نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

همه چیز درباره واریس

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان ,دارونامه ,تغذیه سالم

 

واریس سیاهرگ‌ها (به انگلیسی: Varicose veins) که از ریشه واژه لاتین واریکس Varix به معنای پیچ خورده گرفته شده، به گشاد شدن سیاهرگ‌ها یا تورّم ورید گفته می‌شود. واریس، واریس، شایع‌ترین بیماری عروقی انسان است که حدود ۲۰-۱۰% جمعیت را مبتلا می کند. اغلب زنان باردار و مسن درگیر بیماری واریس هستند؛ زیرا آنها دوره‌ای از تغییرات هورمونی را تجربه می‌کنند و تعادل هورمون‌های بدن‌شان با تغییرات به‌هم‌ می‌خورد. با پا به‌سن‌گذاشتن (زن و مرد)، فرد بیشتر دچار التهاب می‌شود و رگ‌ها به‌دلیل گشاد‌شدن در زمان التهاب، به‌مرور زمان، حالت طبیعی ارتجاعی خود را از دست می‌دهند.

احتمال ابتلای زنان به واریس دست‌ِکم دو برابر بیشتر از مردان است، ولی بهتر است بدانید سن و نژاد در این موضوع مؤثر نیست. افرادی که پوست روشنی دارند بیشتر از ابتلا به واریس شکایت می‌کنند، زیرا رگ‌های واریسی در پوست آنها بیشتر به چشم می‌آیند؛ همچنین این امر در زیبایی بدن آنها نیز تأثیر بیشتری دارد. رگ‌های واریسی بزرگ، کاملاً ً برجسته و گاهی قابل لمس و متسع و طویل می‌باشند و گاهی قطر بالاتر از ۴ میلی‌متر پیدا می‌کنند.

سیاهرگ‌ها، رگ‌های خونی هستند که خون را از تمامی اندام‌های بدن جمع‌آوری کرده و به سمت قلب هدایت می‌کند. همان‌طور که در قسمت‌های مختلف بدن برای ادامه حیات خود از اکسیژن خون استفاده می‌کنند، مواد زائد خود را (از جمله دی‌اکسید کربن و… ) به درون سیاهرگ‌ها بر می‌گرداند. خون ورودی به سیاهرگ‌ها، به قلب و سپس به ریه‌ها بازگردانده می‌شود. در ریه‌ها، دی‌اکسید کربن از خون گرفته و اکسیژن وارد خون می‌شود و سپس این خون اکسیژن‌دار، به ارگان‌ها و اندام‌های بدن فرستاده می‌شود. سیاهرگ‌ها با توجه به نوع فعالیتی که دارند و جایگاهشان، اندازه‌های مختلفی دارند. بزرگترین سیاهرگ‌ها در مرکز بدن وجود دارند که خون را از رگ‌های کوچک‌تر جمع کرده و به قلب می‌رسانند. در سطح بدن، سیاهرگ‌های ریزی وجود دارند. این رگ‌های ریز، بهم پیوسته و به رگ‌های جمع‌آوری کنندۀ بزرگتر ریخته و نهایتاً ً خون را به قلب می‌رسانند. وقتی که جریان گردش خون به درستی انجام نشود، رگ‌ها بر اثر جمع شدن خون در آن‌ها برجسته بیشتر می‌شوند که این امر بیشتر در پاها و ران‌ها دیده می‌شوند که به آن‌ها واریس گفته می‌شود.

_ علت ابتلا به واریس
خونی که رگ‌های واریسی حمل می‌کنند، فاقد اکسیژن است و به‌این‌دلیل، این رگ‌ها به رنگ آبی هستند. رگ‌های واریسی بیشتر پاها را درگیر می‌کنند (مخصوصا ران و ماهیچه‌ی ساق پا)، ولی ازآنجایی‌که سیاهرگ‌های کل بدن می‌توانند واریسی شوند، در دیگر اندام‌ها مانند صورت، پوست شکم و پشت کمر نیز آنها را می‌بینیم.

نکته‌ای که ذهن متخصصان و همچنین عموم مردم را درگیر کرده، این است که چه افرادی به واریس مبتلا می‌شوند؟ طبق بررسی متخصصان بخش رادیولوژی و جراحی مداخله‌ای دانشگاه پنسیلوانیا، نرخ ابتلا به واریس در افراد زیر بیشتر است:

افرادی که بالای ۴۰ سال دارند.
افرادی که شغل آنها ایجاب می‌کند چندین ساعت در حالت نشسته یا ایستاده قرار بگیرند. دراین‌حالت، خون در پاها جمع شده و سرعت گردش خون نیز در رگ‌ها کم می‌شود.
افرادی که تحرک بدنی کمی دارند و ترجیح می‌دهند یک‌جا بنشینند.
افرادی که به‌علت پیروی از رژیم غذایی غیرمغذی، ورزش‌نکردن، آسیب‌دیدن از ناحیه دست‌وپا، عدم تعادل هورمون‌های بدن و درمعرض استرس شدید‌بودن گردش خون ضعیفی دارند و دچار التهاب شدیدی شده‌اند.
زنان باردار یا زنانی که به‌تازگی وضع حمل کرده‌اند.
نوجوانانی که دوران بلوغ را تجربه کرده، زنانی که قرص ضدبارداری مصرف می‌کنند و زنانی که به دوران یائسگی خود نزدیک می‌شوند.
افرادی که بین اعضای خانواده خود سابقه‌ی واریس دارند.
افرادی که پوست روشن دارند و در‌معرض تابش شدید آفتاب قرار گرفته‌اند و پوست‌شان آسیب دیده است.

در افراد مبتلا به واریس، پیشرفت بیماری تنها مسئله‌ای نیست که باید با آن رو‌به‌رو شوند. عوارضی مانند خستگی، درد عضلانی و سنگینی دست‌وپا نیز آنها را آزار می‌دهد.

متخصصان پوست می‌گویند با وجود این‌که سازوکار ایجاد واریس شناخته شده است، ولی هنوز نمی‌توان بروز این بیماری را فقط به یک علت محدود کرد. دلیل عمده‌ی این بیماری تولید خون‌های راکدی است که درون رگ‌ها را پر کرده و به آنها فشار می‌آورد. یک نهاد بیماری‌های قلبی و عروقی در گزارشی آورده است که رگ‌های واریسی تحت فشار جاذبه گشاد می‌شوند. به‌مرور زمان این رگ‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، پیچ‌وتاب می‌خورند، برروی پوست برآمدگی‌هایی ایجاد می‌کنند و دردناک می‌شوند.

در بدن یک فرد سالم، خون به کمک شبکه‌ای از سرخرگ‌ها و مویرگ‌ها از قلب به اندام‌های بدن می‌رود. سپس به‌صورت یک‌طرفه ازطریق سیاهرگ‌ها به قلب برمی‌گردد. حرکت ماهیچه‌ها به سیاهرگ فشار می‌آورد و به‌این‌ترتیب، خون به قلب پمپ می‌شود. از این نکته درمی‌یابیم که یکی از فواید ورزش منظم، تقویت جریان خون است.

سیاهرگ‌ها در ساختمان خود دریچه‌های یک‌طرفه‌ای دارند. وظیفه‌ی این دریچه‌ها یک‌طرفه‌کردن حرکت خون به سمت قلب است و اجازه نمی‌دهند خون به عقب و پایین پا برگردد. در رگ‌های واریسی، مقدار کمی خون به عقب برمی‌گردد و ایجاد التهاب می‌کند. ضعیف کار‌کردن دریچه‌های سیاهرگی، قدرت گردش خون را پایین می‌آورد. البته هنوز مشخص نیست که چرا دریچه‌ی سیاهرگ‌های برخی افراد نسبت به افراد دیگر ضعیف‌تر عمل می‌کند. با جمع‌‌شدن خون در رگ‌های واریسی، دیواره‌ی رگ‌ها سخت می‌شود و قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. به‌این‌ترتیب رگ‌ها دیگر نمی‌توانند عمل پمپ‌کردن خون به قلب را به‌خوبی سابق انجام دهند.

از آن‌جایی‌که واریس در رگ‌هایی شکل می‌گیرد که دریچه‌شان مشکل دارد، اغلب رگ‌های عمقی و پر‌حفره را درگیر می‌کند. سیاهرگ سافن که به آن سیاهرگ بلند هم می‌گویند، سیاهرگ بزرگی است که زیر پوست پا قرار گرفته است. این سیاهرگ نسبت به رگ‌های دیگر بیشتر واریس می‌گیرد. به تجمع خون در سیاهرگ‌ها نارسایی وریدی گفته می‌شود. این اختلال رگ را گشاد می‌کند و به‌دنبال آن خونی که در کنار دیواره‌های رگ جریان دارد، بی‌حرکت می‌ماند و دیواره‌ی رگ را سخت می‌کند.

_ تجمع خون در رگ به دلایل زیر رخ می‌دهد:
تغییرات هورمونی در زمان بارداری یا یائسگی: ازآنجایی‌که زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض تغییرات هورمونی قرار می‌گیرند، احتمال ابتلا به واریس در آنها بیشتر است. طبق این نظریه، هورمون‌های زنانه رگ‌ها را سست می‌کنند و احتمال نشت‌کردن خون به بیرون از رگ را افزایش می‌دهند. اگر زنی در دوران بارداری یا بلوغ باشد، از قرص‌های ضدبارداری استفاده کند یا وارد دوره یائسگی شود، احتمال وقوع نشتی از رگ‌های او بیشتر می‌شود. بدن زنان باردار در راستای رشد کودک خون بیشتری تولید می‌کند؛ از این‌رو آن‌ها به دلیل تقابل این حجم زیاد خون با نیروی جاذبه و فشار، در پاها یا اطراف معده‌شان مستعد ابتلا به واریس هستند.
ناهنجاری در ساختمان رگ‌ها از بدو تولد.
التهاب رگ‌ها یا وجود لخته‌ی خون در آنها.
آسیب‌دیدن رگ‌ها، بیماری قلبی یا مانعی در رگ که جلوی گردش طبیعی خون را بگیرد.
افزایش وزن بدن: زمانی‌که وزن فردی ازحد معمول بالاتر برود، گردش خون او نیز آهسته‌تر می‌شود. پای چنین شخصی بیشتر ملتهب می‌شود و رگ‌ها تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرند.

_ بیشتر چه افرادی ودر چه سنینی در معرض ابتلا به بیماری واریس هستند؟
بیشتر زن‌ها،افرادی که طولانی مدت ایستاده یا نشسته در یک وضعیت خاص باشند،حاملگی،افزایش سن

_ علائم بروز این بیماری در افراد چیست؟ بیشتر در چه ناحیه‌ای از بدن مشاهده می‌شود؟
در ابتدا ممکن‌ست وریدهای واریس علامتی نداشته باشند و فقط به صورت عروق سیاهرنگ، قرمز عنکبوتی شکل و یا طناب سیاه‌رنگی در محل مبتلا بالاخص پاها دیده شوند.
ممکن‌ست خود واریس در فرد علامت ایجاد کند که شامل احساس سنگینی، سوزش، گرفتگی در پشت پا بوده. درد معمولا بعد از ایستادن یا نشستن طولانی تشدید شده وبعد از دراز کردن پا وبالخص بالا گرفتن پا بهتر می‌شود. حتی ممکن‌ست ورم پا یا زخم پا یا خارش در محل وریدهای واریسی ایجاد شود.

_ چرا باید نگران رگ‌های واریسی باشیم؟
رگ‌های واریسی در بیشتر موارد بدون علائم آزاردهنده هستند و مردم آنها را به چشم یک مشکل زیبایی می‌بینند. مقدار خونی که در رگ‌های واریسی تجمع می‌یابد، اندک است و بیشتر حجم خون به قلب بر‌می‌گردد، ولی با این اوصاف، داشتن واریس برای شما نوعی هشدار است که بدانید گردش خون شما مشکل دارد.
در بعضی موارد، رگ‌های واریسی پاره می‌شوند و مشکلاتی از قبیل زخم‌های روباز پوستی و ورم را به‌وجود می‌آورند. زمانی‌که واریس با درد همراه باشد، فرد در ساق و پاها دچار درد عضلانی و ورم می‌شود. این علائم دردناک خواب راحت را از فرد سلب می‌کند و کار، ورزش و پیاده‌روی عادی را برای او مشکل می‌کند.
برخی افراد و به‌ویژه خانم‌های باردار علائمی مانند احساس سنگینی و پر‌بودن در پاها، بی‌قراری، خستگی، گرفتگی عضلات، زخم‌های پوستی و خارش را تجربه می‌کنند. در رگ‌های واریسی ممکن است لخته‌ی خون شکل بگیرد و در این حالت شخص فورا باید تحت درمان قرار بگیرد.

_ تفاوت بین رگ‌های عنکبوتی و رگ‌های واریسی
اغلب مردم این دو اصطلاح را به یک معنا به‌کار می‌برند، ولی این دو ناراحتی پوستی، کاملا از هم متمایزند. دلیل ابتلا به آنها شاید یکسان باشد، ولی شکل ظاهری‌شان با یکدیگر فرق دارد.
رگ‌های عنکبوتی، که به آن مویرگ فراخی نیز می‌گویند، برروی پوست به‌صورت خطوط نازک یا شبکه‌مانند ظاهر می‌شوند. برخی هم به این رگ‌ها اصطلاحا خوشه‌های ستاره‌فشان می گویند؛ زیرا ظاهرشان شبیه نقطه‌های کدری است که همگی در یک نقطه از سطح پوست متمرکز شده‌اند. این ساختار بی‌شباهت به خوشه‌های ستاره‌ای درون کهکشان‌ها نیست.
رگ‌های عنکبوتی همانند رگ‌های واریسی مناطقی از قبیل پا، پشت ران، ماهیچه ساق پا، قوزک و از مچ به پایین را درگیر می‌کنند. این رگ‌ها از واریس کوچکتر‌ند و ازآنجایی‌که برروی لایه‌های سطحی پوست قرار دارند، درد و علائم حادی از خود نشان نمی‌دهند. رگ‌های مشبک هم ناهنجاری وریدی دیگری است که اندازه‌ی رگ در آن بزرگتر از رگ‌های عنکبوتی و کوچکتر از رگ‌های وریدی است.

روش‌های متعددی برای پیشگیری و درمان واریس وجود دارد، از جراحی‌های هزینه‌بر گرفته تا استفاده از روغن‌های اسانس طبیعی. برای درمان واریس نیازی نیست از همان ابتدا به کرم‌های حساسیت‌زا (یعنی کرم‌هایی که باعث درد و ورم پوست می‌شوند) یا جراحی پرهزینه لیزر پناه ببریم. بهتر است اول درمان‌های خانگی را امتحان کنیم. درمان‌های رایج پزشکی همیشه مفید نیستند و باید آنها را در انتهای لیست درمانی خود بگذاریم. با درمان‌های‌‌خانگی، می‌توانیم برجستگی رگ‌ها را کاهش بدهیم و آسوده‌خاطر باشیم که عوارض جانبی‌ نیز ندارند.

_ علائم و درمان واریس اندام تحتانی
بیشتر سیاهرگ‌های واریسی بدون علامت بوده و تنها از جنبهٔ زیبایی به توجه پزشکی نیاز می‌یابند. در صورت علامت‌دار شدن، احساس درد، پری و سنگینی منتشر و غیر اختصاصی در ساق پاها به ویژه پس از ایستادن به مدت طولانی، وجود دارد. گاهی تورم در مچ پا و عروق برجسته در پا دیده می‌شود. درمان نگهدارنده (مانند جوراب الاستیک، اجتناب از سرپا ایستادن طولانی و بالا نگهداشتن پا هنگام دراز کشیدن و جوراب ساق بلند کشی) است. در صورت بروز مشکلات اساسی جراحی ضروری است. روش‌های درمانی متداول عبارتند از اسکلروتراپی (تزریق مایع) و جراحی. اندیکاسیون‌های درمان جراحی شامل درد دائم و ناتوان‌کننده، ترومبوفلبیت (لخته شدن) سطحی راجعه، ضایعات و زخم‌های پوستی همراه با خون‌ریزی هستند.

_ درمان‌ها

_ درمان بوسیله لیزر
یک راه حل اصلی درمان رگ صافن مبتلا به واریس، لیزر داخل عروقی یا همان EVLT است.
دقت کنید که این شیوه درمان، قدمتی حدود ۳۳ سال دارد و در سال ۲۰۰۰ نیز FDA گرفته‌است یعنی سازمان غذا و داروی آمریکا آن را تأیید کرده‌است.
از طرف دیگر دقت شود که در این روش یک فیبر لیزر وارد رگ صافن می‌شود و رگ از داخل خشکیده می‌شود و این با لیزرهای کم توان زیبایی و پوستی بسیار تفاوت دارد و گول کلینیک‌های زیبایی و پوست را نخورید. این تکنیک با تکنیک درمان ضایعات پوستی کاملاً متفاوت است.
بسته به قطر رگ، پزشک با تجربه خاص خود توان دستگاه را تغییر می‌دهد ولی معمولاً حداقل W 80 انرژی به ازای هر یک سانتی‌متر رگ داده می‌شود تا رگ مبتلا خشکیده شود.
این روش معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و طول موج‌های لیزری از جمله طول موج‌های ۸۱۰، ۹۴۰، ۱۰۶۴، ۱۳۲۰ و ۱۴۷۰ نانومتر در این روش کاربرد دارند. بسیاری از متخصصین باور دارند که طول موج‌های بالاتر با درد کمتری همراه است، چراکه این طول موج‌ها به‌طور ویژه دیواره رگ را به جای خون درون رگ، هدف قرار می‌دهند.
مزیت لیزر واریس این است که می‌تواند رگ‌های واریسی و مشکلات رفلاکس وریدی را بدون نیاز به جراحی و بستری شدن درمان کند. با این حال، این درمان راه حلی برای تمامی مشکلات نبوده و اغلب می‌تواند با سایر تکنیک‌های درمانی، از جمله اسکلروتراپی و میکروسکلروتراپی، ترکیب شود تا مشکلات شخص کاملا برطرف شود.

_ درمان به شیوه RF
RF دستگاهی است مشابه لیزر اما دو تفاوت اصلی دارد: اول اینکه توان دستگاه RF فقط در حد W 15 است یعنی رگهایی با قطر بالای cm 1 را نمی‌تواند به خوبی درمان کند و لذا پزشک باید تصمیم بگیرد که پاهای شما را لیزر کند یا RF. ثانیاً در شیوه لیزر رگ بلافاصله خشک می‌گردد چون توان دستگاه بالاتر است اما در شیوه RF رگ در ابتدا لخته می‌شود و پس از چند هفته رگ خشکیده می‌شود.

_ اسکلروتراپی
این روش درمانی، برای رگ‌های عنکبوتی کاربرد دارد که در طی آن یک کاده اسکلروسانت به داخل رگ تزریق می‌شود. اسکلروسانت، عموما محلولی از سدیم تترادسیل سولفات است که باعث تورم دیواره رگ‌ها می‌گردد. در این روش انتظار می‌رود که ۷۵% رگ‌های عنکبوتی محو شوند. این روش بیشتر بر روی پاها یا سایر رگ‌های رشته ای و عنکبوتی روی بدن به کار می‌رود ولی به ندرت بر روی صورت استفاده می‌شود. چراکه احتمال ایجاد اسکار کوچکی وجود دارد. اغلب بیماران نیاز به ۲ تا ۶ جلسه درمان در فواصل ۴ تا ۸ هفته ای دارند تا نتیجه مطلوب بدست آورند.

_ روش‌های درمانی طبیعی برای واریس
نشریه‌ی انجمن پزشکان آمریکا در سال ۲۰۱۲ در گزارشی بیان کرده است: «درمان واریس از راه‌های گوناگونی امکان‌پذیر است که عبارتند از: روش‌های محافظه‌کارانه (دارو‌درمانی، پوشیدن جوراب واریس و تغییر سبک زندگی)، روش‌های نیمه‌تهاجمی (اسکلروتراپی و قطع بافت‌های داخل مجرایی)، روش تهاجمی (جراحی) و روش ترکیبی (ترکیبی از چند روش بالا)».

طبق گزارش سال ۲۰۰۷ در نشریه‌ی دانشکده‌ی سلطنتی جراحی بریتانیا، در جراحی رگ‌های واریسی عصب‌های بیمار نیز آسیب می‌بیند. همچنین واریس در نیمی از بیماران، پس از گذشت ۱۰ سال مجددا بازگشت داشته است. وجود رگ‌های واریسی معمولا نشانه‌ای پنهان از بروز نارسایی وریدی است که لزوما با درد یا ورم همراه نیست. اگر برای درمان واریس به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید، احتمالا قبل از صحبت درباره‌ی جراحی به شما پیشنهاد می‌دهد که سبک زندگی‌تان را اصلاح کنید. با این کار می‌توانید میزان تجمع خون در رگ‌ها را پایین بیاورید. البته این تغییر فقط به درمان واریس محدود نمی‌شود، بلکه پرانرژی‌تر می‌شوید، پوست‌تان شفاف می‌شود، به‌سلامتی قلب‌تان کمک می‌کنید و گوارش غذا نیز بهتر صورت می‌گیرد. از تمام فوائدی که برای درمان‌های خانگی برشمردیم، بهترین مزیت، بی‌خطر‌بودن و مقرون به‌صرفه‌بودن آن در برابر عمل جراحی است. پس با ادامه این مطلب با پنج روش درمانی طبیعی برای واریس آشنا شوید.

۱. ورزش
حتما با فواید ورزش آشنا هستید، ورزش منظم یکی از بهترین کارهایی است که برای بهتر‌شدن گردش خون در رگ‌ها و پایین‌آوردن ورم پا می‌توان انجام داد. برطبق گزارش مؤسسه‌ی ملی قلب، خون و ریه‌ی آمریکا، نشستن (مخصوصا نشستن در وضعیت نامناسب مانند زمانی که گردن را به جلو خم می‌کنید یا چهار‌زانو نشستن) و ایستادن طولانی‌مدت و بدون حرکت، خطر ابتلا به واریس و ناراحتی‌های ناشی از تجمع خون در رگ را چند برابر می‌کند.
زمانی که شما مدت زمان طولانی‌ بی‌حرکت می‌مانید، رگ‌ها عمل برگرداندن خون به قلب را سخت‌تر انجام می‌دهند و برای مبارزه با نیروی جاذبه مشکل پیدا می‌کنند. ورزش مقدار هورمون‌ها را به‌صورت کاملا طبیعی تنظیم کرده، وزن شخص را کم می‌کند و نمی‌گذارد از حد طبیعی خارج شود و فشارخون را پایین می‌آورد. تمام این موارد با هم به درمان واریس کمک می‌کنند.

براساس نظر متخصصان مؤسسه‌ی بیماری‌های قلبی و عروقی کارولینا، برای جلوگیری از ابتلا به واریس باید نرمش‌هایی را از قبیل بالا‌بردن پا، بالا نگه‌داشتن مچ پا، حرکات دوچرخه و خم‌کردن مچ پا به اطراف انجام دهید تا رگ‌های پا کش بیایند و قوی شوند. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری که فشار کمی به بدن وارد می‌کنند نیز، فشار وارده به رگ‌ها را کاهش می‌دهند.
اگر از آن دسته افرادی هستید که با ورزش‌کردن عضلات‌تان درد می‌گیرد، پس به‌آرامی ورزش کنید و بعد از آن برروی عضله‌ای که درد گرفته است، کیسه‌ی یخ یا آب گرم بگذارید. برای کاهش درد و ورم ناشی از واریس، پاها را بالا بگیرید یا جوراب واریس بپوشید. با این کار به پایی که خون در آن به‌درستی به جریان نمی‌افتد، فشار ملایمی وارد می‌کنید.

۲. مراقب وزن خود باشید
افرادی که اضافه‌وزن دارند، به‌خصوص زنان و افراد میانسال، بیشتر درخطر ابتلا به واریس هستند. سنگینی وزن اضافی، فشار زیادی به رگ‌های شما وارد می‌کند و به ورم یا برگشت جریان معکوس خون دچار می‌شوید. این پدیده در سیاهرگ‌های بزرگی که نزدیک سطح پوست هستند (مانند سیاهرگ صافن در پا) بیشتر رخ می‌‌‌دهد.
«هافینگتون پست» در مقاله‌ای، به ارتباط بین چاقی و واریس پرداخته است. در این مقاله آمده است که تشخیص رگ‌های واریسی و درمان آنها در افرادی که اضافه‌وزن دارند، مشکل‌تر است؛ زیرا در فرد مبتلا، تا زمانی که پاها ملتهب و اندازه‌ی رگ‌ها بزرگ نشود، نمی‌توان متوجه بیماری شد. اندازه‌ی رگ‌ها در بخش درونی پا در این حالت به بیش از ۴ الی ۵ سانتی‌متر می‌رسد.

۳. استفاده از روغن‌های اسانس برای تنظیم هورمون‌های بدن
روغن‌های اسانس برای بهبود گردش خون مفید‌ند، میزان ورم را پایین می‌آورند و هورمون‌های بدن را تنظیم می‌کنند. یکی از بهترین روغن‌ها برای درمان مشکلات وریدی، روغن «سرو» است. این روغن، سرعت گردش خون را بالا می‌برد و دستگاه گردش خون را تقویت می‌کند. موضع مورد نظر را دوبار در روز با پنج قطره از این روغن ماساژ می‌دهید و این کار را به‌مدت چند هفته ادامه دهید. درصورتی‌که دچار درد عضلانی، ورم یا تاول شدید، مصرف آن را قطع کنید و روغن رقیق دیگری را مانند روغن نعنا، روغن درخت چای یا اسطوخدوس امتحان کنید.

۴. رژیم‌غذایی ضد‌التهاب
غذاهای خاصی هستند که مانع ایجاد التهاب می‌شوند و با تقویت گردش خون، سرعت بهبود واریس را افزایش می‌دهند. این غذاها از گسترش واریس در آینده نیز جلوگیری می‌کنند. پیروی از رژیم غذایی ضعیف، به شریان‌ها صدمه می‌زند، کیفیت گردش خون را پایین می‌آورد و مشکلاتی از قبیل فشار خون، عدم تعادل هورمونی و افزایش وزن را به‌وجود می‌آورد. منظور از داشتن رژیم غذایی ضعیف، خوردن موادی مانند چربی‌های ترانس، شکر، کافئین، الکل و غذاهای فرآوری شده است. اکثر این غذاها حاوی مقادیر بسیار بالایی از سدیم نیز هستند. سدیم زیاد، باعث دفع مقدار آب زیاد از بدن می‌شود و باعث می‌شود سم‌هایی در بدن تولید شود که شدت ورم رگ‌های واریسی را بالا می‌برد.

غذاهایی که خاصیت ضد‌التهابی بالایی دارند و ظاهر واریس را بهبود می‌بخشند، عبارتند از:

_ مواد غذایی که دارای فیبر زیادی هستند: فیبر برای سلامت قلب مفید است و برای خوب کار‌کردن دستگاه گوارش ضروری است. خوردن روزانه ۳۰ الی ۴۰ گرم فیبر بهترین روش برای پیشگیری از یبوست است. ابتلا به یبوست در شکم تولید نفخ می‌کند و نفخ به رگ‌های اطراف شکم و پاها فشار می‌آورد. غذاهایی که حاوی مقدار بالایی فیبر هستند، عبارتند از: تخم‌شربتی و تخم‌ کتان (هردو دارای امگا ۳ هستند و همچنین خاصیت ضد‌التهابی دارند)، سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات تازه.
_ غذاهای سرشار از آنتی‌‌اکسیدان: آنتی‌اکسیدان‌ها به استحکام رگ‌ها کمک می‌کنند، ضد‌التهاب‌اند و شریان‌ها را سالم نگه می‌دارند. ویتامین C و ویتامین E، آنتی‌اکسیدان‌های معروفی هستند. این دو ویتامین به‌وفور در سبزیجاتِ برگ‌سبز و مرکبات یافت می‌شوند. ویتامین E از لخته‌شدن خون جلوگیری می‌کند، رقیق‌کننده‌ی طبیعی خون و برای سلامت قلب مفید است. ویتامین C ماده‌ی ضد‌التهاب قوی‌ای است و برای پوست نیز معجزه می‌کند.
_ ادرارآورهای طبیعی: پزشکان در مواردی که صلاح بدانند به تجویز قرص‌های ادرارآور می‌پردازند تا ادرار دفعی را افزایش داده و آب اضافی یا ورم بدن را کاهش دهند. با مصرف خوراکی‌های زیر می‌توانید میزان دفع ادرار را بالا ببرید. این خوراکی‌ها عبارت‌اند از: سبزی‌های تازه (جعفری، گشنیز و ریحان)، رازیانه، برگ‌های سبز گیاه قاصدک، خیار، مارچوبه و کرفس.
_ غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی منیزیم هستند: تجمع خون در رگ‌های پا، فشار‌ خون و گرفتگی عضلات پا (سندرم پای بی‌قرار) علائم هشدار‌دهنده‌ای هستند که به وضوح نشان می‌دهند مواد الکترولیتی بدن ما کم شده است. الکترولیت‌ها یون‌های شیمیایی‌ رادیکالی هستند و در هدایت الکتریکی درون سلول‌ها و نورون‌ها نقش دارند. پتاسیم و منیزیم از جمله موادی هستند که ساختار مایع الکترولیت بدن ما را تشکیل می‌دهند. برای مقابله با این علائم آزار‌دهنده، باید خوردن موادی مانند سبزی‌های برگ‌سبز، آوکادو، موز، سبزیجات خانواده‌ی کلم و سیب‌زمینی شیرین را در اولویت قرار دهید.
_ غذاهای ادویه‌دار: غذاهایی که حاوی ادویه‌هایی نظیر فلفل قرمز و کاری هستند، دمای بدن را بالا می‌برند. به‌این‌ترتیب با مصرف ادویه گردش خون بهتر می‌شود، حتی می‌توان میزان اشتها را نیز کنترل کرد و جلوی اضافه‌وزن را گرفت.
_ ماهی‌های دریایی: ماهی و غذاهای دریایی مانند ماهی آزاد، شیر‌ماهی، ماهی کولی، ساردین و ماهی تن حاوی روغن امگا ۳ هستند. متخصصان برای داشتن گردش خون سالم مصرف این روغن را بسیار توصیه می‌کنند.
_ سرکه‌ سیب: سرکه‌ی سیب انتشار خون را در دیواره‌ی رگ‌ها بهبود می‌بخشد و ضد‌التهاب است. برخی بیماران مبتلا به واریس گفته‌اند که با ترکیب‌کردن سرکه‌ی سیب با گیاه دارویی «هاماملیس» و ماساژدادن آن بر روی موضع ملتهب، ورم کاهش یافته و ظاهر رگ‌های واریسی طی چند هفته بهبود می‌یابد.

۵. استفاده از دو گیاه داروییِ قره‌قاط و شاه‌بلوط هندی
بوته‌ی قره‌قاط و درخت شاه‌بلوط هندی برای درمان واریس مفید‌ند و استفاده از آنها برای بدن بی‌ضرر است. بشر هزاران سال است که از این دو گیاه برای درمان خانگی بیماری‌ها استفاده می‌کند. متخصصان آنها را برای درمان نارسایی وریدی مزمن مورد مطالعه قرار داده‌اند. از نشانه‌های نارسایی وریدی می‌توان به درد، ورم قوزک پا، احساس سنگینی، تیر‌کشیدن پا و گرفتگی عضلانی اشاره کرد. قره‌قاط و شاه‌بلوط هندی به دفع آب اضافیِ بدن کمک می‌کند و مشکلات گردش خون، ورم، اسهال، گرفتگی عضلانیِ ناشی از سندرم پیش از قاعدگی و ناراحتی‌های پوستی را درمان می‌کنند.

میوه‌ی درختچه‌ی قره‌قاط در اروپا به بلوبری معروف و خوردنی است. می‌توانید عصاره‌ی این میوه را بگیرید یا با آن نوعی چای دم کنید. از پوست درخت شاه‌بلوط هندی، دانه، برگ و گل‌های آن به‌صورت عصاره، کرم، چای و کپسول استفاده می‌کنند. به‌دنبال عصاره‌ی شاه بلوط هندی‌ای باشید که میزان «آئیسین» فعال آن ۱۶ الی ۲۰ درصد باشد. روزانه باید ۱۰۰ میلی‌گرم از این عصاره را مصرف کنید. برخی متخصصان نیز می‌گویند میزان مصرف قره‌قاط دوبار در روز و هر‌بار ۱۶۰ میلی‌گرم است.

می‌توانید این دو گیاه را هر روز با ۲۰۰ میلی‌گرم گیاه دارویی «کوله‌خاس»، ۲۰۰ میلی‌گرم عصاره‌ی هسته‌ی انگور و ۴۰۰ واحد ویتامین E مخلوط و مصرف کنید. این ترکیب، گردش خون را تقویت، از رگ‌ها در برابر فشار و آسیب محافظت و خون را رقیق می‌کند. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند نیز توصیه کرده‌اند که افراد مبتلا به واریس مصرف موادی را که حاوی ماده‌ی شیمیایی «روتین» هستند، افزایش دهند. «روتین» از خانواده‌ی «بیوفلاونوئید» هاست و از دیواره‌ی رگ‌ها محافظت می‌کند و کارایی آنها را افزایش می‌دهد. «بیوفلاونوئید» درد و ورم ناشی از رگ‌های واریسی را تسکین می‌دهد. مواد غذایی‌ای که حاوی این ماده هستند، عبارت‌اند از: هسته‌ی انگور، پوست درخت کاج، بوته قره‌قاط، زالزالک و گیاهانی که حاوی آنتی‌اکسیدان هستند (مانند میوه‌های حاوی ویتامین C).

_ نتیجه‌گیری
واریس، شایع‌ترین بیماری عروقی انسان است که حدود ۲۰-۱۰% جمعیت را مبتلا می کند.
زنان دست‌کم دو برابر مردان به واریس مبتلا می‌شوند، ولی سن و نژاد بیمار بر میزان ابتلا اثر نمی‌گذارد.
درمان‌های طبیعی واریس عبارتند از: ورزش، جلوگیری از اضافه‌وزن، استفاده از روغن‌های اسانس برای تنظیم هورمون‌های بدن، استفاده از رژیم غذایی ضدالتهاب و گیاهان دارویی مانند قره‌قاط و شاه‌بلوط هندی.
مواد غذایی‌ای که به‌دلیل‌ داشتن خاصیت ضدالتهابی برای درمان واریس بسیار مفید هستند، عبارتند از: غذاهای غنی از فیبر، غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان، ادرارآورهای طبیعی، غذاهای غنی از منیزیم، خوراکی‌های ادویه‌دار، ماهی‌های دریایی و سرکه‌ سیب.
رگ‌های عنکبوتی نیز مانند رگ‌های واریسی در پا، پشت ران، ماهیچه‌ی بین ران و ساق و از مچ به پایین ظاهر می‌شوند. این رگ‌ها از رگ‌های واریسی کوچک‌تر هستند، درد ندارند و بدون علامت هستند. دلیل تفاوت‌های ذکر شده به سطحی‌تر‌بودن آنها نسبت به رگ‌های واریسی برمی‌گردد.

 

منابع:

۱- fa.wikipedia.org

۲- chetor.com

۳- heart.bums.ac.ir

۴- draxe.com

اشتراک‌‌گذاری:
0

دیدگاهتان را بنویسید

نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را وارد کنید بخش های مورد نیاز علامت گذاری شده اند