علائم پنومونی باکتریایی؛ درمان و پیشگیری
بیماریها و راه درمان, دارونامه , فرناز اخباری , پیشگیری بهتر از درمان
به گزارش سایت healthline.com
پنومونی باکتریایی چیست؟
پنومونی یک عفونت شایع ریه است که در آن کیسه‌های هوایی ریه‌ها ملتهب می‌شوند. این کیسه‌ها همچنین ممکن است با مایع، چرکی و بقایای سلولی پر شوند. این حالت می‌تواند ناشی از ویروس‌ها، قارچ‌ها یا باکتری‌ها باشد. این مقاله در مورد پنومونی باکتریایی می‌باشد.
پنومونی باکتریایی ممکن است فقط یک قسمت کوچک از ریه را درگیر کند یا ممکن است کل ریه را فرا گیرد. در این بیماری با وجود کسیژن نا کافی در خون سلول‌ها به درستی کار نمی‌کنند.
پنومونی باکتریایی می‌تواند خفیف یا جدی باشد.
شدت پنومونی به موارد زیر بستگی دارد:
- قدرت باکتری‌ها؛
- روش تشخیص سریع و درمان آن؛
- سن شما؛
- سلامت کلی بدن فرد؛
- وجود بیماری‌های همراه و مزمن دیگر.
علائم پنومونی باکتریایی چیست؟
شایع‌ترین علائم پنومونی باکتریایی عبارتند از:
- سرفه با مخاط غلیظ زرد، سبز یا خونی؛
- درد قفسه سینه که هنگام سرفه یا تنفس بدتر می‌شود؛
- شروع ناگهانی لرز به حدی شدید که بدن شما را بلرزاند؛
- تب ۱۰۲-۱۰۵ درجه فارنهایت یا بالاتر (تب کمتر از ۱۰۲ درجه فارنهایت در افراد مسن).
ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشد:
- سردرد؛
- درد عضلانی؛
- تنگی‌نفس یا تنفس سریع؛
- بی‌حالی یا خستگی شدید؛
- پوست مرطوب و رنگ پریده؛
- سردرگمی، به ویژه در میان افراد مسن؛
- از دست دادن اشتها؛
- تعریق.
افراد مسن همه علائم افراد جوان‌تر را دارند اما به احتمال زیاد دچار سردرگمی و سرگیجه نیز می‌شوند. افراد مسن نیز ممکن است کمتر تب داشته باشند.
علائم در کودکان
پنومونی در نوزادان، کودکان و کودکان نوپا می‌تواند بسیار خطرناک باشد. آنها ممکن است علائم مشابهی مانند علائمی که در بالا ذکر شد نشان دهند. در نوزادان، دشواری تنفس ممکن است به صورت باز شدن سوراخ‌های بینی یا فرو رفتن قفسه سینه هنگام تنفس خود را نشان دهد. همچنین ممکن است لب‌ها یا ناخن‌های مایل به آبی داشته باشند که نشان می‌دهد اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند.
علائم اورژانسی
در صورت مشاهده موارد زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- خون در مخاط؛
- مشکل در تنفس؛
- تب بالا ۱۰۲٫۵ درجه فارنهایت بالاتر؛
- گیجی؛
- ضربان قلب سریع؛
- پوست با رنگ مایل به آبی.
چه چیزی باعث پنومونی باکتریایی می‌شود؟
پنومونی باکتریایی توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که به ریه‌ها وارد شده و سپس تکثیر می‌شوند. این می‌تواند خود به خود ایجاد شود یا پس از بیماری دیگری مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد شود.
افرادی که دارای موارد زیر باشند بیشتر در معرض ابتلا به پنومونی می‌باشند:
- ضعف سیستم‌ایمنی بدن (به دلیل سن، بیماریها یا سوء‌تغذیه)؛
- بیماری‌های تنفسی؛
- بهبودی پس از جراحی.
پزشکان پنومونی باکتریایی را بر اساس این‌که آیا در داخل یا خارج از بیمارستان ایجاد شده است طبقه‌بندی می‌کنند.
پنومونی اکتسابی از جامعه (CAP): این شایع‌ترین نوع پنومونی باکتریایی است. CAP زمانی رخ می‌دهد که بیمار پس از در معرض عوامل باکتریایی خارج از محیط مراقبت‌های بهداشتی دچار عفونت می‌شود. شما می‌توانید با تنفس ذرات تنفسی ناشی از سرفه یا عطسه یا تماس پوست با پوست دچارCAP شوید.
پنومونی بیمارستانی (HAP ): این بیماری ظرف دو تا سه روز پس از قرار گرفتن در معرض میکروب‌ها در یک محیط پزشکی مانند بیمارستان یا مطب پزشک رخ می‌دهد. به این بیماری «عفونت بیمارستانی» نیز گفته می‌شود. این نوع پنومونی اغلب در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم تر است و درمان آن دشوارتر از CAP است.
انواع باکتری‌ها
پنومونی استرپتوکوکوس عامل اصلی پنومونی باکتریایی است که می‌تواند از طریق تنفس یا از طریق جریان خون وارد ریه شود. واکسیناسیون برای این نوع از باکتری وجود دارد.
هموفیلوس آنفلوآنزا دومین علت شایع پنومونی باکتریایی است. این باکتری ممکن است در دستگاه تنفسی فوقانی باشد. معمولاً باعث آسیب یا بیماری نمی‌شود مگر این‌که سیستم‌ایمنی بدن ضعیف باشد.
سایر باکتری‌هایی که می‌توانند باعث ذات‌الریه شوند عبارتند از:
- استافیلوکوکوسورئوس؛
- Moraxella catarrhalis
- استرپتوکوکوسپیوژنز؛
- Neisseria meningitidis
- Klebsiella pneumoniae
چه فاکتورهایی خطر ابتلا به پنومونی باکتریایی را افزایش می‌دهد؟
عوامل محیطی و شیوه زندگی
شامل:
- سیگار کشیدن؛
- کار در محیطی با آلودگی زیاد؛
- زندگی یا کار در محیط بیمارستان یا مرکز پرستاری.
عوامل خطرساز پزشکی
افرادی که این شرایط را دارند ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به پنومونی باشند:
- عفونت تنفسی ویروسی در چند ماه اخیر، مانند آنفولانزا؛
- مشکل در بلع به دلیل شرایط عصبی مانند زوال عقل یا سکته مغزی؛
- بیماری‌های مزمن ریوی؛
- ضعف سیستم‌ایمنی بدن به دلیل بیماری یا دارو.
گروه‌های سنی
افراد بالای ۶۵ سال و کودکان ۲ سال و کمتر نیز در معرض خطر بیش‌تری هستند. اگر علائم پنومونی دارید، جهت ویزیت به پزشک مراجعه کنید. پنومونی در این گروه می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
تفاوت پنومونی باکتریایی و پنومونی ویروسی
دو علت شایع پنومونی، باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند. آنفولانزا یکی از شایع‌ترین علل پنومونی ویروسی در بزرگسالان است، اگرچه عوارض بعد از آنفولانزا نیز می‌تواند باعث پنومونی باکتریایی شود.
| پنومونی ویروسی | پنومونی باکتریایی | |
| سازمان بهداشت جهانی | به احتمال زیاد بر افراد سالم با سیستم‌ایمنی قوی تأثیر می‌گذارد | به احتمال زیاد بر فردی با سیستم‌ایمنی ضعیف یا فردی که در حال بهبودی از عفونت تنفسی است، تأثیر می‌گذارد |
| درمان | به آنتی‌بیوتیک پاسخ نمی‌دهد | آنتی‌بیوتیک ممکن است تجویز شود. |
| چشم‌انداز | می‌تواند شدید و کشنده باشد | ممکن است تهاجمی‌تر باشد و درمان آن دشوار باشد |
در پنومونی باکتریایی، احتمالاً مایع در ریه‌ها بسیار بیشتر از پنومونی ویروسی است. پنومونی باکتریایی نیز به احتمال زیاد وارد جریان خون شده و سایر قسمت‌های بدن را آلوده می‌کند.
تشخیص پنومونی باکتریایی
برای تشخیص پنومونی باکتریایی، پزشک موارد زیر را انجام می‌دهد:
- سمع صداهای غیرطبیعی قفسه سینه که نشان‌دهنده ترشح شدید مخاط است.
- گرفتن نمونه خون جهت بررسی تعداد گلبول‌های سفید خون که در صورت افزایش معمولاً نشان‌دهنده عفونت است.
- کشت خون، که جهت بررسی وجود باکتری در خون است و همچنین به شناسایی باکتری عامل عفونت کمک می‌کند.
- برای تشخیص باکتری ایجاد کننده عفونت، نمونه‌ای از مخاط یا کشت خلط را می‌گیرند.
- برای تأیید وجود و وسعت عفونت، عکس قفسه سینه انجام می‌گیرند.
درمان پنومونی باکتریایی
اکثر موارد را می‌توان در خانه و با دارو درمان کرد تا از عوارض ناشی از بیمارستان جلوگیری شود. یک فرد سالم ممکن است ظرف یک تا سه هفته بهبود یابد. اما کسی که سیستم‌ایمنی ضعیفی دارد ممکن است بیشتر طول بکشد تا دوباره ربه حالت عادی برگردد.
مراقبت‌های بیمارستانی
برخی موارد پنومونی باکتریایی برای درمان نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. کودکان خردسال و افراد مسن بیشتر برای دریافت آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی، مراقبت‌های پزشکی و درمان تنفسی به بیمارستان مراجعه می‌کنند.
در بیمارستان، آنتی‌بیوتیک‌هایی برای درمان نوع خاصی از باکتری‌های ایجاد کننده پنومونی به بیمار داده می‌شود. به احتمال زیاد این دارو همراه با مایعات برای جلوگیری از کم‌آبی بدن به صورت داخل وریدی تجویز می‌شود.
عوارض
بدون درمان، پنومونی ممکن است به موارد زیر تبدیل شود:
- نارسایی اندام، به دلیل عفونت باکتریایی؛
- مشکل در تنفس؛
- پلورال افیوژن، تجمع مایع در ریه‌ها؛
- آبسه ریه، حفره در ریه.
چگونه می‌توان از ذات‌الریه باکتریایی جلوگیری کرد؟
پنومونی باکتریایی به خودی خود مسری نیست، اما میکروبی که باعث پنومونی باکتریایی شده است مسری است و می‌تواند از طریق سرفه، عطسه و آلودگی روی اجسام گسترش یابد. رعایت بهداشت خوب می‌تواند از گسترش پنومونی یا خطر ابتلا به آن جلوگیری کند.
همچنین مرکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، واکسن پنومونی را برای نوزادان، کودکان خردسال و بزرگسالان ۶۵ سال به بالا توصیه می‌کند.
منبع: healthline.com