سوال و پاسخ ( علل اسپاسم معده چیست؟)
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, سوال و پاسخ
اسپاسم معده انقباض عضلات شکمی (abs)، معده یا روده است. بسته به این که کدام بخشی از بدن اسپاسم دارد و چقدر این اسپاسم شدید است، ممکن است احساس درد عضلانی جزئی و یا گرفتگی شدید معده نیز داشته باشید. در اغلب موارد، اسپاسم معده به خودی خود بیضرر است، اما میتواند نشانهای از یک بیماری زمینهای باشند.
_ علل اسپاسم معده
شناسایی علل اسپاسم معده میتواند به شما در درمان این علامت کمک کند.
_ فشار عضله
فشار بیش از حد بر روی عضلات شکمی میتواند باعث ایجاد اسپاسم شود. اسپاسم ناشی از فشار عضلانی، بیشتر در افرادی که ورزشهای شدید و مکرر را انجام میدهند، دیده میشود.
_ سایر علائم فشار عضلانی عبارتند از:
حساسیت یا درد در عضلات شکمی
دردی که با حرکت کردن بدتر میشود
_ کمآبی
خارج شدن الکترولیتها از بدن که ناشی از تعریق، استفراغ، و اسهال است ممکن است اسپاسم عضلانی در بدن، از جمله بر روی معده ایجاد کند. این عارضه زمانی اتفاق میافتد، که عضلات به مواد الکترولیتی مانند کلسیم، پتاسیم و منیزیم دسترسی ندارند. هنگامی که این الکترولیتها در بدن کم هستند، عضلات ممکن است کارکرد غیرمعمول و تسخیر شدهای داشته باشند.
_ سایر علائم کمآبی بدن عبارتند از:
تشنگی شدید
سردرد
سرگیجه
ادرار تیره زرد
_ تجمع گاز
تجمع گاز در معده میتواند باعث ایجاد اسپاسم روده شود. زیرا بدن شما تلاش میکند گاز را آزاد کند. اگر بدنتان زیاد گاز تولید میکند،
ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشید:
متورم یا نفخ معده
درد شدید معده
احساس پری معده
نیاز فوری به دفع گاز یا آروغ زدن
_ بیماری التهابی روده
این بیماریها، مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو (UC)، نوعی از بیماریهای مزمن التهابی هستند. بیماری کرون میتواند بر روی هر بخش از دستگاه گوارش تاثیر بگذارد، در حالی که UC تنها بر روی روده بزرگ تاثیر میگذارد. در هر دو حالت، التهاب باعث ایجاد اسپاسم روده میشود.
_ علائم دیگر بیماریهای التهابی روده عبارتند از:
اسهال
کاهش وزن
گرفتگی و درد شکم
خستگی
تعریق شبانه
یبوست
احساس نیاز فوری برای دفع مدفوع
_ سندرم روده تحریکپذیر
سندرم روده تحریکپذیر (IBS) یک بیماری مزمن است که بر روی روده بزرگ تاثیر میگذارد. این بیماری، مانند بیماریهای التهابی روده، تغییرات بافت رودهای ایجاد نمیکند، اما علائم مشابهای از جمله موارد زیر دارد:
درد معده یا گرفتگی
احساس نفخ
یبوست
اسهال (گاهی اوقات یبوست و اسهال با هم جایگزین میشوند)
گاز
_ گاستریت و گاستروانتریت
گاستریت و گاستروانتریت هر دو نوعی از التهاب معده هستند، اما در گاستروانتریت، روده نیز ملتهب میشود. عفونتهایی مانند هلیکوباکتر پیلوری، ویروس نوروالک و روتا ویروس معمولا این شرایط را ایجاد میکنند.
سایر نشانههای گاستریت و گاستروانتریت عبارتند از:
تهوع و استفراغ
اسهال (فقط در گاستروانتریت)
دل درد
نفخ
_ کولیت عفونی
کولیت میتواند موجب درد و گرفتگی شکم به علت سوزش و التهاب روده بزرگ شود که باعث ایجاد اسپاسم میشود. برخی از باکتریهایی که میتوانند باعث کولیت شوند شامل Clostridium، Salmonella و E. coli میباشند. انگلهایی مانند جیاردیا نیز می توانند باعث کولیت شوند.
_ انتروئید ایسکمیک و کولیت
گاهی اوقات کولیت ناشی از کمبود خون در روده کوچک و روده است. اسپاسم در این نوع کولیت نیز رخ میدهد.
_ یبوست
روده ممکن است زمانی که در معرض افزایش فشار درونی، مانند اتفاقی که در یبوست میافتد قرار میگیرد، دچار اسپاسم شود.
انسداد روده (ایلئوس)
انسداد روده زمانی رخ میدهد که روده “تنبل” یا “خواب آلوده” میشود. این بیماری میتواند به دلایلی زیر رخ دهد:
عفونت
التهاب
انجام جراحی؛ به ویژه در شکم
مصرف دارو
بیماری شدید
عدم فعالیت بدنی
انسداد روده باعث میشود که روده با هوا و مایعات پر شده و باعث اتساع و درد شود.
_ گاستروپارزی
گاستروپارزی اساسا نوعی انسداد روده است. این اختلال اغلب در افراد مبتلا به دیابت رخ میدهد و میتواند به خصوص پس از خوردن غذا باعث گرفتگی معده شود.
_ علل اسپاسم معده در دوران بارداری
اسپاسم معده یک اتفاق معمول در بارداری است. اکثر علل اسپاسم معده در دوران بارداری بیضرر هستند، اما اگر دچار درد و یا اسپاسم ثابت در یک محدوده زمانی معین شده اید، باید به پزشک مراجعه کنید.
برخی از علل اسپاسم معده در حاملگی عبارتند از:
تولید گاز
تولید گاز یک علامت رایج در بارداری است. این عارضه به این دلیل رخ میدهد که پروژسترون، برای حمایت از بارداری در بدن تولید میشود. این هورمون، ماهیچهها، از جمله ماهیچههای روده را شل میکند. که هضم غذا بر اثر این عارضه تسریع پیدا کند باعث میشود تا گاز به وجود بیاید.
_ سایر علائم تولید گاز عبارتند از:
نفخ
درد شدید معده
احساس پری معده
نیاز فوری به دفع گاز یا آروغ زدن
انقباض Braxton-Hicks
انقباض Braxton-Hicks، که به عنوان درد زایمان کاذب نیز شناخته میشود، اغلب در سه ماهه آخر بارداری اتفاق میافتد. این گرفتگیها معمولا مانند درد ناشی از سفت کردن عضلات بوده و به طور منظم رخ نمیدهند. این انقباضات بیضرر هستند، اما اگر آنها را تجربه میکنید، مخصوصا اگر کم کم به شکل منظم رخ میدهند، ایده خوبی است که با پزشک خود مشورت کنید.
_حرکت جنین در بدن مادر
هنگامی که کودک در رحم ضرباتی را به شکم مادر وارد می کند، ممکن است درد حاصل از آن مانند اسپاسم عضلانی در معده احساس شود، به خصوص در سه ماهه دوم. در این مرحله، کودک احتمالا به اندازه کافی بزرگ نیست که بتواند لگدهای قوی که شما آنها را احساس میکنید بزند، بنابراین حرکت او بیشتر شبیه اسپاسم احساس میشود.
_ کشش عضلات
عضلات شکم در حین بارداری، جهت ایجاد فضای مناسب برای نوزاد، کش میآید. هنگامی که عضلات کشش مییابند، ممکن است تلاش برای حفظ اندازه اصلی خود، گرفتگی ایجاد کند. کشش عضلات همچنین میتواند منجر به درد خفیف در لگن شود. اما این عارضه بخش عادی حاملگی در نظر گرفته میشود.
_ چه زمانی باید به دلیل وجود علل اسپاسم معده به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر موارد اسپاسم معده بیضرر هستند و بدون درمان خود به خود از بین میروند. اگر اسپاسم معده دردناک است یا زیاد اتفاق میافتد، ممکن است نشانه یک مشکل پزشکی جدیتر باشد. اگر در معرض اسپاسم معده همراه با هر کدام از این علائم هستید، به پزشک مراجعه کنید:
استفراغ
خون در مدفوع
درد شدید، به خصوص درد قفسه سینه
اسپاسم معده طولانی مدت یا تکراری
تب
تنگی نفس
اگر اسپاسم شکم در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کرده است یا موجب ناراحتی شما شده نیز باید به پزشک مراجعه کنید.
_ روشهای درمان خانگی برای تسکین فوری اسپاسم معده
اگر اسپاسم معده باعث ناراحتی شما میشود، راههایی وجود دارد که میتوانید برای کاهش این علامت از آنها استفاده کنید. برخی از درمانهای خانگی برای کاهش علل اسپاسم عضلانی طراحی شدهاند، در حالی که برخی عضلات معده را آرام میکنند تا اسپاسم متوقف شود.
اگر اسپاسم معده در دوران بارداری دارید، قبل از انجام هر گونه درمان خانگی، با پزشک مشورت کنید. انجام برخی از درمانهای خانگی ممکن است در دوران بارداری خطرناک باشند.
_ گرما درمانی
گرما میتواند به عضلات شکم کمک کند تا آرام شوند. این درمان به ویژه زمانی مفید است که فشار عضلانی یا بیش از حد باعث ایجاد اسپاسم شده است.
_ ماساژ
ماساژ عضلات شکم میتواند آنها را آرام کند.
_ چای بابونه
بابونه را میتوان برای آرام کردن معده و کمک به کنترل اسپاسم استفاده کرد. این روش یک درمان خانگی برای تولید گاز نیز در نظر گرفته میشود.
_ الکترولیتها
اگر اسپاسم معده به علت کم آبی بدن ایجاد شده باشد، ممکن است دریافت دوباره الکترولیتهای شما در درمان این علامت کمک کند. نوشیدن یک نوشیدنی ورزشی، بهترین راه برای دریافت الکترولیتها است.
با این حال، اگر سابقه نارسایی کلیه دارید، با احتیاط از این نوشیدنیها استفاده کنید، زیرا بعضی از الکترولیتها، به خصوص پتاسیم، میتوانند برای این افراد خطرناک باشند.
همچنین اگر به علت کمبود آب دچار سرگیجه شدهاید،، باید مقدار زیادی مایعات مصرف کنید. کمآبی شدید نیاز به درمان سریع در نزدیکترین مرکز اورژانس برای جایگزینی مایعات داخل وریدی دارد تا از شوک و آسیب به قلب، کبد، مغز و کلیه جلوگیری شود.
_ داروهای ضددرد
اگر اسپاسم معده دردناک است، ممکن است داروهای ضددرد (OTC) مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin) یا استامینوفن (Tylenol) کمک کننده باشد.
شما باید در مصرف داروهای ضد درد OTC احتیاط کنید. ایبوپروفن و داروهای مشابه میتوانند باعث ایجاد زخم معده و آسیب کلیوی شوند. مصرف استامینوفن در مقادیر زیادی میتواند باعث آسیب کبدی و حتی نارسایی کبدی شود. اگر احساس میکنید که باید بیشتر از این داروها مصرف کنید، باید با پزشک مشورت کنید.
_ آنتیاسیدها
اسید معده نیز میتواند باعث ایجاد گاستریت شود که یکی از علل اسپاسم معده میباشد. در این موارد، آنتیاسیدها یا مهارکنندههای پروتون پمپ خارج از نسخه میتوانند با کاهش اسید معده به اسپاسم کمک کنند.
_ استراحت
اگر اسپاسم ناشی از فشار عضلانی باشد، کاهش تمرینات ورزشی و استراحت دادن به عضلات شکم، اسپاسم شما را متوقف خواهد کرد.
_ درمانهای دیگر
اسپاسم معده ناشی از بیماریهایی مانند گاز، کم آبی و فشار عضلانی معمولا در خانه درمان میشود. سایر بیماریهای جدی که موجب اسپاسم معده میشوند معمولا نیاز به درمانهای پزشکی دارند.
پزشکتان سعی خواهد کرد علت اصلی اسپاسم معده را تعیین کند و با کشف این علت، آن را درمان کند.
درمانها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
آنتیبیوتیکها برای گاستریت یا گاستروانتریت ناشی از باکتری
داروهای آمینوسالیسیلات برای UC و بعضی موارد بیماری کرون
کورتیکواستروئیدها برای بیماری UC و کرون
داروهای ضداسپاسم اگر IBS یا اسپاسم بسیار شدیدی دارید که تحت درمانهای دیگر قرار نگرفته است.
_ جلوگیری از اسپاسم معده
اگر اسپاسم معده ناشی از بیماریهایی مانند بیماری التهابی روده یا IBS باشد، درمان این بیماریها بهترین روش برای جلوگیری از اسپاسم معده است. برای جلوگیری از اسپاسم معده ناشی از فشار عضلانی، گاز و یا کم آبی بدن، راههای زیر را امتحان کنید:
درست ورزش کنید. کار کردن زیاد بر روی عضلات ممکن است برای سلامتی شما مفید باشد، اما ورزش نادرست میتواند منجر به ایجاد صدمات شود.
از خارج شدن الکترولیتها که به علت کمآبی بدن رخ می دهد جلوگیری کنید.
تغییر رژیم غذایی ممکن است باعث جلوگیری از اسپاسم معده ناشی از گاز، گاستریت، IBS و اختلالات التهابی روده شود.
اگر گاز باعث اسپاسم معده شده محدود کردن مصرف فیبر ممکن است کمک کند. فیبر میتواند به افراد مبتلا به یبوست ناشی از IBS و گاستریت کمک کند.
مصرف الکل خود را محدود کنید.
مصرف غذاهای تند که می توانند معده شما را تحریک کرده و اسپاسم را بدتر کنند را محدود کنید.
غذاهای چرب نیز میتوانند علائم را در این شرایط تغییر دهند. بنابراین باید مصرف آنها نیز محدود شود.
اگر بیماری التهابی روده دارید، با پزشک مشورت کنید.
منبع: پیام سلامت