علایم و درمان بیماری کبد چرب
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
متأسفانه امروزه بیماریهای کبدی رواج روزافزونی یافتهاند.عملکرد ضعیف کبد توانایی بدن در هضم مناسب غذا، جذب مواد مغذی، شکستن چربیها و دفع مواد سمی را کاهش میدهد. عارضههای گوناگونی موجب آسیب دیدن کبد میشوند، بیماری کبد چرب یکی از عارضههای کبد است که درصد شیوع بالایی در سراسر جهان دارد.
_ کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب را نمیتوان به تنهایی به عنوان یک بیماری تعریف کرد، بلکه عموماً آغازکننده بیماریها قلمداد میشود. اما حتی هنگامی که این بیماری در معاینههای بالینی تشخیص داده میشود، از این عبارت کلی برای تعریف آن استفاده میشود که “بیماری کبد چرب زمانی رخ میدهد که چربی اضافی در سلولهای کبد انباشته شود.
” تجمع بیش از حد چربی در سلولهای کبد و پر شدن فضاهای میان بافتی، این اندام را بزرگتر و سنگینتر از حالت طبیعی میسازد.
_ در پاسخ به این سوال که کبد چگونه چرب میشود؟
باید گفت بروز بیماری کبد چرب را به چند روش میتوان توضیح داد، مقبولترین توضیح این است که عملکرد کبد تا اندازهای دچار نقص میشود که دیگر نمیتواند چربیها را به خوبی بشکند و خارج کند.
توضیح دیگر این است که بگوییم استخراج چربی روده، یعنی محل تجزیه و جذب غذای مصرفی، افزایش مییابد.
کبد نیز چربیهای موجود در وعده غذایی را که توسط بدن جذب میشود تجزیه میکند. بنابراین اگر فردی به طور مستمر در مصرف چربی زیادهروی کند، میزان چربی بالایی به کبد میرسد. کبد نمیتواند فرایند متابولیسم را بر روی این مقدار زیاد چربی که در هر وعده رژیم غذایی وارد بدن میشود انجام دهد، و در نهایت چربی مازاد به صورت تریگلیسیریدها انباشته میشود.
این تجمع تدریجی چربی به التهاب کبد و آسیب دیدن سلولهای آن میانجامد که در نهایت به آن بیماری کبد چرب گفته می شود.
_ علایم
علایم بیماری کبد چرب بروز نمیکنند و بیماری با هیچ علامتی، به ویژه در ابتدای بیماری، همراه نیست. در صورت پیشرفت بیماری، معمولاً پس از سپری شدن چند سال یا حتی چند دهه، مشکلات مبهمی نظیر موارد زیر تجربه میشوند:
خستگی مزمن
کاهش وزن یا کماشتهایی
ضعف
حالت تهوع
گیجی، ضعف قوه تشخیص یا مشکل در تمرکز کردن
بیمار علاوه بر موارد فوق گاهی با علایم زیر نیز مواجه میشود:
درد مرکز یا قسمت راست بالای شکم
کبد بزرگ شده
تیره شدن رنگ پوست یا لک صورت، جوش صورت که معممولاً روی گردن یا زیربغل رخ میدهد.
سفید شدن زبان
بوی بد دهان
کهیر و حساسیتهای پوستی
خارش پوست
تعرق بیش از اندازه
بوی نامطبوع و زننده بدن
حلقههای تیره زیر چشم
زرد شدن چشم
قرمزی، تورم و خارش چشم (حساسیت چشم)
آکنه دوران بزرگسالی (آکنه روزاسه) ـ (جوشهای قرمز اطراف بینی، گونهها و چانه)
ظاهر شدن خالها و نقطههای مایل به قهوهای روی پوست مانند لک صورت (خالهای کبدی)
قرمز شدن کف پا و دست که گاهی با خارش و التهاب نیز همراه است.
سرخ شدن صورت یا افزایش تعداد رگهای خونی صورت (مویرگها/ رگها)
سردرد، سرگیجه و در مواردی تنگی نفس
_ علت و علل
مدرن شدن سریع کشورهای آسیایی افزایش میزان چاقی و مشکلات ناشی از آن را برای مردم این نواحی به ارمغان آورده است.
بیماری کبد چرب در دستکم ۲۵% جمعیت کشورهایی تشخیص داده میشود که چاقی در آن رواج گسترده دارد.
از دیگر علل و علت کبد چرب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
چاقی احتمال ابتلا به دیابت را افزایش میدهد، و بیمار دیابتی بیش از دیگران مستعد ابتلا به کبد چرب است. البته این بیماری خود به خود در بیمار دیابتی بروز نمییابد، بلکه دیابت مقاوم به انسولین به علاوه وجود چربی اضافی در بدن در نهایت باعث بروز این بیماری میشود.
در مورد رابطه هپاتیت با کبد چرب باید گفت یکی از عاملهای مؤثر در ابتلا به این بیماری، هپاتیت C است که التهاب کبد را به دنبال دارد، لازم به ذکر است که هپاتیت با کبد چرب تقاوت دارد.
کبد چرب معمولاً پیآمد مصرف مشروبات الکلی سنگین است؛ هر چند این عارضه تنها مشروب خواران را هدف قرار نمیدهد
و در میان افراد غیرالکلی نیز رواج دارد که علت آن عموماً مصرف طولانی مدت داروهای تجویزی، رژیم غذایی نامناسب، سوء تغذیه، بیماریهای خاص ناشی از سبک زندگی فردی مانند دیابت، چاقی یا سطح کلسترول بالا است.
یکی از مهمترین و شاخصترین عوامل ابتلا به این بیماری الکل و پس از آن چاقی است. چربی مازاد در ناحیهی شکم بیش از افزایش وزن کلی بدن به بیماری کبد چرب ارتباط مییابد.
اکثر افراد چاق از ضرورت کاهش وزن آگاه هستند، حال آن که تعداد انگشتشماری از آنان واقعاً قدمی در این راه برمیدارند. شاخص توده بدنی کمتر از ۲۵ به عنوان محدوده سلامت اکثر افراد قلمداد میشود، البته این میزان با توجه به قد و جنسیت فرد تغییر میکند.
بارداری و حاملگی نیز به دلیل به هم خوردن تعادل هورمونها در طی این دوره و همچنین افزایش وزن یکی از علل بیماری کبد چرب به شمار میرود.
اما پس از زایمان، کبد به خودی خود و بدون هیچ گونه درمان خاصی شروع به بهبود یافتن میکند و به ندرت لازم است تا برای بیماری کبدی ناشی از حاملگی برنامه درمانی خاصی در نظر گرفته شود.
_ انواع
دو نوع کبد چرب عبارتست از الکلی و غیر الکلی. اگر چه فرایند بروز هر دو نوع یکسان است. جهت تعیین شدت یا گرید کبد چرب برای آن یک نظام درجهبندی در نظر گرفته شده است. تشخیص درجه بیماری برای ارائه برنامه درمانی مناسب و بهبود سریع بیمار اهمیت دارد.
درجه یا گرید ۱ (نوع ۱): گونه سادهای که عملکرد کبد را مختل نمیسازد، اما همچنان نیازمند مدیریت است.
درجه یا گرید ۲ (نوع ۲): عارضهای متوسط که به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری باید تحت درمان قرار گیرد.
درجه یا گرید ۳ (نوع ۳): حالت شدید بیماری که معمولاً با بروز علائم کبد چرب توأم است.
_ در کودکان
بیماری کبد چرب کودکان رایجترین بیماری کبدی در بچه ها است. تقریباً ۱۰% کودکان عمدتاً به دلیل چاقی بیش از حد به بیماری کبد چرب غیرالکلی دچار میشوند. تخمین زده میشود که از هر ده کودک یک نفر اضافه وزن دارد.
برآوردی که ظرف یک دهه گذشته حدوداً سه برابر شده است. بیماری کبد چرب در میان تقریباً ۳% از کودکان و ۲۲ تا ۵۳ درصد از کودکان چاق رواج دارد.
بروز این عارضه در کودکان از سن چهارسالگی شروع میشود و احتمال ابتلا به آن با بالا رفتن سن فزونی مییابد، بنابراین در میان نوجوانان درصد شیوع بالاتری دارد. به علاوه دختران بیش از پسران به این بیماری دچار میشوند.
_در بارداری
چربی به ندرت در کبد مادران طی دوران بارداری انباشته و باعث بروز کبد چرب حاد بارداری می شود و خیلی به ندرت زندگی مادر و جنین را در معرض خطری جدی قرار میدهد و به از کار افتادگی کبد، کلیه، عفونت شدید یا خونریزی میانجامد.
دلیل این امر کاملاً مشخص نیست، اما احتمالاً هورمونها بدون تأثیر نیستند.
پس از تأیید تشخیص کبد چرب حاد حاملگی، پزشکان سعی میکنند تا هر چه سریعتر نوزاد را از رحم مادر خارج کنند. پس از آن هر چند مادر به مدت چند روز تحت مراقبتهای ویژه قرار میگیرد، اما عملکرد کبد غالباً ظرف چند هفته به حالت طبیعی برمیگردد.
_ تشخیص
همانطور که پیشتر اشاره شد، انباشت چربیهای مازاد در سلولهای کبد موجب التهاب درونی و آسیب دیدن سلولها میشود. آنزیمهای کبدی موجود در این اندام عملکردهای معینی را بر عهده دارند و زمان بروز آسیب در جریان خون آزاد میشوند. در آزمایشهای معمول خون افزایش آنزیمهای کبدی مشخص میشود و در نتیجه احتمال داده میشود که فرد به بیماری کبد چرب مبتلا شده است.
سپس با انجام آزمایشهای تصویر برداری عارضه کبد چرب تشخیص داده میشود که در صورت ابتلا به آن، کبد در سونوگرافی روشن دیده میشود
یا اکوژنیسیتهاش افزایش مییابد و در سی. تی. اسکن تراکم آن کمتر به نظر میآید.
با این حال در این روشهای تشخیصی شدت و نوع بیماری مشخص نمیشود و با ارزیابی نتایج آنها نمیتوان پی برد که آیا عارضه موضعی است یا انتشار آن در تمام این اندام شروع شده است. نمونه برداری از کبد بهترین گزینه برای انجام تشخیص کبد چرب است.
نمونهبرداری به صورت یک عمل بسته و با حداقل تهاجم تحت بیحسی موضعی انجام میشود، سوزن ظریفی برای بیرون کشیدن نمونه از محتویات و بافتهای کبد وارد بدن میشود و سپس نمونه به دست آمده به دقت با استفاده از میکروسکوپ برای تعیین وجود چربی داخل آن بررسی میشود.
_ درمان
بیمار و پزشک به کمک یکدیگر برنامهای را برای تغییر سبک زندگی تدوین میکنند. تغذیه و رژیم غذایی مناسب کبد چرب، افزایش فعالیت جسمی و ورزش کردن و مصرف داروی کبد چرب در صورت لزوم برای کنترل میزان کلسترول و قند خون عاملهای خطری را به حداقل میرساند که تصفیه چربی سلولهای کبد را به دنبال دارد.
کاهش وزن: باید به شیوهای مناسب و سالم انجام شود، حذف وعدههای غذایی و گرسنه ماندن برای مدتی طولانی صرفاً مشکل کبد را تشدید میکند. اما با پیگیری برنامه ورزشی منظم و سالم میتوان به تدریج به وزن مطلوب رسید.
انتخاب مواد غذایی مناسب: بیماران مبتلا به کبد چرب باید رژیم غذایی خود را محدود کنند. غذاهای پرچرب شامل فراوردههای لبنی پرچرب و گوشت قرمز باید کاملاً از برنامه غذایی حذف شود. از مصرف هر گونه محصولات غذایی فرآوری شده و غلات خودداری شود.
توصیه میشود رژیم غذایی با مواد قندی و نمک پایین رعایت شود و میوهها و سبزیجات خام بیشتری در وعدههای غذایی روزانه گنجانده شود تا آب بدن کم نشود.
قطع مصرف داروهای مشکلساز: مصرف داروهایی که تأثیر نامطلوب و منفی بر کبد چرب دارند باید متوقف شود و داروهایی کمخطرتر جایگزین آنها گردد.
ورزش کردن: کاهش چربی شکم به کمک ورزش کردن برای بیماران مبتلا به کبد چرب مفید است. دنبال کردن برنامه ورزشی روزانه وزن بدن را در حد مطلوب نگه میدارد و مانع بروز بسیاری از عارضهها میشود.
بااین وجود، بعضی از اختلالهای مرتبط با کبد چرب مانند کلسترول بالا، افزایش قند خون و چاقی را تنها میتوان با مداخلههای دارویی به صورتی کارآمد درمان کرد.
اگر این اختلالها تحت کنترل درنیایند، هر گونه تلاش در جهت درمان بیماری کبد چرب تلاشی بیهوده و محکوم به شکست است. بنابراین داروهایی مانند متفورمین برای درمان دیابت مقاوم به انسولین، داروهای استاتین برای مدیریت کلسترول بالا و داروهای رفع معضل چاقی تجویز میشوند.
_ رژیم غذایی
کی از عوامل مهم در درمان بیماری کبد چرب پرهیز از غذاهای مضر میباشد. در ادامه بعضی از رژیمهای غذایی مؤثر در درمان کبد چرب شرح داده میشوند:
پرهیز از کربوهیدراتهای بد مانند شکر و آرد تصفیه شده، نان سفید، انواع شیرینی، سودا و دیگر غذاهای تصفیه یا فرآوری شده. این مواد به تریگلیسرید، نوعی از چربی که درون کبد انباشته میشود، تبدیل میشوند.
مصرف کربوهیدراتهای سالم مانند محصولات فرآوری نشده و سبوسدار، سبزیجات (مانند فلفل و…)، میوهها (مانند گوجه فرنگی، توت فرنگی، انار، لیمو ترش و…) و حبوبات.
پرهیز از چربی بد. چربیهای بد چربیهای اشباع شده و ترانس هستند. مصرف گوشتهای پرچرب مانند گوشت گاو، بره، خوک و مرغ با پوست، لبنیات پرچرب، کره، پنیر، بستنی خامه و… مضر است. میزان چربیهای ترانس را میتوان به راحتی با خوددرای از مصرف دوناتها، کیکها، مافینها، کلوچهها و شیرینیهای صنعتی، تنقلات بسته بندی شده مانند چیپس، مارگارین، غذاهای سرخ شده و آماده، آب نبات و… کاهش داد.
مصرف چربیهای خوب یا چربیهای اشباع نشده مونو(یگانه) و پلی (چندگانه) چربیهای سالم به شمار میروند و یکی از موارد مورد توجه در درمان بیماری کبد چرب می باشد.
برای آشپزی از روغنهای سرد فشاری و اسیدهای پرب دارای امگا ۳ استفاده کنید. رون زیتون، روغن کانولا، روغن آفتابگردان، روغن بادام زمینی و روغن کنجد از روغنهای خوب به شمار میآیند. آووکادو، زیتون و خشکبار (بادام، بادام زمینی، فندق و…) بیشتری مصرف کنید.
موارد اشاره شده در دستهی چربیهای اشباع نشده مونو قرار میگیرند، از چربیهای اشباع نشده پلی میتوان روغن دانه سویا، روغن ذرت، روغن گلرنگ، گردو، تخمه کدو و آفتابگردان، کنجد، بذر کتان، ماهیهای چرب مانند قزلآلا، آزاد، تون، اسقومری، ساردین، شیر سویا و توفو را برشمرد.
به خاطر داشته باشید که اگرچه چربیهای خوب سالم و خوب هستند، اما مانند هر چیز دیگری با زیادهروی در مصرف خاصیت بد پیدا میکنند.
شکر و نمک کمتری استفاده کنید، مصرف این دو ماده موجب تشدید بیماری کبد چرب می شود. برای شروع میتوانید آب لیمو یا سرکه به غذا اضافه کنید تا غذا با نمک کمتر همچنان طعم دلخواه داشته باشد. از عسل ارگانیک و طبیعی به جای شکر تصفیه شده استفاده کنید.
هنگام پخت غذا، از افزودن ادویههایی مانند زردچوبه و زیره سبز غافل نشوید چون تأثیر فوقالعادهای در درمان کبد چرب دارند.
ویتامین E به عنوان یک آنتی اکسیدان از بدن در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد محافظت میکند. این تأثیر حفاظتی به ویژه برای کبد بسیار مفید است چون رادیکالهای آزاد در طول فرایند سمزدایی طبیعی تولید میشوند.
کربوهیدراتهای تصفیه شده مانند برنج سفید، نان سفید، ماکارونی و رشته و پاستا را باید از رژیم غذایی کاملاً حذف کرد.
چون غذاهای فراوری شده و آماده حاوی چربیهای مضر بیشتری هستند، باید از مصرفشان اجتناب کرد. برشتوکهای صبحانه نیز فراوری شده و بنابراین ممنوع هستند. همچنین چون محصولات صنعتیای مانند کیک، کلوچه، بیسکویت، پفک و…برای آماده شدن و پخت نیاز به چربی بیشتری دارند، باید از برنامه غذایی بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب حذف شوند.
_ تکنیک ۳ لیموترش
برای اینکه دچار مشکلات گوارشی نشوید لازم است که به طور منظم به فکر تمیز کردن کبدتان باشید. لیموترش میتواند باعث تحریک ترشح صفرا شده و تمام سموم و مواد زائد انباشتهشده در کبد را تمیز کند.
_ روش استفاده
سه عدد لیموترش را بدون برش دادن داخل یک ظرف حاوی آب سرد بیندازید. اجازه دهید آب به مدت سه دقیقه داغ شده و به جوش برسد. سپس آن را خنک و لیموترشها را از آن خارج کنید. آب لیموترشها را بگیرید و به همان آب اضافه کنید. هر روز صبح ناشتا و همچنین بین وعدههای غذایی از این آب لیموترش میل کنید.
برگهای خشک رزماری را دریابید
زمانی که کبد اشباع میشود نمیتواند به درستی به وظایفش عمل کند و اینگونه میشود که به زحمت میافتد. وقتی کبد درست کار نکنید گوارش شما نیز با مشکل مواجه میشود. رزماری باعث افزایش ترشح صفرا میشود که کبد را تمیز و به عملکرد خوب آن کمک میکند.
_ روش تهیه
۱۵ گرم برگ خشک رزماری را در یک لیتر آب ریخته و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کرده و روزانه چند فنجان از این جوشانده میل کنید.
_ افشرهی خوراکی نعنا
حالت تهوع، مشکلات کلیوی و حتی اختلالات جنسی و غیره میتواند ناشی از اشباع شدن کبد باشد. زمانی که ضایعات زیادی در کبد تجمع کرده باشد علائم زیادی را نشان میدهد. برای کمک به تمیز شدن و عملکرد خوب کبد میتوانید از افشرهی خوراکی نعنا استفاده کنید.
_ روش تهیه
دو قطره افشرهی خوراکی نعنا فلفلی را در یک قاشق چایخوری عسل بچکانید و در دهان بگذارید. همچنین میتوانید یک قطره افشرهی خوراکی رزماری، یک قطره افشرهی خوراکی نعنا و یک قطره افشرهی خوراکی ترخون را با هم مخلوط کرده و روزانه دو مرتبه کبدتان را خلاف عقربههای ساعت ماساژ دهید.
_ پاکسازی کبد با ریشهی گیاه قاصدک
برای تمیز کردن کبد یک دورهی درمانی با گیاه قاصدک را در پیش بگیرید. گیاه قاصدک ترشح صفرا را تحریک کرده و مواد زائد را از بدن دفع میکند. مواد زائدی که در کبد انباشته میشوند اجازه نمیدهند که توکسین های خون تصفیه و چربیها هضم شوند.
_ روش تهیه
برای هر ۱۵۰ میلیلیتر آب جوش یک تا چهار گرم ریشهی خشک گیاه قاصدک لازم دارید. این گیاه را دم کنید و روزانه سه تا چهار مرتبه میل کنید.
_ روغن زیتون extra virgine
روغن زیتون برای کبد بسیار فوقالعاده است به خاطر اینکه خواص ملینی دارد. این روغن کبد را تمیز و مشکلات کبدی را رفع میکند.
_ روش استفاده
روغن زیتون را با آب لیموترش مخلوط کنید. به مدت پنج روز با شکم خالی این ترکیب را بنوشید.
_ برگهای آرتیشو
آرتیشو یا همان کنگر فرنگی باعث تحریک ترشح صفرا میشود و به این ترتیب به دفع توکسینها یا همان سموم انباشته شده در کبد کمک میکند. محققان عصارهی این گیاه را به موشهای آزمایشگاهی تزریق کرده و خواص محافظتی آن را روی کبد مشاهده کردند.
روش استفاده
۱۰ تا ۲۰ برگ آرتیشو را در نیم تا یک لیتر آب و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. در طول روز بعد از غذا از این محلول میل کنید.
_ عصارهی گیاه خار مریم
نارسایی کبدی، سنگ صفرا، سیروز (التهاب مزمن بافت کبدی) و غیره. همهی اینها زمانی به وجود میآید که کبد اشباعشده و پر از سم باشد. از گیاه خارمریم میتوان برای تحریک ترشح صفرا و همچنین دفع مواد زائد انباشتهشده در کبد استفاده کرد.
روش استفاده
۲٫۵ گرم عصارهی گیاه خارمریم را با یک چهارم لیتر آب مخلوط کنید. هر روز قبل از غذا (سه مرتبه در روز) از این عصاره میل کنید. عصارهی این گیاه به صورت کپسول یا به شکل مایع در بازار وجود دارد.
_ زرشک
کبد را تقویت میکند و عملکرد آن را بهبود میبخشد. البته میزان مصرف بصورت مکمل ۴۰۰ میلیگرم در روز است. در صورت مصرف بیش از حد، باعث مسمومیت میشود. همچنین در زنان باردار ممکن است سبب سقط جنین شود و بهتر است زنان باردار از مصرف بیش از اندازهی آن خودداری کنند.
_ ارجنگ
به هضم غذا کمک میکند. به شکل تنتور در داروخانهها یافت میشود و میزان مصرف آن یک میلیلیتر در روز است. استفاده مداوم از آن سبب اسهال میشود. زنان باردار باید از مصرف آن پرهیز کنند.
_ ریشهی کوشاد یا جنتیانا
به هضم غذا کمک میکند و عملکرد کبد را بهبود میبخشد. بصورت قرص مکمل در داروخانه یافت میشود و روزانه ۳ تا ۶ قرص باید مصرف شود. عوارض جانبی شامل سردرد خفیف است.
_ گُلدن سیل (Golden seal)
تصفیه کننده کبد است. در صورتی که مکمل آن را مصرف میکنید حدود ۴ تا ۶ گرم در روز کافی است. عوارض جانبی شامل مشکلات هاضمه، عصبیت است. زنان باردار از مصرف آن باید پرهیز کنند.
_ پیشگیری از تجمع چربیها در کبد
نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربیها در اطراف کبد دارد، ضمن آنکه میتواند به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک کند.
افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آنها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک میتوانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آنکه در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوهها را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
علاوه بر این، درمانگران چینی بر این باورند که نوشیدن این چای گیاهی به صورت مستمر میتواند از ابتلا به سرطان کبد نیز پیشگیری کند.
_ کاهش جذب چربی با خارمریم
گیاه خارمریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماریهای کبدی استفاده میکنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، می تواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (LDL)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد.
به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب میشناسند و مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر میدانند. مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی میتواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلولهای کبدی را افزایش دهد.
_ با زنجبیل متابولیسم بدن را افزایش دهید
یکی دیگر از شیوههای کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندامهای داخلی گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته ۲ تا ۳ بار زنجبیل استفاده میکنند، می توانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوختوساز بدن و کاهش جذب چربیها بهرهمند شوند.
برای این منظور میتوانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعدههای غذایی میل کنید.
به اعتقاد برخی از درمانگران شیوههای طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماریهای کبد به ویژه کبد چرب موثر است.
نوشیدن این دمنوش میتواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعدههایی که غذای چرب خوردهاید بسیار اهمیت دارد.
_ سویا
یکی از مهمترین عواملی که میتواند از رسوب چربیها در بافت کبد جلوگیری کند، اصلاح رژیم غذایی است. به گفته محققان جایگزین کردن سویا و پروتئین گیاهی به جای پروتئین حیوانی به ویژه گوشت قرمز میتواند تاثیر زیادی در کاهش جذب چربی و تریگلیسیرید در بافت کبد داشته باشد.
از این رو، درمانگران به افراد مستعد ابتلا به کبد چرب و التهاب کبد توصیه میکنند در طول هفته برای تهیه غذاهای خود از گوشت قرمز و سویا کنار هم استفاده کنند و مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانند.
_ از زردچوبه غافل نشوید
به تازگی محققان دانشگاه «سنت لوئیس» از تاثیر زردچوبه بر کنترل بیماری کبد چرب در افراد چاقی که به این بیماری مبتلا هستند خبر داده اند. بر اساس این تحقیقات مشخص شده، افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده میکنند کبد مقاومتری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است.
از این رو این محققان به مردم توصیه میکنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمانگر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند.
_ عرقیجات گیاهی بنوشید
عرق گیاهی شاهتره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار میآیند. این نوشیدنیهای گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون میشوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک میکنند.
به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یک تا ۲ لیوان ازیکی از عرقیات شاه تره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آنها میتواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماریها را به صفر برساند.
_ چه افرادی استعداد ابتلا به کبد چرب دارند؟
به گفته درمانگران، افراد چاق و دچار اضافه وزن که کمترین میزان تحرک را دارند اصلی ترین گروهها برای ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. اما در کنار این گروه، گروههای دیگری هم وجود دارند که بیشترین آمادگی را برای ابتلا به این بیماری دارند.
از طرفی افراد بیتحرک و علاقهمند به غذاهای آماده و فست فودها نیز در گروه افراد مستعد ابتلا به کبد چرب هستند، بنابراین باید هوشیار باشند و با مشورت پزشک خود آزمایشهای لازم در این زمینه را انجام دهند.
به گفته برخی از متخصصان، مصرف بیرویه و بی قاعده ویتامین A نیز میتواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافتهای کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو کند.
_ پیشگیری
با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم میتوان وزن بدن را در حد مطلوب نگاه داشت و از یکی از عاملهای اصلی بروز بیماری کبد چرب، یعنی چاقی، جلوگیری کرد.
از یاد نبرید که ورزش و رژیم غذایی سالم دو مؤلفهی مهم تمام برنامههای کاهش وزن محسوب میشوند.
در پایان پیشنهادهایی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب ارائه میشود:
انتخاب سبک زندگی سالم
پیگیری یک برنامه تدریجی و مستمر کاهش وزن در صورت لزوم
رعایت رژیم غذایی متعادل سرشار از فیبر و دارای چربیهای اشباع شده کمتر
به حداقل رساندن مصرف شکر، کاهش مصرف غذاهای سرخ کردنی
گنجاندن ورزشهایی مانند پیادهروی، شنا، باغبانی و نرمشهای کششی در برنامه روزانه، حداقل چهار روز در هفته.
مصرف نکردن مشروبات الکلی
بیماری کبد چرب در چند دهه اخیر شیوع زیادی پیدا کرده است، یکی از دلایل عمده آن عدم مصرف مواد غذایی مناسب و اضافه وزن می باشد. علایم بیماری کبد چرب جز در موارد شدید بروز نمی یابد، و بیماری در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد.
این بیماری در هر سنی حتی در کودکان نیز ممکن بروز پیدا کند. درمان این بیماری عمدتا با برطرف کردن علت و رژیم غذایی مناسب میباشد.
منبع: سایت پارسی طب
*مطالب مرتبط:
_ سوءهاضمه چه تاثیری در بروز کبد چرب دارد؟
_ لکههای کبدی چه هستند؟
_ آشنایی با کبد سمی و نشانههای آن
_ رژیم غذایی مناسب کبد چرب
_ ۱۰ نشانه بیماری سیروز کبدی
_ سیروز الکلی
_ انواع بیماریهای کبد، علائم، روشهای تشخیص و درمان