آشنایی با نشانههای ندول ریه؛ و درمان آن
ندول ریه ( Solitary pulmonary nodule ) یک بافت کوچک رشد کرده در ریه است. اندازه این ندولها معمولا کمتر از ۳ سانتیمتر میباشد. گرهها یا ندولهای ریوی میتوانند غیرسرطانی یا سرطانی باشند. یک گره غیرسرطانی، ندول خوشخیم ریه نامیده میشود. اما گره ریه سرطانی باشد به نام ندول بدخیم ریه شناخته میشود. بافتی که بزرگتر از ۳ سانتیمتر است معمولا توده ریه نامیده میشود و معمولا شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان دارد.
اگر چه ممکن است برای فردی که به او میگویند در ریههایش توده رشد کرده است، ترسناک باشد، اما ندول ریوی همیشه نشاندهنده سرطان ریه نیست.
ندولهای ریوی بسیار رایج هستند. طبق گزارش American Thoracic Society، ندولهای ریوی را میتوان در حدود ۵۰ درصد از اسکنهای سونوگرافی ریه بزرگسالان پیدا کرد. خبر خوب این است که کمتر از ۵ درصد از ندولهای ریوی به سرطان تبدیل میشوند.
ندولهای غیرسرطانی ریه میتوانند علل مختلفی از جمله موارد زیر داشته باشند:
عفونت: عفونتهایی مانند سل، میتوانند باعث التهاب در ریهها شوند. گروهی از سلولها به نام گرانولوم ممکن است در اطراف ناحیه التهابی در ریه تشکیل شوند
التهاب غیرعفونی: التهابی که به عفونت مربوط نیست نیز میتواند در ریهها ندول ایجاد کند. به عنوان مثال، آرتریت روماتوئید میتواند منجر به التهاب در ریهها شود و ندول به وجود آورد.
تومورهای غیرسرطانی: رشد تودههای غیرسرطانی، مانند فیبروما، که تودههای خوشخیم در بافت همبند هستند، ممکن است در ریهها تشکیل شوند.
گرچه بیشتر گرههای ریوی سرطانی نیستند، اما بعضی از آنها بدخیم میشوند.
بعضی از عوامل خطر، باعث افزایش احتمال ابتلا گرهها به سرطان میشوند و با سرطان ارتباط دارند. بهعنوان مثال، کسی که سابقه سیگار کشیدن دارد، بیش از ۶۰ سال دارد یا سابقه خانوادگی سرطان دارد، شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان دارد. گرههای بزرگ در ریه، احتمالا سرطانی هستند.
علائم ندول ریه
اغلب ندولهای ریوی نشانهای ایجاد نمیکنند. نودولها معمولا به اندازهای بزرگ نیستند تا بتوانند تنفس را مختل کنند. با این حال در بعضی موارد، علائمی در بیمار وجود دارد. بهعنوان مثال، اگر گره ریه ناشی از سرطان ریه باشد، علائم زیر ممکن است پدیدار شوند:
تنگینفس
درد قفسه سینه
سرفه همراه با خروج خون
درد کمر
کاهش وزن
روشهای تشخیص ندول ریه
یک گره ریوی معمولا روی اشعه ایکس یا CT اسکن قفسه سینه خود را نشان میدهد. این آزمایشات معمولا برای افراد مبتلا به بیماری تنفسی تجویز میشوند.
گره بهصورت نقطه یا سایه روی عکس اشعه ایکس نمایش داده میشود. اگر گرهای در تصویربرداری اشعهایکس انجام شده از قفسه سینه پیدا شود، ممکن است سیتی اسکن نیز انجام شود. این تست میتواند تصاویر دقیقتری از اشعه ایکس به پزشک ارائه دهد.
پس از کشف نودل ریه، دکتر به اندازه، شکل و ظاهر کلی آن نگاهی خواهد کرد. برخی از ویژگیها ممکن است نشاندهنده که ندول بیشتر احتمال دارد سرطانی شود. بهعنوان مثال، تودههای بزرگتر، بیشتر احتمال دارد که سرطان باشند.
محل شکلگیری گره و همچنین شکل و اندازه آن نیز ممکن است شانس ابتلا به سرطان را افزایش دهند. پزشک، سابقه پزشکی بیمار، از جمله سابقه سیگار کشیدن را نیز در نظر خواهد گرفت تا شانس رشد سرطان را ارزیابی کند.
بیوپسی
اگر عوامل خطر ابتلاء به سرطان ریه جزئی باشند و ویژگیهای ندول، نشاندهنده احتمال ابتلا به سرطان نباشند، انجام بیوپسی ممکن است آسیب بیشتری به ریهها وارد کند. انجام نمونهبرداری از ندولهای کوچک در ریه میتواند دشوار باشد و خطرهایی مانند خونریزی یا فروپاشی ریه را ایجاد کند.
هنگامی که ویژگیهای ندول نشان دهد که ممکن است این گره سرطانی باشد، ممکن است نمونهبرداری یا همان بیوپسی توصیه شود. بیوپسی شامل برداشتن مقدار کمی از بافت گره است. این بافت را میتوان از طریق بیوپسی به کمک سوزن یا برونکوسکوپی از بدن خارج کرد.
برونکوسکوپی
برونکوسکوپی شامل وارد کردن یک لوله نازک در ریه از طریق دهان یا بینی است. این لوله دارای یک دوربین کوچک است که به پزشک اجازه میدهد تا ندول را از نزدیک مشاهده کند. سپس از ابزارهای ویژهای برای به دست آوردن یک نمونه بافت استفاده میشود.
بیوپسی (نمونهبرداری)
گزینه دیگری که برای نمونهبرداری در دسترس است، بیوپسی سوزنی است که شامل وارد کردن یک سوزن به ریه از طریق دیواره قفسه سینه است. این روش معمولا با سیتی اسکن هدایت میشود.
نوع روش مورد استفاده برای دریافت نمونه بافت، بستگی به اندازه و محل ندول دارد. پس از کسب نمونه، بافت برداشته شده زیر میکروسکوپ بررسی میشود تا بتواند حضور سلولهای سرطانی را تایید کرد.
روشهای درمان ندول ریه
درمان ندول ریه اغلب به این بستگی دارد که آیا ندول دارای ویژگیهایی است که نشاندهنده وجود سرطان در ریه باشند؟
درمان ندول غیرسرطانی
اگر ندول دارای ویژگی هایی است که شانس ابتلا به سرطان را کاهش می دهند، پزشک ممکن است رویکرد صبر کردن و منتظر ماندن را توصیه کند. در این شرایط ندول ممکن است با تکرار اسکن CT به مرور زمان بررسی شده و هر گونه تغییر در آن مشاهده شود.
بعضی از پزشکان ممکن است چندین سال بررسی با سیتی اسکن را به طور منظم توصیه کنند تا مطمئن شوند که اندازه ندولها افزایش پیدا نکرده است. پزشک بر اساس عوامل مختلفی نظیر خطر ابتلا به سرطان و اندازه ندول، تعداد دفعات نیاز بیمار به ترکرا سی اسکن را تعیین میکند.
اگر ندول ریوی طی ۲ سال تغییر نکند، بعید به نظر میرسد سرطانی باشد، و ممکن است انجام تصویربرداری بیشتر لازم نباشد. اگر ندول ریه به دلیل عفونت فعال ایجاد شده باشد، درمان بر اساس بیماری مشخص می شود. به عنوان مثال، اگر این بیماری به علت سل رخ داده باشد، درمان عفونت به سرعت آغاز خواهد شد.
درمان ندول سرطانی
ندول های سرطانی اغلب ناشی از سرطان ریه، لنفوم یا سرطانی هستند که از یک عضو دیگر به ریهها رسیدهاند. اگر از طریق بیوپسی مشخص شود که ندول سرطانی است، گزینههای درمان ممکن است بر اساس نوع و مرحله سرطان متفاوت باشد.
در برخی موارد، هنگامی که ندول ریه سرطانی باشد، ممکن است از طریق یک عمل جراحی به نام توراکوتومی، ندول برداشته شود. این روش شامل ایجاد برش بر روی دیواره قفسه سینه و باز کردن ریه برای برداشتن ندول است.
درمانهای دیگری که برای ندولهای سرطانی انجام میشوند عبارتند از:
شیمیدرمانی
پرتو درمانی
سایر روشهای جراحی
پیشگیری از ندول ریه
چشم انداز افراد مبتلا به ندول ریهای که سرطانی است بسته به مرحله بیماری، متفاوت است. در بسیاری از موارد، اگر سرطان ریه در اوایل بیماری تشخیص داده شود، چشم انداز بلند مدت بیمار خوب است. گرههای ریوی که غیرقابل تشخیص هستند چشم انداز خوبی دارند و معمولا عوارضی را ایجاد نمیکنند.
بسته به علت، ممکن است بتوان از ایجاد این ندولها جلوگیری کرد. با این وجود فرد میتواند شانس خود را برای ایجاد ندول ریوی ناشی از سرطان ریه کاهش دهد.
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به سرطان ریه است. به گفته متخصصان انجمن ریه آمریکا، علت اصلی سرطان ریه در زنان و مردان سیگار کشیدن است. در واقع، حدود ۹۰ درصد از موارد سرطان ریه با سیگار کشیدن ارتباط دارند. در نتیجه، ترک سیگار ممکن است به کاهش خطر ابتلا به ندول ریه کمک کند.
منابع: