به گزارش کتاب پزشک خودتان باشید اثر پروفسور محمدحسین حاجبی
۱- مواد قندی و نشاستهای
مواد نشاستهای و قندی بسیار مورد نیاز این افراد است. جوانه گندم، نان معمولی، بیسکویت، ماکارونی، برنج، شیرینیهای مختلف و مرباها
(آرد سفید ممنوع)
طبقهبندی مارتیندل: داروهای گوارشی طبقهبندی درمانی: داروهای گوارشی > آنتیاسیدها و مواد جاذب
! هشدار ! تجویز و تعیین دوز دارو به عهده پزشک می باشد و دارویاب مسئولیتی در خصوص مصرف خود سرانه دارو ندارد.
_ اشکال دارویی: قرصهای جویدنی: ۲۰۰ میلیگرم آلومینیوم + ۲۰۰ میلیگرم منیزیم سوسپانسیون: ۲۲۵ میلیگرم در ۵ میلیلیتر آلومینیوم + ۲۰۰ میلیگرم در ۵ میلیلیتر منیزیم سوسپانسیون (۱۰ میلیلیتر در هر ساشه): ۲۲۵ میلیگرم در ۵ میلیلیتر آلومینیوم + ۲۰۰ میلیگرم در ۵ میلیلیتر منیزیم سوسپانسیون: ۵۶۴ میلیگرم در هر ساشه آلومینیوم + ۱۷۴ میلیگرم در هر ساشه منیزیم
_ موارد مصرف آلومینیوم ام جی
این دارو برای درمان علامتی سوزش معده ناشی از ترشح اسید، سوءهاضمه ناشی از اسید و ترش کردن و درمان علامتی برگشت محتویات معده به مری نیز به کار میرود.
_ مکانیسم اثر آلومینیوم ام جی
به عنوان ضداسید این دارو از طریق شیمیایی اسید معده را خنثی مینماید.
_ فارماکوکینتیک آلومینیوم ام جی
مقادیر کمی از آلومینیوم موجود در هیدروکسید آلومینیوم و همچنین ۱۰ درصد منیزیم موجود در فرآورده جذب میگردد. اثر این دارو در صورت مصرف قبل از غذا به عنوان ضداسید ۶۰-۲۰ دقیقه و در صورت مصرف یکساعت بعد از غذا تا سه ساعت طول میکشد.
_ منع مصرف آلومینیوم ام جی
این فرآورده در عیب شدیدکار کلیه، فسفات خون و انسداد روده نباید مصرف گردد.
_ عوارض جانبی آلومینیوم ام جی
این دارو در بیماران با نارسایی مزمن کلیه در صورت مصرف طولانی مدت ممکن است تغییرات خلقی و روانی ایجاد کند. با مصرف طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد یبوست، درد استخوانی ناشی از تخلیه فسفات، کاهش اشتها، کاهش غیرعادی وزن و سفید شدن مدفوع
GI: اسهال/ تهوع/ استفراغ/ کاهش حرکات روده و کرامپ معدهای بشود.
_ تداخلات دارویی آلومینیوم ام جی
این دارو زمانی که همزمان با بسیاری از داروها مصرف گردد میتواند در جذب آنها مداخله کند و زمان مصرف مورد دقت بیشتری قرار گیرد.
بهطور کلی باید به بیمار توصیه نمود از مصرف سایر داروها طی ۲-۱ ساعت پس از مصرف آنتیاسیدها خودداری کنند.
مصرف همزمان ضدانعقادهای خوراکی/ ضدموسکارینی/ برخی از بنزودیازپینها/ ایزونیازید/ تتراسایکلین باعث کاهش جذب این دارو میشود.
_ مصرف در بارداری و شیردهی مصرف آلومینیوم ام جی در بارداری: در مورد مصرف آلومینیوم ام جی در دوران بارداری دادههای بالینی کافی وجود ندارد. دادههای بالینی تا به اینجا ارتباطی را بین مصرف آلومینیوم ام جی در دوران بارداری و احتمال بروز نقص در جنین نشان نداده است. مصرف آلومینیوم ام جی در شیردهی: دادههایی در مورد ترشح شربت آلومینیوم ام جی در شیردهی در دست نیست.
_ هشدارها آلومینیوم ام جی
در کودکان و بیمارانی که ناراحتی شدید کلیه دارند، با احتیاط مصرف گردد.
_ توصیههای دارویی آلومینیوم ام جی
۱٫ برای درمان زخمهای گوارشی، بهترین اثر زمانی خواهد بود که ۳-۱ ساعت بعد از غذا یا هنگام خواب مصرف شود.
۲٫ احتمال بروز یبوست با مصرف این دارو وجود دارد ولی میتوان با استفاده از فیبرهای غذایی میزان آن را کاهش داد.
_ داروهای هم گروه آلومینیوم ام جی
آلومینیوم ام جی اس
اکتیویتد شارکول
دوزاژ داروها اطلاعات تخصصی پزشکی محسوب میشود که به دستور سازمان غذا و دارو در نرم افزار دارویاب فقط برای گروه های پزشکی قابل مشاهده است. تسکین علامتی ازدیاد اسیدمعده همراه با گاستریت، ریفلاکس مری، داروی کمکی در درمان زخم معده و اثنیعشر
بالغین: ۴-۱ قرص چهار بار روزانه
۵-۲۰mL سوسپانسیون چهار بار روزانه،
۲۰ دقیقه تا یک ساعت بعد از غذا و قبل از خواب باید مصرف شود.
اطفال کوچکتر از ۶ سال، ۵-۱۰mL سوسپانسیون چهار بار روزانه.
_ توجهات پزشکی – پرستاری
احتمال بروز یبوست در اثر مصرف شربت و یا قرص آلومینیوم ام جی وجود دارد. بنابراین بیمار را نسبت به این عارضه آگاه سازید.
_ توجهات بیمار – خانواده
در طول درمان با شربت آلومینیوم ام جی یا قرص آن در صورت عدم بهبودی، عود عارضه یا بروز علائم خونریزی معده (مدفوع تیره و قیری، استفراغ حاوی خون تیره) به پزشک اطلاع دهید.
شربت آلومینیوم ام جی یا قرص آن باید مطابق با دستورات پزشک مورد استفاده قرار گیرد.
قرص جویدنی آلومینیوم ام جی را به خوبی بجوید و اجازه دهید در آب بزاق حل شود.
_ شرایط نگهداری دارو
آلومینیوم ام جی باید مطابق با دستورات پزشک مصرف شود.
احساس سبکی سر مانند احساس سرگیجه است. این احساس شبیه زمانی است که ضعف دارید. در این حالت بدن شما ممکن است احساس سنگینی کند در حالی که سرتان احساس سبکی دارد. کلمه دیگری که بیماران برای توصیف سبکی سر استفاده میکنند احساس تلو تلو خوردن است. احساس سبکی سر ممکن است با مشکلات بینایی و کم شدن تعادل همراه باشد.
در حالی که سبکی سر همیشه جدی نیست اما گاهی میتواند نشانهای از وجود یک مشکل در بدن باشد و خطر زمین خوردن را افزایش دهد. به همین دلیل، هنگامی که احساس سرگیجه میکنید، باید بیشتر احتیاط کنید.
_ احساس سبکی سر
سبکی سر اغلب هنگامی رخ میدهد که شما به سرعت از موقعیت نشسته به موقعیت ایستاده درمیآیید. این تغییر موقعیت بدن موجب کاهش جریان خون ارسالی به مغز میشود. کاهش جریان خون میتواند افت فشارخون ایجاد کرده و موجب احساس ضعف شود. گاهی به علت بیماری یا مصرف کم مایعات نیز ممکن است این حس را تجربه کنید. احساس سبکی سر هنگامی که مینشینید و یا روی کمر دراز می کشید، بهتر میشود.
سبکی سر ممکن است با تهوع و سرگیجه همراه باشد. سرگیجه به معنی احساس عدم تعادل یا ناپایداری است. این نشانه اغلب به علت وجود مشکلات داخلی در گوش، مغز، قلب و یا به دلیل استفاده از داروهای خاص ایجاد میشود. طبق گفته متخصصان کلینیک کلیولند، ۴ نفر از ۱۰ بیماری که سرگیجه دارند به قدری سرگیجهشان شدید است که باید به پزشک مراجعه کنند. سرگیجه میتواند خطرناک باشد، زیرا قدرت تعادل را در بدن تغییر میدهد و میتواند باعث زمین خوردن شود.
یک نوع سبکی سر به نام دوران نیز وجود دارد که در آن فرد احساس میکند محیط اطرافش در حال چرخش است. این حس مانند شناور شدن و یا چرخیدن است. در اغلب موارد سرگیجه ناشی از اختلالات گوش داخلی است که باعث میشود سیگنالهای مغزی که پیامهای چشم و اعصاب حسی را منتقل میکنند دریافت نشود.
_ علل احساس سبکی سر علاوه بر کمبود آب و تغییر یک باره موقعیت بدن، دیگر علل شایع سبکی سر عبارتند از:
آلرژی
بیماری ارتفاع
سرماخوردگی
آنفولانزا
افت قندخون
استفاده از تنباکو، الکل یا مواد مخدر
کم آبی ناشی از استفراغ، اسهال، تب و سایر بیماری ها
تنفس بسیار عمیق یا سریع (hyperventilation)
اضطراب و استرس
بعضی داروهای تجویزی و خارج از نسخه نیز میتوانند باعث سبکی سر شوند.
در برخی موارد، سرگیجه به علت بیماریهای جدی تر از جمله موارد زیر ایجاد میشود:
بیماریهای قلبی، مانند حمله قلبی یا نامنظم شدن ضربان قلب
خونریزی داخلی (در اندامهای داخلی یا سیستمهای بدن)
شوک که باعث کاهش قابل توجه فشارخون میشود
سکته مغزی
_ چه زمانی باید به دلیل سبکی سر به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مقدار زیادی خون از دست دادهاید و به این دلیل احساس سرگیجه میکنید، فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین، سبکی سر همراه با حمله قلبی یا علائم سکته مغزی باید بلافاصله درمان شود. این علائم عبارتند از:
بیحسی در یک طرف صورت و یا بدن
حالت تهوع
احساس فشار یا درد در قفسه سینه
تنگی نفس
تعریق بدون علت
استفراغ
اگر این علائم را تجربه میکنید، سعی کنید خود را به بیمارستان برسانید یا با مرکز اورژانس تماس بگیرید.
اگر احساس سبکی سر به مدت یک هفته یا بیشتر ادامه پیدا کرد است و یا موجب آسیب یا تهوع شده است، به پزشک خود مراجعه کنید. در صورتی که سرگیجهتان به مرور زمان بدتر شده است نیز به پزشک مراجعه کنید.
این اطلاعات خلاصهای از آن چیزی است که باید در مورد سبکی سر و سرگیجه همراه آن بدانید. اگر مشکوک به موقعیت خاصی هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
حس سبکی سر چگونه درمان میشود؟
سبکی سری که به علت خونریزی شدید، حمله قلبی یا سکته مغزی رخ نداده است، اغلب به مرور زمان از بین میرود. سایر درمانها به علت ایجاد کننده این حالت در بدن بستگی دارد.
درمانهایی که برای علل کم اهمیت سبکی سر وجود دارد ممکن است شامل موارد زیر باشند:
نوشیدن آب بیشتر
دریافت مایعات به صورت تزریقی (هیدراتاسیون از طریق ورید)
خوردن یا نوشیدن چیزهای شیرین
نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت
دراز کشیدن یا نشستن برای کاهش ارتفاع سر نسبت به بدن
برای موارد جدی تری سرگیجه یا سبکی سر که از بین نمی رود، درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
تجویز قرصهای آب
تجویز رژیم غذایی کم نمک
تجویز داروهای ضدتهوع
تجویز داروهای ضداضطراب مانند دیازپام (والیم) یا آلپرازولام (Xanax)
تجویز داروهای ضدمیگرن
تعادل درمانی مانند روش توانبخشی وستبولار (روشی است که برای کمک به ایجاد تعادل و حساسیت کمتر به حرکت به کار برده میشود)
روان درمانی برای کاهش اضطراب
تزریق آنتیبیوتیک در گوش داخلی (این کار باعث می شود که توانایی گوش برای حفظ تعادل کم شود و گوش دیگر مسئول ایجاد تعادل در بدن شود)
جراحی برداشتن ارگان حساس در گوش داخلی، که به نام لابیرنتهکتومی شناخته میشود (یک عمل جراحی نادر برای غیرفعال کردن عملکرد گوش داخلی است که باعث ایجاد مشکلات تعادلی شده است.)
_ چگونه میتوانم از سبکی سر جلوگیری کنم؟
به آرامی ایستادن و اجتناب از ایجاد تغییرات ناگهانی در حالت بدن میتواند به جلوگیری از سبکی سر کمک کند. نوشیدن مقدار زیادی آب، به ویژه هنگامی که به شدت بیمار هستید یا ورزش میکنید نیز دیگر روشی است که برای جلوگیری از احساس سبکی سر توصیه میشود. از تماس چشم با نور شدید در هنگام خارج شدن از منزل نیز باید اجتناب کنید.
اجتناب از مواد محرکی که باعث سرگیجه میشوند، مانند الکل یا تنباکو نیز راه دیگری برای پیشگیری است. داروهای آنتیهیستامین، آرامبخشها و داروهای ضدتهوع نیز ممکن است موجب سرگیجه شوند. البته هرگز بدون توصیه پزشک، مصرف داروهای تجویزی خود را متوقف نکنید.
اگر بهطور منظم احساس سرگیجه و سبکی سر میکنید، به راهنماییهای زیر برای کمک به بهبود کیفیت زندگی خود عمل کنید:
آگاه باشید که هنگام راه رفتن ممکن است تعادل خود را از دست بدهید و زمین بخورید.
با دقت و به آرامی حرکت دهید، در صورت لزوم از عصا برای حرکت کردن استفاده کنید.
برای جلوگیری از زمین خوردن، لوازم خانه را ایمن کنید. مثلا فرشهای نازکی که روی سرامیک به سادگی سر می خورند را جمع کنید و از فرش مستحکم تری استفاده کنید.
به محض اینکه احساس سرگیجه میکنید، بنشینید و یا دراز بکشید. اگر در معرض سرگیجه شدید هستید، وارد یک اتاق تاریک شوید و چشمهای خود را ببندید.
اگر غالبا بدون هشدار احساس سبکی سر میکنید، از وسیله نقلیه یا ماشین آلات سنگین استفاده نکنید.
رژیم سالم غنی از مواد مغذی مختلف را برای خود طرحریزی کنید.
به اندازه کافی بخوابید. (۸ تا ۱۰ ساعت خواب برای نوجوانان، ۷ تا ۹ ساعت خواب برای بزرگسالان و ۷ تا ۸ ساعت خواب برای افراد مسن توصیه میشود)
با استفاده از تکنیکهای آرام سازی مانند تنفس عمیق، یوگا و مراقبه استرس خود را کاهش دهید.
مایعات کافی بنوشید. (حداقل ۸ لیوان در روز)
برفک نوعی عفونت قارچی در دهان است و در میان نوزادان و خردسالان شایعتر است. در اینجا به برخی از درمانهای خانگی برای درمان برفک دهان نگاهی میاندازیم.
_ پیشگیری از عفونت
برفک عفونتی است که از قارچهای مخمر ایجاد میشود، این نوع عفونت باعث ایجاد لکههای سفیدی در دهان میشود که میتواند دردناک باشد. همچنین میتواند علتی برای بدبویی دهان باشد. دکتر تاز باتیا، متخصص سلامت و نویسندۀ کتاب Super Woman RX میگوید: «ما میدانیم که برفک با افزایش قندِ دهان یا با تغییر یافتن pH دهان ایجاد میشود. هر دوی این عاملها بر روی بار باکتریایی در دهان تاثیر میگذارند و منجر به تقویت یا تضعیف رشد برفک میشوند.» این عفونت اغلب در نوزادان یا در خردسالان و یا در بزرگسالانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدنشان تحت تاثیر آنتیبیوتیک ها قرار دارد.
_ پروبیوتیک یا ماست
باکتریهای مفید در پروبیوتیکها و ماست میتواند به درمان برفک دهان کمک کند. دکتر کری بروان، متخصص کودکان در بیمارستان لیتل راک ایالت آرکانزاس میگوید: «پروبیوتیکها یا ماست با محیط کشت فعال میتواند به بازگرداندن تعادل باکتریهای خوب در دهان کمک کند.»
_ بهداشت دهان و دندان
هنگام مسواک زدن مطمئن شوید که نه تنها دندانهایتان بلکه زبانتان را هم تمیز کردهاید. بر اساس گزارش مایوکلینیک این عادتها و همچنین استفاده از دهانشویه میتوانند برای مبتلا نشدن به برفک دهان مفید باشند.
_ آبنمک
موقع آشپزی نمک واقعا مادهای به درد بخور است، اما نمک خارج از آشپزخانه هم قابل استفاده است. به گزارش مایوکلینیک یکی از کاربردهای رایج نمک که پزشکان نیز آن را توصیه میکنند شستشوی دهان با آبنمک است و این کار به کاهش علائم عفونت و زدودن برفک دهان مفید است.
_ تغییر رژیم غذایی
عفونت قارچی از قند تغذیه میکند، بنابراین اگر مبتلا به برفک دهان هستید یا نوزاد شیرخوار مبتلا به برفک دارید برخی پزشکان کاهش میزان مصرف قند در رژیم غذایی را توصیه میکنند. به گفتۀ دکتر باتیا: «قند غذایی برای عفونت قارچی است و هرگونه کاهش آن کمککننده است.»
_ جوششیرین
برخی از التیامبخشهای طبیعی مانند جوششیرین برای شستشوی داخل دهان پیشنهاد میشود، دو قاشق غذاخوری جوششیرین را در یک فنجان آب حل کنید و دهان خود را با آن شستشو دهید تا باکتریها نتوانند در فضای دهان رشد کنند. دکتر براون میگوید از این روش برای درمان نوزادان و خردسالان اجتناب کنید، این بیشتر درمانی برای بزرگسالان است، در کودکان و نوزادان این روش توصیه نمیشود زیرا احتمال خوردن یا مکیدن آن توسط نوزاد وجود دارد و محلول جوش شیرین میتواند تعادل الکترولیت نوزاد را به هم بزند.
_ روغن نارگیل
بر اساس یافتههای مطالعهای که در سال ۲۰۰۷ صورت گرفته است روغن نارگیل میتواند برخی از باکتریها را از بین ببرد، بنابراین استفاده از آن میتواند به کاهش برفک دهان کمک کند.
_ روغن درخت چای
به گفتۀ دکتر باتیا مزایای ضدعفونیکنندۀ روغن درخت چای زیاد است و درمان طبیعی مناسبی است، دهانتان را با چند قطره روغن درخت چای رقیقشده با آب شستشو دهید.
_ روشی قویتر برای پاکسازی
در مورد نوزادان اگر مطمئن شوید که هرچیزی که نوزاد در دهانش قرار میدهد – قاشق و پستانک و پستان مادر- کاملا تمیز است تا دچار عفونت یا عودکردن عفونت نشود. دکتر براون میگوید: «برای زدودن قارچ از روی چیزهایی که نوزاد به دهان میبرد از آب جوش استفاده کنید، اشیای مورد استفاده نوزاد را در آب بجوشانید و نوک پستان را با آب داغ بشویید.»
_ داروهای ضدقارچ
درست است که درمانهای خانگی در برخی موارد ممکن است کمککننده باشد، اما برای پاککردن کامل برفک دهان لازم است پزشک را ملاقات کنید تا داروهای ضدقارچ برای شما تجویز کند. به گفتۀ دکتر بروان: «اگر لکههای سفید بزرگ باشند اغلب یک داروی ضدقارچ و ضدعفونت مانند نیستاتین تجویز میشود. نیستاتین به طور مستقیم با لکههای سفید عفونت تماس پیدا میکند و بر آن اثر میکند و دفعات استفاده از آن در روز توسط پزشک تعیین میشود.» اگر نوزاد شیرخواره دارید و از پستان شما شیر مینوشد و به برفک دهان مبتلا شده است پزشک ممکن است یک پماد ضدقارچ تجویز کند تا بر روی پستان خود بمالید تا امکان عفونت مجدد کم شود.
استفاده از آب بهعنوان معالجه بیماریها از خیلی زمانهای پیش متداول بوده است و بصورت تجربی از آبهای معدنی استفاده میگردیده است. درمان با آب در یونان، روم باستان، چین، ژاپن، مصر و ایران با توجه به خواص آب مورد نظر بوده و به فراوانی بهره میبردند. از قرن ۱۸ استفاده از آب در پزشکی رواج یافت و اصطلاح هیدروتراپی (آبدرمانی) متداول گردید. در قرن ۱۹ اولین مطب آبدرمانی در اروپا گشایش یافت و در قرن بیستم مطالعات زیادی در ارتباط با خواص آب و بهرهمندی آن بعنوان درمان که در بهبود یا تخفیف برخی از بیماریها موثر میباشد انجام یافته است.
هیدروتراپی ( آبدرمانی ) از واژه یونانی هیدرو (HYDRO) به معنی آب و تراپیا( THERAPIA) به مفهوم درمان و ترمیم است که استفاده از آب و بهرهمندی از خواص آن جهت درمان هیدروتراپی نامیده میشود.
_ مزیت مناسب بودن آب جهت تمرینات:
*برابر قانون ازشمیدس هر جسم که وارد آب شود به اندازه مایع جابجا شده سبک میشود . برابر اصل نیروی رو به بالا، جسم به سطح آب رانده میشود. چون وزن مخصوص بدن از آب کمتر میباشد به سطح آب میآید. بدن فرد هنگام غوطهور شدن و مقاومت آب قادر است با صرف نیروی کمتر عضلات و اندامهای خود را به حرکت درآورد و همچنین فشار بدن روی مفاصل کاهش پیدا کند و حرکات نیز با درد کمتری همراه باشد که این موضوع موجب انگیزه تکرار حرکات تمرینی در آب میگردد. افرادی که دارای ضعف عضلانی یا دامنه حرکتی مفاصل مواجه میباشند قادر به انجام فعالیت در آب میگردند.
*برابر قانون پاسکال فشار هیدرواستاتیک آب بهطور یکسان بر تمام سطوح بدن وارد میشود که موجب تسهیل جریان خونی کاهش ورم و استواری مفاصل بیثبات میشود.
*هر شیی که در آب حرکت نماید توسط جریانهای گردابی جسم بهجلو رانده میشود و از طرفی همان آب موجب مقاومت است که سبب تقویت میگردد.
*با توجه به اینکه وزن مخصوص آب نسبت به هوا بیشتر میباشد موجب مقاومت و تقویت عضلات میگردد.
* ایجاد بیوزنی و شناور شدن بدن با کمک تجهیزات موجب ایجاد آزادسازی عضلات و کاهش درد در مفاصل میشود.
*مقاومت و فشار آب بر روی بدن، مفاصل و اندامها در حین ورزش همانند یک ماساژ به تمام بدن انتقال و باعث آرامش میگردد.
*غوطهور بودن در آب موجب تسریع جریان خون میگردد در سلامت قلب و عروق موثر میباشد.
_ انواع هیدروتراپی(آبدرمانی)
به دو روش هیدروتراپی انجام میگردد: هیدروتراپی عمومی: معمولا تمام بدن (به جز سر و گردن) فرد در آب غوطهور میشود. هیدروتراپی عضوی: فقط همان عضوی که دچار ضایعه میباشد در آب قرار میگیرد.
_ موارد کاربردی هیدروتراپی:
کاهش درد و گرفتگی عضلات، ریلکسشن، حفظ افزایش دامنه حرکتی اندامها، بازآموزی فعالیتهای عضلات ضعیف، جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات، کاهش درد، افزایش حجم تنفسی و کارکرد ریهها، کاهش اسپاسم، تقویت عضلات، پیشگیری از تغییر شکلها، رفع محدودیت حرکتی و یا پیشگیری از آن، ایجاد روحیه شاد و شادابی
_ تغییرات فیزیولوژیکی بدن در هیدروتراپی(آب درمانی):
افزایش درجه حرارت بدن، افزایش سوختوساز بافتها، اتساع عروق، افزایش جریان خون، افزایش میزان فعالیت قلب، افزایش فعالیت ریهها.
_ چه کسانی میتوانند از هیدروتراپی (آبدرمانی ) استفاده نمایند:
همه میتوانند از آبدرمانی استفاده نمایند به خصوص افرادی که دارای مشکلات اسکلتی عضلانی میباشند. با راهنمایی کارشناس فیزیوتراپی.
_ چه کسانی نمیتوانند از هیدروتراپی (آبدرمانی ) استفاده نمایند:
افرادی که دارای زخم باز باشند، کسانی که کنترل ادرار مدفوع ندارند، بیماران قلبی که از طرف پزشک معالج منع شدهاند، افرادی که دچار اختلال حسی میباشند (با احتیاط)، افرادی که دچار صرع میباشند مگر با نظر پزشک معالج، بیماران مبتلا به بیماری پوستی.
_ انواع تمرینات در آب:
آمادهسازی بدن(گرم کردن)، استقامتی، کششی و رهاسازی عضلات
آمادهسازی: منظور حرکات اولیه در آب همچون راه رفتن در وضعیتهای مختلف ( بهطرف جلو، بهطرف عقب، طرفین و ..) که بدن را جهت حرکات بعدی آماده میسازد.
استقامتی: مانند راه رفتن که میتواند همراه با بستن وزنه باشد و شناکردن و دیگر تمرینات که موجب افزایش میزان ضربان قلب و تنفسی میشوند و مصرف اکسیژن در طی این حرکات افزایش یافته و در نتیجه کارایی قلب و ریهها و سیستم گردش خون افزایش مییابد و توانایی فرد در انجام فعالیتهای زندگی بیشتر میشود.
کششی: عبارت از حرکاتی میباشد که با توسعه مکانیسم عصبی، عضلانی، از طریق تحریک شدن گیرندههای عمق باعث شل شدن یا استراحت عضله و سبب افزایش انعطافپذیری عضلات و بافتهای نگهدارنده میگردد.
رهاسازی عضلات: به معنای ایجاد انبساط در عضلهها و رها شدن آنها از انقباض و تنش در آب میباشد.
_ اهداف تمرینات:
ایجاد توان مطلوب برای انجام کارهای روزانه
برخورداری از استقامت و افزایش کارایی بالای قلب و عروق و دستگاه تنفسی
انعطافپذیری در عضلات تاندونها، لیگامنتها، برای انجام بهتر حرکات و فعالیتها
_ زمان اجرای تمرینات:
بدن دارای آرامش و دور از خستگی باشد.
از زمان صرف غذا مدتی گذشته باشد.
تا قبل از خستگی تمرینات متوقف گردد.
_ آب سالم و بهداشتی:
آبی است که در موقع مصرف خواص فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آن مطابق استانداردهای موجود باشد و عاری از هرگونه بو، طعم و ظاهر نامطبوع باشد.
_ درجه حرارت آب در هیدروتراپی ( آبدرمانی ):
آب خنکتر از دمای بدن ۳۷ درجه خنک کننده و محرک است.
آب گرمتر از بدن تقویتکننده میباشد.
آبی که داغ است آرامش را بوجود میآورد ولی ایجاد خستگی مفرط را بههمراه دارد.
آبی که اندکی از درجه حرارت بدن پایینتر است یعنی آب ولرم (۳۲-۲۷ درجه) یا آب نه گرم و نه سرد ( ۳۵-۳۲ درجه ) سودمند است.
_ نکات مهم در استفاده از هیدروتراپی
استفاده از هیدروتراپی و انجام تمرینات در آب با توصیه پزشک یا فیزیوتراپیست انجام شود.
از آب سالم و بهداشتی استفاده شود.
نکات ایمنی به منظور پیشگیری از هرگونه حادثه همچون سرخوردن، زمین خوردن و .. رعایت شود.
از مکانهایی که فضای مناسبسازی شده است استفاده گردد.
آب استخر برابر شرایط فرد دارای درجه حرارت مناسب باشد.
در طول هفته ۲ یا ۳ بار انجام شود.
در هر جلسه هیدروتراپی مابین ۶۰-۵۰ دقیقه حرکات مناسب توصیه شده انجام شود.
حداقل آب استخر جهت تمرینات در حد سینه باشد.
تعداد حرکات بر اساس توانایی و شرایط فرد و توصیه فیزیوتراپیست انجام شود.
در ابتدای فعالیت حدالاقل تا ۱۰ دقیقه آمادهسازی ( راه رفتن) بدن را در برنامه گنجانده شود.
سرعت حرکات هماهنگ و آرام باشد.
از تجهیزات و وسایل قابل استفاده در استخر با مشورت فیزیوتراپیست صورت پذیرد.
_ بخشی از تمرینات پیشنهادی
*تازمانی که بدن آمادگی لازم را پیدا نماید، میتوان در عرض استخر به آرامی رفت و برگشت را انجام داد. دقت گردد در زمان راه رفتن انتقال وزن از پاشنه به پنجه باشد.
*این بار راه رفتن به طرف عقب میباشد. قدمها استوار برداشته شود.
*پس از تمرین فوق راه رفتن از پهلو (طرفین) راست و چپ انجام میگردد.
*در وضعیت ایستاده دستها در طرفین باز و با فشار به آب به طرف جلو سپس به وضعیت اول حرکت انجام میشود.
*در وضعیت ایستاده دستها صاف و از عقب تنه بدن به هم قلاب نموده و سپس به طرف بالا و پایین حرکت داده شود. تکرار میگردد.
*در کنار استخر ایستاده از پشت با هر دو دست میله کنار گرفته به آرامی بشینید و بلند شوید تا کشش را در شانهها احساس نمایید. تکرار نمائید.
*در داخل آب در وضعیت ایستاده یکدست به جلو از آرنج صاف و دست دیگر بهطرف عقب کشیده و خم گردد سپس برعکس دستها وضعیت آنها عوض شود و این تمرین تکرار گردد. ( میتواند همراه با داشتن وزنه در دست نیز انجام شود)
*در وضعیت ایستاده دستها بر عکس یکدیگر بجلو و طرفین آورده شود. (آرنج کاملا صاف میباشد) به گونهای که با فشار با مقاومت آب مقابله گردد ( میتواند همراه با داشتن وزنه در دست نیز انجام شود)
*در وضعیت ایستاده یک دست بر روی کمر و دست دیگر بصورت پاندولی از شانه همانند عقربه ساعت دایرهوار چرخانده و بالعکس و سپس با دست دیگر این تمرین را انجام دهید. (میتواند همراه با داشتن وزنه در دست نیز انجام شود)
*در وضعیت ایستاده دست در طرفین بدن با کمی زاویه از شانه به چپ و به راست دورانی چرخانده شود ( می توانند همراه با داشتن وزنه در دست نیز انجام شود )
*در وضعیت ایستاده دستها چسبیده به بدن شانهها را به بالا و پائین آورده شود.
*در وضعیت ایستاده دستها چسبیده به بدن شانهها را به صورت دایرهوار ( حرکت عقربههای ساعت و بعلکس) انجام گردد.
*دست مشت شده ( انگشتان جمع شود ) حرکت از مچ به طرف بالا و پائین انجام شود ( میتواند همراه با داشتن وزنه در دست نیز انجام شود. )
* انگشتان را در آب کاملا باز و بسته نمائید.
*در وضعیت ایستاده با دو دست دو طرف یک چوب به اندازه شانه بدن را گرفته به طرفین و جلو در داخل آب حرکت داده شود.
*در وضعیت ایستاده چوب یا میله را به صورت عمودی در پشت تنه با دو دست دو طرف آن را گرفته در داخل آب بالا و پائین آورده شود.
*می توان با نصب یک باند کششی به یک میله کناری استخر در وضعیتهای مختلف با گرفتن باند کششی و یا بستن بر مچ پا تمرینات را انجام داد.
*در وضعیت ایستاده بهطوری که پاها بیش از اندازه شانه به طرفین باز باشند بدون جابه جا شدن کف پا (ثابت در وضعیت اولیه) زانو یکبار به طرف راست و یک بار دیگر به طرف چپ کشیده شود به گونهای که از لگن بهطرف مقابل آورده شود.
*در کنار استخر با گرفتن میله کنار استخر به صورت ایستاده یک پا از زانو به طرف عقب خم شده و با گرفتن مچ پا، پا همراه با کشش به باسن نزدیک گردد. این حرکت در مورد پای دیگر انجام شود.
*حرکت فوق را میتوان بدون گرفتن مچ پا با بستن یک وزنه، انجام داد.
*روبروی پلکان داخل استخر بایستید یک پا روی زمین و کف پای دیگر روی پلکان قرار دهید و تنه را به جلو آورید بهگونهای که کشیدگی را در پشت ران و باسن احساس کنید سپس این حرکت با پای دیگر انجام شود.
*کناراستخر ایستاده با گرفتن میله کنار استخر پا به طرف جلو و عقب کشیده شود ( این حرکت میتواند با بستن وزنه نیز انجام داد)
*با تکیه به دیوار استخر ابتدا یک پا به طرف خارج کشیده شود و برگردد (دور و نزدیک گردد) و سپس با پای دیگر این تمرین انجام گردد. (این حرکت میتواند با بستن وزنه نیز انجام شود.)
*در کنار استخر با گرفتن میله کناراستخر از مفصل لگن پا بصورت دورانی (عقربه ساعت) حرکت داد و برعکس نیزانجام شود و همچنین با پای دیگر نیز تکرار گردد.
*در وضعیت ایستاده با قرار گرفتن پاها در کنار یکدیگر دستها چسبیده به تنه به طرف بالا پرش نمائید و همزمان دستها و پاها به طرفین آورده شود و سپس بازگشت به وضعیت اولیه انجام شود.
*برای مقاومت بیشتر میتوان از یک قطعه پلاستیکی ۳۰ در ۲۰ سانتیمتر استفاده نمود به این ترتیب که با دو دست در جلوی بدن قرار داده و در آب حرکت نمائید.
*به دیوار استخر تکیه داده و با گرفتن میله پاها رادر داخل آب بصورت پدال دوچرخه حرکت دهند.
*به دیوار استخر در وضعیت ایستاده تکیه دهید و ران تا ۹۰ در جه به طرف بالا آورده در این وضعیت ثابت مانده و زانو را خم و راست نمائید (این حرکت میتواند با وزنه نیز انجام شود.)
*روبهروی دیوار استخر ایستاده و زانو را خم و راست نمائید (این حرکت میتواند با وزنه انجام شود.)
*در وضعیت ایستاده با تکیه به دیوار استخر مچ پا به طرف بالا و پائین آورده شود (این حرکت نیز میتواند با بستن وزنه کف پا نیز انجام شود)
*مقابل دیوار استخر ایستاده وضعیتی که باند کششی دور کمر میباشد با بستن دو طرف آن به میله کنار استخر حرکت به طرف جلو و عقب انجام شود.
*برابر حرکت فوق پشت به دیوار استخر، باندکشی بر روی شکم قرار گیرد و تمرین حرکت بهطرف جلو و وضعیت اولیه انجام شود.
اگر قصد کاهش وزن دارید، صبحانه نقش مهمی در برنامۀ تغذیهای روزانهتان دارد. مصرف غذاهای نامناسب در وعدۀ صبحانه موجب افزایش اشتها و در نتیجه، پرخوری در ادامۀ روز میشود. در عوض، مصرف غذاهای سالم و مغذی میتواند موجب کاهش اشتها شود و میزان مصرف میانوعدهها را تا زمان ناهار کاهش بدهد؛ در نتیجه، راحتتر میتوانید وزن کم کنید.
۱. تخممرغ
تخم مرغ سرشار از پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی ضروری مانند سلنیم و ریبوفلاوین است. در واقع، تخممرغ مانند بمبی از مواد مغذی است. تخممرغ بهلطف میزان بالای پروتئینش میتواند از میزان اشتها بکاهد. خوردن تخممرغ در وعدۀ صبحانه میتواند به کاهش وزن کمک شایانی بکند.
در مطالعهای بر روی ۱۳ فرد دارای اضافهوزن، افراد با مصرف تخممرغ و بِیگِل (نوعی نان به شکل دونات) در وعدۀ صبحانه موردآزمون قرار گرفتند. در پایان، مصرف تخممرغ در وعدۀ صبحانه توانست میزان سیری را بهطور چشمگیری افزایش دهد و از میزان مصرف غذا در ادامۀ روز بکاهد.
همچنین در یک مطالعۀ ۸هفتهای بر روی ۱۵۲ فرد بالغ مشاهده شد که مصرف تخممرغ در صبحانه بهجای بیگل میتواند موجب ۶۵ درصد کاهش بیشتر وزن و ۳۴ درصد کاهش بیشتر اندازۀ دور کمر بشود.
شما میتوانید به روشهای مختلفی از مصرف تخممرغ لذت ببرید. تخممرغ را میتوانید بهشکل آبپز یا نیمرو مصرف کنید.
اگر میخواهید صبحانهای خوشمزه و مغذی بخورید، دو یا سه عدد تخممرغ را مطابق سلیقهتان بپزید؛ سپس آن را در کنار مقداری از سبزیجات موردعلاقهتان بخورید.
۲. جوانهٔ گندم
جوانه گندم بخشی از دانۀ گندم است که مقادیر چشمگیری از ویتامین ها و مواد معدنی مانند منگنز و سلنیم در خود دارد.
جوانۀ گندم سرشار از فیبر است. یک وعدۀ ۲۸گرمی جوانۀ گندم نزدیک به ۴ گرم فیبر دارد.
بر اساس مطالعات، مصرف فیبر غلات میتواند به کاهش وزن کمک کند.
در مطالعهای، مصرف غلات سرشار از فیبر توانست به کاهش اشتها، کاهش غذای مصرفی و ثبات قند خون پس از وعدۀ غذایی کمک کند.
در یک مطالعۀ هشتساله بر روی ۲۷ هزار مرد مشاهده شد که افزایش مصرف فیبر غلات میتواند از خطر افزایش وزن بکاهد.
میتوانید از جوانهٔ گندم در بلغور جو دوسر (اوتمیل)، اسموتی، ماست، سالاد میوه و سایر غذاهای صبحانه استفاده کنید تا میزان فیبر مصرفیتان در صبحانه افزایش یابد.
۳. موز
موز سرشار از فیبر است، ولی کالری کمی دارد. موز جایگزینی مناسب برای غذاهای سرشار از قند است. موز میتواند احساس نیازتان به مصرف خوراکیهای شیرین را برطرف کند و باعث بشود یک چیز شیرینِ پرخاصیت در اول صبح میل کنید.
یک موزِ متوسط فقط ۱۰۰ کالری انرژی دارد و محتوی ۳ گرم فیبر است. بنابراین فقط با مصرف یک موز، ۱۲ درصد از نیاز روزانهتان به فیبر را تأمین میکنید.
فیبر موجب تخلیۀ آهستهتر غذا از معده میشود؛ بنابراین میزان اشتهایتان را کاهش میدهد و باعث میشود تا مدت طولانیتری احساس سیری کنید.
براساس مطالعات مختلف، افزایش مصرف فیبر (با خوردن سبزیجات و میوههای بیشتر) به کاهش وزن کمک بیشتری میکند.
علاوه بر این، موزِ نارس منبع خوبی از نشاسته مقاوم است. این نوع از نشاسته در معده و رودۀ باریک هضم نمیشود. تحقیقات نشان میدهند که نشاستۀ مقاوم میتواند میزان غذای مصرفی را کاهش دهد و به چربی سوزی شکم کمک کند.
بنابراین، گنجاندن موز ـ بهتنهایی یا همراه با غذاهای دیگر ـ در صبحانه میتواند گزینۀ خوبی برای یک صبحانه سالم باشد. همچنین میتوانید موضوع نارس و سبز را در نوشیدنیهای صبحانه استفاده کنید تا مقدار مناسبی از نشاستهٔ مقاوم دریافت کنید.
۴. ماست
ماست با حالت خامهای، طعم خوشمزه و خاصیت سیرکنندهاش گزینهای مناسب برای کاهش وزن است.
در بین انواع ماست بهطور خاص میتوان به ماست یونانی اشاره کرد که مقدار بالایی پروتئین دارد. ماست یونانی با این ویژگی به گزینهای ایدئال برای صبحانۀ مناسب برای کاهش وزن تبدیل میشود.
در مطالعهای بر روی ۲۰ زن مشاهده شد که مصرف ماستِ سرشار از پروتئین بهعنوان میانوعده میتواند سطح گرسنگی را کاهش بدهد. مصرف این ماستها باعث میشود در مقایسه با میانوعدههای ناسالم مانند شکلات و کراکر، در ادامهٔ روز ۱۰۰ کالری کمتر مصرف کنید.
در مطالعۀ دیگری بر روی ۸۵۱۶ نفر مشاهده شد که کسانی که در هفته دستکم ۷ وعده ماست مصرف میکنند، کمتر از کسانی که بهطور منظم ماست مصرف نمیکنند، در معرض چاقی و اضافهوزن قرار دارند.
برای تهیۀ صبحانهای سالم و کمک به کاهش وزن میتوانید یک فنجان (۲۸۵ گرمی) از ماست یونانی را با مقداری میوۀ مختلف، دانه چیا و جوانۀ گندم ترکیب کنید.
۵. اسموتیها
اسموتیها نهتنها راهی سریع و آسان برای دریافت مقدار زیادی از مواد مغذی هستند بلکه میتوانند صبحانهٔ راحت و مناسبی هم برای کاهش وزن باشند.
شما میتوانید محتویات اسموتیتان را خودتان مشخص کنید؛ بنابراین میتوانید آن را بر اساس نیازهای شخصیتان درست کنید.
پر کردن اسموتی با سبزیجات و میوههای کمکالری با افزایش فیبر دریافتیتان، موجب میشود برای مدت طولانیتری احساس سیری بکنید.
افزودن برخی مواد سرشار از پروتئین مانند مغزها، دانهها و پودر پروتئین باعث میشود تا مدت طولانیتری احساس سیری کنید و با گرسنگی بجنگید.
البته یادتان باشد درصورت استفادهٔ بیش از حد از مواد سرشار از کالری در اسموتیتان، این نوشیدنی میتواند تبدیل به بمبی از کالری بشود.
برای درست کردن یک اسموتی لاغری برای صبحانه میتوانید ۲۴۰ میلیلیتر شیر را با یک مشت از سبزیجات برگ سبز، ۲ قاشق غذاخوری دانهٔ چیا (۲۸ گرم) و یک فنجان (۱۴۴گرمی) توت فرنگی مخلوط کنید.
مصرف این اسموتی در صبح میتواند به شما کمک کند تا در برابر گرسنگی و مصرف هلههولهها مقاومت کنید.
۶. میوههای خانوادهٔ بِری
توت فرنگی، بلوبری، آلبالو، تمشک و سایر میوههای بری سرشار از مواد مغذی هستند، ولی کالری کمی دارند
میوههای بری علاوهبر ویتامینها و مواد معدنی، سرشار از فیبر هستند. مصرف فیبر میتواند از احساس گرسنگی بکاهد و از مصرف مواد غذایی اضافی در طول روز جلوگیری کند.
بر اساس مطالعهای بر روی ۱۲ زن، تغییر یک عصرانهٔ سرشار از قند با ترکیبی از میوههای بری میتواند میزان کالری مصرفی را در ادامۀ روز بهطور میانگین ۱۳۳ واحد کاهش دهد.
بر اساس یک مطالعۀ دیگر بر روی ۱۳۳۴۶۸ بزرگسال، مصرف هر وعده از میوههای بری در روز میتواند موجب کاهش نیم کیلوگرم از وزن پس از یک دورۀ چهارساله شود.
بنابراین، افزودن میوههای بری به شکلهای مختلف به صبحانه میتواند تأثیرات زیادی در کاهش وزن داشته باشد.
۷. گریپفروت
گریپ فروت پای ثابت بسیاری از رژیمهای غذایی کاهش وزن است و برای این امر دلیل خوبی وجود دارد: گریپفروت علاوه بر کالری پایین، مقدار زیادی آب و فیبر دارد که هر دوی اینها در کاهش وزن مؤثر هستند.
بر اساس مطالعهای بر روی ۹۱ فرد چاق، خوردن نصف گریپفروت پیش از وعدههای غذایی میتواند تأثیر چشمگیری بر کاهش وزن داشته باشد.
در یک مطالعهٔ ۱۲هفتهای، شرکتکنندگانی که گریپفروت مصرف کردند، بهطور میانگین ۱٫۶ کیلوگرم (معادل ۵ برابر) بیشتر از گروه دیگر وزن کم کردند.
در مطالعهای بر روی ۸۵ نفر، مصرف گریپفروت یا آبِ گریپفروت قبل از وعدهٔ غذایی بهمدت ۱۲ هفته و همراهکردن آن با یک رژیم غذایی کمکالری توانست تودهٔ چربی را ۱٫۱ درصد و وزن را ۷٫۱ درصد و کالری دریافتی را بین ۲۰ تا ۲۹ درصد کاهش بدهد.
برشهای گریپفروت تازه گزینهای عالی برای قرار گرفتن در صبحانه هستند؛ همچنین میتوانید گریپفروت را به پارفه (نوعی دسر سرد)، اسموتی و سالاد میوه بیفزایید.
بااینحال، اگر هر نوع دارویی استفاده میکنید، پیش از مصرف گریپفروت با پزشک یا داروساز مشورت کنید؛ زیرا ممکن است گریپفروت با برخی داروها تداخل داشته باشد و موجب بروز عوارضی در فرد بشود.
۸. قهوه
بر اساس برخی مطالعات، مصرف قهوه در وعدۀ صبحانه میتواند تأثیر چشمگیری بر کاهش وزن داشته باشد
قهوه بهخاطر محتوای کافئین خود میتواند موجب افزایش سوخت و ساز و چربی سوزی و در نتیجه، کاهش وزن شود.
بر اساس یک مطالعهٔ محدود بر روی ۸ مرد، مصرف کافئین میتواند سوختوساز را تا ۱۳ درصد افزایش دهد و به چربیسوزی سرعت ببخشد.
بر اساس یک مطالعۀ دیگر بر روی ۵۸۱۵۷ بزرگسال، مصرف قهوه میتواند موجب کنترل وزن در درازمدت بشود. در این مطالعه، افزایش مصرف قهوه توانست موجب کاهش احتمال اضافهوزن در یک دورهٔ ۱۲ساله شود
شاید قهوه بهتنهایی صبحانۀ کاملی محسوب نشود اما شما میتوانید بهراحتی قهوه را در کنار غذاهای دیگر مصرف کنید و صبحانۀ کاملتری برای کاهش وزن داشته باشید
فقط یادتان باشد در مصرف قهوه از شکر و خامۀ بیش از حد استفاده نکنید؛ زیرا اینها موجب افزایش کالری مصرفیتان میشوند و میتوانند برخی خواص قهوه برای سلامتی را از بین ببرند.
۹. کیوی
کیوی سرشار از ویتامین C، ویتامین K و پتاسیم است و مواد مغذی چشمگیری دارد.
همچنین کیوی منبع خوبی از فیبر است. تنها یک فنجان (۱۷۷گرمی) کیوی میتواند ۲۱ درصد نیاز روزانهتان به فیبر را تأمین کند.
بر اساس مطالعهای بر روی ۸۳ زن، رژیم غذایی محدودکنندۀ کالری با فیبر بالا میتواند در کاهش اشتها و تمایل بالا به مصرف غذا مؤثر باشد؛ همچنین این رژیم میتواند در کاهش وزن، چربی بدن و کاهش دور کمر مؤثر باشد.
علاوه بر این، کیوی نوع خاصی از فیبر بهنام «پکتین» دارد. پکتین در افزایش احساس سیری، کاهش اشتها و کاهش وزن مؤثر است؛ همچنین پکتین با تحریک حرکات دستگاه گوارش، موجب تنظیم عملکرد گوارشی و کاهش موقتی وزن آب میشود و ملین طبیعی است.
برشهای کیوی گزینهای عالی برای قرار گرفتن در وعدۀ صبحانه هستند. همچنین میتوانید کیوی را به ماست، اسموتی و غلات صبحانه نیز بیفزایید.
۱۰. چای سبز
اگر به محتویات اکثر قرص های لاغری و مکملهای چربیسوزی نگاه کنید، بهاحتمال زیاد در آنجا ردپایی از چای سبز خواهید یافت. چای سبز بهخاطر تأثیرش بر سوخت و ساز و افزایش چربیسوزی بهطور گستردهای موردمطالعه قرار گرفته است.
مثلا مطالعهٔ محدودی بر روی ۲۳ فرد نشان داد مصرف کپسولهای دارای عصاره چای سبز میتواند ۳۰ دقیقه پس از مصرف، چربیسوزی را تا ۱۷ درصد افزایش بدهد.
یک مطالعۀ دیگر بر روی ۱۰ بزرگسال نشان داد مصرف عصارۀ چای سبز میتواند سرعت سوختوساز و کالری سوزی را در یک بازهٔ ۲۴ساعته تا ۴ درصد افزایش دهد.
همچنین مطالعۀ دیگری بر روی ۳۱ بزرگسال نشان داد مصرف نوشیدنی دارای کافئین، کلسیم و برخی اجزای موجود در چای سبز (۳ بار در روز) میتواند تعداد کالری مصرفی بدنتان را ۱۰۶ واحد افزایش دهد.
راههای بسیاری برای بهره بردن از چای سبز در وعدهٔ صبحانه وجود دارد: مثلا میتوانید آن را با کمی لیمو ترش یا عسل میل کنید؛ همچنین میتوانید چایتان را با کمی زنجبیل و نعناع دم کنید تا طعم خاص و منحصربهفردی به چایتان بیفزایید.
۱۱. دانهٔ چیا
دانهٔ چیا باوجود کوچکبودن، انواع مواد مغذی را در خود دارد و برای استفاده در وعدۀ صبحانه عالی است.
دانهٔ چیا سرشار از فیبر است. این دانه آب را جذب میکند و ترکیب ژلمانندی تشکیل میدهد؛ سپس در معده افزایش حجم میدهد و موجب میشود بهمدت طولانیتری احساس سیری کنید.
همچنین دانهٔ چیا سرشار از پروتئین است و میتواند تخلیه از معده را آهسته کند و سطح گرلین را کاهش دهد؛ گرلین هورمونی است که مسئول تحریک احساس گرسنگی است.
در مطالعهای بر روی ۱۱ بزرگسال مشخص شد مصرف نان دارای دانۀ چیا میتواند موجب کاهش اشتها و کاهش قند خون شود.
در یک مطالعۀ ۱۲هفتهای دیگر بر روی ۱۹ فرد مشخص شد مصرف روزانه ۳۵ گرم آرد چیا میتواند وزن و اندازۀ دور کمر را بهطور چشمگیری کاهش بدهد.
با ترکیب کردن ۲۸ گرم دانهٔ چیا با یک فنجان (۲۴۵ گرمی) ماست در یک کاسه یا ظرف مربا میتوانید پارفۀ صبحانه درست کنید. بهاین منظور بگذارید ابتدا این ترکیب بهمدت ۳۰ دقیقه باقی بماند تا دانههای چیا متورم بشوند؛ سپس آن را با نصف فنجان (۷۴ گرم) میوههای بری موردعلاقهتان ترکیب کنید.
همچنین دانهٔ چیا میتواند ترکیب خوشمزه و مغذیای با چای، اسموتیها و مخلوط شیر با جو دوسر ایجاد کند.
۱۲. بلغور جو دوسر
بلغور جو دوسر صبحانۀ خوشمزه و سالمی است، بهویژه اگر به دنبال کاهش وزن باشید. بلغور جو دوسر کالری پایینی دارد، ولی سرشار از فیبر و پروتئین است. این دو مادهٔ مغذی تأثیر چشمگیری بر کاهش اشتها و کاهش وزن دارند.
از فواید منحصربهفرد بلغور جو دوسر میتوان به وجود مقدار زیادی «بتاگلوکان» در آن اشاره کرد؛ بتاگلوکان نوعی فیبر است که میتواند بر هر چیزی از عملکرد سیستم ایمنی گرفته تا سلامت قلب تأثیر بگذارد.
بر اساس تحقیقات، بتاگلوکان میتواند سطح قند خون را تنظیم کند و از جهشهای ناگهانی قند خون که موجب افزایش اشتها میشوند، جلوگیری بکند.
مطالعهای محدود بر روی ۱۴ بزرگسالِ دارای اضافهوزن نشان داد مصرف مقادیر بالاتر بتاگلوکان میتواند منجر به افزایش سطح «پپتید YY» بشود؛ این هورمون با کاهش اشتها، بر تنظیم غذای دریافتی فرد تأثیر میگذارد.
برای تهیهٔ صبحانهای از بلغور جو دوسر میتوانید یک فنجان ۲۳۵گرمی از آن را با نصف فنجان (۷۴ گرم) میوههای بری، ۱ قاشق (۷ گرم) تخم کتان آسیابشده و یک مشت بادام ترکیب کنید تا صبحانهای مغذی و سرشار از فیبر داشته باشید.
۱۳. تخم کتان
تخم کتان سرشار از فیبر رژیمی (فیبر ویسکوز) است؛ فیبر رژیمی نوعی فیبر محلول است که در معده با جذب آب نوعی ژل تشکیل میدهد.
بر اساس مطالعات، فیبر محلول تأثیر چشمگیری بر کاهش سرعت گوارش دارد. این امر کمک میکند اشتها کاهش یابد و کاهش کالری دریافتی به لاغری کمک کند.
افزودن تخم کتان به رژیم غذایی تأثیر چشمگیری بر کنترل اشتها و کاهش وزن دارد. مطالعۀ محدودی نشان داد مصرف یک نوشیدنی تهیهشده با تخم کتان در مقایسه با یک نوشیدنی دارای شکر میتواند احساس سیری را افزایش دهد و از اشتها بکاهد.
همچنین یک مطالعۀ دیگر بر روی ۱۸ مرد نشان داد که مصرف نوعی نان با فیبر تخم کتان میتواند اشتها را کاهش دهد و احساس سیری بیشتری نسبت به نان معمولی ایجاد کند.
تخم کتان بسیار پرکاربرد است. میتوان به روشهای مختلفی از آن استفاده کرد: تخم کتان آسیابشده را میتوان با غلات مصرف کرد یا از آن برای غلیظترکردن اسموتیهای صبحانه استفاده کرد؛ همچنین میتوان تخم کتان را با آب ترکیب کرد تا میزان فیبر دریافتیِ فرد افزایش یابد.
۱۴. مغزها
مغزها ترکیب خوبی از فیبر، پروتئین و چربیهای مفید برای قلب دارند. همین امر آنها را به گزینهای مناسب برای افزودن به صبحانه تبدیل کرده است.
مطالعۀ یکسالهای بر روی ۱۶۹ نفر نشان داد افزودن مغزها به رژیم مدیترانه ای میتواند اندازهٔ دور کمر را بهطور چشمگیری کاهش بدهد.
در یک مطالعۀ دیگر بر روی ۶۵ بزرگسال، تأثیر یک رژیم کمکالری دارای روزانه ۸۴ گرم بادام با یک رژیم غذایی کمکالری دارای کربوهیدرات های پیچیده موردمقایسه قرار گرفت. هر دو رژیم محتوی مقدار مساوی پروتئین و کالری بودند. بااینحال، در پایانِ این مطالعۀ ۲۴هفتهای، افرادی که رژیم دارای بادام داشتند، ۶۲ درصد وزن بیشتر و ۵۶ درصد چربی بیشتر نسبت به گروه دیگر کاهش دادند.
یادتان باشد که مغزها تراکم کالری بالایی دارند یعنی میزان کالریشان نسبت به وزنشان بالاست؛ بنابراین مصرف آنها را به ۲۸ گرم در هر وعده محدود کنید تا از افزایش کالری مصرفیتان جلوگیری کنید.
میتوانید مغزها را با ماست، پنیر کوتاژ یا گرانولای خانگی ترکیب کنید تا صبحانۀ مغذی و سیرکنندهای داشته باشید.
سخن پایانی
آغاز روزتان با صبحانۀ مناسب میتواند تأثیر چشمگیری بر کاهش وزن داشته باشد. مصرف غذاهای مناسب در صبحانه میتواند موجب کاهش اشتها در طول روز شود و شما را راحتتر به اهداف کاهش وزنتان برساند.
یادتان باشد دنبال کردن رژیم کاهش وزن فقط با داشتن صبحانۀ سالم تمام نمیشود؛ بلکه حتما باید در سایر وعدههای روز نیز از غذاهای کامل و مغذی استفاده کنید تا با افزایش سلامتی خود در مسیر کاهش وزن قدم بردارید.
شاید شنیده باشید که یادگیری زبان خارجی یکی از روشهای پیشگیری یا بهتعویقانداختن زوال عقل است. زوال عقل بهمعنای ازدستدادن تواناییهای شناختی است. یکی از متداولترین نمونههای زوال عقل هم بیماری آلزایمر است. در حال حاضر علت این بیماری ناشناخته است؛ به همین دلیل، برای پیشگیری از این بیماری روش اثباتشدهای وجود ندارد. بااینحال، پژوهشگران احتمال میدهند آموختن زبانهای خارجی در بهتعویقانداختن زوال عقل مؤثر باشد.
زوال عقل بخشی اجتنابناپذیر از روند طبیعی سالخوردگی نیست! اغلب سالخوردگان به آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل دچار نمیشوند. همچنین مهم است بدانید زوال عقل با فراموشکاری معمول متفاوت است. در هر سنی که باشیم گاهی بهیادآوردن برخی کلمات یا نامها برای ما دشوار است.
افرادی که زوال عقل دارند، با مشکلات بسیار جدیتری روبهرو هستند. آنها اغلب گیج و نامطمئن هستند و حتی در محیطهای آشنا و نزدیک به محل زندگی گم میشوند. ماجرا را با این دید نگاه کنید: اگر محل پارک خودروی خود را فراموش کردید، جای نگرانی نیست اما اگر شیوهٔ رانندگیکردن را فراموش کردید، ممکن است با مشکلی جدی روبهرو باشید.
پیشگیری از زوال عقل با مقایسه مغز با عضلات بدن
ایدهٔ پیشگیری از زوال عقل بر اساس مقایسه مغز با عضلات بدن شکل گرفته است. در گفتوگوهای محاورهای گاهی از این جملات استفاده میکنیم: «انجامدادن تمرینات ذهنی مهم است» یا «برای حفظ قدرت عملکرد مغز باید ذهنتان را تمرین دهید». این قیاسهای جالب البته تمثیلی هستند و مغز شبیه عضله نیست. مغز برخلاف عضلات همیشه فعال است، حتی در زمان خواب و استراحت. علاوه بر این، برخی از سلولهای عضلانی تنها چند روز عمر میکنند اما سلولهای مغز تا آخر عمر همراه ما هستند. پژوهشها همچنین نشان میدهند تولید سلولهای مغز در تمام طول زندگی ادامه دارد.
خب، اگر مغز عضله نیست، آیا میتوان آن را تمرین داد؟ پژوهشگران مطمئن نیستند. امروزه برنامههای مختلف رایانهای و تلفنهمراه با ادعای «تمریندادن مغز» عرضه میشوند و بر تواناییهای شناختی خاصی متمرکز هستند. پژوهشها نشان میدهند این تمرینات میتوانند تواناییهایی را که بر آنها تمرکز دارند تقویت کنند اما تأثیری بر دیگر تواناییها ندارند. مثلا بازی تشخیص کلمات (جدولی از حروف متنوع که باید دور کلمات معنادار موجود در آن خط کشید)، توانایی تشخیص کلمات را در شما تقویت میکند اما الزاما تأثیری بر تواناییهای ادراکی دیگر ندارد.
تأثیر یادگیری زبانهای خارجی بر تواناییهای شناختی
مهمترین شواهدی که تأثیر مثبت یادگیری زبان خارجی بر تواناییهای شناختی را نشان میدهند، از پژوهشهایی به دست آمده که بر روی افراد دوزبانه صورت گرفته است. دوزبانهبودن معمولا زمانی روی میدهد که کودکان همزمان ۲ زبان متفاوت را میآموزند. آموختن ۲ زبان گاهی در خانه روی میدهد (مثلا پدر فارسی صحبت میکند و مادر کُردی) و گاهی هم در مدارس چندزبانه؛ البته دوزبانهشدن میتواند در بزرگسالی هم روی دهد.
دو یا چندزبانهبودن بسیار متداولتر از چیزیست که تصور میکنیم. در حقیقت، تعداد افراد دو یا چندزبانه در جهان بیشتر از تعداد افراد تکزبانه تخمین زده میشود! در برخی کشورها (مانند آلمان و ژاپن) تنها یک زبان رسمی وجود دارد اما در بسیاری از دیگر کشورها چندین زبان رسمی وجود دارد. مثلا کشور سوئیس با هشت میلیون جمعیت را در نظر بگیرید؛ در این کشور به چهار زبان رسمیِ آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و رومانیایی صحبت میکنند. در اغلب نواحی آفریقا نیز زبانهای عربی، سواحیلی، فرانسوی و انگلیسی کاربرد دارند. آفریقاییها معمولا در منزل با زبان بومی خود و در خارج از منزل با یکی از این زبانهای خارجی تکلم میکنند.
به این ترتیب، دو یا چندزبانهبودن در سراسر جهان بسیار متداول و فراگیر است.
پژوهشها درباره نقش دوزبانهبودن در میزان تواناییهای شناختی
پژوهشهای بسیاری درباره تواناییهای شناختی در سراسر جهان صورت گرفته است. نتایج این پژوهشها نشان میدهند توسعه تواناییهای شناختی در افرادی که با بیش از یک زبان تکلم میکنند قابلتوجه است.
مثلا دوزبانهها در مقایسه با تکزبانهها عملکرد بهتری در آزمونهای چندوظیفگی (انجام همزمان چند کار) و کنترل توجه (تمرکز) دارند. کنترل توجه را میتوان با «آزمون استروپ» سنجید. در این آزمون از شرکتکنندگان خواسته میشود به لیستی از نام رنگها که با رنگهای مختلف نوشته شده است نگاه کنند (مثلا کلمه قرمز را با رنگ سبز مینویسند و …). شرکتکنندگان باید بدون توجه به خود کلمه (مثلا کلمه قرمز)، رنگی که کلمه با آن نوشته شده است (مثلا سبز) را انتخاب کنند. چون فرایند خواندن بهصورت خودکار انجام میشود، نادیدهگرفتن کلمه قرمز و گزارشدادن رنگ سبزِ آن دشوار است. دوزبانهها در این آزمون و دیگر آزمونهای کنترل توجه عملکرد بهتری دارند.
دوزبانهها در انجام همزمان چند کار نیز موفقترند. یکی از دلایل این برتری این است که دوزبانهها همواره مشغول محدودکردن یکی از زبانهای خود هستند. این ایجاد محدودیت سبب تقویت واکنشهای شناختی در فعالیتهای دیگر میشود. دوزبانهها در مقایسه با تکزبانهها در بسیاری از آزمونهای شناختی عملکرد بهتری دارند. نمونههایی از این آزمونهای شناختی عبارتاند از: انجام فعالیتهایی که به درک مفهوم (concept-formation) نیاز دارند مانند حفظ کردن معنای لغات، درک و اجرای دستورالعملهای پیچیده، و تغییر و پیگیری دستورالعملهای جدید.
توجه داشته باشید که دوزبانهها در همه حوزههای شناختی برتری ندارند. دوزبانهها معمولا دایره لغات کوچکتری دارند و بازیابی یک لغت از حافظه برای آنها زمان بیشتری میبرد؛ البته در نهایت، مزیتهای شناختی و زبانشناختی دوزبانهبودن بسیار بیشتر از تکزبانهبودن است.
تأثیر یادگیری زبانهای خارجی بر زوال عقل
گفتیم که مزایای دوزبانهبودن اکثرِ جنبههای تواناییهای شناختی ما را در بر میگیرد. به همین دلیل، احتمال بروز آلزایمر در دوزبانهها باید کمتر از تکزبانهها باشد یا حداقل شروع آلزایمر باید در سنین بالاتری رخ دهد. برای اثبات این ادعا شواهد مستحکمی در اختیار داریم. الن بیالیستوک، روانشناس مقیم کانادا، بههمراه همکارانش پژوهشی در این باره انجام دادهاند. آنها ۱۸۴ نفر از مراجعان به یک مرکز تقویت حافظه را زیرنظر گرفتهاند. پژوهش آنها نشان میدهد اولین نشانههای بروز آلزایمر در تکزبانهها از ۷۱٫۴سالگی و در دوزبانهها از ۷۵٫۵سالگی دیده میشود.
پژوهشهای مشابه دیگر هم نشان میدهند شروع آلزایمر در دوزبانهها بهطور میانگین ۴ سال دیرتر از تکزبانهها روی میدهد! این فاصلهٔ ۴ساله با هیچ تفاوت نظاممند دیگری (بهجز تک یا دوزبانهبودن) قابلتوجیه نیست. مثلا تحصیل تکزبانههای موردپژوهش (بهطور میانگین)، ۱٫۵ سال طولانیتر از دوزبانهها بوده است. به همین دلیل، ۴ سال تفاوت در شروع آلزایمر با تحصیلات بیشتر در دوزبانهها ارتباطی ندارد.
پژوهش دیگری در هند نیز نتایج مشابهی را نشان میدهد. بر اساس این پژوهش، اولین علائم آلزایمر در دوزبانهها، در مقایسه با تکزبانهها، ۴٫۵ سال دیرتر بروز میکنند. در این پژوهش تأثیر عوامل دیگر نظیر جنسیت یا اشتغال خنثی شده است و نتایج آن قابلاتکاتر هستند. پژوهشها همچنین نشان میدهند مزایای شناختیِ دوزبانهبودن شامل حال افرادی نیز میشود که در بزرگسالی زبان جدیدی میآموزند. البته نکتهای کلیدی هم در این باره وجود دارد: دوزبانهبودن فقط زمانی مزیت دارد که شما همیشه با هر دو زبان خود تکلم کنید!
جمعبندی
پژوهشهایی از این نوع قطعا امیدبخش هستند اما تا این زمان از توضیح دلیل یا چگونگی بروز این تفاوتها بین تک و دوزبانهها ناتوان بودهاند؛ به عبارت دیگر، این پژوهشها تنها وجود تفاوت بین این دو گروه را نشان میدهند و دلیل وجود و سازوکار این تفاوت را توضیح نمیدهند. برای پیبردن به دلیل این تفاوتها به پژوهشهای بیشتری نیاز داریم.
پژوهشهای دیگر نشان میدهند عضویازجامعهبودن و فراوانیِ تعامل اجتماعی نیز در بهتعویقانداختن زوال عقل مؤثر هستند. باز هم تأکید میکنیم که این نتایج، به اندازهای که برای آنها تبلیغ میشود، صریح و قابلاتکا نیستند. سالخوردگانی که زندگی و روابط اجتماعی فعالتری دارند، در مقایسه با همسنهای گوشهگیر خود، سالمترند؛ به همین دلیل، مشخص نیست اجتماعیبودن بروز آلزایمر را به تعویق میاندازد یا افرادی که آلزایمر ندارند احتمالا اجتماعیتر هستند!
حتی اگر یادگیری زبان خارجی اکسیری شفابخش برای همه بیماری ها نباشد، دریچهای نوین بهروی شما میگشاید. یادگیری زبان خارجی همواره مزیتهایی باورنکردنی برای شما در پی دارد.
حتما شما هم شنیدهاید که میگویند زنان استاد چندوظیفگی هستند؛ شاید هم با این جمله موافق هستید. بیشتر خانمها توأمان چندین نقش را در زندگی به عهده میگیرند؛ مثلا هم مراقبت از امور داخلی منزل و فرزندان را بر عهده دارند و هم در نقشهایی مانند مربی، حسابدار، مدیر، راننده، خدمتکار، طراح و باغبان ظاهر میشوند. بر عهده داشتن وظایف و نقشهای گوناگون باعث میشود فشار و استرس زیادی به افراد وارد شود. صحبت ما فقط درباره زنان خودسرپرست یا زنانی نیست که در مشاغل حرفهای و سخت فعالیت میکنند؛ بلکه زنانی که چندین نقش و وظیفه را با هم انجام میدهند، در هر سنوسال و هر موقعیت شغلی در معرض خطر هستند.
_ اثرات استرس بر زنان چگونه نمودار میشود؟
احتمال وقوع اضطراب و افسردگی در زنان، دوبرابر مردان است. این احتمال در تلفیق با نوسانات هورمونی مانند آنچه در حوالی عادت ماهیانه، پس از زایمان یا قبل از یائسگی رخ میدهد هم افزایش پیدا میکند. اختلالات در خلقوخو گاهیاوقات باعث میشوند یک فرد کاملا از پا دربیاید و ناتوان شود؛ مثلا روی عملکرد روزانه زندگی اثر میگذارند و استرس بیشتری را در کنار تغییرات شدیدتر خلقوخو به وجود میآورند. راهکار نجات زنان پرمشغله چیست؟ اینجاست که کمک گرفتن از متخصصان حرفهای ضرورت پیدا میکند.
به اشتراک گذاشتن و تقسیم حجم زیاد استرسها با فردی دیگر میتواند راهکاری برای خلاصی از فشار فوقالعادۀ آنها باشد؛ اما واقعیت این است که حرف بسیار سادهتر از عمل است؛ یعنی گاهی رفع خستگی ناشی از مشغول بودن به کارهای متنوع، به تلاشهای بیشتری نیاز دارد.
_ پرمشغله بودن دقیقا به چه معناست؟
بهطور کلی، زنان به مسئولیت پذیری گرایش دارند. حتی اگر چنین چیزی درباره تمام موضوعات صادق نباشد، در زمینه پذیرش وظایف منزل و مراقبت از دیگران، زنان بسیار راغبتر از مردان هستند. اگر شما هم بهعنوان یک زن، این موضوع را قبول دارید، باید از خودتان علتش را بپرسید. یکی از دلایل این میل میتواند رشد یافتن در محیطی سنتی باشد. در محیطهای سنتی معمولا انجام چنین وظایف و نقشهایی به زنان دیکته میشود. شاید هم میل به کنترل و مدیریت اوضاع باعث میشود که برخی از زنان در نقشهای مختلف بهویژه نقشهای مذکور ظاهر شوند.
دلایل مختلفی برای پذیرش مسئولیتهای مختلف از سوی زنان وجود دارد. برخی از زنان هم فکر میکنند که هیچکس نمیتواند به خوبی آنها از عهده مسئولیتهای مختلف برآید و آنطور که مایل هستند، کارها را پیش ببرد؛ برای همین ترجیح میدهند خودشان همه نقشها را ایفا کنند. پذیرش مسئولیتهای مختلف، به هر دلیلی که باشد، نهایتا به عصبانیت، آسیبپذیری و نوعی خشم میانجامد. کار و مشغله زیاد میتواند عاملی برای شکلگیری خستگی و بی خوابی باشد؛ ضمن اینکه فرد خسته و بیخواب با کمبود شادی و انگیزه در زندگی روبهرو میشود. اینها تعدادی از نشانه های فرسودگی شغلی هستند.
اگر نشانههای فرسودگی شغلی را کتمان کنید، این مشکل روی روابطتان با کسانی که با آنها زندگی میکنند (مثلا فرزندان و همسر) یا افراد دورتر یعنی دوستان و همکاران اثر میگذارد.
_ راهکارهای مؤثر برای پرهیز از فرسودگی چیست؟
نان برای پرهیز از فرسودگی شغلی و داشتن جسم و روانی سالم در کنار روابطی مناسب و مطلوب به راهکارهایی نیاز دارند. یکی از این راهکارها، واگذاری مسئولیتها به دیگران یا تفویض اختیار است. زمانی که کارها و وظایف میان افراد مختلف تقسیم میشود، فشار ناشی از آنها بین همه افراد تقسیم میگردد. باوجودِاین، برخی از زنان از واگذاری مسئولیتها به دیگران و درخواست مشارکت و کمک از دیگران استقبال نمیکنند.
اگر چنین ویژگیهایی دارید، به این راهکارها عمل کنید:
۱. بلهقربانگو نباشید
از «بله» گفتن به تمام درخواستهای کاری و مسئولیتهای مختلف در زندگی و کارتان خودداری کنید. نباید تمام کارها را بر عهده بگیرید، بهویژه مواردی که اصلا به چشم نمیآیند. بیشتر زنان در طول روز کارهای زیادی انجام میدهند که وقت و انرژی بسیاری را از آنها میگیرد؛ اما درظاهر کسی متوجه آنها نمیشود، مثلا جمع کردن لباسهای کثیف، شستن و تا کردن آنها، و هماهنگیهای مختلف برای مدیریت امور خانه و بیرون از خانه. اگر به همۀ کارهای ریزودرشت اطرافتان «بله» بگویید، یعنی به آرامش خود یک «نه» به بزرگیِ کره زمین گفتهاید! پس هوای خودتان را داشته باشید.
۲. برای خود وقت بگذارید
همانطور که برای دکتر بردن، مراقبتهای فردی و امور مختلف اعضای خانه وقت صرف میکنید، برای خودتان هم وقت بگذارید. زنان معمولا رسیدگی به خود را اولویت آخر قرار میدهند؛ این اشتباه است. باید برای ورزش و علائقتان زمانی را در نظر بگیرید و حداقل ۷ ساعت در شب بخوابید.
۳. معیارها و استانداردهای بیهوده را دور بیندازید قبول کنید که هیچکس نمیتواند از عهده انجام تمام کارها برآید؛ پس زمانی که بقیه اعضای خانواده برای کمک کردن پیشقدم میشوند، باید از پیشنهادشان استقبال کنید و از انتقاد کردن بپرهیزید، مثلا:
بگذارید فرزندانتان تختخوابشان را به روش خودشان مرتب کنند؛
بعد از اینکه یکی از اعضای خانه ظرفها را جمعوجور کرد، دوباره جاظرفی را مرتب نکنید؛
اگر همسرتان دقیقا همان اجناسی را که خواسته بودید از فروشگاه نخریده است، عصبانی نشوید و صرفا از او تشکر کنید.
آیا کمک گرفتن از دیگران نشانه ضعف است؟
کمک گرفتن از دیگران نشانه ضعف نیست. شلوغترین زندگیها و پرمشغلهترین افراد هم میتوانند با برنامه ریزی در مسیری درست و منطقی به حرکت درآیند؛ اما اگر دوست داشته باشید که تمام امور را بهخوبی و بهدور از فشار پیش ببرید، باید به فکر دریافت کمک باشید یا دستکم زمانی که به شما پیشنهاد کمک میشود، امتناع نکنید.
یادتان باشد که کمک گرفتن از دیگران نشانه ضعف نیست؛ بلکه نشانه وجود روحیه مدیریت قوی در فردی است که میتواند انجام همزمان مسئولیتهای مختلف را بهخوبی مدیریت کند.
به دنبال یک جفت کفش باشید که کاربردی و انعطافپذیر باشد
پیادهروی نوعی ورزش است که در تمام فصول سال هر کس میتواند از ن لذت ببرد، پیادهروی ورزی هوازی برای سلامت قلب است و مزایای زیادی برای سلامت بدن دارد. پیادهروی به خودی خود رایگان است و بزرگترین سرمایهگذاری که باید بکنید یافتن یک جفت کفش مناسب برای راه رفتن است تا بتوانید به بهترین شکل از پای خود در برابر آسیبدیدن مراقبت کنید. میشل دیرکس توصیههایی دارد برای یافتن یک جفت کفش عالی مخصوص پیادهروی.
_ اجزای کفش پیادهروی
وقتی به یک فروشگاه کفش یا کفاشی وارد میشوید و ردیف کفشهای ورزشی را مشاهده میکنید در میان این همه کفش چگونه میتوانید کفش پیادهروی خوبی پیدا کنید؟
دیرکس پیشنهاد میکند با برداشتن کفشها شروع کنید تا ببینید چقدر راحت به نظر میرسند. او میگوید: «یک کفش پیادهروی معمولی یعنی یک کفش راحت که باید یک و نیم برابر وزن بدن شما را در هنگام پیادهروی تحمل کند، بنابراین همانند پُشتی یا بالشتک برای پا طراحی میشود.»
آزمایش دیگر برای یافتن کفش پیادهروی این است که سعی کنید آن را از وسط خم کنید. دیرکس میگوید افرادی که پیادهروی میکنند بر پاشنههای پای آنها زیاد فشار و یا ضربه وارد میشود بنابراین مهم است که کفشی را پیدا کنید که کاملاً قابلیت خمشدن داشته باشد. لایۀ میانی کف کفش بایستی از مواد سبک و انعطافپذیر باشد – معمولاً از موادی به نام اتیل وینیل استات EVA استفاده میشود. به دنبال شیارهای منعطف در قسمت زیر کفش باشید.
_ کفشهای ورزشی چطور از هم متمایز میشوند؟
کفشهای دوندگی سفتتر و بادوامتر از کفشهای پیادهروی هستند. کاربرد فناوری پیشرفته در تولید کفشهای ورزشی برای انواع پاها توسعه یافته است. به گفتۀ دیرکس لایۀ میانی کفش کفشهای دوندگی معمولاً از مواد بادوامتر مانند پُلیاورتان ساخته میشوند. لایههای متراکمتر به خصوص برای افرادی که کف پای صاف دارند مناسب است.
_ یافتن کفش مناسب
هیچ نسخهای برای یافتن بهترین کفش وجود ندارد، زیرا پای هرکسی با پای دیگری متفاوت است. دیرکس میگوید: «من به افرادی که برای تناسب اندام پیادهروی میکنند توصیه میکنم کفشهای مناسب برای دویدن را انتخاب کنند زیرا کفش دوندگی بیشتر از پای آنها محافظت میکنند.»
او توصیه میکند به جای کفاشی محل به فروشگاههای تخصصی کفش سر بزنید، آنها میتوانند در یافتن کفش مناسب برای شما کمک کنند. اگر سابقۀ درد و آسیب و مشکلات ارتوپدی دارید ابتدا به یک فیزیوتراپ مراجعه کنید. او میگوید: «ما میتوانیم پا را اندازهگیری کنیم و به فهم مکانیسم پای شما کمک کنیم بنابراین شما خواهید دانست چه نوع کفشی برای شما از آسیبهای احتمالی بعدی پیشگیری خواهد کرد.»
موقع خرید کفش به نکات زیر توجه کنید:
اگر در مناطقی زندگی میکنید که آب و هوای گرم دارند و امکان عرق کردن زیاد است به دنبال کفشهایی با روکشهای تورمانند و شبکهای باشید. اگر چه کفشهایی که روکش چرمی دارند در برابر نفوذ آب مقاوم هستند اما سنگین هستند و اجازۀ نفس کشیدن به پای شما نمیدهند.
سعی کنید از خریدن مدلهای سال گذشته که حراج خوردهاند اجتناب کنید. زیرا قدرت جذب و انعطاف کفش با گذشت زمان کم میشود، بنابراین کفشی که مدت زیادی پشت ویترین فروشگاه بوده است به احتمال زیاد لایه میانی کف آن سفت شده است و دیگر برای پای شما لایۀ زیرین مناسبی نباشد.
شما نباید احساس کنید که کفش جدید نیاز به زمان دارد تا پای شما در آن احساس راحتی کند. کفش جدید با فوری حس راحتی به شما بدهد.
پس از ۴۰۰ مایل پیادهروی کف کفش ساییده میشود یا کفش شکل و قیافهاش را از دست میدهد و این زمانی است که باید به فکر تهیه کفش جدید باشید.
سندرم متابولیک (Metabolic syndrome) به مجموعهای از شرایط گفته میشود که عبارت هستند از: فشار خون بالا، سطوح افزایش یافتهٔ انسولین در خون، چربی انباشتهٔ اضافی در اطراف شکم و سطوح افزایش یافتهٔ چربی خون، بنابه گفتهٔ محققان سندروم متابولیک گروهی از عوامل خطر شامل چربی دور کمر، چاقی شکمی، فشارخون بالا، دیابت، تری گلیسیرید بالا و HDL (چربی خوب) پایین است که با هم رخ میدهند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سکته و دیابت را افزایش میدهند.
در بسیاری از موارد سندروم متابولیک، اکثریت این شرایط، همزمان با هم وجود دارند و ریسک ابتلا به بیماری قلبی، سکته و دیابت را افزایش میدهند. داشتن تنها یکی از شرایط ذکر شده دال بر ابتلا به سندرم متابولیک نیست ولی میتواند منجر به ابتلا به بیماریهای جدی دیگری شود.
همهٔ صاحب نظران بر سر تعریف سندرم متابولیک توافق ندارند. برخی از پزشکان این دسته از عوامل خطر، را به اسامی مختلف، از جمله سندرم X و سندرم مقاومت به انسولین نامیدهاند.
اگر فردی مبتلا به سندرم متابولیک و یا یکی از اجزای آن باشد، تغییرات قابل توجه در شیوهٔ زندگی میتواند از ابتلا به بیماریهای مرتبط پیشگیری به عمل آورده و یا دست کم ابتلا به آنها را به تاخیر بیندازد.
_ علایم سندروم متابولیک ابتلا به سندرم متابولیک بدین معنا است که بیمارهمزمان مبتلا به بیش از ۳ نارسایی مرتبط با متابولیسم است (حداقل سه تا از چهارتا)؛ این نارساییها عبارت هستند از:
– چاقی به ویژه چاقی شکمی (چاقی سیبی شکل)
– افزایش فشارخون سیستولیک (عدد بزرگتر) بالاتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و یا فشار دیاستولیک (عدد کوچکتر) بالاتر از ۹۰ میلیمتر جیوه.
– سطوح افزایش یافتهٔ تری گلیسرید و سطوح پایین کلسترول خوب یا HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا) در خون.
– مقاومت به انسولین. انسولین هورمونی است که به تنظیم مقادیر قند خون کمک میکند.
ابتلا به یکی از اجزای سندرم متابولیک بدین معنا است که احتمال ابتلا به دیگر اجزای سندرم نیز وجود دارد. هرچه به اجزای بیشتری از سندرم متابولیک مبتلا باشید، به میزان بیشتری سلامتی شما در معرض خطر است. برخی از بیماریهای همراه عبارتند از کبد چرب، هایپراوریسمی، سندرم تخمدان پلیکیستیک، آکانتوز نیگریکانس و اختلال نعوظ در مردان.
دراثر فشارخون، دیابت و افزایش چربی خون همانگونه که عروق کرونر دچار انسداد میشوند سایر عروق بدن از جمله گردن و اندامها نیز مسدود میشوند، این انسداد عروق موجب سیاه شدن دست و پا، ایجاد درد در اندامها و سکتههای مغزی میشود.
_ توجه
چنان چه شما از ابتلا به یکی از اجزای سندرم متابولیک آگاه باشید، مانند فشارخون بالا، کلسترول بالا و یا چاقی سیبی شکل، احتمالاً به دیگر اجزا نیز دچار هستید و خودتان مطلع نیستید. بهتر است در این شرایط پزشک خود را ملاقات کنید. از وی بپرسید آیا نیازی به تست کردن دیگر اجزای سندرم متابولیک وجود دارد یا نه؟ و برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای جدی و خطرناک چه میتوان کرد؟
_ علل سندروم متابولیک
سندروم متابولیک با متابولیسم بدن و نیز با شرایطی تحت عنوان مقاومت به انسولین در ارتباط است.
به صورت طبیعی، دستگاه گوارش و کبد غذاهایی را که میخورید به قند (گلوکز) تجزیه میکنند. خون، این قند را به بافتهای بدن منتقل میکند، جایی که سلولها از آن به عنوان سوخت استفاده میکنند. گلوکز به کمک انسولین وارد سلولهای بدن میشود.
در افراد مبتلا به مقاومت انسولین، سلولها به صورت طبیعی به انسولین پاسخ نمیدهند و گلوکز به آسانی نمی تواند وارد سلول ها شود. در این حالت، بدن بیشتر انسولین ترشح میکند. در نتیجه مقادیر انسولین در خون بسیار بالا خواهد بود. در نهایت زمانی که بدن قادر به ساخت انسولین کافی برای کنترل گلوکز خون نیست، فرد به دیابت مبتلا خواهد شد.
حتی چنان چه سطوح قندخون به حدی زیاد نباشد که بتوان آن را دیابت در نظر گرفت، باز سطوح افزایش یافته گلوکز مضر هستند. پزشکان به این شرایط، مرحله پیش از دیابت می گویند.
انسولین افزایش یافته، سطح تری گلیسرید و دیگر چربی های خون را نیز افزایش میدهد. این شرایط با چگونگی عملکرد کلیهها نیز تداخل میکنند و موجب افزایش فشارخون میشوند.
این اثرات، فرد را در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته، دیابت و دیگر بیماریها قرار میدهد.
برخی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد مقاومت به انسولین هستند و این استعداد را از والدین خود به ارث میبرند.
از عوامل محیطی، چاق بودن و بی تحرک بودن از عوامل اصلی ابتلا به سندرم متابولیک هستند.
_ عوامل افزایشدهنده خطر ابتلا به سندرم متابولیک
– سن: ریسک سندرم متابولیک با بالا رفتن سن افزایش مییابد. این سندرم کمتر از ۱۰ درصد از افراد را در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی مبتلا میسازد در حالی که ۴۰ درصد از افراد را در بالای ۶۰ سالگی مبتلا میسازد. – نژاد: اسپانیاییها در بین کشورهای اروپایی و آسیاییها بیش از سایر نژادها در معرض ابتلا به سندرم متابولیک قرار دارند. – چاقی: نمایه توده بدن بالاتر از ۲۵ میزان خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش میدهد. شاخص توده بدنی یا BMI مقیاسی برای اندازهگیری درصد چربی بدن است که بر اساس وزن و قد محاسبه میشود. همچنین افراد با چاقی شکمی یا چاقی سیبی شکل بیش از افراد با چاقی گلابی شکل در معرض ابتلا به سندرم متابولیک قرار دارند. – سابقهٔ ابتلا به دیابت: چنان چه فرد دارای تاریخچهٔ خانوادگی ابتلا به دیابت نوع دو باشد و یا سابقه ابتلا به دیابت در دوران بارداری را داشته باشد، احتمال ابتلا به سندرم متابولیک در وی افزایش مییابد. – دیگر بیماریها: ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی عروقی و یا سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز ریسک ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش میدهند. لازم است ذکر شود که سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی از اختلالات متابولیک است که ریشه آن نیز مقاومت به انسولین بوده و همراه با اختلالات هورمونهای زنانه و سیستم تولید مثل میباشد.
_ عوارض سندرم متابولیک منجر به پیشرفت مشکلات و بیماریهای زیر میشود:
دیابت: چنانچه عادات غذایی خود را درجهت کنترل مقاومت انسولین خود تغییر ندهید، سطوح قند خون شما به افزایش خود ادامه میدهند. در نتیجهٔ ابتلا به سندرم متابولیک، حتی اگر در ابتدا دچار دیابت نباشید در آینده مبتلا به دیابت خواهید شد.
بیماری قلب عروقی: کلسترول بالا و فشار خون بالا منجر به افزایش تدریجی پلاکهای سخت در دیوارههای عروقی میشوند. این پلاکها منجر به تنگ و باریک شدن عروق میشوند که در نهایت به حمله قلبی یا سکته منجر میگردند.
_ آزمایشهای تشخیصی
در صورتی که شما مبتلا به بیش از سه ویژگی مرتبط با این سندرم باشید، پزشک برای شما تشخیص سندرم متابولیک را خواهد داد. سازمان و انجمنهای مختلف، معیارهایی برای تشخیص سندرم متابولیک دارند. بر اساس تقسیم بندی انجمن قلب آمریکا با توجه به راهنماهای تعریف شده، در صورت داشتن بیشتر از ۳ ویژگی
زیر، فرد، مبتلا به سندرم متابولیک میباشد:
– دور کمر بیشتر از ۸۸ سانتیمتر برای زنان و ۱۰۲ سانتیمتر برای مردان. برخی فاکتورهای خطر مانند داشتن تاریخچهٔ خانوادگی، دیابت و یا نژاد آسیایی داشتن، این میزان را کمتر نیز میکند؛ فاکتورهای خطر ذکر شده ریسک مقاومت به انسولین را افزایش میدهند. چنان چه فرد یکی از فاکتورهای خطر ذکر شده را دارا باشد، میزان دور کمر به ۷۹ تا ۸۹ سانتیمتر برای خانمها و ۹۴ تا ۹۹ سانتیمتر برای آقایان کاهش مییابد.
– سطوح تری گلیسرید خون بالاتر از ۱۵۰ میلیگرم در دسیلیتر و یا بالاتر از ۷/۱ میلی مول در لیتر و یا تحت درمان بودن با داروهای کاهندهٔ تریگلیسرید بالا.
– کلسترول خوب (HDL) پایین تر از ۴۰ میلیگرم در دسیلیتر در آقایان و پایین تر از ۵۰ میلیگرم در دسی لیتر در زنان و یا دریافت درمان دارویی به منظور افزایش HDL خون.
– فشارخون سیستولیک بالاتر از ۱۲۰ میلیمتر جیوه و فشارخون دیاستولیک بالاتر از ۸۰ میلیمتر جیوه و یا دریافت درمان دارویی به منظور درمان پُرفشاری خون.
– سطوح افزایش یافته قندخون در حد بالاتر از ۱۰۰ میلیگرم در دسی لیتر و یا دریافت درمان دارویی به منظور درمان بالا بودن قندخون.
_درمان از طریق تغییر شیوه زندگی
تحت کنترل در آوردن تمامی فاکتورهای خطر سندرم متابولیک کار دشواری است ولی از طریق تغییر سبک زندگی و نیز در برخی موارد از طریق دارو درمانی میتوان اجزای این سندرم را بهبود بخشید. داشتن فعالیت بدنی روزانه، کاهش وزن و ترک سیگار تغییراتی هستند که میتوانند به کاهش فشار خون و تعادل سطوح قند و چربی خون کمک کنند. این تغییرات راه کارهایی در جهت کاهش میزان خطر سندرم متابولیک هستند.
۱_فعالیت بدنی
پزشکان به ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی روزانه با شدت متوسط را توصیه میکنند. به عنوان مثال میتوانید به این میزان پیادهروی تند داشته باشید. در شروع ورزش و فعالیت بدنی باید توجه داشته باشید که حتماً درباره میزان و شدت آن با پزشک خود مشورت نمایید. تصور ایدهآل برای انجام ورزش سنگین در فردی که سالها بدون تحرک بودهاست علاوه بر آن که غیر منطقی و نشدنی است بلکه میتواند عوارض جبران ناپذیری داشته باشد. نکته دیگر در میزان فعالیت بدنی آن است که برای تغییر وزن و نیز در افرادی که سالها رژیمهای یویویی گرفتهاند شاید نیاز به افزایش زمان فعالیت بدنی تا حداقل یک ساعت در روز باشد.
۲- کاهش وزن
با کاهش حتی ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن، سطح انسولین و فشارخون کاهش مییابد و بدین ترتیب ریسک ابتلا به دیابت نیز کاهش مییابد. اگر شما از افزایش وزن بیرویه رنج میبرید و دهها کیلو گرم با وزن مطلوب خود فاصله دارید ناامید نشوید چرا که حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصدی از وزن بدن به کاهش سطوح انسولین و فشار خون کمک کرده و ریسک ابتلا به بیماری دیابت را نیز کاهش میدهد.
۳- رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی توصیه شده برای کنترل فشار خون بالا و رژیم غذایی مدیترانهای همچون بسیاری از رژیمهای غذایی سالم دیگر، علاوه بر کاهش وزن، مزیتهای بسیار دیگری را برای سلامتی فرد به همراه میآورند. این رژیمها بر مصرف میوه، سبزیجات، ماهی و غلات کامل و سبوس دار و چای سبز تمرکز دارند و در آنها مصرف چربیهای ناسالم محدود شدهاست. پیش از آن که رژیم غذایی سرخودی را شروع کنید با پزشک خود در رابطه با شروع یک رژیم غذایی سالم مشورت کنید. توصیه میشود که غذاهای پُرفیبر بخورید و غلات آماده، حبوبات، میوهها و سبزیجات همواره در سبد غذایی شما وجود داشته باشند. این مواد غذایی غنی از فیبر هستند در نتیجه مصرف آنها سطوح انسولین را کاهش میدهد.
۴-ترک سیگار
استعمال دخانیات، مقاومت به انسولین را افزایش داده و پیامدهای ناشی از سندرم متابولیک را افزایش میدهد. در رابطه با ترک سیگار از پزشک خود کمک بگیرید. همانطور که گفته شد استعمال دخانیات مقاومت به انسولین را افزایش میدهد و منجر به وخیم تر شدن عوارض ناشی از سندرم متابولیک میگردد. بر خلاف تصور خیلی از افراد که فکر میکنند سیگار باعث لاغری میشود ولی حتی در افراد لاغر نیز زمینهٔ بروز چاقی شکمی و مقاومت به انسولین را افزایش میدهد؛ علاوه بر آن که در طولانی مدت سیگار میتواند منجر به چاقی گردد؛ لذا برای ترک سیگار اقدام نمایید. برای آن که بتوانید بر میزان کاهش وزن، سطوح قند خون، کلسترول خون و فشار خون کنترل داشته باشد باید با پزشک خود مشاوره نمایید و بر روند تغییرات آنها نظارت داشته باشد و بدین طریق مطمئن خواهید شد که تغییر و تعدیل سبک زندگی موثر بودهاست. اگر از طریق سبک زندگی و تغییر عادات نتوانید به هدف بهبود سندرم متابولیک برسید، در این صورت پزشک از دارو جهت کاهش فشارخون، کلسترول خون و وزن استفاده خواهد کرد.
_ پیشگیری در هر دو حالت ابتلا یا عدم ابتلا به اجزای سندرم متابولیک، تغییرات زیر در سبک زندگی، ریسک بیماریهای قلبی، دیابت و سکته را کاهش میدهند:
رژیم غذایی سالمی را شروع کنید. میوه و سبزی فراوان بخورید. به جای مصرف گوشت قرمز، مصرف قسمتهای کم چرب گوشت سفید و یا ماهی را ترجیح دهید. از مصرف غذاهای فرایند شده و یا پُرچرب و به شدت سرخ شده اجتناب نمایید. نمک سر سفره را حذف کرده و در عوض از سبزیجات و یا دیگر ادویههای گیاهی به عنوان طعم دهنده غذا استفاده نمایید.
تحرک داشته باشید. روزانه فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشید.
همواره چکاپهای منظم داشته باشید. در فواصل منظم، فشار خون، سطوح قندخون و چربیهای خون خود را چک کنید. در صورتی که هر یک از آنها غیر نرمال شدند بایستی تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید و در واقع بایستی سبک زندگی خود را تعدیل نمایید.