بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,  فرناز اخباری

 

به گزارش سایت mayoclinic.org

بررسی کلی

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که بر حرکت انسان تأثیر می‌گذارد. علائم به تدریج شروع می‌شوند، گاهی اوقات با لرزش تقریباً قابل توجه در یک دست شروع می‌شود. لرزش شایع است، اما این اختلال همچنین معمولاً باعث سفتی یا کند شدن حرکت می‌شود.

در مراحل اولیه بیماری پارکینسون، ممکن است کمی در چهره بیمار تظاهر یابد یا اصلا مشخص نباشد. هنگام راه رفتن ممکن است دستان شما جلو وعقب نرود. ممکن است طرز گفتار آرام یا مبهم شود. علائم بیماری پارکینسون با پیشرفت وضعیت بیماری در طول زمان بدتر می‌شود.

اگرچه بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما داروها ممکن است علائم شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند. گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای تنظیم مناطق خاصی از مغز و بهبود علائم شما جراحی را پیشنهاد دهد.

 بیش‌تر بخوانید:

_ پنج بیماری شایع در سالمندان

_ نشستن ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد

_ هشدار دهنده‌ها برای سلامت سالمندان

_ سوال و پاسخ ( آیا عفونت حاد و مزمن مننژها علت اصلی مرگ می‌تواند باشد در افراد بالغ پنجاه سال؟)

علائم

علائم و نشانه‌های بیماری پارکینسون در افراد متفاوت است. علائم اولیه ممکن است خفیف بوده و مورد توجه قرار نگیرند. علائم اغلب از یک طرف بدن شروع می‌شوند و معمولاً حتی پس از شروع علائم بر هر دو طرف در آن طرف بدن به صورت بدتر باقی می‌مانند.

علائم و نشانه‌های پارکینسون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• رعشه. لرزش یا رعشه معمولاً در یک اندام، اغلب دست یا انگشتان شروع می‌شود. شما ممکن است انگشت شست و سبابه خود را به سمت جلو و عقب بمالید، که به لرزش پیل رلینگ( چرخاندن قرص) معروف است. ممکن است هنگام استراحت دست شما بلرزد.
• کند شدن حرکت (برادی کینزی). با گذشت زمان، بیماری پارکینسون ممکن است حرکت شما را کند کرده و انجام کارهای ساده برای شما دشوار و وقت گیر باشد. هنگام راه رفتن ممکن است قدمهای کوتاه‌تر بردارید. ممکن است بلند شدن از صندلی دشوار باشد و هنگام راه رفتن پاهای خود را روی زمین بکشید.
• عضلات سفت و سخت. سفتی عضلات ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شود. ماهیچه‌های سفت می‌توانند دردناک باشند و دامنه حرکتی را محدود کنند.
• اختلال در وضعیت بدن و تعادل. ممکن است حالت بدن شما خم شود، یا ممکن است در نتیجه بیماری پارکینسون دچار مشکل تعادل شوید.
• از دست دادن حرکات خودکار. ممکن است توانایی انجام حرکات ناخودآگاه از جمله پلک زدن، لبخند زدن یا تکان دادن دستها هنگام راه رفتن کاهش یابد.
• تغییر گفتار. ممکن است قبل از صحبت کردن، به آرامی، سریع، با لرزش یا با تردید صحیت کنید. گفتار شما ممکن است بجای آنکه دارای انعطاف باشد بیش‌تر یکنواخت باشد.
• تغییرات نوشتاری. ممکن است نوشتن سخت شود و نوشته‌هاتون کوچک به نظر برسد.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده هر یک از علائم مرتبط با بیماری پارکینسون نه تنها برای تشخیص وضعیت خود بلکه برای رد علل دیگر علائم نیز به پزشک مراجعه کنید.

بیش‌تر بخوانید:

_ آیا یادگیری یک زبان خارجی از زوال عقل پیشگیری می‌کند؟

_ پیری شبکیه چشم و نابینایی در صورت عدم تشخیص سریع

_ ویتامین‌های مورد نیاز سالمندان

_ گرفتگی عروق در سالمندان چه علل و عوارضی دارد؟

علل

در بیماری پارکینسون، سلول‌های عصبی (نورون‌ها) در مغز به تدریج تجزیه شده یا می‌میرند. بسیاری از علائم ناشی از از دست دادن سلول‌های عصبی است که پیام‌رسان ماده شیمیایی دوپامین در مغز شما است. هنگامی که سطح دوپامین کاهش می‌یابد، باعث فعالیت غیرطبیعی مغز می‌شود که منجر به اختلال در حرکت و سایر علائم بیماری پارکینسون می‌شود.

علت بیماری پارکینسون ناشناخته است، اما به نظر می‌رسد عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند، از جمله:

• ژن‌ها. محققان جهش‌های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده اند که می تواند باعث بیماری پارکینسون شود. اما این موارد غیرمعمول است ، مگر در موارد نادری که بسیاری از اعضای خانواده به بیماری پارکینسون مبتلا شده‌اند.با این حال، به نظر می‌رسد که تغییرات ژنی خاصی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش می‌دهد، اما برای هر یک از این نشانگرهای ژنتیکی احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون بسیار کم است.
• محرک‌های محیطی. قرار گرفتن در معرض برخی از سموم یا عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در آیده را افزایش دهد، اما این خطر نسبتاً کم است.

محققان همچنین اشاره کرده‌اند که تغییرات زیادی در مغز افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رخ می‌دهد، اگرچه دلیل این تغییرات مشخص نیست.

اما این تغییرات شامل موارد زیر است:

• وجود اجسام لوی. تجمع مواد خاصی در سلول‌های مغزی نشانگرهای میکروسکوپی بیماری پارکینسون هستند. که به آن‌ها اجسام لوی می‌گویند و محققان معتقدند این اجسام لوی سرنخ مهمی برای علت بیماری پارکینسون دارند.
• آلفا سینوکلئین در اجسام لوی یافت می‌شود. اگرچه مواد زیادی در اجسام لوی وجوددارد، اما دانشمندان معتقدند که مهم‌ترین آن‌ها پروتئین طبیعی و زیادی به نام آلفا سینوکلئین (a-synuclein) است. که در همه اجسام لوی به شکل توده‌ای یافت می‌شود که سلول‌ها نمی‌توانند آن را تجزیه کنند. در حال حاضر، این ماده تمرکز مهمی در تحقیق بیماری پارکینسون است.

عوامل خطر

عوامل خطر بیماری پارکینسون عبارتند از:

• سن. افراد جوان به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می‌کنند. معمولاً در اواسط یا اواخر زندگی شروع می‌شود و با افزایش سن خطر آن افزایش می‌یابد. افراد معمولاً در حدود ۶۰ سالگی یا بالاتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
• وراثت. داشتن خویشاوند نزدیک با بیماری پارکینسون شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. با این حال، خطر آن کم است مگر این‌که در خانواده خود بستگان زیادی با بیماری پارکینسون داشته باشید.
• جنسیت. مردان بیشتر از زنان به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند.
• قرار گرفتن در معرض سموم. قرار گرفتن مداوم در برابر علف کش‌ها و آفت کش‌ها ممکن است کمی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد.

عوارض

بیماری پارکینسون اغلب با مشکلات زیر همراه است، که ممکن است قابل درمان باشد:

• مشکلات تفکر. ممکن است بیمار دچار مشکلات شناختی (زوال عقل) و مشکلات تفکر شود. که معمولاً در مراحل بعدی بیماری پارکینسون رخ می‌دهند. چنین مشکلات شناختی چندان به داروها پاسخ نمی‌دهد.
• افسردگی و تغییرات احساسی. ممکن است گاهی اوقات در مراحل اولیه افسردگی داشته باشند. درمان افسردگی می‌تواند کنترل سایر چالش‌های بیماری پارکینسون را آسان‌تر کند.

همچنین ممکن است تغییرات احساسی دیگری مانند ترس، اضطراب یا از دست دادن انگیزه داشته باشند. پزشکان ممکن است برای درمان این علائم به شما دارو بدهند.

• مشکلات بلع. با پیشرفت بیماری ممکن است مشکل در بلع مشکل ایجاد شود. ممکن است به دلیل کند شدن بلع بزاق دهان جمع شود و منجر به آبریزش شود.
• مشکلات جویدن و خوردن. بیماری پارکینسون در مراحل آخر روی ماهیچه‌های دهان تأثیر می‌گذارد و جویدن را مشکل می‌کند. که می‌تواند منجر به خفگی و تغذیه نامناسب شود.
• مشکلات خواب و اختلالات خواب. افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب مشکلات خواب دارند، از جمله بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن زود هنگام یا خوابیدن در طول روز.

افراد همچنین ممکن است اختلال رفتاری در حرکت سریع چشم هنگام خواب ایجاد شود که شامل کنش نمایی در رویای شما  می‌شود. داروها ممکن است به مشکلات خواب کمک کنند.

• مشکلات مثانه. بیماری پارکینسون ممکن است باعث مشکلات مثانه شود، از جمله ناتوانی در کنترل ادرار یا مشکل در ادرار کردن
• یبوست. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون به دلیل کندی دستگاه گوارش دچار یبوست می‌شوند.

همچنین ممکن است تجربه کنید:

• فشارخون تغییر می‌کند. هنگام ایستادن به دلیل افت ناگهانی فشارخون (افت فشارخون ارتوستاتیک) ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی در سر کنید.
• اختلال عملکرد بویایی. ممکن است اشکال در حس بویایی داشته باشید. ممکن است در تشخیص بوهای خاص یا تفاوت بین بوها مشکل داشته باشید.
• خستگی. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون انرژی خود را از دست می‌دهند و خستگی را به ویژه در اواخر روز تجربه می‌کنند که علت آن همیشه معلوم نیست.
• درد. برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، در نواحی خاصی از بدن خود یا درکل بدن درد دارند.
• اختلال عملکرد جنسی. برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دچار کاهش میل جنسی یا عملکرد جنسی می‌شوند.

بیش‌تر بخوانید:

_ آزمایشات و تست‌های سرنوشت‌ساز برای سالمندان

_تاثیر شغل بر سلامت ذهن و جلوگیری از پیری مغز

_ خستگی در سالمندان؛ دلایل و درمان

_غذاهای ممنوع در آرتریت روماتوئید!

پیشگیری:

از آنجا که علت بیماری پارکینسون ناشناخته است ، راه های اثبات شده برای پیشگیری از این بیماری نیز به صورت یک  امر ناشناخته باقی مانده است.

برخی تحقیقات نشان داده اند که ورزش هوازی منظم ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.

برخی مطالعات دیگر نشان داده است افرادی که کافئین مصرف می کنند – که در قهوه ، چای و کولا یافت می شود – کمتر از افرادی که این نوشیدنیها را نمی نوشند به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند. چای سبز همچنین با کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون ارتباط دارد. با این حال ، هنوز مشخص نیست که آیا کافئین در واقع از ابتلا به پارکینسون محافظت می کند یا به طرق دیگربا کاهش آن ارتباط دارد. در حال حاضر شواهد کافی برای پیشنهاد نوشیدنی های کافئین دار جهت محافظت در برابر پارکینسون وجود ندارد.

تشخیص

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد. متخصص مغز و اعصاب، بیماری پارکینسون را بر اساس سابقه پزشکی، بررسی علائم و نشانه‌ها و معاینه عصبی و فیزیکی تشخیص می‌دهد.

پزشک شما ممکن است سی تی  با انتشار تک فوتونی (SPECT) درخواست کند که اسکن ناقل دوپامین (DaTscan) نیز نامیده می‌شود. اگرچه این اسکن می‌تواند به پزشک در شک به  بیماری پارکینسون کمک کند، اما علائم و معاینه عصبی در نهایت تشخیص قطعی را مشخص می‌کند. و اکثرا نیازی به DaTscan نیست.

پزشک ممکن است آزمایشاتی مانند آزمایش خون را برای رد سایر بیماری‌ها که ممکن است باعث ایجاد علائم در شما شوند، درخواست کند.

آزمایشات تصویربرداری – مانند MRI، سونوگرافی مغز و اسکن PET – نیز ممکن است برای کمک به رد سایر اختلالات مورد استفاده قرار گیرد. آزمایشات تصویربرداری برای تشخیص بیماری پارکینسون مفید نیستند.

علاوه بر معاینه، پزشک ممکن است کاربیدوپا لوودوپا (Rytary ، Sinemet، وغیره)، داروی بیماری پارکینسون را تجویز کند. برای تاثیر دارو باید دوز کافی تجویز شود، زیرا دوز کم برای یک یا دو روز موثر نیست. زمانی که با مصرف این دارو بیماری بهبود یابد تشخیص بیماری پارکینسون  تأیید می‌شود.

گاهی اوقات تشخیص بیماری پارکینسون زمان می برد. پزشکان ممکن است با متخصص مغز و اعصاب که در زمینه اختلالات حرکتی آموزش دیده‌اند، ملاقات‌های متوالی و منظم برای ارزیابی وضعیت و علائم شما در طول زمان و تشخیص بیماری پارکینسون داشته باشند.

درمان

بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما داروها می‌توانند علائم آن را کنترل کنند، در برخی موارد پیشرفته تر یبماری ، ممکن است جراحی توصیه شود.

همچنین ممکن است پزشک تغییر سبک زندگی، به ویژه تمرینات هوازی مداوم را توصیه کند. در برخی موارد، فیزیوتراپی که بر تعادل و حرکات بیمار تمرکز دارد نیز مهم است. گفتار درمانی ممکن است به بهبود مشکلات گفتاری بیمار کمک کند.

داروها

داروها ممکن است به درمان مشکلات راه رفتن، حرکت و لرزش کمک کنند. این داروها باعث افزایش یا جایگزینی دوپامین می‌شوند.

غلظت دوپامین در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون پایین است. با این حال، نمی‌توان دوپامین را به‌طور مستقیم تجویز کرد، زیرا نمی‌تواند وارد مغز شما شود.

ممکن است پس از شروع درمان بیماری پارکینسون علائم بهبود یابد. با این حال، با گذشت زمان، اثر داروها اغلب کاهش می‌یابد. اما همچنان می‌تواند علائم را به خوبی کنترل کند.

داروهایی که پزشک ممکن است تجویز کند عبارتند از:

• کاربیدوپا-لوودوپا. لوودوپا، موثرترین داروی بیماری پارکینسون، یک ماده شیمیایی طبیعی است که به مغز شما منتقل می‌شود و به دوپامین تبدیل می‌شود.

لوودوپا با کاربیدوپا (لودوسین) ترکیب می‌شود، که از تبدیل زودهنگام لوودوپا به دوپامین در خارج از مغز شما جلوگیری می‌کند. که با این کار از عوارض جانبی مانند حالت تهوع جلوگیری می‌کند یا آن را کاهش می‌دهد.

عوارض جانبی ممکن است شامل تهوع یا سبکی سر (افت فشارخون ارتوستاتیک) باشد.

پس از گذشت سال‌ها، با پیشرفت بیماری، اثرات لوودوپا ممکن است کم‌تر شود.

همچنین، ممکن است پس از مصرف دوزهای بالاتر لوودوپا، حرکات غیرارادی (دیسکینزی) ایجاد شود. پزشک شما ممکن است دوز دارو را کاهش دهد یا زمان دوزهای مصرفی را برای کنترل این عوارض تنظیم کند.

• کاربیدوپا-لوودوپا استنشاقی است. اینبریا یک داروی جدید با نام تجاری جدید است که در اصل کاربیدوپا-لوودوپا به صورت استنشاقی است. این دارو ممکن است در مدیریت علائمی که هنگام قطع ناگهانی داروهای خوراکی در طول روز بوجود می‌آیند مفید باشد.
• تزریق کاربیدوپا-لوودوپا. دوپا نام تجاری یک دارو است که از کاربیدوپا و لوودوپا تشکیل شده است. با این‌حال، این دارو مستقیماً به شکل ژل از طریق یک لوله تغذیه به روده کوچک رسانده می‌شود.

دوپا برای بیماران مبتلا به پارکینسون پیشرفته است که هنوز به کاربیدوپا-لوودوپا پاسخ می‌دهند، اما در پاسخ به درمان نوسانات زیادی وجود دارد. از آن‌جا که دوپا به طور مداوم تزریق می‌شود، سطح خونی این دو دارو ثابت می‌ماند.

جاگذاری لوله نیاز به یک عمل جراحی کوچک دارد. خطرات مربوط به لوله گذاری شامل افتادن لوله یا عفونت در محل تزریق است.

• آگونیست‌های دوپامین. برخلاف لوودوپا، آگونیست‌های دوپامین به دوپامین تبدیل نمی‌شوند. در اصل، آن‌ها اثرات دوپامین را در مغز تقلید می‌کنند.

این داروها به اندازه لوودوپا در درمان علائم شما موثر نیستند. با این‌حال، بیش‌تر در بدن می‌مانند و ممکن است همراه با لوودوپا برای تسکین اثرات لوودوپا که گاهی وجود دارد و گاهی وجود ندارد استفاده شود.

آگونیست‌های دوپامین شامل پرامیپکسول (Mirapex)، روپینیرول (Requip) و روتیگوتین (Neupro، به صورت چسب است) است. آپومورفین (آپوکین) یک آگونیست دوپامین تزریقی کوتاه اثر است که برای تسکین سریع الاثر است.

برخی از عوارض جانبی آگونیست‌های دوپامین مشابه عوارض جانبی کاربیدوپا-لوودوپا است. اما عوارض دیگر آن‌ها شامل توهم، خواب‌آلودگی و رفتارهای اجباری مانند فعالیت زیاد جنسی، قمار و زیاد غذا خوردن است. اگر از این داروها استفاده می‌کنید و رفتاری دارید که برای شما غیرقابل توصیف است، با پزشک خود مشورت کنید.

• مهار کننده‌های MAO‌B. این داروها شامل سلژیلین (Zelapar)، راساژیلین (Azilect) و safinamide(Xadago) است. آن‌ها با مهار آنزیم مغزی مونوآمین اکسید از تجزیه دوپامین مغز جلوگیری می‌کنند. این آنزیم دوپامین مغز را متابولیزه می‌کند. سلژیلین همراه لوودوپا ممکن است به جلوگیری از فراز و فرود در بیماری کمک کند.

عوارض جانبی مهار کننده‌های MAOB ممکن است شامل سردرد، تهوع یا بی‌خوابی باشد. هنگامی که به کاربیدوپا-لوودوپا مصرف شود، خطر توهم را افزایش می‌دهند.

این داروها اغلب به دلیل واکنش‌های بالقوه جدی اما نادر در ترکیب با اکثر داروهای ضدافسردگی یا برخی از مخدرها استفاده نمی‌شوند. قبل از مصرف هرگونه داروی اضافی با مهار کننده MAOB با پزشک خود مشورت کنید.

• مهار کننده‌های Cathecol o-methyltransferase .Entacapon یا Comtan و Opicapone  یا  Ongentysداروهای اصلی این دسته می‌باشند. این دارو با مسدود کردن آنزیمی که دوپامین را تجزیه می‌کند، اثر درمانی لوودوپا را به‌طور ملایم افزایش می‌دهد.

عوارض جانبی، افزایش خطر حرکات غیر ارادی (دیسکینزی)، عمدتا ناشی از افزایش اثر لوودوپا است. سایر عوارض جانبی شامل اسهال، تهوع یا استفراغ است.

Tolcapone یا Tasmare یکی دیگر از مهار کننده‌های COMT است که به دلیل خطر آسیب جدی کبدی و نارسایی کبدی به ندرت تجویز می‌شود.

آنتی کولینرژیک ها. این داروها سالها برای کنترل لرزش مرتبط با بیماری پارکینسون استفاده می شد. چندین داروی آنتی کولینرژیک ، از جمله بنزتروپین (کوگنتین) یا تری هگسی فنیدیل در دسترس هستند.

با این‌حال، عوارض جانبی این داروها مانند اختلال حافظه، گیجی، توهم، یبوست، خشکی دهان و اختلال در ادرار کردن از مزایای آن‌ها بیش‌تر است.

• آمانتادین. پزشکان ممکن است آمانتادین را به تنهایی برای تسکین کوتاه مدت علائم بیماری خفیف و اولیه پارکینسون تجویز کنند. همچنین ممکن است با درمان کاربیدوپا-لوودوپا در مراحل بعدی بیماری پارکینسون برای کنترل حرکات غیر ارادی (دیسکینزی) ناشی از کاربیدوپا-لوودوپا تجویز کنند.

عوارض جانبی ممکن است شامل لکه های بنفش پوست ، تورم مچ پا یا توهم باشد.

بیش‌تر بخوانید:

_ فشار چشم؛ یکی از شایع‌ترین بیماری‎‌های چشم در عصر حاضر

_ فلج صورت را با سکته مغزی اشتباه نگیرید

_ چند ورزش موثر برای مبتلایان به آرتریت

_بیماری روماتیسم ریه؛ ارتباط بیماری ریه با آرتریت روماتوئید

روش‌های جراحی

تحریک عمقی مغز. درعمل تحریک عمقی مغز (DBS)، جراحان الکترودها را در قسمت خاصی از مغز می‌گذارند. الکترودها به ژنراتوری که در قفسه سینه شما در نزدیکی استخوان ترقوه گذاشته شده است متصل می‌شوند که پالس‌های الکتریکی را به مغز شما می‌فرستد و ممکن است علائم بیماری پارکینسون را کاهش دهد.

پزشک ممکن است در صورت لزوم بسته به درمان بیماری، تنظیمات را انجام دهد. خطرات جراحی شامل، عفونت، سکته مغزی یا خونریزی مغزی است. برخی از افراد با سیستم DBS دچار مشکل می‌شوند یا به دلیل تحریک دچار عوارض می‌شوند و ممکن است نیاز به تعدیل یا تعویض برخی از قسمت‌های سیستم داشته باشد.

تحریک عمقی مغزی اغلب به افرادی که مبتلا به بیماری پارکینسون پیشرفته هستند و پاسخ دارویی ناپایدار (لوودوپا) دارند توصیه می‌شود. DBS می‌تواند نوسانات دارویی را تثبیت کند، حرکات غیر ارادی را کاهش داده یا متوقف کند (دیسکینزی)، لرزش و سفتی را کاهش دهد و کند شدن حرکت را بهبود بخشد.

DBS در کنترل پاسخهای نامنظم و متغیر به لوودوپا یا برای کنترل دیسکینزیایی که با تنظیم دارو بهبود نمی‌یابد، موثر است.

با این‌حال، DBS به‌ غیراز لرزش برای مشکلاتی که به درمان لوودوپا پاسخ نمی‌دهند، مفید نیست. لرزش ممکن است توسط DBS کنترل شود حتی اگر با لوودوپا درمان نشده باشد.

اگرچه DBS ممکن است مزایای پایداری برای علائم پارکینسون ایجاد کند، اما از پیشرفت بیماری پارکینسون جلوگیری نمی‌کند.

از آن‌جا که گزارش های مکرری وجود دارد که نشان می‌دهد درمان DBS بر حرکات مورد نیاز برای شنا کردن تأثیر می‌گذارد، سازمان غذا و دارو توصیه می‌کند قبل از شنا با پزشک خود مشورت کنید و اقدامات ایمنی را انجام دهید.

منبع: mayoclinic.org

---