علل، علائم و درمان سپتیسمی یا گندخونی
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,
سپتیسمی (به انگلیسی: Septicemia) یا گندخونی نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا میگیرد و به دلیل عفونت پیش میآید.
گندخونی یک بیماری نیست که به واسطه عاملی خاص شکل بگیرد. از این رو، برخلاف گلو درد میکروبی یا مننژیت باکتریایی، هیچ دلیل واحدی برای گندخونی وجود ندارد.
در افراد بسیار پیر و خیلی جوان که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ممکن است هیچ نشانهای از عفونت خاص و کاهش دمای بدن وجود نداشته باشد یا دمای بدن به جای دمای بالای بدن در حالت طبیعی باشد.
گندخونی خیلی شدید نوعی بیماری است که باعث عملکرد ضعیف اندام یا جریان خون ناکافی میشود. جریان خون ناکافی ممکن است با فشار خون پایین، لاکتات خون یا کم بودن خروجی ادرار همراه گردد. شوک سپتیک نوعی فشار خون پایین است که به دلیل گونهای گندخونی به وجود میآید و با وجود تزریق میزان مناسبی از مایعات درونوریدی، بهبودی حاصل نمیگردد.
هر فردی می تواند به گندخونی مبتلا شود، اما اگر بیش از ۶۵ سال سن دارید، از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار هستید، یا به یک بیماری مزمن مانند دیابت، بیماری ریوی، بیماری کلیوی، یا سرطان مبتلا هستید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این شرایط قرار دارید.
جویدن ناخن ها نه تنها می تواند ظاهر زشت ناخن ها را به همراه داشته باشد، بلکه می تواند شما را در معرض خطر ابتلا به سپسیس یا گندخونی قرار دهد. این شرایطی جدی و خطرناک است که می تواند حتی زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد.
_ عامل بیماری گندخونی:
گندخونی به دلیل تحت تأثیر قرار گرفتن پاسخ ایمنی توسط عفونت به وجود میآید. این عفونت در بیشتر مواقع به دلیل باکتری ایجاد میگردد، اما همچنین به دلایلی همچون قارچ، ویروس یا انگل نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
معمولترین نقاطی که دچار عفونت میشوند این موارد هستند: ریهها، مغز، مجاری ادراری، پوست و ارگانهای شکمی. عوامل خطر شامل مواردی همچون سالمندی یا جوانی، سیستم ایمنی ضعیف در برابر شرایطی از قبیل سرطان یا دیابت و ترومای بزرگ یا سوختگی است.
_ تشخیص بیماری گندخونی:
تشخیص این بیماری به صورت شناسایی حداقل دو سندروم پاسخ التهابی سیستمیک (SIRS) به خاطر یک عفونت فرضی انجام میشود. پیش از شروع به استفاده از آنتیبیوتیک، توصیه این است که کشت خون صورت گیرد؛ اما عفونت خون برای تشخیص این بیماری نیاز نیست. تصویربرداری پزشکی باید به انجام برسد تا موقعیت احتمالی عفونت تشخیص داده شود.
_ علائم گندخونی:
در اوایل ابتلا به گندخونی، بیماران متوجه احساس گیجی یا سردرگمی میشوند. همچنین، ممکن است تنگی نفس را تجربه کنند زیرا بدن برای مبارزه با عفونت فعالیت بیشتری انجام میدهد.
از دیگر نشانههایی که باید مورد توجه قرار بگیرند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
احساس ضربان سریع قلب
تب، لرز، یا احساس سرما
درد شدید
پوست تر و چسبناک یا خیس عرق
علائم گندخونی به طور معمول یک یا دو روز پس از ابتلا به عفونت ظاهر میشوند. پس اگر ساعت ۲ بعد از ظهر پوست انگشت خود را خراش داداید، در ساعت ۳ بعد از ظهر به گندخونی مبتلا نمیشوید. در مقابل، اگر روز یکشنبه به یک عفونت دستگاه ادراری مبتلا بودهاید که به رغم درمان پیشرفت کرده است، ممکن است روز سه شنبه با شوک سپتیک مواجه شوید.
_ چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر کدام از علائم سپسیس را مشاهده کردید و یا اگر در هر کدام از وضعیت های زیر بودید به پزشک مراجعه کنید.
در حال شیمی درمانی و یا درمان با اشعه هستید.
پیوند عضو شدهاید.
ایدز داشتید.
کودک زیر دو ماه که تب، بیحالی، کاهش اشتها، تغییر در رفتار طبیعی، راش غیر معمول دارد.
_ رژیم غذایی سالم و محافظت در برابر گندخونی
یک رژیم غذایی سرشار از فیبر و چربیهای سالم و حاوی قندهای تصفیه شده، چربیهای اشباع و غذاهای فرآوری شده کم را مصرف کنید.
رژیم غذایی مدیترانه ای یکی از گزینه هایی است که می تواند تمام این خواسته ها را برآورده سازد.
در شرایطی که امروزه بسیاری از رژیم های غذایی محبوب، شما را به کنار گذاشتن یا محدود کردن شدید گروه های غذایی مختلف تشویق می کنند، رژیم غذایی مدیترانه ای این امکان را فراهم می کند تا در صورت رعایت حد اعتدال، بیشتر مواد غذایی را مصرف کنید. رژیم غذایی سالم حتی می تواند خطر ابتلا به گندخونی را کاهش دهد.
_ قوانین رژیم غذایی مدیترانهای ساده هستند:
مقدار زیادی از میوهها، سبزیها، مغزدانهها، حبوبات، سیبزمینی، غلات کامل، گیاهان دارویی، ادویهها، غذاهای دریایی و روغن زیتون فوق بکر مصرف کنید.
گوشت ماکیان، تخممرغ، پنیر، و ماست را به مقدار متوسط مصرف کنید.
شیرینیها و گوشت قرمز را گاهی اوقات مصرف کنید.
از گوشتهای فرآوری شده، غلات تصفیه شده، روغنهای تصفیه شده، و دیگر غذاهای بسیار پردازش شده پرهیز کنید.
_ درمان خانگی عفونت خون
زردچوبه: زردچوبه به عنوان یکی از داروهای سنتی خانگی برای انواع مختلفی از مشکلات سلامتی از جمله عفونت خون شناخته شده است. کورکومین موجود در زردچوبه برای بالا بردن سطح پروتئین خون بسیار مناسب است. افزایش پروتئین خون در بدن می تواند انواع مختلفی از عفونتها را متوقف کند.
لیمو: لیمو غنی از آنتیاکسیدانها است. این آنتیاکسیدانها نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند و عفونتهایی را که به بدن حمله میکنند، پس میزنند. لیمو غنی از یک ویتامین آنتیاکسیدانی است به نام ویتامین C یا اسید اسکوربیک که باعث افزایش توانایی بدن برای دفع عفونتها میشود. آب لیمو میتواند با علائم مسمومیت خون یا سپتیسمی مقابله کند. البته، درمان پزشکی نیز باید انجام شود.
ویتامین C: ویتامین C یا اسیداسکوربیک با استرسهای اکسیداتیو مبارزه میکند و اجازهی لخته شدن خون را در مویرگهای اندامهای حیاتی نمیدهد. این امر ارگان را نجات میدهد و خطر را رفع میکند. بنابراین در حالی که پزشک شما ممکن است شما را با آنتیبیوتیک یا هر روش دیگری درمان کند، خوردن مرکباتی از قبیل پرتقال و لیمو نیز قطعا به شما کمک خواهد کرد.
چای سبز: تحقیقات ثابت کرده است که چای سبز برای درمان عفونت خون بسیار موثر است. چای سبز دارای ترکیباتی است که می تواند موجب مهار باکتریها شود.
سیبزمینی: آب سیبزمینی یک درمان موضعی طبیعی برای التهابات ناشی از سپیتسمی است (در صورتی که التهابی رخ بدهد).
التهاب سپسیس ممکن است روی پوست ظاهر شود.
– آب سیبزمینی یا برشهای سیبزمینی را در منطقهی آسیبدیده استعمال کنید.
– برشهای نازک سیبزمینی را آماده کنید و آنها را در ناحیهی دچار آسیب قرار دهید. به آرامی سیبزمینی را روی آن ناحیه مالش بدهید و پس از مدتی یک تکهی دیگر سیبزمینی بردارید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه انجام این روش را ادامه دهید.
سیر: سیر یکی از بهترین سبزیجاتی است که می تواند به طور گسترده برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده شود. در درمان عفونت خون نیز یکی از مناسبترین درمانها سیر است زیرا حاوی مادهای به نام آلیسین بوده که به مبارزه در برابر باکتریهای عفونتزا و سمی خون میپردازد. همچنین استفاده از سیر سیستم ایمنی را تا حد زیادی افزایش میدهد.
اگر از عفونت خون رنج میبرید، استفاده از سیر را در وعدههای غذایی روزانه فراموش نکنید.
ماش: ماش گیاه بومی هند میباشد که در درمان عفونت خون تاثیر گذار است. ماش التهاب را کاهش میدهد و موجب خنثی شدن HMGB1 در خون میگردد.
سعی کنید در هفته، چندین مرتبه از ماش در کنار وعدههای غذایی، یا حتی به عنوان وعده اصلی غذایی استفاده شود. البته از آنجایی طبع ماش کمی سرد و خشک میباشد، در مصرف آن احتیاط کنید.
منبع: parsine.com