بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان.  , اخبار پزشکی , بهداشت بانوان , بهداشت مردان , تغذیه سالم

زنانی که همراه با مردان، رژیم لاغری یکسانی را در پیش می‌گیرند شاید با حقیقتی ناامیدکننده‌ مواجه شوند و بدون اینکه روند کاهشی قابل توجهی در وزن خود احساس کنند، شاهد لاغر شدن هر روزه‌ی همتایان مذکر خود باشند. اما چرا کاهش وزن در مردان سریع‌تر از زنان اتفاق می‌افتد؟

در مطالعه‌ای که نتایج آن به تازگی منتشر شده است، محققان پاسخ این پرسش را جستجو کرده‌اند. این کار تحقیقاتی با حضور بیش از ۲۰۰۰ فرد بالغ از اروپا، استرالیا و نیوزیلند انجام گرفت که دچار اضافه وزن بودند و در وضعیت پیش دیابت (بالا بودن سطح قندخون و مستعد ابتلا به دیابت نوع ۲) قرار داشتند. به مدت هشت هفته، شرکت‌کنندگان از یک رژیم لاغری پیروی کردند که دارای ۸۰۰ کالری بود و عمدتا از غذاهای آبکی نظیر سوپ، شیر و کورن فلکس به اضافه‌ی روزانه یک و نیم کاسه (۳۷۵ گرم) سبزیجات کم کالری از جمله گوجه‌فرنگی، خیار و کاهو تشکیل شده بود.

پس از پایان بازه‌ی هشت هفته‌ای، سطح گلوکز خون ۳۵ درصد از افراد تحت آزمایش، نرمال بود و آن‌ها دیگر در وضعیت پیش دیابت قرار نداشتند. همچنین نتایج از آن حکایت داشت مردان به طور میانگین ۱۱٫۸ کیلوگرم از وزن خود کاستند؛ در حالی که میانگین کاهش وزن زنان، ۱۰٫۲ کیلوگرم بوده است.

اما نتیجه‌بخش بودن مضاعف این رژیم لاغری برای مردان، تنها در لاغرتر شدن آن‌ها خلاصه نشد و سایر فاکتورهای سلامت‌سنجی نیز برای مردان در حد مناسب‌تری گزارش شد که می‌توان به نرخ پایین‌تر ضربان قلب و چربی بدن، و همین‌طور کاهش خطر ابتلا به دیابت و سندرم‌های متابولیک اشاره کرد. سندرم‌های متابولیک به علائمی از قبیل بالا بودن فشار خون و شاخص توده بدنی (BMI) دلالت دارد که خطر ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی را افزایش می‌دهند.

این رژیم کم کالری، نتایج متفاوت دیگری هم در زنان به دنبال داشت که همه‌ی آن‌ها مثبت و سازنده نبودند؛ به عنوان مثال سطح HDL خون زنان (که از آن به عنوان کلسترول خوب یاد می‌شود)، کاهش شدیدتری داشت و این، چیز خوبی برای سلامت قلب نیست. علاوه بر این، هم در تراکم معدنی استخوان و هم در توده‌ی بدون چربی بدن (LBM)، زنان تحت آزمایش دچار کاهش بیشتری شدند؛ دو فاکتوری که به ترتیب نمایانگر شدت استحکام استخوان‌ها و تراکم عضلات بدن هستند.

نقش تفاوت‌های جنسیتی در اثربخشی رژیم لاغری

به گفته‌ی دکتر «الیزابت لودن» از مرکز کاهش وزن بیمارستان دلنور در ایالت ایلینویز امریکا که خود از دست‌اندرکاران این مطالعه بوده است:

این نتایج نشان می‌دهد که چنانچه یک زن و شوهر، رژیم لاغری یکسانی داشته باشند؛ فرد مذکر سریع‌تر با کاهش وزن مواجه خواهد شد.

او این‌گونه ادامه داد که تفاوت میزان کاهش وزن و سایر فاکتورهای ارزیابی شده در این مطالعه، با ویژگی‌های فیزیولوژیکی دو جنس، انطباق دارد؛ چرا که مردان به دلیل فیزیک بدنی خاص خود، دارای عضلات بیشتر و شدت سوخت و ساز بالاتری نسبت به زنان هستند. هر چند که همه‌ی شرکت‌کنندگان، رژیم غذایی ۸۰۰ کالری در روز را در پیش گرفتند؛ اما بدن مردان به طور روزانه کالری بیشتری را می‌سوزاند و همین امر سبب کاهش وزن سریع‌تر آن‌ها شده است.

لودن اینگونه توضیح می‌دهد که عموما مردان در قسمت میانی بدن خود، وزن بیشتری دارند؛ این به دلیل چربی احشایی یا شکمی آن‌هاست که ارگان‌های داخلی بدن‌ را احاطه کرده است. هنگامی که افراد این چربی‌های شکمی را آب می‌کنند، سوخت و ساز در بدن‌شان افزایش می‌یابد و این امر به سوزاندن هر چه بیشتر کالری کمک می‌کند.

در عوض، زنان چربی زیرپوستی بیشتری دارند که در واقع چربی موجود در نواحی ران‌ها، باسن و دور کمر است. این چربی برای بارداری و وضع حمل، نقش مهمی ایفا می‌کند؛ اما با آب کردن آن، سوخت و ساز در بدن افزایش نمی‌یابد زیرا چربی زیر پوستی از لحاظ متابولیکی فعال نیست.

محققان معتقدند تفاوت‌های متابولیکی حاصل شده در بدن زنان و مردانی که از رژیم لاغری یکسان پیروی می‌کنند، به این دلیل است که مردان عمدتا چربی شکمی خود، و زنان عمدتا چربی زیرپوستی خود را از دست می‌دهند؛ با این حال به گفته‌ی لودن، فارغ از تفاوت‌هایی که این رژیم غذایی کم کالری در پی داشت؛ کاهش وزن همواره برای افراد دچار اضافه وزن، سودمند است.

البته یکی از کاستی‌های این مطالعه، اشاره نکردن به این نکته بود که چه تعداد از زنان تحت آزمایش، به سن یائسگی رسیده بودند؛ چرا که پس از یائسگی، بر مقدار چربی شکمی زنان افزوده می‌شود و الگوی کاهش وزن آن‌ها شباهت بیشتری با مردان پیدا می‌کند.

محدودیت دیگری که دکتر لودن به آن اشاره کرده، معطوف شدن تمرکز طراحان آزمایش روی تغییرات کوتاه مدت فیزیولوژی بدن داوطلبان و عدم توجه به این مهم بوده است که آیا در دراز مدت نیز چنین رژیمی، کاهش وزن و سایر اثرات مثبت فیزیولوژیکی را سبب خواهد شد یا خیر؟

منابع:

۱- سایت سلامت نیوز

۲- livescience.com