بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان. , فرناز اخباری  , اخبار پزشکی ,

به گزارش سایت Harvard Medical School

مشارکت‌کننده: Chirag Patel, PhD
در سطح جهان، بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل یک بار عمده برای افراد و جوامع است. برای نشان دادن وخامت اوضاع لازم است بدانید که درمان‌های کمی برای مبارزه با این بیماری‌های پیچیده وجود دارد. حتی علل زوال عقل بسیار مورد بحث قرار گرفته است. متأسفانه، آزمایشات بالینی برای متوقف کردن یا حتی کند کردن پیشرفت آن کوتاه است. برخی از متخصصان امیدوارند که با تشویق تغییرات شیوه زندگی، قبل از تشخیص افراد مبتلا به زوال عقل، مداخله کنند.

_ زوال عقل چیست و چه چیزی باعث پیچیدگی آن می‌شود؟
دمانس گروهی از بیماری‌های خاص را توصیف می‌کند که با علائمی مانند از دست دادن حافظه مشخص می‌شوند. شایع‌ترین نوع زوال عقل بیماری آلزایمر (AD) است. مبتلایان به آلزایمر دارای پلاک‌هایی در مغز خود هستند که از پروتئین‌های درهم ساخته شده است، و بسیاری از محققان فرض کرده‌اند که این پلاک‌ها عامل بیماری هستند.
یکی دیگر از انواع رایج زوال عقل، دمانس عروقی است. تصور می‌شود که این امر در اثر رگ‌های خونی آسیب‌دیده در مغز مانند سکته مغزی ایجاد شود.
کارشناسان معتقدند که هر دو فاکتور ژنتیکی (انواع ژن‌های منتقل شده از مادر و پدر) و عوامل قابل اصلاح در شیوه زندگی (رژیم غذایی، استعمال سیگار، فعالیت بدنی) همگی در پیشرفت زوال عقل، و شاید در هماهنگی آن، نقش دارند.

_ چه عواملی ممکن است بر خطر زوال عقل تأثیر بگذارد؟
ژن‌ها – که قابل اصلاح نیستند – و شیوه زندگی مانند فعالیت بدنی و رژیم غذایی – که قابل اصلاح می‌باشند – نقش‌های بالقوه‌ای را در اشکال مختلف زوال عقل دارند.
یک مطالعه جدید در JAMA (مجله جامعه پزشکی آمریکا) تلاش کرده است که از طریق سؤال از افرادی که متعهد شده‌اند که در”biobank” انگلیس شرکت کنند، تخمین بزند عوامل ژنتیکی و شیوه زندگی چقدر بر خطر ابتلا به زوال عقل، برآورد شده است. Biobanks مجموعه بزرگی از اطلاعات بیولوژیکی مانند ژنتیک است که وضعیت سلامتی و بیماری افراد را که از سوابق پزشکی‌شان جمع‌آوری شده است در بردارد. دانشمندان با استفاده از داده‌های موجود در بیو‌بانک‌های بزرگ می‌توانند چگونگی عملکرد محیط – که شامل انتخاب شیوه زندگی است – به همراه ژنتیک را در افزایش یا کاهش خطر ابتلا به بیماری بررسی کنند.
در مطالعه JAMA، محققان سوابق بیمارستانی و مرگ‌و‌میر ثبت شده را برای جمع‌آوری تشخیص‌های موجود در ۲۰۰۰۰۰ فرد سفیدپوست انگلیسی بالای ۶۰ سال بررسی کردند.

_ اما چگونه می‌توانید “سبک زندگی” و خطر ژنتیکی را اندازه‌گیری کنید؟
محققان لیستی از فاکتورهای معمول شیوه زندگی از جمله سیگار کشیدن، مصرف الکل، فعالیت بدنی و رژیم غذایی را انتخاب و امتیازبندی کردند. نمره کم نشانگر سبک زندگی “بد” بود و نمره بالا به سبک زندگی “خوب” اشاره داشت.
با این وجود، استفاده از این رویکرد برای سنجش خطر سبک زندگی دارای چندین مشکل است:
• اول، تعداد زیادی از فاکتورهای موجود در شیوه و سبک زندگی وجود دارند که فراتر از استعمال دخانیات و فعالیت‌های بدنی، می‌باشند. بنابراین هر لیست ممکن است به دلخواه محقق باشد. در حقیقت، تیم تحقیق ما معتقد است که انتخاب لیست موارد، منعکس‌کننده شیوه زندگی پیچیده ما نیست و ممکن است به یافته‌های غلط منجر شود. به عنوان مثال، دقیقا چه چیزی رژیم “سالم” را تشکیل می‌دهد؟
• دوم، استفاده از سیستم نمره‌دهی باعث می‌شود نقش افراد برروی فاکتورها نامشخص باشد.
• سوم، اگر ارتباط بین فاکتورها (به عنوان مثال وزن یا سابقه سایر بیماری‌ها) بر نمره و زوال عقل تأثیر بگذارد، ممکن است این امتیاز درمورد سایر متغیرهایی که در نظر گرفته نشده‌اند بیانگر ضعیفی باشد. به عبارت دیگر ، اگر وزن با رژیم و زوال عقل مرتبط باشد، حل کردن ارتباط رژیم غذایی سخت می‌باشد.
برای ایجاد نمره خطر ژنتیکی، محققان از کلیه انواع فاکتورهای ژنتیکی که قبلاً توسط یک مطالعه ارتباط ژنومی (GWAS) از بیماری آلزایمر شناسایی شده بودند، استفاده کردند. این انواع ژن‌ها به شدت در بیمارانی که آلزایمر داشتند در مقایسه با گروه کنترل سالم همراه است. محققان با استفاده از این اطلاعات نمره ریسک پلی‌ژنیک را ساختند.

_ سبک زندگی و ژنتیک هر دو نقش کمی در زوال عقل دارند
نمره سبک زندگی با خطر زوال عقل همراه بود. دوم، نمره ژنتیکی نیز با زوال عقل همراه بود. به‌عبارت دیگر، افراد با نمرات بدتر در معرض بیشترخطر زوال عقل بودند. محققان همچنین دریافتند که خطر ژنتیکی و سبک زندگی مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند. به عنوان مثال ، افراد دارای سبک زندگی ناسالم و همچنین نمره خطر بالای ژنتیکی، تقریباً دو و نیم برابر بیشتر از افراد با نمره ژنتیکی پایین و شیوه زندگی سالم بیشتر در معرض خطر بودند.
با این حال، این تحقیق به منظور اثبات این که آیا سبک زندگی و محیط یا ژن‌ها باعث زوال عقل می‌شوند طراحی نشده است. موارد بسیار بیشتری می‌تواند تفاوت‌های بین افرادی که دچار زوال عقل هستند را توضیح دهد. اگر جمعیت در معرض خطر ژنتیکی بالا شیوه زندگی خود را تغییر داده و اگر که شیوه زندگی علت ابتلا به بیماری آلزایمر شناخته شده باشد(“اگر” بزرگ)، از ۱۲۱ مورد زوال عقل می‌توان از ابتلا یک مورد/ف در طی ۱۰ سال جلوگیری کرد. این نکته قابل‌توجه است، اما چه تعدادی از اصلاحات سبک زندگی را برای پیشگیری از ابتلا به بیماری در ۱۰ ، ۵۰ یا حتی ۱۲۰ نفر می‌توان انجام داد؟ آیا ژنتیک حتی اهمیت دارد؟
دوم، به نظر نمی‌رسد که ژن‌ها و شیوه زندگی با هم در خطر زوال عقل اثر نمی‌کنند – یا در عین حال اثر هم افزایی ندارند – به‌طور خاص ، این بدان معناست که افراد دارای نمرات ژنتیکی بد و سبک زندگی نامناسب، بیشتر از مجموع قسمت‌ها یا نمرات فردی به تنهایی، در معرض خطر ابتلا به زوال عقل نیستند.

_ چشم‌اندازهای جدید برای پیشگیری و درمان آلزایمر
افق‌های جدید برای پیشگیری و درمان ممکن است شامل این مطلب باشد که چگونه ممکن است خطر در افراد با قومیت و تبارژنتیکی متنوع هم در ایالات‌متحده و هم در خارج از کشور متفاوت باشد (بیشتر مطالعات ژنتیکی عمدتاً روی افراد سفید پوست متمرکز شده است). این خطر همچنین ممکن است بین جنس مذکر و مونث متفاوت باشد. سرانجام ، بیو‌بانک‌ها فقط می توانند ارتباط، و نه علیت، را بین تغییرات در سبک زندگی و خطر زوال عقل توصیف کنند. برای تعیین علت، آزمایش‌های تصادفی مورد نیاز است، و هم اکنون یک کارآزمایی بالینی جدید تصادفی در ایالات متحده با نام POINTER در حال انجام است.
به نظر می‌رسد تلاش برای یک شیوه زندگی سالم، علی‌رغم تعریف اختصاصی، راهی آشکار برای جلوگیری از زوال عقل است. آن‌چه که باید مد نظر قرار گیرد این است که چگونه مطالعات با استفاده از بیو‌بانک‌ها می‌تواند در مورد میلیون‌ها نفری که ممکن است از این بیماری رنج ببرند، آموزنده باشد.

منبع: health.harvard.edu