دارونامه؛ آشنایی با دیسیکلومین(Dicyclomine)، داروی گوارشی ضداسپاسم
توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
نام انگلیسی:
- Dicyclomine
اشکال دارویی دیسکلومین
فرم‌هایی از دیسیکلومین که در ایران موجود است به شرح زیر است:
-
- قرص دیسیکلومین ۱۰ میلی‌گرم
- آمپول دیسیکلومین ۲۰ میلی‌گرم/ ۲ سی‌سی
- شربت دیسیکلومین ۱۰ میلی‌گرم/ ۵ سی‌سی
دیسیکلومین یا دیسیکلومین، یک داروی گوارشی ضداسپاسم با خاصیت آنتی‌موسکارینی است که در زیر گروه داروهای آنتی‌کولینرژیک تقسیم‌بندی می‌شود. بیش‌ترین کاربرد دیسیکلومین کنترل سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر یا IBS (اختلال شایع که در روده بزرگ اتفاق می‌افتد، علائم و نشانه‌های آن شامل گرفتگی، درد شکم، نفخ، اسهال، یبوست یا هر دو) است.
در نتیجه شربت دیسیکلومین، قرص و آمپول آن برای دردهای روده‌ای و شکمی مانند دل پیچه، نفخ، اسهال و یبوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این دارو همچنین برای دردهای دوران قاعدگی نیز مصرف می‌شود. این دارو همچنین در کولیک نوزادان بالای ۶ماه طبق نظر پزشک استفاده می‌شود. در غیر این صورت می‌توانید این دارو را بدون نسخه‌ی پزشک نیز از داروخانه دریافت نمایید. اما برای مصرف قرص دیسکلومین حتما با پزشک عمومی یا متخصص گوارش مشورت نمایید.
عوارض جانبی قرص دیسیکلومین ۱۰ و شربت آن
در لیست زیر به شایع‌ترین عوارض جانبی دیسیکلومین اشاره شده است.
توجه داشته باشید ممکن است عوارض جانبی در مصرف‌کننده مشاهده شود که در لیست زیر به آن‌ها اشاره نشده است:
- سرگیجه؛
- خواب‌آلودگی؛
- تاری دید؛
- خشکی چشم؛
- خشکی دهان؛
- حالت تهوع و استفراغ؛
- یبوست؛
- نفخ شکم؛
- تپش قلب؛
- اضطراب و بیقراری.
. خطرناک‌ترین عوارض این دارو، شامل مشکلات قلبی _عروقی و مشکلات سیستم عصبی مرکزی است.
. برای از بین بردن خشکی دهان می‌توانید از آدامس یا آبنبات استفاده کنید. همچنین می‌توانید آب زیاد بنوشید.
. به منظور رفع خشکی چشم می‌توانید از اشک مصنوعی یا سایر مواد روان کننده چشم استفاده کنید.
. جهت پیشگیری از ابتلا به یبوست از غذاهای فیبردار استفاده کنید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. ممکن است نیاز به ملین داشته باشید در این باره با پزشک گوارش خود مشورت کنید.
عوارض جانبی جدی:
در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی جدی از جمله موارد زیر، بلافاصله مصرف دیسیکلومین را قطع کرد و به متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.
- کاهش تعریق؛
- خشکی و برافروختگی پوست؛
- ضربان قلب سریع و نامنظم؛
- از دست دادن هماهنگی بدن؛
- اختلال گفتار و تغییرات ذهنی و خلقی (مانند گیجی، توهم، عصبی شدن، هیجان غیرمعمول)؛
- مشکل در ادرار کردن؛
- کاهش توانایی جنسی؛
- تغییرات بینایی و درد چشم.
واکنش آلرژیک بسیار جدی
واکنش آلرژیک با قرص دیسکلومین نادر است، با این حال در صورت مشاهده علائم آلرژیک شدید از جمله موارد زیر فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- بثورات پوستی؛
- خارش؛
- تورم به خصوص در صورت، زبان و گلو؛
- سرگیجه شدید؛
- مشکلات تنفسی.
بهترین زمان مصرف قرص و شربت دی سیکلومین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صرف غذا است.
موارد احتیاط و هشدار در مصرف دیسیکلومین
قبل از مصرف قرص دیسیکلومین ۱۰، اگر به آن حساسیت دارید به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.
سابقه‌ی پزشکی:
قبل از استفاده از این دارو سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید مخصوصاً:
- سابقه‌ی شخصی یا خانوادگی گلوکوم زاویه بسته؛
- بزرگ بودن پروستات؛
- مشکلات ادرار به دلیل انسداد مجاری؛
- سایر مشکلات معده و روده مانند: انسداد، کولیت اولسراتیو، عفونت، فقدان یا کاهش اسید معده، اسهال عفونی؛
- پرکاری تیروئید؛
- مشکلات قلبی مانند: بیماری عروق کرونر، نارسایی احتقانی قلب، تپش قلب، نامنظمی‌های ضربان قلب؛
- فشارخون بالا؛
- مشکلات سوزش معده، رفلاکس اسید و مشکلات مری؛
- مشکلات خاص سیستم عصبی؛
- سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد؛
- میاستنی گراویس MG (بیماری عصبی عضلانی طولانی مدت که منجر به درجات مختلفی از ضعف عضلات اسکلتی می‌شود مخصوصاً سبب اختلال در ماهیچه‌های چشمی و بلع می‌شود.)؛
- مشکلات کبدی و کلیوی.
هشدارها:
- دیسیکلومین ممکن است باعث خواب‌آلودگی و گیجی شود یا دید شما را تار کند در هنگام مصرف دارو رانندگی نکنید و کارهایی که نیاز به هوشیاری و دید واضح دارد را انجام ندهید.
- دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دیسیکلومین استفاده می‌کنند افزایش دهد. در صورتی که این عوارض بروز کردند دارو را قطع نمایید.
مصرف دیسیکلومین در بارداری و شیردهی مجاز است؟
در دوران بارداری این دارو، فقط در مواردی که ضرورت داشته باشد بهتر است استفاده شود. خطرات و فواید را از پزشک زنان خود بپرسید.
دیسیکلومین به شیر مادر منتقل می‌شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. توصیه می‌شود هنگام استفاده از این دارو از شیر دادن خودداری کنید.
مصرف قرص دیسیکلومین ۱۰ در کودکان زیر ۶ ماه مجاز است؟
استفاده از این دارو در کودکان کمتر از ۶ ماه می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی مانند: تشنج، ایست تنفسی و مرگ شود. از دادن دیسیکلومین به کودکان کمتر از ۶ ماه جداً خودداری فرمایید.
تداخلات دارویی قرص دی سکلومین ۱۰ و شربت دیسیکلومین
تداخلات دارویی ممکن است نحوه ی عملکرد دارویی شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این لیست شامل همه تداخل‌های دارویی احتمالی دیسیکلومین نیست، پس لیستی از تمام داروهایی که استفاده می‌کنید داشته باشید و آن را با پزشک داخلی خود به اشتراک بگذارید.
- سایر داروهای آنتی‌کولینرژیک مانند آتروپین؛
- سایر داروهای ضداسپاسم مانند کلیدینیوم سی؛
- داروهای خاص که برای درمان پارکینسون استفاده می‌شود؛
- آنتی‌آریتمی‌ها مانند پروکاینامید، کوئینیدین و غیره؛
- ضدافسردگی‌ها مخصوصاً داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای مثل آمی‌تریپتیلین؛
- کورتیکواستروئیدها؛
- آنتی‌هیستامین‌ها مانند سیتریزین، دیفن‌هیدرامین، لوراتادین؛
- داروهای خواب‌آور و ضد اضطراب‌ها مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم و غیره؛
- برخی از ضداسیدها مانند امپرازول و پنتوپرازول؛
- داروهای مهار کننده‌ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین؛
- پتاسیم کلراید؛
- الکل و ماری‌جوانا.
دیسیکلومین همچنین می‌تواند بر روی جذب برخی از داروها اثر بگذارد؛ مانند:
- لوودوپا؛
- برخی داروهای ضدقارچ مانند کتوکونازول و ایتراکونازول؛
- برخی از اشکال دارویی دیگوکسین.
از مصرف دیسیکلومین برای کودکان زیر ۶ ماه به‌طور جدی خودداری کنید.
نحوه‌ی مصرف دیسیکلومین چگونه است؟
- دیسیکلومین را طبق دستور پزشک گوارش مصرف کنید.
- دوز مصرفی معمولا ۳ تا ۴ بار در روز با غذا یا بدون آن مصرف می‌شود.
- توجه داشته باشید که مقدار مصرف، فرم دارو و تعداد دفعات مصرف قرص دیسیکلومین ۱۰ به سن، علت مصرف دارو، وخامت بیماری، سایر شرایط پزشکی بیمار، چگونگی واکنش به اولین دوز دارو و نحوه ی پاسخ او به درمان بستگی دارد.
- برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که قرص دیسیکلومین ۱۰ را با دوز کم شروع کنید و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید.
- دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
- اگر از شربت دیسیکلومین استفاده می کنید دوز را با استفاده از قاشق مخصوص اندازه گیری به دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.
- قبل از مصرف، می‌توانید دوز شربت دیسیکلومین را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید و آن را رقیق کنید.
- آنتی‌اسیدها باعث کاهش جذب دیسیکلومین می‌شوند. دارو را همزمان با داروهای ضداسید مصرف نکنید.
- اگر آنتی‌اسید مصرف می‌کنید آن را بعد از غذا مصرف کنید و قبل از غذا دیسیکلومین بخورید.
- بهترین زمان مصرف دیسیکلومین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صرف غذا است.
- بدون تایید پزشک دوز خود را افزایش ندهید.
- مصرف بیش از حد دیسیکلومین وضعیت شما را سریع‌تر بهبود نخواهد داد و ممکن است خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهید.
دوز مصرفی دیسیکلومین
دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج متفاوت است ولی به‌طور کلی:
سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر IBS:
بزرگسالان:
- ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی یا تزریق عضلانی هر ۶ ساعت که بنابر تشخیص پزشک معالج ممکن است تا ۴۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت افزایش پیدا کند.
- حداکثر دوز مصرفی دیسیکلومین ۱۶۰ میلی‌گرم روزانه به مدت حداکثر یک تا دو هفته.
توجه داشته باشید:
- دوزهای بالای ۸۰ میلی‌گرم در روز برای دوره‌های بیشتر از دو هفته توصیه نمی‌شود.
- تزریق آمپول دیسیکلومین فقط عضلانی صورت می‌گیرد.
- استفاده از تزریق عضلانی نباید بیشتر از یک تا دو روز باشد.
- در اسرع وقت تزریق عضلانی را با فرم خوراکی جایگزین کنید.
- از فرم وریدی به هیچ عنوان استفاده نکنید.
کودکان بالای ۶ ماه:
- ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم هر ۶ تا ۸ ساعت؛
- حداکثر دوز مصرفی بین ۲۰ تا ۴۰ میلی‌گرم روزانه؛
علائم اوردوز دیسیکلومین
اگر کسی بیش از حد دیسیکلومین را مصرف کرد و علائم جدی مانند مشکلات تنفسی داشت، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
به صورت کلی علائم مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از:
- مردمک‌های بزرگ و گشاد؛
- خشکی پوست؛
- تب؛
- سرگیجه شدید؛
- تشنگی شدید؛
- مشکل در بلع؛
- تغییرات ذهنی و خلقی مانند گیجی، هیجان غیرمعمول، توهم؛
- ضربان قلب سریع و نامنظم؛
- ضعف عضلانی؛
- عدم توانایی در حرکت (فلج اندام)؛
- تنفس آهسته؛
- تشنج.
منابع:
۱- webmd.com