بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

از لحاظ فیزیولوژی سلول‌های موجود در حفرات بدن از جمله مخاط بینی و سینوس‌ها دائمأ درحال ترشح مایعات از نوع سروز ویا موکوس جهت نظافت وفونکسیون طبیعی عضو هستند. اگر بدلیلی مثلا جسم خارجی بیماری آلرژی وغیرو…موجب تحریک عضو شوند واکنش فیزیولوژیکی بصورت افزایش ترشحات خواهد بود. (مثل جسم خارجی در چشم که واکنش طبیعی اشکریزش است.) بنابراین ترشحات پشت حلق، به موکوس اضافی گفته می‌شود که از پشت حلق شما به پائین جریان می‌یابد. این موکوس توسط سلول های پوشاننده مجاری سینوسی به طور مداوم تولید می‌شود. این مسأله می‌تواند ناشی ازآلرژی و حساسیت ویااز سینوزیت و یا سایر بیماری‌های التهابی بینی وسینوس‌ها باشد. ذرات غبار و آلودگی هوا با ایجاد تورم درسلول‌های مخاطی و افزایش ترشحات همگی عامل ترشحات پشت حلق می‌باشند. همچنین ترشحات پشت حلق بر روی بوی تنفس شما نیز اثر می‌گذارد، چرا که این ترشحات حاوی پروتئین زیادی هستند. موکوس اضافی گاه چسبنده و غلیظ و باعث تحریک مخاط گلو شده و ایجاد علائمی مثل * گلو درد * تنفس بدبو” سرفه وعلائم مشابه سرما‌خورگی را ایجاد می‌نماید که با ایجاد مشکلا ت اجتماعی گاه ایجاد اختلال در زندگی روزمره می‌نماید.

_ علل ایجاد ترشحات پشت حلق چیست؟
بطور شایع محرک‌های استنشاقی در جاهایی که گرد و غبار و دود زیادی و آلودگی‌های صنعتی وشغلی وجود دارد می‌باشد
* محصولات غذائی و لبنی سبب ضخامت موکوس و در نتیجه تخلیه بد آن‌ها می‌گردد.
* آلرژی‌های غذایی سبب ضخامت موکوس و تخلیه بد آن می‌گردد.
* بیماری‌ها و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی سرماخوردگی، آنفلوانزا، برونشیت، و التهاب لوزه‌ها علل اصلی تولید بیش از حد موکوس می‌باشند.

_ علائم وجود ترشحات پشت حلق چیست؟
شایع‌ترین علامت صاف کردن مداوم گلو است. که بعلت افزایش مایع موکوس ازناحیه سینوس‌های و تجمع آن در فضای پشت حلق می باشد. این تجمع موجب بلع مداوم واحساس خلط چسبناک می‌گردد. ترشحات زیاد سبب تولید التهاب و تحریک گلو می‌گردد که خود را به صورت یک گلودرد نشان می‌دهد. پزشکان اغلب ، با این تصور که فرد دچار سرماخوردگی شده، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند و این کار می‌تواند مشکل را بیشتر کند، زیرا پس از پایان دوره درمان

آنتی‌بیوتیکی اکثر باکتری‌ها ضمن مقاومت داروئی به میزان طبیعی خود بازمی‌گردند، اما معمولاً در این موارد باکتری‌های بی‌هوازی به میزان بیشتری رشد نموده و این مسأله می‌تواند باعث تنفس بدبو در فرد گردد. تنفس بدبو “ممکن است به هنگام نفس کشیدن از راه بینی یا غذا خوردن باشد. وبیماران بیشتر در ارتباطات اجتماعی و جلسات اداری وخانوادگی اظهار ناراحتی کرده و عمده مراجعه به مطب پزشکان را شامل می‌شود.

_ علائم ترشحات غیرطبیعی

به دنبال سرماخوردگی، آنفلوآنزا، آلرژی، قرار گرفتن در هوای سرد یا نور خیره کننده، مصرف بعضی از مواد غذایی مثل فلفل و ادویه تند، حاملگی و تغییرات هورمونی ترشحات روشن و شفاف بینی افزایش می‌یابد. بعضی از داروها از جمله قرص‌های ضدبارداری و داروهایی که برای درمان فشارخون مصرف می‌شوند و همین طور اختلالات ساختمانی بینی مثل انحراف تیغه بینی نیز می‌تواند باعث افزایش ترشحات روشن و رقیق بینی شوند.

_ افزایش ترشحات غلیظ

در زمستان وسایل گرمازا باعث خشک شدن هوای داخل منازل می‌شود. این خشکی هوا باعث غلیظ شدن ترشحات داخل بینی می‌شود. عفونت بینی و سینوس‌ها نیز عامل افزایش ترشحات غلیظ بینی است. اگر ترشحات رقیق و روشن بینی به ترشحات غلیظ و سبزرنگ تبدیل شود نشان از عفونت باکتریایی سینوس‌هاست. در بچه ها ترشحات غلیظ یکطرفه (یعنی فقط از یک بینی) احتمالا به دلیل وجود جسم خارجی در داخل بینی است. در چنین موردی معمولا ترشحات بینی کودک بدبو نیز هست. سینوس‌ها حفره‌هایی در داخل استخوان‌های صورت هستند. هر کدام از سینوس‌ها از طریق مجرایی به داخل بینی راه پیدا می کند. ترشحات طبیعی سینوس‌ها از طریق این مجرا به بینی وارد می‌شود.

اگر به دلیل روندهای التهابی مثل سرماخوردگی یا حساسیت بینی مجاری ارتباطی سینوس ها به بینی بسته شود سینوس ها دچار عفونت حادی می شوند که به آن سینوزیت اطلاق می شود. مبتلایان به سینوزیت حاد باید تحت درمان دارویی قرار گیرند. وقتی مجرای ارتباطی سینوس به بینی مدت طولانی بسته باقی بماند به تدریج بر تورم مخاط مفروش کننده داخل سینوس ها افزوده می شود به نحوی که داخل سینوس پولیپ یا کیست تشکیل می شود. این حالت را سینوزیت مزمن می‌نامیم که علامت اصلی آن ترشحات عفونی مزمن و مداوم پشت حلق است. سی تی اسکن و آندوسکوپی تشخیصی در داخل مطب برای تشخیص سینوزیت مزمن کمک کننده هستند. سینوزیت مزمن معمولا به درمان دارویی جواب نمی‌دهد و در چنین موردی لازم است با عمل جراحی آندوسکوپیک مجاری سینوس به بینی باز شوند.

_ مشکل در بلع

اگر کسی مشکل بلع داشته باشد مواد غذایی جامد یا مایع ممکن است در ته حلقش جمع شوند و بیمار احساس کند که ترشحات پشت حلقش افزایش پیدا کرده است. زمانی که تعامل عضلات دهان و حلق و اعصاب این ناحیه کاملا رقیق نباشد، ممکن است مختصری از ترشحات حلق وارد حنجره شود و باعث خشونت صدا یا سرفه شده یا بیمار را مجبور سازد که اصطلاحاً به طور مکرر سینه‌اش را صاف کند. معمولا با افزایش سن، قدرت عضلات دخیل در عمل بلع و همچنین هماهنگی بینی این عضلات کمتر می‌شود و بنابراین در افراد مسن ممکن است ترشحات طبیعی بینی به راحتی بلعیده نشده و وارد مری نشود و در ته حلق جمع شود. به هنگام خواب دفعات بلع ناخودآگاه خیلی کمتر از زمان بیداری است و ممکن است ترشحات در حلق جمع شده و به سرفه منجر شود.

عضلات حلق فردی که مضطرب است و دچار استرس های روحی است دچار انقباض خواهند شد. این امر ممکن است به احساس گیر کردن چیزی در گلوی وی منجر شود. سینه صاف کردن مکرر این افراد باعث تحریک ناحیه شده و مشکل را تشدید می کند. رفلاکس محتویات معده به مری نیز می تواند باعث مشکلات بلع شود. سوزش معده، سوءهاضمه و گلودرد از علائم شایع این اختلال هستند. رفلاکس با دراز کشیدن تشدید می شود، به خصوص اگر بیمار قبل از دراز کشیدن مایعات یا غذایی میل کرده باشد. ترشحات مزمن پشت حلق غالباً به تحریک گلو و سوزش مداوم آن منجر می شود. در این حالت با وجودی که حلق و لوزه‌ها عفونی نیستند ولی باز هم ممکن است متورم باشند. درمان موفق ترشحات مزمن پشت حلق احساس ناخوشایند گلو را نیز برطرف می‌کند.

_ درمان
در اکثر موارد نیازی به درمان نمی‌باشد وبهترین درمان پیشگیری وحذف عوامل زمینه ساز وعوامل آلرژی می‌باشد. ودر صورت نیاز ” درمان آلرژی با استفاده از داروها و شستشوی مکرر با سرم فیزیولوژی ودر صورت عفونت با توجه به این‌که ترشحات پشت حلق علامت شایع سینوزیت بوده و قابل درمان است .لذا ارزیابی کلینیکی و پاراکلینیکی الزامی است. می‌بایست با توقف ترشحات پشت حلق و پاک نمودن موکوس موجود در بینی و مجاری سینوسی وبا جلوگیری از آبریزش موجب از بین بردن علائم بیماری شد.

درمان آنتی‌بیوتیکی موثر خواهد بود. در مواردی که حساسیت بینی عامل افزایش ترشحات باشد باید آلرژی درمان شود. متاسفانه داروهای ضدحساسیت قادر نیستند حساسیت را به طور کامل ریشه کن کنند، اما علائم حساسیت و از جمله افزایش ترشحات بینی را به میزان زیادی بهبود می‌بخشند. مبتلایان به رفلاکس باید علاوه بر مصرف داروهایی مثل امپرازول و فاموتیدین یاد بگیرند که غذاهای حجیم مصرف نکنند، وقتی دراز بکشند که حداقل سه ساعت از زمان آخرین غذا یا مایعاتی که مصرف کرده اند، گذشته باشد. اگر این افراد از یک بالشت اضافی نیز استفاده کنند علائم شان کمتر خواهد شد.

منبع: سایت تبیان