بیماریهایی که زنان از مادرانشان به ارث میبرند!
اخبار پزشکی, بهداشت بانوان, بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
ژنتیک نقش مهمی در وضعیت سلامتی ما دارد، بنابراین با بررسی وضعیت جسمانی مادر خود میتوانید نشانههایی از وضعیت آیندهی خود را در او بیابید، به ویژه این مسأله در مورد بیماریهایی صدق میکند که در میان زنان شایعتر است.
۱- استخوانبندی ضعیف
بیماری پوکیاستخوان در میان زنان شایعتر از مردان است. شواهدی قوی وجود دارد که اگر مادرتان مبتلا به پوکیاستخوان باشد، خطر ابتلا به این بیماری در شما بالاتر است. در اغلب موارد، این مسأله ناشی از ژنتیک ساختار بدنی و کم بودن وزن بدن است. سابقهی شکستگی مفصل ران در والدین (پدر یا مادر) هم در این مسأله نقش دارد.
با این حال میتوانید تأثیرات این مسأله را با مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین دی کاهش دهید.
۲- چین و چروکهای پوست
طبق تحقیقات، در مردان و زنان روند پیری پوست بسته به هورمونها متفاوت است. سن شروع فرآیند کاهش تولید کلاژن در بدن مادر شما (در واقع سنی که پوست مادرتان شروع به چروک شدن میکند) و الگوهای این کاهش تولید به شما هم به ارث میرسد، مثلا اینکه اولین چروکهای صورت مادرتان دور چشمهای او ظاهر شدند یا دور لبهایش به علاوه، شما نوع پوستتان را از پدر یا مادرتان به ارث میبرید و این مسأله در احتمال آسیبهای پوستی ناشی از نور خورشید و ابتلا به سرطان پوست تأثیرگذار است.
برای مقابله با این مسأله، هر روز کرم ضدآفتاب بزنید و از سرمهای ضدپیری حاوی رتینول، ویتامین سی، فرولیک اسید و ویتامینای استفاده کنید.
۳- سلامت روان
زنان ۲ برابر بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا میشوند که احتمالا دلیل آن تغییرات هورمونی زنان و واکنش آنها به ضربات روحی و اضطراب است، یعنی افسردگی در زنان اغلب بیشتر و طولانیتر از مردان است. به علاوه ، برخی جهشهای ژنتیکی مرتبط با افسردگی تنها در زنان رخ میدهد. بنابراین اگر مادر شما دچار افسردگی است، باید مراقب نشانههای این بیماری در خودتان باشید و در صورت لزوم برای درمان آن اقدام کنید.
با آگاهی از سابقهی بیماریهای روحی در خانوادهی خود میتوانید نگرشی کنش گرایانه نسبت به سلامت روحی خود داشته باشید.
۴- بیماریهای چشمی
احتمال ابتلا به بیماری چشمی آب سیاه و نقص بینایی یا نابینایی ناشی از آن در زنان بیشتر است. از طرفی، زنان به دلیل یائسگی، احتمال ابتلا به سندرم خشکی چشم در آنها بالاتر است. این سندرم اغلب با بیماری آب سیاه همراه است. به علاوه آب سیاه از بیماریهای ژنتیکی است. بنابراین اگر مادر (یا پدر) شما دچار این بیماری است، این مسأله را با چشم پزشک خود در میان بگذارید و مرتبا به معاینه بروید. اگر مادر شما به آب سیاه و تباهی لکه زرد (نوعی بیماری چشمی) مبتلا باشد، خطر ابتلا به این بیماریها در شما بالاتر است. طبق تحقیقات، پرهیز از مصرف سیگار، خطر ابتلا به این بیماریهای چشمی را کاهش میدهد.
۵- میگرن
احتمال ابتلا به میگرن در زنان ۳ برابر بیشتر از مردان است که احتمالا دلیل آن تغییرات هورمونی زنان است. طبق تحقیقات، ۷۰ تا ۸۰ درصد افرادی که از میگرن رنج میبرند خویشاوندی دارند که او هم مبتلا به میگرن است. سابقهی خانوادگی برای میگرن یکی از ریسک فاکتورهای اصلی در ابتلا به این بیماری است. بنابراین اگر مادر شما دچار میگرن است، احتمال ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است. تحقیقات صورت گرفته در مورد نقش ژنتیک در این بیماری بیان میکند این مسأله با چگونگی عملکرد عروق خونی در مغز مرتبط است.
با ورزش منظم، خواب کافی، مدیریت اضطراب و پرهیز از کافئین و دیگر مواد غذایی محرک میگرن، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.
۶- آلزایمر
نزدیک به دو سوم مبتلایان آلزایمر زنان هستند. علت دقیق این مسأله هنوز مشخص نیست اما تحقیقات حاکی از نقش ژنتیک در این بیماری است و ژنهایی شناسایی شدهاند که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهند. اگر پدر یا مادر شما دچار جهش ژنتیکی آلزایمر زودهنگام (که در دههی سی تا میانهی دههی شصت رخ میدهد) باشد، احتمال به ارث بردن این بیماری در شما پنجاه پنجاه است و اگر به ارث برده باشید، احتمال رشد این بیماری در شما زیاد است.
اگر مادر شما دچار آلزایمر یا زوال عقل است، خطر ابتلا به این بیماریها را با ورزش، رژیمهای غذایی مناسب قلب، حفظ روابط اجتماعی و فعالیتهای ذهنی کاهش دهید.
۷- وزن، فرم بدن و میزان تناسب اندام
اگرچه وزن و فرم بدن مادر در ویژگیهای بدنی فرزندان او نقش دارد اما بهطور قطع تنها عامل تأثیرگذار در این مسأله نیست. در بسیاری از موارد، فرزندان تحت تأثیر سبک زندگی مادر در خصوص عادتهای غذایی و ورزش کردن قرار میگیرند. بنابراین اگر با همان عادت غذایی مادرتان بزرگ شدید، تعجبی ندارد که اندامی مثل او داشته باشید. به همین ترتیب، بخشی از میزان تناسب اندام در اثر عوامل ژنتیکی و بخشی دیگر از آن ناشی از سبک زندگی است. ژنتیک نقش مهمی در ساختار عضلانی بدن دارد.
با این حال اگر مادر شما دچار چاقی است، با یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش میتوانید سرنوشت خود را تغییر دهید.
۸- بیماری قلبی و دیابت
شواهدی قوی وجود دارد که اگر مادرتان دچار بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ یا سکته باشد، خطر ابتلا به این بیماریها در شما بیشتر است. هر چه سن ابتلا به این بیماریها در مادر کمتر باشد، این خطر در فرزندان بالاتر است. با این حال، نقش فاکتورهای سبک زندگی را نباید فراموش کرد. برای مثال، اگر مادر شما در سن ۵۰ سالگی دچار حملهی قلبی شود اما ۱۴۰ کیلوگرم وزن داشته باشد، هرگز ورزش نکرده باشد و سیگار بکید، این مسأله کاملا ناشی از سبک زندگی او است.
با این حال، اگر مادر (یا پدر) شما دچار بیماری قلبی زودهنگام است برای انجام معاینه به یک متخصص قلب مراجعه کنید.
۹- بارداری و قدرت باروری
خطر ابتلا به دیابت بارداری در زنانی که سابقهی بیماری دیابت در خانوادهی آنها وجود دارد، بیشتر است. به علاوه، مسمومیت بارداری بیشتر در میان زنانی شایع است که فشارخون بالایی دارند و این ویژگی هم از طریق ژنتیک منتقل میشود. طبق تحقیقات، ویار هم مسألهای ژنتیکی است. بسیاری از عوامل ناباروری و سقط جنین ریشهی ژنتیکی ندارند اما ممکن است برخی از این عوامل ژنتیکی باشند. خطر ابتلا به بیماری آندومتریوز (رشد بافت داخلی رحم در جایی بیرون از رحم) در زنانی که اقوام درجه یک آنها مبتلا به این بیماری هستند بیشتر است. در موارد نادر، زنانی که دچار سقط جنین مکرر هستند، یک مشکل کروموزومی ژنتیکی دارند که احتمال سقط جنین را بیشتر میکند. آزمایش ژنتیک میتواند این مشکل را نشان دهد.
۱۰- افسردگی بعد از زایمان
طبق تحقیقات، ژنتیک در افسردگی بعد از زایمان نقش دارد و این مسأله هم مانند دیگر مشکلات روانی میتواند از طریق مادر به ارث برسد. اگر مادر یا عضو دیگری از خانوادهی شما مثل خواهر یا خاله، افسردگی بعد از زایمان را تجربه کرده باشد، خطر بروز این مشکل در شما بیشتر است.
۱۱- سرطانهای سینه و تخمدان
اگر در خانوادهی شما در چندین مورد سابقه ی ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان وجود دارد، اگر سرطان سینه در سنین پایین رخ داده یا اگر همان عضو خانواده مبتلا به هر دوی این سرطانها شده، احتمال دارد زمینهی ژنتیکی این سرطانها را داشته باشید. اگر مادر یا یکی از زنان خانوادهی شما مبتلا به یکی از این سرطانها است، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید و یک آزمایش ژنتیک انجام دهید.
۱۲- یائسگی
طبق تحقیقات سن شروع یائسگی در مادر شما تا حدودی در سن شروع این دوره در شما نقش دارد. اگر مادر شما پیش از موعد دچار یائسگی شده، باید این مسأله را با پزشک خود مطرح کنید. عوامل زیادی در یائسگی زودهنگام (قبل از ۴۰ سالگی) نقش دارد که برخی از آنها ژنتیکی هستند، مانند زنانی که مبتلا به سندرم ایکس شکننده هستند. ایکس شکننده یک جهش ژنتیکی مرتبط با کروموزوم ایکس است و این مسأله محرک اضطراب، بیش فعالی و ناتوانی ذهنی است.
۱۳ – بیماری تایساکس
این بیماری موجب میشود تا افراد مبتلا به آن در هر سنی جان خود را از دست بدهند، هرچند معمولا پنج سالگی سن بروز این بیماری و دلیل آن، فقدان آنزیم «هگزوزآمینیداز» است. بیماری تای ساکس موجب تخریب سیستم عصبی و مغز میشود که غیر از کنترل کردن علائم بیماری، راهحل درمانی برای آن وجود ندارد.
۱۴- الکلیسم
اعتیاد به الکل که یک بیماری در نظر گرفته میشود از طریق ترکیبهای ژنتیکی به نسل بعد منتقل میشود. در صورتی که یکی از والدین یا هر دوی آنان به مصرف الکل اعتیاد داشته باشند، احتمال آنکه فرزندان آنها به مصرف الکل اعتیاد پیدا کنند نیز افزایش مییابد که در بسیاری از موارد میتواند سرطانزا و کشنده باشد.
۱۵- سرطان روده
نقش سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان روده به این معنی است که میتواند آن را به عنوان یک بیماری ارثی در نظر گرفت.
۱۶- کمخونی داسی شکل
وجود حالت تک ژنی برای سلول داسی شکل به خودی خود عامل بیماری نیست و این ژن فرد را در برابر ابتلا به بیماری مالاریا محافظت میکند اما دریافت این ژن از هر دوی والدین موجب میشود گلبولهای قرمز حالت غیرعادی پیدا کرده و داسی شکل شوند. این سلولهای داسی شکل به مویرگهای کوچک میچسبند و به تخریب مفاصل و اعضای بدن منجر میشود.
۱۷- هموفیلی
این اختلال شامل خونریزی ناشی از فقدان فاکتورهای ژنتیکی لخته کننده خون است که از پدر یا مادر یا هر دوی آنان به ارث میرسد. جایگزین کردن این فاکتور، راه کنترل اختلالهای متعدد خونریزی است. همچنین از آزمایشهای خاصی برای تعیین و شناسایی فاکتور لخته شدن خون که در بدن فرد مبتلا وجود ندارد، استفاده میشود.
۱۸- بیماری هانتینگتون
این بیماری ژنتیکی به آرامی و با تاثیرگذاری بر عملکرد شناختی و وضعیت نورولوژی فرد مبتلا، منجر به مرگ وی میشود.
منبع: tabnakbato.ir