دلایل خستگی و نحوه کنترل آن
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , تغذیه سالم , روانشناسی, فرناز اخباری
به گزارش سایت healthline.com
بررسی اجمالی
خستگی اصطلاحی است که برای توصیف کلی احساس خستگی یا کمبود انرژی به کار می‌رود. این حالت همان احساس گیجی یا خواب‌آلودگی نیست. وقتی خسته شدید، انگیزه و انرژیی برای انجام کارها ندارید. خواب‌آلودگی ممکن است یکی از علائم خستگی باشد، اما این دو یکی نیستند.
خستگی یک علامت رایج در بسیاری از بیماری‌هاست که شدت آن از خفیف تا شدید می‌باشد. همچنین در نتیجه برخی از شیوه‌های زندگی مانند ورزش نکردن یا رژیم غذایی نامناسب هم بوجود می‌آید.
اگر خستگی شما با استراحت و تغذیه مناسب برطرف نشد، و گمان می‌کنید که ناشی از یک بیماری زمینه‌ای جسمی یا روانی است، به پزشک مراجعه کنید. پزشکان می‌توانند علت خستگی را تشخیص دهند و برای درمان آن اقدام کنند.
چه عواملی باعث خستگی می‌شود؟
دلایل زیادی برای خستگی وجود دارد.
آن‌ها را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
- عوامل سبک زندگی؛
- شرایط سلامت جسمی؛
- مسائل بهداشت روان.
عوامل سبک زندگی
اگر خستگی را تجربه می‌کنید، فعالیت‌های شما و سایر انتخاب‌های سبک زندگی‌تان ممکن است دلیل اصلی باشد.
به‌عنوان مثال، خستگی می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- اعمال جسمی؛
- عدم فعالیت بدنی؛
- کمبود خواب؛
- اضافه وزن یا چاقی؛
- دوره‌های استرس عاطفی؛
- افسردگی؛
- غم و اندوه؛
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی یا آرام‌بخش؛
- مصرف متداوم الکل؛
- استفاده از مواد مخدر غیرقانونی، مانند کوکائین؛
- مصرف بیش از حد کافئین؛
- نداشتن رژیم غذایی مغذی.
شرایط سلامتی جسمی
بسیاری از بیماریها نیز می‌توانند باعث خستگی شوند.
این موارد عبارتند از:
- کم‌خونی؛
- آرتروز؛
- فیبرومیالژیا؛
- سندرم خستگی مزمن؛
- عفونت، مانند سرماخوردگی و آنفولانزا؛
- بیماری آدیسون، اختلال سطح هورمونی؛
- کم‌کاری تیروئید یا تیروئید کم کار؛
- پرکاری تیروئید یا تیروئید پرکار؛
- اختلالات خواب، مانند بی‌خوابی؛
- اختلالات خوردن، مانند بی‌اشتهایی؛
- اختلالات خودایمنی؛
- نارسایی احتقانی قلب؛
- سرطان؛
- دیابت؛
- بیماری کلیوی؛
- بیماری کبد؛
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)؛
- آمفیزم.
مسائل بهداشت روان
شرایط بهداشت روان نیز می‌تواند منجر به خستگی شود. به عنوان مثال، خستگی علامت شایع اضطراب، افسردگی و اختلال عاطفی فصلی است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر احساس خستگی و یا موارد زیر را احساس کردید باید به پزشک مراجعه کنید:
- نمی‌توانید به چیزی فکر کنید که علت خستگی‌تان از چیست.
- دمای بدن بالاتر از حد نرمال داشته باشید.
- کاهش وزن بدون دلیل را تجربه کرده‌اید.
- نسبت به دمای هوای سرد بسیار حساس باشید.
- مرتباً در ابتدای خوابیدن یا در خواب ماندن مشکل دارید.
- بر این اعتقاد باشید که ممکن است افسرده شده باشید.
اگر شما تلاش کرده‌اید که رایج‌ترین علل سبک زندگی مانند کمبود استراحت، عادات غذایی غلط و استرس را برطرف کنید و موفق نشده‌اید و خستگی شما به مدت دو هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد، به پزشک خود مراجعه کنید.
در بعضی موارد، خستگی شما ممکن است ناشی از یک بیماری جدی باشد.
در صورت احساس خستگی همراه با علائم زیر، بلافاصله به بیمارستان بروید:
- خونریزی از رکتوم؛
- استفراغ خونی؛
- سردرد شدید؛
- درد در ناحیه قفسه سینه؛
- احساس ضعف؛
- ضربان قلب نامنظم؛
- تنگی‌نفس؛
- درد شدید در ناحیه شکم، کمر یا لگن؛
- افکار خودکشی یا صدمه به خود؛
- افکار صدمه زدن به شخص دیگر.
پزشک چگونه خستگی شما را درمان می‌کند؟
برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک‌تان به علت خستگی شما بستگی دارد.
برای تشخیص، پزشک احتمالاً از شما سوالاتی می‌پرسد که شامل:
- ماهیت خستگی شما، از جمله زمان شروع آن و این‌که آیا در زمان‌های خاص بهتر یا بدتر می‌شود؟
- علائم دیگری که با خستگی‌تان تجربه کرده‌اید؟
- آیا بیماری‌هایی دیگری دارید؟
- سبک زندگی و عوامل ایجاد استرس‌تان به چه صورت است؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
اگر پزشک مشکوک به بیماری زمینه‌ای شود که باعث خستگی شما شده است، ممکن است برخی از آزمایش‌های پزشکی را تجویز کند. به‌عنوان مثال، آن‌ها ممکن است آزمایش خون یا ادرار را تجویز کنند.
درست کردن مواد غذایی: غذاهایی که می‌تواند خستگی را از بین ببرد
برخی از تغییرات در سبک زندگی که می‌تواند به کاهش خستگی کمک کند چیست؟
تعدادی از اقدامات می‌توانند به کاهش خستگی ناشی از فعالیت‌های روزمره کمک کنند.
برای کمک به افزایش سطح انرژی و سلامت کلی شما:
- مایعات کافی بنوشید تا هیدراته بمانید؛
- عادات غذایی سالم را تمرین کنید؛
- به‌طور منظم ورزش کنید؛
- به اندازه کافی بخوابید؛
- از عوامل استرس‌زا شناخته شده دوری کنید؛
- از برنامه کاری یا اجتماعی که بیش از حد طاقت فرساست، خودداری کنید؛
- در فعالیت‌های آرامش‌بخشی مانند یوگا شرکت کنید؛
- از مصرف الکل، تنباکو و سایر مواد مخدر خودداری کنید.
این تغییرات سبک زندگی ممکن است به کاهش خستگی شما کمک کند. همچنین رعایت برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک برای هر گونه شرایط بهداشتی تشخیص داده شده بسیار مهم است. در صورت عدم درمان، خستگی می‌تواند به سلامتی جسمی و روحی شما آسیب برساند.
منبع: healthline.com