دارونامه؛ آشنایی با داروی لووتیروکسین برای کم‌کاری تیروئید
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, دارونامه
لووتیروکسین (به انگلیسی: Levothyroxine)
رده درمانی: داروهای هورمونی
اشکال دارویی: قرص
لووتیروکسین در درمان کم‌کاری غده تیروئید، گواتر و کرتینیسم نوزادان مصرف می‌شود.
لووتیروکسین (Levothyroxine) یا لووکسین دارویی جایگزین برای هورمون غده تیروئید می‌باشد. این دارو برای تنظیم کردن انرژی بدن و متابولیسم کاربرد دارد.
ین دارو در درمان بیماران مبتلا به کم‌کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) بکار می‌رود. غده تیروئید مسوول ساخت لووتیروکسین می‌باشد. در بیماران دچار کم‌کاری تیروئید، تیروئید مقادیر کمتری از این هورمون را تولید می‌کند. به علاوه این دارو در کودکان دچار کم‌کاری تیروئید (کرتینیسم) و افراد مبتلا به بزرگی بی علامت تیروئید (گواتر) نیز استفاده می‌شود. لووتیروکسین به شکل قرص تولید می‌گردد.
گواتر در اثر عدم تعادل هورمونی، رادیوتراپی، جراحی و یا سرطان بوجود می‌آید.
_ طریقه مصرف لووتیروکسین
بسته به مشکل شما پزشک معالج دوزاژ بخصوصی از دارو را تجویز می‌کند. لووتیروکسین را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف و از تغییر خودسرانه دوز آن جدا پرهیز نمایید. ضمنا دستورات داخل بسته دارو را نیز به دقت مطالعه کنید. لووتیروکسین برای بهبود علایم مشکل شما تجویز می‌شود و باعث علاج بیماری شما نمی‌گردد. به این ترتیب، شاید لازم باشد تا انتهای عمر آن را مصرف نمایید. در ضمن ممکن است ظاهر شدن اثرات لووتیروکسین تا چند هفته طول بکشد. هرگز بدون مشورت با پزشک خود، حتی در صورت احساس بهبودی، مصرف دارو را قطع نکنید.
– دارو را به همان مقداری که پزشک تجویز کرده، مصرف کنید، نه زیاد و نه کم. در صورتی که پزشک تشخیص دهد مقدار دارو را تغییر می‌دهد. شما خودتان این کار را نکنید.
– حتما قرص را با یک لیوان پر از آب مصرف کنید. قرص لووتیروکسین به سرعت حل می‌شود و در صورتی که آب کافی با آن ننوشید ممکن است موجب ورم گلو و خفگی و یا بالا آوردن شود.
– لووتیروکسین را با معده خالی و نیم ساعت قبل از غذا خوردن مصرف کنید.
– لووتیروکسین را صبح مصرف کنید. دستورالعمل‌های پزشک را رعایت کنید و دارو را هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید.
– برای اطمینان از تاثیر دارو، باید مرتبا با مراجعه به پزشک غدد، آزمایش خون و ادرار بدهید.
– عملکرد کلیه و کبد نیز نیاز به آزمایش دارند.
– به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید.
– هنگام مراجعه به دندان‌پزشک و یا پزشک دیگر، به آنها بگویید که لووتیروکسین مصرف می‌کنید.
– قرص های لووتیروکسین را باید در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.
_ اطلاعات لازم قبل از مصرف لووتیروکسین
– اگر شما اختلال تیروئید، بیماری قلبی، بیماری عروقی، دیابت، آنمی (کم‌خونی)، مشکل غده هیپوفیز و یا آدرنال (غده فوق کلیوی)، سابقه لخته شدن خون، درد قفسه سینه، درد بازو یا شانه، تهوع و تعریق را دارید، قبل از مصرف لووتیروکسین به پزشک خود اطلاع دهید.
– اگر از انسولین و یا داروهای خوراکی دیابت مصرف می‌کنید، از پزشک خود درباره مقدار دوز مصرفی داروهای دیابت با لووتیروکسین سئوال کنید.
– انواع مختلف لووتیروکسین دارای کارکردهای متفاوتی هستند. اگر شکل داروی لووتیروکسین فعلی شما با شکل داروی قبلی فرق می کند، به پزشک و یا داروساز بگویید. نوع لووتیروکسین مصرفی خود را قبل از اجازه پزشک متخصص تغییر ندهید.
– یک دوره زمانی طول می کشد تا لووتیروکسین اثر خود را نشان دهد. پس، هیچگاه به‌طور ناگهانی داروی خود را قطع نکنید.
– اگر ویتامین، داروهای گیاهی و یا داروهای بدون نسخه مصرف می کنید و دکتر به شما قرص لووتیروکسین داده است، با دکتر خود درباره داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، مشورت کنید.
– لووتیروکسین نباید برای درمان ناباروری تجویز شود، مگر آنکه دچار کم‌کاری تیروئید باشید. گاهی کم‌کاری تیروئید، موجب ناباروری می‌شود.
– لووتیروکسین برای درمان چاقی و یا مشکلات وزنی استفاده نمی‌شود.
_ اگر قرص لووتیروکسین را فراموش کردید
همان موقع که یادتان آمد، دارو را مصرف کنید.
اگر نزدیک نوبت بعدی یادتان آمد، داروی فراموش شده را مصرف نکنید.
اگر دارو را در یک نوبت فراوش کردید، مقدار دوز دارو را زیاد نکنید.
_ عوارض مصرف مقدار زیاد لووتیروکسین
– درد قفسه سینه
– تپش قلب
– لرزش
– تنگی‌نفس
– گرفتگی عضلات پا
– گیجی
– استفراغ
– اسهال
– تشنج
در صورت مشاهده این علائم، فورا به پزشک مراجعه کنید.
اگر از لووتیروکسین استفاده می‌کنید، از چه چیزهایی باید دوری کنید؟
برخی داروها اگر همزمان با لووتیروکسین مصرف شوند، باعث کاهش اثر آن می شوند.
داروهای زیر را حداقل ۴ ساعت قبل از مصرف لووتیروکسین و یا ۴ ساعت بعد از مصرف لووتیروکسین مصرف کنید تا اثر آن را کم نکنند:
– کربنات کلسیم
– فرو سولفات (قرص آهن)
– داروهای زخم معده و روده
– داروهای پایین آورنده پتاسیم
– آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم
– داروهای پایین آورنده کلسترول
– داروهای دیابت و انسولین
– داروهای گشاد کننده عروق مانند وارفارین
– داروی داخل وریدی برای بیماران عروقی
_ موادغذایی زیر باعث می‌شوند لووتیروکسین کمتر جذب بدن شود، لذا از مصرف آنها با این دارو خودداری کنید:
شیر خشک حاوی سویا، غذاهای حاوی دانه‌ها، گردو و غذاهای دارای فیبر زیاد مانند: کلم، سیب، تمشک، گلابی، لوبیا، نخود فرنگی، عدس، کنگرفرنگی.
_ عوارض لووتیروکسین
اگر با مصرف لووتیروکسین، دچار کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت و لب ها و زبان و گلو شدید، نشان می‌دهد به این نوع لووتیروکسین حساسیت دارید و باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
_ اگر دچار عوارض جدی زیر شدید نیز باید به پزشک مراجعه کنید:
– سردرد
– بی خوابی
– عصبی و یا تحریک پذیر بودن
– تب، گرگرفتگی و تعریق
– تپش قلب و یا لرزش در قفسه سینه
– تغییر عادت ماهانه
– تغییر اشتها و وزن
عارضه جانبی کم خطر لووتیروکسین عبارت است از: ریزش موی خفیف.
_ در بیماری‌های زیر باید از مصرف لووتیروکسین خوراکی اجتناب کرد
– پوکی‌استخوان
– پرکاری تیروئید
– دیابت
– کمبود هورمون هیپوفیز
– بیماری آدیسون
_ نکات مهم در مصرف دارو:
لووتیروکسین معمولاً روزی یک بار با شکم خالی خورده می‌شود.
مهم است که هر روز ساعت معینی مصرف شود. معمولاً بهتر است ناشتا خورده شود تا بعداً فراموش نشود.
از آن‌جایی که این دارو می‌تواند بی‌خوابی ایجاد کند،
مصرفش در صبح هنگام از این نظر هم بهتر می‌باشد.
هیچگاه بیشتراز مقدار تجویز شده مصرف نکنید. از دستورات پزشک‌تان به دقت پیروی کنید.
هر روز پیش از مصرف لووتیروکسین نبضتان را بشمارید (اگر این کار را بلد نیستید، روش آن را از پزشک‌تان بیاموزید).
اگر ضربان قلب‌تان بالای ۱۰۰ در دقیقه بود یا منظم بود پیش از مصرف نوبت آن روز با پزشک‌تان تماس بگیرید.
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. البته اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده ، به برنامه منظم دارویی‌تان بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید.
اگر ۲ نوبت یا بیشتر را فراموش کردید برای تعیین یک برنامه جدید با پزشک‌تان مشورت کنید. اگر لووتیروکسین را به عنوان یک درمان جایگزینی استفاده می‌کنید، ممکن است مجبور باشید تا آخر عمر مصرفش کنید. حتی در صورت احساس بهبودی داروی‌تان را طبق دستور ادامه دهید.
_ موارد منع مصرف
لووتیروکسین نباید در بیماران مبتلا به پرکاری غده تیروئید و افراد دچار بیماری‌های وخیم قلبی عروقی همچون نارسایی عروق کرونر، سابقه سکته قلبی، فشارخون کنترل نشده و نیز به منظور کاهش وزن در افراد چاق استفاده شود.
● فراموش کردن دوز دارو
بهتر است لووتیروکسین را با معده خالی و ترجیحا قبل از صبحانه به صورت دوز منفرد میل کنید.
_ هشدارها و موارد احتیاط
نکات زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:
• به لووتیروکسین یا هر داروی دیگری حساسیت دارید.
• دارویی مصرف می کنید، اعم از داروهای با نسخه یا بی‌نسخه، بخصوص آمفتامین‌ها، داروهای ضداسید معده، عوامل ضدانعقاد مثل وارفارین، عوامل ضدافسردگی (مثل فلوکستین یا آمی ترپتیلین)، داروهای ضداضطراب، داروهای درمان سرطان، آسپرین، مسدود کننده‌های بتا مثل آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول؛ کلستیرامین، کلستیپول، دیگوکسین، انسولین و داروهای خوراکی درمان دیابت، استروژن، مکمل‌های آهن، متادون، ضدبارداری‌های خوراکی، فنی توئین، سوکرالفات، استروئیدها همچون پردنیزولون و دگزامتازون، تئوفیلین و حتی ویتامین‌ها.
• مبتلا به این بیماریها هستید یا سابقه ابتلا به آنها را دارید: بیماری کبدی یا کلیوی، دیابت، بیماری قلبی شامل فشارخون بالا، نارسایی عروق کرونر، ضربان نامنظم قلب (آریتمی) و سابقه سکته قلبی؛ و کم‌کاری غده فوق‌کلیوی یا هیپوفیز.
_ نگهداری داروی
لووتیروکسین را در بسته مخصوص آن، کاملا پوشیده و دور از دسترس اطفال نگهدارید. قرص‌ها باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم، حرارت زیاد و رطوبت نگهداری شود. با گذشتن از تاریخ اعتبار یا نیاز به دارو، آن را دور بریزید.
● مصرف دوز بالا و مسمومیت
در صورت مسمومیت یا فزون دوز به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. برخی از علایم مهم فزون دوز عبارتند از: عصبی شدن، تعریق شدید و تندی ضربان قلب.
_ تداخلات دارویی
• لووتیروکسین می تواند اثرات داروهای ضدانعقاد مثل وارفارین را افزایش دهد. • اثرات داروهای مسدود کننده بتا (مثل آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول) و دیگوکسین در صورت مصرف همزمان با لووتیروکسین کاهش می‌یابد. کلستیرامین و کلستیپول (داروهای کاهنده چربی خون) میزان جذب لووتیروکسین را کاهش می‌دهند. در صورت استفاده از این داروها، آنها را حداقل ۴ ساعت قبل یا ۱ ساعت بعد از لووتیروکسین مصرف کنید. • اگر همراه با لووتیروکسین، انسولین و یا داروهای خوراکی درمان دیابت استفاده می‌کنید، حتما پزشک خود را مطلع سازید تا دوز آنها را به شکل مناسبی تنظیم کند. • لووتیروکسین ممکن است با آمفتامین‌ها، داروهای ضداحتقان و برخی داروهای درمان آسم از جمله تئوفیلین، تداخل جدی ایجاد کند.
_ زنان باردار و لووتیروکسین
لووتیروکسین برای جنین خطری ندارد. اگر شما باردار هستید و لووتیروکسین مصرف می کنید، مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید.
اگر هورمون تیروئید در بدن شما کم باشد، هم به شما و هم به جنین آسیب می‌رساند.
مقدار مورد نیاز لووتیروکسین در حین بارداری و شیردهی متفاوت است.
لووتیروکسین از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود، اما به نظر نمی‌رسد که برای نوزاد خطری به همراه داشته باشد.
مصرف داروی لووتیروکسین در درازمدت باعث کاهش توده استخوانی و شکستگی استخوان می‌شود.
_ کودکان و لووتیروکسین
برای کودک و نوزاد قورت دادن قرص لووتیروکسین سخت است. بنابراین قرص را بشکنید و آن را با ۱ تا ۲ قاشق چایخوری آب مخلوط کنید.
با قاشق و یا قطره چکان آن را مخلوط کنید و مخلوط حاصل را فورا به کودک خود بدهید و آن را نگه ندارید.
_ اطلاعات جانبی
• نباید از لووتیروکسین برای کاهش وزن در افراد با کارکرد طبیعی تیروئید استفاده شود. چنین اقدامی می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی به همراه داشته باشد.
• لووتیروکسین ممکن است موجب ریزش مو به ویژه در کودکان و خصوصا در ماه اول درمان گردد، این عارضه معمولا موقتی می‌باشد.
• بعضی علایم کم‌کاری تیروئید عبارت‌اند از: کاهش رشد (به خصوص در اطفال)، کاهش انرژی، افزایش وزن، ریزش مو، خشکی پوست، خشونت صدا و کندی تکلم، عدم تحمل سرما، کاهش اشتها، یبوست و صورت پف‌آلود و رنگ پریده.
• در طول درمان، مدام با پزشک خود در تماس باشید. لازم است وضعیت هورمون‌های تیروئید در خون شما بطور منظم آزمایش شود.
منابع:
۱- tebyan.net
۲- yjc.ir