نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( آیا عفونت حاد و مزمن مننژها علت اصلی مرگ می‌تواند باشد در افراد بالغ پنجاه سال؟)

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, دوران سالمندی , سوال و پاسخ

 

*مننژ: شامه یا مننژ(به انگلیسی: meninge) سامانه‌ای متشکل از چند لایه (غشاء) بوده که دستگاه عصبی مرکزی (CNS) را در بر می‌گیرد. این غشاها کار محافظت، تغذیه، و کاهش ضربه مغزی را به عهده دارند. مننژ اطراف مغز و نخاع دارای سه لایه و پوشش است که از خارج به داخل با نام سخت‌شامه (دورا ماتر)، عنکبوتیه (آراکنوئید)، نرم‌شامه (پیا ماتر) شناخته می‌شوند. این پرده‌ها به‌طور کلی مننژ یا شامه نامیده می‌شوند که میان استخوان جمجمه و بافت مغز (و در طناب نخاعی بین ستون مهره‌ها و بافت نخاع) قرار دارند. این پرده‌ها شدت ضربه‌هایی که به استخوان سر و ستون مهره‌ها وارد می‌شوند را کاهش داده و همچنین به عنوان یک سد شیمیایی در برابر بسیاری از مواد آسیب‌رسان ایفای نقش می‌کنند.
وظیفه حفاظت فیزیکی مغز پس از جمجمه بر عهده پردهٔ مننژ است. مغز توسط استخوان‌های سخت جمجمه محصور شده‌است که از آن در برابر آسیب دیدگی محافظت می‌نماید. استخوان‌های اصلی جمجمه عبارتند از: استخوان‌های پیشانی، گیجگاهی، آهیانه‌ای و پس سری. این استخوان‌ها در ناحیه درزها (سوچور) به هم متصل می‌شوند و قاعده جمجمه را تشکیل می‌دهند.

_ عفونت‌های سیستم اعصاب مرکزی:
مننژیت: همانند سایر بیماری‌های عفونی در گروه مسن مرگ‌و‌میر مننژیت نیز بیشتر از افراد جوان است. گاه این رقم به بیش از دو برابر می‌رسد. باکتری‌هایی که در افراد مسن می‌توانند مننژیت ایجاد کنند تا حدی با بیماریزایی سنین جوانی فرق دارند. در سنین پایین مننگوکوک و هموفیلوس اینفلوئنزی عمدتا مننژیت ایجاد می‌کنند ولی در سنین بالا پنوموکوک؛ لیستریا منوسیتوژن؛ باسیله‌ای گرم منفی و استرپتوکوک آگالاکتیا به‌عنوان عوامل بیماریزای اصلی محسوب می‌شوند. مننژیت ویروسی ( آسپتیک ) در این سنین چندان شایع نیست.
علائم مننژیت در افراد مسن واضح نیستند. سفتی گردن بعلت سائیدگی مهره‌های گردنی در افراد مسن یک یافته طبیعی است ولی وجود سفتی گردن بدون حضور سایر علائم مننژیت نباید صرفا به حساب استئوآرتریت گذاشته شود و باید با احتساب وجود مننژیت با وسواس مورد بررسی قرار گیرد. تب و کاهش سطح هوشیاری از اصلی‌ترین یافته‌های مننژیت در سنین بالا است. اما یافته‌های آزمایشگاهی تقریبا شبیه گروه سنی جوان است. عوارض ناشی ازمننژیت بیشتر دیده می‌شود.
درمان امپایریک مننژیت در افراد مسن باید بتواند باکتری‌های اصلی را پوشش دهد لذا علاوه بر یک سفالوسپورین نسل سه برای درمان لیستریا منوسیتوژن باید آمپی‌سیلین نیز به سفوتاکسیم اضافه شود. درمناطقی که مقاومت نوموکوک به سفالوسپورین نسل سه بالا است افزودن وانکومایسین به رژیم دارویی تا مشخص شدن نتیجه آنتی‌بیوگرام ضروری است.
از عفونت‌های ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی می‌توان به عفونت‌های آربوویروسی اشاره کرد. شاخص‌ترین آن‌ها آنسفالیت west Nile است. اغلب موارد عفونت در بیماران بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد. اکثرا بدون علامت است و ممکن است تب تنها علامت بیماری باشد ولی گاه بیماری فرم شدید بخود می‌گیرد و عوارض مغزی- عصبی پایدار بجا می‌گذارد. بهبودی به کندی صورت می‌گیرد به‌طوری‌که اکثر بیماران تا یک‌سال بعد از ابتلا به آنسفالیت هنوز عوارض نورولوژیک دارند.

مننژیت یک التهاب در غشاها یا لایه‌های احاطه کننده مغز و نخاع است. تورم ناشی از مننژیت عموما موجب علائمی همچون سردرد، تب و گرفتگی گردن می‌شود. بیماری مننژیت در برخی موارد بدون نیاز به درمان در چند هفته بهبود می‌یابد. در موارد دیگر بیماری مننژیت می‌تواند مهلک بوده و به آنتی‌بیوتیک درمانی اورژانسی نیاز داشته باشد. در صورتی که شما به وجود مننژیت در فردی مشکوک هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع مننژیت باکتریایی می‌تواند از بروز عواقب جدی جلوگیری کند.
علائم مننژیت در ابتدا ممکن است شبیه به آنفولانزا باشد. علائم مننژیت در طول چند ساعت یا چند روز ایجاد می‌شوند.

_ نشانه‌ها و علائم احتمالی مننژیت در افراد بالای ۲ سال شامل:
تب بالای ناگهانی
گرفتگی گردن
سردرد شدید که با سردرد نرمال متفاوت است.
سردرد با تهوع یا استفراغ
گیجی یا مشکل در تمرکز
تشنج
خواب‌آلودگی یا سخت بیدار شدن
حساسیت به نور
بی اشتهایی و عدم تشنگی
راش پوستی (در مواردی که مننژیت مننگوکوکی رخ داده است)

_ چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه علائم مننژیت در خود یا فردی در خانواده‌تان شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل:

تب
سردرد شدید و پیوسته
سرگیجه
استفراغ
سفتی گردن

مننژیت باکتریایی خطرناک بوده و در صورتی که چند روز بدون درمان باکتریایی باقی بماند، کشنده خواهد بود. در صورتی که درمان مننژیت به تاخیر بیافتد، می‌تواند خطر آسیب مغزی دائمی یا مرگ را افزایش دهد.

عفونت‌های ویروسی شایع‌ترین علت مننژیت هستند که با عفونت‌های باکتریایی و در موارد نادر با عفونت‌های قارچی ادامه می‌یابند. از آن جایی که عفونت‌های باکتریایی در مننژیت می‌توانند کشنده باشند، مشخص کردن علت بیماری مننژیت ضروری است.

۱- مننژیت باکتریایی:
باکتری‌هایی که وارد جریان خون شده و به مغز و نخاع می‌رسند، موجب مننژیت باکتریایی حاد می‌گردند. اما مننژیت باکتریایی ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که باکتری به‌طور مستقیم به غشاهای مغزی حمله می‌کند. این حالت می‌تواند در اثر عفونت گوش یا سینوس، شکستگی جمجمه یا در موارد نادر بعد از برخی جراحی‌ها ایجاد می‌شود.

_ باکتری‌های زیر می توانند موجب مننژیت باکتریایی شوند:
استرپتوکوکوس نومونیا (نوموکوکوس): این باکتری شایع‌ترین عامل مننژیت باکتریایی در نوزادان، کودکان و بزرگسالان است. این باکتری عموما موجب بروز نومونیا یا عفونت‌های گوش و سینوس می‌شود. دریافت واکسن می‌تواند از بروز این نوع مننژیت، جلوگیری کند.
نیسریا مننژیتیدیس (مننگوکوکوس): این باکتری از دیگر عوامل مننژیت باکتریایی است. این باکتری عموما موجب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است، اما در صورت ورود به جریان خون می‌تواند عاملی برای مننژیت مننگوکوکی باشد. مننژیت مننگوکوکی بسیار مسری بوده و عموما نوجوانان و جوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عفونت می‌تواند به صورت اپیدمی منطقه‌ای در مدارس و کالج‌ها شیوع پیدا کند. دریافت واکسن به پیشگیری از این نوع مننژیت کمک می‌کند.
هموفیلوس آنفولانزا: باکتری هموفیلوی آنفولانزا نوع B، اولین عامل مننژیت باکتریایی در کودکان بود. اما کشف واکسن‌های جدید این باکتری به‌طور چشمگیری تعداد مننژیت‌های ناشی از این باکتری را کاهش داد.
لیستریا مونوسیتوژنر: این باکتری‌ها در پنیرهای غیر پاستوریزه، هات داگ‌ها و گوشت‌های کامل پخته نشده یافت می‌شوند. خانم‌های باردار، نوزادان تازه متولد شده، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت ناشی از این باکتری قرار دارند. لیستریا از سد جفتی عبور می‌کند و بروز عفونت مننژیت ناشی از این باکتری در اواخر بارداری ممکن است موجب مرگ جنین گردد.

۲- مننژیت ویروسی:
مننژیت ویروسی معمولا خفیف است و به خودی خود برطرف می‌شود. در بیشتر موارد مننژیت ویروسی در اثر ویروس‌هایی به نام انترو ویروس‌ها ایجاد می‌شود که بیشتر در اواخر تابستان و اوایل پاییز بروز می‌کند.
ویروس‌هایی همچون ویروس هرپس سیمپلکس، اچ آی وی، اوریون، ویروس وست نایل می‌توانند عاملی برای مننژیت ویروسی باشند.

۳- مننژیت مزمن:
میروارگانیسم‌هایی با رشد کند که به غشاها و مایع اطراف مغز حمله می‌کنند، موجب مننژیت مزمن می‌گردند. مننژیت مزمن در طول ۲ هفته یا بیشتر ایجاد می‌شود.
علائم مننژیت مزمن (سردرد، تب، استفراغ و اختلال ذهنی) مشابه مننژیت حاد هستند.

۴- مننژیت قارچی:
مننژیت قارچی نسبتا شیوع کمی دارد و موجب مننژیت مزمن می‌گردد. این نوع از مننژیت ممکن است علائمی مشابه مننژیت باکتریایی داشته باشد، مننژیت قارچی مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود.
مننژیت کریپتوکوکال یک نوع شایع قارچی از بیماری مننژیت است که افرادی با ضعف ایمنی مانند مبتلایان به ایدز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورت عدم درمان مننژیت قارچی با داروهای ضدقارچ، این عفونت ممکن است کشنده باشد.

_ نکته مهم:
بیماری مننژیت همچنین در اثر علل غیرعفونی مانند واکنش‌های شیمیایی، آلرژی‌های دارویی، برخی از انواع سرطان و بیماری‌های التهابی همچون سارکوئیدوز ایجاد می‌شود.

_ فاکتورهای خطر مننژیت شامل:
واکسیناسیون ناقص: ریسک ابتلا به مننژیت در فردی که برنامه واکسینوسیون را در کودکی یا بزرگ‌سالی کامل نکرده است، بالا می‌رود.
سن: بیشتر مننژیت‌های ویروسی در کودکان زیر ۵ سال اتفاق می‌افتد. مننژیت باکتریایی در کودکان زیر ۲ سال شیوع بیشتری دارد.
زندگی در مناطق پرجمعیت: دانش آموزانی که در خوابگاه‌ها زندگی می‌کنند، پرسنل پاسگاه‌های نظامی، کودکانی که در مدارس شبانه روزی و مهدکودک‌ها هستند، بیشتر در معرض خطر مننژیت مننگوکوکی قرار دارند. به این دلیل که باکتری از راه تنفسی منتقل شده و به سرعت در جمعیت‌های زیاد منتشر می‌شود.
بارداری: بارداری خطر لیستریوز (عفونت ناشی از باکتری لیستریا که عامل مننژیت نیز هست) را بالا می‌برد. لیستریوز خطر سقط جنین، مرده‌زایی و زایمان زودرس را بیشتر می‌کند.
سیستم ایمنی تضعیف شده: ایدز، مصرف مشروبات الکلی، دیابت، استفاده از داروهای مهار‌کننده ایمنی و سایر فاکتورهایی که سیستم ایمنی را تحت قرار می‌دهند، شما را برای ابتلا به بیماری مننژیت آماده می‌سازند. برداشتن طحال نیز خطر ابتلا به بیماری مننژیت را افزایش می‌دهد و افراد که طحال ندارند باید برای کاهش این خطر واکسینه شوند.

_ عوارض مننژیت:
عوارض مننژیت اغلب شدید هستند. در صورتی که شما یا فرزندتان برای مدت طولانی به بیماری مننژیت بدون دریافت درمان مبتلا باشید، خطر بروز تشنج و آسیب‌های نورولوژیک دائمی نیز بیشتر می‌شود. این آسیب‌ها شامل:
از دست دادن شنوایی
اختلال در حافظه
ناتوانی‌های یادگیری
آسیب مغزی
مشکلات راه رفتن
تشنج
نارسایی کلیه
شوک
مرگ
با درمان سریع بیماری مننژیت، حتی افراد مبتلا به مننژیت شدید نیز به خوبی بهبود می‌یابند.
پزشک می‌تواند مننژیت را بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و تست‌های تشخیصی خاص تشخیص دهد. در طول معاینه، پزشک ممکن است نشانه‌های عفونت را در اطراف سر، گوش‌ها، گلو و پوست روی بررسی می‌کند.

_ پزشک ممکن است تست‌های زیر را برای تشخیص مننژیت در شما یا فرزندتان، توصیه کند:
کشت‌های خونی: برای بررسی وجود میکروارگانیسم‌ها همچون باکتری، نمونه‌های خونی در ظرف‌های خاصی قرار داده می‌شوند. نمونه خونی همچنین روی یک اسلاید قرار گرفته و بعد از رنگ آمیزی برای وجود باکتری‌ها زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تصویربرداری: سی‌تی‌ اسکن یا ام آر آی سر، ممکن است التهاب یا تورم ناشی از مننژیت را نشان دهد. سی‌تی اسکن یا تصویربرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه یا سینوس‌ها ممکن است، عفونت در سایر نواحی مرتبط با مننژیت را نشان دهد.
برداشتن مایع مغزی نخاعی: برای تشخیص دقیق‌تر بیماری مننژیت، ممکن است به برداشت مایع مغزی نخاعی نیاز باشد. در بیماران مبتلا به بیماری مننژیت، مایع مغزی نخاعی اغلب میزان گلوکز کمتر، تعداد گلبول‌های سفید بیشتر و پروتئین بیشتری دارد.

_ نکته مهم:
بررسی مایع مغزی نخاعی همچنین به پزشک در شناسایی باکتری عامل مننژیت کمک می‌کند. اگر پزشک به مننژیت ویروسی مشکوک باشد، ممکن است انجام یک تست دی‌ان‌ای به نام پی‌سی‌آر و یا تستی برای بررسی آنتی‌بادی‌های مقابله کننده با برخی ویروس‌ها را توصیه کند و از این طریق بتواند عامل مننژیت را شناسایی کرده و درمان مناسب را انتخاب کند.

_ آمادگی برای ملاقات با پزشک:
مننژیت بسته به علت آن، می‌تواند کشنده باشد. اگر شما در معرض مننژیت باکتریایی قرار گرفته و علائمی دارید، برای تشخیص مننژیت به مراقبت‌های اورژانس مراجعه کنید. اگر شما از بیماری که به آن مبتلا هستید مطمئن نیستند، در زیر اطلاعاتی برای آمادگی شما برای ملاقات با پزشک وجود دارد.

چیزی که شما می‌توانید انجام دهید:
همه علائم خود حتی علائمی که به نظر نامرتبط هستند، را یادداشت کنید.
علائم خود را شامل تغییر در فکر، رفتار و حالت را یادداشت کنید. زمان بروز این علائم و این که به سرماخوردگی یا علائم شبه آنفولانزا مبتلا هستید یا خیر، را در نظر داشته باشید.
اطلاعات شخصی خود مانند تغییرات اخیر، واکسن‌ها یا تماس با حیوانات را یادداشت کنید. اگر شما دانش‌آموز هستید، پزشک ممکن است سوالاتی را در مورد هرگونه نشانه یا علامت مشابه در هم اتاقی شما بپرسد. پزشک همچنین در مورد سابقه واکسیناسیون شما اطلاعاتی دریافت می‌کند.
لیستی از تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی خود تهیه کنید.
تمام سوالاتی که از پزشک دارید، را یادداشت کنید.

_ پزشک نیز سوالاتی را در مورد بیماری می‌پرسد:
علائم شما از چه زمان آغاز شده‌اند؟
شدت علائم شما چه قدر است؟ آیا آن‌ها تشدید می‌شوند؟
آیا چیزی علائم شما را بهتر می‌کند؟
آیا با فرد مبتلا به مننژیت در تماس بوده‌اید؟
آیا فرد دیگری در خانواده شما علائم مشابه را دارد؟
سابقه واکسیناسیون شما به چه ترتیب است؟
آیا از داروهای مهار کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کند؟
آیا به مشکل دیگری همچون آلرژی به برخی داروها دچار هستید؟

_ کاری که شما می‌توانید در این میان انجام دهید:
مقدار زیادی مایعات بنوشید و برای کاهش تب و درد بدن استامینوفن مصرف کنید. از مصرف داروهایی که ممکن این سطح هوشیاری شما را کاهش دهند، بپرهیزید. بهتر است برای مدتی به مدرسه و سر کار نروید.

_ درمان مننژیت به نوع آن در شما یا فزرندتان بستگی دارد.
۱- درمان مننژیت باکتریایی:
مننژیت باکتریایی حاد باید فورا به کمک آنتی‌بیوتیک‌های وریدی و بعد از آن کودتیکواستروئیدها درمان شود. این درمان سریع مننژیت باکتریایی، به بهبودی کامل کمک کرده و خطر عوارضی همچون تورم مغزی و تشنج را کم می‌کند.
انتخاب نوع آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌بیوتیک ترکیبی به نوع باکتری‌های عامل بیماری مننژیت بستگی دارد. پزشک ممکن است تا زمانی که عامل دقیق مننژیت را تشخیص دهد، آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف ( بر روی طیف وسیعی از باکتری‌های بیماری‌زا عمل می‌کند.) را توصیه می‌کند.
پزشک ممکن است به عنوان بخشی از درمان مننژیت باکتریایی، سینوس‌های و ماستوئیدهای عفونی(استخوان‌های پشت گوش خارجی که به گوش میانی وصل می‌شوند) را تخلیه می‌کند.

۲- درمان مننژیت ویروسی:
آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان مننژیت ویروسی موثر نیستند. مننژیت ویروسی عموما به خودی خود در چند هفته برطرف می‌شود. درمان مننژیت ویروسی در موارد خفیف شامل:
استراحت
مصرف مقدار زیادی مایعات
داروهای مسکن غیر نسخه ای که تب و درد بدن را کاهش می‌دهند.
پزشک ممکن است کوتیکواستروئید‌ها را به‌منظور کاهش تورم در مغز و داروی ضدتشنج را برای کنترل تشنج تجویز نماید. اگر ویروس هرپس عامل مننژیت در شما باشد، داروی ضدویروس نیز برای درمان آن در دسترس است.

۳- درمان سایر انواع مننژیت:
اگر علت مننژیت در شما مشخص نباشد، پزشک تا زمانی که عامل بیماری مشخص شود، درمان به کمک آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدویروس‌ها را آغاز می‌کند.
مننژیت مزمن براساس عامل زمنیه‌ای آن درمان می‌شود. داروهای ضدقارچ می‌توانند در درمان مننژیت قارچی به‌کار روند و ترکیبی از برخی آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان مننژیت استفاده می‌شوند. با این حال، این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی را به دنبال داشته باشند و درمان تا زمانی که تست‌های آزمایشگاهی وجود عامل قارچی در مننژیت را تایید کنند، متوقف می‌شود.
مننژیت غیرعفونی ناشی از آلرژی یا بیماری خودایمنی به کمک کورتیکواستروئیدها درمان می‌شود. در برخی موارد ممکن است درمان مننژیت غیرعفونی لازم نباشد، زیرا بیماری به خودی خود رفع می‌شود. درمان مننژیت ناشی از سرطان از طریق درمان سرطان مربوطه صورت می‌گیرد.

_ پیشگیری از مننژیت
باکتری‌ها یا ویروس‌های شایع که می‌توانند عاملی برای مننژیت باشند، از طریق سرفه، عطسه، بوسیدن یا استفاده از وسایل غذا خوردن، مسواک یا سیگار مشترک منتقل می‌شوند.

این اقدامات در پیشگیری از مننژیت موثر هستند:
شستن دست‌ها: به خوبی شستن دست‌ها به از بین بردن میکروب‌ها کمک می‌کند. به کودکان خود یاد دهید که دست‌های خود مرتبا خصوصا قبل از غذا خوردن، بعد از دستشویی، بعد از بودن در مکان‌های عمومی و یا تماس با حیوانات بشویند. نحوه شستشوی درست و کامل را به آن‌ها آموزش دهید.
بهداشت مناسب: نوشیدنی‌ها، خوراکی‌ها، نی‌ها، وسایل خوردن، بالم لب یا مسواک خود را با کسی به اشتراک نگذارید. این را به کودکان و نوجوانان نیز آموزش دهید.
سالم ماندن: با داشتن استراحت کافی، ورزش کردن منظم و با داشتن رژیم غذایی سالم غنی از میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات سیستم‌ایمنی خود را حفظ کنید.
پوشاندن دهان: هنگام سرفه و عطسه کردن جلوی دهان و بینی خود را بپوشانید.
مراقبت غذایی در بارداری: با پختن کامل گوشت در درمای مناسب خطر ابتلا به لیستریوز را کاهش دهید. از مصرف پنیرهای تولید شده از شیر غیرپاستوریزه بپرهیزید. از پنیرهایی که به‌طور مشخص دارای برچسب شیر پاستوریزه هستند، استفاده کنید.

_ برخی از انواع مننژیت های باکتریایی با دریافت واکسن، قابل پیشگیری هستند:
واکسن هموفیلوس آنفولانزا B: در آمریکا کودکان عموما این واکسن مننژیت را به عنوان بخشی از برنامه زمان‌بندی واکسینوسیون در دو ماهگی دریافت می‌کنند. این واکسن همچنین برای بزرگسالانی که به بیماری کم‌خونی داسی شکل یا ایدز مبتلا هستند یا طحال خود را برداشته‌اند، مناسب خواهد بود.

واکسن نوموکوکانل کونژوگه: این نوع واکسن مننژیت نیز بخشی از برنامه زمان‌بندی واکسیناسیون برای کودکان زیر ۲ سال در آمریکا است. برای کودکان بین ۲ تا ۵ سال که در معرض خطر بالای مننژیت قرار دارند شامل کودکانی که به بیماری مزمن قلبی یا بیماری ریوی یا سرطان مبتلا هستند، دوز اضافی واکسن توصیه می‌شود.

واکسن نوموکوکال پلی ساکاریدی: کودکان بزرگتر و بزرگسالان که به محافظت در برابر باکتری نوموکوکال نیاز دارند، می‌توانند این واکسن را دریافت کنند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری این واکسن را به تمام افراد بالای ۶۵ سال، جوانان و کودکان دو سال و بزرگتر که سیستم‌ایمنی ضعیفی دارند و یا به بیماری‌های مزمنی همچون بیماری قلبی، دیابت یا کم‌خونی داسی شکل دچار هستند و یا افرادی که طحال خود را از دست داده اند، توصیه می‌کند.

واکسن مننگوکوکال کونژوگه: مرکز پیشگیری و کنترل بیماری دریافت تک دوز این واکسن در کودکان ۱۱-۱۲ ساله و دوز قوی تر در سن ۱۶ سالگی را توصیه می‌کند. اگر واکسن برای اولین بار در سن ۱۳-۱۵ سالگی تزریق شود، دوز قوی‌تر می‌تواند بین سن ۱۶-۱۸ سالگی تزریق شود. اگر اولین دوز از این واکسن مننژیت در سن ۱۶ سالگی یا بالاتر تزریق شود، نیازی به دریافت دوز قوی تر نیست. این واکسن همچنین می‌تواند برای کودکان با سن کمتر که در معرض خطر بالای مننژیت باکتریایی قرار دارند یا در معرض فرد مبتلا به بیماری مننژیت قرار گرفته‌اند، تزریق شود. این واکسن مننژیت برای استفاده در کودکان ۹ ماه تایید شده است. این واکسن برای واکسینه کردن افراد سالمی که واکسینه نشده‌اند و در معرض خطر مننژیت قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شود.

 

منابع:

۱- drsalamatx.com

۲- mollaabedin.com

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( کمبود چه ویتامین‌هایی باعث کم‌خوابی می‌شود؟)

بیماری‌‌ها و راه درمانپیشگیری بهتر از درمان , سوال و پاسخ تغذیه سالم , دارونامه

 

کمبود خواب با افزایش خطر چاقی، دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و افسردگی مرتبط است؛ بنابراین کاملاً ضروری است که سعی کنید علت آن را پیدا کرده و به فکر درمانش باشید.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تبیان، گاهی سیکل خواب بدن ما به دلیل تغذیه‌ی نادرستی که در طول روز داریم، به هم می‌ریزد. اغلب اوقات غذاهای فوری و ناسالمی می‌خوریم که مواد مغذی مورد نیاز بدنمان را تأمین نمی‌کنند. بدن ما فقط در صورتی می‌تواند عملکرد درستی داشته باشد که رژیم غذایی‌مان سالم و کافی باشد. در این مطلب در مورد ویتامین‌ها و املاحی صحبت می‌کنیم که می‌توانند کمکتان کنند خواب بهتری داشته باشید و سطح انرژی‌تان را بالاتر ببرید.

_ ویتامین D

بسیاری از ما ویتامین D را برای نقش موثر آن در سلامت استخوان‌ها، تنظیم خلق و خوی، حمایت از عملکرد سیستم ایمنی، کمک به کنترل التهاب و غیره می‌شناسیم؛ اما جالب است بدانید که نقش آن در خواب و اختلالات آن نیز بسیار مهم است.

بیشتر کارشناسان موافق‌اند که ویتامین Dدر واقع یک هورمون است که بدن آن را با کمک نور خورشید می‌سازد. مطالعات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین D با افزایش ریسک اختلالات خواب مرتبط است؛ اختلالاتی چون بی‌خوابی، آپنه خواب و به هم ریختن ساعت بیولوژیکی بدن.

شما می‌توانید ویتامین D مورد نیازتان را با نور خورشید و مصرف مکمل دریافت کنید. تخم مرغ، سالمون، ماهی تن و قارچ دارای ویتامین D هستند.

_ ویتامین E
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد که ویتامین E باعث کاهش از دست دادن حافظه در موش‌های مبتلا به بی‌خوابی شد. به نظر می‌رسد ویتامین E با محافظت از عملکرد هیپوکامپ، ناحیه‌ای از مغز که برای تقویت حافظه بسیار مهم است، کار می‌کند. تحقیقات نشان داده است که کمبود خواب فعالیت هیپوکامپ را مختل می‌کند.
اولین علامت کمبود آهن، خستگی و اختلال در خواب است. کمبود آهن از ریسک فاکتورهای اصلی سندرم پای بی‌قرار است که سبب خواب‌آلودگی یا بی‌خوابی می‌شود. علاوه بر این پایین بودن سطح آهن می‌تواند منجر به احساس اضطراب شده و به خواب رفتن را دشوار کند
مطالعات دیگری نیز نشان دادند که ویتامین E به همراه ویتامین C و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند تنفس شبانه و کیفیت خواب را در افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب بهبود بخشند.
علاوه بر این گفته می‌شود ویتامین E حتی به جلوگیری از گرگرفتگی و تعریق شبانه نیز کمک می‌کند.
ضمناً ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند است که از بافت‌های بدن در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و در پروسه‌ی سالم پیری نقش دارد. ویتامین E سیستم ایمنی را تقویت می‌کند، در تشکیل سلول‌های قرمز خون نقش مهمی دارد و به بدن در استفاده از ویتامین K کمک می‌کند.
بادام، دانه آفتابگردان و روغن جوانه گندم از منابع خوب غذایی حاوی ویتامین E هستند.
ویتامین E یکی دیگر از ویتامین‌های محلول در چربی است بنابراین برای ارزیابی آن با پزشک‌تان مشورت کنید؛ چرا که افزایش ویتامین‌های محلول در چربی باعث انباشت آن در بدن و در طولانی‌مدت موجب مسمومیت می‌شود. استفاده بیش از حد از مکمل‌های ویتامین E می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را نزدیک به ۴۵ درصد و خطر ابتلا به سکته را نزدیک به ۲۰ درصد افزایش می‌دهد. ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است و اصولا در بافت‌های چربی، کبد و ماهیچه ذخیره می‌شود.
نتایج این تحقیقات که در نشریه پزشکی بریتانیا منتشر شده آمده است مصرف ویتامین E می‌تواند خطر ابتلا به نوع خاصی از سکته مغزی را که بر اثر مسدود شدن رگ‌های خونی به وجود می‌آید تا ۱۰ درصد کاهش دهد. اما در مجموع دانشمندان اعلام کردند مضرات مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین E بسیار بیش‌تر از فواید آن است.

میزان مصرف مجاز این ویتامین ۱۲ میلی‌گرم است، اما برخی افرادی که بیش از اندازه این ویتامین را مصرف کرده بودند بین ۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم در روز این ویتامین را از طریق مکمل‌ها وارد بدن خود می‌کردند

_ ویتامین‌های گروه B
ویتامین‌های گروه B برای سلامت ضروری‌اند و در مجموع ویتامین B کمپلکس نامیده می‌شوند. برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند ویتامین‌های گروه B می‌توانند به تنظیم تریپتوفان در بدن کمک کرده و در نتیجه بدن، ملاتونین بیشتری ترشح خواهد کرد. ملاتونین هورمونی است که برای خواب‌آلود کردن شما در بدنتان ترشح می‌شود.ویتامین B6 می‌تواند به افراد در افزایش توانایی خود در به یاد آوردن خواب‌هایشان کمک کند.
کمبود B5 ممکن است باعث شود که شما شب‌ها به طور مکرر از خواب بیدار شوید، در حالی که B12 و اسیدفولیک (ویتامین B9) با بی‌خوابی مقابله می‌کنند.
رژیم غذایی کامل شامل غلات کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها در بیشتر موارد می‌توانند ویتامین‌های B مورد نیازتان را تأمین کنند. ویتامین‌های گروه B را به صورت مکمل هم می‌توانید مصرف کنید.

_ املاح مؤثر در بی‌خوابی‌های شبانه

کلسیم و منیزیم
این دو ماده‌ی معدنی اغلب همراه با هم دقیقاً قبل از خواب توصیه می‌شوند؛ زیرا هر دو در انقباض و انبساط عضلات نقش دارند. گفته می‌شود که کمبود کلسیم و منیزیم می‌توانند سبب اختلالات خواب شوند و کلسیم با کمک تریپتوفان می‌تواند ملاتونین تولید کند. بی‌خوابی مزمن نیز یکی از علائم اولیه‌ی کمبود منیزیم است.

رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، مغزها و دانه‌ها می‌تواند منیزیم و کلسیم مورد نیاز بدنتان را تأمین کند اما این دو ماده‌ی معدنی را به صورت مکمل هم می‌توانید مصرف کنید.

آهن
اولین علامت کمبود آهن، خستگی و اختلال در خواب است. کمبود آهن از ریسک فاکتورهای اصلی سندرم پای بی‌قراراست که سبب خواب‌آلودگی یا بی‌خوابی می‌شود. علاوه بر این پایین بودن سطح آهن می‌تواند منجر به احساس اضطراب شده و به خواب رفتن را دشوار کند. پزشک شما سطح آهن خونتان را چک می‌کند و اگر لازم بود مکمل تجویز می‌کند.
بدن شما آهن را از منابع حیوانی، دو تا سه برابر بیشتر از منابع گیاهی جذب می‌کند و ویتامین C به بهتر شدن این جذب کمک می‌کند، بنابراین توصیه می‌شود مکمل آهن را همراه با آب سیب یا پرتقال مصرف کنید.
گوشت گوساله، مرغ، بوقلمون، بنشن و حبوبات، سیب‌زمینی پخته شده، سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و غلات صبحانه غنی شده با آهن از منابع غذایی خوب این ماده‌ی معدنی هستند.

_ منیزیم
نیز باعث خواب راحت می شود که معمولاً در ترکیب مکمل های کلسیمی وجود دارد. منابع غذایی منیزیم شامل سبوس گندم، بادام و مخمرآبجو است.

_ مس
این ماده معدنی، تنظیم‌کننده هورمون سروتونین است که در غلات کامل، لوبیا، آجیل و دانه‌های خوراکی، سیب‌زمینی و سبزیجات برگ‌سبز تیره یافت می‌شود.

دیگر مواد مغذی مؤثر در اختلالات خواب

_ تیانین
تیانین یک آمینواسید بسیار مفید است که در برگ چای، مخصوصاً چای سبز و برخی از انواع قارچ‌ها موجود است.

تیانین، برخی از هورمون‌های مغز را افزایش می‌دهد، مثلاً دوپامینو سروتونین، در نتیجه به تنظیم خوابتان کمک می‌کند. ضمناً تیانین، میزان هورمون‌هایی را که خاصیت هیجان‌انگیزی دارند در مغز کاهش می‌دهد. کارشناسان عقیده دارند تیانین به احساس خواب‌آلودگی کمک کرده و زمانی را که برای به خواب رفتن نیاز دارید کاهش می‌دهد و ضمناً کیفیت خوابتان را بالا می‌برد.

_ ملاتونین
ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شود و به شما احساس خواب‌آلودگی می‌دهد. اگر برای به خواب رفتن مشکل دارید می‌توانید مکمل ملاتونینمصرف کنید. کارشناسان توصیه می‌کنند دوره‌ی کوتاهی مکمل ملاتونین مصرف کنید و سپس مصرف آن را متوقف نمایید و ببینید بدنتان چگونه واکنش نشان می‌دهد.

البته می‌توانید مثلاً با خاموش کردن لامپ، کنار گذاشتن صفحات اسکرین و آرام کردن ذهن و بدنتان، اثرگذاری ملاتونین را افزایش دهید.

_ تریپتوفان
مطالعات نشان داده‌اند تریپتوفان می‌تواند حالت خواب‌آلودگی ایجاد کرده و کمکتان کند راحت‌تر به خواب بروید.
شما می‌توانید مکمل تریپتوفانرا تهیه کنید یا اینکه از طریق غذاهایی مانند مغزها و دانه‌ها، بوقلمون، شیر، اسفناج، تخم‌مرغ و سالمون آن را دریافت کنید.

در نهایت این که:
خواب کافی و باکیفیت برای سلامت عمومی‌تان لازم است اما عجیب و غیرمعمول نیست که در مراحلی از زندگی‌تان با اختلالاتی در خوابتان روبرو شوید که می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. مشکل خواب شما چه ناشی از استرس باشد و چه ریشه در اختلالات هورمونی داشته باشد، می‌توانید از طریق ویتامین‌ها و مواد معدنی مؤثر در خواب، وضعیت آن را بهبود ببخشید.

منبع: parstoday.com

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( علت شب ادراری کودکان چیست؟ )

بیماری‌‌ها و راه درمانپیشگیری بهتر از درمان , سوال و پاسخ, بهداشت کودکان , والدین موفق

 

شب ادراری، بی‌اختیاری ادراری یا انوروزیس شبانه، خروج غیرارادی ادرار در طول خواب است. ادرارکردن در کودکان و نوزادان به‌طور غیرارادی صورت می‌گیرد و از همین روی، شب ادراری کودکان تلقی می‌شود. اغلب کودکان نیز با رسیدن به سن ۴ سالگی به سطحی از توانایی در کنترل مثانه می‌رسند. زمان رسیدن به کنترل کامل ادرار در هر شخص متفاوت است.

_ شب ادراری چیست؟
همان‌طور که عنوان شد، پایان شب ادراری در افراد مختلف متفاوت است. برخی از والدین خیلی زودتر از موعد مطلوب، از فرزند خود انتظار دارند که با شب ادراری خداحافظی کند. خانواده‌ها و مراقبان کودک بنا به زمینه‌های فرهنگی و نگرش خاص خود، نظرات متفاوتی درباره‌ی زمان پایان شب ادراری دارند. عواملی که بر سن مناسب پایان شب ادراری کودکان تأثیر دارند، از قرار زیر هستند:

جنسیت کودک در شب ادراری مؤثر است: پسران بیشتر از دختران به این مسأله دچار می‌شوند؛
رشد و بلوغ کودکان در شب ادراری نقش دارد؛
سلامت جسمی و احساسی افراد در این زمینه مهم است. برای مثال بیماری‌های مزمن یا سوءاستفاده جسمی و عاطفی می‌تواند زمینه‌ی شب ادراری در فرد را گسترش بدهد.

شب ادراری کودکان مشکلی شایع است. در گذشته برای رهایی از این مشکل انتخاب‌های متعددی پیش روی والدین و فرزندان‌شان قرار نداشت، اما اخیرا برای از بین‌رفتن این مسأله لازم به صبر نیست تا کودک بزرگ شود و مشکل خودبه‌‌خود حل شود. انواع ابزارها، درمان‌ها و تکنیک‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا در طول شب، رختخوابی خشک و تمیز داشته باشند.

_ علت شب ادراری کودکان چیست؟
این احتمال وجود دارد که شب ادراری کودکان نتیجه‌ی بیماری‌های پنهان در بدن آنها باشد. با این وجود بسیاری از کودکان بدون ابتلا به هیچ‌گونه بیماری خاصی صرفا دچار مشکل شب ادراری هستند. درواقع، تنها در بخش کمی از کودکان علت اساسی و حقیقی خیس‌کردن رختخواب قابل شناسایی است. با این وجود نمی‌توان تشخیص داد که بی‌اختیاری ادرار در افراد ناخودآگاه صورت می‌گیرد یا با کنترل و بنا به علتی مشخص به وقوع می‌پیوندد. در اینباره نمی‌توان احکام کلی صادر کرد یا افراد با این مشکل را خیره‌سر، نافرمان و تنبل خواند. همان‌طور که عنوان شد، علت اساسی و بنیادین این مسأله به سختی محرز می‌شود.

_ انواع شب ادراری در کودکان

دو نوع کلی از شب ادراری وجود دارد:

شب ادراری اولیه؛
شب ادراری ثانویه.

در بی‌اختیاری ادراری اولیه، از سال‌های ابتدایی کودکی فرد بدون وقفه دچار این مشکل می‌شود و همیشه شب‌هایی خیس و مرطوب را در رختخوابش تجربه می‌کند. بی‌اختیاری ادراری ثانویه دومرتبه، زمانی آغاز می‌شود که کودک برای مدت مشخص و قابل توجهی (حداقل ۶ ماه) مشکل بی‌اختیاری را تجربه نکرده است. بعد از مدت زمانی دوباره اوضاع سابق تکرار می‌شود.

به‌طور کلی بی‌اختیاری ادراری اولیه نشان‌دهنده‌ی ضعف و نابالغ‌بودن سیستم عصبی است. کودکی که شب‌ها بی‌اراده ادرار می‌کند، قدرت تشخیص احساس پربودن مثانه در حین خواب را ندارد، بنابراین برای تخلیه‌ی مثانه‌ی خود در طول شب بیدار نمی‌شود.
دلایل شب ادراری کودکان

_ دلایل شب ادراری می‌تواند از موارد زیر یا تلفیقی از آنها باشد:

کودک هنوز قادر به نگه‌داشتن ادرار در تمام طول شب نیست؛
وقتی مثانه پر است، کودک نمی‌تواند برای تخلیه بیدار بشود. برخی از کودکان نیز مثانه‌ای کوچک‌تر از هم‌سنین خود دارند؛
کودک حجم زیادی از ادرار را در غروب و طول شب تولید می‌کند؛
در طول روز کودک عادت رفتن به دستشویی ندارد. بسیاری از کودکان از روی عادت نیاز به تخلیه مثانه در طول روز را نادیده می‌گیرند و به دستشویی نمی‌روند و تا جایی که ممکن است، ادرارشان را نگه می‌دارند. همه‌ی والدین با صحنه‌هایی این‌چنینی آشنا هستند: کودکی که ادرارش را نگه داشته است و به خود می‌پیچد، پاها را ضربدری کرده، صورتش نشان می‌دهد که تحت فشار است، پیچ‌وتاب می‌خورد، بعضا چمباتمه می‌زند و محل ادرار را برای کنترل وضعیت فشار می‌دهد.

شب ادراری ثانویه می‌تواند نشان از وجود مشکلی پنهان از نظر جسمی با عاطفی در فرد باشد. بچه‌هایی که دچار این نوع از بی‌اختیاری هستند، به احتمال زیاد نشانه‌های دیگری مانند بی‌اختیاری در طول روز را نیز به روز می‌دهند.

_ عوامل اصلی شب ادراری ثانویه
عفونت مجاری ادرار: ناراحتی مثانه می‌تواند موجب درد در قسمت تحتانی شکم یا سوزش ادرار شود. فوریت در دفع ادرار، افزایش بسامد دفع ادرار نیز از سایر نتایج این مشکل است. عفونت ادراری در کودکان نشان‌دهنده‌ی مشکلات دیگری مانند اختلال تشریحی (آناتومیک) است.
دیابت‌ها: افراد مبتلا به دیابت نوع اول، سطح قند خون (گلوکز) بالایی دارند. وقتی سطح قند خون در بدن بالا باشد، دفع ادرار افزایش پیدا می‌کند. تکرر ادرار یکی از نشانه‌های بیماری دیابت است.
اختلالات ساختاری یا تشریحی: وجود ناهنجاری در برخی اندام‌ها، ماهیچه‌ها یا اعصاب مرتبط با دفع ادرار می‌توانند منجر به بی‌اختیاری ادراری یا سایر مشکلات ادراری به شکل شب ادراری بشوند.
مشکلات عصبی: اختلال در سیستم عصبی یا جراحت و بیماری‌ها در این سیستم نیز قادر به برهم‌زدن تعادل اعصاب کنترل‌کننده ادرار است.
مشکلات روحی: محیط زندگی پر از استرس، برای مثال درگیری و اختلاف والدین یا تغییراتی اساسی مانند: نقل مکان، تولد فرزندی دیگر و شروع مدرسه نیز از جمله عوامل استرس زا هستند که موجب شب ادراری کودکان می‌شوند. کودکانی که مورد آزار جنسی و جسمی واقع می‌شوند، نیز بعضا دچار شب ادراری خواهند شد.
الگوهای خواب: وقفه تنفسی یا آپنه خواب (یکی از انواع اختلالات خواب) که همراه با خرناس‌کشیدن بلند و شوک در طول خواب است. مشکلات در الگوی خوابیدن نیز می‌تواند با بی‌اختیاری ادراری در ارتباط باشد.
عفونت انگل پین‌وُرم: این عفونت همراه با خارش مقعد و ناحیه تناسلی است.

مصرف بیش از حد مایعات.

شب ادراری معمولا در خانواده‌ها ارثی است. والدین بسیاری از کودکانی که شب ادراری دارند، نیز در کودکی به این مشکل دچار بوده‌اند و در بسیاری از موارد کودکان در همان سنی که شب ادراری والدین‌شان متوقف شده، با این مشکل خداحافظی می‌کنند.

_ عوامل خطرساز در ایجاد شب ادراری کودکان چیست؟

جنس مذکر بیشتر به شب ادراری دچار می‌شود، عوامل وراثتی نیز در بروز این مشکل بی‌تأثیر نیست.
برخی مشکلات و اختلالات تشریحی بدن و بیماری‌های مانند بیماری‌های: کلیوی، مثانه یا سیستم عصبی می‌تواند منجر به بی‌اختیاری ادراری بشود.
آپنه خواب؛
یبوست مزمن؛
سوءاستفاده‌ی جنسی؛
مصرف بیش از حد مایعات قبل از رفتن به رختخواب؛
عفونت مجاری ادراری؛
برخی مواد و داروها مانند کافئین.

_ علائم شب ادراری کودکان چیست؟

بسیاری از کودکانی که رختخواب‌شان را خیس می‌کنند، فقط در شب‌ها دچار این مشکل هستند و هیچ نشانه و مشکل دیگری به جز شب ادراری ندارند. سایر علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان‌دهنده دلایل جسمانی یا مشکلات در سیستم عصبی و کلیه‌ها باشد. بعد از مشاهده‌ی این علائم باید با متخصص صحبت کرد، زیرا ظاهرا مشکل دیگر نوعی شب ادراری ساده نیست:

خیس‌کردن خود در طول روز؛
نیاز به دفع فوری ادرار، افزایش بسامد آن و سوزش ادرار؛
فشار، چکیدن یا سایر نشانه‌های غیرمعمول درباره‌ی ادرار؛
ادرار کف‌آلود یا صورتی رنگ، یا وجود لکه‌های خون در ادرار و لباس زیر کودک؛
لکه‌بینی ادرار، ناتوانی در کنترل حرکات روده و بی‌اختیاری مدفوع؛
یبوست.

بسامد دفع ادرار در کودکان با بزرگسالان متفاوت است.

در حالی‌که بزرگسالان تنها ۳ تا ۴ بار در روز ادرار می‌کنند، دفع ادرار در کودکان بسامد بیشتری دارد. در بعضی موارد حتی ۱۰ تا ۱۲ بار به دستشویی می‌روند.
توجه به تکرار و بسامد ادرار به عنوان نشانه‌ای برای شب ادراری کودکان نیازمند در نظرگرفتن عادات هر کودک به طور مجزا است و نمی‌توان نظری قطعی در اینباره داد.
دفع ادرار کمتر از ۳ مرتبه در طول روز نیز می‌تواند نشانه‌ی مشکلاتی پنهان باشد.

سفت‌شدگی مدفوع به شکل یبوست بروز پیدا می‌کند. یبوست و سفت‌شدگی مدفوع باعث ایجاد فشار و آسیب به اسفنگترهای ادراری می‌شوند. اسفنگترها، ماهیچه‌هایی هستند که کار کنترل جریان ادرار را در بدن عهده‌دار هستند.

سفت‌شدگی مدفوع زمانی به‌وقوع می‌پیوندد که مدفوع در کلون یا روده‌‌ی بزرگ و رکتوم متراکم و سفت بشود و حرکات روده‌ی بزرگ به سختی صورت بگیرد و حتی در مواری غیرممکن بشود. در صورت دفع مدفوع نیز درد ایجاد خواهد شد.
مدفوع سفت و سخت‌شده در رکتوم به مثانه و اعصاب پیرامونی و ماهیچه‌ها فشار وارد می‌کند و در کنترل مثانه مداخلاتی ایجاد می‌شود.
یبوست و سفت‌شدگی مدفوع در کودکان عجیب و غیرعادی نیست.
برای رفع یبوست و سفت‌شدگی می‌توان رژیم‌غذایی را اصلاح کرد یا از برخی داروهای بدون نسخه برای درمان شب ادراری کودکان بهره گرفت.

_ متخصص درمان شب ادراری کودکان کیست؟
ارزیابی و بررسی عادی بی‌اختیاری ادراری اولیه و ثانویه در حیطه‌ی تخصص پزشک اطفال یا پزشک خانوادگی است. اما اگر علتی پیچیده برای این مشکل شناسایی بشود یا درمان‌های متداول نتیجه‌ای نداشته باشند، باید به متخصص اورولوژی مراجعه کرد.

_ زمان مراجعه برای درمان پزشکی شب ادراری کودکان چه موقع است؟

زمان مراجعه به پزشک برای درمان شب ادراری کودکان بسته به شیوه‌ی اثرگذاری این مشکل بر کودک و والدین متغیر است. اگر کودک علائم خاصی بروز نمی‌دهد و فقط شب‌ها دچار بی‌اختیاری ادراری می‌شود، لزومی به مراجعه به پزشک وجود ندارد و این مراجعه وابسته به تصمیم والدین است.

سن ۵ تا ۷ سالگی، زمان مناسبی برای پیگیری درمان شب ادراری کودکان است.
اگر کودک علائم و مشکلات خاصی بروز نمی‌دهد، لزومی به مراجعه به کلینیک تخصصی شب ادراری نیست و معاینه‌ی پزشک اطفال کفایت می‌کند.

در صورتی که نشانه‌های جسمی و رفتاری خاصی در کنار شب ادراری بروز پیدا می‌کند، باید سریعا به پزشک مراجعه و مشکل به‌طور جدی پیگیری بشود.

_ آزمایش‌های لازم برای بررسی شب ادراری کودکان چیست؟

پزشک معالج معمولا پرسش‌های زیادی در مورد علائم و عوامل متعددی که با شب ادراری کودکان مرتبط است، مطرح می‌کند. مانند:

بارداری مادر و تولد
رشدوتربیت (به‌ویژه درباره‌ی شیوه‌ی آموزش دفع ادرار و مدفوع)
وضعیت‌های خاص پزشکی با تمرکز بر موارد زیر:

خیس‌شدن لباس زیر: نشان‌دهنده‌ی بی‌اختیاری ادرار در روز و شب است.
ماندن و دفع نشدن مدفوع در روده به شکل محسوس: نشان‌دهنده‌ی یبوست یا انسداد است.
کندگی پوست ناحیه‌ی تناسلی و واژن: ممکن است علت این مشکل، خراشیدگی ناشی از وجود انگل پین‌وُرم باشد.
رشد ضعیف و فشار خون بالا: احتمال بیماری‌های کلیوی وجود دارد.
ناهنجاری‌ها در قسمت پایینی ستون فقرات: ناهنجاری‌های نخاع
جریان ضعیف یا چکه‌کردن ادرار: احتمال ناهنجاری‌های ادراری وجود دارد.

داروها، ویتامین‌ها و سایر مکمل های غذایی
سابقه‌ی خانوادگی شب ادراری در یکی یا هر دوی والدین. تقریبا یک-دوم تا سه-چهارم از والدینی که شب ادراری را تجربه کرده‌اند، فرزندانی با این مشکل خواهند داشت. دوقلوهای همسان دو برابر سایر خواهر و برادرها احتمال تجربه شب ادراری را به‌طور همزمان دارند.
زندگی خانوادگی و مدرسه: تجربه‌ی استرس، تأثیرات استرس شب ادراری بر کودک و خانواده، هر تلاشی که برای درمان تاکنون صورت گرفته است.
رفتار کودک
عادت‌های دستشویی رفتن: بررسی بسامد و حجم دفع ادرار در طول روز و همچنین مدفوع برای بررسی یبوست.

_ عادت‌های دفع شبانگاهی
_ رژیم غذایی، ورزش و سایر عادت‌ها: برای مثال بررسی میزان کافئین مصرفی

هیچ آزمایشی برای تشخیص علت بی‌اختیاری ادرار اولیه وجود ندارد. دلایل بی‌اختیاری ادراری ثانویه نیز معمولا مشکلات جسمی اساسی و پنهانی هستند که باید در آزمایشگاه و با ارزیابی رادیولوژی مورد بررسی قرار بگیرند.

آزمایش ادرار معمولی برای بررسی عفونت مجاری ادراری و بیماری‌ها کلیوی صورت می‌گیرد.
عکس‌برداری و سونوگرافی از کلیه و مثانه نیز در صورت مشکوک‌بودن به مشکلی جسمی انجام می‌شود. گاهی نیز ام‌آرآی (MRI) از لگن و قسمت پایینی ستون فقرات در دستور کار قرار می‌گیرد.

به‌طور کلی، متخصصان شب ادراری کودکان را به ۲ نوع کلی: با عارضه و بی‌عارضه تقسیم می‌کنند.

در شب ادراری بی‌عارضه فقط خیس‌شدن رختخواب در شب‌ها بروز پیدا می‌کند و نشانه‌ای دیگر ندارد، سیستم جریان ادرار عادی است و مشکل و بی‌اختیاری در روز وجود ندارد. این کودکان مشکلی ندارند و نتایج آزمایش ادرارشان چیزی را نشان نمی‌دهد.
اما بی‌اختیاری ادراری با عارضه با این موارد همراه است: خیس‌کردن خود به خاطر مشکل یا یک بیماری دیگر، مشکلات ادراری، بی‌اختیاری و خیس‌شدن در طول روز یا عفونت‌های مجاری ادراری. این کودکان باید مورد معاینه‌ی بیشتری قرار بگیرند.

کودکانی که دچار بی‌اختیاری ادراری باعارضه هستند، باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنند.

_ درمان‌ شب ادراری کودکان چگونه است؟
مشکل شب ادراری کودکان بیش از آنکه از نظر پزشکی و جسمی آزاردهنده باشد از لحاظ اجتماعی ناراحت‌کننده است. شب ادراری موجب شرم و اضطراب در کودک می‌شود و گاهی باعث درگیری و اختلاف میان والدین نیز می‌شود. مهم‌ترین وظیفه‌ی والدین، حمایت از کودک است. آنها باید به او اطمینان خاطر بدهند که همراهش هستند و از سرزنش و تنبیه کودک جدا بپرهیزند. درمان‌های متعددی برای بی‌اختیاری ادراری اولیه وجود دارد.

برای درمان بی‌اختیاری ادراری کودکان، طیف درمانی گسترده‌ای وجود دارد: از درمان‌های خانگی تا دارو و برای کودکانی که مشکلات تشریحی دارند، گاهی عمل جراحی تجویز می‌شود.

ابتدا باید عوامل و شرایط روحی و پزشکی پنهان و اساسی مشکل شب ادراری کودکان بررسی بشود.
اگر علتی اساسی و ریشه‌ای موجب شب ادراری است، باید این مسأله شناسایی و درمان بشود.
پس از اینکه گام‌های بالا برداشته شد، باید برای چگونگی و زمان درمان برنامه ریزی کرد.

درمان شب ادراری بدون عارضه برای کودکان زیر ۵ سال مناسب نیست:

زیرا بیشتر کودکان زیر ۵ سال و بزرگ‌تر معمولا خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابند. بیشتر پزشکان از ۷ سال به بعد به درمان این مشکل در کودکان می‌پردازند.
البته زمان درمان به نگرش کودک، والدین و مراقبین و پزشک نیز بستگی دارد.

_ درمان خانگی شب ادراری در کودکان چیست؟
در ادامه تکنیک‌هایی برای توقف شب ادراری در کودکان معرفی شده‌اند. این تکنیک‌ها در بیشتر موارد موفق عمل می‌کنند:

کودک نباید شب‌ها و غروب مایعات زیادی بنوشد. بعد از ساعت ۳ بعدازظهر کودک نباید شکلات، مواد کافئین‌دار، نوشابه‌های گازدار و مرکبات مصرف کند. مصرف نوشیدنی‌های معمولی با شام مانعی ندارد.
کودک قبل از خواب باید به دستشویی برود.
برای بیدارشدن از خواب در شب و رفتن به دستشویی کودک را آماده کنید. به‌جای اینکه بر خشک نگه‌داشتن رختخواب کودک تأکید داشته باشید، به او یا بدهید که به بیدارشدن و دستشویی‌رفتن توجه داشته باشد.
سیستم تشویق کودکان نیز در بعضی موارد مفید واقع می‌شود. برای مثال فهرستی از ایام هفته تدارک ببینید و به ازای هر شب ادرارنکردن یک برچسب به کودک بدهید. وقتی تعداد برچسب‌ها به مقداری توافق‌شده رسید، به کودک جایزه بدهید. این سیستم انگیزه‌بخش است و تا ۱۴ هفته پیاپی نتایج خوبی به شما نشان خواهد داد. در بیشتر کودکان با نرخ عود پایین شب ادراری، شاید در طول این ۱۴ هفته، ۲ بار شب ادراری دیده بشود. در کل این روش بسیار موفقیت‌آمیز است و نتایج خوبی دارد.
مطمئن بشوید که دسترسی کودک به سرویس بهداشتی راحت و ساده است. برای اینکه راحت به دستشویی برود، بهتر است مسیرش را ساده و راحت کنید و چیزی مانع از رفت‌وآمد آسان او نشود. برای مثال می‌توانید از چراغ خواب کمک بگیرید و در صورت امکان از توالت قابل حمل و متحرک استفاده کنید.
برخی به استفاده از پوشک اعتقادی ندارند، زیرا فکر می‌کنند که پوشک از دستشویی‌رفتن کودک جلوگیری می‌کند. برخی دیگر معتقد هستند که پوشک، اعتماد به نفس و اطمینان خاطر برای کودک به همراه دارد. خیلی از خانواده‌ها در سفر از پوشک استفاده می‌کنند.

نگرش والدین در ایجاد انگیزه برای درمان شب ادراری نقش مهمی دارد:

روی مشکل تمرکز کنید: از تنبیه و مقصردانستن کودک پرهیز کنید. کودک توان کنترل ادرار را ندارد و تنبیه و سرزنش فقط باعث وخیم‌ترشدن مشکل برای تمام اعضای خانواده خواهد شد.
همراه و صبور باشید. کودک خود را تشویق کنید و اغلب به او اطمینان خاطر بدهید. هربار که رختخواب کودک خیس می‌شود، ماجرایی ناراحت‌کننده به راه نیاندازید.
قانونی در خانه وضع کنید که به موحب آن هیچ‌کس حق شوخی و مسخره‌کردن موضوع شب ادراری ندارد. درباره‌ی این مشکل با سایر اعضای خانواده و اقوام صحبت نکنید.
به کودک گوشزد کنید که مسئول حل این مشکل خود اوست و شما در این راه به او کمک می‌کنید. اگر در دوستان و آشنایان‌تان چنین تجربه‌ای وجود دارد درباره‌ی آن با کودک‌تان صحبت کنید تا بداند که تنها نیست.
کودک باید در فرایند تمیزکاری ملحفه‌ها و … مشارکت کند.
برای راحتی بیشتر می‌توانید از ملحفه‌های جاذب قابل شست‌وشو استفاده کنید. روتختی‌های ضدآب و خوش‌بوکننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌های اتاق نیز مفید خواهند بود.

روش بیدارشدن خود کودک در طول شب برای بچه‌هایی مفید است که می‌توانند به تنهایی در طول شب بیدار شوند و به دستشویی بروند و ضمنا متوجه اهمیت این کار نیستند. یعنی تأکیدی روی مسأله شب ادراری برای‌شان صورت نگرفته است.

روش مناسب برای آموزش این کار، تمرین تمام حرکات و عملیات لازم برای به دستشویی رفتن قبل از خواب است.
روش دیگر تمرین این عملیات در طول روز است. به این شکل که کودک در طی روز پس از احساس دفع ادرار در رختخواب خود می‌خوابد و فضای شب را شبیه‌سازی می‌کند، سپس بعد از چند دقیقه که وانمود به خوابیدن کرد، بلند می‌شود و به دستشویی می‌رود. این کار نیز نوعی عادت برای بیدارشدن را در او ایجاد می‌کند.

روش دیگر این است که والدین نیز همراه کودک از خواب بیدار می‌شوند، این تکنیک در صورتی به کار گرفته می‌شود که کودک به تنهایی نتواند برنامه را اجرا کند. این کار نیز تنها در صورتی موفق خواهد شد که کودک با آن موافق باشد. ایجاد وقفه در خواب آخرین راه است.

والدین باید کودک را از خواب بیدار کنند. معمولا این ساعات با ساعات خواب والدین هماهنگ می‌شود.
سپس برای تأثیرگذاری این روش، کودک باید خود به دستشویی برود. کودک باید به تدریج به از خواب برخاستن از طریق صداکردن عادت کند.
وقتی این تمرینات در ۷ شب پیاپی انجام شد، کودک درمان می‌شود یا برای برنامه‌های دیگر مانند اینکه خودش بی‌کمک والدین از خواب بلند بشود یا برای استفاده از هشداردهنده‌ها آماده می‌شود.

استفاده از هشداردهنده‌های ادرار در طول خواب نیز بسیار درمان مؤثری است.

بیشتر کودکان پس از ۱۲ تا ۱۶ هفته استفاده از هشداردهنده ادرار در طول خواب، بهبود می‌یابند.
برخی کودکان پس از توقف استفاده از هشداردهنده‌ها دوباره دچار عود شب ادراری می‌شوند. درهرحال، میزان موفقیت این روش در درمان بی‌اختیاری ادراری اولیه به کمک کارکرد شرطی‌سازی زیاد است. با پشتکار به خرج‌دادن می‌توان در بلندمدت نتایج مثبت این روش را در بیشتر کودکان مشاهده کرد.
اثرگذاری این ابزار کمی زمان می‌برد. پس حداقل چند هفته تا حتی چند ماه برای دیدن نتیجه‌ی آن صبر کنید.
هشداردهنده‌های ادرار به۲ شکل لمسی و صوتی وجود دارند.
عملکرد هشداردهنده‌ها به این صورت است که با خیس‌شدن کودک، حس‌گر برای مدتی متوقف می‌شود و در نتیجه هشداردهنده خاموش می‌شود. حس‌گر در لباس یا رختخواب کودک قرار می‌گیرد.
سپس کودک از خواب برمی‌خیزد، هشداردهنده را خاموش می‌کند، ادامه‌ی دفع را در دستشویی انجام می‌دهد. لباس‌هایش را عوض می‌کند، دستگاه را خشک و سپس دوباره تنظیم می‌کند و به خواب می‌رود.
هشداردهنده‌ها درمان‌هایی مطلوب به شمار می‌روند، زیرا فاقد عوارض جانبی برای کودک هستند.
معمولا امتحان‌کردن این روش برای کودکان ۷ سال به بالا رضایت‌بخش است.
برای اینکه این روش درمانی اثرگذار باشد، کودک باید از آن استقبال کند. انگیزه‌ی کودک و والدین در درمان بسیار مهم است. حواس‌تان باشد، بسیاری از درمان‌های موجود در بازار که بر بهبود کودک در مدت‌زمانی کوتاه تأکید دارند، قلابی هستند؛ زیرا درمان شب ادراری در کودکان نیازمند صرف زمان، حوصله و انگیزه است.

درمان پزشکی شب ادراری چیست؟
وقتی که وجود علتی پنهانی و پیچیده در وقوع شب ادراری در کودکان کنار رفت، لزوم و فوریتی به درمان کودک نیست. این نوع از شب ادراری خودبه‌خود درمان می‌شود و پیگیری درمان دیگر بسته به تصمیم والدین است و با مشورت با پزشک می‌توانند به نتیجه‌ی مطلوب برسند.

دارودرمانی به قرار زیر است:

دارودرمانی برای کودکانی استفاده می‌شود که نتیجه موفقی در استفاده از هشداردهنده‌ها نداشته‌اند.
بزرگسالانی که مشکل بی‌اختیاری ادرار دارند اغلب از دارو به مدتی نامحدود استفاده می‌کنند.
دارودرمانی برای همه‌ی افراد نتیجه‌ی مطلوب ندارد. ضمن اینکه می‌تواند عوارض جانبی محسوسی نیز داشته باشد.
دو نوع دارو از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان شب ادراری معرفی شده‌اند: دسموپرسین (DDAVP) و ایمی‌پرامین (تفرانیل). داروهای دیگری که مشخصا برای درمان شب ادراری نیستند: اکسی‌بوتینین (دیتروپان، اوروترول) و هیوسیامین‌ (سیتوسپاز، لوسین، آناسپاز).

درباره درمان دارویی شب ادراری مناقشاتی وجود دارد. زیرا برخی معتقدند که شب ادراری بالاخره رفع خواهد شد و استفاده از داروها فقط باعث تحمیل عوارض جانبی به بدن می‌شود. برخی از موقعیت‌های درمانی و فیزیکی خاص نیاز به جراحی دارند.

درمان با قرص شب ادراری کودکان
۱. استات دسموپرسین (DDAVP)
شکل ساختگی هورمون آنتی‌دیورتیک (ADH) است. یعنی ماده‌ای که به‌طور طبیعی در بدن مسئول محدودکردن تولید ادرار است.
این دارو اولین داروی درمان شب ادراری در کودکان است که به مدت ۱۰ سال مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این دارو عملکرد آنتی‌دیورتیک در بدن را تقلید می‌کند. یعنی هورمونی را که از مغز آزاد می‌شود و میزان تولید ادرار را محدود و کنترل می‌کند. مصرف این دارو قبل از رفتن به رختخواب توصیه می‌شود.
داروی نام‌برده برای کودکانی که از هشداردهنده‌ها نتیجه نگرفته‌اند، تجویز می‌شود. ضمن اینکه مصرف آن باعث می‌شود تا کودکان راحت و بدون ترس در اردوهای شبانگاهی شرکت کنند.
DDAVP به شکل قرص است و خوردن آن قبل از خواب توصیه می‌شود. عوارض مصرف آن رایج نیست، اما در صورت وقوع به شکل سردرد، آب‌ریزش بینی، کیپ‌شدن بینی، و خون دماغ شدن بروز می‌یابد. شکل اسپری بینی آن به خاطر عوارض جانبی شدیدی که دارد، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
دُز مصرفی این دارو تا زمان اثرگذاری قابل تنظیم است. وقتی اثرگذاری دارو خود را نشان داد، می‌توان دز مصرفی را تعدیل کرد. حدود ۲۵ درصد از کودکانی پس از مصرف دسموپرسین، با شب ادراری خداحافظی می‌کنند. ۵۰ درصد نیز پس از مصرف از شدت مشکل‌شان کاسته می‌شود. در مقایسه با هشداردهنده‌ها، قطع داروهای نام‌برده برای ۶۰ درصد بیماران توأم با عود شب ادراری است.

۲. ایمی‌پرامین
نوعی تری‌سایکلیک ضد افسردگی است و بیش از ۳۰ سال در درمان شب ادراری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیوه‌ی عملکرد این دارو مشخص نیست. اما اثرات آرامش‌بخشی روی مثانه دارد و عمق خواب را در سه-چهارم نهایی بازه‌ی خواب کم می‌کند.
اثر مثبت این دارو در ابتدای درمان ۱۰ تا ۶۰ درصد است و نرخ بازگشت آن ۸۰ درصد عنوان می‌شود.
اگر دز مصرفی درست باشد، عوارضی در پی نخواهد بود. اما عوارض کلی آن شامل: عصبی‌بودن، اضطراب، یبوست و تغییرات شخصیتی است.
اگر دز مصرفی تنظیم نشود یا به‌طور اتفاقی بیشتر از حد لازم مصرف بشود، خطر مسمومیت و مرگ وجود خواهد داشت. زیرا الگوی ریتم شربان قلب را غیرعادی می‌کند.
اگر دسموپرسین به تنهایی مفید واقع نشود، مصرف آن با ایمی‌پرامین توصیه می‌شود.

۳. اکسی‌بوتینین و هیوسیامین
این داروها از انقباضات ناخواسته‌ی مثانه جلوگیری می‌کنند. آنها موجب کاهش و بسامد ادرار و رفع مشکل شب ادراری بی‌عارضه می‌شوند. خشکی دهان، خواب آلودگی، سرخ‌شدن، یبوست و حساسیت به گرما از جمله عوارض این داروها است.

_ آیا ورزش مثانه برای درمان شب ادراری در کودکان مؤثر است؟
تمرینات ورزشی مثانه گاهی برای بزرگسالانی که دچار شب ادراری یا بی‌اختیاری ادرار هستند، مفید واقع می‌شود. این ورزش‌ها برای کودکان مفید نیستند. مطالعات درباره درمان‌های مکمل و جایگزین مانند هیپنوتیزم و طب سوزنی نشان می‌دهد که این ورزش‌ها تأثیر چندانی در درمان ندارند.

_ اقدامات پس از درمان شب ادراری در کودکان چیست؟
برای کودکانی که دلایل روحی و پزشکی خاصی دارند، پزشکان درمان‌هایی مناسب شرایط‌شان تجویز می‌کنند.
اگر توصیه‌های پزشک به دقت انجام بشود، بیشتر افراد بهبود می‌یابند.
باید به خاطر داشته باشید که در مواردی که شب ادراری ناشی از مشکلات روحی و تشریحی جدی است، درمان پیچیده و زمان‌بر خواهد بود.

_ شب ادراری اولیه معمولا خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند:

اگر در این موارد قصد درمان دارید، بهتر است با پزشک صحبت کنید.
نرخ عود شب ادراری معمولا زیاد است، اما از سرگیری درمان، این مشکل را رفع می‌کند.
بررسی متناوب وضعیت کودک از سوی پزشک وابسته به سرعت پیشرفت کودک و آستانه‌ی تحمل والدین دارد.
برای موفقیت در درمان نیاز به وجود تعهد و انگیزه‌ی بالا است.

_ چشم‌انداز شب ادراری در کودکان چگونه است؟
شب ادراری در کودکان می‌تواند منجر به تخریب اعتماد به نفس کودک و تصویرش از خود بشود. بهترین راه مقابله با چنین احساساتی، حمایت و همراهی است. والدین باید به کودک اطمینان خاطر بدهند که این مشکل در میان کودکان بسیار شایع است و به کمک هم می‌توانند از پس آن برایند. اگر در خانواده سابقه‌ی شب ادراری وجود داشته، در مورد آن با کودک حرف بزنید، برای مثال پدر از خاطرات و تجربه‌هایش بگوید.

سالانه بسیاری از کودکان دبستانی بدون انجام درمانی خاص با شب ادراری خداحافظی می‌کنند. برآورد اثربخشی درمان کمی دشوار است، اما داروها معمولا ۱۰ تا ۶۰ درصد مؤثر واقع می‌شوند و این رقم برای هشداردهنده‌ها و بیدارشدن در خلال خواب، حدودا ۷۰ تا ۹۰ درصد است.

تقریبا همه‌ی انواع شب ادراری بالاخره قابل درمان هستند.
برخی از افراد برای بهبود نیاز به دوره‌های بلندمدت دارودرمانی دارند.

منابع:

۱- www.chetor.com

۲- emedicinehealth.com

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( چرا آهن در خون زیاد می‌شود؟)

بیماری‌‌ها و راه درمانپیشگیری بهتر از درمان , سوال و پاسخ, دارونامه

 

آهن یکی از عنصرهای مهمی است که نقشی اساسی در رشد ، مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها، جلوگیری از خستگی و بی‌حالی دارد و همچنین عامل مهمی برای رنگ و سلامت پوست می‌باشد . با زیاد شدن آهن و یا کم شدن آن مشکلاتی جدی را به وجود خواهد آمد. از آن‌جایی که محل جذب آن بیشتر مربوط به قسمت‌های کبد، طحال، قلب، هیپوفیز و مفاصل است با آزمایش فریتین که یک پروتئین متصل به آهن می‌باشد ( فریتین در کبد، مغز استخوان، طحال و عضلات یافت می‌شود ) می‌توان میزان دقیق آهن را بررسی کرد .

اگر عدد فریتین بالای ۲۰۰ بود یعنی ذخایر آهن بدن کافی است عدد زیر ۳۰ نشانه فقرآهن و عدد زیر ۱۵ نشان‌دهنده خالی شدن ذخایر آهن خواهد بود.

_ علت اصلی زیاد شدن آهن چیست؟
اگر بدن بیش از حد مجازش آهن جذب کند فرد مبتلا به بیماری هموکروماتوز شده و روده بیشتر از حد معمول این عنصر را همراه با رسوب جذب خواهد کرد که در نهایت بسیاری از بافت‌های بدن آسیب دیده و تخریب می‌شوند.
علت اصلی زیاد شدن آهن در خون ارثی و یا به دلیل تلاسمی ماژور می‌باشد. چون راه‌های دفع آن از طریق ریزش سلول‌های مخاطی، عرق کردن، ادرار و مدفوع و عادت ماهانه صورت می‌گیرد، اگر فرد دچار کم‌خونی باشد آهن در بدن‌ش رسوب خواهد کرد.

_ آهن زیادی چه مشکلاتی را در پی خواهد داشت؟
یکی از مشکلات جدی که بخاطر زیاد شدن آهن در بدن رخ می‌دهد بیماری سرخرگ کرونری قلب است. چون به درستی آهن دفع نمی‌شود و در خون رسوب می‌کند موجب شده سرخرگ‌های تاجی تنگ و باریک شوند و اکسیژن به اندازه به قلب نرسد و در صورت انجام نشدن اقدام لازم و به موقع سکته قلبی رخ خواهد داد.
از جمله بیماری‌ها و اختلالات بدن ناشی از زیاد بودن آهن می‌توان به نارسایی کلیوی، فشارخون، درد مفاصل، آلزایمر، آرتروز، ام اس و تنگی‌نفس اشاره کرد.
تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش میزان آهن خون از حد طبیعی، می‌تواند به مفهوم افزایش خطر ابتلا به سرطان تلقی شود. نتیجه تحقیقات در بسیاری از کشورها بر روی بیش از ده هزار نفر، همگی نشان می‌دهد که بالا رفتن آهن خون در انسان، همراه با افزایش خطر ابتلای به انواع سرطان است. کسانی که آهن اضافی در بدن دارند، بیش‌تر در خطر ابتلای به سرطان هستند، برای مثال افرادی که اندوخته‌ی آهن بیش از اندازه دارند دویست بار بیش‌تر از افراد دیگر به سرطان کبد مبتلا می‌شوند.

بعضی افراد در حالی که عملا دچار کمبود آهن نیستند، با خوردن قرص‌های آهن، ویتامین‌های آهن‌دار و یا خوراک‌هایی که آهن به آن افزوده شده، مساله را برای خودشان مشکل‌تر می‌کنند. بسیاری از مردم افسانه مشهور ارتباط خستگی با آهن به گوش آن‌ها رسیده و به اشتباه نتیجه‌گیری می‌کنند که دچار کمبود آهن هستند.

_ چگونه میزان آهن اضافی را در بدن کاهش دهیم؟
معمولا نظر برخی از پزشکان خون دادن فرد بیمار است و دفعات آن با توجه به وزن و سن بیمار تعیین می‌شود.البته حداقل شش ماه انجام شود تا از طریق خون مقدار اضافی این عنصر دفع شود ، اما این روش یک اشکال اساسی دارد:
وقتی از بیمار خون گرفته می‌شود بخش فعال آهن و مورد نیاز بدن و آن بخش غیر فعالش که باعث رسوب در خون شده هر دو باهم از بین می‌رود . با این کار مواد مغذی و حاوی این عنصر که برای بدن ضروری است نیز از دست خواهد رفت.

برای کاهش آهن خون می‌توان از درمان خانگی با کنترل تغذیه استفاده کرد. مثلا چون گوشت قرمز منشا اصلی این عنصر است، گوشت مرغ را که مقدار آهن کمتری دارد جایگزین کنند، جگر و قلوه و دل را از لیست غذاهای خود حداقل تا یک مدت طولانی حذف کنند، نوشیدنی‌های حاوی ویتامین سی را با سایر غذاها مصرف نکنند و پروتئین و سبزیجات را جداگانه مصرف کنند خوردن این‌ها باهم باعث می‌شود خون قدرت جذب‌ش برای دریافت این عنصر بالا برود.

منابع:

۱- doctorteb.ir

۲- attarak.com

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( علت ریشه ریشه شدن پوست اطراف ناخن و درمان آن )

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , سلامت پوست و مو , سوال و پاسخ

 

ناخن‌ریش یا ریش ریش شدن پوست کناره ناخن معمولاً به دلیل خشک شدن پوست رخ می‌دهد که در اصطلاح (Hangnel) می‌گویند. بیشتر مردم فکر می‌کنند.
این ریش ریش شدن و پوسته پوسته شدن پوست نواحی اطراف ناخن انگشتان به خاطر کمبود ویتامین‌ها، بیماری‌های خونی و کلسیم علتی برای ایجاد این عارضه نیست. این اتفاق می‌افتد و فکر صحیحی نیست.
ریشه ریشه شدن پوست اطراف ناخن‌ها اتفاقی است که به علت ضربه‌های مکرر به دست در اثر استفاده زیاد از دستان، کسانی‌که کارهای منزل را انجام می‌دهند مانند خانم‌های خانه‌دار، یا مشاغلی چون آرایشگری، آشپزی یا شغل‌هایی که دست در معرض شست‌وشوی زیاد باشد دیده می‌شود که پوست دچار خشکی شده و در نتیجه ریش‌ریش می‌شود.
از کندن ضایعات کنار ناخن خودداری کنند چرا که همراه آن قسمتی از بافت زنده پوست هم کنده می‌شود که قاعدتاً زمینه ورود میکروب و ایجاد عفونت را فراهم می‌کند.

درمان ریش ریش شدن پوست کنار ناخن‌ها

رعایت کردن نکات هنگام شستشو

خودداری کردن از تماس مستقیم دست با مواد شوینده و استفاده از دستکش حین کار شست‌وشو را محدود کرده و از شوینده‌های ملایم و بدون ph اسیدی بالا استفاده کنند ، بعد از شستن حتما دست‌ها را خشک کنید.

استفاده از کرم‌های مرطوب کننده
برای آنکه در درجه اول ناخن هایتان ریشه ریشه نشوند هر روز اطراف ناخن ها را مرطوب کنید. به جای آن که تنها پس از مانیکور کردن این کار را انجام دهید این کار را به صورت یک عادت برای خود درآورید لوسیون مخصوص دست را به گوشت اطراف ناخنها بمالید تا بافت آن ها نرم بماند برای آن که احساس بهتری از این کار پیدا کنید. مرطوب کننده را روی ظروف آب گرمی قرار دهید تا گرم شود. هر بار که از این مرطوب کننده ها به دست ها می مالید. وقتی را هم صرف مالیدن مرطوب کننده به اطراف ناخنها نمایید.

ریشه‌های اطراف ناخن را کوتاه کنید
به نظر دکتر جوزف بارک اگر پوست اطراف ناخن‌های‌تان ریشه ریشه می‌شوند. باید آن‌ها را کوتاه کرد و زود به زود بگیرید. این کار مانع از بدتر شدن مشکل می‌شود. لازم نیست بر روی خود یک جراحی بزرگ و اساسی انجام دهید فقط پوسته‌های ریشه ریشه شده را با یک قیچی کوچک تیز و استریل کوتاه کنید. تریشا وبستر که از دست‌های او به عنوان مدل استفاده می شود و می‌گوید : «قبل از کوتاه کردن این پوسته‌های اضافی انگشت‌ها را در آب یا مخلوطی از آب و روغن نگه دارید تا نرم شوند اشتباه بسیاری از مردم این است که سعی می کنند ریشه‌های اطراف ناخن را در حالی که هنوز سفت هستند جدا کنند با این کار باعث شکافته شدن بیشتر پوست در این نواحی می شوند.»

فرو بردن ناخن‌ها در آب و روغن
فرو بردن ناخن‌ها در محلول آب و روغن –یعنی درست همان کاری که هنگام مانیکور کردن ناخن ها می کنید- بسیار موثر است. دکتر باسلر می‌گوید : به بیمارانم توصیه می‌کنم ۴ فنجان از یک نوع روغ حمام مثل Alpha – keriرا با حدود یک لیتر آب گرم مخلوط کنند و در حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ناخن‌ها را داخل آن قرار دهند.

با بستن انگشتان به مشکل خاتمه دهید
اگر ریشه‌های اطراف ناخن مشکل زیادی برایتان بوجود می آورند. شب‌ها هنگام خواب به انگشتان کرم نرم کننده یا پماد بمالید و آن را با یک پوشش پلاستیکی بپوشانید. و انتهای نوار یا پوشش را با یک چسب محکم کنید. پلاستیک باعث می‌شود رطوبت در طول شب حفظ شود. پوشش را صبح روز بعد باز کنید. این مدت نباید بیش از حد طولانی شود.

nicecloob.com

0
نوشته شده توسط بهنوش فرجی

سوال و پاسخ (کیست مغز چیست؟ )

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , سوال و پاسخ, بهنوش فرجی

به گزارش سایت سازمان بهداشت و درمان Cedars-Sinai آمریکا ( cedars-sinai.org )
کیست مغزی یا ضایعه مغزی به یک سیکل پر از مایع در مغز گفته می‌شود که به صورت مزمن‌ست. مزمن در اصطلاحات پزشکی به بیماری‌هایی گفته می‌شود که زیاد طول می‌کشند یا ذاتاً بلندمدت هستند. کیست مغزی به دو صورت خوش‌خیم ( سرطانی نیست ) و بدخیم ( سرطانی‌ست ) می‌باشد.
خوش‌خیم بدان معنی‌ست که رشد به سایر قسمت‌های بدن سرایت نمی‌کند. کیست می‌تواند حاوی خون، چرک، یا مواد دیگر باشد. کیست در مغز گاهی اوقات حاوی مایع مغزی_نخاعی (CSF) است.
مایع مغزی_نخاعی ( به انگلیسی: Cerebro Spinal Fluid )، که در اصطلاح پزشکی سی.اس.اف نام دارد مایعی شفاف و بدون رنگ موجود در مغز و نخاع است. این مایع دارای وزن مخصوص برابر ۱٫۰۰۷ می‌باشد و در شبکهٔ کوروئید بطن‌ها یا ونتریکول‌های مغزی تولید می‌شود. این مایع، به عنوان یک بالشتک یا بافر برای مغز عمل می‌کند و ارائه حفاظتی اولیه و مکانیکی و نیز ایمونولوژیک برای مغز در داخل جمجمه را فراهم نموده و نیز نقشی حیاتی در سیستم خودتنظیم مغز در جریان خون مغزی را ایفا می‌کند.


برخی از کیست‌های مغز قبل از تولد شروع می‌شوند. حتی اگر یک کیست مغزی مبتلا به سرطان نباشد، باز هم می‌تواند باعث مشکلاتی شود. ممکن است کیست بر بافت مغزی فشار بیاورد و علائمی مانند سردرد ، مشکلات بینایی یا حالت تهوع را ایجاد کند.
که در این حالت پزشک برای از بین بردن کیست جراحی را تجویز می‌کند. در حالتی که کیست کوچک است و رشدی ندارد مراقبت‎‌های بهداشتی را تجویز می‌کند.

_ انواع کیست‌های مغز:

_ کیست آرکونوئیدی ( arachnoid cyst ) نیز به عنوان یک کیست لپتومونیستی (leptomeningeal cyst ) شناخته می‌شود. این کیست بین مغز و غشای آراخونی است. این غشا یکی از پوشش‌های محافظ در اطراف مغز است.
این نوع کیست اغلب در کودکان ظاهر می‌شوند، اما ممکن است در بزرگسالان هم چنین اتفاقی بیفتد . این نوع کیست بیشتر در میان مردان نسبت به زنان رخ می‌دهد .
شدت علائم بستگی به اندازه تومور دارد، اما زمانی که یک آزمایش تصادفی پزشکی یا هنگام تشخیص بیماری‌های دیگر یافت می‌شود. کیست arachnoid مغز در بیشتر موارد بدون علامت است. علائم عصبی روشن فقط در ۲۰٪ موارد وجود دارد.

_ عوامل موثر بر ظهور و رشد کیست:
۱٫ هر آسیب مغزی؛
۲٫ رشد در تشکیل تشکیل مایع مایعات کیستیک؛
۳٫ روند التهابی در مغز (عفونت، ویروس)
امروزه متخصصان پیشرو در زمینه پزشکی، دو نوع تومور را مشخص می‌کنند که از علل وقوع آن متفاوت است. اول، زمانی‌ست که نوزاد در رحم مادر رشد می‌کند. تظاهر ثانویه در روند آسیب شناسی فوق. همچنین، کیست می تواند ساده باشد، از مایع مغزی نخاعی تشکیل شده و پیچیده است که دارای انواع مختلفی از بافت‌ها است. با توجه به محل، تومورها در مغز به تقسیم:
• چپ یا راست لوب طولانی؛
• قسمت چپ یا قسمت جلویی سر؛
• مخچه
• کانال نخاعی
• شکم خلفی جمجمه
• ستون فقرات (پروین)
• بخش کمری.
اولیه (مادرزادی)
می‌تواند به علت تشکیل شود فرآیندهای التهابی، که در طی دوره رحمی توسعه یافت. علت تومور گاهی اوقات یک ضایعه زایمان، بیماری مننژیت در نوزاد است. نقص‌های متعدد در رشد جنین به علت سیگار کشیدن، مصرف دارو و نوشیدن الکل توسط یک زن باردار مکرر است. اگر کیت اولیه به سرعت در حال پیشرفت باشد، با علائم شدید می‌توان آن را در هر سنی از کودک حذف کرد.


ثانویه (به دست آورد)
این نوع کیست مغلوب مغز پس از بیماری‌ها، جراحات و مداخلات جراحی که رنج می برند، پیشرفت می‌کند. رخداد می‌تواند یک ضربه قوی به سر، ضربه مغزی پس از یک حادثه، خونریزی سوباراونویید یا آسیب مکانیکی ایجاد کند. هنگامی که کیست ثانویه به علت آسیب‌شناسی ایجاد می‌شود، دیواره‌های آن از بافت اسکار تشکیل می‌شوند. اگر کیست در مغز در یک بزرگسال به دلیل دیگری ایجاد شده است، دیواره‌های آن حاوی بافت‌های غشای آراخونی است.

فاکتور خطر این است که کیست به مرگ سلول‌ها کمک کند و این وضعیت منجر به ظهور تومور بدخیم می‌شود. در کودکان، تومور منجر به تأخیر در توسعه یا سندرم حرکتی می شود. در بزرگسالان، کیست رشد می‌کند فشار بر ماده خاکستری و بافت مغز را افزایش می‌دهد.
نشانه‌های کیست با رشد آن ظاهر می‌شود. سردرد شروع می‌شود، وزوز گوش حساسیت پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر کیست آرکونوئید درمان نشود، ممکن است فلج اندام‌ها رخ دهد، ممکن است تشنجات صرعی ایجاد شود، ممکن است ناشنوا شود، و بینایی ممکن است دچار اختلال شود. علامت بیماری این بیماری برای یک منطقه خاص از ضایعه معمول است.
در بزرگسالان
حباب‌های کوچک با محتویات مایع در بافت‌های مغزی برای یک فرد تهدیدی ایجاد نمی‌کند و با تمام طول زندگی‌اش به راحتی زندگی می کند.

تشکل‌های بزرگ نوع پیشرفته دارای نشانه‌های مشخصی از آسیب‌شناسی هستند. عبارتند از:
• از دست دادن جهت‌گیری؛
• میگرن منظم
• از دست دادن خواب؛
• نقض شدت عضله؛
• لنگش؛
• تهوع، استفراغ؛
• تکان دادن اندام (غیرداوطلبانه)؛
• سرگیجه.

کودکان
• فانتانیل ضربان‌دار؛
• بی‌حسی اندام‌ها؛
• نگاه بی‌نظیر؛
• سوراخ کردن با چشمه پس از تغذیه
مغز است. در حضور کیست در فینال توضیحات نتایج توموگرافی داده خواهد شد: “تغییرات عنکبوتیه likvorokistoznogo شخصیت”. محل آموزش، استفاده از عوامل کنتراست را نشان می دهد. ویژگی اصلی تومور، در مقایسه با تومور، توانایی انطباق کنتراست است. در صورت لزوم، تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی انجام می‌شود:
• خون در کلسترول؛
• در تشخیص عفونت؛
• داپلرگری عروق؛
• اندازه‌گیری فشارخون (نشان می‌دهد جهش خود را)

_ کیست کلوئید (colloid cyst ) کیستی‌ست که درونش ژل پر شده است. اغلب در یکی از ۴ بطن مغز شکل می‌گیرد. بطن‌ها مخازن CSF ( مایع مغزی_ نخاعی ) در مغز هستند. کیست کلوئید معمولا در بطن سوم اتفاق می‌افتد. این در نقطه مرکزی مغز است. کیست‌ها می‌توانند منجر به انسداد جریان CSF شوند و باعث سردرد موضعی شوند. سردرهای این نوع کیست طوری‌ست که وقتی فردی در موقعیت خاصی قرار می‌گیرد، به آن دچار می‌شود. این نوع کیست در بزرگسالی ظاهر می‌شوند.

_ کیست درموئید (dermoid cyst ) که از نوع نادر می‌باشد. این نوع کیست زمانی شکل می‌گیرد که چند سلول پوست قبل از تولد به دام می‌افتند و مایع مغزی_نخاعی را درگیر می‌کنند. این کیست حتی ممکن‌ست جاوی سلول‌های غده عرقی و یا سلول‌های فولیکول مو باشد. که اغلب در کودکان ظاهر می‌شوند.

_ کیست اپیدرموئید (epidermoid cyst ) نیز تومور اپیدرموئید نامیده می‌شود. مانند کیست درموئید، از کمی بافت تشکیل شده است که هنگام تشکیل شدن مایع مغزی_نخاعی را درگیر می‌کند. کیست‌های اپیدرموئید شامل غدد عرق یا سلول‌های فولیکول مو نیستند. آن‌ها بسیار آرام رشد می‌کنند. این کیست ها معمولا هنگامی که یک فرد بالغ است ظاهر می‌شود.

_ کیست پینآل (pineal cyst ) روی غده پنبه‌ای در وسط مغز اتفاق می‌افتد. این نوع کیست معمولاً فقط در حین اسکن تصویر به دلیل دیگری که انجام می‌شود مشخص می‌شوند. کیست‌های پناهگاه به ندرت باعث مشکلات می‌شوند. اگر آن‌ها بزرگ شوند، در بعضی مواقع می توانند برروی بینایی تاثیر بگذارند. در هر سنی امکان دارد ظاهر شود.

_ کیست آبسه مغز (brain abscess ) در هر کجای مغز امکان دارد به شکل چند کیست ظاهر شود. معمولا در اثر یک عفونت باکتریایی به‌وجود می‌آیند. و بعضی اوقات هم توسط یک انگلیا قارچ به‌وجود می‌آید.
_ کیست نئوپلاستی یا توموری (neoplastic cyst ) که به علت تومور خوش‌خیم یا بدخیم به‌وجود می‌آید. هنگامی که یک تومور مغزی خارج مغز شروع به رشد می‌کند در این حالت می‌گویند تومور متاستاز شده است.

_ چه چیزی باعث ایجاد یک کیست مغزی می‌شود؟
کیست‌های مغزی بوسیله ساخت مایع در ناحیه مغز ایجاد می‌شود. کیست‌های مغز می‌تواند در طی چند هفته اول، زمانی که یک نوزاد در رحم در حال رشد است شکل بگیرد. و برخی از کیستها ممکن است به علت آسیب سر و یا سایر آسیب‌های مغزی ایجاد شود. در موارد دیگر، هم ممکن است ارتباط بین کیست مغز و تومور خوش‌خیم یا سرطانی وجود داشته باشد.

_ نشانه‌های یک کیست مغزی چیست؟
علائم به‌طور کلی بستگی به بخش‌هایی مختلف مغز دارد که کیست در حال رشد است. در برخی موارد، کیست کوچک ممکن است و نشانه‌ایی نداشته باشد. و برخی از کیست‌ها “ساکت” ( بدون نشانه هستند ) تا زمانی که بزرگ می‌شوند. در برخی موارد ممکن است شما یک مشکل مرتبط با ناحیه مغز داشته باشید که کیست در حال رشد است. در موارد دیگر هم علائم ممکن است به دلیل انسداد جریان طبیعی CSF ( مایع مغزی_ نخاعی ) باشد. که می‌تواند باعث افزایش فشار مغز (فشار داخل جمجمه) شود.

علائم ممکن است در هر فرد کمی متفاوت باشد، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• سردرد (رایج)؛
• تهوع و استفراغ؛
• سرگیجه؛
• مشکلات شنوایی یا بینایی؛
•مشکلات مربوط به تعادل و راه رفتن؛
• درد صورت؛
• تشنج (شایع نیست).

_ تشخیص کیست مغزی چگونه است؟
هنگامی که برای جویای یک بیماری و مراقبت‌های حوزه بهداشتی خود اسکن از مغز خود انجام می‌دهید در تصویر اسکن از مغز کیست مشخص می‌شود.
در موارد دیگر ممکن است علائم مربوط به کیست داشته باشید. و پزشک عمومی شما را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. روند تشخیص کیست با یک معاینه فیزیکی آغاز می‌شود. و متخصص مغز و اعصاب سولاتی درباره این‌که چه علائمی دارید می‌کند.


و این تست‌ها ممکن است انجام شود برای تشخیص کیست.
* سی‌تی‌اسکن این یک تست تصویربرداری است که از اشعه ایکس و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر مفصل از بدن استفاده می‌کند و می‌توانند از مغز و نخاع شما انجام شوند.
ام آر . این تست از اهن ربا بزرگ و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر از بدن استفاده می‌کند. اسکن MRI از مغز و نخاع شما ممکن است برای کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد کیست و بافت‌های مجاور انجام شود.
اسکن کردن ممکن است در طول زمان تکرار شود تا یاد بگیرند که کیست در حال رشد است.

_ چگونه کیست مغز درمان می‌شود؟
اگر یک کیست مغزی باعث مشکلات شود، پزشک توصیه می‌کند برای حذف آن عمل جراحی صورت گیرد. اگر علائمی کیست نداشته باشد و رشد هم نکرده باشد برای این‌که کیست را کنترل کرده باشند در طی زمان‌های مختلف اسکن چند بار انجام می‌شود.
کیست آرکونوئیدی ( غشای آراخونی ) داشته باشید. پزشک کیست را سوراخ کرده و مایع داخل آن را تخلیه کند.
اگر یک کیست( درموئید ) dermoid یا epidermoid (اپیدرموئید ) داشته باشید. پزشک برای حذف کیست از طریق اقدام می‌کند اگر به‌طور کامل کیست حذف نشود مجددا چند سال بعد کیست ظاهر می‌شود.


کیست‌های کلوئیدی اغلب باعث ایجاد بیش از حد( مایع مغزی_نخاعی) CSF می‌شوند. که به عنوان hydrocephalus شناخته می‌شود. این نوع کیست خطراتی در فشار داخل مغز ایجاد کند. یک لوله موازی یا زهکشی می‌تواند تا حدودی این فشار را کم کنند.
کیست‌های کلوئیدی از بین بردن‌شان کمی سخت باشد چون اغلب در اعماق مغز قرار دارند. و برای از بین بردن‌شان روش‌های جراحی ویژه‌ای با ابزارهای میکرو مکانیکی که از طریق یک لوله نازک به داخل مغز ارسال می‌شوند، صورت می‌گیرد.
کیست پینآل اغلب باعث مشکلاتی می‌شوند. معمولا این امکان را برای تماشای هر تغییری فراهم می‌کند.
کیست‌های توموری را می توان با جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی درمان کرد. ممکن است به تنهایی هر کدام از موارد انجام شود یا ترکیبی.
کیست آبسه مغزی را با آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدقارچ‌ها و یا داروهای ضد‌عفونی کننده درمان می‌شوند. در بعضی مواقع ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

منبع: cedars-sinai.org


 

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( غنی‌ترین میوه‌ها و سبزیجات پروتئین‌دار کدامند؟)

پیشگیری بهتر از درمان, تغذیه سالم, سوال و پاسخ

 

اگرچه واژه پروتئین معمولا تصویر گوشت را تداعی می‌کند، میوه‌ها و سبزیجات نیز می‌توانند منابع پروتئینی خوبی باشند؛ به عقیده انجمن قلب آمریکا چربی اشباع آن‌ها کمتر است و فیبر غذایی آن‌ها نسبت به منابع حیوانی بالاتر است و زمانی که به‌طور منظم مصرف شود می‌تواند به پایین آمدن کلسترول کمک کند و خطر بیماری‌های قلبی، دیابت، و بعضی از سرطان‌های خاص را کاهش دهد. پروتئین‌های گیاهی، بر خلاف پروتئین‌های حیوانی تنها ۹ مورد از اسیدهای آمینه ضروری را دارند، که خود ما توانایی تولید آن‌ها را نداریم، بنابریان برای تضمین مصرف مناسب بایستی با پروتئین‌های غذایی دیگر ترکیب شوند. سبزیجات یک منبع عالی برای افزایش محتوای پروتئین و مواد مغذی، بدون افزایش کالری اضافه محسوب می‌شوند.

_ سویا

سویا منبع شماره یک پروتئین گیاهی است و یک پروتئین کامل است به این مفهوم که حاوی سایر اسیدهای آمینه ضروری است. هر فنجان از سویا پخته ۲۹ گرم پروتئین دارد. فرآورده‌های سویایی مانند توفو پروتئین کمتری دارد که ۱۱ گرم به ازای هر ۴ اونس است.

_ حبوبات

حبوبات مانند کپسولی پروتئینی است. لوبیا سفید و عدس حدودا حاوی ۱۹ گرم پروتئین در هر فنجان است و بسیاری از اسیدهای آمینه ضروری مانند ایزولوسین و لیزین را تولید می‌کند. لوبیا سیاه حاوی ۱۵٫۲ گرم به ازای هر فنجان است، در حالی که لوبیا قرمز، لوبیا لیما، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا سفید، و لوبیا چیتی حاوی ۱۴ گرم پروتئین در هر فنجان است.

_ شاهی

شاهی نوعی گیاه cruciferous بوده که در آب رشد کرده و جزو سبزیجات پروتئین‌دار محسوب می‌شود. یک فنجان (۳۴ گرم) شاهی خرد شده شامل ۰٫۸ گرم پروتئین و ۱۰۰ درصد RDI برای ویتامین K است. شاهی همچنین دارای مقادیر مناسبی از ویتامین B، کلسیم، منگنز، پتاسیم، ویتامین A و ویتامین C می‌باشد. علاوه بر این، watercress دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بوده و شامل ترکیبات فنلی است که به جلوگیری از سرطان کمک خواهد کرد. لازم به ذکر است که پخته شدن آن خاصیت آنتی اکسیدانی این سبزی را به میزان زیادی کاهش می‌دهد، بنابراین سعی کنید آن را به صورت خام در انواع سالادها، ساندویچ‌ها و یا کوفته‌ها به کار ببرید. همانطور که گفته شد در هر ۳۴ گرم از این سبزی حدود ۰٫۸ گرم پروتئین وجود دارد، این در حالی است که در ۱۰۰ گرم کپسول ۲٫۳ گرم پروتئین یافت می‌شود. پروتئین ۵۰ درصد از کالری آن را تشکیل می‌دهد.

_ اسفناج

اسفناج یکی از سبزیجات پروتئین‌دار سبز برگ محسوب شده و مزایای بسیاری دارد. پروتئین ۳۰ درصد از کالری آن را تشکیل داده و شامل تمام اسید آمینه‌های ضروری می‌باشد. ۱ قاشق سوپ خوری (۳۰ گرم) از آن، ۱ گرم پروتئین و ۱۸۱ درصد RDI برای ویتامین K را فراهم می‌کند. اسفناج حاوی مقادیر زیادی از فولات، منگنز، منیزیم، آهن، پتاسیم، کلسیم، ویتامین A و ویتامین C است. این گیاه علاوه بر محتوای پروتئین بالا، شامل ترکیبات دیگری بوده که می‌تواند دفاع آنتی اکسیدانی را افزایش داده و التهاب را کاهش دهد. در یک مطالعه، ۲۰ ورزشکار که مکمل اسفناج را برای ۱۴ روز مصرف کردند به کاهش استرس اکسیداتیو و کاهش آسیب عضلانی دست یافتند. در مطالعه دیگری نیز اسفناج غنی شده از نیتروژن به افراد سالم داده شد و اثرات آن بر سطوح اکسید نیتریک (یک مولکول سیگنالیستی است که معمولا در بدن برای گسترش عروق خونی استفاده می‌شود)، بررسی شد. این مطالعه همچنین عملکرد اندوتلیال و فشار خون را نیز اندازه‌گیری کرد. اسفناج غنی شده از نیترات باعث افزایش اکسید نیتریک، بهبود عملکرد اندوتلیال و کاهش فشار خون شده و این امر می‌تواند سلامت قلب را بهبود ببخشد. نکته قابل توجه و حائز اهمیت این است که مصرف اسفناج به طور مرتب خطر ابتلا به سرطان سینه را به میزان ۴۴ درصد کاهش خواهد داد. یک فنجان اسفناج خام (۳۰ گرم) حاوی ۰٫۹ گرم پروتئین بوده و این در حالی است که ۱۰۰ گرم اسفناج حاوی ۲٫۹ گرم پروتئین خواهد بود. پروتئین ۳۰ درصد از کالری اسفناج را تشکیل می‌دهد.

_ کلم برگ سبز

به طور میانگین در هر ۳۶ گرم از آن ۰٫۹ گرم پروتئین و حدود ۱۱ گرم کالری وجود دارد. نکته قابل توجه محتوای ویتامین K بوده که با ۲۳۰ در صد RDI در یک فنجان همراه است. علاوه بر این، کلم برگ سبز منبع خوبی از کلسیم، پتاسیم و منگنز می‌باشد. لازم به ذکر است که کلم برگ سبز به عنوان یکی دیگر از اعضای خانواده براسیکا منبع خوبی از ترکیبات فنلی و آنتی اکسیدان‌ها می‌باشد. سطح بالای آنتی اکسیدان در این نوع از سبزیجات پروتئین‌دار با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات همراه است. طبق مطالعات انجام شده مشخص شد که سبزیجات cruciferous نیز احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهند. این نوع از سبزیجات پروتئین‌دار همچنین می‌توانند به اسید‌های صفراوی موجود در روده افراد متصل شده و به کاهش کلسترول کمک نمایند. در نظر داشته باشید که پخت و بخار پز آن، این مزیت را افزایش خواهد داد. افراد می‌توانند این سبزی را هم به صورت خام و هم پخته شده در انواع سالاد‌ها و غذاها به کار ببرند. در هر ۳۶ گرم کلم برگ خرد شده ۰٫۹ گرم پروتئین وجود دارد، این در حالی است که ۱۰۰ گرم کلم برگ سبز حاوی ۲٫۵ گرم پروتئین می‌باشد. پروتئین ۲۰ درصد از کالری را در این نوع از سبزیجات تشکیل می‌دهد.

_ کلم بروکلی

کلم بروکلی یکی از سبزیجات پروتئین‌دار پرطرفدار است. بروکلی هم به صورت خام و هم به صورت پخته شده در انواع غذاها و سالادها استفاده می‌شود. ۱ قاشق سوپ‌خوری بروکلی خرد شده می‌تواند ۲٫۶ گرم پروتئین از جمله تمام اسید آمینه ضروری بدن را فراهم کند. کلم بروکلی حاوی مقدار زیادی فولات، منگنز، پتاسیم، فسفر، ویتامین C و ویتامین K می‌باشد. لازم به ذکر است که یک فنجان کلم بروکلی تنها حاوی ۳۱ کالری است. کلم بروکلی مقدار زیادی از ترکیبات گیاهی و فلاونوئیدها همانند کپسفور را ایجاد کرده و می‌تواند مزایای آنتی اکسیدانی و ضد التهابی را فراهم کند. بروکلی دارای مقادیر زیادی گلوکوزینولات و ترکیباتی بوده که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک نماید. بخار کلم بروکلی ظریفت بالاتری از سبزی خردل برای اتصال به اسید‌های صفراوی دارد، بنابراین مصرف بروکلی بخارپز می‌تواند باعث کاهش سطح کلسترول در خون افراد شود. علاوه بر این، بروکلی می‌تواند سلامت کبد را با تحریکات سم‌زدایی و تولید ترکیبات آنتی اکسیدانی، تضمین نماید. کلم بروکلی می‌تواند به صورت بخارپز، برشته و یا پخته شده در انواع سوپ‌ها مورد استفاده قرار گیرد. شما می‌توانید از این کلم برای تزیین و غذاهای سفارشی خود نیز استفاده نمایید. به طور متوسط در هر ۹۱ گرم بروکلی خرد شده ۲٫۶ گرم پروتئین یافت می‌شود، این در حالی است که ۱۰۰ گرم بروکلی حاوی ۲٫۸ گرم پروتئین خواهد بود. پروتئین ۲۰ درصد از کالری در کلم بروکلی را تشکیل می‌دهد.

_ باک چوی (نوعی کلم برگ چینی)

کلم چینی که با نام Bok Choy نیز شناخته می‌شود یکی از منابع خوب و مهم از پروتئین گیاهی به حساب می‌آید. ۷۰ گرم از این کلم حاوی ۱ گرم پروتئین بوده و یک منبع عالی از فولات، کلسیم، پتاسیم، منگنز، آهن، ویتامین A، ویتامین C و ویتامین K می‌باشد. برخی از مطالعات انجام شده حاکی از آن است که کلم چینی غنی شده از ترکیباتی با فعالیت آنتی اکسیدانی می‌باشد. ظاهرا برگ‌های بیرونی این کلم خاصیت آنتی اکسیدانی بیشتری داشته و علاوه بر آن مشخص شده است که این کلم دارای خواص ضد التهابی نیز می‌باشد. برخی از مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف بالای سبزیجات پروتئین‌دار براسیکا مانند کلم چینی، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. علاوه بر این، مطالعه حیوانی نشان داد که مصرف مکمل‌های پودر کلم چینی خطر ابتلا به سرطان کبد را نیز کاهش خواهد داد. کلم چینی در بسیاری از دستور العمل‌های آسیایی مانند کاهو، کیمچی، سوپ و غیره استفاده می‌گردد. لازم به ذکر است که ۷۰ گرم کلم چینی خرد شده حاوی ۱ گرم پروتئین بوده و این در حالی است که ۱۰۰ گرم کلم چینی حاوی ۱٫۵ گرم پروتئین می‌باشد. پروتئین ۲۸ درصد از کالری آن را تشکیل می‌دهد.

_ جوانه یونجه

جوانه یونجه کالری بسیار کمی داشته اما غنی شده از مواد مغذی است. یک فنجان جوانه یونجه ۱٫۳ گرم پروتئین را برای بدن فراهم می‌کند. این سبزی همچنین مقادیر قابل توجهی از فولات، ویتامین B، آهن، منیزیم، فسفر، روی، مس، ویتامین K و ویتامین C را به خود اختصاص داده است. چند مطالعه انجام شده بر روی حیوانات نشان داد که جوانه یونجه می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش دهد، همچنین در مطالعه‌ای ۱۵ نفر از افراد دارای سطح بالایی از چربی خون با ۴۰ گرم دانه یونجه تحت درمان قرار گرفتند. نتیجه کار این افراد ۱۷ درصد کاهش کلسترول و ۱۸ درصد کاهش کلسترول LDL بد گزارش شد. طبق تحقیقات نشان داده شده است که جوانه یونجه باعث کاهش التهاب، کاهش علائم یائسگی و کمک به درمان و جلوگیری از پوکی استخوان خواهد شد. همانطور که گفته شد یک فنجان جوانه یونجه حاوی ۱٫۳ گرم پروتئین بوده، این در حالی است که ۱۰۰ گرم از کپسول آن ۴ گرم پروتئین را در خود گنجانده است. پروتئین ۴۲ درصد از کالری آن را تشکیل می‌دهد.

_ مارچوبه

مارچوبه یکی دیگر از سبزیجات پروتئین‌دار و محبوبی بوده که مواد مغذی بالایی را به خود اختصاص می‌دهد. ۱۳۴ گرم از آن حاوی ۲٫۹ گرم پروتئین بوده و یک منبع عالی از ویتامین B، فولات، مس، منگنز، فسفر، منیزیم، ویتامین A و ویتامین K می‌باشد، همچنین طبق تحقیقات به نظر می‌رسد سبزیجات پروتئین‌دار همانند مارچوبه دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی باشد. مارچوبه را می‌توان به صورت‌های مختلف از جمله کباب شده، بخارپز، پخته شده و سرخ شده استفاده کرد و مصرف آن خصوصا در انواع سالاد‌ها طعم بی‌نظیری به آن خواهد داد. همانطور که گفته شد؛ ۱۳۴ گرم مارچوبه شامل ۲٫۹ گرم پروتئین بوده و این در حالی است که ۱۰۰ گرم مارچوبه ۲٫۲ گرم پروتئین را در خود گنجانده است. پروتئین ۲۷ درصد از کالری آن را تشکیل می‌دهد.

_ سبزی خردل

سبزی خردل متعلق به خانواده براسیکا بوده و شباهت بسیاری به کلم بروکلی دارد اما طعم آن کاملا متمایز است. ۱ قاشق سوپ‌خوری از آن می‌تواند ۱٫۵ گرم پروتئین و ۳۴۸ درصد RDI برای ویتامین K و ۱۱۸ درصد RDI برای ویتامین A را فراهم سازد. سبزی خردل همچنین یک منبع غنی از منگنز، کلسیم، پتاسیم ، ویتامین B، ویتامین C و ویتامین E است. سبزی خردل نیز همانند سایر گیاهان حاوی ترکیبات فنلی بوده و خواص آنتی اکسیدانی را به ارمغان خواهد آورد. یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که بخار سبزیجات خردل باعث افزایش توانایی آنها برای اتصال به اسید‌های صفراوی خواهد شد. این امر می‌تواند به آن‌ها در کاهش کلسترول کمک نماید. این سبزی می‌تواند به صورت آب‌پز، بخار‌پز در انواع سوپ‌ها و حتی به صورت خام در سالادها مورد استفاده قرار گیرد. ۵۶ گرم سبزی خردل خرد شده حاوی ۱٫۵ گرم پروتئین بوده، این در حالی است که ۱۰۰ گرم سبوس خردل حاوی ۲٫۷ گرم پروتئین می‌باشد. پروتئین ۲۵ درصد از کالری در سبزیجات خردل را تشکیل می‌دهد.

_ جوانه‌های بروکسل

افراد می‌توانند از جوانه‌های بروکسل در رژیم غذایی خود استفاده کنند. آن‌ها منبع خوبی از پروتئین، فیبر و ویتامین می‌باشند. هر ۱ قاشق سوپ خوری (۸۸ گرم) از جوانه‌های بروکسل حاوی ۳ گرم پروتئین و ۳٫۳ گرم فیبر است. جوانه‌های بروکسل غنی شده از فولات، منگنز، منیزیم، پتاسیم، آهن، کلسیم و ویتامین‌های K، C، A و B6 هستند. طبق مطالعات انجام شده بر روی حیوانات مشخص شد که جوانه‌های بروکسل می‌توانند رشد و سلامت باکتری‌های روده را افزایش داده و همچنین باعث تولید اسید‌های چرب کوتاه مدت در روده شوند. همانطور که گفته شد، در هر ۸۸ گرم جوانه بروکسل میزان ۳ گرم پروتئین موجود بوده که این مقدار درون هر ۱۰۰ گرم از آن ۳٫۴ گرم پروتئین را در بر می‌گیرد. پروتئین ۱۹ درصد از کالری این ماده غذایی را تشکیل می‌دهد.

_ گل کلم

گل کلم نیز یکی دیگر از سبزیجات پروتئین‌دار بوده و مانند کلم بروکلی مقدار زیادی از پروتئین را برای تعداد کالری‌هایی که ارائه می‌دهد فراهم خواهد کرد. در هر ۱۰۰ گرم گل کلم ۲ گرم پروتئین و ۲۵ گرم کالری یافت شده و منبع عالی از ویتامین C، ویتامین K و مواد معدنی مانند پتاسیم، منگنز، منیزیم، فسفر، کلسیم و آهن محسوب می‌شود. گل کلم نیز حاوی مقادیر بالایی از ترکیب گلوکوزینولات به نام سینگرین است. به نظر می‌رسد که این امر خاصیت ضد سرطانی، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی را به همراه داشته باشد. محتوای گلوکوزینولات موجود در گل کلم می‌تواند در هنگام پخته شدن به طور قابل توجهی کاهش یابد، بنابراین بهتر است آن را به صورت خام مصرف کنید. با این‌حال، گل کلم دارای آنتی اکسیدان‌هایی بوده که در طول پخت و پز حفظ و حتی بخار پز شده و پخت آن در مایکروویو نیز می‌تواند به این خاصیت قوت ببخشد. گل کلم نیز مانند بسیاری از سبزیجات پروتئین‌دار دیگر به دلیل ظرفیت پذیرش اسید‌های صفراوی، امکان کاهش کلسترول را به همراه دارد. لازم به ذکر است که گل کلم بخار پز شده این ظرفیت را افزایش خواهد داد. این گیاه در انواع مختلف غذاها مورد استفاده قرار گرفته و در هر ۱۰۰ گرم از آن حدود ۲ گرم پروتئین یافت می‌شود. پروتئین ۱۹ درصد از کالری آن را تشکیل می‌دهد.

_ آووکادو

آووکادو، یک ماده غذایی کامل با ۱۴ ماده معدنی مفید برای تحریک رشد بدن مثل آهن و مس است که برای خون‌سازی مفیدند یا سدیم و پتاسیم موجود در آووکادو تعادل شیمیایی بدن را حفظ می‏‌کنند. این خوردنی که گاهی آن را به عنوان میوه هم مصرف می‌کنند به دلیل نداشتن نشاسته، قندخون را در طول روز متعادل نگه می‌‏دارد و بنابراین برای افراد دیابتی و افراد دچار هیپوگلیسمی (افت قند خون) مناسب است.
آووکادو از نظر چربی خیلی غنی است در حالی که سایر میوه‌ها و سبزی‌ها این طور نیستند. همچنین حاوی مقدار زیادی ویتامین‏ A، ویتامین‏‌های گروه B و غنی از آنتی‌اکسیدان‏‌هایی مثل ویتامین E ،C و لوتئین (رنگدانه گیاهی) است.

_ ذرت

این ماده خوراکی منبع سرشاری از پروتئین و همچنین حاوی میزان فراوانی کاروتنوئید است. سبزیجات حاوی این ترکیب به کاهش خطر ابتلا به «دژنراسیون ماکولا» که یک عارضه چشمی است، کمک می‌کند.

_ سیب‌زمینی

سرخ کردن سیب‌زمینی پروتئین آن را از بین نمی‌برد و پختن یا آب‌پز کردن آن محتویات کالری موجود در سیب زمینی را پایین می‌آورد.

_ نخودفرنگی

مصرف این ماده خوراکی به دلیل دارا بودن میزان بالایی از پروتئین، کربوهیدرات‌ها، فیبر خوراکی و منیزیم برای حفظ سلامت توصیه می‌شود.

_ باقلا

باقلا نیز همچون تعداد زیادی از سبزیجات دیگر به دلیل دارا بودن پروتئین می‌تواند منبع مناسبی برای تامین نیاز بدن به این ماده مغذی باشد.

_ میوه‌ها

پروتئین میوه‌ها در مجموع از سبزیجات و حبوبات کمتر است. یازده درصد از ماده خشک گرمک پروتئین است که تقریبا ۳/۱ مقدار پروتئین بعضی از سبزی‌ها است. ۷٫۵ درصد توت‌فرنگی تازه پروتئین است، در حالی که ۷٫۲ درصد پرتقال را پروتئین تشکیل می‌دهد. موز و هندوانه به ترتیب ۶٫۴ و ۵٫۱ درصد پروتئین دارند و پروتئن سایر میوه‌ها کمتر از ۵ درصد است.

 

منابع:

۱- asanteb.com

۲- mankan.me

۳- isna.ir

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( استوما در نوزادان شیرخوار چیست؟ )

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , بهداشت کودکان , والدین موفق , بارداری و زایمان , سوال و پاسخ ,

_ استوما (Stoma) چیست؟
استوما یا مجرای کاذب (به انگلیسی: Stoma ) یک مجرای خروجی ایجاد شده توسط جراحی در سطح بدن است که جایگزین سوراخ طبیعی می‌شود.
کلمه استوما در اصل به معنای دهان یا ورودی است. بیمارانی که تحت عمل جراحی استومی قرار می‏‌گیرند، روی شکم خود دهان‌ه‏ای به نام استوما دارند. استوما در حقیقت قسمتی از روده است که از شکم خارج شده و توسط بخیه به جدار شکم ثابت می‏شود و مواد دفعی بدن از طریق آن خارج می‏‌شود.
در این صورت افرادی که تحت عمل جراحی استومی قرار می‏‌گیرند، قادر نیستند مانند افراد عادی دفع ادرار ومدفوع داشته باشند و دفع، ادرار یا مدفوع، از طریق استوما صورت می‌گیرد.
اغلب نوزادان؛ انسداد روده و مشکل دفع دارند و نوزادانی که زود به دنیا آمده‌اند به دلیل کامل نشدن سیستم روده این اتفاق صورت می‌گیرد و حتی نوزادان لاغر هم این مشکل را دارند.

هدف از استوما در دوران کودکی در طی اصلاح جراحی ناهنجاری‌های مادرزادی، پس از تروما و / یا تعویض روده، درمان بیماری التهابی روده، اختلالات حرکتی روده، عفونت‌ها و بدخیمی از دستگاه گوارش و یا سیستم ادراری انجام می‌شود. هنگامی که مقعد مسدود شده است و دفع صورت نمی‌گیرد پزشک روش استوما را تجویز می‌کند.
استوما به‌طور کلی یک عمل موقت است تا جراحی قطعی انجام شود. در بیشتر مواقع تشکیل استوم در دوران کودکی در دوران نوزادی صورت می‌گیرد.
این عمل جراحی به کودکان این شانس را می‌دهد تا زندگی بهتر داشته باشند. خوشبختانه استوما در نوزادان موقت است.

_ استومی (Ostomy) چیست؟
هر چند در گفتگوها و حتی برخی نوشته‏‌ها “استومی” و “استوما” را معادل هم بکار می‎برند اما در تعریف استومی می‏‌بایست یک تفاوت بسیار کوچک بین این دو کلمه را در نظر گرفت. معمولا به قسمتی از روده، که از جداره شکم بیرون گذاشته شده است “استوما” گفته می‎شود و به این عمل یعنی تعبیه سوراخی در جداره شکم و قرار دادن استوما از میان آن و بر روی شکم استومی اطلاق می‎گردد. یعنی بطور خلاصه “در عمل استومی برای بیمار استوما تعبیه می‎شود.”

_ انواع استومی چیست؟
بصورت کلی می‏‌توان استومی را به روش‎های گوناگونی دسته‌بندی کرد اما آن چیزی که بیشتر در این‌جا مدنظر است استومی‏‌های دفعی است، یعنی انواع استومی که از آن‌ها مواد دفعی مانند ادرار و مدفوع خارج می‎شوند.
با در نظر داشتن این موضوع این نوع استومی‏‌ها به سه گروه کلی کلستومی، ایلئوستومی، و یوروستومی تقسیم می‎شوند. لازم به ذکر است که هر کدام از این گروه‏‌ها با توجه به شرایط بیمار و بیماری و یا تکنیک جراحی به زیر گروه‎های متنوع دیگری ممکن است تقسیم شوند.

_ انواع استوما چیست؟
انواع استوما را نیز می‎توان بر اساس شکل آنها تقسیم بندی کرد. مانند: Loop Ostoma و Double-Barrel Ostoma

_ آیا سایز استوما تغییر می‏‌کند؟
به‌طور طبیعی در چند ماه اول پس از انجام جراحی محل استوما کمی متورم است و برای کنترل مواد دفعی استوما نیاز به استفاده از کیسه‌هایی با سوراخ‏‌های بزرگ‏‌تر از حد عادی می‏‌باشد.
به همین دلیل بهتر است در هفته‌‏ها و ماه‌‏های اول پس از جراحی هنگام تعویض کیسه استوما مجدداً تعیین سایز شود. در دوره پس از عمل اولیه، باید یک کیسه شفاف و قابل شستشو استفاده شود.
به خصوص در صورت استفاده از کیسه‏‌های قابل برش، اگر اندازه برش بزرگ‌‏تر از اندازه استوما باشد، ترشحات نشت خواهد کرد. و استفاده از کیسه نامناسب می‌تواند باعث ناراحتی ناخوشایند بیمار شود.
دو طرح کیسه وجود دارد
۱- یک کیسه یک تکه‌ایی که مهره چسبی به آن متصل است.
۲- کیسه دو تکه‌ایی که مهره چسبی جداگانه از کیسه متصل است.

_ برآمدگی استوما از سطح پوست چه قدر است؟
برآمدگی استوما از سطح پوست باید حدود ۲ سانتی‏‌متر باشد. این برآمدگی اجازه می‏‌دهد مواد دفعی به طور مستقیم داخل کیسه تخلیه شود. این حالت از ایجاد مشکلات پوستی اطراف استوما جلوگیری می‌کند.
اگر استوما کاملاً هم سطح با پوست باشد، ترشحات به‏‌جای این‌که داخل کیسه تخلیـه شود، مستقیماً روی لبه چسب کیسه می‏‌ریـزد و از چسبیـدن مطلوب آن جلوگیـری می‏‌کند. استومای فرورفته نیز باعث نفوذ ترشحات به زیر چسب کیسه و جدا شدن آن خواهد شد.
جوری باید استوم قرار گرفته باشد که کودک قادر به دیدن استوم خود باشد. استوما باید روی ماهیچه راست شکمی قرار گیرد. روی استوم به هیچ‌عنوان کمربند چیزی نبندید باید سطح استوما آزاد و صاف باشد. برای تعویض باید نوزاد دراز بکشد. و با دستکش یک‌بار مصرف دست‌تان باشد برای تعویض. با استفاده از یک دست با دقت کیسه قدیمی را با دقت بردارید، در صورت لزوم، از بین برنده‌های غیرالکلی استفاده کنید. الکل را نباید بر روی نوزادان کوچک استفاده کنید.
پوست را باید با آب‌گرم و گاز استریل باید تمیز کنند. به هیچ‌عنوان از پنبه استفاده نکنید. و بعد با گاز استریل پوست نوزاد را خشک کنید و اطمینان حاصل کنید که پوست خشک است. رنگ استوما سالم قرمز / صورتی رنگ است. رنگ آن بسیار مهم است به‌خصوص در دوره پس از عمل، به‌طور منظم رنگ استوما را بررسی کنید. و در صورت تیره‌تر شدن به پزشک‌تان اطلاع دهید. تغییر پانسمان هر ۴ ساعت یک‌بار صورت بگیرد.
در اوایل دوره پس از عمل، تمام استوماها به صورت ادرار دفع می‌شود. والدین باید دقت کنند به تغییر اندازه و شکل استوما پس از شش هفته به اندازه واقعی آن کاهش یابد.

_ آیا استوما دردناک است؟
خیر، استوما فاقد پایانه های عصبی حس درد است و به همین دلیل هیچگونه احساس دردی ندارد.
خونریزی استوما امری طبیعی است اما اگر بیش از حد باشد به پزشک‌تان اطلاع دهید.

_ کلستومی چیست؟
کلستومی انحراف مسیر روده بزرگ است که به‏وسیله جراحی ایجاد می‏‌شود. در این حالت روده بزرگ به دو قسمت تقسیم می‏‌شود. بخش انتهایی یا درون شکم بخیه می‏‌شود و یا از شکم خارج می‏‌گردد. تصمیم‌‏گیری در مورد خارج کردن بخش انتهایی روده به نوع جراحی و علت انجام آن بستگی دارد. بخش اولیه روده بزرگ به صورت استوما از پوست شکم خارج و مواد دفعی آن داخل کیسه جمع‏‌آوری می‏‌شود.
بسته به محل برش روده و محل قرارگیری استوما مدفوع ممکن است قوام سفت یا شل داشته باشد. اگر استوما مربوط به کولون صعودی و یا عرضی باشد، مدفوع معمولاً حالت شل دارد. در صورتی که کلستومی مربوط به ناحیه سیگموئید باشد، مدفوع معمولاً فرم یافته است و قوام سفتی دارد.
کودکان مبتلا به کولوستمی امکان استفاده از پلاگین کالوستومی را دارند.

_ ایلئوستومی چیست؟
ایلئوستومی انحراف مسیر روده کوچک است که به‏وسیله جراحی ایجاد می‌‏شود. در ایلئوستومی روده باریک در ناحیه ایلئوم به دو بخش تقسیم می‌‏شود. قسمت اول روده از پوست شکم خارج می‏‌شود و به بیرون راه می‏‌یابد و استوما را تشکیل می‌‏دهد. در حالتی که ایلئوستومی دائمی باشد، بخش‌‏های باقی‏مانده دستگاه گوارش نیز از شکم خارج می‏‌شود. در این حالت مدفوع از استوما خارج می‏‌شود و بیمار باید از کیسه‌‏های مخصوص برای جمع‌‏آوری مدفوع استفاده کند زیرا دفع مدفوع از استوما در این شرایط ارادی نمی‌‏باشد.
مدفوع خروجی ایلئوستومی معمولاً حالت مایع و نرم دارد و با توجه به این که دارای آنزیم‏‌های روده‏ای می‏‌باشد، برای پوست اطراف استوما زیان‏‌آور است.

_ یوروستومی چیست؟
یوروستومی ایجاد انحراف در مسیر دستگاه ادراری به وسیله جراحی است. تمام یوروستومی‏‌ها ادرار را قبل از رسیدن به مثانه از طریق سوراخ استوما تخلیه می‌‏کنند و انواع مختلفی دارند.

_ استومی موقت چیست؟
همان‏‌طور که از نامش پیداست، استومی موقت فقط برای مدت زمان مشخصی روی شکم تعبیه می‏‌شود و پس از طی زمان، آن بخش از روده دوباره به داخل شکم باز گردانده می‏‌شود. به بیان ساده‏تر بیمار فقط برای مدت محدودی استومیت خواهد بود.
معمولاً استومی موقت در مواقعی تعبیه می‏‌شود که جراح بعداً قصد آناستوموز (پیوند) و بخیه کردن دو سر روده را دارد یا می‏‌خواهد به بخیه‏‌های ایجاد شده استراحت بدهد. یوروستومی موقت نیز هنگامی ایجاد می‏شود که مثانه خارج نشده است.
استومی‏‌های موقت معمولاً در موارد اورژانسی مانند تصادفات شدید اتومبیل با آسیب به احشای شکم و لگن و… و هم‏چنین در مرحله اول جراحی آناستوموز ایلیوآنال ایجاد می‏‌شوند. اغلب اوقات این استوماها برای استراحت دادن به روده و بخیه کردن مجدد دو سر آن ایجاد می‏‌شوند.

_ لوپ استوما (Loop Ostoma) چیست؟
شایع‏ترین شکل استومی موقت، لوپ استومی است. در این روش قسمت کوچکی از روده از طریق شکافی که روی پوست شکم ایجاد می‏‌شود، بیرون شکم قرار می‏‌گیرد و یک میله پلاستیکی کوچک که راد (Rod) نامیده می‏‌شود بین روده و پوست قرار می‏‌گیرد تا از بازگشتن روده به داخل شکم جلوگیری کند. این میله پلاستیکی چند روز بعد که زخم جراحی بهبود می‏یابد و دیگر احتمال برگشت روده به داخل شکم وجود ندارد، خارج می‏‌شود. جراح شکافی روی دیواره جلویی لوپ روده که بیرون از شکم قرار گرفته است ایجاد می‏‌کند. در این روش روده به‌طور کامل برش نمی‏‌خورد بلکه فقط برش در دیواره قدامی ایجاد می‏‌شود.
نتیجه این جراحی ایجاد دو استوما است که کاملاً به هم چسبیده‌اند. یکی از این استوماها به سیستم گوارش فوقانی ربط دارد و مواد دفعی از طریق آن خارج می‌شود. استومای دوم به قسمت تحتانی لوله گوارش مربوط است که کار خاصی انجام نمی‏‌دهد و فقط موکوس ترشح می‏‌کند. به این استوما موکوس فیستولا (Mucous Fistula) نیز گفته می‏‌شود. موکوس ترشحات روده است که نقش لغزنده و قابل عبور ساختن لوله گوارش را بر عهده دارد.
دفع موکوس از موکوس فیستولا و حتی از مقعد امری طبیعی است و به هیچ وجه جای نگرانی نمی‏‌باشد. بعضی مواقع ممکن است موکوس فیستولا به قدری کوچک باشد که بیمار متوجه وجود آن نشود و هنگام ترشح موکوس از آن دچار نگرانی شود. به هر حال ترشح موکوس امری طبیعی است.

_ استومای (Double-Barrel) چیست؟
در این جراحی نیز همانند لوپ استوما قسمت کوچکی از روده از طریق ایجاد شکاف در شکم به بیرون راه می‏‌یابد. تنها تفاوت لوپ استوما با Double Barrel این است که در Double Barrel دو سر روده به‌طور کامل برش می‏‌خورد و از هم جدا می‏‌شود و روده به دو نیمه تقسیم می‏‌شود.
یکی از این بخش‌‏ها استومای اصلی را تشکیل می‏‌دهد که مواد دفعی از طریق آن خارج می‏‌شود و نیمه دیگر موکوس فیستولا را تشکیل می‏‌دهد. این دو قسمت به دیواره روده دوخته می‏‌شوند. موکوس فیستولا فقط ترشح موکوس دارد و برای کنترل آن نیاز به کیسه نیست و فقط با قرار دادن یک گاز تمیز روی آن ترشحات کنترل می‏‌شود.
در این روش بهتر است استوما و موکوس فیستولا با فاصله مناسب از یکدیگر تعبیه شوند تا بیمار به راحتی بتواند کیسه را روی استوما بچسباند.

_ استومیت چیست؟
استومیت به افرادی گفته می‎شود که تحت عمل جراحی استومی قرار گرفته و در حال حاضر روی شکم خود استوما داشته و دفع مدفوع یا ادرار از طریق آن صورت می‏‌گیرد. گاهی در برخی از منابع به فردی که کلستومی دارد کلستومیت گفته می‎شود و همچنین به افراد دارای ایلئوستومی و یوروستومی به ترتیب ایلئوستومیت و یوروستومیت اطلاق می‎گردد.

 

منابع:

۱- ostomy.ir

۲- gosh.nhs.uk

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( دردی که از گردن تا سر انگشتان کشیده می‌شود، چیست؟ )

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , سوال و پاسخ

 

دردی از گردن به کتف و شانه و پس از آن از طریق دست تا سر انگشتان کشیده می‌شود. آهی ناشی از درد گرفتگی ناحیه سرشانه که به سراغ خیلی‌ها که کار یا ورزش سنگین می‌کنند، اجسام سنگین را بی‌خیال از عواقبش جابه‌جا می‌کنند و از اثرات مثبت ورزش کردن نیز غافل هستند، می‌آید حتی گاهی درد شانه که ناحیه کتف، گردن و دست‌ها را درگیر می‌کند باعث بی‌حسی و سوزن سوزن شدن و یا ضعف این مناطق نیز می‌شود که توسط ریشه عصب تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند.

چنین علائمی معمولا بر اثر انجام مکرر کاری در حالت اشتباه بدنی ایجاد می‌شود و منجر به وارد آمدن فشار روی نواحی فوق می‌شود. متخصصان، بروز این علائم را نشانه ابتلا به سندرومی می‌دانند که در آن عروق خونی و اعصاب پشت کتف و ستون فقرات تحت فشار قرار می‌گیرد. هنگامی که درد تا سر انگشتان کشیده می‌شود. توانایی انجام بسیاری از وظایف معمول مانند چنگ زدن یا بلند کردن اجسام، نوشتن، تایپ کردن و یا لباس پوشیدن را کاهش دهند. که در بیشتر مواقع درد یک طرف بدن است اما در دو طرف بدن ممکن اتفاق بیافتد.

علائم و نشانه‌ این نوع دردها در هر بیمار می‌تواند به‌طور گسترده‌ای متفاوت باشد و ممکن‌ست همیشه الگوی قابل پیش‌بینی را دنبال نکنند.

_ شانه‌های دردسرساز‌ست

آسیب‌دیدگی شبکه عصبی و عضلات ناحیه کتف، گردن و شانه می‌تواند عامل بروز دردهای شدید و ناتوان کننده، بخصوص در حرکات مربوط به دست‌ها بشود. اما سوال اصلی اینجاست که چه اتفاقاتی منجر به بروز چنین علائمی می‌شود؟

۱- سوزش، بی‌حسی و یا درد ممکن است از گردن به شانه و / یا پایین بازو و به انگشت شست برسد. ضعف ممکن است در شانه یا بازو دیده شود.
۲- سوزش، بی‌حس شدن و / یا درد ممکن است از طریق بازو و به انگشت اشاره منتشر شود. ضعف ممکن است در جلوی بازو (دو طرفه یا مچ دست) رخ دهد.
۳- سوزش، بی‌حسی و / یا درد ممکن است در بازو و به انگشت میانی احساس شود. ضعف ممکن است در پشت بازوی فوقانی ( triceps ) تجربه شود.
۴- سوزش، بی‌حسی و / یا درد ممکن است از بازو و داخل انگشت کوچک ساطع شود. قدرت گرفتن کاهش یابد.

گاهی اوقات علائم ریدیکولوپاتی ( radiculopathy ) گردنی یا می‌تواند بالاتر از ستون‌فقرات رخ دهد. که در حالت نادر التهاب و درد فشرده عصب در چندتا از مهره‌های ستون‌فقرات درد منتشر شده باشد.

_ ریدیکولوپاتی ( radiculopathy ) که معمولا ً به عنوان عصب گردن شناخته می‌شود، به مجموعه‌ای از شرایطی که در آن یک یا چند عصب آسیب‌دیده‌اند و درست کار نمی‌کنند ( ناخوشی ( یک نوروپاتی) ) گفته می‌شود. این می‌تواند منجر به درد ( ریشه‌ایی )، ضعف، بی‌حسی و یا مشکل کنترل ماهیچه‌های خاص شود.

سندرومی که باعث درد شانه‌ها، گردن و بی‌حسی انگشتان می‌شود نیز ممکن است ناشی از ورزش‌های سنگین چون وزنه‌برداری، جراحت‌ها یا وجود نقص‌های مادرزادی در ناحیه گردن باشد. از شایع‌ترین دلایل بروز این سندروم صدمه جسمی ناشی از حوادث رانندگی و آسیب‌های مکرر هنگام کار یا فعالیت‌های ورزشی است. حتی آسیبی در گذشته می‌تواند در زمان حال به بروز این سندروم منجر شود و گاهی حتی پزشکان قادر به تشخیص دلیل اصلی آن نیستند.

_ ورزش کنید، اما پس از گرم کردن بدن

به قرار گرفتن در حالت های غلط در کنار انجام کار سنگین و واردشدن فشار غیرمعمول ناشی از آن به گردن چون ظرف شستن‌های طولانی و کشیدگی عضلات ناشی از ورزش‌های غلط به عنوان عوامل موثر در بروز درد شانه و کتف اشاره می‌کند.

ورزش‌هایی چون بسکتبال و والیبال اگر پس از گرم کردن بدن انجام شود، مشکلی برای عضلات گردن و کتف ایجاد نمی‌کند، اما باید توجه داشت انجام هر کاری به دفعات پیاپی باعث فرسایش بافت بدن می‌شود و اگر کاری را بارها انجام دهیم ـ مانند تایپ کردن برای مدت طولانی یا بالا نگهداشتن اجسام بالای سر به‌طور مکرر ـ ممکن است باعث آسیب رسیدن به عضلات و اعصاب شانه و گردن شود. همین طور شانه‌های افتاده و نگهداشتن دست‌ها جلوی بدن می‌تواند باعث فشردگی عضلات همین ناحیه شود.

شاید بسیاری تصور کنند کودکان دچار آسیب‌دیدگی عضلات ناحیه کتف و شانه نمی‌شوند، چون معمولا اجسام سنگین را جابه‌جا نمی‌کنند، اما دانش آموزانی که از کوله پشتی‌های سنگین و بخصوص تک بند استفاده می‌کنند، به‌طور جدی در معرض این آسیب‌ها قرار دارند.

_ تشخیص صحیح و درمان سریع

تشخیص درست و دقیق دردهای شانه و این که بیشتر کدام نواحی را درگیر کرده است در روند درمان و پاسخگویی به آن بسیار تاثیر دارد حتی ارائه نشدن راهکارهای درمانی سریع و بموقع می‌تواند در سالمندان به افزایش کم تحرکی و بروز خشکی مفاصل منجر بشود.

این نوع آسیب‌ها با عکس، نوار عصب و ام. آر. آی ممکن است و درمان آن از درمان‌های ساده خانگی چون کم حرکت دادن عضو، گرم کردن و در موارد درد بسیار شدید، سرد کردن عضلات گردن و شانه سپس بهره‌گیری از فیزیوتراپی، ماساژدرمانی، طب سوزنی و داروهای خوراکی و تزریقی متغیر است.
نکته مهم این است که درمان دردهای شانه و گردن اگر به علت آسیب‌دیدگی عضلات پشت کتف باشد، طی مدت کوتاهی به درمان پاسخ می‌دهد، اما اگر مربوط به ضایعات تاندونی شانه باشد به مدت زمان بیشتری از چند هفته تا یک ماه نیاز دارد.

شانه‌ها بیش از هر مفصل دیگری در بدن حرکت دارد بنابراین اگر شانه‌تان آسیب ببیند، حتی کار کردن با دست برای‌تان دشوار می‌شود. پس باید بشدت از این عضو پرکار بدن‌ محافظت کنید.

راهکارهای مراقبتی از شانه و گردن نیز چندان مشکل نیست. تنها لازم است تا آنجا که ممکن است از برداشتن اجسام سنگین چون کیسه‌های میوه یا خریدهای خانه و کیف‌های دستی سنگین خودداری کنید. اگر احساس درد در شانه می‌کنید از ایستادن در وسایل نقلیه عمومی و گرفتن دستگیره در بالای سر خودداری کنید. از طرف دیگر، با ورزش کردن سبک و مرتب به تقویت عضلات گردن و شانه خود کمک کنید، اما قبل از ورزش حداقل یک ربع بدن‌تان را گرم کنید. شاید توجه دادن مادرانی که فرزند کوچک دارند به این نکته ضروری باشد که کودک‌شان را هنگام شست وشو نزدیک به بدن خود نگه دارند تا به گردن و شانه‌شان فشار مضاعفی وارد نشود.

منبع: spine-health.com

0
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

سوال و پاسخ ( علائم انسداد روده کودکان زیر ۲ سال چیست؟)

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,بهداشت کودکان , سوال و پاسخ

 

این گزارش در سایت‌های healthofchildren.com و kidshealth.org منتشر شده است.

انسداد روده یا «قولنج الیاوسی» (بسته شدن روده) (به انگلیسی: Ileus) توقف جریان رو به جلو و پیشروی محتویات روده بخاطر «راه بند» های مختلف است و می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالخوردگی، انسان را گریبان‌گیر کند. این بیماری یک خطر جانی بسیار مهم محسوب می‌شود که بایستی سریعاً بوسیله پزشک متخصص (ترجیحا جراح) درمان شود. به گفته منابع مرجع، تنها راه درمان عمل جراحی است. این نقطه «بن‌بست» در هر مکانی از لوله گوارش یعنی روده امکان‌پذیر است، چه روده بزرگ و چه روده باریک. این اتفاق زمانی می‌افتد که روده در خود پیچیده می‌شود هنگامی که مواد غذایی در روده در حال حرکت است و انقباضات ریتمیک رخ می‌دهد حرکت موادغذایی در روده متوقف می‌شود. و علائم بالینی عموماً بر اساس مکان بسته شدن روده متفاوت هستند. نشانه‌های آن معمولاً شامل حالت تهوع و استفراغ، دل‌درد کولیکی و عدم توانایی دفع گاز یا مدفوع است. انسداد روده بیشتر به خاطر چسبندگی‌های داخل شکم، درهم‌روی روده، غده‌های روده، فتق روده (ورود روده به یک محل سست یا پارگی در دیوارهٔ شکم)، گره خوردن یا چرخیدن روده و در کمتر موارد کرم روده، آبسه (دمل)های داخل شکمی، سنگ کیسه صفرا، بیماری‌های کلیوی که سطح پتاسیم کاهش یابد، مواد مخدر و بعضی داروهای شیمی‌درمانی مانند وینبلاستین (Velban، Velsar) و وین کریستین (Oncovin، Vincasar PES، Vincrex) همچنین می توانند باعث ایجاد بیماری و اجسام خارجی ایجاد می‌شود. و یکی دیگر از علل رایج انسداد روده، تخریب یا کاهش جریان خون به شکم است و روده می‌تواند تورم و خونریزی داشته باشد. افرادی که عمل جراحی شکم کرده‌اند بیشتر احتمال دارند که انسداد روده را تجربه کنند.
شایع‌ترین عوارض شکمی در کودکان زیر ۲ سال انسداد روده است.
و در سن ۱ تا ۴ سالگی، از هر ۱۰۰۰ نفر نوزاد برای ۱ نفر اتفاق بیافتد و در نوزادان ۵ تا ۹ ماه رایج است، اگرچه کودکان بزرگ‌تر نیز می‌توانند آن را داشته باشند. و پسرها بیشتر از دخترها از خواب بیدار می‌شوند.

شایع‌ترین عفونت در نوزادان مبتلا به فیبروز سیستیک ( انسداد یک ماده سبز تیره در روده نوزادان ) است.
فیبروز سیستیک ( به انگلیسی: Cystic Fibrosis) به صورت مخفف (به انگلیسی : CF) یا نوعی بیماری دگرگشتی (سوخت‌وساز) بدن است که بر اثر آن ترشحات در بخش‌های از بدن سفت و چسبنده می‌شوند.

_ زمانی که روده فعالیت خود را متوقف می‌کند این علائم رخ می‌دهد:
• گرفتگی شکمی
• اختلال شکمی (درد به دلیل افزایش استحکام افزایش می‌یابد)
• تهوع، استفراغ، و / یا اسهال / مایع زرد و سبز تلخ مزه
• عدم عبور گاز یا مدفوع
• کودک مبتلا زانو را به سمت قفسه سینه می‌کشد.
• به‌دلیل درد شدید کودک با صدای بلند گریه می‌کند.
• درد معمولا می‌آید و می‌رود.
• خرخر کردن به خاطر درد

اگر نوزاد دفع گاز دارد روده مسدود نشده است ولی باید احتیاط کنید نوزاد مستعد انسداد روده می‌باشد.
با ادامه بیماری، ممکن است کودک به تدریج ضعیف‌تر شود. کودک ممکن است تب داشته باشد و به نظر بیاید که دچار شوک شده است. در این‌حالت کمبود جریان خون در بدن صورت می‌گیرد و با کاهش ضربان قلب و فشارخون مواجه می‌شود.
در برخی از کودکان مبتلا ممکن است فقط خواب‌آلود به نظر برسند و در دیگر کودکان امکان دارد استفراغی صورت نگیرد فقط تغییر مدفوع یا تورم شکم داشته باشد.

_ علل
اغلب اوقات، پزشکان نمی‌دانند چه چیزی سبب بروز ابتلا به عفونت می‌شود، در برخی موارد ممکن است بیماری التهاب معده و روده و یا ” آنفلوآنزای معده ” را دنبال کند. عفونت‌های دستگاه گوارش باکتریایی یا ویروسی ممکن است سبب ایجاد تورم بافت لنفاوی عفونی شود که روده را به سمت رحم منتقل می‌کند که ممکن است بخشی از روده را به سمت دیگر کشیده شود.
در کودکانی که از ۳ ماهگی یا بالاتر از ۵ سال سن دارند، احتمال ابتلا به اینفوگرافی به علت شرایطی مانند غدد لنفاوی بزرگ، تومور یا رگ‌های خونی در روده ایجاد می‌شود.

_ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
باید با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی تماس گرفته شود، نیز به این دلایل باید با پزشک تماس گرفته شده .هنگامی که در کودک حرکات طبیعی روده ای را نمی‌تواند تجربه کند یا علائم انسداد روده را دارد یا درد مداوم شکم و یبوست مزمن یا طولانی مدت.

_ تشخیص و درمان
در طول این دیدار ، پزشک درباره سلامت کلی خانواده، هر داروهایی که کودک مصرف می‌کند و هر گونه آلرژی که ممکن است کودک داشته باشد ، سوال خواهد کرد .
در مرحله بعد ، پزشک کودک را معاینه خواهد کرد و توجه ویژه‌ای به شکم او خواهد داشت که ممکن است متورم و یا نرم باشد. و با گوشی (استتوسکوپ ) به شکم کودک مبتلا به انسداد روده گوش می‌دهد. صداهای روده‌ای کم و یا وجود ندارد.
که نشان می‌دهد حرکت در روده متوقف شده است یا خیر.
که می‌توان با اشعه X شکم، اسکن کامپیوتری (سیتی اسکن) یا سونوگرافی تایید کرد. اگر کودک مبتلا به انسداد روده باشد ممکن است لازم باشد تست‌های تهاجمی مانند آنمی باریم یا سری GI فوق را انجام دهد. و همچنین آزمایش‌های خون ممکن است در تشخیص یبوست سودمند باشد.
بیماران ممکن است با استراحت در یک بیمارستان و استراحت روده درمان شوند. و بیماران از طریق لوله تغذیه شوند. که یک لوله از طریق بینی وارد گلو و شکم و روده می‌شود و سپس محتویات آنها از هم جدا می شوند به خصوص در جایی که یک مانع مکانیکی یا مرگ ( نکروز ) بافت روده وجود دارد، جراحی ممکن است ضروری باشد.
درمان‌های دارویی که باعث تحرک روده ای می شوند مانند cisapride و vasopressin ( Pitressin ) ، تجویز می‌شوند.

_ درمان جایگزین
پزشکان درمان جایگزین را پیشنهاد می‌دهند از طریق یک رژیم غذای خوب با فیبر بالا، چربی کم و با دریافت مایع کافی.
کودکانی که جراحی کردند. با مدیریت بر روی مقدار غذایی که مصرف می‌کنند و مایع کافی که دریافت می‌کنند و اصلاح هر گونه اختلالات الکترولیت نظیر پتاسیم کم.
نتیجه جراحی معمولا موقت و حدود ۲۴تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد.

_ پیش‌گیری
بیشتر موارد یبوست قابل پیشگیری نیست. جراحی برای از بین بردن تومور یا سایر انسداد روده می‌تواند به جلوگیری از عود مجدد کمک کند.

_ نگرانی‌های والدین
هنگامی که فرزندشان با بیماری انسداد روده تشخیص داده می‌شود، والدین ممکن است در مورد ضرورت جراحی برای اصلاح مشکل نگران باشند. جراحی، تنها در شرایط اضطراری پزشکی و برای بیماران که درمان‌های که با راه‌های درمان جایگزین ( رژیم غذای خوب فیبر بالا و چربی کم و دریافت کافی ) جواب ندهد، در نظر گرفته می‌شود.
با تاخیر درمان دنبال شود آسیبی که به کودک زده می‌شود غیر قابل برگشت است و احتمال پاره شدن روده، عفونت و مرگ را در کودک افزایش می‌دهد.

منابع:

۱- سایت kidshealth.org

۲- سایت healthofchildren.com

0
1 2 3 4 7