بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,

عرق‌کردن یا تعریق به تولید کردن مایعی به نام عرق که عمدتاً شامل آب می‌باشد، توسط غدد تعریق در پوست بدن پستانداران را گویند.
عرق از مواد شیمیایی یا بوداری مانند دی-متیل‌فنول (o-cresol) و تترا-متیل‌فنول (p-cresol)، و همچنین از مقدار کمی اوره تشکیل شده است. عرق از غدد عرق ترشح شده فیبرهای سود و موتور سمپاتیک غدد عرق بیشتر کولینژریک هستند.
در انسان عرق کردن در درجه اول به عنوان عملی برای تنظیم درجهٔ حرارت بدن است. البته نظریاتی وجود دارد که می‌گوید اجزای عرق بدن مردان می‌تواند سبب اعمال فرومون گردد. باور عمومی درباره تعریق این است که عرق‌کردن می‌تواند باعث دفع سموم از بدن شود، ولی این باور دارای پشتیبانی علمی نمی‌باشد.

یکی از اعمال مهم پوست تنظیم حرارت می‌باشد که این عمل توسط تعریق در سطح پوست صورت می گیرد به این معنی که در زمان گرمای زیاد غدد عرق فعال شده و عمل تعریق را انجام می‌دهند و در نتیجه تبخیر رطوبت سطح پوست ، ایجاد خنکی در سطح بدن می‌گردد ودرغیر این‌صورت اشخاص دچار تب غیر‌عفونی یا در حقیقت افزایش حرارت ناشی ازاین اختلال می‌شوند. از سوی دیگروجود تعریق سطح پوست با تنظیم رطوبت پوست در حد عادی، سبب نرمی پوست ودر حقیقت به جلوگیری از خشکی پوست نیزکمک می‌کند.

عرق کردن همچنین با عصبانیت، حالت تهوع و افزایش دما نیز افزایش می‌یابد.

تعریق شبانه به تعریق زیاد که در خلال شب روی دهد اطلاق می‌شود. البته باید این موضوع را از عللی مانند گرمای محیط یا ضخامت ملحفه جدا کرد. به منظور افتراق تعریق شبانه که به علل پزشکی ایجاد می‌شود از دیگر علل، پزشکان تعریق شبانه را فقط به موارد گرم شدن‌های لحظه‌ای (hot flashes) که باعث خیس شدن لباس خواب و ملحفه‌ها می‌شود و ارتباطی با گرم بودن محیط ندارد اطلاق می کنند. تعریق شبانه نسبتا شایع است .

_ علل تعریق زیاد در خواب

– یائسگی: گرگرفتگی در اثر یائسگی می تواند در شب رخ دهد و باعث تعریق زیاد در زنان یائسه گردد. این موضوع یکی از علل شایع تعریق در زنان است.

– تعریق زیاد ناشناخته: تعریق زیاد ناشناخته حالتی است که در آن بدن همیشه و بدون علت مشخصی، عرق زیادی تولید می‌کند.

– بیماری‌های عفونی: سل یک بیماری عفونی است که باعث تعریق زیاد در خواب می‌شود. همچنین عفونت‌های باکتریایی مثل اندوکاردیت (عفونت دریچه‌های قلب)، استئومیلیت (عفونت استخوان) و آبسه (دمل چرکی) نیز باعث تعریق شبانه می‌شوند. تعریق شبانه یکی از علائم بیماری ایدز نیز است.

تب مالت یا بروسلوز نیز یک عفونت باکتریایی است که باعث تعریق زیاد در خواب می‌شود.

– سرطان‌ها: تعریق شبانه یکی از علائم زودرس برخی سرطان‌هاست. بیشترین سرطانی که باعث تعریق شبانه می‌شود، سرطان بافت لنفاوی یا لنفوم است، مثل لنفوم هوچکین و لنفوم غیر‌هوچکین. اما افرادی که نمی‌دانند دچار سرطان هستند، علائم دیگری نیز دارند مثل کاهش وزن بی‌دلیل و تب.

لوسمی که نوعی سرطان خون است نیز باعث تعریق شبانه می‌شود.

– داروها: مصرف برخی داروها نیز باعث تعریق شبانه می‌شود.

داروهای ضدافسردگی از رایج‌ترین داروهایی هستند که منجر به تعریق شبانه می‌‌شوند. ۸ تا ۲۲ درصد افرادی که از داروهای ضد‌افسردگی استفاده می‌کنند، دچار تعریق شبانه می‌شوند.

سایر داروهای مربوط به بیماری‌های روانی نیز باعث تعریق شبانه می‌شوند.

داروهای کاهش‌دهنده تب مثل آسپیرین و استامینوفن نیز گاهی اوقات باعث تعریق زیاد می‌شوند. داروهای زیادی هستند که می‌توانند باعث گرگرفتگی و تعریق شوند.

هورمون درمانی یعنی مصرف داروهایی که میزان هورمون‌های بدن را تنظیم می کنند نیز باعث تعریق شبانه می‌شود.

داروهای کاهش‌دهنده قند‌خون نیز باعث تعریق شبانه می‌شوند.

– هیپوگلیسمی: کاهش قندخون یا هیپوگلیسمی نیز باعث تعریق زیاد می‌شود. بیماران دیابتی که انسولین و یا داروی قند مصرف می‌کنند، ممکن است در خواب دچار کاهش قندخون و در نتیجه تعریق شوند.

– اختلالات هورمونی: تعریق زیاد یا گرگرفتگی می‌تواند در اختلالات هورمونی مختلفی دیده شود، مثل سندرم کارسینوئید، پرکاری تیروئید و فئوکروموسیتوم.

فئوکروموسیتوم، توموری خوش‌خیم در غده فوق کلیه است که باعث ترشح بیش از حد هورمون‌های اپی نفرین و نوراپی نفرین می‌شود. بالا رفتن این هورمون‌ها در خون باعث رنگ‌پریدگی، تند شدن ضربان قلب، تعریق زیاد، ضعف، سردرد و افزایش فشار خون می‌شود.

سندرم کارسینوئید مجموعه ای از علائم ناشی از ترشح هورمون سروتونین و سایر مواد از تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش است. علائم آن شامل گرگرفتگی صورت، اسهال، تعریق زیاد، تندی ضربان قلب و افت ناگهانی فشارخون است.

– بیماری‌های مغز و اعصاب: برخی بیماری‌های عصبی مانند دیس رفلکسی اعصاب خودکار (در اثر تحریک در پایین سطح ضایعه نخاعی در بیماران نخاعی به وجود می‌آید)، سیرنگومیلی (کیست پر از مایع در نخاع)، سکته مغزی، آسیب اعصاب خودکار می‌توانند باعث تعریق زیاد شوند. البته این موارد شایع نیست.

– چه موقع نزد پزشک برویم؟

اول باید مطمئن شوید که هوای اتاق خواب شما گرم نباشد، یا لباس زیادی موقع خواب نپوشید و یا رختخواب شما گرم نباشد (جنس ملحفه و تشک و بالش). اگر این موارد وجود نداشت و تعریق زیاد در خواب ویژگی های زیر را داشت، نزد پزشک بروید:

– همیشه دچار تعریق شبانه بودید.

– مانع از خوابیدن شما می‌شد.

– همراه با تب و سایر علائمی مانند کاهش وزن بی‌دلیل بود.

منبع: هفته‌نامه سلامت