بیماری‌‌ها و راه درمان, دارونامه , پیشگیری بهتر از درمان 

دیفن‌هیدرامین (به انگلیسی: Diphenhydramine)
رده درمانی: آنتی‌هیستامین.
اشکال دارویی: قرص، شربت، آمپول

موارد مصرف دیفن هیدرامین

دیفن هیدرامین در درمان علامت یرینیت آلرژیک، رینیت وازوموتور، کهیر و کهیر غول‌آسا، در درمان علامتی پارکینسون و واکنش‌های اکستراپیرامیدال ناشی ازداروها، سرفه، آبریزش بینی،اشک، خارش چشم، خارش بینی و گلو، تهوع و استفراغ ناشی از مسافرت یا حرکت، به‌عنوان بی‌حس کننده موضعی در دندان‌پزشکی و به‌عنوان یک خواب‌آور ملایم بکار می‌رود.

نحوه عملکرد داروی دیفن هیدرامین

عملکرد دیفن هیدرامین به شکل انسداد یک ماده طبیعی هیستامین (ماده‌ای که بدن طی یک واکنش آلرژیک تولید می‌کند) است. باید توجه کرد که اثرات خشک‌کنندگی دیفن هیدرامین روی علائم دیگر مثل اشک و آبریزش بینی در اثر انسداد ماده‌ی دیگری به نام استیل کولین است.

به صورت کلی دیفن هیدرامین در درمان سرما خوردگی و سرفه استفاده ‌می‌‌شود اما باید توجه داشت که این دارو برای درمان سرماخوردگی و سرفه‌ی کودکان زیر ۶ سال راهکار مناسب و بی‌خطری نیست. همچنین بعضی از اشکال دیفن هیدرامین مانند قرص و کپسول برای کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود. به همین دلیل در کودکانی که علائم سرماخوردگی دارند تنها در صورت تجویز مستقیم پزشک مصرف شود.

این محصولات دارویی، درمان کننده یا کاهنده طول سرماخوردگی نیستند و می‌توانند عوارض جدی به دنبال داشته باشند. به همین دلیل لازم است به دقت به دوز مصرفی آن توجه کنید. از این محصول برای خواباندن کودک استفاده نفرمایید و از دکتر خود در مورد درمان‌های دیگر سرفه و سرماخوردگی( نظیر مصرف کافی مایعات، قطره یا اسپری‌های بینی) سوال کنید.

نحوه مصرف دیفن هیدرامین و دوز مصرفی

برای مصرف صحیح داروی دیفین هیدرامین لازم است از اطلاعات روی جلد دارو به دقت پیروی کنید. اگر پزشک این دارو را تجویز کرده از دستورات پزشک پیروی کنید. قرص،کپسول یا شربت دیفن هیدرامین را همراه غذا یا بدون غذا میل کنید. اگر از شکل شربت دیفین هیدرامین استفاده می‌کنید از پیمانه‌ی مخصوص استفاده کنید.

دوز مصرف داروی دیفن هیدرامین به سن، وضعیت بیماری، و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد. همچنین برندها و فرم های مختلفی از دیفن هیدرامین در بازار موجود است. به همین دلیل لازم است راهنمای مصرف دیفن هیدرامین را به دقت مطالعه فرمایید زیرا مقدار آن در محصولات مختلف متفاوت است. توجه داشته باشید که دوز دارو را خودسرانه به بیشتر از مقدار تجویزی افزایش ندهید.

برای جلوگیری از بروز اختلالات حرکتی، دارو را ۳۰ دقیقه پیش از انجام فعالیت‌هایی مثل مسافرت مصرف کنید. درصورتی که برای درمان اختلالات حرکتی یا بی‌خوابی مصرف می‌کنید ۳۰ دقیقه قبل از حرکت یا زمان خواب مصرف بفرمایید. اگر پس از ۲ هفته مصرف دیفن هیدرامین کماکان با مشکل خواب مواجه بودید با دکترتان تماس بگیرید.

عوارض جانبی دیفن هیدرامین

مصرف دیفن هیدرامین ممکن است منجر به عوارضی مثل ناهوشیاری، گیجی، یبوست، ناراحتی گوارشی، تاری دید، خشکی دهان و بینی و چشم و گلو شود.

یکی از رایج‌ترین عوارض داروی دیفن هیدرامین خشکی دهان است. که می‌توانید برای رفع آن از آدامس (بدون قند)، مکیدن آبنبات(بدون قند) یا قطعه‌ی یخ ،نوشیدن آب استفاده کنید.

درصورتی که پزشک داروی دیفن هیدرامین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی دیفن هیدرامین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. چنانچه با عوارضی نظیر تغییر خلق (بی‌قراری،گیجی)، ضربان قلب تند یا نامنظم یا اختلال ادراری مواجه شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی دیفن هیدرامین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به این‌که لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دارو ساز مشورت کنید.

موارد احتیاط مصرف دیفن هیدرامین

قبل از مصرف اگر به داروی دیفن هیدرامین حساسیت دارید، این موضوع را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید. داروی دیفن هیدرامین ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود. چنانچه سابقه‌ی بیماری‌هایی نظیر مشکلات تنفسی (آسم، اِمفیزما)، فشارچشم بالا (گلوکوم)، مشکلات قلبی، فشارخون بالا، مشکلات کبدی، تشنج، مشکلات گوارش، پرکاری تیروئید، مشکلات ادراری (مثل بزرگی پروستات) دارید حتما این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید.

داروی دیفن هیدرامین ممکن است موجب گیجی، ناهوشیاری، تاری دید شما بشود. الکل و مواد مخدر این حالات را تشدید می‌کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی‌که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف دیفن هیدرامین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف مواد مخدر با پزشک خود صحبت کنید. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.

چنانچه پرهیز غذایی خاصی دارید، با توجه به اینکه فرم شربت، قرص جویدنی یا خوردنی داروی دیفن هیدرامین می‌تواند حاوی قند یا آسپارتام باشد در مورد این دارو از پزشک سوال بفرمایید. کودکان ممکن است نسبت به عوارض این دارو حساس‌تر باشند. هچنین داروی دیفن هیدرامین در نوجوانان ممکن است به جای ناهوشیاری، موجب هیجان بشود. سالمندان نیز نسبت به عوارضی مثل ناهوشیاری، گیجی، عدم تعادل(می تواند با عث افزایش خطر زمین خوردن بشود)، یبوست یا مشکلات ادراری حساسیت بیش‌تری دارند.

برای مصرف داروی دیفن هیدرامین در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید. چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری داروی دیفن هیدرامین را استفاده کنید و در مورد فواید و مضرات آن از پزشک خود کمک بگیرید.

تداخلات دارویی دیفن هیدرامین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی دیفن هیدرامین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی دیفن هیدرامین نفرمایید. همچنین آنتی‌هیستامین‌هایی که مصرف پوستی (کرم، پماد، اسپری) دارند، با این دارو می تواند تداخل داشته باشد.

داروهای زیر ممکن است با داروی دیفن هیدرامین تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید.

داروهای دیگری که خواب‌آلودگی ایجاد می‌کنند(مخدرهایی که کاهندهی سرفه یا درد هستند مثل: کدئین و هیدروکدون)
الکل
مواد مخدر
داروهای خواب یا ضداضطراب (آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)
شل کننده‌ی عضلانی (کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)
بقیه‌ی آنتی‌هیستامین‌ها (سیترزین، کلرفنیرامین)

داروی دیفن هیدرامین حاوی ترکیباتی است که می تواند موجب خواب آلودگی شود. لذا برچسب تمامی داروهای خود را با دقت مطالعه بفرمایید و برای اطمینان بیشتر در طول مصرف دارو از پزشک سوال بفرمایید. همچنین دیفن هیدرامین ممکن است با نتایج بعضی از آزمایش‌ها مثل تست پوستی آلرژی تداخل ایجاد کند و موجب نتیجه‌ی کاذب شود. در نتیجه کارکنان آزمایشگاه و پزشک‌تان را نسبت به مصرف این دارو آگاه سازید.

علائم اوردوز دیفن هیدرامین

مصرف بیش از اندازه داروی دیفن هیدرامین ممکن است موجب بروز علائمی مثل خواب‌آلودگی شدید، تشنج و گشادی مردمک چشم شود. همچنین در کودکان، تغییرات خلق(بیقراری، حساسیت پذیری، هذیان) می‌تواند قبل از خواب آلودگی رخ دهد. اگربا مصرف داروی دیفن هیدرامین دچار عوارض جدی ای نظیر مشکل تنفسی شدید با اورژانس تماس بگیرید.

اگر دوز مصرفی داروی دیفن هیدرامین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید ،نیازی به مصرف دو برابر داروی دیفن هیدرامین نیست، و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.

برای نگهداری صحیح داروی دیفن هیدرامین، آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید. همچنین شربت دیفن هیدرامین را فریز نکنید و در حمام نگهداری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

منابع:

۱- doctoreto.com

۲- webmd.com

*مطالب مرتبط:

دارونامه؛ آشنایی با داروی کلوپیدوگرل (Clopidogrel)، داروی ضدانعقاد خون
دارونامه؛ آشنایی با داروی گیاهی لیکوفار
دارونامه؛ آشنایی با داروی ریتالین (Ritalin)، داروی افسردگی و سیستم اعصاب مرکزی
دارونامه؛ آشنایی با داروی فیتوکلد
دارونامه‌؛ آشنایی با داروی بتامتازون