بیماری‌‌ها و راه درمان, دارونامه , پیشگیری بهتر از درمان 

نام تجاری دارو: سومایسین

نام رایج دارو: تتراسایکلین – Tetracycline

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

داروی تتراسایکلین چیست و چه کاربردی دارد؟

داروی تتراسایکلین برای درمان انواع عفونت از جمله جوش‌ها و آکنه‌های عفونی استفاده می‌شود. این آنتی‌بیوتیک فقط عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کند. داروی تتراسایکلین بر روی سایر بیماری‌های ویروسی از جمله سرماخوردگی عادی و آنفولانزا تاثیر ندارد.
داروی تتراسایکلین به همراه سایر داروهای ضدزخم که برای درمان بعضی از انواع زخم معده کاربرد دارند نیز استفاده می‌شود.

نحوه‌ی عملکرد داروی تتراسایکلین

داروی تتراسایکلین یکی از انواع آنتی‌بیوتیک است که با متوقف کردن رشد باکتری‌ها فعالیت می‌کند.

نحوه‌ی مصرف داروی تتراسایکلین و دوز مصرفی

استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در زمانی که به آنها نیازی نیست باعث می‌شود اثربخشی دارو در مواقع نیاز از بین برود.

بهتر است داروی تتراسایکلین را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کنید. در صورت ابتلا به ناراحتی معده از پزشک خود سوال کنید که آیا می‌توانید داروی تتراسایکلین را به همراه غذا مصرف کنید یا خیر. هر دوز دارو را با یک لیوان کامل آب (۲۴۰ میلی‌لیتر) مصرف کنید، مگر این که پزشک شما دستور دیگری داده باشد. حداقل ۱۰ دقیقه پس از مصرف داروی تتراسایکلین دراز نکشید. به همین دلیل پیش از خواب نباید این دارو را مصرف کنید.

داروی تتراسایکلین را دو الی سه ساعت قبل یا بعد از مصرف هر محصول حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیم استفاده کنید. بعضی از نمونه‌ها شامل آنتی اسیدها، کوئیناپریل، بعضی از انواع دیدانوزین (جویدنی، قرص بافر حل شونده و محلول‌های دهانی مربوط به امراض کودکان)، ویتامین‌ها، مواد معدنی و سوکرالفیت از این دسته هستند. همین دستورالعمل را برای مصرف مواد لبنی (مانند شیر و ماست)، آب غنی شده با کلسیم، بیسموت ساب‌سالیسیلات، آهن و روی هم دنبال کنید. این محصولات با تتراسایکلین تداخل ایجاد کرده و از جذب آن جلوگیری می‌کنند.

دوز مصرف داروی تتراسایکلین به وضعیت بیماری و پاسخ‌گویی بدن شما به درمان بستگی دارد. برای استفاده‌ی کودکانی که بالای هشت سال سن دارند هم دوز مصرفی دارو بر اساس وزن آن‌ها تعیین می‌شود.

برای تاثیرگذاری بیش‌تر و بهتر داروی تتراسایکلین این دارو را به صورت منظم مصرف کنید. به یاد داشته باشید که داروی تتراسایکلین را هر روز در زمان مقرر استفاده نمایید.

حتی در صورتی که علائم بیماری شما پس از چند روز مصرف داروی تتراسایکلین از بین رفت مصرف دارو را تا زمانی که پزشک شما تجویز کرده ادامه دهید. توقف این دارو بدون دستور پزشک و در ابتدای مصرف ممکن است باعث رشد باکتری‌ها و به تبع آن تشدید بیماری شما شود.

در صورتی که مدتی پس از مصرف داروی تتراسایکلین علائم بیماری شما مانند قبل ادامه داشت یا حال‌تان وخیم‌تر شد به سرعت به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی مصرف داروی تتراسایکلین

حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، زخمی شدن دهان، ابتلا به زبان سیاه مودار، زخمی شدن گلو، گیجی، سردرد و ناراحتی‌های مقعدی از جمله عوارض جانبی مصرف داروی تتراسایکلین است. در صورتی که هر کدام از این علائم ادامه داشت یا شدیدتر شد به سرعت به پزشک خود یا دکتر داروخانه اطلاع دهید.

در صورتی که پزشک داروی تتراسایکلین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. هم‌چنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی تتراسایکلین را مصرف کرده‌اند عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند.

در صورتی که با عوارض جانبی خطرناکی مانند رنگ پریدگی ناخن‌ها، دردهای عضلانی، مشکل در بلع و بلع دردناک، علائم مشکلات کلیوی از جمله تغییر در میزان ادرار، قهوه‌ای، خاکستری یا بی‌رنگ شدن دندان‌ها، بی‌حسی یا مور مور شدن دست‌ها و پاها، خستگی غیر معمول، علائم جدید عفونت از قبیل درد مداوم گلو، تب و لرز، مشکلات شنوایی از جمله شنیدن صدای زنگ در گوش یا کم شدن شنوایی، کبود شدن یا خون‌ریزی آسان، درد شدید معده و شکم، زرد شدن رنگ پوست یا چشم و ادرار تیره رنگ به سرعت موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.

داروی تتراسایکلین به ندرت سبب افزایش شدید فشار خون داخل جمجمه می‌شود. خطر این عارضه‌ی جانبی برای زنانی که در سنین بالا باردار شده‌اند، افرادی که اضافه وزن دارند و کسانی که در گذشته دچار افزایش فشار خون داخل جمجمه شده‌اند به مراتب بیش‌تر از سایرین است. در صورتی که افزایش شدید فشار خون داخل جمجمه پیش‌رفت کند مصرف داروی تتراسایکلین متوقف می‌شود، اما در هر حال احتمال کم شدن بینایی به صورت دائمی یا کوری نیز وجود دارد. در صورت بروز سردرد شدید و مداوم، تغییرات بینایی مانند تار شدن دید یک چشم یا هر دو چشم، کاهش بینایی، کوری ناگهانی و حالت تهوع و استفراغ به سرعت از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید.

به ندرت پیش می‌آید که مصرف داروی تتراسایکلین موجب بروز یک بیماری شدید روده (اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل) که ناشی از رشد یک باکتری مقاوم است شود. این بیماری ممکن است در حین درمان یا چندین هفته یا چندین ماه پس از قطع درمان متوقف شود. در صورتی که علائمی مانند اسهال مداوم، درد یا گرفتگی شکم و معده و مشاهده‌ی خون و مخاط در مدفوع خود را دارید از داروهای ضد اسهال و حاوی مخدرها استفاده نکنید زیرا این محصولات می‌توانند این نشانه‌ها را شدیدتر کنند. در صورت ابتلا به این عوارض فورا موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.

استفاده از داروی تتراسایکلین برای مدت طولانی یا دوره‌های متوالی ممکن است موجب بروز ترشحات دهانی یا عفونت‌های مخمری جدید مانند عفونت قارچی دهان یا واژن شود. در صورتی که با علائمی مانند مشاهده‌ی تکه‌های سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژن و هر گونه علائم جدید شدید با پزشک خود مشورت کنید.

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی تتراسایکلین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی‌ای مثل جوش و آکنه، زخم‌ها و جراحت‌های پوستی، خارش و تورم به خصوص در قسمت‌های صورت، زبان و گلو، سرگیجه‌ی شدید، مشکل در تنفس، وخیم‌تر شدن درد و تورم در عضلات یا درد و تورم جدید ماهیچه‌ها، درد قفسه‌ی سینه و تپش قلب سریع و نامنظم شدید به سرعت از مرکز فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید.

با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

موارد احتیاط مصرف داروی تتراسایکلین

پیش از مصرف داروی تتراسایکلین در صورتی که به این دارو یا به سایر تتراسایکلین‌ها مانند داکسی سایکلین یا مینوسایکلین آلرژی دارید موضوع را با پزشک خود یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. داروی تتراسایکلین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. برای اطلاع از جزئیات بیش‌تر با دکتر داروخانه صحبت کنید.

قبل از استفاده از داروی تتراسایکلین تمامی سوابق پزشکی خود و خانواده‌تان را به اطلاع پزشک برسانید از سابقه‌ی ابتلا به بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های کبد، مشکل در بلع و مشکلات مری مانند هیاتوس یا بیماری رفلاکس را با پزشک خود یا دکتر داروخانه در میان بگذارید.

داروی تتراسایکلین ممکن است موجب گیجی، ناهشیاری، تاری دید شما بشود. الکل و ماری‌جوانا این حالات را تشدید می‌کند لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هشیاری دارند تا زمانی که در هشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف تتراسایکلین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری‌جوانا با پزشک خود صحبت کنید.

مصرف داروی تتراسایکلین ممکن است باعث شود که واکسن‌های زنده‌ی باکتریایی مانند واکسن حصبه به خوبی عمل نکند. در هنگام استفاده از داروی تتراسایکلین هیچ نوع واکسیناسیونی انجام ندهید مگر این‌که پزشک شما برای‌تان واکسیناسیون تجویز کند.

مصرف داروی تتراسایکلین ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس کند. سعی کنید زمانی را که زیر نور خورشید سپری می‌کنید محدود کنید. از رفتن به اتاقک‌های سولاریوم اجتناب کنید. از لامپ‌های خورشیدی فاصله بگیرید. هنگامی که از خانه بیرون می‌روید از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید و لباس‌های محافظ در برابر نور خورشید به تن کنید. در صورتی که آفتاب‌سوخته شدید یا پوست‌تان تاول زد یا قرمز شد سریعا به پزشک‌تان اطلاع دهید.

قبل از هر گونه عمل جراحی تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دندان‌پزشک خود در میان بگذارید.

افراد سالخورده ممکن است حساسیت بیش‌تری به عوارض جانبی داروی تتراسایکلین از خود نشان دهند، به همین دلیل هنگام استفاده از این دارو احتیاط توصیه می‌شود.

مصرف داروی تتراسایکلین برای کودکان زیر هشت سال توصیه نمی‌شود چرا که ممکن است موجب بروز مشکلاتی مانند تغییر دائمی رنگ دندان‌ها و مشکلات دیگری شود. تغییر رنگ دندان هنگام مصرف داروی تتراسایکلین در کودکان بزرگ‌تر از هشت سال و نوجوانان نیز مشاهده شده است. برای اطلاعات بیش‌تر با پزشک خود مشورت کنید.

برای مصرف داروی تتراسایکلین در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید. چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری داروی تتراسایکلین را استفاده کنید و در مورد فواید و مضرات آن از پزشک خود کمک بگیرید.

تداخلات دارویی تتراسایکلین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عمل‌کرد و تاثیر داروی تتراسایکلین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاح‌دید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز هیچ دارویی نفرمایید.

بعضی از داروهایی که ممکن است با داروی تتراسایکلین تداخل ایجاد کنند عبارت‌اند از:

آتوواکون
داروهای رتینوئید که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند مانند اسیترتین و ایزوترتینوین
استرانسیم
دیگوکسین
کائولین پکتین
وارفارین

اگر چه اکثر آنتی بیوتیک‌ها از جمله داروی تتراسایکلین بر عمل‌کرد محصولات هورمونی ضد بارداری مانند قرص‌ها، برچسب‌های ضد بارداری و حلقه‌های جلوگیری از بارداری تاثیر نمی‌گذارند اما چندین آنتی بیوتیک از قبیل ریفامپین و ریفابوتین می‌توانند اثربخشی آن‌ها را کاهش دهند که این امر ممکن است منجر به بارداری ناخواسته شود. در صورتی که از محصولات هورمونی ضد بارداری استفاده می‌کنید برای اطلاع از جزئیات بیش‌تر از پزشک خود یا دکتر داروخانه سوال کنید.

مصرف داروی تتراسایکلین می‌تواند نتایج آزمایش‌های خاصی را تحت تاثیر قرار دهد. اطمینان حاصل کنید که تمامی پزشکان و کارکنان آزمایش‌گاه در جریان استفاده‌ی شما از داروی تتراسایکلین قرار بگیرند.

علائم اوردوز مصرف داروی تتراسایکلین

اگر فردی بیش از اندازه از داروی تتراسایکلین استفاده کرده بود و دچار علائمی مانند بی‌هوش شدن یا مشکل در تنفس شد به سرعت با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

داروی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.

داروی تتراسایکلین فقط برای بیماری فعلی شما تجویز شده است. به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک برای عفونت‌های دیگر از این دارو استفاده نفرمایید.

تست‌های آزمایش‌گاهی و آزمایش‌های پزشکی باید به صورت دوره‌ای انجام شوند تا پزشک شما بتواند تاثیر عوارض جانبی بر بدن‌تان را بررسی کرده و در صورت ابتلا مانع از پیش‌رفت آن‌ها شود. برای اطلاع از جزئیات بیش‌تر با پزشک خود مشورت کنید.

اگر دوز مصرفی داروی تتراسایکلین را فراموش کردید در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید نیازی به مصرف دو برابر داروی تتراسایکلین نیست؛ فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

برای نگهداری صحیح داروی تتراسایکلین آن را در دمای اتاق (بین ۱۵ تا ۳۰ درجه‌ی سانتی‌گراد) و به دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید. هم‌چنین داروی تامسولوسین در حمام نگه‌داری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

 

منابع:

۱- doctoreto.com

۲- webmd.com