بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, دوران سالمندی , سوال و پاسخ
*مننژ: شامه یا مننژ(به انگلیسی: meninge) سامانه‌ای متشکل از چند لایه (غشاء) بوده که دستگاه عصبی مرکزی (CNS) را در بر می‌گیرد. این غشاها کار محافظت، تغذیه، و کاهش ضربه مغزی را به عهده دارند. مننژ اطراف مغز و نخاع دارای سه لایه و پوشش است که از خارج به داخل با نام سخت‌شامه (دورا ماتر)، عنکبوتیه (آراکنوئید)، نرم‌شامه (پیا ماتر) شناخته می‌شوند. این پرده‌ها به‌طور کلی مننژ یا شامه نامیده می‌شوند که میان استخوان جمجمه و بافت مغز (و در طناب نخاعی بین ستون مهره‌ها و بافت نخاع) قرار دارند. این پرده‌ها شدت ضربه‌هایی که به استخوان سر و ستون مهره‌ها وارد می‌شوند را کاهش داده و همچنین به عنوان یک سد شیمیایی در برابر بسیاری از مواد آسیب‌رسان ایفای نقش می‌کنند.
وظیفه حفاظت فیزیکی مغز پس از جمجمه بر عهده پردهٔ مننژ است. مغز توسط استخوان‌های سخت جمجمه محصور شده‌است که از آن در برابر آسیب دیدگی محافظت می‌نماید. استخوان‌های اصلی جمجمه عبارتند از: استخوان‌های پیشانی، گیجگاهی، آهیانه‌ای و پس سری. این استخوان‌ها در ناحیه درزها (سوچور) به هم متصل می‌شوند و قاعده جمجمه را تشکیل می‌دهند.
_ عفونت‌های سیستم اعصاب مرکزی:
مننژیت: همانند سایر بیماری‌های عفونی در گروه مسن مرگ‌و‌میر مننژیت نیز بیشتر از افراد جوان است. گاه این رقم به بیش از دو برابر می‌رسد. باکتری‌هایی که در افراد مسن می‌توانند مننژیت ایجاد کنند تا حدی با بیماریزایی سنین جوانی فرق دارند. در سنین پایین مننگوکوک و هموفیلوس اینفلوئنزی عمدتا مننژیت ایجاد می‌کنند ولی در سنین بالا پنوموکوک؛ لیستریا منوسیتوژن؛ باسیله‌ای گرم منفی و استرپتوکوک آگالاکتیا به‌عنوان عوامل بیماریزای اصلی محسوب می‌شوند. مننژیت ویروسی ( آسپتیک ) در این سنین چندان شایع نیست.
علائم مننژیت در افراد مسن واضح نیستند. سفتی گردن بعلت سائیدگی مهره‌های گردنی در افراد مسن یک یافته طبیعی است ولی وجود سفتی گردن بدون حضور سایر علائم مننژیت نباید صرفا به حساب استئوآرتریت گذاشته شود و باید با احتساب وجود مننژیت با وسواس مورد بررسی قرار گیرد. تب و کاهش سطح هوشیاری از اصلی‌ترین یافته‌های مننژیت در سنین بالا است. اما یافته‌های آزمایشگاهی تقریبا شبیه گروه سنی جوان است. عوارض ناشی ازمننژیت بیشتر دیده می‌شود.
درمان امپایریک مننژیت در افراد مسن باید بتواند باکتری‌های اصلی را پوشش دهد لذا علاوه بر یک سفالوسپورین نسل سه برای درمان لیستریا منوسیتوژن باید آمپی‌سیلین نیز به سفوتاکسیم اضافه شود. درمناطقی که مقاومت نوموکوک به سفالوسپورین نسل سه بالا است افزودن وانکومایسین به رژیم دارویی تا مشخص شدن نتیجه آنتی‌بیوگرام ضروری است.
از عفونت‌های ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی می‌توان به عفونت‌های آربوویروسی اشاره کرد. شاخص‌ترین آنها آنسفالیت west Nile است. اغلب موارد عفونت در بیماران بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد. اکثرا بدون علامت است و ممکن است تب تنها علامت بیماری باشد ولی گاه بیماری فرم شدید بخود می‌گیرد و عوارض مغزی- عصبی پایدار بجا می‌گذارد. بهبودی به کندی صورت می‌گیرد به‌طوری‌که اکثر بیماران تا یک‌سال بعد از ابتلا به آنسفالیت هنوز عوارض نورولوژیک دارند.
مننژیت یک التهاب در غشاها یا لایه‌های احاطه کننده مغز و نخاع است. تورم ناشی از مننژیت عموما موجب علائمی همچون سردرد، تب و گرفتگی گردن می‌شود. بیماری مننژیت در برخی موارد بدون نیاز به درمان در چند هفته بهبود می‌یابد. در موارد دیگر بیماری مننژیت می‌تواند مهلک بوده و به آنتی‌بیوتیک درمانی اورژانسی نیاز داشته باشد. در صورتی که شما به وجود مننژیت در فردی مشکوک هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع مننژیت باکتریایی می‌تواند از بروز عواقب جدی جلوگیری کند.
علائم مننژیت در ابتدا ممکن است شبیه به آنفولانزا باشد. علائم مننژیت در طول چند ساعت یا چند روز ایجاد می‌شوند.
_ نشانه‌ها و علائم احتمالی مننژیت در افراد بالای ۲ سال شامل:
تب بالای ناگهانی
گرفتگی گردن
سردرد شدید که با سردرد نرمال متفاوت است.
سردرد با تهوع یا استفراغ
گیجی یا مشکل در تمرکز
تشنج
خواب‌آلودگی یا سخت بیدار شدن
حساسیت به نور
بی اشتهایی و عدم تشنگی
راش پوستی (در مواردی که مننژیت مننگوکوکی رخ داده است)
_ چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه علائم مننژیت در خود یا فردی در خانواده‌تان شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل:
تب
سردرد شدید و پیوسته
سرگیجه
استفراغ
سفتی گردن
مننژیت باکتریایی خطرناک بوده و در صورتی که چند روز بدون درمان باکتریایی باقی بماند، کشنده خواهد بود. در صورتی که درمان مننژیت به تاخیر بیافتد، می‌تواند خطر آسیب مغزی دائمی یا مرگ را افزایش دهد.
عفونت‌های ویروسی شایع‌ترین علت مننژیت هستند که با عفونت‌های باکتریایی و در موارد نادر با عفونت‌های قارچی ادامه می‌یابند. از آن جایی که عفونت‌های باکتریایی در مننژیت می‌توانند کشنده باشند، مشخص کردن علت بیماری مننژیت ضروری است.
۱- مننژیت باکتریایی:
باکتری‌هایی که وارد جریان خون شده و به مغز و نخاع می‌رسند، موجب مننژیت باکتریایی حاد می‌گردند. اما مننژیت باکتریایی ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که باکتری به‌طور مستقیم به غشاهای مغزی حمله می‌کند. این حالت می‌تواند در اثر عفونت گوش یا سینوس، شکستگی جمجمه یا در موارد نادر بعد از برخی جراحی‌ها ایجاد می‌شود.
_ باکتری‌های زیر می توانند موجب مننژیت باکتریایی شوند:
استرپتوکوکوس نومونیا (نوموکوکوس): این باکتری شایع‌ترین عامل مننژیت باکتریایی در نوزادان، کودکان و بزرگسالان است. این باکتری عموما موجب بروز نومونیا یا عفونت‌های گوش و سینوس می‌شود. دریافت واکسن می‌تواند از بروز این نوع مننژیت، جلوگیری کند.
نیسریا مننژیتیدیس (مننگوکوکوس): این باکتری از دیگر عوامل مننژیت باکتریایی است. این باکتری عموما موجب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است، اما در صورت ورود به جریان خون می‌تواند عاملی برای مننژیت مننگوکوکی باشد. مننژیت مننگوکوکی بسیار مسری بوده و عموما نوجوانان و جوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عفونت می‌تواند به صورت اپیدمی منطقه‌ای در مدارس و کالج‌ها شیوع پیدا کند. دریافت واکسن به پیشگیری از این نوع مننژیت کمک می‌کند.
هموفیلوس آنفولانزا: باکتری هموفیلوی آنفولانزا نوع B، اولین عامل مننژیت باکتریایی در کودکان بود. اما کشف واکسن‌های جدید این باکتری به‌طور چشمگیری تعداد مننژیت‌های ناشی از این باکتری را کاهش داد.
لیستریا مونوسیتوژنر: این باکتری‌ها در پنیرهای غیر پاستوریزه، هات داگ‌ها و گوشت‌های کامل پخته نشده یافت می‌شوند. خانم‌های باردار، نوزادان تازه متولد شده، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت ناشی از این باکتری قرار دارند. لیستریا از سد جفتی عبور می‌کند و بروز عفونت مننژیت ناشی از این باکتری در اواخر بارداری ممکن است موجب مرگ جنین گردد.
۲- مننژیت ویروسی:
مننژیت ویروسی معمولا خفیف است و به خودی خود برطرف می‌شود. در بیشتر موارد مننژیت ویروسی در اثر ویروس‌هایی به نام انترو ویروس‌ها ایجاد می‌شود که بیشتر در اواخر تابستان و اوایل پاییز بروز می‌کند.
ویروس‌هایی همچون ویروس هرپس سیمپلکس، اچ آی وی، اوریون، ویروس وست نایل می‌توانند عاملی برای مننژیت ویروسی باشند.
۳- مننژیت مزمن:
میروارگانیسم‌هایی با رشد کند که به غشاها و مایع اطراف مغز حمله می‌کنند، موجب مننژیت مزمن می‌گردند. مننژیت مزمن در طول ۲ هفته یا بیشتر ایجاد می‌شود.
علائم مننژیت مزمن (سردرد، تب، استفراغ و اختلال ذهنی) مشابه مننژیت حاد هستند.
۴- مننژیت قارچی:
مننژیت قارچی نسبتا شیوع کمی دارد و موجب مننژیت مزمن می‌گردد. این نوع از مننژیت ممکن است علائمی مشابه مننژیت باکتریایی داشته باشد، مننژیت قارچی مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود.
مننژیت کریپتوکوکال یک نوع شایع قارچی از بیماری مننژیت است که افرادی با ضعف ایمنی مانند مبتلایان به ایدز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورت عدم درمان مننژیت قارچی با داروهای ضدقارچ، این عفونت ممکن است کشنده باشد.
_ نکته مهم:
بیماری مننژیت همچنین در اثر علل غیرعفونی مانند واکنش‌های شیمیایی، آلرژی‌های دارویی، برخی از انواع سرطان و بیماری‌های التهابی همچون سارکوئیدوز ایجاد می‌شود.
_ فاکتورهای خطر مننژیت شامل:
واکسیناسیون ناقص: ریسک ابتلا به مننژیت در فردی که برنامه واکسینوسیون را در کودکی یا بزرگسالی کامل نکرده است، بالا می‌رود.
سن: بیشتر مننژیت‌های ویروسی در کودکان زیر ۵ سال اتفاق می‌افتد. مننژیت باکتریایی در کودکان زیر ۲ سال شیوع بیشتری دارد.
زندگی در مناطق پرجمعیت: دانش آموزانی که در خوابگاه‌ها زندگی می‌کنند، پرسنل پاسگاه‌های نظامی، کودکانی که در مدارس شبانه روزی و مهدکودک‌ها هستند، بیشتر در معرض خطر مننژیت مننگوکوکی قرار دارند. به این دلیل که باکتری از راه تنفسی منتقل شده و به سرعت در جمعیت‌های زیاد منتشر می‌شود.
بارداری: بارداری خطر لیستریوز (عفونت ناشی از باکتری لیستریا که عامل مننژیت نیز هست) را بالا می‌برد. لیستریوز خطر سقط جنین، مرده‌زایی و زایمان زودرس را بیشتر می‌کند.
سیستم ایمنی تضعیف شده: ایدز، مصرف مشروبات الکلی، دیابت، استفاده از داروهای مهار‌کننده ایمنی و سایر فاکتورهایی که سیستم ایمنی را تحت قرار می‌دهند، شما را برای ابتلا به بیماری مننژیت آماده می‌سازند. برداشتن طحال نیز خطر ابتلا به بیماری مننژیت را افزایش می‌دهد و افراد که طحال ندارند باید برای کاهش این خطر واکسینه شوند.
_ عوارض مننژیت:
عوارض مننژیت اغلب شدید هستند. در صورتی که شما یا فرزندتان برای مدت طولانی به بیماری مننژیت بدون دریافت درمان مبتلا باشید، خطر بروز تشنج و آسیب‌های نورولوژیک دائمی نیز بیشتر می‌شود. این آسیب‌ها شامل:
از دست دادن شنوایی
اختلال در حافظه
ناتوانی‌های یادگیری
آسیب مغزی
مشکلات راه رفتن
تشنج
نارسایی کلیه
شوک
مرگ
با درمان سریع بیماری مننژیت، حتی افراد مبتلا به مننژیت شدید نیز به خوبی بهبود می‌یابند.
پزشک می‌تواند مننژیت را بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و تست‌های تشخیصی خاص تشخیص دهد. در طول معاینه، پزشک ممکن است نشانه‌های عفونت را در اطراف سر، گوش‌ها، گلو و پوست روی بررسی می‌کند.
_ پزشک ممکن است تست‌های زیر را برای تشخیص مننژیت در شما یا فرزندتان، توصیه کند:
کشت‌های خونی: برای بررسی وجود میکروارگانیسم‌ها همچون باکتری، نمونه‌های خونی در ظرف‌های خاصی قرار داده می‌شوند. نمونه خونی همچنین روی یک اسلاید قرار گرفته و بعد از رنگ آمیزی برای وجود باکتری‌ها زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تصویربرداری: سی‌تی اسکن یا ام آر آی سر، ممکن است التهاب یا تورم ناشی از مننژیت را نشان دهد. سی‌تی اسکن یا تصویربرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه یا سینوس‌ها ممکن است، عفونت در سایر نواحی مرتبط با مننژیت را نشان دهد.
برداشتن مایع مغزی نخاعی: برای تشخیص دقیق‌تر بیماری مننژیت، ممکن است به برداشت مایع مغزی نخاعی نیاز باشد. در بیماران مبتلا به بیماری مننژیت، مایع مغزی نخاعی اغلب میزان گلوکز کمتر، تعداد گلبول‌های سفید بیشتر و پروتئین بیشتری دارد.
_ نکته مهم:
بررسی مایع مغزی نخاعی همچنین به پزشک در شناسایی باکتری عامل مننژیت کمک می‌کند. اگر پزشک به مننژیت ویروسی مشکوک باشد، ممکن است انجام یک تست دی‌ان‌ای به نام پی‌سی‌آر و یا تستی برای بررسی آنتی‌بادی‌های مقابله کننده با برخی ویروس‌ها را توصیه کند و از این طریق بتواند عامل مننژیت را شناسایی کرده و درمان مناسب را انتخاب کند.
_ آمادگی برای ملاقات با پزشک:
مننژیت بسته به علت آن، می‌تواند کشنده باشد. اگر شما در معرض مننژیت باکتریایی قرار گرفته و علائمی دارید، برای تشخیص مننژیت به مراقبت‌های اورژانس مراجعه کنید. اگر شما از بیماری که به آن مبتلا هستید مطمئن نیستند، در زیر اطلاعاتی برای آمادگی شما برای ملاقات با پزشک وجود دارد.
چیزی که شما می‌توانید انجام دهید:
همه علائم خود حتی علائمی که به نظر نامرتبط هستند، را یادداشت کنید.
علائم خود را شامل تغییر در فکر، رفتار و حالت را یادداشت کنید. زمان بروز این علائم و این که به سرماخوردگی یا علائم شبه آنفولانزا مبتلا هستید یا خیر، را در نظر داشته باشید.
اطلاعات شخصی خود مانند تغییرات اخیر، واکسن‌ها یا تماس با حیوانات را یادداشت کنید. اگر شما دانش‌آموز هستید، پزشک ممکن است سوالاتی را در مورد هرگونه نشانه یا علامت مشابه در هم اتاقی شما بپرسد. پزشک همچنین در مورد سابقه واکسیناسیون شما اطلاعاتی دریافت می‌کند.
لیستی از تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی خود تهیه کنید.
تمام سوالاتی که از پزشک دارید، را یادداشت کنید.
_ پزشک نیز سوالاتی را در مورد بیماری می‌پرسد:
علائم شما از چه زمان آغاز شده‌اند؟
شدت علائم شما چه قدر است؟ آیا آنها تشدید می‌شوند؟
آیا چیزی علائم شما را بهتر می‌کند؟
آیا با فرد مبتلا به مننژیت در تماس بوده‌اید؟
آیا فرد دیگری در خانواده شما علائم مشابه را دارد؟
سابقه واکسیناسیون شما به چه ترتیب است؟
آیا از داروهای مهار کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کند؟
آیا به مشکل دیگری همچون آلرژی به برخی داروها دچار هستید؟
_ کاری که شما می‌توانید در این میان انجام دهید:
مقدار زیادی مایعات بنوشید و برای کاهش تب و درد بدن استامینوفن مصرف کنید. از مصرف داروهایی که ممکن این سطح هوشیاری شما را کاهش دهند، بپرهیزید. بهتر است برای مدتی به مدرسه و سر کار نروید.
_ درمان مننژیت به نوع آن در شما یا فزرندتان بستگی دارد.
۱- درمان مننژیت باکتریایی:
مننژیت باکتریایی حاد باید فورا به کمک آنتی‌بیوتیک‌های وریدی و بعد از آن کودتیکواستروئیدها درمان شود. این درمان سریع مننژیت باکتریایی، به بهبودی کامل کمک کرده و خطر عوارضی همچون تورم مغزی و تشنج را کم می‌کند.
انتخاب نوع آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌بیوتیک ترکیبی به نوع باکتری‌های عامل بیماری مننژیت بستگی دارد. پزشک ممکن است تا زمانی که عامل دقیق مننژیت را تشخیص دهد، آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف ( بر روی طیف وسیعی از باکتری‌های بیماری‌زا عمل می‌کند.) را توصیه می‌کند.
پزشک ممکن است به عنوان بخشی از درمان مننژیت باکتریایی، سینوس‌های و ماستوئیدهای عفونی(استخوان‌های پشت گوش خارجی که به گوش میانی وصل می‌شوند) را تخلیه می‌کند.
۲- درمان مننژیت ویروسی:
آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان مننژیت ویروسی موثر نیستند. مننژیت ویروسی عموما به خودی خود در چند هفته برطرف می‌شود. درمان مننژیت ویروسی در موارد خفیف شامل:
استراحت
مصرف مقدار زیادی مایعات
داروهای مسکن غیر نسخه ای که تب و درد بدن را کاهش می‌دهند.
پزشک ممکن است کوتیکواستروئید‌ها را به‌منظور کاهش تورم در مغز و داروی ضدتشنج را برای کنترل تشنج تجویز نماید. اگر ویروس هرپس عامل مننژیت در شما باشد، داروی ضدویروس نیز برای درمان آن در دسترس است.
۳- درمان سایر انواع مننژیت:
اگر علت مننژیت در شما مشخص نباشد، پزشک تا زمانی که عامل بیماری مشخص شود، درمان به کمک آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدویروس‌ها را آغاز می‌کند.
مننژیت مزمن براساس عامل زمنیه‌ای آن درمان می‌شود. داروهای ضدقارچ می‌توانند در درمان مننژیت قارچی به‌کار روند و ترکیبی از برخی آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان مننژیت استفاده می‌شوند. با این حال، این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی را به دنبال داشته باشند و درمان تا زمانی که تست‌های آزمایشگاهی وجود عامل قارچی در مننژیت را تایید کنند، متوقف می‌شود.
مننژیت غیرعفونی ناشی از آلرژی یا بیماری خودایمنی به کمک کورتیکواستروئیدها درمان می‌شود. در برخی موارد ممکن است درمان مننژیت غیرعفونی لازم نباشد، زیرا بیماری به خودی خود رفع می‌شود. درمان مننژیت ناشی از سرطان از طریق درمان سرطان مربوطه صورت می‌گیرد.
_ پیشگیری از مننژیت
باکتری‌ها یا ویروس‌های شایع که می‌توانند عاملی برای مننژیت باشند، از طریق سرفه، عطسه، بوسیدن یا استفاده از وسایل غذا خوردن، مسواک یا سیگار مشترک منتقل می‌شوند.
این اقدامات در پیشگیری از مننژیت موثر هستند:
شستن دست‌ها: به خوبی شستن دست‌ها به از بین بردن میکروب‌ها کمک می‌کند. به کودکان خود یاد دهید که دستهای خود مرتبا خصوصا قبل از غذا خوردن، بعد از دستشویی، بعد از بودن در مکان‌های عمومی و یا تماس با حیوانات بشویند. نحوه شستشوی درست و کامل را به آنها آموزش دهید.
بهداشت مناسب: نوشیدنی‌ها، خوراکی‌ها، نی‌ها، وسایل خوردن، بالم لب یا مسواک خود را با کسی به اشتراک نگذارید. این را به کودکان و نوجوانان نیز آموزش دهید.
سالم ماندن: با داشتن استراحت کافی، ورزش کردن منظم و با داشتن رژیم غذایی سالم غنی از میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات سیستم‌ایمنی خود را حفظ کنید.
پوشاندن دهان: هنگام سرفه و عطسه کردن جلوی دهان و بینی خود را بپوشانید.
مراقبت غذایی در بارداری: با پختن کامل گوشت در درمای مناسب خطر ابتلا به لیستریوز را کاهش دهید. از مصرف پنیرهای تولید شده از شیر غیرپاستوریزه بپرهیزید. از پنیرهایی که به‌طور مشخص دارای برچسب شیر پاستوریزه هستند، استفاده کنید.
_ برخی از انواع مننژیت های باکتریایی با دریافت واکسن، قابل پیشگیری هستند:
واکسن هموفیلوس آنفولانزا B: در آمریکا کودکان عموما این واکسن مننژیت را به عنوان بخشی از برنامه زمان‌بندی واکسینوسیون در دو ماهگی دریافت می‌کنند. این واکسن همچنین برای بزرگسالانی که به بیماری کم‌خونی داسی شکل یا ایدز مبتلا هستند یا طحال خود را برداشته‌اند، مناسب خواهد بود.
واکسن نوموکوکانل کونژوگه: این نوع واکسن مننژیت نیز بخشی از برنامه زمان‌بندی واکسیناسیون برای کودکان زیر ۲ سال در آمریکا است. برای کودکان بین ۲ تا ۵ سال که در معرض خطر بالای مننژیت قرار دارند شامل کودکانی که به بیماری مزمن قلبی یا بیماری ریوی یا سرطان مبتلا هستند، دوز اضافی واکسن توصیه می‌شود.
واکسن نوموکوکال پلی ساکاریدی: کودکان بزرگتر و بزرگسالان که به محافظت در برابر باکتری نوموکوکال نیاز دارند، می‌توانند این واکسن را دریافت کنند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری این واکسن را به تمام افراد بالای ۶۵ سال، جوانان و کودکان دو سال و بزرگتر که سیستم‌ایمنی ضعیفی دارند و یا به بیماری‌های مزمنی همچون بیماری قلبی، دیابت یا کم‌خونی داسی شکل دچار هستند و یا افرادی که طحال خود را از دست داده اند، توصیه می‌کند.
واکسن مننگوکوکال کونژوگه: مرکز پیشگیری و کنترل بیماری دریافت تک دوز این واکسن در کودکان ۱۱-۱۲ ساله و دوز قوی تر در سن ۱۶ سالگی را توصیه می‌کند. اگر واکسن برای اولین بار در سن ۱۳-۱۵ سالگی تزریق شود، دوز قوی‌تر می‌تواند بین سن ۱۶-۱۸ سالگی تزریق شود. اگر اولین دوز از این واکسن مننژیت در سن ۱۶ سالگی یا بالاتر تزریق شود، نیازی به دریافت دوز قوی تر نیست. این واکسن همچنین می‌تواند برای کودکان با سن کمتر که در معرض خطر بالای مننژیت باکتریایی قرار دارند یا در معرض فرد مبتلا به بیماری مننژیت قرار گرفته‌اند، تزریق شود. این واکسن مننژیت برای استفاده در کودکان ۹ ماه تایید شده است. این واکسن برای واکسینه کردن افراد سالمی که واکسینه نشده‌اند و در معرض خطر مننژیت قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شود.
منابع:
۱- drsalamatx.com
۲- mollaabedin.com
