بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

گزگز و بی‌حسی دست‌ها و پاها و همچنین داغ شدن کف پا می‌تواند یک عارضه موقت در زمان نشستن بر روی پاها باشد که به‌طور خاص با ایجاد حالت «خواب‌رفتگی» همراه است، یا می‌تواند یک نشانه دائمی و جدی از ابتلای فرد به یک بیماری یا آسیب دیدگی مزمن تلقی شود. علت خواب رفتن دست و پا می‌تواند، آسیب‌های شدید وارد شده به اعضای مختلف بدن که باعث وارد شدن آسیب به اعصاب شود، که در اصطلاح به این مشکل نوروپاتی محیطی می‌گویند. نوروپاتی محیطی می تواند یک عامل پیش رونده باشد که مشکلات دائمی برای فرد به همراه دارد. به هر حال سوالاتی که در این رابطه مطرح می شود اینست که چه عواملی باعث بی‌حسی، خواب‌رفتگی و مورمور شدن و گزگز دست و پا می‌شود؟ چه درمان‌هایی برای این مشکل وجود دارد؟ و چگونه می‌توان از لزوم مراجعه به پزشک برای درمان آگاه شد؟

علت گزگز و سر شدن دست چپ و راست و پاها

دلایل اصلی ایجاد گزگز و بی‌حسی چپ و راست و پا به شرح زیر هستند:

بیماری دیابت: نوروپاتی محیطی ناشی از بیماری دیابت یکی از رایج ترین دلایل گزگز، بی‌حسی، خواب‌رفتگی و احساس سوزش کف پا و دستان است. معمولاً این شرایط از ناحیه پاها شروع می‌شود و می‌تواند اولین نشانه ابتلای فرد به بیماری دیابت باشد. تقریباً یک سوم موارد نوروپاتی محیطی در نتیجه این بیماری ایجاد می‌شود.

سندروم گیر افتادن عصب: گزگز و بی‌حسی دست‌ها و گز گز پا می‌تواند زمانی ایجاد شود که یک عصب گاز گرفته شده یا گیر بیفتد. این شرایط را می‌توان به‌طور خاص در موارد ابتلا به سندرم تونل کارپ یا فلج عصب رادیال مشاهده کرد. این سندروم‌ها معمولاً به خاطر انجام فعالیت‌های تکراری (مثل تایپ کردن، نواختن پیانو، حمل کردن اجسام سنگین بر روی شانه، و موارد مانند آن) با گذشت زمان ایجاد می‌شوند. در این حالت با توجه به عصبی که دچار مشکل شده است، علائم بیماری ممکن است با بی‌حسی شروع شود، اما این علائم به سرعت پیشرفت کرده و به احساس سوزش یا درد ناشی از تیر کشیدن تبدیل می‌شوند. در موارد نادر، گیر افتادن عصب می‌تواند باعث فلج شدن عضو مورد نظر شود. که سریع برای درمان بی‌حسی دست و پا باید اقدام کرد.

فتق دیسک: بی‌حسی یا احساس سوزش در دست و پا می‌تواند به خاطر ایجاد فتق دیسک، که معمولا بین مهره‌های چهارم و پنجم کمری (دیسک بین مهره‌ای L4–L5)، یا دیسک بین مهره‌‌ای پنجم کمری و مهره اول خاجی (دیسک بین مهره ای S1-L5) ایجاد می‌شود، و وارد شدن فشار به خاطر سطح بالش مانند قرار گرفته بین استخوان‌ها یا دیسک هایی باشد که ستون‌فقرات شما را تشکیل می‌دهند. مشکل فتق دیسک معمولاً در سنین میان‌سالی و نیز برای مردان پیری ایجاد می‌شود که به‌طور خاص فعالیت‌های سخت و سنگین انجام می‌داده‌اند. در صورتی که شما به فتق دیسک مبتلا شده‌اید، ممکن است با درد و بی‌حسی یا ضعیف شدن یک دست، پا، یا بخش پایین کمر خود مواجه شوید.

تقریبا سخت‌ترین بیماری گردن دیسک گردن می‌باشد. ماده غضروفی بین مهره‌های گردنی جلو می‌آید و موجب فشار روی اعصاب گردنی می‌شود و همچنین یک واکنش التهابی بسیار شدید را ایجاد می‌کند. اغلب درد یا بی‌حسی یا گزگز مورمور به دست‌ها تیر می‌کشد. خصوصا وقتی این درد به دست چپ تیر می‌کشد عده‌ای آن را با درد قلبی اشتباه می‌گیرند و به دنبال درمان آن می‌روند. درد گاهی فقط در دست‌ها احساس می‌شود بدون آن‌که فرد دردی را در گردن خود به یاد آورد. درمان دیسک گردن بسیار سخت می‌باشد و اغلب همکاری زیاد بیمار را می‌طلبد.

بیماری‌های سیستمیک: ابتلا به بیماری‌های کلیه، کبد، بافت‌های پیوندی، سیستم قلبی و عروقی، و تومورها می‌تواند باعث گزگز و بی‌حسی دست و پا شوند. برای مثال، بی‌حس شدن دست چپ می‌تواند در موارد ابتلا به آنژین و یا سکته قلبی به خاطر عدم خون‌رسانی کافی توسط قلب مشاهده شود. در این موارد، بی‌حسی دست و پا می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به یک بیماری خطرناک باشد.

فقر ویتامین: فقر ویتامین بی (B) و ویتامین (E) می‌تواند باعث نوروپاتی محیطی شود. تمام این ویتامین‌ها نقش اساسی در حفظ سلامت اعصاب دارند و به همین خاطر کمبود آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد بی‌حسی دست‌ها یا پاها و حالت خواب رفتن دست و پا شود.

اعتیاد به مصرف الکل: نوروپاتی محیطی یکی از مشکلات رایج در بین افراد الکلی است که معمولاً به خاطر فقر ویتامین و تیامین در نتیجه تغذیه ضعیف ایجاد می‌شود. علاوه بر این، اعتیاد به مصرف الکل می‌تواند باعث آسیب دیدن عصب به خاطر مصرف طولانی مدت الکل شود که در اصطلاح به این شرایط نوروپاتی الکلی گفته می‌شود.

مسمومیت: قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین (مثل جیوه، سرب و آرسنیک) و سایر مواد شیمیایی می‌تواند باعث ابتلای فرد به نوروپاتی محیطی شود. علاوه بر این امکان مشاهده این شرایط در ارتباط با مواد شیمایی مورد استفاده برای درمان سرطان و انواع خاص ویروس‌ها نیز وجود دارد.

عفونت: عفونت عصبی مثل ابتلا به بیماری زونا، ویروس اپشتین بار، تب‌خال، بیماری لایم، و ویروس ایدز می‌تواند باعث ایجاد نوروپاتی محیطی و گزگز و بی‌حس شدن دست‌ها و پاها شود.

بیماری‌های خودایمنی: بیماری‌های خودایمنی که در آن‌ها سیستم‌ایمنی بدن به خود بدن حمله می‌کند نیز می‌تواند باعث ایجاد نوروپاتی شود. از بیماری‌های معمول در این رابطه می‌توان از سندروم گیلن‌باره، آرتریت روماتوئید، و لوپوس نام برد.

مشکلات مادرزادی: نوروپاتی شارکو ماری توث یک گروه از مشکلات مادر زادی غیر قابل درمان است که می‌تواند باعث نوروپاتی محیطی و از دست دادن احساس در ناحیه دست‌ها و پاها شود.

آسیب‌دیدگی: وارد شدن آسیب به عصب می‌تواند باعث بی‌حس شدن آن در نتیجه ضربه یا بعضی از سایر انواع آسیب‌دیدگی شود. علاوه بر این شکستگی استخوان یا در رفتن آن از دلایل عادی وارد شدن فشار به عصب است که می‌تواند باعث بی‌حس شدن دست‌ها و پاها گردد.

تشویش: تشویش و استرس می‌تواند باعث افزایش تعداد تنفس‌های بیمار و افزایش سطح اکسیژن در ناحیه دست‌ها و پاها شود. در حقیقت در این حالت افزایش سطح اکسیژن می‌تواند باعث اسپاسم کارپوپدال و بی‌حسی و مور مور شدن دست و پا شود. برای خلاص شدن از این علائم شما می‌توانید به آرامی در یک کیسه کاغذی برای چند دقیقه تنفس کنید.

میگرن: بسیاری از افراد مبتلا به میگرن ممکن است با بی‌حسی دست‌ها و پاها در زمان شروع علائم بیماری خود مواجه شوند. این علائم می‌تواند به بیمار مبتلا به میگرن در جهت تشخیص زمان شروع سر درد کمک کند و به این ترتیب می‌توان به موقع و قبل از شروع سر درد از روش‌های درمانی مناسب برای جلوگیری از ایجاد آن استفاده کرد.

سکته مغزی خفیف و حمله ایسکمی گذرا: سکته مغزی خفیف یا حمله ایسکمی گذرا (TIA) می‌تواند باعث بی حس شدن فقط یک طرف بدن شود. علائم حمله ایسکمی گذرا معمولاً در طول چند ساعت از بین می‌روند، در حالی که علائم ناشی از سکته مغزی خفیف هیچگاه از بین نمی‌روند. به این ترتیب لازم است هر گونه بی‌حسی صورت یا بی‌حسی در یک طرف بدن که بدون دلیل شناخته شده ایجاد می‌شود، بلافاصله با مراجعه به پزشک مورد معاینه و بررسی قرار گیرد.

ابتلا به بیماری اﺳﮑﻠﺮوز ﻣﻮﻟﺘﯿﭙﻞ: مشکلات عصبی پیش رونده همچون اسکلروز مولتیپل (MS) می‌تواند با از بین بردن غشای خارجی عصب باعث ایجاد بی‌حسی شود. در این حالت پیام‌های عصبی نمی‌تواند از عصب آسیب‌دیده عبور کند و به همین خاطر فرد اغلب از بی‌حس شدن و احساس سوزش در دست‌ها و پاها شکایت می‌کند.

زانو یک مفصل بسیار مهم در بدن است. مفصل زانو از اجزای مختلفی مانند رباط‌ها، تاندون‌ها، استخوان‌ها، غضروف و… تشکیل شده است. آسیب‌دیدگی زانو می‌تواند ناتوان‌کننده باشد و در انجام امور روزمره اختلال ایجاد کند. آسیب‌دیدگی زانو می‌تواند برای هر کسی از جمله ورزشکاران، نوجوانان و سالمندان اتفاق بیفتد. آسیب‌دیدگی زانو علت سوزش زانو بوده می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. بازتوانی و بهبودی معمولاً به نوع گستردگی آسیب‌دیدگی و مراحل توان‌بخشی که شما باید بگذرانید بستگی دارد. سوزن سوزن شدن زانو یک وضعیت بسیار آزاردهنده و مضطرب کننده است که ممکن است نگذارد که فعالیت‌های روزمره و روتینی خود را انجام دهید. گاهی علت بی‌حسی زانو عاجز کننده می‌باشد طوری که شما احساس کنید که یک اتوی داغ بر روی مفصل گذاشته شده است.

سندرم تونل کارپال: این مورد به مراتب یکی از شایع‌ترین دلایل بی حسی و خواب رفتن دست و چپ و راست است. سندرم تونل کارپال (CTS)، وضعیتی است که در آن عصب میانی شما (عصبی که از ساعد و به سمت پایین دست‌تان کشیده می‌شود)، در قسمت مچ دست شما فشرده می‌شود.

در این دوره و عصر مدرن که در آن بیشتر افراد کارشان را با کامپیوتر انجام می‌دهند، طبیعی است که علائم CTS به دلیل گذراندن ساعت‌های طولانی پشت میز کار و استفاده از موس کامپیوتر، در حال افزایش است.

جدای از بی‌حسی، علائم دیگر عارضه شامل احساس گزگز در انگشت نشانه یا سبابه، انگشت شست و انگشت میانی شما می‌شود.

اگر متوجه بروز این علائم شدید، باید در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید. این سندروم به هیچ وجه وضعیتی خطرات برای تهدید جان فرد نیست اما در صورت عدم کنترل، ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد تا به‌طور دستی فشردگی عصب را باز کنند.

اختلالات تیروئید: اگرچه این فرد به ندرت مشکوک است، اما مورمور و گز گز دست چپ و راست ممکن است در اثر اختلال تیروئید ایجاد شود.

آنچه به عنوان کم کاری تیروئید شناخته می‌شود می‌تواند منجر به آسیب به اعصاب پیام‌دهنده اطلاعات روزانه بین مغز و بقیه بدن شما شود. هنگامی که با علائم دیگر کم‌کاری تیروئید مانند ریزش مو، افزایش وزن، احساس سرماخوردگی همراه است، ممکن است زمان آن فرا رسد که صحبت خود را با پزشک در نظر بگیرید. اگر مدت طولانی تشخیص داده نشود، این وضعیت می‌تواند بدتر شود و باعث خسارت بسیار بیشتری نسبت به زود هنگام می‌شود.

کیست: اگرچه بسیاری در مورد کیست‌های گانگلیونی چیزی نشنیده‌اند، این توده‌های غیرسرطانی تقریباً در هر جای بدن شما ایجاد می‌شود.

خبر بد این است که آن‌ها تمایل به شکل گرفتن در اطراف مفاصل شما دارند و این شکل رایج ممکن است پشت بی‌حسی در مچ، انگشتان و دست شما باشد.

معمولاً این کیست‌ها به خودی خود از بین می‌روند، اما اگر آن‌ها درد نداشته باشند و مسئول درد آن باشند، ممکن است آسپیراسیون (جایی که جراح مایعات مایع آن را تخلیه می‌کند) گزینه در دسترس باشد.

بیماری لایم: احتمالاً چشم خود را به آن حالت چرخانده‌اید و اگر به دنبال گسترش کنه‌ها در ساحل شرقی نبودید، معمولاً صحیح است و این بیماری زشت را تا حدودی شایع‌تر از آن‌چه انتظار می‌رود نیست.

اگر متوجه علائم اولیه بیماری Lyme، که اغلب در علائم مانند آنفولانزا مانند تب، لرز، درد بدن وجود دارد – و همچنین بثورات پوستی، خستگی جدی و موارد دیگر، همراه با بی‌حسی دست و اندام ، زمان آن است که با خود صحبت کنید. دکتر این مورد بیشتر در مورد افرادی است که وقت زیادی را در بیرون از خانه می گذرانند، اما در صورت ممکن، ارزش جستجو دارد.

اختلالات تیروئیدی: اگرچه این مورد خیلی به ندرت به عنوان علت بروز بی حسی اندام‌ها مشکوک می‌شود، اما مورمور و گزگز شدن دست چپ و راست ممکن است در اثر اختلال تیروئید ایجاد شود.

یک اختلال که تحت عنوان کم‌کاری تیروئید شناخته می‌شود می‌تواند به اعصاب مخابره کننده‌ی اطلاعات روزانه‌ی بین مغز و بقیه بدن‌تان آسیب وارد کنند. هنگامی که این علائم با علائم دیگر کم‌کاری تیروئید مانند ریزش مو، افزایش وزن، احساس سرما در همه وقت همراه است، ممکن است وقت آن باشد که با یک پزشک متخصص صحبت کنید. اگر این بیماری برای مدت طولانی تشخیص داده نشود، می‌تواند بدتر شود و آسیب‌های بسیار بیش‌تری را نسبت به رسیدگی زودهنگام آن وارد کند.

کیست: اگرچه بسیاری از افراد در مورد کیست‌های گانگلیونی چیزی نشنیده‌اند، این توده‌های غیرسرطانی می‌توانند تقریباً در هر جای بدن شما ایجاد شوند.

خبر بد این است که این توده‌ها تمایل به شکل گرفتن در اطراف مفاصل دارند و این شکل رایج ممکن است دلیلی برای بی‌حسی در مچ دست، انگشتان و دست‌تان باشد.

معمولاً این کیست‌ها به خودی خود از بین می‌روند، اما اگر برطرف نشوند و موجب بروز درد شوند، عمل آسپیراسیون (جراحی تخلیه مایع از کیست) شاید یک گزینه در دسترس و مناسب برای آن باشد.

بیماری لایم (Lyme disease): بیماری لایم یک بیماری عفونی است که از طریق نیش یک کنه آلوده به باکتری بورلیا بورگدورفری منتقل می‌شود. همیشه گزیدگی کنه منجر به بروز بیماری لایم در افراد نمی‌شود. همه‌ی کنه‌ها آلوده نیستند، و خطر ابتلا به این بیماری زمانی بیشتر می‌شود که کنه مدت طولانی‌تری روی بدن باشد.

اگر متوجه علائم اولیه بیماری لایم شدید، که اغلب به صورت علائم آنفولانزا مانند از جمله مانند تب، لرز، درد بدن ظاهر می‌شوند – و همچنین بثورات پوستی، احساس خستگی شدید و موارد دیگر ، همراه با بی حسی دست یا پا دارید، باید به یک پزشک مراجعه کنید. این مورد بیشتر در افرادی شایع است که وقت زیادی را در بیرون از منزل می‌گذرانند، اما در هر صورت ممکن است ارزش رسیدگی و درمان را داشته باشد.

زمان مراجعه به پزشک

در بسیاری از مواقع هنگامی که بی‌حسی یا گزگز دست‌ها و پاها ایجاد می‌شود، نیاز به ملاقات با پزشک وجود دارد.

برای مثال در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله با پزشک ملاقات کنید:

• ایجاد ضعف یا فلج در یک طرف بدن بدون علت مشخص.
• گنگ شدن صحبت‌های شما در هنگام بیان کردن کلمات.
• ایجاد تغییر ناگهانی در وضعیت بینایی.
• بی‌حسی به دنبال یک آسیب وارد شده به کمر یا گردن که به‌طور خاص با از دست دادن هوشیاری همراه بوده باشد.
• از دست دادن امکان کنترل ادرار و مدفوع.
• شرایط بی‌حسی که با گذشت چند دقیقه بر طرف نشود یا در زمان راه رفتن تشدید گردد.
• ایجاد حالت گیجی، اسپاسم، یا رعشه در بدن.

تشخیص علت خواب‌رفتگی و گزگز دست چپ و راست و پا

تشخیص گزگز کردن دست و پا معمولاً شامل معاینه و بررسی سابقه‌ی پزشکی و علائم فرد می‌شود. بعد از این معاینات اغلب آزمایش‌هایی انجام می‌شود، که می‌تواند شامل آزمایش خون برای تشخیص کمبود ویتامین، دیابت یا هر گونه بیماری زمینه‌ای دیگر باشد. پزشک ممکن است حواس‌تان را در دست و انگشتان بررسی کرده و یا قدرت عضله را تست کنید تا معلوم شود که آیا ضعفی وجود دارد یا خیر. مطالعات هدایت عصب و نوار عصب و عضله (EMG) می‌تواند به سنجش ضربان‌های عصبی کمک کرده و آزمایش شود که آیا اعصاب سالم هستند یا خیر. در بعضی موارد برای رفع مشکل، انجام عمل جراحی روی عصب ضروری است و آزمایش تشخیصی و همچنین درمان در نظر گرفته شده می‌تواند در تعیین آن کمک کند.

راه‌ها و روش‌های درمان بی‌حسی دست چپ و پا

روش‌های درمانی موجود برای مشکل گزگز و بی‌حسی دست چپ و راست و پاها بستگی به علت ایجاد مشکل دارند. به این ترتیب مهم‌ترین بخش این درمان‌ها مربوط به کسب اطلاعات درباره سابقه درمانی بیمار و تاریخچه مشاهده علائم بیماری است. در این رابطه فرد می‌تواند با بیان صادقانه مشکل و توضیح مسائلی مثل مصرف الکل، داروهای فرح بخش، و سایر داروهای احتمالی به پزشک بیش‌ترین کمک را در تشخیص علت بیماری ارائه کند. علاوه بر این پزشک ممکن است درباره نوع فعالیت شغلی شما سوال کرده و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و انجام فعالیت‌های تکراری را بررسی می‌نماید. در این زمان ممکن است از شما درباره موارد ابتلای سایر اعضای فامیل به مشکلات یا بیماری‌های عصبی سوال شود. همچنین در صورتی که مسافرت خارج از کشور داشته اید، درباره این موضوع با پزشک خود صحبت کنید و برای انجام آزمایش خون و سایر آزمایش‌های لازم و نیز عکس برداری رادیولوژی آماده باشید.

همان‌طور که گفته شد روش درمانی انتخاب شده برای درمان گزگز دست و پا بستگی به علت مشکل دارد. در این حالت روش درمانی مناسب می‌تواند از استراحت تا انجام عمل جراحی را در بر گیرد. به این ترتیب لازم است یک برنامه درمانی برای بیمار تهیه شده و اجرا شود.

ماساژ برای درمان گزگز و مور مور دست چپ و راست

سوزن سوزن شدن و بی‌حسی دست و پا می‌تواند به دلیل مشکلات گردش خون باشد و بنابراین یک ماساژ درمانی می‌تواند در احیای جریان خون به دست‌ها مفید باشد. ماساژ از طریق تحریک بیرونی سیستم گردش خون و مایعات لنفاوی، باعث بهبود جریان خون می‌شود.

ماساژ باید تحت نظارت یک متخصص و درمانگر حرفه‌ای انجام شود، تا بیش‌ترین بهره را از جلسات درمانی‌تان ببرید.

استفاده از کمپرس آب گرم: کمپرس آب گرم می‌تواند به افزایش جریان خون در نواحی بی‌حس شده کمک کند. اگر علائم بی‌حسی با گذشت زمان با استفاده از این روش تشدید شد، کمپرس آب گرم را کنار گذاشته و از کمپرس آب سرد برای کاهش ورم استفاده کنید.

تامین ویتامین‌های مورد نیاز: ویتامین بی (B) و ای (E) موجود در آب می‌تواند به پیشگیری از بی‌حسی و خواب‌رفتگی ناشی از فقر ویتامین کمک موثر کند. به منظور تسریع فرآیند بهبود در این حالت لازم است مقدار زیادی ماهی، گیاهان دارای برگ سبز، حبوبات و دانه‌های گیاهی در رژیم غذایی خود مصرف کنید. علاوه بر این شما می‌توانید از مکمل‌های موجود در بازار به این منظور استفاده نمایید.

بریس مچ دست چه کمکی می‌تواند به شما کند؟

اگر درد ، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در انگشتان دست دارید ، ممکن است به سندرم تونل کارپال مشکوک شوید. این یک بیماری شایع است که افراد را در هر نوع کارهای که هستند، از ورود داده‌ها به رایانه گرفته تا بسته‌بندی گوشت، مبتلا می‌سازد.

بیش‌تر افراد هنگام خواب مچ دست خود را خم می‌کنند. این فشار به عصب میانی یا مدیان فشار می‌آورد. استفاده از بریس مچ‌بند می‌تواند کمک کننده باشد زیرا مچ دست شما را در حالت صاف و بدون فشار نگه می‌دارد. در یک مطالعه نشان داده شد که استفاده از یک بریس مچ دست در شب تأثیر بیشتری را برای تسکین علائم تونل کارپال نسبت به انجام هیچ نوع درمانی برای این مورد دارد.

همچنین ممکن است متوجه شوید که پوشیدن مچ بند در طول روز، به ویژه در فعالیت‌هایی که باعث بروز و شدت گرفتن علائم شوند، مفید می‌باشد. حرکات مکرر یا وارد آمدن فشار بیش‌ازحد روی مچ دست می‌تواند علائم شما را بدتر کند. اگر شغل شما اجازه این کار را می‌دهد، در محل کار از یک بریس استفاده کنید. بعد از درآوردن این بریس، حتماً کار مچ دست‌تان را مطابق معمول ادامه دهید. این عمل به‌راحتی و قوی نگه داشتن عضلات کمک می‌کند. فقط سعی کنید از فشار بیش از حد روی مچ دست خود جلوگیری کنید.

فیزیوتراپی برای درمان خواب رفتگی و سرشدن دست چپ و پا

فیزیوتراپی بخش ارزشمند و مفید در هرگونه درمان برای رفع مشکل سوزن سوزن شدن و بی حسی دست و پا است. اگر توصیه‌ها و مشاوره‌های پزشکتان را با دقت رعایت کنید ، می‌توانید از ناراحتی و سوزن سوزن شدن و بی حسی رهایی پیدا کنید. فیزیوتراپی شامل تکنیک‌های ضد التهابی مانند یخ و ماساژ ، تمرین‌های کششی و تقویت کننده برای بازگرداندن عملکرد و کاهش درد است و گاهی اوقات آتل زدن دست نیز توصیه می‌شود. فیزیوتراپیست ها همچنین به بیماران آموزش می‌دهند که کف پاهای خود را از نظر زخم و تاول معاینه کنند (برای افراد دیابتی) که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به قطع عضو شود.

طب سوزنی

پزشک با تعیین علت بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست و پای شما از طریق سابقه‌ی دقیق سلامتی‌تان و با انجام یک معاینه دقیق فیزیکی، کار خود را شروع می‌کند. همچنین آزمایش‌های ارتوپدی و عصبی انجام خواهد شد تا مشخص شود که دقیقاً چه عصبی یا عصب‌هایی تحت تأثیر قرارگرفته‌اند. در صورت نیاز ، ارزیابی‌های خاصی مانند MRI ، سی‌تی‌اسکن یا بررسی سرعت هدایت عصب حتی ممکن است برای تعیین علت یا میزان وضعیت شما انجام شود. اگر به دنبال طب سوزنی هستید ، نبض‌ها ، چشم‌ها ، پوست و زبان شما نیز برای عدم تعادل در Qi شما ارزیابی می‌شود.

پزشک پس از معاینه کامل، معلوم می‌کند که شرایط شما به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهد یا خیر. سپس یک برنامه مراقبت درمانی طراحی خواهد شد که با هدف از بین بردن تحریک و بازگرداندن عملکرد صحیح اعصاب در منطقه آسیب دیده ، برای شرایط خاص شما انجام می‌شود. این برنامه درمانی ، علاوه بر طب سوزنی ، ممکن است شامل تحریک عضلات (یا جریان تداخلی) برای کاهش اسپاسم عضلات ، کرایوتراپی برای کاهش التهاب و همچنین توان‌بخشی برای تثبیت ماهیچه‌ها / رباط‌های منطقه آسیب‌دیده باشد. مشاوره برای تغذیه و شیوه زندگی به هر مسئله‌ی متابولیکی که ممکن است باعث علائم شما شده باشند ، می‌پردازد. طب سوزنی همچنین ممکن است برای رفع شرایط دردناک یا عدم تعادل Qi استفاده شود.

بیشتر موارد بی حسی و سوزن سوزن دست و پا خیلی خوب به درمان‌های طب سوزنی پاسخ می‌دهند. در بعضی موارد ، ممکن است مداخلات دیگری برای شرایط شما مورد نیاز باشد که در آن پزشک شما با همکاری متخصص دیگر برای کمک به برطرف کردن وضعیت شما همکاری خواهد داشت.

تمرینات ورزشی

در بسیاری از مواقع، از تمرینات گلایدینگ (Gliding) عصب (حرکت دادن انگشتان با یک الگوی خاص) در درمان بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا استفاده می‌شود. این تمرینات، با تسهیل گردش خون و حرکت عصب، از آسیب عصبی جلوگیری می‌کنند.

توالی تمرینات گلایدینگ (Gliding) عصب

اولین حالت در این توالی این است که یک مشت‌تان را کمی شل کنید به طوریکه انگشت شست تان بیرون باشد و انگشتان تاشده را بپوشاند. این کار گردش خون را بهبود و تنش را تسکین می‌بخشد. حالت دوم شامل باز کردن مشت و صاف کردن همه‌ی انگشتان دست راست و به سمت بالا است. حالا، به آرامی و بدون ناراحتی کف دست را تا جایی که می‌توانید به عقب بکشید. این حالت سوم است و برای چند ثانیه نگه دارید. حال، انگشت شست را از دست دور کنید و در عین حال آن را در این حالت کم فشار نگه دارید. این حالت چهارم است؛ و آن را برای چند ثانیه بدون ناراحتی نگه دارید. اکنون، با کشیدن بیشتر، موقعیت دست تان را تغییر دهید، به طوری که اکنون کف دست رو به بالا می‌شود. به این عمل ساپینیشن (قرار دادن کف دست رو به بالا) می‌گویند و باعث ایجاد کشش جزئی در طول مچ و عضلات می‌شود که از انگشت شست شما تا مچ کشیده می‌شود. برای آخرین موقعیت، شما باید با انگشت دست دیگر به انگشت شست‌تان فشار وارد کنید و آن را به سمت پایین بکشید. این توالی می‌توانید ۳ تا ۵ بار در یک ست تکرار کنید.

 

منبع: drheidarian.ir

---

 

بیماری‌‌ها و راه درمان, دارونامه , ورزش درمانی , پیشگیری بهتر از درمان

 

درد وسط کمر معمولا با درد یا ناراحتی در ستون‌فقرات پشت قفسه سینه مرتبط است. در این ناحیه ۱۲ دیسک ستون‌فقرات، چندین استخوان مهره و عضلات و رباط‎های بسیاری وجود دارند. تحریک یا آسیب هر کدام ممکن است به درد وسط کمر منجر شود. در متن زیر به درد وسط کمر، درد وسط کمر سمت راست و درد وسط پشت می‌پردازیم.

علل درد وسط کمر

علل زیادی از جمله آسیب‌دیدگی به این ناحیه از کمر گرفته تا طرز ایستادن یا نشستن غلط می توانند موجب درد وسط کمر شوند.

در ادامه به‌طور خلاصه به بیان علل درد وسط کمر می پردازیم:

بالا رفتن سن

با بالا رفتن سن، احتمال بروز درد در هر قسمت از بدن افزایش می ‎یابد. درد پشت در افراد ۳۰ تا ۶۰ ساله، شایع است اما این عارضه ممکن است در هر سنی ایجاد شود.

علل طبیعی درد پشت در افراد مسن عبارتند از:

• کاهش مایع میان مفاصل نخاعی
• کاهش تودۀ عضلانی
• نازک شدن استخوان‌ها

آرتروزها

برخی از انواع مختلف عارضه آرتروز می‎توانند به ناحیه پشت انسان صدمه بزنند. آرتروز شایع‌ترین بیماری مفصلی است و باعث سائیدگی انتهای استخوان‎ها به همدیگر و تولید درد، تورم و خشکی می‎شود.
اسپوندیلیت انکیلوزان نوعی آرتروز است که اغلب ستون‌فقرات را درگیر می‌سازد. علایم آن شامل درد و خشکی در ناحیۀ کمر است. به مرور زمان، اسپوندیلیت انکیلوزان موجب جوش خوردن مهره‌ها در ستون‌فقرات می شود و حالت بدن و حرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مهره شکسته شده

ترک یا شکستگی در هر یک از مهره‌های قسمت میانی پشت ممکن است در اثر حوادث ورزشی، تصادف اتومبیل یا سقوط از بلندی رخ دهد. بدتر شدن وضعیت ستون‌فقرات به مرور زمان در اثر مواردی مانند آرتروز نیز می‎تواند باعث شکسته شدن مهره‌ها شود. علایم مهره شکسته شامل درد شدید است که بر اثر حرکت افزایش می‌‎یابد. اگر این آسیب‌دیدگی بر نخاع اثر بگذارد، به گزگز، بی‎حسی و بی‎اختیاری ادرار منجر می‎شود. شکستگی‌ها به درمان فوری پزشکی نیاز دارند.

فتق دیسک

دیسک‌ها در فاصله‌ی بین مهره‌ها قرار دارند و به‌عنوان بالشتک جذب کننده شوک عمل کرده و به حرکت افراد کمک می‎‌کنند. دیسک‎ها پر از مایع هستند و ممکن است دچار پارگی شده یا بیرون بزنند. این وضعیت، فتق دیسک یا پارگی دیسک نامیده می‎شود و بر عصب‌های اطراف فشار وارد می کند . فتق دیسک در قسمت میانی پشت همیشه علایمی ایجاد نمی‎ کند اما ممکن است باعث درد، احساس گز گز یا بی‎حسی شود.

مشکلات کلیوی

مشکلات کلیوی می‎توانند باعث ایجاد درد در قسمت میانی پشت، درست زیر قفسه‌ی سینه در هر دو طرف ستون‌فقرات شوند.

عفونت‌ها و سنگ کلیه، شایع‎ترین علت بروز درد کلیه هستند. سایر علایم مشکلات کلیوی عبارتند از:

• تب
• مشکلات مربوط به ادرار کردن
• درد در هنگام ادرار کردن
• لرز
• تهوع و استفراغ

عوامل مربوط به سبک زندگی

عدم انجام تمرینات ورزشی به ضعف عضلانی و در نتیجه، بروز درد منجر می‌شود. افرادی که از تکنیک‎های غلط وزنه‌برداری استفاده می‎کنند، نیز ممکن است دچار درد در ناحیه پشت شوند. تحقیقات نشان داده‎اند که سیگار نیز خطر ابتلا به درد مزمن پشت را افزایش می‌دهد. همچنین گفته شده است که رسیدن مواد مغذی به دیسک‎‌های ستون‌فقرات در اثر مصرف دخانیات با مشکل مواجه می شود و به نوبه خود، درد، تخریب دیسک و آسیب‌دیدگی آن را افزایش می‎دهد.

پارگی عضلات یا پیچ‌خوردگی

بلند کردن مداوم اشیاء سنگین یا حمل آن‌ها به شکل نادرست می‎تواند موجب کشیدگی عضلات یا پارگی عضلات و رباط‎ها در ناحیه پشت شوند.

چاقی

اضافه وزن یا چاقی، فشار بیشتری بر عضلات، استخوان‎ها و بقیه ساختارهای پشت وارد می‎کند. مطالعات نشان داده اند که چاقی باعث افزایش خطر درد کمر می‎شود.

پوکی‌استخوان

پوکی‌استخوان نوعی بیماری استخوان است که در اثر آن، استخوان‌ها شکننده می‎ شوند. پوکی‌استخوان هنگامی روی می دهد که بدن، نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی استخوان‎های تازه تولید کند تا جایگزین استخوان‌های از دست رفته شوند. افراد مبتلا به پوکی‌استخوان در ناحیه ی پشت ممکن است به علت آسیب یا شکستگی ناشی از فشار دچار درد در قسمت میانی پشت شوند.

وضعیت نادرست بدن

وضعیت نادرست بدن در هنگام نشستن یا ایستادن یکی از علل اصلی درد پشت است. قوز کردن باعث می شود تا فشار بر ستون فقرات افزایش یابد. در این حالت، عضلات به ناچار کشیده می شوند تا تعادل برقرار شود.

سلامت روانی

معمولا خطر ابتلا به درد پشت در افراد مبتلا به افسردگی یا اضطراب بیشتر است. تحقیقات نشان داده‎اند که احتمال بروز درد پشت در افراد مبتلا به افسردگی در مقایسه با افراد سالم، ۳۰ درصد بیشتر است.

اسکولیوز

اسکولیوز باعث خمیدگی یک طرفه ستون‌فقرات می‎شود. این بیماری به توزیع نامناسب وزن در کل قسمت پشت منجر شده و ممکن است درد در قسمت میانی پشت ایجاد شود.

تومور

با رشد تومور در قسمت میانی پشت رشد، ستون‌فقرات آسیب می‌بیند و عصب‌ها، عضلات و رباط‌های مجاور تحت فشار قرار می‌گیرند که می‌تواند موجب درد کمر و درد وسط کمر شود.
درد وسط کمر بهتر است در همان مراحل اولیه، برطرف گردد.

علایم درد وسط کمر

علایم درد وسط کمر بسته به علت اصلی درد تغییر می‌کنند. برخی علایم شایع در این مورد عبارتند از:

• احساس سوزش
• درد خفیف یا مداوم
• درد شدید و منقطع
• سفتی یا خشکی عضلات

علایم شدیدتر شامل موارد زیر هستند:

• احساس گزگز در بازوها، قفسه سینه یا پاها
• درد قفسه سینه
• بی‎اختیاری
• بی‎حسی
• ضعف

درمان درد وسط کمر

درمان درد در قسمت میانی پشت به علت اصلی آن بستگی دارد. در ابتدا، پزشکان معمولا درمان خانگی درد وسط کمر را توصیه می‌کنند اما ممکن است به مداخلات پزشکی و جراحی نیاز باشد.

درمان خانگی درد وسط کمر

روش‌های درمان درد قسمت میانی پشت در محیط خانه عبارتند از:

استفاده از کمپرس‌ها:

کمپرس‌های متناوب سرد و گرم می‎توانند بسیاری از انواع درد های بخش میانی پشت را تسکین دهند.

داروهای مسکن بدون نسخه

ایبوپروفن (ادویل) یا ناپروکسن (الیو) می‎تواند درد و تورم را کاهش دهند.

بهبود وضعیت بدن

برای کاهش درد باید وضعیت بدن را تصحیح کرد. می‌توان تمرینات اصلاحی زیر را به‌طور مرتب انجام داد:

• صاف ایستادن با شانه‌های عقب گرفته
• قوز نکردن
• زیاد نشسته نماندن یا استفاده از کامپیوتر

محل‎های کار باید از نظر سلامتی و راحتی بهینه‌سازی شوند تا سلامت کمر تضمین شود. مردم باید ارتفاع و حالت صندلی، میز، صفحه نمایش کامپیوتر، صفحه کلید و موس خود را بر اساس نیاز تنظیم کنند.

تمرینات ورزشی

برخی از تمرینات ورزشی می‎توانند با کشش و تقویت عضلات بخش میانی پشت به درمان یا پیشگیری از درد کمک کنند.

حرکات کششی مناسب عبارتند از:

• حرکت گربه – گاو: بر روی دست‎ها و زانوهای خود قرار بگیرید. سپس تا جایی که می‌توانید به پشت خود انحنا دهید (مانند یک گربه) سپس پشت خود را نسبت به زمین در حالتی U شکل قرار دهید (مانند یک گاو).

• حالت کبری: به حالت درازکش بر زمین بخوابید، از دست‎های خود برای بلند کردن بالاتنه و ایجاد کشش در پشت استفاده کنید.

 

• چرخش در حالت نشسته: چهار زانو بنشینید، قسمت بالاتنه خود را به سمت راست بچرخانید، دست چپ را بر روی زانوی راست قرار دهید. این حرکت را برای سمت دیگر بدن خود تکرار کنید.

تمرینات مفید:
• فعالیت‎های کم‎فشار: مناسب‌ترین گزینه‌های شامل یوگا، شنا و پیاده‎روی است.
• ورزش‎های تقویت کننده مرکزی: کار کردن با عضلات شکمی و پشت با استفاده از تمرینات پل و پلانک به تقویت کمر کمک می‎کند.

قبل از شروع هر گونه ورزشی، مشورت با پزشک یا فیزیوتراپیست ضروری است.

درمان‎های پزشکی درد وسط کمر

در صورت تداوم درد پشت پس از گذشت چند روز یا عدم پاسخ به مداوای خانگی، فرد باید به پزشک مراجعه کند. درمان‎های پزشکی ممکن برای درد قسمت میانی پشت عبارتند از:

• داروهای تجویزی:
شامل داروهای مسکن، شل کننده‎های عضلانی یا تزریق استروئیدها

• فیزیوتراپی شامل ورزش و ماساژدرمانی

• جراحی برای درمان درد وسط کمر

اگر درد با دارو یا فیزیوتراپی کاهش نیابد، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

انواع جراحی برای درد قسمت میانی پشت شامل موارد زیر است:

• دیسک‌کتومی: افراد مبتلا به فتق دیسک ممکن است برای برداشتن بخش آسیب‌دیده دیسک و پیشگیری از آسیب بیش‌تر به دیسک‌کتومی نیاز داشته باشند.
• فیوژن: روش فیوژن شامل اتصال دو مهره و استفاده از یک جداکننده برای تعویض دیسک‎های صدمه دیده است.
• لامینکتومی: از این جراحی برای کاهش فشار بر نخاع استفاده می‎شود و در این روش، دیواره پشتی یک مهره (لامینا) برداشته می‌شود.
• لامینوتومی: در این جراحی، بخشی از لامینا برای مداوای عصب زیر فشار برداشته می‎شود.

برای درد وسط کمر چه هنگامی باید به پزشک مراجعه کرد؟

فرد باید در صورت ادامۀ هر یک از علایم ذکر شده به مدت بیش از ۳ روز و به ویژه عدم پاسخ به مداوای خانگی به پزشک مراجعه کند.

علایم درد شدید پشت که به درمان فوری پزشکی نیاز دارد، عبارتند از:

• احساس گز گز در بازوها، قفسه سینه یا پاها
• درد قفسه سینه
• بی‎اختیاری ادرار
• بی‎حسی
• ضعف

در صورت بروز درد پشت بر اثر سقوط، ضربه یا سایر آسیب‌ها، فرد باید فورا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.

پیشگیری از درد وسط کمر

تمام عللی که موجب درد وسط کمر می‌شوند، قابل پیشگیری نیستند اما مراحل زیر می‎توانند خطر آسیب‌دیدگی را کاهش دهند:

• حفظ وزن سالم: اضافه وزن یا چاقی باعث فشار اضافی بر عضلات پشت می شود.
• خوابیدن به پهلو یا یک طرف پشت: افرادی که به روی شکم می‎خوابند، ممکن است دچار ناهماهنگی در ستون فقرات خود شوند. بهترین کار خوابیدن به پشت یا به پهلو در حالتی است که بالشی بین زانوها قرار داده شود.
• تمرین قرار دادن بدن در وضعیت صحیح: راست بایستید، شانه‎ها را به سمت عقب متمایل کنید و لگن را در وضعیت تعادل نگه دارید.
• رعایت سادگی و راحتی در تمام محیط‌های کاری: مطمئن شوید که کامپیوتردر موقعیت مناسب قرار دارد، از صندلی‌هایی دارای دسته و پشتیبان کمر استفاده کنید و کفش‎های مناسب بپوشید.
• اشیا سنگین را با دقت بلند کنید: تا حد امکان از بلند کردن اشیا سنگین خودداری کنید یا از شخصی کمک بگیرید. هنگام بلند کردن اشیا، پشت را صاف نگه داشته و زانوها را خم کنید.
• فیزیوتراپی را امتحان کنید: از فیزیوتراپیست بخواهید که یک برنامه شخصی برای بهبود حالت قرارگیری بدن، تقویت بخش مرکزی بدن و تحرک برای شما تهیه کند.

 

منبع: shahranclinic.com

---