هماتوم چیست؟ علت، انواع و راههای درمان
بیماریها و راه درمان , پیشگیری بهتر از درمان
هماتوم را به صورت ساده میتوان به جمع شدگی خون در خارج از رگها، که به حالت کبودی و یا لختههای خونی هست، تعریف کرد.
بسته به بخش بدن که خونریزی در آن اتفاق میافتد، برای مثال اگر پوستی باشد به صورت کبودی در پوست میشود ولی اگر در اندامهای داخلی بدن مثل مغز باشد، لختهی خونی و در نهایت امکان سکتهی مغزی و علائم موضعی آن ارگان را به وجود میآورد.
علت عمدهی هماتومها وارد شدن صدمه به دیواره رگها است (که میتواند شامل سیاهرگها، سرخرگها و مویرگها باشد)
که وقتی دیوارهی اندوتلیال رگها آسیب میبیند، پروستاگلندینهای آزاد شده( و باعث جذب لوکوسیتها به محل شده و لوکوترین و ترومبوپلاستین از آراشیدونیک اسید تولید شده و روند انعقادی و تولید لخته آغاز میشود.
از رایجترین علائم هماتوم میتوان به درد، قرمزی محل آسیب و تغییر شکل کبودی در پوست، اشاره کرد.
انواع هماتومها:
۱.هماتوم سابدورال (زیر سخت شامه مغزی)
همراه با سردرد، مشکلات عصبها(مثل ضعف در یک سمت، اختلال در تکلم و افتادن)، گیجی و تشنج.
۲.هماتوم اپیدورال نخاع
همراه با درد ناحیه پشت، ضعف، کم شدن حرکات روده و یا عدم کنترل مثانه.
۳.هماتوم زیر ناخن (سابونگوال)
شامل علائم درد ناخن، ضعیف شدن ناخن ، افتادن و تغییر شکل ناخن.
۴.هماتوم لاله گوش(اورال)
شامل درد گوش، تغییر شکل و ورم و کبودی گوش.
۷،۶،۵.هماتوم طحال (اسپلنیک) ،.هماتوم داخل شکمی و هماتوم کبدی (هپاتیک)
شامل درد شکمی و پهلو میباشد حتی ممکن است بدون درد باشد حتی اگر خونریزی شدید باشد. چرا؟
چون در ناحیه شکمی، فضاهای خالی وجود دارند که حتی در میزان وسیع خونریزی، خون میتواند آن فضاها را پر کنند بدون اینکه با اعصاب حسی و درد تماس داشته باشند و به ارگانی فشار بیاورد.
داروهایی که باعث افزایش خونریزی و در نتیجه تشکیل هماتوم میشوند کدامند؟
- مکملهای سیردار
- ویتامین E
- warfarin (Coumadin)
- محصولات شامل آسپیرین (Alka Seltzer)
- Gingko biloba, dipyridamole (Persantine)
- clopidogrel (Plavix), aspirin
- NSAIDs, مثل, ibuprofen, Motrin, Advil, Aleve
برای کدام افراد خطر ابتلا به هماتوم بیشتر است؟
برای برخی افراد خطر به وجود اومدن هماتوم ریسک بالاتری دارند.
افرادی که دچار بیماریهای زیر هستند در معرض دچار هماتوم شدیدتری هستند:
بیماری مزمن طول کشنده کبدی، افرادی که بیش از حد مصرف الکل دارند،
دچار مشکلات خونریزی مثل بیماری هموفیلی و وون ویلبراند هستند، افرادی که سرطان خون و یا کمبود پلاکت خون (ترومبوسیتوپنیا) دارند.
راههای درمان هماتوم:
تمامی هماتومها باید توسط پزشک تخلیه شوند. ولی افراد میتوانند التهاب هماتومهای سطحی (غیرداخلی) با روش رایس را کم کنند.
روش رایس=RICE
Rice = Rest + ice + Compression + elevate
که شامل استراحت،۴ تا ۸ بار گذاشتن یخ به مدت ۲۰ دقیقه در محل، فشار محل هماتوم با باندهای کشی و بالا بردن محل هماتوم از سطح قلب میشود.
منبع: rpsi.ir