود. هنگام نشستن در ویلچر، میزان تکیه دادن به عقب، وضعیت لگن و زاویه آن با تنه، استفاده از جاهای پا و زاویه زانوها اهمیت فوق العاده دارد.

مرحله سوم- زمانی که فرد برای جابجایی در بیرون و داخل منزل از ویلچر استفاده کند. در این دوران به علت عدم توانایی در راه رفتن، اسکولیوز (انحراف جانبی ستون مهره‌ها) سریع تر ظاهر می گردد. معمولا این دفورمیتی منجر به کاهش حجم قفسه سینه می‌شود. همچنین در این دوران به علت ضعف ایجاد شده در اندام فوقانی نیاز به استفاده از وسایل کمکی الکتریکی و مکانیکی می باشد.
شنا از فعالیت های بسیار مناسب در این مرحله است زیرا شنا کردن به روی کمر برای حفاظت از پشت بسیار مفید می باشد.با توجه به تنوع دیستروفی ها و شیوه های متفاوت پیشروی بیماری، لازم است مشاوره های بموقع و مناسبی صورت گیرد تا پیشگیری روند بیماری را کندتر سازد.

منبع: هفته‌نامه سلامت

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

دارونامه؛ آشنایی با داروی پروپرانولول

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , دارونامه

 

پروپرانولول (به انگلیسی: propranolol) (بانام‌های تجاری ایندرال و پرانول)، دارویی از دسته بتابلاکرهای غیرانتخابی است که عمدتاً برای درمان فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروپرانول برای بیماری‌های گوناگون دیگری چون تسکین درد قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی، درمان بی‌نظمی تپش و گلوکوم تجویز می‌شود.

این دارو همچنین برای جلوگیری از حمله قلبی در افرادی که یک بار دچار حمله قلبی شده‌اند، کاربرد دارد. با مسدود کردن این تکانه‌ها، به قلب کمک می‌کند تا منظم‌تر و مؤثرتر بتپد و در نتیجه بار کاری قلب کاهش می‌یابد.

همچنین، این دارو برای درمان سیروز کبدی و پرفشاری ورید باب نیز کاربرد دارد.

پروپرانولول در شماری از اختلالات فیزیکی مانند لرزش اساسی و نیز روحی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال و استرس منتشر و اختلال هراس و به‌ویژه اختلال استرس پس از سانحه نیز کاربرد دارد که البته هیچ یک از آن‌ها مورد قبول اف‌دی‌ای نیستند.

پروپرانولول نخستین بتا بلاکری است که در دهه ۱۹۶۰ بوسیله جیمز دبلیو بلک دانشمند اسکاتلندی کشف شد. او برای ساخت پروپرانولول در سال ۱۹۸۸ جایزه نوبل پزشکی را گرفت.

پروپرانولول با اتصال به گیرنده‌های مخصوصی در سلول‌های قلبی و عروقی به نام گیرنده‌های بتا، با مسدود کردن آن فرمان کاهش فعالیت قلبی را به اعصاب قلب منتقل می‌نماید.
‎پس از دریافت این پیام عصبی، با کاهش ضربان قلب باعث منظم شدن ضربان قلب می‌شود، این عمل می‌تواند منجر به کاهش فشار خون در عروق خونی گردد و به پیشگیری از ضربان نامنظم قلبی کمک کند.
‎به علت این‌که قلب با عملکرد این دارو انرژی کمتری مصرف می‌کند، می تواند به کاهش درد‌های قفسه‌ی سینه در آنژین‌های صدری کمک نماید و همچنین پروپرانولول می‌تواند در پیشگیری از حملات قلبی به دنبال این دردهای قلبی نیز موثر باشد و مرگ‌ومیر پس از سکته‌های قلبی را کاهش دهد. البته امروزه داروهای جدیدتری نیز از این گروه تولید شده است ولی پروپرانولول همچنان جزء داروهای بسیار پرمصرف محسوب می‌شود.
‎پروپرانولول در موارد دیگر نیز می‌تواند گزینه‌ی مناسبی جهت درمان و پیشگیری بیماری باشد. از این رو این دارو برای کاهش علائم فیزیکی ناشی از استرس مانند تپش قلب و لرزش بدن تجویز گردد. مشابه این علائم در افراد مبتلا به پرکاری غده‌ی تیروئید نیز دیده می‌شود و پروپرانولول به سرعت می‌تواند این علائم را تسکین دهد.
‎پروپرانولول همچنین به عنوان داروی رایجی در پیشگیری از سر دردهای عروقی یا میگرنی کنترل شده تجویز می‌گردد و می‌تواند گزینه‌ی مناسبی در افراد مبتلا به میگرن که سایر درمان‌ها برای آن‌ها مناسب نمی‌باشد، قرار گیرد. مشاهده شده که پروپرانولول تعداد دفعات حملات میگرنی را کاهش می‌دهد.

پیش از مصرف پروپرانولول
‎-در صورتی که باردار یا شیرده هستید یا قصد باردار شدن دارید، پیش از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-در صورت ابتلا به هرگونه اختلال در عملکرد کبد یا کلیه به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-در صورت سابقه یا ابتلا به فشار خون، اختلالات عروقی، آسم یا هرگونه اختلال تنفسی، قند خون بالا(دیابت)، بیماری پوستی پسوریازیس، بیماری عضلانی و میاستنی گراویس حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
‎-در صورتی که سابقه‌ی افت ضربان قلب یا بلوک قلبی داشته‌اید و در صورتی که سابقه‌ی دردهای قلبی مکرر داشته‌اید پزشک خود را مطلع نمایید.
‎-به دلیل این که این دارو می‌تواند با بسیاری از داروها (خصوصا داروهایی که بر روی گیرنده‌های بتا اثر می‌گذارند) تداخل ایجاد کند، پیش از مصرف این دارو حتما لیست کلیه ی داروها و مکمل‌های مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا در صورت وجود تداخل، اقدامات لازم جهت تنظیم مقدار مصرف یا نوع دارو، صورت گیرد.
‎-در صورت سابقه‌ی حساسیت به این دارو یا هر داروی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید.
-بیماران مبتلا به آسم یا تنگی نفس در مصرف این دارو بسیار دقت کنند چون می تواند بسیار خطرناک باشد.
ویژگی‌ها

فرمول شیمیایی پروپرانول C۱۶H۲۱NO۲ است. پس از ۱ تا ۳ ساعت به حداکثر غلظت پلاسمایی می‌رسد و نیمه عمر آن ۴ تا ۵ ساعت است. اما زمان اثرگذاری آن طولانی‌تر از نیمه عمرش است و ممکن است تا ۱۲ ساعت طول بکشد. بیش از ۹۹٪ آن از راه مدفوع از بدن خارج می‌شود. پروپرانولول بلوک‌کننده غیراختصاصی گیرنده‌های بتا یک و بتا دوی سمپاتیک می‌باشد.

نحوه‌ی مصرف صحیح پروپرانولول
‎-مقدار مصرف مناسب دارو را پزشک باتوجه به سن و شرایط شما تعیین می‌نماید. لذا از مصرف خود سرانه‌ی دارو یا مصرف بیش از حد تجویز شده، خودداری نمایید.
‎قرص پروپرانولول ممکن است ۲،۳ و یا ۴ نوبت در روز برای شما تجویز شود. اما نوع کپسول دارو طولانی اثر تر می‌باشد و معمولا یک مرتبه در روز تجویز می‌شود.
‎کپسول را بطور کامل همراه با یک لیوان آب ببلعید و از جویدن یا بازکردن آن خودداری نمایید.
‎-قرص و کپسول‌های پروپرانولول با دوزهای متفاوتی تولید می‌شود معمولا قرص‌های ۱۰،۲۰،۴۰ میلی‌گرمی رایج می‌باشند لذا در صورتی که از این دارو به مدت طولانی استفاده می‌نمایید هر بار که دارو را جدید خریداری می‌کنید مقدار دارویی را بر روی بسته ی دارو چک نمایید.
‎-سعی کنید دارو را در زمان مشخصی از شبانه روز و به صورت منظم مصرف نمایید تا از فراموش کردن نوبت دارو جلوگیری شود و اثرات مطلوب دارو بهتر حاصل شود.
‎-در صورت فراموش کردن یک نوبت دارو، بلافاصله پس از یادآوری مصرف نمایید.

البته اگر کمتر از ۸ ساعت تا نوبت بعدی مصرف دارو رسیده‌است، نوبت فراموش شده را رها کرده، به برنامه منظم دارویی‌تان بازگردید. اگر بیش از یک نوبت در روز پروپرانولول مصرف می‌کنید، اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده‌است، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید.

توصیه‌های لازم در خصوص مصرف پروپرانولول
‎-در مدت مصرف این دارو، تحت نظر پزشک خود باشید تا روند بهبودی و همچنین شرایط شما بررسی گردد.
‎-درمان با پروپرانولول ممکن است طولانی مدت باشد. لذا دارو را تا زمانی که پزشک توصیه کرده است مصرف نمایید. در صورت مصرف طولانی مدت، قطع ناگهانی این دارو می‌تواند عوارضی داشته باشد به همین دلیل لازم است قطع دارو زیر نظر پزشک و به تدریج انجام شود.
‎-در صورتی که قرار است تحت عمل جراحی یا درمان‌های دندان پزشکی قرار گیرید، درمان‌گر خود را در جریان مصرف این دارو (و سایر داروهای مسدود کننده‌ی گیرنده‌های بتا مانند متوپرولول، کارودیلول و..) قرار دهید، زیرا مصرف این دارو می‌تواند اثرات داروی بی‌هوشی را افزایش دهد.
‎-در صورتی که از نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌نمایید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید زیرا مصرف این دارو همراه با الکل می‌تواند منجر به افت شدید فشار خون باشد که می‌تواند سلامتی شما را تهدید نماید و توصیه نمی‌شود.
‎-در صورتی که مبتلا به دیابت می‌باشید، پروپرانولول می‌تواند علائم افت قند خون (لرزش، تپش قلب و…) را برطرف نماید و متوجه افت قندخون خود نشوید به همین دلیل توصیه می‌شود قندخون خود را بیشتر کنترل نمایید و با پزشک خود در مورد این مسئله مشورت نمایید.
‎-در صورت خرید هر داروی جدید، داروساز خود را در جریان مصرف پروپرانولول قرار دهید. مصرف بعضی از داروها مانند داروهای ضدسرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا و… همزمان با این دارو مناسب نمی‌باشد.
‎-در کنار مصرف این دارو به توصیه‌های پزشک خود در رابطه با تغذیه، ورزش و سبک زندگی سالم توجه نمایید.

اقدامات احتیاطی در زمان مصرف پروپرانولول

قبل از مصرف پروپرانولول اگر به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. یا اگر به دیگر مسدود کننده‌های بتا (مانند متوپرولول metoprolol) حساسیت جدی نشان داده‌اید و یا هر حساسیت دیگری دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید. این دارو ممکن است حاوی ترکیبات غیر فعال باشد که ممکن است باعث بروز واکنش‌های حساسیتی یا دیگر مشکلات شود.

قبل از مصرف داروی پروپرانولول سوابق پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید، به ویژه اگر دچار هر یک از مشکلات زیر هستید:

– مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت، امفیزم

– نارسایی قلبی

– وجود مشکلات خاص در ریتم قلب، مانند برادی کاردی سینوسی*، سندروم ولف پارکینسون وایت* Wolff-Parkinson-White syndrome، انسداد قلب درجه دوم یا سوم atrioventricular block

– پرکاری تیروئید

– بیماری کلیوی

– بیماری کبد

– مشکل در گردش خون (به عنوان مثال بیماری نشانگان رینود* Raynaud’s disease)

– نوع خاصی از تومور با نام فئوکروموسیتوما* pheochromocytoma

– اختلالات ذهنی و روحی مانند افسردگی

– بیماری خاص عضلانی یا عصبی مانند میاستنی گراویس* myasthenia gravis

*برادی کاری سینوسی :ضربان قلب طبیعی اما بسیار آهسته، ۵۰ ضربه یا حتی کمتر در هر دقیقه.

*سندروم ولف پارکینسون وایت Wolff-Parkinson-White syndrome :گونه‌ای نابهنجاری هدایت الکتریکی قلب است که در اثر آن برای هدایت امواج الکتریکی قلب، مسیری فرعی و غیرطبیعی به‌وجود می‌آید. علت و موارد باعث بروز این بیماری، هنوز به درستی شناخته نشده، اما عوامل وراثت و زمینهٔ خانوادگی در ابتلا به بیماری مؤثر هستند.

* فئوکروموسیتوما pheochromocytoma :یک تومور نادر است که معمولاً در غدد آدرنال رخ می‌دهد. در این تومور افزایش ترشح کاتکولامین‌ها (هورمونی که در پاسخ به استرس ترشح می شود) روی می‌دهد.

* میاستنی گراویس myasthenia gravis : یک اختلال خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی به بافت‌های خود حمله می‌کند.

* نشانگان رینود Raynaud’s disease : به کاهش چشمگیر جریان خون در رگ‌های دست یا پا که در نتیجه آن سرما و تغییر رنگ بروز می کند، نشانگان رینود گفته می‌شود.

واکنش شدید آلرژیک به پروپرانولول

قبل از هر گونه جراحی به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که در حال مصرف داروی پروپرانولول هستید.

عوارض جانبی پروپرانولول
‎اسهال، تهوع، سردی دست و پاها-احساس خستگی و خواب‌آلودگی از علائم رایج در زمان مصرف این دارو می‌باشد لذا در صورت وقوع این علائم از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز احتیاط دارد تا زمانی که اثر دارو برطرف نشده، خودداری نمایید.
‎-احساس سرما و یخ کردن دست یا پاها، تنگی‌نفس، اختلال در خواب و کاهش ضربان قلب ممکن است با مصرف این دارو رخ دهد در صورت بروز این علائم به پزشک خود مراجعه نمایید.
‎-در تعداد کمی از مصرف‌کنندگان این دارو کاهش میل جنسی، اختلال در خلق‌وخو، سر درد و سؤهاضمه دیده شده است در صورتی که این علائم را داشتید حتما با پزشک خود صحبت نمایید.
‏‎-از آن‌جا که پروپرانولول علاوه بر اثر بر روی گیرنده‌های بتا در سلول‌های قلبی و عروقی، به گیرنده‌های مشابه در سایر نواحی بدن از جمله عروق ریه نیز می‌توانند متصل شود، می‌تواند عوارض جانبی در سایر نقاط بدن نیز ایجاد نمایند. لذا در صورتی که مشکل تنفسی دارید و یا از داروهای ضدآسم استفاده می‌نمایید احتمالا مصرف این دارو برای شما مناسب نباشد و علائم ریوی شما را تشدید نماید.

افزایش وزن
بتابلوکرها باعث وزن‌گیری افراد می‌شوند. بلاک کردن آدرنالین در بدن باعث شلی بدن شده و ممکن است سطح سوخت و ساز را پایین آورده و منجر به افزایش در بدن شود.

افسردگی و خستگی
ما به مقداری آدرنالین برای تحرک و بشاش بودن نیاز داریم. در صورتی‌که این دارو آدرنالین را در بدن بلاک می‌کند که این موضوع علاوه بر بروز افسردگی باعث از دست دادن کالری و خستگی هم می‌شود.

تاری دید و احساس سرگیجه
زمانی که ضربان قلب کاهش یابد احتمال سرگیجه یا غش در فرد افزایش می‌یابد. تاری دید هم از دیگر عوارض مصرف این دارو است.

عوارض زیر نیز به ندرت بروز می‌کنند، اما خیلی خطرناک هستند:

کبود شدن یا خونریزی بدن به راحتی
علائم عفونت (به عنوان مثال تب و گلو درد مداوم)
درد یا التهاب مفاصل

واکنش حساسیتی شدید به این دارو کم اتفاق می‌افتد. با این حال در صورت مشاهده علائم واکنش حساسیتی به داروی پروپرانولول بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. علائم حساسیت به پروپرانولول عبارتند از:

بثورات پوستی
خارش یا التهاب (به ویژه در صورت، زبان و گلو)
سرگیجه شدید
مشکل تنفسی

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض پروپرانولول نیستند، در صورت مشاهده هر نشانه‌ای که در بالا به آن اشاره نشد، به پزشک مراجعه کنید.

منع مصرف پروپرانولول

این دارو در شوک قلبی، نارسایی آشکار قلب، بلوک درجه دو یا سه دهلیزی-بطنی، برادی کاردی سینوسی و کاهش فشار خون سیستولیک به کمتر از ۱۰۰ میلی‌متر جیوه(برای پیشگیری از انفارکتوس مجدد میوکارد) نباید مصرف شود.
تداخلات دارویی پروپرانولول

مقدار مصرف انسولین و داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند خون، هنگام مصرف همزمان با این دارو باید تنظیم گردد تا از کاهش بیش از حد قند خون جلوگیری شود. در صورت مصرف همزمان داروهای مسدودکننده گیرنده بتا-آدرنرژیک با داروهای مسدودکننده کانال‌های کلسیمی یا کلونیدین، اثرات کاهش فشار خون ممکن است تشدید شود. مصرف همزمان داروهای مهارکننده و مونوآمین اکسیداز با این دارو(مانند فورازولیدون و پروکاربازین) به علت امکان افزایش شدید فشار خون، توصیه نمی‌شود. در صورت مصرف همزمان این دارو با آمین‌های مقلد سمپاتیک که دارای فعالیت بتا-آدرنرژیک هستند، ممکن است اثرات هر دو دسته دارو کاهش یابند. گزانتین‌ها در صورت مصرف همزمان با این دارو ممکن است موجب مهار اثرات درمانی هر دو دسته دارو شوند. همچنین، کلیرانس تئوفیلین افزایش می‌یابد.
مصرف پروپرانولول در دوران بارداری

در دوران بارداری پروپرانولول تنها در صورت نیاز مصرف می‌شود. مادرانی که در دوران بارداری از داروی پروپرانولول استفاده می کنند، نوزادان آنها دارای وزن کم، قند خون کم یا ضربان قلب و تنفس آهسته هستند. در مورد خطرات و مزیت های دارو با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف پروپرانولول در دوران شیردهی

پروپرانولول وارد شیر مادر می‌شود. در مورد مصرف این دارو در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید.

منابع:

۱- سایت دارویاب

۲- سایت دانشنامه‌آزاد

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

چکاپ‌های زنانه و مردانه

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان. بهداشت بانوان , بهداشت مردان

 

توصیه می‌شود که افراد تا سن ۴۰ سالگی هر پنج سال و بعد از آن هر یک تا سه سال یک بار چکاپ انجام دهند.
این چکاپ‌ها برای خانم‌ها و آقایان متفاوت است؛ هر چند که آزمون‌های مشترکی هم وجود دارد. با ما همراه باشید تا از جزئیات همه این چکاپ ها با خبر شوید.

_ فقط آقایان بخوانند

چکاپ‌های مردانه

به‌طور کلی آقایان کمتر از خانم‌ها به سلامت‌شان اهمیت می‌دهند و معمولاً زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که تحمل درد برای‌شان غیرممکن است.
متاسفانه گاهی این سهل‌انگاری برای‌شان گران تمام می‌شود چرا که تاخیر در مراجعه به پزشک، ممکن است بیماری را به مراحل پیشرفته و خطرناک برساند. بنابراین انجام چکاپ‌های سلامت به پیشگیری و تشخیص زود هنگام و درمان مناسب بیماری احتمالی منجر خواهد شد.

براساس آمار سرطان معده در مردان ایرانی مانند دیگر نقاط دنیا رتبه اول را به خود اختصاص داده و پس از آن سرطان‌های پروستات، مثانه، سرطان‌های روده بزرگ و راست روده، سرطان خون، ریه، مری و سرطان‌های دستگاه اعصاب مرکزی به ترتیب سرطان‌های شایع مردان در کشور محسوب می‌شوند که البته با چکاپ‌های به موقع می‌توان درمان امیدوارکننده‌ای را دنبال کرد.

آزمون سرطان معده

سرطان معده در افرادی که وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند و مقدار مصرف پروتئین در برنامه غذایی‌شان کم است، شایع‌تر است اما ابتلا به این بیماری می‌تواند ناشی از تغذیه غیر اصولی و حتی ژنتیکی باشد.

متاسفانه به دلیل اینکه تومور در معده فضای رشد دارد و فرد متوجه آن نمی‌شود، این نوع سرطان بسیار دیر تشخیص داده می‌شود؛ یعنی زمانی که متاسفانه کار از کار گذشته است. به همین خاطر میزان زنده ماندن بیش از ۵ سال از زمان تشخیص سرطان حدود ۱۵ درصد است.

بنابراین همه آقایان با بروز کوچک‌ترین علائمی مثل کاهش اشتها، کاهش وزن، درد معده، سوءهاضمه، احساس پری معده حتی پس از خوردن مقادیر کم غذا، تهوع و استفراغ و مدفوع سیاه باید به پزشک مراجعه کنند تا به کمک آندوسکوپی و ام‌آر‌آی از وضعیت سلامت سیستم گوارش‌شان با خبر شوند.

آزمون سرطان پروستات

سرطان پروستات یکی از سرطان‌های شایع میان تمام مردان دنیاست که مانند خیلی از سرطان‌های دیگر علت شناخته شده‌ای برای آن وجود ندارد اما اختلال در عوامل هورمونی مردانی و آنتی‌ژن‌ها، رژیم غذایی نامناسب، عوامل محیطی مانند زندگی در شهرهای بزرگ صنعتی، عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.

بنابراین آقایان باید از سنین ۴۵ تا ۵۰ سالگی سالی یک بار چکاپ شوند. در این آزمایش با معاینه انگشتی می‌توان بزرگی غیرسرطانی پروستات را تشخیص داد و در صورت مشکوک بودن و بروز علائمی مثل درد مداوم قسمت پایین کمر، سوزش و تکرر ادرار، جاری شدن ضعیف و بی‌اختیار ادرار، ناتوانی در ادرار کردن، جریان منقطع و ضعیف ادرار، وجود خون در ادرار، خروج مایع منی همراه با درد و آزمون PSA یا همان آنتی ژن اختصاصی پروستات سرطان پروستات ردیابی خواهد شد.

_ توجه کنید:

افرادی که پدر یا عموی آن‌ها به سرطان پروستات مبتلا بوده‌اند، چهار برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند و بعد از ۴۰ سالگی باید سالی یک بار برای چکاپ به ارولوژیست مراجعه کنند.

آزمون سرطان مثانه

سرطان مثانه یکی از علت‌های شایع مرگ‌و‌میر در دنیا محسوب می‌شود که شیوع آن در آقایان بیشتر از خانم‌هاست.
به‌طور کلی هر مردی که سیگاری است یا قبلاً سیگار می‌کشیده (سیگاری‌ها ۲ تا ۴ برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند) و یا سابقه قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع رنگ، چرم و لاستیک را دارد، باید پس از ۵۰ سالگی، به‌طور دوره‌ای، آزمون ادرار بدهد تا وجود یا عدم وجود خون در ادرار (یکی از مهم‌ترین علائم سرطان مثانه) او مشخص شود.

همچنین یکی از کلیدهای تشخیصی در این نوع سرطان، تغییر رنگ ادرار (قهوه‌ای مایل به قرمز) است. به همین دلیل مردان بالای ۴۰ سال هر روز باید رنگ ادرار خود را کنترل و در صورت تغییر رنگ ماندگار ادرار به ارولوژیست مراجعه کنند. در شرایط عادی این سرطان علامت دیگری ندارد، مگر این‌که تومور تا نزدیکی کلیه‌ها پیشروی کند و موجب درد در پهلوها شود.

آزمون سرطان روده بزرگ و راست روده

متخصصان می‌گویند سرطان روده بزرگ در بیشتر موارد از پولیپ‌های روده بزرگ منشا می‌گیرد و اگر پولیپ‌ها به زودی شناسایی و برداشته شوند، از ایجاد سرطان روده بزرگ جلوگیری می‌شود. برای تشخیص زودرس پولیپ‌ها و سرطان روده بزرگ، ممکن است آزمایش مخفی خون لازم باشد. این یک آزمایش شیمیایی است که مقادیر اندک خون در مدفوع را شناسایی می‌کند.

همچنین سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف و کولونوسکوپی نیز ممکن است برای تشخیص این بیماری انجام شود. بنابراین همه آقایان باید در ۵۰ سالگی آزمایش خون مخفی به‌طور سالانه و سیگموئیدوسکوپی هر ۵ سال یک بار انجام دهند. یک روش دیگر هم انجام کولونوسکوپی در ۵۰ سالگی و سپس انجام آن هر ۱۰ سال یک بار است.

آزمون سرطان ریه

مصرف سیگار چهارمین دلیل مرگ در میان مردان و عامل ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد سرطان ریه است و افزایش میزان خلطه سینه، خس خس کردن سینه، سرفه‌های طولانی مدت، مشاهده خون در خلط سینه، خستگی مفرط و از دست دادن اشتها می‌تواند نشانه بروز سرطان ریه باشد.
پس اگر سیگاری هستید باید در مصرف آن تجدیدنظر کرده، با بروز این علائم به پزشک مراجعه کنید.

اگر هم قصد ترک سیگار را ندارید بعد از ۴۰ سالگی و سالی یک بار به وسیله یک متخصص ریه معاینه شوید زیرا روش‌های تشخیص این بیماری باید مرحله به مرحله انجام شود ولی متاسفانه در مرحله‌ای که سلول‌ها دچار تکثیر هستند، نمی‌توان آن را تشخیص داد اما بررسی خلط از نظر سلول‌های سرطانی، عکس سینه، سی تی اسکن و در صورت نیاز برونکوسکوپی از مهم‌ترین روش‌های تشخیص سرطان ریه است.

_ فقط خانم‌ها بخوانند
الفبای چکاپ‌های زنانه
خانم‌ها در سنین مختلف مستعد ابتلا به برخی از بیماری‌ها هستند. این در حالی است که با انجام برخی آزمون‌ها و چکاپ‌های دوره‌ای می‌توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد و یا با تشخیص زود هنگام آنها نسبت به درمان به موقع اقدام کرد. در ادامه با مهم‌ترین چکاپ‌های زنانه آشنا خواهید شد.

ماموگرافی
گرچه گاهی آقایان نیز به سرطان سینه مبتلا می‌شوند اما تعداد آقایان مبتلا به این بیماری تقریباً یک صدم خانم‌هاست.
در بعضی از خانم‌ها عوامل مستعد کننده‌ای وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و از بین آن‌ها می‌توان به وجود سابقه سرطان سینه در بستگان مخصوصاً بستگان درجه اول فرد (مادر، خواهر، دختر)، کم تحرکی و چاقی پس از سن یائسگی، مصرف چربی به مقدار زیاد، افزایش سن، سابقه سرطان سینه و عود مجدد بیماری، یائسگی دیررس (بعد از ۵۵ سالگی)، بچه‌دار نشدن یا حتی تولد اولین فرزند بعد از سن ۳۰ سالگی اشاره کرد.

خانم‌ها نباید منتظر این علائم باشند بلکه از سن ۲۵ سالگی باید سالی یک بار توسط پزشک معاینه شوند و از ۳۵ سالگی به بعد، با توصیه پزشک در پنج سال اول یک ماموگرافی و سپس هر دو سال یک بار ماموگرافی داشته باشند.
به‌طور معمول بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی باید هر دو سال یک بار و از سن ۵۰ تا ۷۰ سالگی باید به صورت سالانه ماموگرافی سینه انجام شود اما خانم‌هایی که عوامل مستعد کننده مانند سابقه فامیلی و سرطان سینه در سنین پایین در آنها وجود داشته باشد باید ماموگرافی را تحت نظر پزشک از سنین پایین تری شروع کنند.

همچنین مراجعه به پزشک ربطی به این‌که خانم متاهل یا مجرد است ندارد و گاهی توده‌ها در خانم‌های مجرد هم دیده می‌شود.

پاپ اسمیر
پاپ اسمیر (PAP SMEAR) آزمایش نمونه‌های سلولی برداشته شده از قسمت گردن رحم در خانم‌هاست. این آزمون بهترین روش برای شناسایی عوارض پیش سرطانی و مخفی تومورهای کوچکی است که به سرطان گردن رحم منتهی می‌شوند.

این در حالی است که اگر سرطان گردن رحم زود شناسایی شود، می‌توان آن را درمان کرد. به‌طور کلی همه خانم‌هایی که ازدواج کرده‌اند باید سالی یک بار برای آزمون پاپ اسمیر به متخصص زنان مراجعه کنند اما انجام این آزمون برای دختران مجرد ضرورتی ندارد.
خانم هایی که سه سال مداوم نتیجه آزمایش‌شان منفی باشد می‌توانند با نظر پزشک‌شان آن را هر سه سال یک بار انجام دهند اما افرادی که به زگیل و عفونت مبتلا شده‌اند بیش از بقیه مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند و باید با فاصله زمانی کمتری آزمون پاپ اسمیر انجام بدهند.

در این بین بهترین زمان انجام این آزمون بعد از اتمام قاعدگی یعنی حدود روز ۱۲ یا ۱۳ سیکل قاعدگی است که ضخامت مخاط دهانه رحم بیشتر و سلول‌های بیشتری در پاپ اسمیر قابل برداشت است.
بنابراین قبل از انجام آزمون با پزشک خود مشورت کنید تا از شرایط آن مطلع شوید؛ به عنوان مثال باید بدانید تا ۴۸ ساعت قبل از آزمایش پاپ اسمیر نمی‌توانید رابطه زناشویی داشته باشید.

آزمون سنجش تراکم استخوان
به گفته متخصصان، ذخیره شدن کلسیم در استخوان قبل از تولد آغاز می‌شود و تا سن ۳۰ سالگی ادامه دارد؛ به‌طوری که توده استخوان هر فرد معمولاً در ۳۰ تا ۳۵ سالگی به بیشترین میزان خود می‌رسد و پس از این سن کاهش توده استخوانی به صورت یک روند طبیعی آغاز می‌شود و معمولاً ۳۰ درصد خانم‌هایی که به سن ۷۵ سالگی می‌رسند دچار شکستگی ناشی از پوکی‌استخوان می‌شوند.

به کمک آزمون سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان می‌توان سفتی و سختی و درجه محکم بودن استخوان‌های بدن را تعیین کرده و برای انجام آن راه‌های متفاوتی وجود دارد ولی رایج‌ترین روش آن استفاده از روش DEXA است که از اشعه ایکس برای سنجش تراکم استخوان استفاده می‌کند و برای همه خانم‌ها از سن ۶۰ سال و برای آقایان از سن ۷۰ سالگی جهت تشخیص زود هنگام و درمان به موقع پوکی‌استخوان و جلوگیری از پیشرفت آن توصیه می‌شود.

برای افرادی که سابقه شکستگی و یا سابقه خانوادگی پوکی‌استخوان دارند، این آزمون باید از سن ۴۰ تا ۴۵ سالگی انجام شود؛ به عنوان مثال ۷۰ درصد پوکی‌استخوان‌ها ژنتیکی است و فردی که یک نفر از بستگان درجه اول‌ش دچار شکستگی شده یا پوکی‌استخوان دارد، باید هر سال آزمون سنجش استخوان انجام دهد.

_ آقایان و خانم‌ها بخوانند

این چکاپ‌ها را جدی بگیرید

علاوه بر چکاپ‌های زنانه و مردانه، آزمایش‌هایی هم وجود دارد که هم خانم‌ها و هم آقایان باید به آنها توجه کنند و با انجام آنها به صورت دوره‌ای از وضعیت سلامت‌شان با خبر شوند. این چکاپ‌ها عبارتند از:

آزمون فشار خون بالا

فشارخون براساس میزان خونی که قلب شما پمپ می‌کند و مقاومتی که شریان‌های شما در برابر آن نشان می‌دهند، اندازه‌گیری می‌شود.
در این بین هر چه قلب شما بخواهد خون بیشتری پمپ کند و شریان‌های شما هم تنگ‌تر باشند، قلب برای پمپ کردن همان میزان خون باید کار بیشتری انجام دهد و هر چه بالا بودن فشارخون دیرتر تشخیص داده شود، خطر حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و آسیب‌های کلیوی هم افزایش می‌یابد. به‌طور کلی فشارخون یک فرد بالغ و سالم در صورتی به عنوان «فشارخون بالا» تخمین زده می‌شود که فشارخون ماکزیمم بالای ۱۴۰ و فشارخون مینیمم بالای ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد.

اگر فشار ماکزیمم بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ و یا فشارخون مینیمم بین ۸۵ تا ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد، فشارخون، «مرزی» تلقی می‌شود.
بنابراین خانم‌ها و آقایان سالم بعد از ۴۰ سالگی باید هر دو سال یک بار و آن‌هایی که فشارخون حد مرزی دارند باید هر ۳ تا ۶ ماه یک بار فشارخون‌شان را اندازه بگیرند.

آزمون چربی خون

بالا بودن کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید (TG) و پایین بودن کلسترول خوب (HDL) خطر ایجاد تصلب شرایین و بروز سکته را افزایش می‌دهد. به همین دلیل افراد بالای ۳۰ سال، اگر کلسترول LDL آنها کمتر از ۱۳۰ باشد، هر ۵ سال یک بار و اگر کلسترول LDL شان بین ۱۳۰ تا ۱۶۰ (در حد مرزی) باشد، باید هر یک تا سه سال یک بار آزمایش چربی خون انجام دهند اما در صورتی که فرد، مبتلا به مشکلات قلبی عروقی باشد و از الگوی غذایی ناسالم و پرچربی پیروی کند، این آزمایش هر شش ماه یک بار باید تکرار شود.

آزمون سرطان پوست

برای تشخیص سرطان‌های پوستی، معاینه کامل پوست بدن لازم است. جامعه سرطان آمریکا توصیه می‌کند بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی هر ۳ سال یک بار و پس از ۴۰ سالگی هر سال باید معاینه پوست انجام شود تا با بررسی وضعیت سلامت پوست و در صورت بروز مشکل، بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و بلافاصله فرد تحت درمان قرار بگیرد.

آزمون قند خون ناشتا

براساس آمار ۸ تا ۱۹ درصد جمعیت ۲۵ تا ۶۵ ساله کشور دیابتی هستند و این در حالی است که با آزمایش قندخون ناشتا می‌توان در مراحل اولیه، دیابت نوع ۲ را تشخیص داد و با کنترل بیماری از عوارض چشمی، کلیوی، قلبی عروقی و… پیشگیری کرد. آزمایش تشخیص زودرس دیابت نوع دو شامل اندازه‌گیری قندخون پس از هشت ساعت ناشتایی است. میزان طبیعی این آزمایش، کمتر از ۱۱۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است و میزان قندخون طبیعی دو ساعت پس از صرف غذا نیز کمتر از ۱۴۰ است.

اگر عدد به دست آمده بیشتر از این مقادیر باشد، فرد در آستانه ابتلا به بیماری دیابت قرار دارد و باید تحت نظر یک متخصص غدد قرار بگیرد.
از طرفی همه افراد سالم بالای ۴۵ سال بدون سابقه خانوادگی دیابت لازم است که هر شش ماه یک بار قندخون‌شان را اندازه‌گیری کنند و آن‌هایی که در معرض خطر بیشتر ابتلا به دیابت هستند، مثلاً افراد دارای اضافه وزن یا افرادی با سابقه ژنتیکی بعد از ۲۵ سالگی باید هر سه ماه یک بار به آزمایشگاه مراجعه کنند و با یک آزمایش خون ساده چکاپ شوند.

آزمون بیماری‌های چشمی

معاینه چشم یکی از چکاپ‌هایی است که هم خانم‌ها و هم آقایان باید به آن توجه کنند. هنگام معاینه چشم، چشم پزشک بینایی و حرکات چشم شما را بررسی می‌کند و هدف از این معاینه تعیین قدرت بینایی و در صورت نیاز تجویز عینک است.
در عین حال مشخص می‌شود که آیا شما در معرض خطر بیماری‌هایی مثل گلوکوم، آب مروارید و دژنراسیون ماکولا قرار دارید یا خیر.
به همین دلیل تا ۵۰ سالگی هر سه سال یک بار و بعد از ۵۰ سالگی به صورت سالانه باید برای معاینه چشم به چشم پزشک مراجعه کنید.

معاینه‌های دوره‌ای ضروری

بعد از سن ۴۵ تا ۵۰ سالگی انجام این چکاپ‌ها برای خانم‌ها و آقایان ضروری است:
ـ چکاپ کلی برای بررسی سلامت بدن به کمک آزمایش خون یا همان CBC به منظور تشخیص برخی از بیماری‌ها مثل کم‌خونی، انواع سرطان و… به صورت سالانه
ـ آزمایش مدفوع به منظور تشخیص زود هنگام سرطان‌های گوارشی مثل معده به صورت سالانه
ـ آزمون ورزش و بررسی سلامت قلب و عروق هر ۲ سال یک بار و بعد از ۶۰ سالگی به صورت سالانه
ـ مراجعه به دندان‌پزشک و بررسی سلامت دندان‌ها و لثه به صورت سالانه و یا هر ۲ سال یک بار

منبع: دکتر سلام

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

نمونه آزمایش‌های انجام گرفته در پرفشاری خون

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

در ابتدا باید بدانید که این امکان وجود دارد که فرد بدون داشتن هیچ علائمی سال‌های سال مبتلا به فشار خون بالا (هیپرتانسیون) باشد. فشار خون بالایِ کنترل نشده، خطر ابتلا به بیماری‌های جدی مانند سکته و حمله قلبی را افزایش می‌دهد. فشار خون با میزان خونی که توسط قلب پمپ می‌شود و مقدار مقاومت ایجاد شده در برابر جریان خون توسط شریان‌ها تعریف می‌شود. هرچه میزان خون بیشتری توسط قلب پمپ شود و هرچه شریان‌ها باریک‌تر و تنگ‌تر باشند فشار خون بالاتر خواهد بود.

معمولاً فشار خون بالا بعد از سال‌های طولانی زندگی ایجاد می شود و در نهایت تقریباً همه به آن مبتلا خواهند شد. خوشبختانه فشار خون بالا را می‌توان به آسانی تشخیص داد و بعد از این که فرد متوجه شد دچار فشارخون بالا است می‌تواند با پزشک خود در جهت کنترل آن همکاری کند.

گرچه همه افراد برای زنده ماندن نیاز به فشار خون دارند به اصطلاح به فشار خون بالا، فشار خون گفته می‌شود.

طبقه‌بندی

افراد مسن

درمان پرفشاری متوسط یا شدید خون نرخ مرگ و میر و اثرات جانبی قلبی-عروقی را در افراد ۶۰ ساله و مسن تر کاهش می‌دهد. در افراد بالای ۸۰ سال به نظر نمی‌رسد درمان به میزان قابل توجهی نرخ کلی مرگ ومیر را کاهش دهد، اما خطر بیماری قلبی را کم می‌کند. هدف توصیه شده در فشار خون رسیدن به کمتر از ۱۴۰/۹۰ میلی‌متر جیوه است و داروهای ادرارآور تیازیدی داروی برگزیده در آمریکاست. در راهکارهای بازبینی شده بریتانیا، بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم درمان برگزیده برای رسیدن به فشار خون بالینی کمتر از ۱۵۰/۹۰ میلی‌متر جیوه، یا کمتر از ۱۴۵/۸۵ میلی‌متر جیوه در پایش منظم یا خانگی فشار خون است.

افراد بالغ
از ۱۸ سال به بالا، پرفشاری خون با اندازه‌گیری فشار خون سیستولی یا دیاستولی که به‌طور مزمن بالاتر از مقدار طبیعی مجاز (یعنی فشار سیستولی ۱۳۹ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی ۸۹ میلی‌متر جیوه) باشد تعیین می‌شود: رجوع کنید به جدول — طبقه‌بندی (JNC7)). اگر سنجش‌ها به صورت اندازه‌گیری ۲۴ ساعتهٔ فشار خون متحرک یا اندازه‌گیری خانگی باشند، از مرزهای پایین‌تر (فشار سیستولی ۱۳۵ میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولی ۸۵ میلی‌متر جیوه) استفاده می‌شود.

دستورالعمل‌های بین‌المللی اخیر در مورد پرفشاری خون نیز طبقه‌بندی‌هایی زیرِ دامنهٔ پرفشاری خون ایجاد کرده‌اند تا زنجیرهٔ خطر را با فشار خون‌های بالاتر از دامنه طبیعی نشان دهند. گزارش JNC۷ در سال ۲۰۰۳ از اصطلاح پیش پرفشاری خون برای فشار خون‌های در دامنهٔ فشار سیستولی ۱۲۰ تا ۱۳۹ میلی‌متر جیوه و/یا فشار دیاستولی ۸۰ تا ۸۹ میلی‌متر جیوه استفاده می‌کند، در حالیکه دستورالعمل ESH-ESC در سال ۲۰۰۷ و دستورالعمل BHS IV در سال ۲۰۰۴ طبقات مطلوب، طبیعی و طبیعیِ بالا را در تقسیم‌بندی جزئیِ فشار خون‌های زیر فشار سیستولی ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی ۹۰ میلی‌متر جیوه بکار می‌گیرند. پرفشاری خون براساس گزارش JNC۷ به این صورت طبقه‌بندی جزئی می‌شود: پرفشاری خون مرحله ۱، پرفشاری خون مرحله ۲ و پرفشاری خون سیستولی ایزوله. پرفشاری خون سیستولی ایزوله به فشار خون سیستولی بالایی گفته می‌شود که فشار خون دیاستولی در آن طبیعی بوده و در افراد مسن شایع است. دستورالعمل ESH-ESC در سال ۲۰۰۷ و دستورالعمل BHS IV در سال ۲۰۰۴، فشار خون مرحله سومی (مرحله ۳) را برای افرادِ دارای فشار خون سیستولی بالای ۱۷۹ میلی‌متر جیوه یا فشار خون دیاستولی بیش از ۱۰۹ میلی‌متر جیوه تعریف می‌کند. اگر درمان دارویی، فشار خون را تا سطوح طبیعی کاهش ندهد، پرفشاری خون در طبقه «مقاوم» جای می‌گیرد.

کودکان و نوجوانان

پرفشاری خون در کودکان و نوجوانان کاملاً شایع بوده (۲ تا ۹ درصد بسته به سن، جنسیت و قومیت) و با خطرات طولانی مدتِ بیماری مرتبط است. در این مورد توصیه می‌شود که فشار خون کودکان بالای ۳ سال به‌طور منظم در هر معاینه پزشکی یا چکاپ اندازه‌گیری شود. پیش از تشخیص پرفشاری خون در یک کودک، فشار خون بالای او در معاینات مکرر نشان داده می‌شود. در دوران کودکی، فشار خون با افزایش سن بالا می‌رود و پرفشاری خون در کودکان به صورت فشار خون سیستولی یا دیاستولیِ متوسط و در سه یا بیش از سه مورد برابر یا بیش از ۹۵ درصد بالای میزان متناسب با جنسیت، سن و قدِ کودک است. پیش پرفشاری خون در کودکان به عنوان فشار خون سیستولی یا دیاستولی متوسط تعریف می‌شود که برابر با بیش از ۹۰ درصد، اما کمتر از ۹۵ درصد بالای میزان متناسب با شرایط کودک است. در مورد نوجوانان، پیشنهاد می‌شود که برای تشخیص و طبقه‌بندی پرفشاری خون یا پیش پرفشاری خون از معیارهای مربوط به افراد بالغ استفاده شود.

نوزادان و اطفال
پرفشاری خون در نوزادان نادر بوده و در حدود ۰٫۲ تا ۳ درصد از نوزادان را شامل می‌شود. فشار خون نوزادان سالم بطور منظم اندازه‌گیری نمی‌شود. پرفشاری خون در نوزادانِ پر خطر، شایع تر است. عوامل گوناگونی نظیر سن بارداری، سنِ پس از لقاح و وزن تولد باید در هنگام تشخیص فشار خون طبیعی در یک نوزاد در نظر گرفته شوند.

اختلال رشد بچه، تشنج، تحریک پذیری، فقدان انرژی و مشکلات تنفسی نیز با پرفشاری خون در نوزادان و اطفال در ارتباط است. در اطفال بزرگتر و کودکان، پرفشاری خون می‌تواند باعث سردرد، تحریک‌پذیری بی‌دلیل، خستگی، اختلال رشد بچه، تاری دید، خونریزی بینی و فلج عصب صورت شود.

علائم و نشانه‌ها

پرفشاری خون به ندرت علائمی از خود نشان می‌دهد و تشخیص آن معمولاً از طریق آزمایش، یا در حین درمان یک بیماری دیگر صورت می‌گیرد. برخی افراد مبتلا به فشار خون بالا، دارای علائمی نظیر سردرد (به ویژه در پشت سر و در هنگام صبح) و همچنین احساس سبکی سر، تهوع، وزوز گوش (بصورت همهمه یا سوت کشیدن)، تاری دید یا غش کردن می‌باشند.

در آزمایش بالینی در صورت تشخیص رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون در معاینهٔ تهِ چشم از طریق افتالموسکوپی (مشاهدهٔ پشت چشم)، وجود پرفشاری خون مشکوک خواهد بود. اصولاً، شدتِ تغییرات رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون به درجات ۱ تا ۴ تقسیم می‌شود، اما تشخیص انواع خفیف ترِ آن می‌تواند مشکل باشد. نتایج افتالموسکوپی می‌تواند بیانگر مدت ابتلای فرد به پرفشاری خون نیز باشد.

پرفشاری خون اولیه
پرفشاری اولیه (اساسی) شایع‌ترین نوع پرفشاری خون است که ۹۰ تا ۹۵ درصد از کل موارد پرفشاری خون را شامل می‌شود. تقریباً در تمام جوامع معاصر، فشار خون با افزایش سن بالا می‌رود و خطر ابتلا به پرفشاری خون در سنین بالاتر قابل توجه است. پرفشاری خون ناشی از یک فعل و انفعال پیچیده بین ژن‌ها و عوامل محیطی است. ژن‌های معمولی بیشماری با اثرات ناچیز بر فشار خون و همچنین برخی ژن‌های نادر با اثرات شدید بر فشار خون شناسایی شده‌اند، اما اساس ژنتیکیِ پرفشاری خون هنوز به قدر کافی درک نشده‌است. عوامل محیطی متعددی بر فشار خون تأثیر می‌گذارند. عواملی که در روش زندگی منجر به کاهش فشار خون می‌شوند عبارتند از کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی، افزایش مصرف میوه و فراورده‌های کم چرب (روش‌های تغذیه‌ای جهت توقف پرفشاری خون (رژیم Dash)). ورزش، کاهش وزن و کاهش مصرف الکل نیز می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. نقش احتمالی عوامل دیگر نظیر استرس، مصرف کافئین و کمبود ویتامین دی چندان روشن نیست. اینطور تصور می‌شود که مقاومت انسولینی که در افراد چاق شایع بوده و جزئی از سندرم ایکس (یا سندرم متابولیک) می‌باشد نیز در ایجاد پرفشاری خون نقش دارد. مطالعات اخیر نیز شرایطی در اولین سال‌های زندگی (نظیر وزن کم در زمان تولد، سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری و عدم تغذیه با شیر مادر) را به عنوان عوامل خطر در پرفشاری خون اولیه در افراد بالغ ذکر کرده‌اند. با این حال، مکانیسم‌هایی که این شرایط را به پرفشاری خون در افراد بالغ ربط می‌دهند هنوز ناشناخته‌اند.

پرفشاری خون ثانویه
برخی دیگر از نشانه‌ها و علائم می‌توانند نشانگر پرفشاری خون ثانویه باشند که همان پرفشاری خونِ ناشی از دلیل مشخصی نظیر بیماری‌های کلیوی یا بیماری‌های غده درون‌ریز می‌باشد. به عنوان مثال، چاقی سینه و شکم، عدم تحمل گلوکز، صورت ماه (یک نشانهٔ بیماری که صورت فرد گرد و پف کرده می‌شود)، «قوز بوفالو» و ترک‌های کبود نشانگر وجود سندرم کوشینگ می‌باشند. بیماری تیروئید و آکرومگالی نیز می‌توانند با علائم و نشانه‌های مشخص باعث بروز پرفشاری خون شوند. سر و صدای شکمی می‌تواند نشانهٔ تنگی شریان کلیه (تنگی شریان‌های تغذیه‌کنندهٔ کلیه‌ها) باشد. کاهش فشار خون در پاها یا کندی یا توقف ضربان شریان‌های ران می‌تواند نشانهٔ تنگی شریان آئورت (تنگی شریان آئورت اندکی پس از جدا شدن از قلب) باشد. در پرفشاری خونی که به‌طور عمده با سردرد، لرزش، رنگ پریدگی و تعرق زیاد تغییر می‌کند، باید به وجود فئوکروموسیتوما مشکوک بود.

بحران‌های پرفشاری خون

افزایش شدید فشار خون (برابر یا بیش از فشار سیستولی ۱۸۰ یا فشار دیاستولی ۱۱۰ که گاهی پرفشاری بدخیم یا پرفشاری شدید خون نامیده می‌شود) به «بحران پرفشاری خون» اطلاق می‌شود. فشار خونِ بالای این سطوح بیانگر خطر بالای عوارض ناشی از آن است. افرادی که فشار خون آن‌ها در این محدوده قرار دارد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، اما بیش از افراد عادی دچار سردرد (در ۲۲٪ از موارد) و سرگیجه می‌شوند. علائم دیگر بحران پرفشاری خون می‌تواند شامل زوال بینایی، تنگی نفس در اثر نارسایی قلب یا یک حالت بی‌قراری عمومی در اثر نارسایی کلیوی باشد. اکثر افراد مبتلا به بحران پرفشاری خون به عنوان بیماران مبتلا به فشار خون بالا شناخته می‌شوند که عوامل دیگری می‌تواند منجر به افزایش ناگهانی فشار خون در آنان شود.

«فوریتِ پرفشاری خون» که در گذشته به آن «پرفشاری بدخیم خون» گفته می‌شد، زمانی رخ می‌دهد که در اثر افزایش شدید فشار خون آسیب مستقیمی متوجهٔ یک یا چند عضو حیاتی بدن شود. این آسیب می‌تواند شامل انسفالوپاتیِ ناشی از پرفشاری خون باشد که در اثر التهاب و نارسایی مغز ایجاد شده و مشخصه‌های آن سردرد و کاهش سطح هوشیاری (گیجی یا خواب آلودگی) است. ادم پاپی (تورم دیسک اپتیک یا اختلالات متوسط تا شدید در عروق شبکیهٔ چشم) و خون ریزی و ترشحات التهابی ته چشم از دیگر نشانه‌های آسیب مستقیم به اعضای حیاتی بدن می‌باشند. درد قفسه‌سینه می‌تواند نشانهٔ صدمه به ماهیچهٔ قلب (با احتمال بروز سکته قلبی) یا در برخی مواقع نشانهٔ پارگی آئورت، پارگی دیواره داخلی آئورت باشد. تنگی نفس، سرفه و رگه‌های خونی در خلط از نشانه‌های مشخصِ ادم ریه هستند. این بیماری عبارت است از التهاب بافت ریه در اثر نارسائی بطن چپ که ناتوانی بطن چپ قلب در پمپاژ کافیِ خون از ریه‌ها به داخل سیستم شریانی می‌باشد. همچنین، احتمال بروز اختلال ناگهانی در عملکرد کلیه (نارسایی حاد کلیه) و آنمی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک (از بین رفتن سلول‌های خونی) نیز وجود دارد. در چنین شرایطی، کاهش سریعِ فشار خون به منظور جلوگیری از پیش رویِ آسیب به اعضای حیاتی بدن انجام می‌گیرد. در مقابل، هیچ شواهدی مبنی بر نیاز به کاهش سریعِ فشار خون در فوریت‌های پرفشاری خون که در آن‌ها هیچ نشانه‌ای از آسیب مستقیم به اعضای حیاتی بدن دیده نمی‌شود وجود ندارد. البته کاهش بیش از حدِ فشار خون نیز عاری از خطر نیست. توصیه می‌شود که در فوریت‌های پرفشاری خون با استفاده از داروهای خوراکی در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت فشار خون به‌طور تدریجی پایین آورده شود.

بارداری
پرفشاری خون تقریباً در ۸ تا ۱۰ درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد. اکثر زنان مبتلا به پرفشاری خونِ ناشی از بارداری از قبل مبتلا به پرفشاری خون اولیه می‌باشند. فشار خون بالا در دوران بارداری می‌تواند اولین نشانهٔ پری-اکلامپسیا باشد که مشکلی جدی در نیمهٔ دوم بارداری و چند هفته پس از وضع حمل است. یکی از علائم تشخیصی پری-اکلامپسیا، افزایش فشار خون و وجود پروتئین در ادرار است. پری-اکلامپسیا در حدود ۵ درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد و علتِ ۱۶ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از بارداری در سراسر جهان می‌باشد. پری-اکلامپسیا خطر مرگ نوزاد را نیز دو برابر می‌کند. معمولاً هیچ علائمی در پری-اکلامپسیا وجود ندارد و تشخیص آن از طریق آزمایش‌های معمولی انجام می‌گیرد. شایع‌ترین علائمی که در پری-اکلامپسیا بروز می‌کنند عبارتند از سردرد، تاری دید (اغلب به صورت مشاهدهٔ “جرقه”)، استفراغ، درد و اِدم (التهاب) در بالای معده. پری-اکلامپسیا گاهی اوقات تا وضعیت تهدیدکنندهٔ زندگی هم پیش می‌رود که به آن اکلامپسیا می‌گویند. اکلامپسیا یک نوع فوریت پرفشاری خون است و عوارض جدی متعددی دارد. این عوارض شامل از دست دادن بینایی، التهاب مغز، حملات تشنجی یا تشنج، نارسایی کلیه، ادم ریه و انعقاد فراگیر درون رگی (یک نوع اختلال انعقاد خون) می‌باشند.

عوارض

پرفشاری خون مهمترین عامل خطرِ قابل پیشگیری در مرگ زودرس در سراسر جهان است. پرفشاری خون باعث افزایش خطرِ بیماری‌ایسکمیک قلب، سکته مغزی، بیماری شریان‌های پیرامونی و دیگر بیماری‌های قلبی عروقی شامل نارسایی قلب، آنوریسم آئورت، تصلب شرایین فراگیر و آمبولی ریه می‌شود. پرفشاری خون همچنین عامل خطر در اختلال شناختی، زوال عقل و بیماری مزمن کلیوی می‌باشد. عوارض دیگر عبارتند از:

رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون
نفروپاتی ناشی از پرفشاری خون

تشخیص

پرفشاری خون زمانی تشخیص داده می‌شود که بیمار فشار خون بالای مزمن داشته باشد. اصولاً این تشخیص نیازمند سه بار اندازه‌گیری فشار خون در بازه‌های یک‌ماهه می‌باشد. ارزیابی اولیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون شامل بررسی شرح‌حال کامل بیمار و آزمایش بالینی است. با در دسترس بودنِ اندازه‌گیری‌های ۲۴ ساعتهٔ فشار خون متحرک و دستگاه‌های خانگی اندازه‌گیری فشار خون، اهمیت اجتناب از تشخیص نادرستِ پرفشاری خون در بیمارانی که تحت تأثیر سندرم لباس سفید قرار می‌گیرند منجر به تغییر اصول مقدماتی اندازه‌گیری فشار خون شده‌است. در انگلستان، بهترین روش کنونی انجام یکبار اندازه‌گیری فشار خون متحرک است. پیگیری مجدد نیز امکان‌پذیر است اما به روشی نه چندان مطلوب و از طریق اندازه‌گیری خانگی فشار خون در طول مدت هفت روز.

وقتی تشخیص پرفشاری خون قطعی شد، پزشکان سعی می‌کنند تا دلیل بروز این بیماری را بر اساس عوامل خطر و علائم دیگر (در صورت وجود) شناسایی کنند. پرفشاری خون ثانویه در کودکانی که در سنین پیش از بلوغ به سر می‌برند شایع تر است و در اکثر موارد از بیماری کلیوی ناشی می‌شود. پرفشاری خون اولیه یا اساسی در نوجوانان شایع تر بوده و عوامل خطر چندگانه‌ای دارد که شامل چاقی و سابقهٔ پرفشاری خون در خانواده می‌باشد. از تست‌های آزمایشگاهی برای شناسایی دلایل احتمالی پرفشاری خون ثانویه و تشخیص اینکه آیا پرفشاری خون باعث آسیب به قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها شده‌است نیز استفاده می‌شود. آزمایش‌های دیگری نیز در مورد سطوح دیابت و کلسترول بالا انجام می‌گیرد، چون این بیماری‌ها در ایجاد بیماری‌های قلبی عامل خطر محسوب شده و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.

آزمایش کراتینین در سرم خون برای بررسی وجود بیماری‌های کلیوی که ممکن است دلیل ایجاد پرفشاری خون یا ناشی از آن باشند، انجام می‌گیرد. انجام آزمایش کراتینین سرم خون به تنهایی ممکن است تخمین میزان تصفیه گلومرولی را دست بالا بگیرد. دستورالعمل‌های اخیر، طرفدار کاربرد معادلات پیش بینی‌کننده نظیر فرمول تغییر رژیم غذایی در بیماری کلیوی (MDRD) جهت تخمین میزان تصفیه گلومرولی (eGFR) می‌باشند. eGFR همچنین یک اندازه‌گیری مبنا از کارکرد کلیه ارائه می‌کند که می‌توان از آن برای بررسی عوارض داروهای خاصِ ضدِ پرفشاری خون بر عملکرد کلیه استفاده کرد. آزمایش وجود پروتئین در نمونه‌های ادرار نیز به عنوان یک نشانه فرعیِ بیماری‌های کلیوی به کار می‌رود. تست نوار قلب (EKG/ECG) برای بررسی اینکه قلب در اثر فشار خون بالا تحت فشار نباشد انجام می‌گیرد. این تست می‌تواند ضخیم شدنِ ماهیچه قلب (هایپرتروفی بطن چپ) و اینکه آیا قلب سابقه یک اختلال خفیف نظیر حملهٔ قلبی خاموش داشته‌است را نشان دهد. رادیوگرافی قفسه سینه یا اکوکاردیوگرافی نیز می‌تواند برای بررسی علائم بزرگی قلب یا آسیب به قلب انجام گیرد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

خیلی از افراد تصور می‌نمایند که تا زمانی که دچار علائم فشار خون بالا نشده اند نیازی به مراجعه به پزشک جهت چک کردن فشارخون، ندارند. توصیه آن است که بعد از سن ۲۰ سالگی از پزشک خود بخواهید که فشار خون شما را هر دو سال یک بار اندازه‌گیری کند. در صورتی که قبلاً مبتلا به فشار خون بالا و یا سایر فاکتورهای خطر بیماری قلب و عروق بوده اید، پزشک شما دفعات بیشتری از اندازه گیری را توصیه خواهد کرد. فشار خون کودکان ۳ سال به بالا نیز معمولاً به عنوان قسمتی از بررسی‌های سالانه اندازه‌گیری می‌شود.

چنان چه پزشک خود را به‌طور منظم ملاقات نمی‌کنید ولی در عین حال نگران میزان فشار خون خود هستید، می‌توانید جهت پایش آن به مراکز بهداشتی موجود در سطح شهر مراجعه کنید و یا از دستگاه‌های موجود در مراکز مختلف شهری استفاده نمایید ولی معمولاً این دستگاه‌ها دقیق عمل نمی‌کنند و ممکن است نتایج دقیقی را به شما ندهند.

پیشگیری

تعداد افراد مبتلا به پرفشاری خون که از بیماری خود اطلاع ندارند، قابل توجه است. شاخص‌هایی که کل افراد مبتلا به پرفشاری خون را مورد توجه قرار می‌دهند مستلزم کاهش عواقب فشار خون بالا و کاهش نیاز به درمان با داروهای ضد پرفشاری خون می‌باشند. تغییر روش زندگی برای کاهش فشار خون، پیش از شروع درمان دارویی توصیه می‌شود. دستورالعمل‌های انجمن پرفشاری خون بریتانیا در سال ۲۰۰۴ تغییراتی را در روش زندگی پیشنهاد کرده‌است که مطابق با دستور العمل‌های ذکر شده در برنامه آموزش ملی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۲ در رابطه با فشار خون بالا می‌باشد که با هدف پیشگیری اولیه پرفشاری خون ارائه شد:

اجتناب از هرگونه مصرف تنباکو (سیگارت و قلیان و غیره) و مواد مخدر.
حفظ وزن طبیعی بدن (به عنوان مثال، شاخص توده بدن: ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم بر متر مربع).
کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی تا زیر ۱۰۰ میلی مولار در روز (زیر ۶ گرم نمک طعام یا زیر ۲٫۴ گرم سدیم در روز).
انجام منظم ورزش‌های ایروبیک نظیر تند راه رفتن (تا ۳۰ دقیقه در روز، اکثر روزهای هفته).
محدود کردن مصرف الکل؛ حداکثر ۳ واحد در روز برای مردان و دو واحد برای زنان.
مصرف زیاد میوه و سبزیجات (به عنوان مثال، حداقل ۵ وعده در روز).
مصرف چای و شکلات را تا حد امکان محدود و به جای آن‌ها برای درمان فشار خون بالا از عرقیات گیاهی و دم کردنی‌های خانگی مثل گل گاوزبان، چای سبز و عناب استفاده کنید.
برخی از مواد مانند فلفل، سبب کاهش فشار خون بالا می‌شوند ولی در حقیقت شواهد کافی برای این امر وجود ندارد و در حد تحقیق و فرضیه است.

تغییرات مؤثر در روش زندگی می‌تواند فشار خون را به اندازه یک داروی تجویزیِ ضدِ پرفشاری خون کاهش دهد. ترکیبی از دو یا چند تغییر در روش زندگی می‌تواند حتی نتایج بهتری هم داشته باشد.

کنترل

تغییر روش زندگی

اولین نوع درمان پرفشاری خون همان تغییرات پیشگیرانهٔ روش زندگی است و شامل تغییر رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن است. تمام این تغییرات به‌طور قابل توجهی در کاهش فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری خون مؤثر بوده‌اند. اگر پرفشاری خون به قدری بالا باشد که نیاز به استفاده از دارو باشد، تغییر روش زندگی نیز همچنان توصیه می‌شود. برنامه‌های متفاوتی برای کاهش استرس روانی طراحی شده‌اند نظیر تبلیغات برای بایوفیدبک، تمرین تمدد اعصاب یا مدیتیشن جهت کاهش پرفشاری خون. با این حال، مطالعات علمی در این مورد عموماً کارایی این روش‌ها را تأیید نمی‌کنند چون این مطالعات کلاً کیفیت پایینی دارند.

تغییر رژیم غذایی نظیر یک رژیم غذایی کم نمک بسیار مؤثر است. یک رژیم طولانی مدتِ کم نمک (بیش از ۴ هفته) در بین نژاد سفیدپوست چه در افراد مبتلا به پرفشاری خون و چه در افراد سالم در کاهش فشار خون مؤثر است. همچنین رژیم DASH که یک رژیم غذایی غنی از خشکبار، غلات کامل، ماهی، گوشت سفید، میوه و سبزیجات بوده و توسط مؤسسه ملی قلب، شش، و خون ایالات متحده آمریکا ترویج داده شده‌است، فشار خون را کاهش می‌دهد. مشخصهٔ اصلی این برنامه محدود کردن مصرف نمک است و با این وجود، رژیمی غنی از پتاسیم، منگنز، کلسیم، و پروتئین می‌باشد.

افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند باید از خوردن غذاهایی مانند: سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، ماهی دودی یا کنسرو شده، سس‌ها و کنسرو لوبیا که سرشار از سدیم هستند، پرهیز کنند. در طبخ به جای کره و روغن جامد نباتی بهتر است از روغن زیتون، سویا و کانولا استفاده کرد. مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، نوشابه‌های کولا و شکلات سبب افزایش فشار خون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.
داروها

چندین گروه از داروها، که به‌طور کلی به آن‌ها داروهای ضد فشار خون می‌گویند، امروزه برای درمان پرفشاری خون وجود دارند. در هنگام تجویز دارو، بیماری قلبی-عروقی فرد (از جمله، خطر آنفارکتوس میوکارد و سکته) و فشار خون در نظر گرفته می‌شوند.  اگر درمان دارویی آغاز شده‌است، گزارش هفتم انستیتوی ملی قلب، ریه، و خون، کمیته ملی فشار خون بالا (JNC-7) توصیه می‌کند که پزشک بر پاسخ به درمان نظارت کرده و هر گونه واکنش معکوس ناشی از درمان را بررسی کند. کاهش فشار خون به اندازه ۵ میلی‌متر جیوه، می‌تواند خطر سکته را تا ۳۴٪ و خطر بیماری قلبی ایسکمیک را تا ۲۱٪ کاهش دهد. کاهش فشار خون می‌تواند به کاهش احتمال جنون، نارسایی قلبی، و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی-عروقی نیز منجر شود. هدف از درمان باید کاهش فشار خون به کمتر از ۱۴۰/۹۰؛ میلی‌متر جیوه برای اکثر افراد، و پایین‌تر از آن برای افراد مبتلا به دیابت یا بیماری کلیوی باشد. برخی متخصصان دارویی توصیه کردند که سطوح زیر ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه نگه داشته شوند. اگر اهداف مربوط به فشار خون برآورده نشد، درمان بیشتری لازم است.

راهکارها در مورد انتخاب دارو و چگونگی اتخاذ بهترین تصمیم برای زیرگروه‌های مختلف در طول زمان دستخوش تغییر شده و در کشورهای مختلف متغیر است. کارشناسان در مورد بهترین دارو به توافق نرسیده‌اند. تعاونی Cochrane، سازمان بهداشت جهانی، و راهکارهای ایالات متحده دوز کم داروهای ادرار آوربا پایه تیازید را به عنوان درمان اولیه برگزیده تأیید می‌کنند. راهکارهای بریتانیا برای افراد بالای ۵۵ سال یا از نژاد آفریقایی یا کارائیبی، بر بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم (CCB) تأکید می‌کند. این راهکارها بازدارنده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیو تنسین (ACEI)ها را به عنوان درمان برگزیده اولیه برای افراد جوان‌تر توصیه می‌کند. در ژاپن با یکی از این شش دسته دارویی شروع می‌کنند که شامل این موارد هستند: CCB, ACEI/ARB، دیورتیک‌های تیازیدی، بلوک‌کننده‌های بتا و بلوک‌کننده‌های آلفا که معقول تلقی شده‌اند. در کانادا، همه این موارد دارویی به جز بلوک‌کننده‌های آلفا در اولین موقعیت ممکن توصیه شده‌اند.
ترکیب داروها

برخی افراد به بیش از یک دارو برای کنترل پرفشاری خون خود نیاز دارند. JNC7[۵] and ESH-ESC guidelines در آغاز درمان استفاده از دو دارو را زمانی که فشار خون ۲۰ میلی‌متر جیوه بالاتر از فشار سیستولیک یا ۱۰ میلی‌متر جیوه بالاتر از فشار دیاستولیک است، توصیه می‌شود. ترکیب‌های برگزیده، بازدارنده‌های سیستم رنین-آنژیو تنسین و بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم، یا بازدارنده‌های سیستم رنین-آنژیو تنسین و داروهای ادرارآور هستند. ترکیب‌های تأیید شده شامل موارد زیر هستند:

بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم و داروهای ادرار آور
بلوک‌کننده‌های بتا و داروهای ادرار آور
بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم دی هیدروپریدینی و بلوک‌کننده‌های بتا
بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم دی هیدروپریدین همراه با وراپامیل یا دیلتیازم

داروهای گیاهی

عصاره سیر:عصاره سیر به دلیل داشتن اثرات شبه پروستاگلاندینی سبب کاهش مقاومت عروق، وازودیلاسیون عروق محیطی و در نتیجه کاهش فشار خون می‌شود. به نظر می‌رسد عصاره سیر با القای هایپرپلاریزاسیون، بازشدن کانال‌های پتاسیم و بسته شدن کانال‌های کلسیم سبب گشاد شدن عروق محیطی شده و نهایتاً فشار خون را کاهش می‌دهد. عصاره این گیاه با افزایش تولید نیتریک اکسید موجب گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون می‌گردد. گروه‌های فنولی موجود در این عصاره مانند γ-Glutamylcysteine سبب مهار وابسته به دوز آنزیم Angiotensin Converting Enzyme) ACE) و کاهش فشار خون می‌شوند. توانایی سیر در کاهش فشار خون ممکن است به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی آدنوزینی یا توانایی آن در مهار آنزیم آدنوزین دآمیناز (آنزیم تخریب‌کننده آدنوزین به اینوزین) و در نتیجه تقویت اثرات آدنوزین بر قلب باشد. آدنوزین از مسیرهای متعددی از قبیل بهبود جریان بافتی و اثرات ضد التهابی موجب کاهش آسیب ایسکمی بر قلب می‌شود. قطره خوراکی لیموترش: ترکیبات ترپنی موجود در اسانس لیموترش از جمله لیمونن سبب کاهش فشار خون می‌شوند. لیمونن و متابولیتهای آن خاصیت گشاد کنندگی عروق داشته و از این طریق نیز سبب کاهش فشار خون می‌شوند. تغییرات اکسیداتیو “LDL” توسط رادیکال‌های آزاد رویداد مهم اولیه در پاتوژنز آترواسکلروز است. اسانس لیموترش با داشتن ترکیباتی مانند سیترال، لیمونن و لینالول فعالیت آنتی‌اکسیدانی داشته و از این رو با جلوگیری از اکسیداسیون “LDL” از تشکیل پلاک در دیواره عروق و در نتیجه از بروز بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون جلوگیری می‌نماید. دم کرده برگ زیتون، فشار خون را پایین می‌آورد. ۲۰ عدد برگ زیتون را داخل ۳۰۰ گرم آب ریخته و آن را به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید؛ سپس کمی قند به آن اضافه کنید و روزانه یک فنجان از آن را بنوشید.

تخم کرفس در طول قرن‌ها، در سراسر جهان کاربردهای دارویی داشته‌است. تخم کرفس در کاهش شدید فشارخون نقش دارد. برای تهیه چای از تخم کرفس، مقداری آب جوش روی یک قاشق چای‌خوری از تخم تازه کوبیده شده بریزید و باید به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه خوب دم بکشد. روزی ۲ فنجان میل کنید. اگر باردار هستید، از مصرف این گیاه بپرهیزید.

جوانه گندم به دلیل داشتن پتاسیم و منیزیم زیاد باعث کاهش فشارخون بالا می‌شود.

میوه‌های سرشار از پتاسیم مانند موز، پسته و پرتقال برای مبتلایان به فشار خون بالا مفید است.

ترکیب‌های رد شده شامل موارد زیر است:

بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم غیر دی هیدروپریدینی (مانند وراپامیل و دیلتیازم) و بلوک‌کننده‌های بتا
بلوک دوگانه سیستم رنین- آنژیوتنسین (مثلاً، بازدارنده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتنسین+ بلوک‌کننده گیرنده آنژیوتنسین)
بلوک‌کننده‌های سیستم رنین-آنژیوتنسین و بلوک‌کننده‌های بتا
بلوک‌کننده‌های بتا و داروهای ضد گیرنده‌های آدرنالین

به دلیل خطر بالای نارسایی حاد کلیه، درصورت امکان، از ترکیب یک بازدارنده ACE یا ضد گیرنده II آنژیوتنسین، یک داروی ادرارآور و یک داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (از جمله بازدارنده‌های انتخابی COX-۲ و داروهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن) اجتناب کنید. در متون پزشکی استرالیا، به این ترکیب «تصادم سه‌گانه» می‌گویند. قرص‌هایی حاوی ترکیبات ثابتی از دو گروه از داروها موجود است. گر چه این قرص‌ها مناسب هستند، بهترین وضعیت مصرف بر اساس ویژگی‌های فردی مشخص می‌شود.

پرفشاری خون مقاوم به درمان
پرفشاری خون مقاوم به فشار خون بالایی اطلاق می‌شود که علی‌رغم استفاده هم‌زمان سه عامل ضد پرفشاری خون که به گروه‌های دارویی مختلف ضد فشارخون تعلق دارند، همچنان بالاتر از فشار خون هدف باقی بماند. راهکارهی درمان پرفشاری خون مقاوم در بریتانیا و ایالات متحده. منتشر شده‌اند.

منابع:

۱- دانشنامه‌آزاد

۲- سایت تبیان

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

بیماری روماتیسم ریه؛ ارتباط بیماری ریه با آرتریت روماتوئید

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

بیماری روماتیسم ریه شامل دسته‌ای از مشکلات ریوی است که با آرتریت روماتوئید در ارتباط می‌باشد. آرتریت روماتوئید (RA) معمولا بر روی مفاصل تاثیر می‌گذارد، اما می‌تواند بر ریه‌ها نیز تاثیرگذار باشد. آرتریت روماتوئید می‌تواند باعث زخم شدن، التهاب و گره‌های ریوی شود.

چه چیزی سبب بیماری روماتیسم ریه می‌شود؟

بیماری روماتیسم ریه می‌تواند باعث ایجاد عارضه RA شود. آرتریت روماتوئید (RA) نوع بیماری خودایمنی است که معمولا باعث التهاب در مفاصل می‌شود، اما در برخی افراد، التهاب و زخم‌های دیگری در سایر قسمت‌های بدن‌شان نیز ایجاد می‌شود. ریه‌ها شایع‌ترین عضو بدن به غیر از مفاصل هستند که در افراد مبتلا بهRA ، باعث التهاب می‌شوند. بنا بر گزارش موسسه آرتروز، حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به RA، برخی از بیماری‌های ریوی را تجربه می‌کنند.

انواع بیماری روماتیسم ریه

بیماری روماتیسم ریه به شکل‌های مختلفی می‌تواند ظاهر شود، مانند:

ایجاد التهاب و زخم در ریه‌ها، که به عنوان بیماری بینابینی ریه شناخته می‌شود.

تشکیل مایع بین دیواره قفسه سینه و ریه‌ها به نام افیوژن پلورال ایجاد گره‌های ریوی یا تومورهای کوچک در ریه‌ها
علائم بیماری ریه ناشی از آرتریت روماتوئید علائم بیماری روماتیسم ریه ممکن است بسته به شرایط بیماری، بروز پیدا کنند. در برخی موارد، مانند زمانی که گره‌های ریه ایجاد می‌شوند، افراد ممکن است علائمی نداشته باشند.

اما در سایر موارد، مخصوصا اگر بیماری روماتیسم ریه، سبب بروز زخم‌هایی در ریه شود، علائمی مانند علائم زیر پدید می‌آیند:

تنگی‌نفس
ضعف و سستی
کاهش اشتها
سرفه خشک
خستگی
کاهش وزن غیر‌ارادی

تشخیص بیماری ریه ناشی از آرتریت روماتوئید

بسیاری از علائم بیماری روماتیسم ریه، به شکل سایر انواع بیماری‌های بینابینی ریه، خود را نشان می‌دهند مانند شرایط تنفسی. پس از بررسی سابقه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی بیمار، پزشک تست‌های تشخیصی زیر را انجام می‌دهد:
۱- بیوپسی (جمع‌آوری بافت به منظور تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی)

در طول انجام عمل بیوپسی، پزشک مقدار کمی از بافت ریه را به منظور بررسی التهاب و زخم، بر می‌دارد.

بیوپسی بافت ریه را از طریق عمل برونکوسکوپی یا عمل جراحی می‌توان انجام داد.

در طول عمل برونکوسکوپی، پزشک لوله‌ای را که به یک دوربین متصل است، از طریق بینی یا دهان، وارد ریه کرده و مقدار کمی از بافت ریه را برای بررسی جمع‌آوری می‌کند.

در بیوپسی جراحی ریه، پزشک، سوزنی را از طریق دیواره قفسه سینه یا ایجاد برشی بر روی پوست قفسه سینه ، وارد ریه کرده و از بافت ریه نمونه‌برداری می‌کند.
۲- آزمایش خون

پزشکان برای اندازه‌گیری میزان التهاب بدن، از جمله اندازه‌گیری میزان رسوب و پروتئین واکنش پذیر C، ممکن است که دستور آزمایش خون بدهند.
۳- سی تی اسکن

سی تی اسکن از ریه‌ها، با نشان دادن تصاویری مقطعی از ریه، به پزشک این اجازه را می‌دهد تا ریه‌ها را از لحاظ این‌که دارای زخمی هستند یا خیر، بررسی کند. انجام سی تی اسکن بیشتر از اشعه ایکس به تشخیص بیماری روماتیسم ریه، کمک می‌کند.

۴- آزمایش نوع عملکرد ریه

آزمایش نوع عملکرد ریه (PFT) شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌های مربوط به تنفس می‌شود که در این آزمایش، میزان مقدار هوایی که فرد می‌تواند از ریه‌ها خارج کند، اندازه‌گیری می‌شود. همچنین مقدار حجم گازهای درون ریه نیز اندازه‌گیری می‌شود. PFT به پزشکان کمک می‌کند تا طبیعی بودن یا نبودن عملکرد ریه افراد را تعیین کنند.
عوامل خطر

افرادی که به RA مبتلا هستند، ۸ برابر بیشتر نسبت به بقیه مردم، در معرض خطر ابتلا به بیماری ریه هستند. در افراد مبتلا به RA، عوامل خاصی ممکن است خطر ابتلا به بیماری ریه را افزایش دهند.

بر اساس مطالعه‌ای که بر روی ۲۳۰ نفر مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید ، انجام گرفت نشان داد که مهم‌ترین عامل خطر برای پیشرفت بیماری روماتیسم ریه ، میزان بالای آنتی‌بادی‌های ضد CCP است.

آنتی‌بادی‌های ضد CCP نوعی پروتئین هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند. آزمایش مثبت آنتی‌بادی‌های ضد CCP، یک نوع شاخص RA است و سطح بالای آن، نشان‌دهنده شدت بیماری می‌باشد.

گروه‌های زیر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری روماتیسم ریه قرار دارند:

مردان
افرادی که سیگار می‌کشند، به ویژه مردان
افراد بالای ۶۰ سال که RA در آنها تشخیص داده شده است

درمان بیماری ریه ناشی از RA

درمان بیماری روماتیسم ریه ، بسته به علائم خاص بیماری و سایر علائم آن، ممکن است تغییر کند. به عنوان مثال، برای درمان افیوژن پلورال، سوزنی را برای تخلیه مایع، به درون ریه می‌فرستند.

در بعضی موارد، مانند وقتی که فرد گره‌های کوچکی در ریه خود دارد و علائمی را نیز مشاهده نمی‌کند، ممکن است نیاز به درمان هم نداشته باشد.

اگر فردی دچار التهاب و زخم ریه شود، پزشکان معمولا درمان را توصیه می‌کنند، اما این درمان، آسیبی به ریه‌ها وارد نمی کند بلکه باعث می‌شود تا فرد، علائم بیماری را تحت کنترل خود درآورد و به کاهش پیشرفت بیماری نیز کمک می‌کند.

درمان‌های زیر به بهبود زخم ناشی از بیماری روماتیسم ریه، می‌توانند کمک کنند:

۱- درمان دارویی

پزشکان قبلا انواع خاصی از داروها را برای درمان بیماری بینابینی ریه به علت ابتلا به RA تجویز می‌کردند. این داروها باعث کاهش التهاب می‌شدند و یا به عنوان داروی سرکوب کننده عمل می‌کردند.

اما، طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ انتشار یافت ، مشخص نشد که آیا این داروها واقعا مفید هستند یا خیر.
۲- توانبخشی ریوی

افراد می‌توانند در کلاس‌های توانبخشی ریه که شامل تمرینات ورزشی و آموزش در زمینه بیماری‌های ریوی می‌باشد، شرکت کنند.

در این کلاس‌ها، افرادی که به بیماری روماتیسم ریه مبتلا هستند، تکنیک‌ها و استراتژی‌های عملی برای مدیریت تنگی‌نفس و بهبود کیفیت زندگی خود، آموزش می‌بینند.

با این حال، افرادی که به بیماری روماتیسمی ریه مبتلا هستند، معمولا دارای مشکلات مشترکی می‌باشند که با تمرینات ورزشی، تداخل پیدا می‌کنند، در نتیجه شرکت در کلاس‌های توانبخشی ریوی، برای آنها مشکل‌ساز می‌شود.

۳- اکسیژن تراپی (درمان با اکسیژن)

پزشکان معمولا اکسیژن درمانی را به منظور راحتی افراد، توصیه می‌کنند. این درمان به افراد کمک می‌کند تا تنگی‌نفس خود را تحت کنترل در آورند.

۴- پیوند ریه

در بعضی موارد خاص، پیوند ریه برای درمان بیماران مبتلا به بیماری بینابینی ریه مورد نیاز می‌باشد. واجدین شرایط پیوند ریه، باید یک پروسه طولانی را طی کنند و هر فرد مبتلا به بیماری روماتیسم ریه ، برای پیوند، نمی‌تواند کاندید شود.
چشم انداز

انواع مختلفی از بیماری ریه مرتبط با روماتیسم وجود دارد و بسته به شدت بیماری و نوع مشکل ریه، متفاوت است.

افرادی که به زخم‌های ریوی ناشی از آرتریت روماتوئید و بیماری ریه بینابینی مبتلا هستند، غالبا احتمال نمی‌دهند که ممکن است به این بیماری مبتلا باشند. تحقیقاتی که بر روی ۱۰ مقاله انجام گرفت نشان داد که میزان متوسط طول عمر افراد مبتلا به بیماری ریه بینابینی ناشی از RA، از زمانی که بیماری تشخیص داده می‌شود، از ۳/۲ سال به ۱/۸ سال رسیده است.

علاوه بر این، مشکلات مربوط به ریه، می‌تواند در طول زمان دستخوش تغییراتی شود. عوارض جانبی ریه می‌توانند بیشتر شده و به طور چشمگیری شدت پیدا کنند.

افرادی که مبتلا به RA هستند، توانایی پیشگیری از بیماری‌های ریوی را ندارند. اما می‌توانند با سیگار نکشیدن و انجام معاینات منظم تنفسی و بررسی مشکلات ریوی، خطر پیشرفت بیماری را کاهش دهند. زمانی که پزشک قادر به تشخیص زودهنگام بیماری باشد، درمان نیز خیلی ساده و آسان می‌شود.

منبع سایت دکتر سلام

 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

علائم عفونت ریه چیست و برای درمان آن چه باید کرد؟

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

به عفونت شُش‌ها یا راه‌های هوایی عفونت ریه می‌گویند. بعضی از انواع عفونت ریه خودبه‌خود و بدون درمانی خاص بهبود پیدا می‌کنند اما اگر عفونت شدید باشد، روند درمان متفاوت خواهد بود و خطرات جدی، سلامت و زندگی را تهدید خواهد کرد. ریه‌ها از اعضای بسیار مهم بدن هستند و حفظ سلامت آن‌ها بسیار ضروری است.

عفونت ریه بیماری‌ای است که باعث التهاب بافت ریه در قفسه‌ی سینه می‌شود و می‌تواند در اثر عوامل انگلی، باکتریایی، ویروسی یا قارچی در قسمت تحتانی دستگاه تنفسی بوجود آید. این بیماری در مواردی می‌تواند باعث عفونت گوش گردد. بسته به اینکه عفونت در کدام قسمت از دستگاه تنفسی شما بروز کند، به نام‌ همان بخش نامگذاری می‌شود. بخش فوقانی سیستم دستگاه تنفسی شامل بینی، حلق، حنجره و نای می‌شود و قسمت تحتانی شامل ریه‌ها و اجزای آن (برونش، برونشیول‌ها و آلوئول‌ها) می‌شود.

بسته به اینکه عفونت در کدام قسمت از دستگاه تنفسی شما بروز کند، به نام‌ همان بخش نامگذاری می‌شود. بخش فوقانی سیستم دستگاه تنفسی شامل بینی، حلق، حنجره و نای می‌شود و قسمت تحتانی شامل ریه‌ها و اجزای آن (برونش، برونشیول‌ها و آلوئول‌ها) می‌شود.

عفونت باکتریایی ریه شایع‌ترین نوع عفونت ریه می‌باشد که از عوارض همراه آن می‌توان به سوزش پوست اشاره کرد. این نوع از این عفونت عموما توسط آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.

نوع دیگر این عفونت، عفونت ویروسی می‌باشد که در موارد حاد باعث از دست رفتن آب بدن و آبی شدن لب‌ها و ناخن‌ها می‌شود. در موارد غیرحاد معمولا این عفونت نیاز به دارو ندارد و خودبخود درمان می‌شود.

عفونت ریوی قارچی نوع دیگری از عفونت ریه می‌باشد که علائم آن همانند علائم عفونت‌های باکتریایی و ویروسی است. این نوع عفونت در موراد حاد نیاز به عمل جراحی دارد.

نکته: منبع عفونت ریه ممکن است در قسمت دیگری از بدن باشد که از طریق جریان خون به ریه منتقل شده و باعث بروز این بیماری می‌شود.

علت عفونت ریه چیست؟

  • علاوه بر مواردی که در بالا به آن اشاره شد، قرار گرفتن در شرایط دیگری نیز باعث بروز این عارضه می‌گردد:
  • استنشاق مواد شیمیایی مانند بخارهای سمی و مواد حساسیت زا
  • تنفس گرد و غبار در محیط کاری
  • ورود بخشی از محتویات معده به ریه‌ها و بروز عفونت

علائم عفونت ریه چیست؟

  • سرفه مداوم
  • تنگی نفس
  • درد قفسه سینه
  • خس خس سینه

در صورت عدم بهبود گلودرد پس از چند روز و یا عدم بهبود سرفه‌های مداوم پس از چند هفته حتما به پزشک مراجعه نمائید؛ این‌ها از علائم عفونت ریوی می‌باشند که نیاز به بررسی دارند.

انواع عفونت ریه

این بیماری شامل انواع مختلفی می‌باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد

ذات الریه (پنومونی): ذات‌الریه شابع‌ترین عفونت ریوی است که می‌تواند قارچی،‌ باکتریایی یا ویروسی باشد. بسیاری از بیماران پس از آنفولانزا دچار این بیماری می‌شوند. این بیماری در حقیقت همان التهاب ریه می‌باشد که با یک عفونت ایجاد می‌شود. افراد سیگاری و افراد مسنی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، همچنین نوزادان و کودکان بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. زمانی که کیسه‌های هوایی درون ریه محتوی مقدار زیادی مایعات شوند، ذات الریه رخ می‌دهد. این بیماری می‌تواند یک بیماری خفیف، شدید و یا حتی تهدید کننده زندگی باشد. علائم این بیماری از نوع خفیف تا شدید، بسته به علت اولیه بروز بیماری، سن و همچنین وضعیت کلی سلامت فرد، از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت خواهد بود. برای مثال در بیمارانی که به پنومونی خفیف مبتلا می‌شوند، علامت‌ها معمولا به علامت‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا نزدیک خواهد بود.

سایر علائم این بیماری شامل موارد زیر می‌بادشد:

  • التهاب ریه
  • تنگی تنفس
  • درد و گرفتگی قفسه سینه
  • تب و لرز بالا
  • درد عضلانی و خستگی
  • تغییر سطح هوشیاری و عملکرد مغزی (در افراد مسن)
  • استفراغ (به خصوص در نوزادان)

برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا شما را معاینه می‌کند و به صداهای حاصل از نفس کشیدن شما گوش می‌دهد، اگر مایعات در ریه شما جمع شده باشند، پزشک صدایی متلاطم، در سینه شما خواهد شنید. در این شرایط برای رسیدن به تشخیص قطعی، پزشک برای شما اسکن قفسه سینه درخواست خواهد داد. سی تی اسکن سینه با نشان دادن وضعیت ریه‌ها، ابتلای به پنومونی را به پزشک نشان می‌دهد. در این شرایط بسته به اینکه علت بیماری باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشد، راهکارهایی درمانی متفاوت خواهند بود.

سندرم حاد تنفسی: نوع دیگر عفونت ریه سندرم حاد تنفسی (SARS) می‌باشد. در حقیقت این بیماری نوعی ذات الریه است که بسیار مسری می‌باشد.

بیماری سل: سل نوعی عفونت ریوی است که از باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس بوجود می‌آید و از ظریق سرفه انتقال می‌یابد. جالب است بدانید که سل از طریق غذا، آب، تماس جنسی، تزریق خون یا نیش حشرات انتقال نمی‌یابد. علائم این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

  • تب
  • سرفه
  • خلط سبز یا خلط آلوده به خون
  • تنگی نفس
  • کاهش اشتها
  • بی حالی و تعریق شبانه
  • خستگی زود رس و ضعف عمومی

بیماری ذات الجنب: پرده‌ای که ریه را پوشانده است پرده جنب نام دارد؛ زمانی که در این پرده عفونت رخ دهد به آن عفونت ذات الجنب گفته می‌شود. این بیماری توسط عفونت ویروسی و یا ذات الریه بوجود می‌آید که درد قفسه سینه و تنگی تنفس از علائم شایع آن می‌باشد.

برونشیت: بیماری  برونشیت بیماریی است که توسط التهاب و عفونت در پوشش لوله‌های برونش شما به وجود می‌آید. (لوله‌های برونش لوله‌هایی هستند که نای را به شش‌ها متصل می‌کنند.) زمانی که سیستم ایمنی بدن ضعیف شود و ریه‌های شما عفونت کنند، ممکن است به بیماری برونشیت مبتلا شوید. این بیماری می‌تواند حاد و مزمن باشد که معمولا برونشیت مزمن در اثر موادشیمیایی، آلرژن‌ها (آلرژن نوعی آنتی‌ژن است که باعث واکنش غیرطبیعی و شدید سیستم ایمنی می‌شوند.) و یا دود سیگار بوجود می آید. علائم این بیماری شامل تنگی نفس، گرفتگی قفسه سینه، خس خس سینه، خستگی، سرفه مداوم و مخاط سنگین می‌باشد.

آنفولانزا: آنفولانزا بیماریی است که دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث درد بدن و خستگی می‌شود. از طرف دیگر این بیماری می‌تواند بر سیستم تنفسی تحتانی نیز تاثیر گذاشته و باعث عفونت در ریه‌های شما شود.

چه باید کرد؟

اگر دچار درد در قفسه‌ی سینه هستید، باید:

زیاد استراحت کنید.

زیاد آب بنوشید تا مخاط را از بین ببرد و سرفه‌ کردن را آسان کند.

از مرطوب‌کننده‌ی هوا استفاده کنید یا بخور آب جوش بدهید. می‌توانید اکالیپتوس یا جوهر نعنای خشک (منتول) نیز به آبی که بخور می‌دهید، اضافه کنید.

هنگام خواب، باید سرتان رو به بالا قرار بگیرد، از چند بالش استفاده کنید تا سطح سرتان بالا قرار بگیرد و تنفس‌تان راحت‌تر شده، مخاط‌ها نیز تخلیه بشوند.

از مسکن‌ها استفاده کنید تا تب‌تان پایین بیاید و سردرد و ناراحتی موجود در ماهیچه‌ها کاهش پیدا کند.

برای کاهش گلودرد نیز عسل و آب‌لیمو را با آب جوش مخلوط کنید و بخورید.

اگر کودکی دچار درد قفسه سینه است، نباید:

بخورد بدهد، زیرا ممکن است آب جوش روی بدنش بریزد و خطرآفرین بشود.

اگر زیر ۱۶ سال است، آسپرین مصرف کند.

شربت سینه استفاده کند.

در محیطی که کودک هست سیگار نکشید.

کمک داروساز برای رفع این مشکل

دکتر داروساز می‌تواند در زمینه‌ی عفونت ریه به شما کمک کند. داروسازان می‌توانند با پیشنهاد داروهای ضدانعقاد، به از بین‌ بردن مخاط موجود در شش‌ها کمک کنند. وقتی خلط از بین برود، سرفه‌ کردن تسهیل خواهد شد. وقتی با سرفه‌ کردن خلط و مخاط از سینه خارج بشود، عفونت ریه بهبود می‌یابد.

مراجعه به پزشک عمومی

اگر در قفسه‌ی سینه درد احساس می‌کنید و نشانه‌های زیر را تجربه می‌کنید، باید به یک پزشک عمومی مراجعه کنید:

حال‌تان خوب نیست و علائم عفونت، مدام شدیدتر می‌شود.

سرفه‌های خونی می‌کنید یا در مخاط‌ سینه‌تان لکه‌های خون دیده می‌شود.

بیش از ۳ هفته است که مدام سرفه می‌کنید.

باردار هستید.

سن‌تان بالای ۶۵ سال است.

سیستم ایمنی بدن‌تان ضعیف است، مثلا تحت شیمی‌درمانی یا مبتلا به دیابت هستید.

اگر وضعیت خاص و حساسی در رابطه با قلب یا کلیه‌تان دارید و این مشکل در بلندمدت با شما همراه بوده است.

حواس‌تان باشد اگر علائم عفونت ریه در شما به‌شکلی شدید ظاهر شده باشد، ممکن است به ذات‌الریه مبتلا شده باشید.

پیشگیری از عفونت ریه
  1. سیگار نکشید.
  2. سیگار کشیدن باعث آسیب ریه و ابتلا به بیماری های مزمن ریوی می‌گردد.
  3. اگر شما دچار یک بیماری مزمن ریوی شوید، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ریوی خواهید بود.
  4. حتی اگر بیماری مزمن ریوی نگیرید، کشیدن سیگار بهبود بیماری‌هایی مثل آنفلوانزا و ذات‌الریه را طولانی می‌کنید.
  5. دستان‌تان را با آب و صابون بشویید.
  6. دست ما هر روزه در تماس با میلیون‌ها میکروب است که می توانند باعث عفونت گردند.
  7. بنابراین برای جلوگیری از عفونت ریه، دستان خود را با آب گرم و صابون خوب بشویید.
  8. اگر دسترسی به آب و صابون ندارید، از مواد ضدعفونی کننده دست استفاده کنید.
  9. اگر شما دچار بیماری جزئی ریوی مانند سرماخوردگی شدید، از خودتان مراقبت کنید تا زود بهبود یابید و از انتشار عفونت به ریه جلوگیری کنید
  10. واکسن بزنید.
  11. واکسن آنفلوانزا و ذات الریه از این عفونت ها جلوگیری می‌کنند.
  12. واکسن آنفلوانزا برای کودکان زیر ۵ سال و بزرگسالانی که در معرض خطر بالای عوارض آنفلوانزا قرار دارند و بیشتر از ۶۵ سال دارند، توصیه می‌شود. این واکسن همچنین برای افراد دارای دیابت و ایدز نیز توصیه شده است.
  13. قبل از تزریق این واکسن‌ها، با پزشک مشورت کنید.
  14. خوب بخورید و خوب بخوابید.
  15. یکی از راه‌هایی که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌گردد، خوب خوردن و خوب خوابیدن است.
  16. استراحت کافی باعث می شود که بدن با ویروس‌هایی که موجب عفونت می شوند، بجنگد.
  17. بیشتر افراد به ۸ ساعت در شب خواب نیاز دارند.
  18. غذاهای دارای ویتامین C مانند مرکبات، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
  19. درمان بیماری را جدی بگیرید.
  20. اگر شما دچار بیماری جزئی ریوی مانند سرماخوردگی شدید، از خودتان مراقبت کنید تا زود بهبود یابید و از انتشار عفونت به ریه جلوگیری کنید.
  21. مایعات فراوانی بنوشید، بدن خود را گرم نگه دارید و استراحت کافی کنید تا زودتر بهبود یابید.

روش‌‌های درمان خانگی عفونت ریه

  • استفاده از آویشن: گیاه آویشن به عنوان داروی گیاهی برای درمان سیاه سرفه، برونشیت، سرما خوردگی، عفونت ریه و… استفاده می‌شود. برای استفاده از این گیاه داروئی یک مشت آویشن را در یک لیتر آب جوشانده و آن را صاف کنید، سپس ۲۵۰ گرم عسل به آن اضافه کرده و هر روز نصف فنجان میل کنید.
  • سیر: ضدعفونی‌کننده قوی برای مجاری ریه است و مصرف آن به سرعت خلط سینه را کم می‌کند. سوپ سیر در زمستان، مجاری تنفسی را تقویت می‌کند و برای مرض برونشیت مفید است.
  • جوشانده عناب: تسکین دهنده برای درمان عفونت‌های گلو، برونشیت، روده‌ها و مجاری ادرار است. به این صورت که ۳۰ تا ۶۰ گرم عناب خشک را در یک لیتر آب به مدت نیم ساعت می‌جوشانند و آن را مصرف می‌کنند.
  • پنیرک: پنیرک گیاهی است که در طب سنتی خواص بی‌شماری دارد و از برگ و گل آن استفاده‌های بهینه می‌شود. اما خاصیت آنتی‌بیوتیکی آن زبانزد است، فقط کافی است ۴۰‌گرم گیاه پنیرک را به‌همرا یک لیتر آب جوش به مدت ۱۰‌دقیقه بگذاریم تا دم بکشد. یک فنجان از این دمکرده را روزی سه‌بار بنوشید تا عفونت‌های ادراری، برونشیت و عفونت‌های سرخک و مخملک از‌بین بروند.
  • گل‌پامچال: اسهال‌های عفونی اکثرا ناشی از عفونت‌های معده و روده است. با این حال اسهال‌های عفونی، برونشیت و بیماری ذات‌الریه را می‌توان با دمکرده گل‌پامچال تا‌حدودی درمان کرد. برای دم کردن گل‌پامچال ۲۰گرم از این گیاه را به‌همراه یک لیتر آب دم کنید. فقط دقت داشته باشید که بیشتر از ۱۰‌دقیقه دم نکشد و بعد از ۱۰‌دقیقه دمنوش را صاف کرده و بنوشید. این دمکرده را روزی سه‌بار به اندازه یک فنجان بنوشید تا ترتیب اثر داشته باشد.
  • بادرنجبویه: بادرنجبویه گیاهی است که می‌توان به‌عنوان یک دمکرده برای پاک‌سازی بدن از میکروب استفاده کرد. این گیاه قادر است اکثر عفونت‌های بدنی را از‌بین ببرد، حتی گاهی اوقات شما خبر ندارید که در بدن‌تان چه می‌گذرد، اما اگر در هوایی آلوده یا در محیطی قرار گرفته بودید که ممکن است میکروب یا ویروس به شما انتقال پیدا کند؛ در این مواقع توصیه می‌شود ۴۰‌گرم بادرنجبویه را به مدت ۱۵‌دقیقه به‌همراه آب جوش بگذارید تا دم بکشد و سپس آن را بنوشید تا عفونت‌های احتمالی از‌بین بروند. برای تاثیرگذاری بهتر این دمنوش توصیه می‌شود روزی سه‌بار در روز به اندازه یک فنجان نوشیده شود.
  • بابادم : وقتی اسم جوش به میان می‌آید خیلی از افراد یاد دوران بلوغ می‌افتند، اما برخی جوش‌ها چرکی هستند و ممکن است هر جای بدن ظاهر شوند و حتی سن و سال هم برای‌شان اهمیت نداشته باشد. برای درمان جوش‌های چرکی و عفونی باید از آنتی‌بیوتیک‌های قوی استفاده کرد. در طب سنتی توصیه می‌شود از دمکرده بابادم استفاده شود. ۸۰‌گرم ریشه بابادم را به‌همراه یک لیتر آب جوش دم کنید. مدت زمان دم کشیدن ۲۰‌دقیقه است و بعد از آن روزی سه‌بار در روز ‌برای درمان جوش‌های چرکی دمکرده را بنوشید.

  • اکالیپتوس: برای عفونت‌های مجاری تنفسی اولین پیشنهاد یا گیاهی که اکثر افراد از آن یاد می‌کنند، برگ اکالیپتوس است که بیشتر به‌صورت بخور از آن استفاده می‌شود. درصورتی که علاوه بر بخور این برگ‌، توصیه می‌شود هر وقت به مشکل عفونت‌های مجاری تنفسی دچار شدید ۵۰گرم برگ این گیاه را با یک لیتر آب دم کنید و بعد از ۱۰‌دقیقه دم کشیدن روزی سه تا چهار بار به مقدار یک فنجان از این گیاه را بنوشید. خیلی از افراد فکر می‌کنند بخور این گیاه در اولویت است در‌صورتی که اگر سینوزیت یا ریه‌های‌تان چرکی شده‌اند، بهتر است در کنار بخور دم کرده برگ اکالیپتوس را هم فراموش نکنید.
  • انجیر زرد شیرازی: ۵۰‌گرم انجیر زرد شیرازی (‌انجیر خشک در آجیل‌‌ها) ‌را به‌همراه نیم کیلو شیر به مدت ۱۵‌دقیقه می‌گذاریم تا بجوشد. این جوشانده برای گلودردهای چرکی، آن‍‍ژین‌ها، عفونت و زخم‌های داخل دهان بسیار مناسب است. برای تاثیرگذاری باید روزی سه فنجان از این جوشانده را میل کنید. همچنین اگر دندان‌تان دچار عفونت شد و درد بسیاری داشت، توصیه می‌شود در کنار مراجعه به دندانپزشک، در صورت نیاز گیاه آنغوزه را روی دندان بگذارید. البته برای استفاده از این گیاه نیازی به دم کردن یا جوشاندن آن نیست، چرا‌که این گیاه حالت صمغ دارد و فقط کافی است روی دندان عفونی قرار بگیرد.
  • میخک: حتی میخک هم برای درمان عفونت‌های دندانی نقش موثری دارد. این گیاه را به دو صورت می‌توان استفاده کرد، هم روی دندان قرار داد و هم آن را جوشاند و نوشید. برای دم کردن میخک، کافی است یک قاشق مربا‌خوری میخک را با یک لیوان آب بین ۴ الی ۵‌دقیقه بجوشانید. بعد از این مرحله جوشانده را در دهان بچرخانید و خالی کنید. کافی است این کار را بین سه تا چهار بار انجام دهید.

  • چای سبز: گلو‌درد یکی از بدترین مراحل سرماخوردگی است که اکثر افراد دست به هرکاری می‌زنند تا از شر آن خلاص شوند. بعضی‌ها سراغ قرص‌های چرک‌ خشک‌کن می‌روند و برخی دیگر سعی می‌کنند با آب‌نمک و آب‌ جوش یا حتی آب‌نبات‌های گلودرد این مشکل را درمان کنند. اما در طب سنتی توصیه می‌شود افرادی که گلو دردهای چرکی دارند چای سبز بنوشند. به این نحو که یک قاشق غذاخوری چای سبز را در یک لیوان آب می‌ریزیم تا به مدت ۱۰دقیقه خیس بخورد. نکته اینجاست که برای درمان گلودردهای چرکی نباید چای سبز را به‌صورت روتین دم کرد (‌یعنی روی کتری دم نمی‌کشد). حتی می‌توانید به‌جای آب‌نمک، چای سبز را غرغره کنید. از تفاله آن هم می‌توانید به شکل کمپرس برای درمان عفونت‌های چرکی پوستی مثل کورک‌ها استفاده کنید.
  •  تره جوشانده شده در شیر: زخم‌های چرکی درمان‌شان به مراقبت و دقت بیشتری ‌نیاز دارد. برای درمان این نوع زخم‌ها می‌توان از پمادهای موضعی یا داروهای خوراکی استفاده کرد. در طب سنتی اگر زخم‌ها زیاد عفونی و خطرناک نباشند، توصیه می‌شود از عصاره تره در شیر استفاده شود. به این روش که تره را در شیر بپزید و سپس از شیر جدا کنید و تره پخته شده را روی زخم بگذارید. بعد از چند ساعت باید ضماد تره را از روی زخم بردارید و محل زخم را تمیز و پانسمان کنید، چراکه تره چرک را به خود می‌گیرد و باید تعویض شود. اگر این کار را روزی یک‌بار انجام دهید، در مدت کوتاهی چرک از زخم خارج می‌شود.
  • پونه: ریه یکی از مهم‌ترین اعضای بدن است که بزرگ‌ترین وظیفه آن مبارزه با هوای آلوده است، اما ریه‌ها از عفونت‌ها در امان نیستند به‌همین دلیل برخی عفونت‌های سطحی را می‌توان با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها درمان کرد. اگر قصد ندارید از آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی استفاده کنید، طب سنتی راه دیگری به شما پیشنهاد می‌کند. برای ضدعفونی کردن ریه از عفونت می‌توانید از دم کرده پونه استفاده کنید. یک قاشق چای‌خوری پونه را به‌همراه یک لیوان آب جوش بگذارید بین‌۱۰ تا ۱۵‌دقیقه دم بکشد و سپس صاف کرده آن را همراه با عسل روزی سه بار میل کنید.

  •  پونه کوهی: یکی از بهترین داروهای گیاهی که می‌توان به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی از آن یاد کرد، پونه کوهی است. این نوع پونه با پونه‌های معمولی فرق دارد و به‌عنوان ضدعفونت‌های میکروبی و قارچی شناخته شده است، برای اینکه خاصیت ضدعفونی‌کننده داشته باشد باید روزی سه‌بار‌ به اندازه یک فنجان از این گیاه بنوشید. افرادی که با مشکل عفونت‌های قارچی در گوش، عفونت‌های قارچی ناخن و برخی خانم‌ها در ناحیه تناسلی عفونت قارچی مواجه هستند، می‌توانند از پونه کوهی به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک استفاده کنند. البته پونه کوهی را می‌توان به شکل دمنوش یا ضماد هم استفاده کرد. همچنین اگر از عفونت ادراری رنج می‌برید دم کرده پونه کوهی یکی از درمان‌های مناسب و تاثیرگذار در این زمینه است. یک قاشق مرباخوری پونه کوهی را به‌همراه یک لیوان آب جوش به مدت ۱۵‌دقیقه می‌گذارید تا دم بکشد.

منابع:

۱- سایت تبیان

۲- مجله پزشکی سلامت

۳- سایت انتخاب


 

1
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

تیک‌ عصبی آزارتان می‌دهد؟

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

تیک (به انگلیسی: Tic) یعنی حرکت ناگهانی، سریع و غیرآهنگینی که شامل گروه‌های ماهیچه‌ای مجزا باشد. تیک‌ها ممکن است به چشم دیده نشوند. تیک‌های رایج عبارتند از پلک زدن و صاف کردن گلو.
تیک‌های صوتی نیز بیشتر به صورت اصواتی مثل سرفه کردن، صاف کردن گلو، تیک‌هایی که به تازگی آغاز شده‌اند، اغلب نیاز به درمان ندارند.
توصیه مناسب به والدین و اطرافیان کودک مبتلا به تیک این است که توجهی به تیک‌ها نداشته باشند، چرا که تمرکز روی تیک، باعث تشدید آن می‌شود غرغر کردن، بالا کشیدن بینی و… تظاهر می‌کند.
اکثر تیک‌هایی که تازه آغاز شده‌اند، مسیر محدود و گذرایی دارند و به سمت اختلال جدی تری پیش نمی‌روند و حداکثر در طی دوره‌های استرس‌آور عود می‌کنند.
معدودی از تیک‌ها بیشتر از یک سال طول می‌کشند.
تیک در مردها سه برابر بیشتر از زن‌هاست و تیک‌های مزمن بیشتر بین سنین شش تا دوازده سالگی دیده می‌شود.
تیک می‌تواند با رفتارهایی نظیر بالا انداختن شانه، پلک زدن، تنگ کردن چشم‌ها، تکان‌های تند سر یا شانه، شکلک در آوردن، تکان دادن سر به طرفین یا پایین آوردن سر و یا چین دادن بینی دیده شود. این تیک‌های حرکتی در دوران کودکی کاملاً معمول هستند. با آماری که انجمن روان‌پزشکی آمریکا گزارش داده است، پنج الی بیست و چهاردرصد از کودکان دارای نوعی تیک هستند.
شایع‌ترین نواحی از بدن که تیک‌های حرکتی در آن‌ها دیده می‌شوند، عبارت‌اند از: سر و صورت و دست‌ها و بازوها و بیشترین حرکات به صورت چشمک زدن، شکلک در آوردن، چین دادن به پیشانی، بالا انداختن ابروها، پلک زدن زیاد، چرخش سر، پرتاب کردن دست‌ها و بازوها، بالا انداختن شانه و نیز تکان دادن پا و … است.

_ تیک‌های گذرا
تیک‌های حرکتی معمول که اغلب در حدود سه‌و نیم سالگی شروع می‌شوند به کودکان کمک می‌کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. هفتاد‌و پنج درصد از کودکان این نوع تیک را در عرض شش ماه پست سر می‌گذارند.
اگر کودک شما گرفتار تیک شد، بهترین راه، نادیده گرفتن آن است. هیچ‌گاه او را سرزنش نکرده و یا تنبیه نکنید.
شما می‌توانید برای جلوگیری از تبدیل شدن این عمل به یک عادت، با تمرین کردن روش‌های پیشگیرانه، به کودکان‌تان کمک کنید ولی تیک‌های گذرا نباید در برنامه‌ی کامل ترک عادت مورد توجه قرار گیرد.

_ تیک‌های مزمن
اگر تیک بیش از دوازده ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب می‌شود.
تیک‌های مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهیچه در آن‌ها بیش از حد و بسیار شدید است.
این تیک‌ها مشخصاً به صورت حمله های دوره‌ای صورت می‌گیرند و غالباً شدت آن‌ها ماه به ماه، روز به روز یا حتی ساعت به ساعت تغییر می‌کند. در حقیقت رفتار تیکی ممکن است برای هفته‌ها یا ماه‌ها کاملاً محو شود اما دوباره ظاهر گردد.

_ علت‌ها
زمانی اعتقاد بر این بود که تیک‌ها علامت بیرونی احساسات سرکوب شده و تعارضات و کشمکش‌های درونی‌اند. امروزه در بسیاری از نقاط جهان آن را ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی می‌دانند.
تقریباً در یک سوم موارد پایه ی ژنتیکی دارد اما در برخی حالات ممکن است این عادت از طریق تقلید به دست آید.
همچنین مشخص شده است که رفتارهای تیکی در زمان فشارهای عصبی افزایش می‌یابد که این امر به «تیک عصبی» منجر می‌شود.

در صورتی‌که از وجود تیک‌های عصبی در کودک‌تان رنج می‌برید، نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

* کاهش فشار روحی
به لحاظ این که رفتارهای تیکی غالباً با فشار روحی تشدید می‌شوند، عناصری را در زندگی کودک‌تان جستجو کنید که ممکن است منشأ ناراحتی یا نگرانی او گردند. آیا آنان تلاش می‌کنند که از تکالیف مدرسه و درس‌ها عقب نمانند؟ آیا انتظارات ورزشی آنان بالاست؟ آیا مشکلات زناشویی شما باعث پریشانی آن‌ها می‌شود؟
برای کاهش تنش‌های احتمالی کودکان، تا آن جایی که ممکن است برای ایجاد آرامش و اطمینان و حذف موقعیت‌های فشارزا بکوشید و با آنان رئوف و مهربان باشید.
تعداد تیک اغلب با کاهش فشار روحی، تقلیل می‌یابد.
در میان مسائل متفاوت تربیتی که بسیاری از خانواده‌ها را درگیر می‌کند، اختلالات خواب، شب ادراری، لجبازی، پرخاشگری و بروز تیک‌های عصبی در کودکان بخش عمده‌ای از شکایات والدین را تشکیل می‌دهد. بسیاری از این مسائل در مسیر روند تربیت و پرورش کودک طبیعی است و این والدین هستند که با ناآگاهی یا اتخاذ شیوه‌های نادرست، مشکلات را بزرگ می‌کنند. در واقع والدین با آن چه در ذهن خود دارند یا با مشورت از بزرگ‌ترها یا مشاهده شیوه های تربیتی دیگران سعی می‌کنند راه حلی بیابند. در حالی که مهارت‌های فرزندپروری یادگرفتنی است و والدین باید به خاطر داشته باشند که راه حل تمامی مسائل و چالش‌های تربیتی را نمی‌دانند و باید با پرس‌وجو و یادگیری شیوه‌های فرزندپروری در حل مسائل مربوط به فرزند خود بکوشند. یکی از مسائلی که در بین کودکان بسیار شایع است تیک‌های عصبی است که نحوه مواجهه با آن در قطع و یا ادامه آن نقش مهمی دارد.

* تیک‌های عصبی
تیک به معنای انقباضات عضلانی سریع، تکراری و غیرارادی است و ممکن است به صورت صداهای قالبی، ناموزون و ناگهانی مشاهده شود. فرد نمی‌تواند در مقابل تیک‌ها مقاومت کند ولی می‌تواند در صورت آگاهی یافتن از آن‌ها تا حدودی تیک‌ها را مهار کند. تیک بر اثر استرس تشدید می‌شود و زمانی که فرد می‌خواهد به صورت ارادی آن را کنار بگذارد، کاهش پیدا می‌کند اما از بین نمی‌رود.

* ویژگی‌های تیک‌های عصبی
سرکوب تیک در کودکان برای چند دقیقه یا چند ساعت امکان پذیر است اما درمان آن زمان بر است. بیشتر کودکان یا از تیک‌های خود آگاهی ندارند و یا قادر به کنترل آن نیستند. تیک‌ها درزمان آرامش کودک یا وقتی مشغول انجام فعالیتی است، کمتر مشاهده می‌شود و فقط تیک‌های مزمن است که حتی هنگام خواب به سراغ کودک می‌آید. اختلالات مربوط به تیک در پسرها شایع‌تر از دخترها است و در تعاریف علمی سن شروع متوسط تیک از ۷سالگی تا ۱۸سالگی است و بین تیک و بیش فعالی، افسردگی، نافرمانی مقابله جویانه یا لجبازی و وسواس شباهت زیادی وجود دارد و یکی از این اختلالات ممکن است پیش زمینه بروز اختلال بعدی را فراهم کند.

_ دکتر سحر انصاری، روان‌پزشک در این‌باره می‌گوید:

تیک به حرکات عود‌کننده، سریع و هم شکلی گفته می‌شود که معمولا به صورت غیرارادی یا بهتر است بگوییم نیمه‌ارادی اتفاق می‌افتد و شروعی ناگهانی دارد.
البته وقتی صحبت از تیک می‌شود، خیلی‌ها فقط به حرکات جسمی فکر می‌کنند و باور دارند تیک محدود به حرکات جسمی است. در صورتی‌ که به گفته دکتر انصاری، این تیک‌های تکرارشونده می‌تواند به صورت حرکتی یا صوتی اتفاق بیفتد.

در دسته‌بندی دیگری هم می‌توان تیک‌ها را به دو گروه ساده و پیچیده تقسیم کرد.

این پزشک متخصص با تاکید بر این‌که تیک‌های حرکتی ساده، شایع‌ترین نوع تیک‌ها به حساب می‌آید، ادامه می‌دهد: حرکات چشم مانند چشمک‌زدن یا حرکات سریع سر و گردن نمونه‌هایی از تیک‌های حرکتی ساده است که معمولا از قسمت سر و صورت شروع می‌شود و بتدریج می‌تواند به قسمت‌های دیگر بدن نیز برسد. حرکاتی مانند خودزنی و پرش‌های ناگهانی نیز در گروه تیک‌های پیچیده حرکتی قرار می‌گیرد. تیک‌های ساده صوتی نیز بیشتر به صورت صداهایی مانند سرفه کردن و صاف کردن گلو نمایان می‌شود.

_ از چه زمانی تیک‌ها شروع خواهد شد؟

تیک‌ها به طور کلی از دوره کودکی یا نوجوانی نمایان می‌شود و ممکن است حالت رفت و برگشتی داشته باشد، به این معنی که برای مدتی کاملا برطرف می‌شود و دیگر خبری از آنها نیست و دوباره بر اثر اضطراب و عوامل موثر دیگر مانند هیجانات شدید می‌تواند اتفاق بیفتد یا تشدید شود.
شروع اکثر این تیک‌ها در سنین پایین‌تر از هجده سالگی است.
تیک‌هایی که به شکل علائم حرکتی خودش را نشان می‌دهد، معمولا زودتر ـ حدود هفت سالگی ـ بروز می‌کند و تیک‌های صوتی کمی دیرتر اتفاق می‌افتد.

_ بیماری‌های همراه با تیک را بشناسید

بعضی از بیماری‌ها با تیک همراه خواهد بود، به عنوان نمونه در کودکان ممکن است تیک همراه با بیماری‌ بیش فعالی یا اختلالات یادگیری اتفاق بیفتد.
همچنین تیک می‌تواند همراه با بیماری وسواس بروز کند و گاهی اوقات این حرکات تکرار شونده مانند پرش عضلانی با وسواس رخ می‌دهد.
بنابراین باید به بیماری‌های همراه تیک هم توجه داشته باشیم و آنها را مدنظر قرار دهیم. وزن کم هنگام تولد، کم رسیدن اکسیژن به جنین، تماس با گرما، عفونت و هورمون‌ها در زمان بارداری مادر و زایمان‌های سخت نیز از جمله عواملی است که احتمال دارد کودک را در آینده دچار تیک کند.

_ تیک درمان می‌شود یا نه؟

کسی که دچار این مشکل می‌شود، باید تا پایان عمر با آن زندگی کند یا راه‌حلی برای بهبود تیک وجود دارد؟ شاید این یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی باشد که برای کسانی که دچار تیک هستند، پیش می‌آید. معمولا هدف از درمان تیک، قطع کامل آن نیست، چون چنین شرایطی ممکن است عملی نباشد. بنابراین هدف این است که با وجود چنین حرکات و تیک‌هایی، فرد زندگی و عملکرد نرمالی داشته و زندگی‌اش مختل نشود. علاوه بر دارو درمانی برای بهبود تیک‌ها، روان درمانی نیز بسیار مهم و قابل توجه است. به این معنی که خانواده و خود فرد باید آموزش‌های لازم را در این زمینه کسب کنند تا مشکلات‌شان به حداقل برسد.
درباره تیک‌های خفیف که اختلالی در کارکرد فرد ایجاد نمی‌کند، فقط لازم است بیمار را کنترل کنیم و مراقبش باشیم که اگر تیک شدت یافت، درمان را آغاز کنیم.
بروز اختلال در تعاملات اجتماعی، ناراحتی یا درد فیزیکی و ایجاد اختلال در جنبه‌های مختلف زندگی مانند شغل و تحصیل فرد از مواردی است که به درمان نیاز دارد و نباید فراموش کنیم اولین قدم در درمان تیک، آموزش بیمار، اعضای خانواده و کسانی است که با او در ارتباط هستند. هدف از درمان، حذف کامل تیک‌ها نیست، بلکه می‌خواهیم احساس ناراحتی فرد کاهش یابد و تیک‌ها نیز تا حدی کنترل شود که تداخلی در زندگی فرد ایجاد نکند.

_ اشرف تشکری، روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز نیز معتقد است:

«تیک‌های عصبی می‌توانند صوتی یا حرکتی و ساده یا پیچیده باشند. گاهی جدا کردن تیک عصبی از رفتار وسواسی مشکل است و گاهی تیک همراه با وسواس مشاهده می‌شود. نقاطی در مغز وجود دارد که رفتار تکراری را کنترل می‌کند و در صورتی که این ناحیه دچار مشکل شود، تیک عصبی ایجاد می‌شود. تیک عصبی، اختلال شایعی است و گاهی حتی موجب آسیب فرد یا ناراحتی او یا دیگران می‌شود و در صورتی که عارضه به این مرحله برسد، باید تحت درمان قرار بگیرد.
تیک عصبی می‌تواند از دوره کودکی آغاز شود و معمولا در پسران اندکی بیشتر از دختران دیده می‌شود.
از دلایل ایجاد تیک می‌توان به زمینه ژنتیکی اشاره کرد. برخی افراد نیز به دلیل بیماری خاص یا مصرف برخی داروها دچار این حالت می‌شوند. استرس و اضطراب نیز از عوامل بروز تیک عصبی است.
در صورت وقوع تیک بهتر است به پزشک مراجعه شود چرا که ممکن است از عوارض بیماری‌های دیگر باشد. خانواده‌ها نیز در صورت مشاهده این حالات در کودکان آن‌ها را سرزنش نکنند و به آرامش آن‌ها کمک کنند.»

_ دکتر امیر رضا چمنی، متخصص اعصاب و روان می‌گوید:

«تیک‌های عصبی اغلب از کودکی یا نوجوانی شروع می‌شود و می‌تواند طی زمان ثابت بوده یا به طور متناوب و در اثر محرک‌ها نوسان داشته و حتی برای چند دقیقه به شکل ارادی کنترل شود.
استرس‌های خانوادگی و به طور کلی هر گونه استرس می‌تواند باعث تشدید این بیماری شود. خانواده‌ها باید بدانند این‌گونه رفتارها غیرارادی هستند و کودک یا نوجوان را به‌خاطر این رفتارها تنبیه نکنند و همچنین توجه بیش از حد نیز می‌تواند موجب تشدید بیماری شود. کاهش استرس، درمان بیماری‌های همراه با تیک مانند بیش‌فعالی و وسواس در درمان علائم تیک موثر هستند. همچنین در مواردی که عملکرد فرد به علت بروز تیک عصبی مختل شود، درمان دارویی صورت می‌گیرد.
همچنین بازی‌های کامپیوتری پرهیجان و هرگونه فعالیت هیجان‌آور، عامل تشدیدکننده تیک‌های عصبی هستند.»

_ دکتر آزادنیا ، متخصص اعصاب و روان می‌گوید:

تیک عصبی جزو اختلالات حرکتی است که ممکن است از نوع ساده یا پیچیده باشد.

وی تصریح کرد: تیک‌های حرکتی ساده شامل پلک زدن، بالا بردن ابرو، اخم کردن، تمیز کردن بینی، فشار دادن دندان‌ها، حرکت لگن و … و تیک‌های حرکتی پیچیده نیز مانند تکان دادن سر، گردن، دست‌ها و انگشتان و چرخش تنه است. این متخصص مغز و اعصاب افزود: علاوه بر تیک‌های حرکتی، تیک صدا نیز در افراد وجود دارد که به دو نوع ساده و پیچیده طبقه‌بندی می‌شود؛ تمیز کردن گلو، آه کشیدن، سرفه یا ایجاد صداهای کشیده در طول صحبت کردن از ویژگی افرادی است که تیک صدای ساده دارند. همچنین لکنت زبان، گفتن جملات نامفهوم و در مواردی ناسزا گفتن جزو ویژگی‌های تیک صدای پیچیده در بیماران است.
وی تصریح کرد: حرکات ناشی از تیک غیرارادی است و یک احساس درونی در فرد منجر به ایجاد حرکات تیک می‌شود و شیوع آن نیز سنین خاصی را دربرنمی‌گیرد، اما در اطفال شایع‌تر است.
این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب افزود: از ویژگی‌های تیک این است که در خواب از بین می‌رود، در مواقعی که فرد حواسش به خودش نیست تشدید می‌شود، حرکات ناگهانی است، شروع و خاتمه دارد و موقت است.
آزادنیا با بیان این‌که علل ایجاد تیک عصبی مختلف است، اظهار کرد: بیماری‌های ارثی، عارضه برخی عفونت‌ها، عارضه برخی داروهای ضدتشنج و جنون، عارضه مسمومیت و سکته‌های مغزی و ضربه مغزی از علل ایجاد تیک عصبی در افراد است.
وی تصریح کرد: درمان تیک عصبی معمولا با توجه به علت ایجاد آن شروع می‌شود؛ به طوریکه بصورت درمان علامتی است و در برخی موارد نیز ممکن است به بیمار داروی اختصاصی بدهیم که در کل همه موارد بستگی به نوع و شرایط بیمار دارد.
این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب گفت: تیک عصبی در اطفال و بویژه پسران شایع‌تر است و در سنین دو تا ۱۰ سالگی و با تیک‌های حرکتی ساده شروع می‌شود و پس از آن با تیک‌های صوتی ساده همراه است. با بزرگ شدن فرد شدت علامات بیشتر می‌شود و در سنین بلوغ به حداکثر خود می‌رسد و در بزرگسالی نیز افزایش می‌یابد.
وی در پایان توصیه کرد: افراد تیک‌های عصبی را جدی بگیرند، هرچه سریع‌تر نزد پزشک متخصص روند و تحت درمان قرار گیرند. همچنین با توجه به اینکه استرس علائم را تشدید می‌کند بیماران سعی کنند از هرگونه استرس و نگرانی به دور باشند.

_ راهکارهای رفع تیک عصبی
در موارد زیادی خانواده ها بروز تیک را سرسری می‌گیرند و به آن اهمیت نمی‌دهند. البته این نکته مهم است که درباره تیک‌های گذرا بهترین راه بی‌اعتنایی است تا خود به خود رفع شود. اما اگر تیک مزمن با بی‌اعتنایی خانواده روبه رو شود، در زمینه تحصیل، کودک را با مشکل روبه رو می‌کند. تیک‌ها با گذشت زمان ممکن است تغییر شکل دهد و خانواده تصور کند تیک کودک رفع شده است؛ در حالی که برطرف نشده و فقط تغییر شکل داده است.
گاهی افراد در مواجهه با عوامل استرس زا یا تخلیه هیجانی یک سری رفتارهای قالبی بروز می‌دهند. این رفتارها، همان تیک‌های گذراست که در طول زمان به خودی خود رفع می‌شود. برای رفع تیک باید همواره ریشه‌های بروز تیک را شناسایی کرد. خوب است بدانید عوامل ژنتیکی، یک سری ناقل‌های شیمیایی و اختلال در آن‌ها، مواد مخدر و الکل که تیک‌های بویایی ایجاد می‌کند، اختلالات بیش فعالی، وسواس، افسردگی، بیماری‌های مزمن و عفونی، محیط های پرتنش و اضطراب‌ها و استرس‌های مزمن در بروز تیک موثر است.
باید علاوه بر این عوامل به فونتیک و ویژگی‌های ارثی کودک نیز توجه کرد. دقت داشته باشید که تشخیص تیک با متخصص روان‌شناس است. روان‌پزشکان ممکن است برای درمان تیک از دارو استفاده کنند و رفتار درمانی هم شیوه موثری برای درمان تیک است. در رفتار درمانی اصل بر این است که توجه و تمرکز مستقیم روی تیک کارساز نیست و لازم است والدین بدانند دستورهای تکراری آن‌ها تیک کودک را مقاوم تر می‌کند.
همچنین گاهی والدین شکایت می‌کنند که تیک کودک در برخی موقعیت‌ها تشدید می‌شود. به‌عنوان مثال کودکی که بد دهنی دارد همیشه بددهن نیست و گاهی مواقع به این کار مبادرت می‌کند. در این موارد ما می‌گوییم که بددهنی کودک، تیک نیست بلکه لجبازی یا رفتارهای ناسازگارانه است. تیک باید مستمر و در موقعیت‌های مختلف تکرار شود و حداقل ۴هفته ادامه داشته باشد و تمامی تیک‌ها همراه با نوعی عصبیت است.والدین باید بدانند بچه‌های زیر ۶سال آگاهی درباره تیک‌ها ندارند و نسبت به کاری که می‌کنند، فکر نمی‌کنند.
از سویی با توجه به سن کمی که دارند آن را زود فراموش می‌کنند. آن‌ها واکنش‌های دیگران نسبت به رفتارهای تکرارشونده خود را جالب می‌بینند و نسبت به رفتارهای خاص مثل شکلک درآوردن و چشمک زدن جذب می‌شوند و با الگوسازی و تقلید از آن چه در رفتار همسالان می‌بینند، به‌طور ناخودآگاه جذب تیک می‌شوند. بنابراین کودک به‌طور مستقیم از خانواده و محیط مهد تاثیر می‌پذیرد و لازم است چنانچه رفتار نادرست یا تیک عصبی در محیط پیرامون کودک وجود دارد، اصلاح شود تا به کودک منتقل نشود. ۸۰درصد انواع تیک‌ها در مجموع به اضطراب مرتبط است، تیک نوعی واکنش عصبی فرد در مواجهه با اضطراب و استرس است.
بنابراین زیربنای عمده تیک‌ها اضطراب است و به‌همین دلیل است که به هنگام درمان متخصص باید ریشه تیک را شناسایی کند تا کوتاه ترین راه برای درمان انتخاب شود.
در این میان اختلال توره شدیدترین و مشهورترین نوع تیک در کودکان است که به‌صورت هم زمان تیک صوتی و حرکتی را با هم دارد. این اختلال نادر است و دارو درمانی در رفع آن یک اصل اساسی است.
در بروز این اختلال ناقل های عصبی تاثیرگذار است، به همین دلیل دارو برای رفع آن موثرتر است.

 

منبع: مجله سلامت

0
1 3 4 5 6 7