گاستروانتریت (آنفلولانزای معده) در کودکان؛ علل و درمان
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان ,دارونامه , پاسخ, بهداشت کودکان , والدین موفق
در مورد گاستروانتریت (آنفلولانزای معده) در کودکان چه میدانید؟ آیا میدانید این بیماری چه علائمی دارد؟ رابی، پسر بچه هشت ساله، از درد شکم شکایت میکرد. او در مدرسه ناهار نخورد و شب هم شام مختصری خورد و روز بعد اسهال داشت. مادرش او را به دکتر برد و تشخیص پزشک این بود که رابی به آنفولانزای معده خفیف یا گاستروانتریت مبتلا شده است. بروز گاستروانتریت در کودکان غیرعادی نیست و در مراحل اولیه، در خانه میتواند درمان شود.
_ گاستروانتریت (آنفولانزای معده) چیست؟
گاستروانتریت که معمولا با عنوان آنفولانزای معده شناخته میشود، عفونت دستگاه گوارش است. این عفونت منجر به بروز اسهال شدید شده و مرگومیر نیم میلیون از کودکان زیر پنج سال را در سراسر جهان رقم میزند. عفونت، باعث التهاب دستگاه گوارش میشود که روده کوچک و معده را نیز درگیر میکند. این عفونت میتواند ویروسی، باکتریایی یا انگلی باشد، یعنی این که واگیردار میباشد.
در اغلب موارد، مراقبتهای خانگی و به وسیله داروهای پایه، میتوانند کارساز و موثر باشند. اما زمانی که عفونت شدید میشود، کودک باید در بیمارستان بستری شود. گاستروانتریت از یک روز تا ده روز طول میکشد.
شما میتوانید به آنفولانزای معده، بیشتر از یک بار و در یک فصل مبتلا شوید چون ویروسها یا باکتریهای مختلفی باعث بروز این عفونت میشوند. احتمال ابتلای کودکان به گاستروانتریت ویروسی بیشتر است زیرا با افراد، اشیاء و فضاهای آلوده در تماس هستند.
کودکانی که در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند و یا افرادی که تغذیه نامناسب و ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند.
_ علائم و نشانههای آنفولانزای معده در کودکان
شایعترین علامت گاستروانتریت، اسهال است. کودکانی که به آنفولانزای معده مبتلا هستند، میتوانند برخی یا تمام علائم زیر را داشته باشند:
اسهال رقیق و آبکی
استفراغ
حالت تهوع
درد یا گرفتگی شکمی
از دست دادن اشتها
تب
در برخی موارد احتمال دارد که کودک سردرد و دردهای عضلانی داشته باشد. این علائم، ۱۲ تا ۴۸ ساعت بعد از ابتلای کودک به ویروس، خود را نشان میدهند. چنانچه کودک شما به شدت چار کمآبی شده باشد، باید فورا با پزشک تماس بگیرید، زیرا از طریق تزریق مایعات داخل وریدی میتوان کمآبی بدن را جبران کرد.
_ علل بروز گاستروانتریت در کودکان
گاستروانتریت نوعی عفونت است که به علت ویروسها، باکتریها یا انگلها به وجود میآید. این عوامل بیماری زا از طریق تماس از یک فرد به فرد دیگر منتقل میشود.
ویروسهایی مانند روتاویروس،که به شدت واگیردار هستند، میتوانند از کودکانی که به مدرسه میروند و یا از طریق لمس اشیایی که به این ویروس آلوده هستند، منتشر شود.
باکتریهای ای کولای، سالمونلا و کمپیلوباکتر دستهای از باکتریها هستند که از طریق خوردن مواد غذایی آلوده، میتوانند به کودک منتقل شوند.
باکتریهایی که از سگها و گربههای آلوده منتقل میشوند.
باکتریهایی که از طریق خوردن غذاهای آلوده، آشامیدن آب آلوده و مسافرت به کشورهای در حال توسعه قابل انتقال هستند.
عفونت انگلی ناشی از خوردن صدفهای خوراکی
نشستن دستها قبل از غذا خوردن و یا تماس دست با صورت و یا اطراف دهان، از شایعترین دلایل ابتلای کودکان به این عفونت است.
_ تشخیص گاستروانتریت در کودکان
علائم خاصی مانند اسهال آبکی و استفراغ که سه روز یا بیشتر طول بکشد، یک نشانه واضح از ابتلا به گاستروانتریت است. با این حال، برای اطمینان، پزشک ممکن است چند سوال در مورد غذاها، محیط زندگی و مواردی که کودک با آنها در تماس بوده، از شما بپرسد. در صورت لزوم، پزشک ممکن است آزمایش خون و نمونههایی از مدفوع را نیز پیشنهاد کند.
پزشک ضربان قلب، دما و حساسیت شکم را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد.
_ درمان آنفولانزای معده در کودکان
شایعترین و خطرناکترین عارضه گاستروانتریت، کمآب شدن بدن است. درمان اولیه برای آنفولانزای معده شامل آبرسانی به کودک و کنترل رژیم غذایی به منظور پیشگیری از رشد باکتری میباشد. معمولا برای درمان آنفولانزای معده در کودکانی که کمتر از ۱۲ سال سن دارند، از دارو استفاده نمیکنند، اما در برخی موارد پزشکان ممکن است برای کاهش درد، داروهای پاراستامول یا ایبوپروفن را تجویز کنند.
پزشک ممکن است داروهای ضداسهال مانند لوپرامید یا راسکادوتریل را تجویز کند که باعث سفت شدن مدفوع میشوند. در مورد گاستروانتریت شدید، بستری شدن در بیمارستان ممکن است لازم باشد.
_ درمانهای خانگی گاستروانتریت
مراقبت در منزل معمولا تمام آن چیزی است که برای پرستاری از یک کودک مبتلا به گاستروانتریت نیاز دارید تا بتوانید سلامت را به او برگردانید. در اینجا چند درمان خانگی را برای درمان این بیماری معرفی میکنیم:
_ تامین آب بدن کودک
بزرگترین عارضه گاستروانتریت، کمآبی بدن است. بهدلیل مدفوع و استفراغ مکرر، کودک مقدار زیادی آب را از دست میدهد. این کمآبی باعث ضعف، خستگی و بیحالی کودک میشود. بنابراین، برای پیشگیری از کم شدن آب بدن، مصرف مایعات را افزایش دهید.
مطمئن شوید که کودک مقدار زیادی آب، آب الکترولیت و یا آب گلوکز را مصرف میکند زیرا جایگزین خوبی برای نمک و مواد معدنی خارج شده از بدن هستند و به او انرژی لازم را میدهند. از دادن نوشابههای گازدار و آبمیوههای شیرین به کودک پرهیز کنید.
_ استراحت
آنفوانزای معده می تواند باعث خستگی کودک شما شود. از دست دادن مایعات بدن،کودک را ضعیف و خسته می کند و حتی کمترین فعالیت می تواند شدیدا دردناک باشد. زمانی که کودک به آنفولانزای معده مبتلا می شود، او را به مدرسه نفرستید و یا او را وادار به انجام بازی نکنید. اجازه دهید تا جایی که ممکن است استراحت کند و به او مایعات بدهید.
_ تغییر رژیم غذایی عادی
برای دو الی سه روز اول، مقدار زیادی مایعات را به همراه کمی غذای جامد به کودک خود بدهید. با تمام شدن استفراغ و اسهال، شما میتوانید رژیم غذایی منظم و عادی را شروع کنید. گاستروانتریت اشتهای کودک را نابود میکند، بنابراین غذایی را به او بدهید که دوست داشته باشد. یعنی اینکه او را مجبور به خوردن غذا نکنید.
رژیم معمولی را به آرامی و به مقدار کم شروع کنید و در آخر مقدار آن را افزایش دهید. رژیم غذایی باید شامل مصرف مقدار زیادی سبزیجات و میوه باشد. از دادن مواد غذایی پر فیبر اجتناب کنید زیرا میتواند باعث شل شدن حرکت روده شده و اسهال را بدتر کنند. همچنین از غذاهای چرب که میتوانند تاثیر منفی داشته باشند نیز اجتناب کنید.
_ کودک مبتلا به آنفولانزای معده چه غذایی باید بخورد؟
حالت ایدهآل این است که کودکان مبتلا به آنفولانزای معده از رژیم BRAT استفاده کنند. رژیم BRAT یعنی موز، برنج، سس سیب (پوره شیرین سیبخام) و نان تست میباشد که هضم آسانی دارند. برنج و نوع نانی را که انتخاب میکنید مطمئن باشید که از آرد سفید باشد و نه از آرد گندم یا آرد قهوهای، زیرا فیبر زیادی دارند و در زمان ناراحتی معده نباید مصرف شوند. در کنار غذاهای سرشار از فیبر، شما باید از مصرف لبنیات، غذاهای تند و چرب نیز پرهیز کنید چون هضم سختی دارند.
_ درمانهای گیاهی برای گاستروانتریت
در کنار استراحت و رژیم غذایی، به کودک خود ترکیبی از گیاهان خانگی هم بدهید. در اینجا برخی از دستورالعملهای گیاهی آزمایش شده آورده شده است که میتوانند علائم گاستروانتریت را کم کرده و احتمال بروز عوارض جانبی را به حداقل برسانند.
_ ریحان
خواص ضدانقباض ریحان از بروز هر گونه گرفتگی معده جلوگیری میکند و معده را قویتر میکند.
برای آرام کردن درد شکم، روزی دو یا سه بار، از مخلوط عصاره ریحان و زنجبیل به کودک خود بدهید. مقادیر مساوی از زنجبیل و عصاره ریحان را با یکدیگر مخلوط کنید و برای بهتر شدن طعم و مزه آن، کمی عسل اضافه کنید.
مقداری برگ ریحان را در آب بجوشانید. آب آن را صاف کرده و کمی سنگ نمک را به آن اضافه کنید و دو بار در روز و به مدت چند روز آن را به کودک خود بدهید.
همچنین میتوانید از چای ریحان (چای سبز) و عسل هم استفاده کنید.
_ سرکه سیب
یکی دیگر از چیزهایی که میتواند برای درمان آنفولانزای معده بهکار رود، سرکه سیب است. سرکه سیب به پاکسازی معده از مواد سمی مضر کمک میکند و باعث بهبود سریع بیماری معده میشود.
نیم ساعت قبل از خوردن غذا، یک قاشق چایخوری سرکه سیب را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و به کودک بدهید.
همچنین میتوانید یک قاشق چایخوری سرکه سیب را به یک لیوان آب انگور اضافه کنید و دو بار در روز از این نوشیدنی به کودک بدهید.
_ نمک
نمک حاوی سدیم است که میتواند خیلی سریع، کمآبی بدن ناشی از اسهال و استفراغ را جبران کند. نمک همچنین به حفظ سطح ph دستگاه گوارش کمک میکند.
یک قاشق چایخوری نمک و چهار قاشق چایخوری شکر را به یک لیتر آب اضافه کرده و به خوبی مخلوط کنید. این محلول شبیه آب الکترولیت است که از بیرون تهیه میکنید. از این نوشیدنی به فواصل مرتب به کودک بدهید تا از کمآبی بدن پیشگیری کند.
_ ماست
ماست باکتریها یا پروبیوتیکهای خوبی دارد که برای سیستم گوارشی مفید و خوب هستند و برای کم شدن اسهال میتوان از ماست استفاده کرد. کودکان احتمالا این گزینه درمانی را به بسیاری از درمانهای دیگر ترجیح میدهند، چون ماست خوشمزهتر است و طعم بهتری دارد.
_ چای بابونه
بابونه تسکیندهنده اعصاب است و به خوابیدن نیز کمک میکند. همچنین دارای خاصیت ضدباکتری و ضدالتهابی است که میتواند به کم شدن اسهال و استفراغ کودک کمک کند. یک فنجان چای بابونه را دو بار در روز به کودک بدهید. میتوانید برای مزهدار کردن چای بابونه مقداری عسل اضافه کنید. مطمئن باشید که از یک چایسبز بدون کافئین استفاده میکنید.
_ موز
موز میتواند درد ناشی از آنفولانزای معده را کمتر کند. موز دارای یک ماده نشاستهای است که به کاهش علائم گاستروانتریت کمک کرده و همچنین منیزیم و پتاسیم بدن را تامین میکند. منیزیم و پتاسیم، دو الکترولیت هستند که بدن برای پیشگیری از کمآبی، به آنها نیاز دارد.
_ زردچوبه
زردچوبه خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد و شامل بیوفلاوونویدها، مواد معدنی و ویتامینها است. زردچوبه یک ماده عالی برای درمان آنفولانزای معده به شمار میرود.
نصف قاشق چایخوری زردچوبه را به یک لیوان آب اضافه کنید و به کودک بدهید. همچنین میتوانید زردچوبه را به غذاهایی که کودک میخورد اضافه کنید.
_ نعناع
نعناع، خواص ضدانقباض دارد و به کاهش گاز، نفخ و ناراحتی معده کمک میکند. در اینجا به شما میگوئیم که چگونه چای نعناع را برای کودک خود درست کنید.
یک قاشق چایخوری از برگهای خشک شده نعناع را به یک فنجان آبجوش اضافه کنید. روی فنجان را بپوشانید و اجازه دهید چند دقیقه بماند. سپس آن را صاف کرده و به کودک بدهید.
از این نوشیدنی به مدت چند روز و حداقل دو بار در روز و قبل از غذا به کودک بدهید تا وقتی که حال کودک بهتر شود.
شما میتوانید داروهای خانگی که دارای آنقوزه و زنجبیل هستند را نیز امتحان کنید اما معمولا این گونه داروهای خانگی را به علت غلظت زیادی که دارند، به کودکان نمیدهند. این مواد را به غذای کودک نیز میتوانید اضافه کنید تا علائم بیماری را کاهش دهند.
وقتی آنفولانزای معده در کودک شما درمان شد، باید مواظب باشید که این مشکل دوباره تکرار نشود.
_ پیشگیری از گاستروانتریت
تنها راه پیشگیری از بروز گاستروانتریت، این است که با باکتریها تماسی نداشته باشیم. پس برای اطمینان یافتن از اینکه کودکانمان به این عفونت مبتلا نمیشوند، کارهای زیر را انجام دهید:
دستهای بچهها را قبل از خوردن غذا یا حتی بعد از آن، کاملا بشوئید.
دستهای بچهها را پس از بازی کردن در محیط بیرون، بشوئید.
از خوردن غذاهای خیابانی و یا هر نوع غذای دیگری که در معرض خطر آلودگی قرار دارند، اجتناب کنبد.
برای جلوگیری از کمآبی بدن، مقدار زیادی آب بخورید.
غذاهای سرد را با غذاهای داغ مخلوط نکنید.
به بچهها، غذاهای مانده و بیات ندهید.
از داروهای بدون نسخه استفاده نکنید.
به بچهها لبنیات ( شیر، خامه ) ندهید زیرا باعث بدتر شدن اسهال میشود.
زمانی که صحبت از درمان گاستروانتریت به میان میآید، تنها گزینه ممکن، پیشگیری است. ترکیب بهداشت با عادات غذایی سالم، میتوانند به پیشگیری از آنفولانزای معده کمک کنند. همچنین، شما باید در رژیم غذایی کودک خود، غذاهایی را بگنجانید که باعث تقویت سیستمایمنی بدن او شود. یک سیستمایمنی قوی، سریعتر میتواند با عفونتها مبارزه کند و خطرات را به حداقل برساند.
منبع: hidoctor.ir