علائم تومور استخوان
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , تغذیه سالم
سرطان استخوان یا تومور استخوان (به انگلیسی: Bone tumor)به رشد نئوپلاسم بافت استخوانی اشاره میکند. رشد ناهنجار استخوان میتواند بدخیم یا خوشخیم باشد.
طبقهبندی
میتوان این تومور را به تومورهای ابتدایی که در بافتها و سلولهای مشتق شده از استخوان بوجود میآیند یا تومورهای ثانویه که به استخوان متاستاز میدهند دستهبندی نمود.
تومورهای خوشخیم اولیه مانند: استئوما، استئوئید استئوما، استئوکندروما، استئوبلاستوما، انکندروما، ژیانت سل تومور استخوان، کیست آنوریسمال استخوان، و دیسپلازی فیبروی استخوان.
تومورهای بدخیم اولیه مانند: استئوسارکوما، کندروسارکوما، Ewing’s sarcoma، فیبروسارکوما.
تومورهای ثانویه مانند: متاستاز از سرطان سینه، سرطان ریه و سرطان پروستات.
تومور استخوان ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشد.
اکثر تومورهای استخوانی غیرسرطانی هستند. به این تومورها خوشخیم Benign tumor میگویند و به تومورهای سرطانی، تومورهای بدخیم Malignant tumor میگویند. تومورهای خوشخیم معمولاً کشنده نیستند.
سلولهای تومورهای بدخیم استخوان ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاتیک منتشر شده و به نواحی دیگر بدن بروند. به این پدیده متاستاز Metastasis میگویند. وقتی در استخوانی از بدن تومور رشد میکند ممکن است منشا این تومور از خود استخوان باشد یا ممکن است منشا آن از بافت دیگری بوده ولی به علت رشد یا متاستاز سلولها، تومور به استخوان رسیده است. اگر منشا توموری خود استخوان باشد آن را تومور اولیه استخوان میگویند.
شایعترین تومورهای اولیه خوشخیم استخوانی عبارتند از
کیست استخوانی Simple bone cyst
استئوکندروم Osteochondroma
تومور ژانت سل Giant cell tumor
انکندروم Enchondroma
دیسپلازی فیبرو Fibrous dysplasis
و شایعترین تومورهای اولیه بدخیم استخوانی عبارتند از:
میلوم مولتیپل Multiple Myeloma : میلوم مولتیپل شایعترین تومور بدخیم اولیه استخوان است. منشا آن سلولهای مغز استخوان هستند. این تومور در هرسال از هر صد هزار نفر ۷-۵ نفر را مبتلا میکند و شیوع آن بیشتر در سنین بین ۷۰-۵۰ سالگی است.
استئوسارکوم Osteosarcoma : از نظر شیوع استئوسارکوم بعد از میلوم مولتیپل شایعترین است. این تومور در هر سال از هر یک میلیون انسان ۳-۲ نفر را بیمار میکند. بیشتر در نوجوانان دیده شده و محل ابتلاء بیشتر در استخوانهای اطراف مفصل زانو است.
سارکوم یوینگ Ewing’s Sarcoma: سارکوم یوینگ بیشتر در سنین بین ۲۰-۵ سالگی ایجاد میشود.
کندروسارکوم Chondrosarcoma: کندروسارکوم بیشتر در سنین ۷۰-۴۰ سالگی است و در استخوانهای اطراف لگن و مفصل شانه دیده میشود.
علل سرطان استخوان
اگرچه متخصصین مطمئن نیستند چه عواملی باعث بروز سرطان استخوان میشوند، ولی تعدادی از عوامل ممکن است خطر بروز بیماری را افزایش دهند.
این سرطانها اغلب در کودکان و بزرگسالان جوان اتفاق میافتند، خصوصا آن هایی که تحت درمانهای رادیوتراپی و شیمیدرمانی برای سایر بیماریها میباشند.
بزرگسالان مبتلا به بیماری پاژه (یک وضعیت غیرسرطانی که با تولید سلولهای استخوانی جدید، غیرطبیعی مشخص میشود) در معرض افزایش خطر سرطان استخوان قرار دارند.
تعداد کمی از سرطانهای استخوان مربوط به عوامل ارثی میباشند.
علائم تومور استخوان
اکثر بیماران مبتلا به تومورهای استخوانی در محل استخوان، درد دارند. درد بیشتر گنگ و مبهم است. شدت درد طوری است که اغلب، بیمار را از خواب بیدار میکند. استخوان ممکن است براثر تومور ضعیف شده و سپس براثر ضربه خفیفی دچار شکستگی شود. گاهی تومور درد نداشته و بیمار فقط متوجه یک برجستگی در اندام خود میشود. تومورهای مختلف برحسب نوعشان و محلی را که درگیر میکنند علائم متفاوتی دارند.
تشخیص تومور استخوانی
پزشک ارتوپد بعد از اینکه با بیمار راجع به مشکلاتش صحبت کرده و اطلاعات دقیقی جمع آوری کرد وی را معاینه میکند. از آزمایشات مختلف خون یا ادرار و از روشهای تصویربرداری مانند رادیوگرافی ساده، سونوگرافی، سیتیاسکن، ام آر آی یا اسکن استخوان ( اسکن رادیوایزوتوپ) برای تشخیص دقیق بیماری و بررسی شکل و وسعت درگیری استفاده میشود.
در بسیاری اوقات تشخیص نوع تومور استخوان منوط به بدست آوردن مقداری از بافت آن و بررسی میکروسکوپی بافت است. پزشک جراح ممکن است بافت تومور را به وسیله سوزن بخصوصی که از راه پوست به داخل تومور فرستاده میشود بدست آورد و یا ممکن است لازم باشد تا با روش باز جراحی بافت لازم برای بررسی جمع آوری شود. در روش باز در اطاق عمل پزشک ارتوپد پوست را تا روی تومور استخوان شکاف داده و باز میکند و مقداری از آن را جدا کرده برای بررسی به آزمایشگاه میفرستد.
در آزمایشگاه پزشک متخصص پاتولوژی ( پاتولوژیست) بر روی نمونه بافتی آزمایشات مختلفی را انجام میدهد و سلولهای بافت را با میکروسکوپ بررسی کرده تا نوع تومور را تشخیص دهد. در بررسی پاتولوژی در بسیاری اوقات میتوان مشخص کرد که سلولهای سرطانی بافت استخوان تا چه حد خصلت تهاجمی دارند.
آیا بیشتر شبیه سلولهای طبیعی هستند یا خیر، بسیار غیرقابل کنترل و مهاجمند. معمولاً تشخیص نهایی نوع تومور با بررسی نمونه بافتی توسط پاتولوژیست است پس در اکثر موارد تومورهای استخوان، قبل از شروع درمان باید تشخیص قطعی به توسط نمونه برداری بافتی و پاتولوژی تایید شود.
درمان سرطان استخوان
بعضی از تومورهای خوشخیم استخوانی نیاز به درمان نداشته و وجود آنها در بدن مشکلی ایجاد نمیکنند. بعضی دیگر هم ممکن است به مرور زمان خودبخود خوب شوند و بعضی دیگر نیاز به درمان دارند. تشخیص نیاز به درمان یک تومور استخوانی به عهده متخصص ارتوپدی است.
برای درمان تومورهای استخوان از روشهای گوناگونی استفاده میشود. ذکر این نکته ضروری است که برای درمان بعضی از این تومورها بخصوص تومورهای بدخیم از بیش از یک روش درمانی و بصورت همزمان یا پشت سرهم استفاده میشود. مهمترین روشهای درمانی تومورهای استخوانی عبارتند از :
رادیوتراپی Radiation therapy
از این روش معمولاً در درمان تومورهای بدخیم استخوان استفاده میشود. تاباندن اشعه گاما به بافت سرطانی یکی از روشهای موثر برای از بین بردن این سلولها است. تابش این اشعه در بدن ایجاد مولکولهایی بنام رادیکالهای آزاد میکند و این مولکولها موجب آسیب DNA سلولهای سرطانی و از بین رفتن آنها میشود.
البته این اتفاق میتواند برای سلولهای سالم هم بیفتد ولی چون در سلولهای سرطانی به علت سرعت زیاد تکثیر، سرعت ساختن DNA بیشتر از سلولهای سالم است تاثیر اشعه روی سلولهای سرطانی بیشتر است.
رادیوتراپی نمیتواند سلولهای سرطانی را کاملا نابود کند بلکه فقط تعداد آنها را کاهش میدهد با این حال همین کمک کافی است تا بتواند درد استخوانی بیمار را کاهش دهد. درد بیمار معمولاً بعد از ۲-۱ هفته از انجام رادیوتراپی کاهش میابد ولی حداکثر کاهش درد بعد از چند ماه است. رادیوتراپی ممکن است همراه با عمل جراحی بکار رود.
تابش اشعه گاما معمولاً به توسط دستگاههایی انجام میشود که منبع آنها در نزدیک بدن بیمار قرار گرفته و پزشک متخصص رادیوتراپی میتواند مقدار مناسبی از اشعه را به نواحی از استخوانهای بدن که حاوی سلولهای سرطانی هستند بتاباند.
گاهی اوقات و در موارد انتشار وسیع سلولهای سرطانی روش دیگر تزریق مواد رادیواکتیو به بدن است. موادی که حاوی مولکولهای رادیواکتیو بخصوصی هستند از طریق جریان خون به بدن بیمار تزریق میشوند. این مواد بیشتر جذب استخوان میشوند و بنابراین تابش گاما بیشتر در نواحی استخوانی صورت میگیرد.
شیمی درمانی
از این روش معمولاً برای درمان تومورهای بدخیم استفاده میشود. یک روش مهم درمان دارویی تومورهای بدخیم شیمی درمانی Chemotherapy است. در این روش داروهایی به بیمار داده میشود که موجب اختلال در تکثیر سلولی میشوند و چون تکثیر سلولی در سلولهای سرطانی بیش از سلولهای طبیعی بدن است این داروها بیشتر روی سلولهای سرطانی تاثیر مخرب دارند تا روی سلولهای سالم.
مشخص است که هم رادیوتراپی و هم شیمی درمانی روی سلولها و بافتهای طبیعی هم اثر مخرب دارند و به همین علت است که این روشهای درمانی عوارض فراوانی دارند. از این روش معمولاً در مواردی استفاده میشود که سلول های سرطانی استخوان متاستاز دادهاند یعنی در مناطق مختلفی از بدن پراکنده شدهاند و این مناطق آنقدر متعدد و گاهی کوچک هستند که خارج کردن همه آنها بوسیله جراحی عملاً مقدور نیست.
در اکثر اوقات تومور بدخیم استخوانی نیاز به عمل جراحی دارد و از رادیوتراپی و شیمی درمانی برای کمک به جراحی و کوچک کردن تومور قبل از انجام عمل و یا برای از بین بردن باقیمانده سلولهایی که ممکن است بعد از جراحی در بدن مانده باشند استفاده میشود. گاهی اوقات از هورمونها برای درمان بعضی تومورها استفاده میکنند.
بهطور مثال هورمونهای ضداستروژن میتوانند رشد سلولهای سرطانی پستان و پروستات را کم کنند و در این موارد بکار برده میشود. همچنین گاهی اوقات از دسته از داروها به نام بی فسفوناتها برای درمان بعضی تومورهای متاستاتیک مثل سرطانهای پستان و پروستات استفاده میشود. این داروها میتوانند فعالیت سلولهایی به نام استئوکلاستها را که مسئول جذب کلسیم از سلولهای سالم هستند کاهش دهد.
جراحی
از این روش در درمان اکثر تومورهای خوش خیم و تعداد زیادی از تومورهای بدخیم استخوان استفاده میشود. اکثر تومورهای خوشخیم بصورت بافتی در داخل استخوان هستند. در درمان جراحی این تومورها معمولاً پزشک ارتوپد محتویات بافت تومورال را از داخل استخوان خارج کرده و سطح داخلی حفره ایجاد شده را کاملاً میتراشد و سپس حفره خالی را با پیوند استخوان پر میکند.
در تومورهای بدخیم وضعیت کمی متفاوت است. این تومورها میتوانند بتدریج استخوان را ضعیف کنند و این روند ممکن است آنقدر ادامه یابد که بالاخره استخوان بر اثر ضربه خفیفی میشکند. شکسته شدن استخوان در محل تومور یک فاجعه است. این شکستگیها یا اصلاً جوش نمیخورند و یا به سختی جوش میخورند. پس تمام سعی پزشک معالج اینست که وقتی میبیند تومور آنقدر رشد کرده که شکستگی قریب الوقوع است مانع از آن شود. این کار با انجام عمل جراحی و تقویت استخوان با کارگذاری ابزارهای فلزی در استخوان انجام میگیرد.
مسلماً اگر استخوان آنقدر ضعیف شود که بشکند هم معمولاً پزشک ارتوپد راهی بجز انجام عمل جراحی ندارد. معمولاً وقتی تومور آنقدر پیشرفت کرد که در محل استخوان مبتلا درد ایجاد شد این به معنای قریب الوقوع بودن شکستگی است و بیمار در این مواقع معمولاً نیاز به جراحی پیشگیرانه دارد. این اعمال جراحی درد بیمار راهم تا حدود زیادی از بین میبرند چون موجب کاهش فشار به استخوان در محل تومور میشوند. در مواردی هم که پیشرفت تومور به حدی بوده که بیش از نصف محیط استخوان بر اثر تومور از بین رفته نیاز به جراحی وجود دارد.
نوع عمل جراحی که برای بیمار انجام میشود بسته به محل درگیری استخوان متفاوت است. وقتی انتهای استخوانهای بلند درگیر میشود ( مثلاً بالای استخوان بازو یا ران) درمان بصورت تعویض مفصل است به این صورت که کل استخوان درگیر خارج شده و آنرا با مشابه فلزی جایگزین میکنند. وقتی درگیری در قسمتهای وسط استخوان است ( مثلاً در وسط ران یا بازو) یک نیل Nail ( یک میله بلند فلزی) را در داخل کانال مرکزی استخوان قرار میدهند تا استخوان شکسته نشود. بندرت در درگیری قسمتهای وسط استخوان از پیچ و پلاک استفاده میشود.
گاهی در حین جراحی پزشک ارتوپد تومور را خارج کرده و محل خالی شده را با سیمان استخوانی پر میکند ولی معمولاً این کار انجام نمیشود و با رادیوتراپی بعد از جراحی سعی در از بین بردن توده تومورال میشود. گاهی اوقات وسعت رشد تومور استخوانی آنقدر زیاد است که به مناطق زیادی از اندام منتشر شده و یا عروق و اعصاب اندام را به شدت آسیب زده است. در این موارد ممکن است بهترین راه برای بیمار قطع عضو باشد.
تغذیه در سرطان استخوان
با توجه به بیماری بدخیمی که این بیماران دارند و این که دورههای سنگین شیمی درمانی باعث کاهش محسوس اشتها و حالت تهوع و استفراغ میگردد، این بیماران مقدار زیادی از وزن و انرژی خود را از دست میدهند.
در کنار آن انجام عملهای جراحی سنگین به همراه مصرف آنتیبیوتیکهای قوی و طولانی مدت، به این مشکل تغذیهای بیشتر دامن میزند.
در نتیجه این بیماران و به خصوص خانوادهها، نگرانی شدید از لاغری مفرط داشته و در صدد رفع آن میباشند.
توصیه میشود بیماران را تشویق به خوردن غذاهای سالم و طبیعی و راحت الهضم کرد و از خوردن مواد غذایی سنگین و پر چرب و یا انواع ترشیجات و ادویهها بازداشت.
همچنین بهتر است مقدار هر غذا در هر وعده کم شود، ولی تعداد وعدههای غذایی را افزایش دهیم. نوشیدن هر گونه مایعات اعم از آب، چای، دوغ و نوشیدنیهای بدون گاز دیگر توصیه میگردد.
طبق بررسیهای اجمالی در مرکز تحقیقات و درمان سرطان (دانشگاه تگزاس)
سرطان استخوان یک نوع سرطان است که می تواند در هر استخوان رخ دهد.علائم سرطان استخوان که در بالا هم ذکر شده است عبارتند از: درد استخوان، تورم و استخوانی که تضعیف شده است و کاهش ناخواسته وزن ، خستگی برای این وضعیت حفظ یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و متعادل در کمک به مبارزه با سرطان استخوان و علائم آن مهم است.
این مواد غذایی غنی شامل:
غذاهای غنی از آنتیاکسیدانها
آنتی اکسیدانها موادی که کمک به محافظت بدن و از آسیب رادیکالهای آزاد نقش بسزایی دارد ، . آنتی اکسیدانها نقش مهمی در ساخت و نگهداری یک سیستم ایمنی قوی هستند که میتوانند کمک به مبارزه با بسیاری از بیماریها باشند. دانشگاه مرکز پزشکی مریلند توصیه میکند که مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها به منظور افزایش حفظ ایمنی و کمک به مبارزه با سرطان استخوان نقش بسزایی دارد. مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها میوهها و سبزیجات هستند
شامل انواع زغال اخته ، توتها، گیلاس، گوجهفرنگی، کلم بروکلی، اسفناج و کلم پیچ.، پسته ، قارچ ، قهوه، بذر کتان، جو ، چای سیاه ، آووکادو ، تخم مرغ ، سویا ، روغن زیتون ، سیر
انواع آنتیاکسیدانها
کاروتنوئیدها
کاروتنوئیدها پیش سازهای ویتامین آ هستند. فیتوکمیکالهایی که در میوهها و سبزیهای زرد، نارنجی و قرمز وجود دارند.
ویتامین ث
ویتامین C از جمله عوامل بسیار مهم در سیستم ایمنی بدن است. همچنین در تولید کلاژن در بدن نقش بسیار ضروری دارد. مرکبات، سبزیجات و میوههای تازه سرشار از این ویتامین هستند. این ویتامین در مقابل حرارت حساس بوده و در حرارت بالا مقدار زیادی از آن هدر میرود.
در بالغین مرد روزانه ۹۰ میلیگرم و در بالغین زن ۷۵ میلیگرم در روز نیاز است.
نیاز روزانه آن ۶۰ میلیگرم است. دریافت ویتامین C به مقدار بیش از ۲۰۰۰ میلیگرم در روز در بعضی افراد، اثرات جانبی مضری مثل ایجاد سنگ کلیه، تهوع و اسهال دارد.
مهمترین منابع آن عبارتتد از: مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی ، سبزیجات برگی شکل سبز، کیوی ، کلم ، طالبی ، توتفرنگی ، اسفناج و سیبزمینی .
ویتامین ای
ویتامین E از جمله ویتامینهای محلول در چربی است که در سیستم ایمنی بسیار مهم و ضروری است.
نیاز روزانه آن در مردان ۱۵ واحد بینالمللی و در زنان ۱۲ واحد بینالمللی است. منابع غذایی مهم ویتامین E : ، دانهها، غلات سبوسدار، سبزیجات برگی شکل سبز. آجیل، مارگارین و روغنهای گیاهی مثل روغن جوانه گندم، سویا، بادام، گردو، فندق، ذرت، دانه کتان و زیتون است.
– بتاکاروتن
پیشساز ویتامین A است که در بدن تبدیل به ویتامین A میشود. بررسی بیش از ۶۰۰ کاروتنوئید مختلف نشان داده است که بتاکاروتن ( یکی از کاروتنوئیدهای مهم ) سبزیها و میوههای سبز، زرد و نارنجی را از تخریب ناشی از اشعه خورشید حفظ میکند. بنابراین تصور میشود چنین اثری را نیز در بدن داشته باشد. مقدار معینی برای دریافت آن وجود ندارد.
هویج، کدو حلوایی، کلم بروکلی، سیبزمینی شیرین، اسفناج، گوجهفرنگی ، انواع کلم مثل کلم بروکلی، طالبی، هلو و زردآلو منابع غنی بتاکاروتن هستند.
* نکته :
ویتامین A نقش آنتیاکسیدانی ندارد و دریافت مقادیر بالای آن برای بدن مسمومیتزا و خطرناک است.
– سلنیم : این ماده معدنی مانع تخریب سلولهای بدن توسط مواد اکسیژندار میشود، بنابراین از بروز سرطان جلوگیری میکند. بهتر است سلنیم لازم را از طریق مواد غذایی دریافت کنید، زیرا دریافت مقادیر بالای سلنیم از طریق مکملها برای بدن، سمی و خطرناک است.
سلنیوم
سلنیوم از جمله عناصر کمیاب است که در بدن به میزان کم وجود دارد و علیرغم این میزان کم، بسیار ضروری و حیاتی است. سلنیوم در پیوند با پروتئین در بدن به عنوان یک آنتیاکسیدان بسیار قوی عمل کرده و بدن را در مقابل رادیکالهای آزاد حفظ میکند.
در یک سری مطالعات چنین به نظر میرسد که میزان ابتلا به بیماریهای قلب و عروق و سرطان در افرادی که محتوی سلنیوم برنامه غذایی اشان بالاتر بوده، کمتر است.
آنتیاکسیدانها از عواملی هستند که سلولها را در مقابل اکسیدانها محافظت کرده و مانع از تخریب سلولی و آسیبهای مزمن از جمله انواع سرطانها، بیماریهای قلبی، دیابت و… میشوند.
محتوای سلنیوم غذاها، به میزان سلنیوم موجود در خاک یا آبی بستگی دارد که گیاه یا حیوان از آن تغذیه میکند. ولی به دلیل اتصال آن به پروتئین، در تمام غذاهای حیوانی وجود دارد. منابع عمدهی آن شامل غذاهای دریایی، قلوه، جگر، گوشت و ماکیان هستند.
غلات، حبوبات و سیر است. سبزیهایی که در خاکهای غنی از سلنیوم، رشد میکنند، نیز تغذیه سالم زندگی سالم – خوبی از سلنیوم هستند.
محتوای سلنیوم در غلات متفاوت بوده و به محل رویش آنها وابسته است.
روزانه بدن ما ۵۵ میکروگرم سلنیوم احتیاج دارد.
فیتو کمیکالها
فیتو کمیکالها مواد شمیایی طبیعی هستند که به طور طبیعی در سبزیجات، میوهها، دانهها، آجیل و حبوبات وجود دارند.
یک دسته از آنها، کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن، لیکوپن، گزانتین و…هستند. دستهی دیگر فلاونوئیدها هستند که حتما اسم آنها را بسیار شنیدهاید. البته دستههای دیگری نیز وجود دارند که از حوصلهی مطلب ما خارج است.
کلیهی آنتیاکسیدانها را میتوان در همه ی گروههای غذایی پیدا کرد، سبزیجات، میوهجات، آجیل، حبوبات، گوشت، مرغ و ماهی.
امروزه مکمل انواع آنتیاکسیدانها تولید شده است ولی یادمان نرود تا وقتی که میتوانیم آنها را بهطور طبیعی در اختیار بدنمان قرار دهیم، مکملها را کمتر استفاده کنیم. فراموش نکنیم لذت حاصل از خوردن میوه و سبزی، بسیار بیشتر از استرس هزینه کردن خرید مکملهای گران و ناشناخته است!
غذاهای غنی از چربیهای امگا ۳
دانشگاه مریلند مرکز پزشکی توصیه میکند که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است به کاهش علائم خود را از سرطان استخوان کمک کند. این نشان میدهد یک دوز از یک یا دو کپسول و یا ۱ قاشق غذاخوری روغن یک یا دو بار در روز به منظور کاهش التهاب در بدن شما و تقویت سیستم ایمنی بدن خود را. منابع خوب از این اسیدهای چرب امگا ۳ شامل ماهی آزاد، ساردین، گردو، دانه کتان و روغن دانه کتان. چربی امگا ۳ ممکن است با برخی داروها، مانند داروهای نازک شدن خون در تعامل است، و میتواند مشکلاتی ایجاد کند. با پزشک خود قبل از مصرف امگا ۳ به شکل مکمل و یا افزایش دوز رژیم غذایی خود را بررسی کنید.
مصرف امگا ۳، کارشناسان توصیه میکنند که بزرگسالان باید حدود ۵۰۰ میلیگرم امگا ۳ EPA / DHA در روز (معادل دو وعده ماهی چرب در هفته) مصرف برای حفظ سلامت کلی خوب است.
منابع پروتئینی سالم
این مهم است که هر روز به مصرف مقدار کافی از پروتئین سالم به منظور کاهش اثرات شیمی درمانی، مانند عضله و کاهش وزن. مصرف پروتئین بیشتر میتواند کمک به شما برای ساختن و حفظ، بدن قوی و سالم است که به راحتی خسته و قادر به مبارزه با سرطان نیست. دانشگاه مرکز پزشکی مریلند توصیه میکند که منابع پروتئینی سالم با کیفیت خوب را انتخاب نمایید. انتخابهای خوبی شامل گوشت بدون چربی، پنیر سویا، لوبیا، ماهی های آب سرد، تخممرغ آلی، آب پنیر و پروتئینهای گیاهی.
مقدار مصرف روزانه ۰٫۸ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن، و یا ۰٫۳۶ گرم در هر پوند است. این مقدار ۵۶ گرم در روز برای انسان به طور متوسط کم تحرک. ۴۶ گرم در روز برای زن بیتحرک بهطور متوسط.
حتما این موارد را با دکتر تغذیه خود مشورت کنید.
منبع: سایت تبیان