توده پشت زانو؛ علل، نشانههای دیگر و روشهای درمان
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
پیدا کردن یک توده پشت زانو ممکن است برای اکثر افراد نگران کننده باشد، اما رشد توده در پشت زانوها معمولا جدی نیست. این توده اغلب به دلیل جمع شدن مایعات در مفصل زانو شکل میگیرد. گاهی اوقات حتی چرک و خون ممکن است در پشت زانو جمع شده و مانند توده احساس شوند. در مواردی نیز تودههای جامد پشت زانو ممکن است تومور بوده و حتی سرطانی باشند. با این حال، وقوع چنین سرطانی نادر است. زانو دارای مفصلی است که از چندین ساختار تشکیل شده است. مهمترین بخشهای زانو، استخوان ران، استخوان ساق پا، مفصل زانو و کشکک زانو هستند. مفصل توسط سینوویوم اندود شده و توسط یک کپسول احاطه شده است. رباط نیز به مفصل قدرت داده و از آن حمایت میکند. ماهیچهها و تاندونها که قسمتهای مختلف این اندام را متحرک میکنند نیز مفصل را تقویت کرده و از آن حمایت میکنند.
شکلگیری توده در پشت زانو (منطقه پاپیتیال) تنها نشانهای از وجود یک مشکل در زانو است. گاهی اوقات این توده با وجود این که در مفصل زانو است، هیچ ربطی به این بخش بدن ندارد. بنابراین مهم است که صرف نظر از موقعیت، اندازه یا انسجام توده، پزشک علت آن را بررسی کند. همانطور که گفتیم، توده پشت زانو ممکن است همیشه جدی نباشد زیرا این محل نزدیک ارگانهای حیاتی نیست ولی باید در هر صورت یک بار توسط پزشک معاینه شود.
_ دیگر علائم وجود مشکل در زانو
زانو باید در طول عمر نیروی زیادی را تحمل کند. چه در حال حرکت (راه رفتن و دیدون) و چه در حالت ایستادن، نیروی زیادی به زانوها وارد میشود. این مفصل یکی از پرکاربردترین مفاصل بدن است و به همین علت بیشتر مستعد ابتلا به بیماریهای مختلف و صدمات میباشد. این مشکلات میتوانند با علائم مختلف، به ویژه درد و سفتی مفصل همراه باشند. قرمزی، تورم، احساس گرما، ناهنجاری مفصلی و شنیدن صداهای غیر طبیعی از زانو ممکن است علائمی باشند که با وجود مشکلات مختلف در زانو تجربه میشوند. حضور توده پشت زانو یکی از علائم شایع مشکلات زانو نیست، اما ممکن است گاهی رخ دهد. در هر صورت مهم است که حجم توده اندازهگیری شود. ثابت یا متحرک بودن آن نیز میتواند به تشخیص پزشک کمک کند.
_ علل ایجاد توده پشت زانو
علت دقیق شکلگیری توده پشت زانو باید توسط پزشک تعیین شود. این کار ممکن است نیاز به بررسیهای تشخیصی مانند تصویر برداری اشعه ایکس، CT اسکن (توموگرافی کامپیوتری)، سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) داشته باشد. اگر خونریزی یا عدم توانایی ایستادن یا راه رفتن ناشی از بیثباتی مفصل یا ضعف عضلانی نیز وجود داشته باشد، باید هر چه سریعتر درمان صورت گیرد.
_ کیست بیکر
کیست بیکر یکی از علل شایع ایجاد کننده توده در پشت زانو است. کیستها زمانی ایجاد میشوند که ناحیهای از بدن آسیب دیده یا ملتهب میشود. کیستها معمولا با مایعات پر میشوند. کیست بیکر با مایع سینوویال پر شده و دلیل شکل گیری آن بیماریهایی مانند آرتروز یا انواع مختلفی از آسیبدیدگی زانو است.
این کیست ممکن است با درد، تورم کلی زانو و سفتی آن همراه باشد. با این حال، در بعضی موارد درد کمتر است، اما در زانو احساس تنگی یا فشار وجود دارد. معمولا این کیست مانند یک برآمدگی در پشت زانو دیده میشود. علائم آن نیز با ایستادن یا راه رفتن به مدت طولانی بدتر میشود.
_ آبسه یا جوش
آبسهها و جوشها یکی از علل احتمالی توده پشت زانو هستند. این برآمدگیها، بر اثر تجمع چرک ایجاد میشوند. اما تفاوت اصلی آنها در این است که جوش به سطح پوست نزدیکتر است. اما آبسه عمیقتر میباشد. آبسهها و جوشها نتیجه عفونتهای باکتریایی هستند.
این برآمدگیها زمانی که بدن در حال تلاش برای از بین بردن دیواره میکروبها است، شکل میگیرند. این میکروبها ممکن است از طریق پوست وارد بدن شوند. گاهی نیز ناشی از عفونتهایی هستند که در جای دیگری از بدن شکل گرفتهاند.
_ تروما
آسیبدیدگی مفصل زانو یا استخوانهای اطراف آن، عضلات، تاندونها یا رباط ها نیز میتواند باعث تشکیل توده یا تورم در پشت زانو شود. این آسیبدیدگی ممکن است ناشی از ایجاد فشار بر روی عضلات و تاندونها، کشیدگی یا پارگی رباط و حتی شکستگی باشد. آسیب دیدگی زانو باعث ایجاد تورم و در نتیجه التهاب میشود. اگر رگ خونی نیز پاره شده باشد، ممکن است تجمع خون زیر پوست نیز رخ دهد. به این عارضه هماتوم گفته شده و باعث قرمزی و کبودی پوست میشود.
_ رگهای خونی و لخته شدن خون
تورم ممکن است نشانهای از وجود مشکلاتی در گردش خون از جمله واریس و ترومبوز ورید عمقی (DVT) باشد. با اینحال، تورم در این موارد معمولا در پشت زانو (منطقه پاپیتیال) احساس نمیشود. یکی از مشکلات رگهای خونی که میتواند باعث ایجاد توده در انحنای پاپیتئیت شود، آنوریسم است. این عارضه زمانی رخ میدهد که شریان پاپیلیتال ضعیف شده و به شکل بالن در میآید. اگر آنوریسم پاره شود، خون به داخل حفره زانو نشت کرده و ممکن است مانند هماتوم قابل مشاهده باشد. باز شدن وریدهای سطحی که در پشت زانو قرار دارند، نیز یکی دیگر از مشکلات رایج هستند. این عارضه به عنوان وریدهای واریسی شناخته میشود. هنگامی که رگهای کوچک تحت تأثیر این عارضه قرار میگیرند، به آن، تلانژکتازی یا رگههای عنکبوتی گفته میشود. ناحیه پشت زانو یکی از مناطقی از بدن است که بیشتر تحت تاثیر واریس میباشد.
_ تومورها
تومورهای مختلفی ممکن است در پشت زانو شکل بگیرند. این تومورها گاهی خوشخیم (غیرسرطانی) و گاهی بدخیم (سرطانی) هستند. این تومورها ممکن است از پوست (خال یا ملانوم)، بافت همبند (فیبروم)، بافت چربی (لیپوما)، بافت نرم (سارکوم) یا حتی استخوان (استئوسارکوم) تشکیل شوند. این تومورها مخصوص ناحیه پشت زانو نیستند.
_ روشهای درمان توده پشت زانو
درمان خاصی برای توده پشت زانو وجود ندارد، زیرا انتخاب درمان بستگی به علت اصلی ایجاد کننده این توده دارد. داروهایی مانند داروهای ضدالتهابی ممکن است به کاهش التهاب کمک کنند اما این داروها تنها در صورتی موثر هستند که توده به علت التهاب ایجاد شده باشد. روشهای تهاجمی مانند بریدن و یا آسپیراسیون با سوزن ممکن است برای تخلیه آبسه یا کیست مفید باشند. در صورت آسیبدیدگی زانو، باید از روش محافظه کارانهای به نام R.I.C.E. استفاده کنید. البته به شرطی که آسیبدیدگی جدی نباشد. این روش شامل ۴ مرحله استراحت دادن به زانو و پا، گذاشتن کمپرس یخ روی منطقه، باند پیچی کردن منطقه آسیبدیده و نگه داشتن اندام بالاتر از سطح قلب است. البته این روش فقط برای آسیبهایی که به بافت نرم مفصل وارد شده است، مفید میباشد.
منابع:
۲- Lump Behind Knee – Causes, Other Symptoms, Treatment