لیزرتراپی (لیزر درمانی) در طب فیزیکی - جامعه پزشکان ایران

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

اغلب عارضه‌هایی که باعث می‌شود یک فرد به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کند، شامل علائم التهاب و درد با شدت‌های مختلف می‌باشد. این علائم معمولاً منجر به محدودیت‌های عملکردی، کاهش قدرت و نقص در توان حرکتی بیمار می‌شوند.

متخصصان طب فیزیکی با بهره‌گیری از ترکیبی از درمان‌های دستی، روش‌های مبتنی بر حرکت دادن اندام‌ها و ارائه آموزش‌های لازم به بیمار، با این عارضه‌ها و علائم آن مقابله می‌کنند.

گاهی اوقات فناوری‌های مدرن به کمک شیوه‌های درمان فیزیکی می‌آیند. لیزر درمانی با شدت پایین (LLLT) یکی از این فناوری‌هاست که در آن از امواج نور لیزر که ویژگی‌های خاصی دارند، برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. دستگاه‌های لیزر درمانی می‌توانند از طریق جذب غیرگرمایی فوتون‌ها توسط سلول‌ها یک اثر درمانی در بافت‌های آسیب‌دیده ایجاد نمایند.

لیزردرمانی چیست؟

لیزردرمانی یک روش درمانی غیرتهاجمی است که با استفاده از پرتوهای شدید نور با طول موج‌های خاص، به کاهش درد ناشی از آسیب‌دیدگی‌ها در بدن کمک می‌کند. واژه لیزر (LASER) مخفف عبارت «تقویت نور به روش گسیل القایی تابش» (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) می‌باشد.

هنگامی که از کاربردهای درمانی لیزر در عرصه پزشکی بحث می‌شود، غالباً لیزر را با عنوان لیزر سرد، لیزردرمانی با شدت پایین (LLLT) یا لیزردرمانی پرتوان (HPLT) بیان می‌کنند. در روش لیزردرمانی با شدت پایین، از امواج نور قرمز و مادون قرمز (نزدیک به قرمز) در محل زخم‌ها و آسیب‌دیدگی‌ها استفاده می‌شود تا بافت‌های نرم در این نواحی را ترمیم کند و بهبود ببخشد. همچنین خاصیت این لیزر موجب تسکین دردهای حاد و مزمن در مواضع آسیب‌دیده می‌شود.

هنگامی که امواج نوری دارای طول موج‌های معین، به نواحی خاصی از بدن تابیده می‌شود، یک سری تغییرات فیزیولوژیکی در سلول‌های این ناحیه اتفاق می‌افتد. این فرایند اصطلاحاً با عنوان فوتوبایومدولاسیون شناخته می‌شود. لیزرهایی که خاصیت درمانی دارند بر خلاف لیزرهای جراحی، با ملایمت و بدون آنکه آسیبی به سلول‌های پوست وارد کنند یا هر گونه درد و ناراحتی برای بیمار ایجاد کنند، از پوست عبور می‌کنند. لیزردرمانی توسط بسیاری از متخصصین حرفه‌ای و نیز توسط بیمارانی که از آن بهره گرفته‌اند، به عنوان یک ابزار بسیار کارآمد جهت بهبود آسیب‌دیدگی‌ها و عوارض مختلف شناخته می‌شود.

مزایای لیزردرمانی

لیزردرمانی با سرعت فزاینده‌ای توسط بیمارانی که به دنبال راهکارهای مؤثری برای تسکین درد خود هستند، مورد استقبال قرار گرفته است. در ادامه تعدادی از مزایای لیزر در فیزیوتراپی آورده شده است:

دوره درمان را کاهش دهد. زیرا سرعت رشد و تکثیر سلول‌های سالم را بیشتر می‌کند.
علائم درد را به طور ایمن و بی‌خطر، برطرف کند. زیرا فعالیت متابولیکی سلول‌ها را افزایش می‌دهد.
در تسکین دردهای حاد تأثیر داشته باشد. زیرا ورم ناشی از کبودی، خون‌مردگی و التهاب را کاهش می‌دهد.
به افزایش جریان خون در سلول‌های نواحی آسیب‌دیده کمک کند.
احتمال شکل‌گیری جای زخم در محل جراحی‌ها، بریدگی‌ها، سوختگی‌ها و سایر جراحت‌ها را به حداقل برساند.
تحقیقات نشان داده است که احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از لیزر بسیار ناچیز است.
می‌تواند همراه با سایر روش‌های درمانی از قبیل فیزیوتراپی، طب سوزنی، ماساژدرمانی و غیره مورد استفاده قرار گیرد.

چه زمانی از لیزر استفاده می‌شود؟

از لیزردرمانی می‌توان در هر زمانی که یک بیمار نیاز به روش‌های غیرتهاجمی برای کنترل درد دارد و یا هنگامی که روش‌های درمانی سنتی، کارآیی لازم در درمان عارضه را نداشته‌اند و نیز هنگامی که می‌خواهیم سرعت بهبود آسیب‌دیدگی‌ها را افزایش دهیم، استفاده کرد.

کاربردهای لیزر در درمان مشکلات مفصلی و اسکلتی

درمان آرتروز گردن
درمان التهاب ناشی از دیسک کمر، دیسک گردن، دردهای شانه و درد آرنج و ….
درمان دیسک کمر و درمان خارپاشنه
درمان آرتروز کلیه مفاصل
درمان التهاب تاندون و فاشیا خصوصاً در درمان درد شانه و درد آرنج
درمان پیچ‌خوردگی مفاصل (مچ پا و …)
درمان دردهای ناشی از صدمات ورزشی

شرایط جلسه لیزردرمانی چگونه است؟

در زمان عمل لیزردرمانی، ابزار دستی دستگاه لیزر در تماس با پوست شما قرار می‌گیرد تا انرژی آن به داخل بافت‌های بدن نفوذ کند. در آنجا انرژی لیزر با چندین بیومولکول داخل سلولی ارتباط متقابل برقرار می‌کند و از طریق واکنش‌هایی، منجر به ترمیم و بازیابی عملکرد طبیعی سلول‌ها در محل آسیب‌دیدگی می‌‌شود. همچنین لیزر باعث تقویت واکنش‌های ترمیمی که به صورت طبیعی توسط خود بدن انجام می‌گیرد و تسریع در سرعت این واکنش‌ها می‌شود. به طور خلاصه می‌توان گفت که انرژی نور لیزر به انرژی بیومکانیکی تبدیل می‌شود و خواص درمانی او را به جا می‌گذارد.

نتیجه نهایی اثرات لیزر، بازیابی عملکرد طبیعی سلول‌ها می‌باشد. فرایند لیزردرمانی منجر به از بین رفتن علائم درد و افزایش سرعت بهبودی بدن شما خواهد شد.

سایر اثرات درمانی لیزر شامل القای واکنش سیستم ایمنی بدن، تسریع در دفع مواد لنفاوی و زائد از بدن، افزایش تولید هورمون رشد و تسریع در فرایند بهبود طبیعی آسیب‌دیدگی‌ها در بدن می‌باشد.

تغییرات فیزیولوژیکی سودمندی که در بالا به آنها اشاره شد، مجموعاً باعث تحریک سلول‌ها و تسریع در باززایی بافت‌ها می‌شود. ما در مرکز لیزردرمانی خود با بهره‌گیری از یکی از پیشرفته‌ترین و قوی‌ترین روش‌های لیزر، به بیماران خود در کاهش و رفع کامل درد کمک می‌کنیم.

برای اغلب افراد، لیزردرمانی به صورت کاملاً غیرفعال (یعنی در شرایطی که بیمار در حال استراحت می‌باشد) انجام می‌گیرد. بعضی از بیماران یک سوزش یا لرزش بسیار خفیف در محل عصب یا در امتداد یک مسیر عصبی احساس کرده‌اند. بعضی دیگر هم یک گرمای مختصر در محل تابش لیزر احساس می‌کنند. اما اغلب بیماران، اصلاً متوجه هیچ گونه آثار و عوارضی در جریان عمل لیزر که معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به طول می‌انجامد، نمی‌شوند. تقریباً در حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از بیمارانی که از لیزر درمانی استفاده کرده‌اند، اظهار داشته‌اند که بلافاصله بعد از پایان جلسه لیزر درمانی (و حتی در طول همان جلسه) آثار بهبودی درد و علائم بیماری خود را احساس کرده‌اند. این امر در درجه اول به نوع عارضه و طول مدت زمانی که بیمار به آن مبتلا بوده است، بستگی دارد.

به طور کلی هر چقدر یک عارضه در بیمار شدیدتر یا سابقه ابتلاء به آن طولانی‌تر باشد، مدت بیشتری طول می‌کشد تا نسبت به لیزر درمانی پاسخ بدهد. اغلب بیماری‌هایی که با استفاده از لیزر درمان شده‌اند، به حدود ۴ تا ۱۵ جلسه درمانی نیاز داشته‌اند. در اینجا نیز تعداد جلسات مورد نیاز به شدت عارضه و سابقه ابتلاء به آن بستگی دارد. بعضی از عوارض و بیماری‌ها نیز وجود دارند که هرگز به طور کامل برطرف نمی‌شوند، اما با استفاده از لیزردرمانی می‌توان شدت علائم آنها را تسکین داد و نتایج به دست آمده را حفظ نمود. اگر بیماری شما نیز فوراً بهبود پیدا نمی‌کند، باید به خاطر داشته باشید که برای مشاهده یک تغییر محسوس یا بهبودی نسبی باید حداقل ۳ تا ۴ جلسه از درمان شما طی شود.

به چند جلسه لیزردرمانی نیاز دارم؟

تعداد جلسات لازم برای درمان هر بیمار می‌تواند تا حد زیادی متغیر باشد و کاملاً به نوع عارضه‌ای که بیمار از آن رنج می‌برد، بستگی دارد. اگر این عارضه حالت حاد داشته باشد، ممکن است برای تسکین درد ناشی از آن حداقل به ۱ تا ۶ جلسه درمانی نیاز باشد. در صورتی که یک عارضه مزمن باشد، ممکن است به ۱۰ تا ۱۵ جلسه لیزر درمانی نیاز داشته باشید.

آیا لیزردرمانی روشی ایمن است؟

لیزردرمانی در سراسر جهان به مدت بیش از ۲۵ سال با موفقیت برای درمان عارضه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و هیچ گونه عوارض جانبی درازمدت یا برگشت‌ناپذیری برای آن گزارش نشده است. دستگاه‌های لیزر ما دارای تأییدیه FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده) برای درمان سندرم تونل کارپل و سایر بیماری‌های مفصلی و عضلانی می‌باشد. این دستگاه‌ها به طور موفقیت‌آمیزی برای درمان دردهای حاد و مزمن، جراحت‌ها، آسیب‌های ورزشی و بسیاری از عوارض دیگر مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

نور لیزر چگونه باعث بهبود آسیب‌دیدگی می‌شود؟

لیزرهای دارای شدت پایین، انرژی زیادی را به شکل فوتون‌های نوری غیرگرمایی برای بدن تأمین می‌کنند. نور در تمامی طول موج‌های واقع در طیف مرئی، به درون لایه‌های پوست (شامل درم، اپیدرم و بافت عمقی پوست یا همان بافت چربی که در لایه زیرین پوست قرار دارد) نفوذ می‌کند. اما امواج نوری نزدیک به دامنه مادون قرمز می‌توانند بیشتر از تمامی انواع دیگر امواج نوری موجود در طیف مرئی، به لایه‌های عمقی پوست نفوذ کنند. هنگامی که نور لیزر کم‌توان به لایه‌های عمیق پوست نفوذ می‌کند، باعث تقویت واکنش‌های ایمنی توسط سلول‌های خونی ما می‌شود. اثرات ناشی از این واکنش‌ها هم باعث خواص ضدالتهابی و هم سرکوب پاسخ‌های ایمنی می‌شود. این یک واقعیت علمی و ثابت‌شده است که نوری که از این طریق به خون و سلول‌های خونی می‌رسد، تأثیر مثبت خود را در سراسر بدن به جا می‌گذارد و باعث افزایش اکسیژن‌رسانی و تأمین انرژی برای تمامی سلول‌های بدن می‌شود.