بیماری‌‌ها و راه درمان , پیشگیری بهتر از درمان , بارداری و زایمان, بهداشت بانوان, فرناز اخباری

 

به گزارش سایت mayoclinic.org

بررسی اجمالی

دهانه رحم ناتوان، که نارسایی دهانه رحم نیز نامیده می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که بافت ضعیف دهانه رحم باعث زایمان زودرس یا از دست دادن یک بارداری سالم شود.

قبل از بارداری، دهانه رحم قسمت پایینی رحم که به واژن باز می‌شود به‌طور معمول بسته و سفت است. همان‌طور که بارداری پیشرفت می‌کند و برای زایمان آماده می‌شوید، دهانه رحم به تدریج نرم می‌شود، طول آن کاهش می‌یابد (افاسمان) و باز می‌شود (دیلاته می‌شود). اگر نارسایی دهانه رحم دارید، ممکن است دهانه رحم شما خیلی زود باز شود و باعث زایمان زودرس شود.

تشخیص و درمان نارسایی دهانه رحم می‌تواند دشوار باشد. اگر دهانه رحم زودتر دیلاته شد یا سابقه نارسایی دهانه رحم دارید، پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه را در دوران بارداری، سونوگرافی‌‌های مکرر یا روشی که دهانه رحم را با بخیه‌های قوی بسته می شود (سرکلاژ دهانه رحم) توصیه کند.

علائم

اگر نارسایی دهانه رحم دارید، ممکن است هیچ علامتی در اوایل بارداری نداشته باشید. برخی از زنان در طی چند روز یا هفته از هفته ۱۴ تا ۲۰ بارداری دچار ناراحتی یا لکه‌بینی خفیف می‌شوند.

مراقب علایم زیر باشید:

• احساس فشار لگنی؛
• کمر درد؛
• کرامپ خفیف شکم؛
• تغییر در ترشحات واژن؛
• خونریزی خفیف واژینال.

عوامل خطر

بسیاری از زنان یک عامل خطر شناخته شده ندارند. عوامل خطر نارسایی دهانه رحم عبارتند از:

• ترومای دهانه رحم. برخی از روش‌های جراحی که برای درمان ناهنجاری‌‌های دهانه رحم مرتبط با پاپ اسمیر غیرطبیعی می‌باشد، می‌‌تواند منجر به نارسایی دهانه رحم شود. سایر روش‌های جراحی مانند D&C نیز می‌تواند با نارسایی دهانه رحم همراه باشد. به ندرت، پارگی دهانه رحم در طول زایمان و زایمان قبلی می‌تواند با نارسایی دهانه رحم همراه باشد.
• نژاد. به نظر می‌رسد زنان سیاه پوست بیشتر در معرض خطر ابتلا به نارسایی دهانه رحم هستند. اما علت آن مشخص نیست.
• بیماری‌های مادرزادی. ناهنجاری‌های رحمی و اختلالات ژنتیکی که بر نوع فیبری پروتئین که بافت‌های همبند بدن (کلاژن) را می‌سازد تأثیر می‌گذارند، ممکن است باعث ناتوانی دهانه رحم شوند. در معرض قرار گرفتن دی اتیل استیل بسترول DES))، شکل مصنوعی هورمون استروژن، قبل از تولد نیز با نارسایی دهانه رحم مرتبط است.

عوارض

دهانه رحم ناکارآمد خطراتی را برای بارداری به ویژه در سه ماهه دوم  به همراه دارد .

از جمله:

• تولد زودرس؛
• از دست دادن بارداری.

پیشگیری

شما نمی‌‌توانید از نارسایی دهانه رحم جلوگیری کنید اما کارهای زیادی می‌توانید برای یک بارداری سالم و کامل انجام دهید.

به‌عنوان مثال:

• مراقبت‌‌های دوران بارداری منظم داشته باشید. ویزیت‌های قبل از تولد می‌تواند به پزشک کمک کند تا سلامت شما و کودک شما را کنترل کند. هر نشانه نگران کننده را ذکر کنید، حتی اگربی اهمیت به نظر برسد.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید. در دوران بارداری، به اسید فولیک، کلسیم، آهن و سایر مواد مغذی ضروری بیشتری نیاز خواهید داشت. همچنین مصرف یک ویتامین روزانه قبل از تولد که به‌طور ایده‌‌آل از چند ماه قبل از بارداری شروع می‌‌شود می‌تواند به پر کردن کمبودهای غذایی کمک کند.
• با مدیریت وزن اضافه کنید. افزایش وزن مناسب می‌تواند از سلامت کودک شما حمایت کند. افزایش وزن بین ۲۵ تا ۳۵ پوند (حدود ۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم) اغلب برای زنانی که قبل از بارداری وزن مناسبی دارند توصیه می‌شود.
• از مواد خطرناک اجتناب کنید. اگر سیگار می‌‌کشید، آن را ترک کنید. الکل و مواد مخدر غیرقانونی نیز ممنوع است. علاوه بر این، قبل از مصرف هر گونه دارو یا مکمل حتی آن‌‌هایی که بدون نسخه در دسترس هستند با پزشک خود مشورت کنید.

اگر در طول یک بارداری نارسایی دهانه رحم داشته‌اید، در معرض خطر زایمان زودرس یا از دست دادن بارداری در بارداری‌های بعدی هستید. اگر قصد باردار شدن مجدد را دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا خطرات آن را بدانید و اطلاع داشته باشید چه کاری می‌توانید برای داشتن یک بارداری سالم انجام دهید.

تشخیص

نارسایی دهانه رحم فقط در دوران بارداری قابل تشخیص است. حتی در این صورت تشخیص به ویژه در بارداری اول می‌تواند دشوار باشد. پزشک شما در مورد علائم و سابقه پزشکی شما می‌پرسد. در صورتی که در سه ماهه دوم بارداری دچار سقط جنینی شده‌‌اید یا روی دهانه رحم خود عمل داشته‌اید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت داشتن موارد زیر ممکن است پزشک شما نارسایی دهانه رحم را تشخیص دهد:

• سابقه اتساع بدون درد دهانه رحم و زایمان‌های سه ماهه دوم.
• اتساع پیشرفته دهانه رحم و افاسمان(نرمی) قبل از هفته ۲۴ بارداری بدون انقباضات دردناک، خونریزی واژن، خروج آب (پارگی غشا) یا عفونت

آزمایش‌ها و روش‌هایی که به تشخیص نارسایی دهانه رحم در سه ماهه دوم کمک می‌کنند عبارتند از:

• سونوگرافی ترانس واژینال. پزشک شما ممکن است از سونوگرافی ترانس واژینال برای ارزیابی طول دهانه رحم و بررسی بیرون زدگی غشاها از دهانه رحم استفاده کند. در طول این نوع سونوگرافی، یک مبدل باریک در واژن شما قرار می‌گیرد تا امواج صوتی را ارسال کند که تصاویر را روی مانیتور تولید می‌کند.
• معاینه لگن. پزشک دهانه رحم را معاینه می‌‌کند تا ببیند آیا کیسه آمنیوتیک شروع به بیرون زدن از دهانه (پرولاپسی پرده‌‌های جنین) کرده است یا خیر. اگر غشای جنین در کانال دهانه رحم یا واژن باشد، نشان‌دهنده نارسایی دهانه رحم است. پزشک شما همچنین انقباضات را بررسی کرده و در صورت لزوم آن‌ها را تحت نظر خواهد گرفت.
• تست‌های آزمایشگاهی. اگر غشاهای جنین قابل مشاهده هستند و سونوگرافی علائم التهاب را نشان می‌دهد اما علائم عفونت را ندارید، پزشک ممکن است نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک (آمنیوسنتز) را برای تشخیص یا رد عفونت کیسه آمنیوتیک و مایع (کوریوآمنیونیت) آزمایش کند.

هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتوان قبل از بارداری انجام داد تا به طور قابل اعتمادی نارسایی دهانه رحم را پیش‌بینی کند. با این حال، آزمایش‌های خاصی که قبل از بارداری انجام می‌شوند، مانند MRI یا سونوگرافی، می‌توانند به تشخیص ناهنجاری‌های رحمی که ممکن است باعث ناتوانی دهانه رحم شوند، کمک کنند.

درمان

درمان یا رویکردهای مدیریت نارسایی دهانه رحم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مکمل پروژسترون. اگر سابقه زایمان زودرس دارید، پزشک ممکن است تزریق هفتگی نوعی هورمون پروژسترون به نام هیدروکسی پروژسترون کاپروات Makena) ) را در سه ماهه دوم و سوم به شما پیشنهاد دهد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین بهترین روش استفاده از پروژسترون در نارسایی دهانه رحم مورد نیاز است.
• سونوگرافی‌های مکرر. اگر سابقه زایمان زودرس دارید، یا سابقه‌ای دارید که ممکن است خطر نارسایی دهانه رحم را افزایش دهد، پزشک ممکن است با دادن سونوگرافی هر دو هفته یکبار از هفته ۱۶ تا هفته ۲۴ بارداری، طول دهانه رحم شما را به دقت بررسی کند. اگر دهانه رحم شما شروع به باز شدن کند یا از طول مشخصی کوتاه‌تر شود، پزشک ممکن است سرکلاژ دهانه رحم را توصیه کند.
• سرکلاژ دهانه رحم. اگر کمتر از هفته ۲۴ باردار هستید یا سابقه زایمان زودرس دارید و سونوگرافی نشان می‌‌دهد دهانه رحم شما در حال باز شدن است، یک روش جراحی به نام سرکلاژ دهانه رحم ممکن است به جلوگیری از زایمان زودرس کمک کند. در طی این روش، دهانه رحم با بخیه های محکم بسته می‌شود. بخیه‌‌ها در ماه آخر بارداری یا در حین زایمان برداشته می‌‌شوند.

 

اگر سابقه زایمان زودرس دارید که احتمالاً به دلیل نارسایی دهانه رحم است، پزشک ممکن است قبل از شروع باز شدن دهانه رحم، سرکلاژ دهانه رحم را نیز توصیه کند (سرکلاژ پیشگیرانه). این روش معمولا قبل از هفته ۱۴ بارداری انجام می شود. سرکلاژ دهانه رحم برای همه افراد در معرض خطر زایمان زودرس مناسب نیست. این روش برای زنانی که دوقلو یا بیشتر دارند توصیه نمی شود. حتما با پزشک خود در مورد خطرات و فواید سرکلاژ دهانه رحم صحبت کنید.

همچنین ممکن است پزشک استفاده از دستگاهی را توصیه کند که در داخل واژن قرار می گیرد و برای نگه داشتن رحم در جای خود طراحی شده است (پساری). پساری می تواند برای کمک به کاهش فشار روی دهانه رحم استفاده شود. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین موثر بودن پساری به عنوان یک درمان برای نارسایی دهانه رحم مورد نیاز است.

شیوه زندگی و درمان‌‌های خانگی

اگر نارسایی دهانه رحم دارید، ممکن است پزشک محدود کردن فعالیت جنسی یا برخی فعالیت‌های بدنی را توصیه کند.

تطابق و حمایت

تشخیص ناتوانی دهانه رحم می‌‌تواند دشوار باشد. این حالت ممکن است در بارداری شما اضطراب ایجاد کند و از فکر کردن به آینده بترسید. از پزشک خود بخواهید در مورد راه‌های ایمن برای آرامش پیشنهاداتی را ارائه دهد.

اگر زایمان زودرس داشته باشید، ممکن است احساس کنید که کاری انجام داده‌اید که باعث زایمان زودرس شده‌‌اید یا می‌‌توانید کارهای بیشتری برای جلوگیری از آن انجام دهید. اگر احساس گناه دارید، با شریک زندگی و عزیزان خود و همچنین پزشک خود صحبت کنید. سعی کنید انرژی خود را روی مراقبت و شناخت فرزندتان متمرکز کنید.

آمادگی برای ویزیت

اگر باردار هستید و هر عامل خطری برای نارسایی دهانه رحم دارید یا علائمی را در سه ماهه دوم بارداری خود تجربه می‌کنید که نشان‌دهنده احتمال نارسایی دهانه رحم باشد، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. بسته به شرایط، ممکن است به مراقبت‌‌های پزشکی فوری نیاز داشته باشید.

در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا برای ویزیت خود آماده شوید و همچنین آنچه از پزشک خود انتظار دارید را بدانید.

آن‌چه شما می‌‌توانید انجام دهید

قبل از ویزیت، ممکن است بخواهید:

• در مورد محدودیت‌های قبل از ویزیت بپرسید. در بیشتر موارد فوراً ویزیت می شوید. اگر این‌طور نبود، حتما بپرسید که آیا باید فعالیت‌های خود را در زمانی که منتظر ویزیت خود هستید محدود کنید.
• دوستی را پیدا کنید که بتواند برای ویزیت با شما بیاید. ترس و اضطراب ممکن است تمرکز بر صحبت‌های پزشک را برای شما دشوار کند. شخصی را همراه داشته باشید که بتواند به یادآوری تمام اطلاعات کمک کند.
• سوالات خود رابنویسید. به این ترتیب، هیچ چیز مهمی را که می خواهید بپرسید فراموش نخواهید کرد و می توانید از وقت خود با پزشک نهایت استفاده را ببرید.

در زیر چند سوال اساسی وجود دارد که باید از پزشک خود در مورد نارسایی دهانه رحم بپرسید. اگر در طول ویزیت سؤال دیگری برای‌تان پیش آمد، در پرسیدن آن تردید نکنید.

• آیا دهانه رحم من شروع به باز شدن کرده است؟
• اگر چنین است، چقدر می‌‌باشد؟
• آیا کاری وجود دارد که بتوانم به طولانی شدن بارداری‌ام کمک کنم؟
• آیا هیچ درمانی وجود دارد که بتواند بارداری من را طولانی کند یا به کودکم کمک کند؟
• آیا نیاز به استراحت در رختخواب دارم؟
• اگر چنین است، برای چه مدت؟
• چه نوع فعالیت‌هایی می‌توانم انجام دهم؟
• آیا لازم است در بیمارستان باشم؟
• چه علائم یا نشانه‌هایی است که باید بعد از آن با شما تماس بگیرم؟
• چه علائم یا نشانه‌‌هایی است که باید بعد از آن به بیمارستان بروم؟
• اگر نوزاد من الان به دنیا بیاید چه اتفاقی می‌‌افتد؟
• چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟

از پزشک خود چه انتظاری دارید

پزشک شما احتمالاً تعدادی سؤال از شما می پرسد، از جمله موارد زیر:

• اولین بار چه زمانی متوجه علامت یا علائم خود شدید؟
• آیا انقباض دارید یا تغییری در ترشحات واژن داشته‌اید؟
• آیا بارداری قبلی، سقط جنین یا جراحی دهانه رحم داشته‌‌اید که من از آن بی‌اطلاعم؟
• چه مدت طول می‌‌کشد تا در مواقع اضطراری به بیمارستان برسید؟
• زمان برای مراقبت‌های لازم از کودک، حمل و نقل و غیره را در نظر بگیرید
• آیا دوستان یا عزیزانی دارید که در صورت نیاز به استراحت در رختخواب بتوانند از شما مراقبت کنند؟

 

منبع: mayoclinic.org

---