دیابت نوع ۱ را بهتر بشناسیم
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
دیابت نوع ۱ که در گذشته دیابت وابسته به انسولین نامیده می‌شد و هر سنی را دربر می‌گیرد اما در کودکان و جوانان شایع‌تر است. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ قادر به تولید انسولین کافی نمی‌باشد. این نوع دربرگیرنده ۵–۱۰٪ از انواع دیابت است. در این نوع از دیابت تخریب سلولی سلولهای بتا در پانکراس اتفاق می‌افتد. در دیابت نوع ۱، پانکراس هیچ انسولینی ترشح نمی‌کند، انسولین هورمونی است که بدن را قادر می‌سازد تا گلوکز موجود در غذا را به انرژی تبدیل کند. چنانچه قند موجود در خون نتواند وارد سلول‌ها شود، در رگ‌ها انباشته شده و نتیجه آن افزایش قند خون است. قند خون بالا به مرور زمان می‌تواند تأثیرات جبران ناپذیری را بر روی اعضای مختلف بدن داشته باشد. با وجود اینکه از دیابت نوع ۱ اغلب به عنوان دیابت دوره نوجوانی یاد می‌شود ولی امکان ابتلای به آن در هر سنی وجود دارد. تشخیص سریع و به موقع این بیماری می‌تواند از عوارض و مشکلات آتی آن همچون ناراحتی‌های قلبی، نابینایی، فشار خون بالا، اختلالات عصبی و نارسایی‌های کلیوی پیشگیری کند. البته دیابتی‌های نوع ۱ علاوه بر انسولین، به ورزش منظم و رژیم غذایی سالم نیز احتیاج دارند.
چه عاملی سبب ابتلا به دیابت نوع ۱ می‌شود؟
علت ابتلا به دیابت نوع ۱ هنوز ناشناخته است البته تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی ،سابقه خانوادگی و فاکتورهای محیطی مثل ویروس در ایجاد بیماری دخالت داشته باشند.
علائم دیابت نوع ۱
شروع دیابت نوع ۱ می‌تواند علائم ذیل را به دنبال داشته باشد.
تکرر ادرار (پلی اوری)
پرنوشی
تشنگی و خشکی دهان به‌طور غیرطبیعی
خستگی مفرط یا کمبود انرژی
خشکی وخارش پوست
از بین رفتن حس بخش‌های انتهایی اندام‌ها یا احساس گزگز ومورمور در آن‌ها
دیابت نوع ۱ چگونه درمان می‌شود؟
بر خلاف مبتلایان به دیابت نوع ۲ که در مراحل اولیه نیاز به انسولین ندارند و اگر با وجود مصرف قرص‌های ضد‌دیابت درتنظیم قند خون ناتوان بودند باید از انسولین استفاده کنند، مبتلایان به دیابت نوع ۱ هرگز نمی‌توانند از دارو استفاده نمایند.
هدف انسولین درمانی این است که کار انسولین ترشح شده در بدن را تقلید کند.
یکی از فاکتورهای کلیدی در انسولین درمانی افراد دیابتی، این است که گلوگز خون را به دقت کنترل کند و کمک کند تا میزان قتد خون تا حد ممکن به حد طبیعی نزدیک گردد. بیماران دیابتی باید با پزشک خود در مورد میزان گلوکز خون هدف خود مشورت نمایند. همچنین تعیین میزان A1C بسیار مهم است.
A1C آزمایشی است که نشان می‌دهد کنترل دیابت شما طی ۲ تا ۳ ماه گذشته چگونه بوده است.
با کنترل قند خون و رساندن آن به حد طبیعی شما می‌توانید از بسیاری از مشکلاتی که سایر افراد دیابتی با آن مواجه هستند، پیشگیری نمایید.
افراد دیابتی مستعد ابتلا به چه مشکلاتی هستند؟
خون در سراسر بدن شما جاری است و زمانی که میزان گلوکز موجود در خون بالا باشد، محیطی را که ارگان‌های مختلف بدن در آن وظایف خود را انجام می‌دهند، مختل می‌سازد. در این هنگام بدن شما علایمی را ظاهر می‌سازد تا نشان دهد که اوضاع داخلی بدن شما مناسب نیست، این علایم، همان علایمی هستند که افراد دیابتی تجربه می‌کنند. اگر این وضعیت که تحت عوامل مختلف ایجاد می‌گردد، بدون درمان رها شود، سبب ایجاد مشکلاتی مثل حمله‌های قلبی، سکته، کوری، نارسایی کلیه و بیماری رگ‌های خونی می‌گردد که ممکن است سبب قطع عضو، آسیب های عصبی و ناتوانی جنسی شود.
البته پیشگیری نقش مهمی در کاهش این مشکلات خواهد داشت. با کنترل قند خون‌تان می‌توانید به بدن خود کمک کنید تا اعمال خود را تا حد ممکن به صورت مطلوب انجام دهد. با این کار شانس تجربه مشکلات ناشی از قند خون بالا را کاهش خواهید داد.
آیا دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری است؟
هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع ۱ وجود ندارد. با وجود این حقیقت، شما می‌توانید با اجرای مراقبت‌های دیابتی و میزان هموگلوبین A1C نرمال و کنترل دقیق قند خون، شانس ایجاد مشکلات ناشی از دیابت را کاهش دهید. کلینیک‌ها و مراکز درمانی بسیاری هستند که به شما کمک می‌کنند تا با استفاده از برنامه‌های جامع درمانی تا حد ممکن به سلامتی دست یابید.
برای کنترل دیابت نوع یک فقط باید انسولین تزریق نمود؟
اگرچه کنترل دیابت نوع اول بدون تزریق انسولین امکان‌پذیر نیست، ولی فرد مبتلا می تواند با داشتن شیوه زندگی سالم اعم از تغذیه مناسب، فعالیت بدنی و کنترل استرس در کنترل قند خون موفقیت بیشتری داشته باشد که این، نیاز به انسولین را برای فرد مبتلا محدودتر می‌نماید.
علاوه بر این تغییر شیوه زندگی بروز عوارض دیابت را به تاخیر خواهد انداخت.
منابع:
۱- دانشنامه آزاد
۲- سایت تبیان