فلوکونازول (به انگلیسی: Fluconazole)
رده درمانی: عوامل ضد قارچ
اشکال دارویی: قرص، کپسول

این دارو بصورت کپسول و قرص خوراکی ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی‌گرم و همچنین سوسپانسیون خوراکی موجود می‌باشد. این دارو بطور عمده از طریق ادرار دفع می‌شود.

موارد مصرف فلوکونازول
فلوکونازول در درمان عفونت‌های قارچی دهان و حلق، مری، واژن و عفونت‌های سیستمیک ناشی از کاندیدا البیکنس و در درمان عفونت‌های قارچی پوست مصرف می‌شود. این دارو ممکن است به‌عنوان جایگزین آمفوتریسین در درمان عفونت‌های کریپتوکوکی نیز مصرف شود. فلوکونازول همچنین برای پیشگیری از عود مننژیت کریپتوکوکی در بیماران مبتلابه ایدز و پیشگیری از بروز عفونت‌های قارچی در بیماران تحت درمان با پرتو درمانی یا داروهای سیتوکسیک مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر فلوکونازول
فلوکونازول در قارچ‌های حساس به دارو ، آنزیم‌های وابسته به سیتوکروم P-405 را مهار می‌نماید وبیوسنتز دیواره سلولی را مختل می‌کند.

فارماکوکینتیک فلوکونازول
این دارو از راه خوراکی به خوبی جذب می‌شود. پس از جذب به‌طور گسترده در مایعات بدن منتشر می‌شود، اوج غلظت سرمی دارو ۲-۱ ساعت پس از مصرف خوراکی به دست می‌آید. نیمه عمر دفع دارو ۳۰ دقیقه است که در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه ممکن است افزایش یابد. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است.

منع مصرف فلوکونازول
در صورت ابتلای بیمار به عیب کار کبد یا پورفیری، این دارو نباید مصرف شود.

عوارض جانبی فلوکونازول
عوارض گزارش شده برای فلوکونازول عبارتند از: تهوع، استفراغ، درد شکم، سر درد، بثورات جلدی، کهیر وخارش، به ندرت کاهش پلاکت‌های خون، پاراستزی، ترس بیمار از نور، سر گیجه ،آلوبسید ، آنژیوادم و آنافیلاکسی، سندرم استیون- جانسون. همچنین در صورت مصرف طولانی مدت دارو ( بیش از ۱۴ روز ) احتمال بروز هپاتیت یا آسیب کشنده کبدی وجود دارد.

تداخلات دارویی فلوکونازول
در صورت مصرف همزمان ریفامپین با فلوکونازول به دلیل افزایش پتاسیم، غلظت سرمی فلوکونازول کاهش می‌یابد. فلوکونازول ممکن است در متابولیسم بعضی از داروها، از جمله فن توئین و داروهای سولفونیل اوره پایین آورنده قندخون، تداخل کند و غلظت سرمی این داروها را افزایش دهد. همچنین افزایش غلظت سرمی سیکلوسپورین، نورتریپتیلین و ترفنادین در صورت مصرف همزمان با این دارو گزارش شده‌اند که در مورد ترفنادین احتمال بروز واکنش های غیر عادی در ECG وجود دارد. فلوکونازول ممکن است اثر وارفارین را افزایش دهد.

هشدارها فلوکونازول
۱- در صورت نیاز به درمان طولانی مدت ( بیش از ۱۴ روز ) با این دارو، وضعیت کار کبد به طور بالینی و بیوشیمیایی حتماً باید قبل از شروع درمان، دو هفته پس از شروع درمان و پس از آن به‌طور ماهانه پیگیری شود.
۲- در صورت بروز علایم اختلال کار کبد، مصرف این دارو باید قطع شود.

داروهای هم گروه فلوکونازول
Itraconazole
Ketoconazole
Posaconazole
Voriconazole
Isavuconazole

مقدار و نحوه مصرف
مقدار تجویزی‌ فلوکونازول‌، طول‌ درمان‌، و برنامه‌ زمانی‌ درمان‌ براساس‌ محل‌ عفونت‌ قارچی‌ و پاسختان‌ به‌ دارو متفاوت‌ است‌. بنابراین میزان دقیق مصرف این دارو باید حتما توسط پزشک تعیین گردد. معمولا دوز مصرفی از ۱۰۰ میلی‌گرم تا ۸۰۰ میلی‌گرم به صورت روزانه می‌باشد. در برخی عفونت‌ها از جمله عفونت واژینال، درمان با مصرف یک عدد کپسول ۱۵۰ میلی‌گرم توسط پزشک تجویز می‌شود لذا از مصرف بیش از حد تجویز شده خودداری نمایید.

توجه: در موارد نادری مصرف داروی فلوکونازول موجب آسیب جدی به کبد و در نتیجه مرگ شده است. این مسئله به ویژه برای بیماران خاص بیشتر رخ می‌دهد. بنابراین در صورت بروز علایمی مانند تیره شدن ادرار، از دست دادن اشتها، کم رنگ شدن مدفوع، درد شدید معده و زرد شدن پوست و چشم باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

توجه: در صورت فراموش کردن دوز دارو در اولین فرصت آن را مصرف نمایید و از دو برابر نمودن دوزهای بعدی پرهیز کنید.

نکات مصرف قرص فلوکونازول

توصیه می‌شود جهت کاهش عوارض گوارشی، دارو را همراه با غذا مصرف نمایید.
در صورت بروز زردی، تغییر رنگ ادرار، بی رنگ شدن مدفوع، خارش و کاهش حجم ادرار به پزشک مراجعه نماید.
حتی‌ در صورت‌ احساس‌ بهبودی‌ دارو را تا آخر مصرف‌ کنید.
اگر ظرف‌ ۳ روز از درمان‌ با فلوکونازول‌ احساس‌ بهبودی‌ ندارید با پزشکتان‌ مشورت‌ کنید.
همزمان با این دارو به‌ هیچ‌ وجه‌ الکل‌ یا داروهای‌ حاوی‌ الکل‌ (برخی‌ از داروهای‌ سرماخوردگی‌) مصرف‌ نکنید.
در صورت مصرف بیش از ۱۴ روز این دارو، نیاز به آزمایشات خونی برای پایش وضعیت کبدی و کلیوی می‌باشد.
در صورتی که با مصرف این دارو علائم شما برطرف نشد و یا بدتر شد،به پزشک خود مراجعه نمایید.
خانم‌ها در صورتی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، در مدت درمان با این دارو باید از یک روش دیگر ضدبارداری علاوه بر قرص جهت پیشگیری از بارداری استفاده نمایند.
در صورت بروز لکه‌های قرمز بر روی پوست به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت تیرگی ادرار ،ضعف و خستگی شدید و زردی پوست یا چشم به پزشک خود اطلاع دهید.
توصیه می‌شود از مصرف این دارو در زمان رانندگی و یا انجام اموری که نیاز به هوشیاری کامل دارد، اجتناب شود.
در صورت مصرف این دارو قبل از انجام هر گونه عمل جراحی یا اقدام پزشکی جراح را از مصرف این دارو مطلع کنید.
مصرف این دارو در افراد مسن باید با احتیاط صورت گیرد.
مصرف فلوکونازول برای زنان باردار و شیرده مضر است. چرا که این دارو اثرات منفی بر جنین درون رحم می‌گذارد. از طرف دیگر چون این دارو به درون شیر مادر منتقل می‌شود مصرف آن در زمان شیردهی نوزاد توصیه نمی‌شود.

منبع: setare.com