دارونامه؛ آشنایی با آلندرونیت سدیم(Alendronate Sodium)، داروی پوکی‌استخوان - جامعه پزشکان ایران

بیماری‌‌ها و راه درمان, دارونامه , پیشگیری بهتر از درمان

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آلندرونیت سدیم (به انگلیسی: Alendronate Sodium)

نام تجاری:

®Fosamax
®Osteofos

گروه دارویی- درمانی:

مهارکننده تخریب استخوان به وسیله استئوکلاست‌ها؛
ضد استئوپورز (پوکی‌استخوان).

طبقه‌بندی در بارداری:

گروه C

اشکال دارویی:

قرص: ۱۰، ۳۵ و ۷۰ میلی‌گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

درمان پوکی‌استخوان در زنان یائسه و افزایش توده استخوانی در مردان

بالغین:

۱۰ میلی‌گرم روزانه (صبح) همراه آب حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه و یا آلندرونیت ۷۰ میلی‌گرم هفته ای یک بار (صبح) یا نیم ساعت قبل از غذا.

پیشگیری از پوکی‌استخوان

بالغین:

روزانه ۵ میلی‌گرم به فرم خوراکی نیم ساعت قبل از غذا.

درمان پاژه

بالغین:

روزانه ۴۰ میلی‌گرم حداقل به مدت شش ماه (قبل از غذا مصرف شود).

هایپرکلسمی بدخیم

بالغین:

روزانه ۱۰ میلی‌گرم به صورت ناشتا مصرف شود.

نکات با اهمیت:

آلندرونیت سدیم ممکن است سطح کلسیم و فسفات سرم را کاهش دهد.
واکنش درمانی مناسب نسبت به آلندرونیت سدیم به صورت افزایش توده استخوانی و نبود شکستگی‌های پاتولوژیک ظاهر می‌شود.
مدت مصرف الندرونیت توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.
مدت مصرف الندرونیت معمولا ۳ تا ۵ سال می‌باشد.
برای تعیین جایگزین آلندرونیت باید با پزشک خود مشورت کنید.
فوزامکس و استئوفوس نام تجاری خارجی این دارو می‌باشد (آلندرونیت خارجی).
از شایع‌ترین عوارض قرص استئوفوس می‌توان به سوزش معده، درد معده، تهوع، اسهال، یبوست، درد استخوان، درد مفصل و ماهیچه اشاره کرد.
در صورت تجربه مشکلاتی مانند درد قفسه سینه، درد حین بلعیدن و تشدید سوزش معده مصرف آلندرونیت سدیم را متوقف کرده و با متخصص خود تماس حاصل فرمایید.
اگر به مشکلاتی مانند افت کلسیم در خون مبتلا هستید و یا ماهیچه‌های مری شما مشکلاتی دارد پیش از مصرف آلندرونیت سدیم پزشک را در جریان قرار دهید.
در موارد نادر مصرف آلندرونیت سدیم سبب استئونکروز در فک می‌شود.
علائم این عارضه عبارت است از درد، بی‌حسی، قرمزی یا تورم لثه‌ها، از دست دادن دندان‌ها و یا کندی بهبود پس از انجام اقدامات دندانپزشکی.

موارد منع مصرف:

حساسیت شدید دارویی؛
هایپوکلسمی؛
نارسایی کلیوی (کلیرانس کراتینین کم‌تر از ۳۵ میلی‌لیتر در دقیقه).

موارد احتیاط:

زخم‌های گوارشی؛
گاستریت؛
دیسفاژی؛
دئودنیت؛
کلیرانس کراتینین ۳۵ تا ۶۰ میلی‌لیتر در دقیقه.

تداخلات دارویی:

تداخلات دارویی آلندرونیت عبارت است از:

آنتی‌اسیدها و مکمل‌های حاوی کلسیم جذب آلندرونیت سدیم را کاهش می‌دهند.
مصرف همزمان آلندرونیت با ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی و آسپرین عوارض گوارشی را تشدید می‌کند.
هورمون درمانی همراه با آلندرونیت مجاز نیست.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض قرص استئوفوس عبارت است از:

GI: تهوع، استفراغ، نفخ، اتساع شکم، یبوست یا اسهال، اختلال چشایی، بازگشت اسید به مری؛
CNS: سردرد؛
Metabolic: هایپوکلسمی و هایپوفسفاتمی.

مصرف در بارداری و شیردهی:

مصرف آلندرونیت در بارداری: مشخص نیست آیا مصرف آلندرونیت به جنین در حال رشد آسیب می‌رساند یا خیر، بنابراین اگر باردارید و یا قصد باردار شدن دارید پزشک معالج را در جریان قرار دهید.
مصرف آلندرونیت در شیردهی: مشخص نیست آیا آلندرونیت در شیر مادر ترشح می‌شود و چه تاثیراتی بر نوزاد شیرخوار به همراه دارد.
مصرف آلندرونیت در شیردهی باید با احتیاط باشد.

توجهات پزشکی – پرستاری:

قبل از شروع درمان با آلندرونیت آزمایشات مربوط به تراکم استخوان را انجام دهید.
سطح کلسیم و فسفر را اندازه گیری کنید.
علائم هایپوکلسمی را مورد توجه قرار دهید: اسپاسم عضلانی،احساس گزگز و مورمور ، گرفتگی حنجره.
علائم بیماری پاژه را بررسی کنید: بزرگی جمجمه، دردهای استخوانی، سردرد، افزایش آلکالین فسفاتاز.
برای درمان پاژه مدت مصرف الندرونیت حداقل شش ماه می‌باشد. آلندرونیت باید نیم ساعت قبل از غذا با یک لیوان آب مصرف شود.

توجهات بیمار – خانواده:

به بیمار توصیه کنید آلندرونیت را قبل از غذا و فقط با آب مصرف کند و برای جلوگیری از رفلاکس و تحریک مری تا نیم ساعت بعد از مصرف آلندرونیت به صورت عمودی بنشینید.
در طول مدت مصرف الندرونیت بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید و مرتبا مسواک بزنید.
در طول مدت مصرف الندرونیت از سیگار کشیدن و مصرف الکل اجتناب کنید.
زیرا این عوامل به استخوان ها آسیب رسانده و احتمال شکستگی را افزایش می‌دهد.
پیش از انجام اقدامات دندانپزشکی پزشک خود را در جریان مدت مصرف الندرونیت قرار دهید.
در صورت فراموش کردن یک دوز آلندرونیت دوز بعدی را دو برابر نکنید.
در مصرف مکمل‌های کلسیمی با پزشک مصرف کنید.
به ورزش و رژیم غذایی توجه داشته باشید.