Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

رژیم غذایی ویژه پرکاری تیروئید

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, تغذیه سالم

 

غده تیروئید علی‌رغم کوچکی اندازه‌اش، نقش بسیار عمده و حیاتی بر سلامت کل بدن دارد.غده تیروئید مسئول تولید و ترشح هورمون‌هایی به نام‌های تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) است، که میزان سوخت و ساز بدن یا سرعت مصرف انرژی و سرعت رشد و بلوغ را تنظیم می‌کند. به طور کلی ترشح منظم این هورمون‌ها بسیاری از اعمال و ساختار بدن را از میزان ضربان قلب گرفته تا ساختار پوست، تحت تأثیر قرار می‌دهد. به علاوه هورمون ‌کلسیتونین که در سوخت و ساز کلسیم و فسفر شرکت می‌کند نیز از این غده ترشح می‌شود.

عملکرد طبیعی غده تیروئید به عوامل متعددی از جمله عملکرد صحیح هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، دریافت کافی ید و تبدیل هورمون تیروکسین به تری‌یدوتیرونین بستگی دارد هنگامی که هر یک از عوامل فوق به هر دلیلی، از تعادل خارج شوند، فرد، مبتلا به پرکاری یا کم‌کاری تیروئید خواهد شد. اختلال در میزان تولید و ترشح هورمون‌های تیروئید از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به غده تیروئید است. در این نوشتار سعی شده است، ضمن بیان کلیاتی نسبت به ماهیت و علائم این دو بیماری، توضیحات ساده اما کاربردی و دقیقی، پیرامون نکات تغذیه‌ای بسیار ضروری، که لازم است مبتلایان به هر یک از این بیماری‌ها نسبت به آن، آگاهی دقیقی داشته باشند، خدمت خوانندگان محترم ارائه گردد.

_ پرکاری تیروئید (هپیرتیروئیدیسم)

شایع‌ترین علت این عارضه (۸۵ درصد موارد)، بیماری گریو است، که ناشی از تحریک بیش از حد غده تیروئید توسط سیستم ایمنی است. مصرف بیش از اندازه هورمون تیروئید یا داروهای حاوی هورمون تیروئید، فعالیت بیش از حد ندول‌های غده تیروئید و هم‌چنین التهاب تیروئید که باعث ذخیره شدن و ترشح مقدار زیادی هورمون در خون می‌شود از سایر عوامل ابتلا به پرکاری تیروئید هستند. پرکاری تیروئید در بین زنان شایع‌تر از مردان (۴ به ۱) است و بیش‌تر در سنین ۲۰- ۴۰ سالگی بروز می‌کند. افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید می‌تواند سطح متابولیک بدن را ۶۰-۱۰۰ برابر افزایش دهد. این امر باعث بروز دامنه وسیعی از علائم زیر می‌شود.

 

_ علایم پرکاری تیروئید

کاهش وزن سریع، علی‌رغم افزایش اشتها و حتی مصرف زیاد غذا، بی‌حوصلگی و تحریک‌پذیری شدید، کاهش تمرکز، ایجاد حالات و تنش‌های عصبی، اضطراب و نگرانی، اختلال خواب، افزایش ضربان قلب و تپش قلب به دنبال انجام کارهای معمول، افزایش فشار خون، تعریق بیش از حد ضعف عضلانی، لرزش و تنش‌های غیرارادی، خصوصاً در دستان و انگشتان، بر هم خوردن عادت ماهیانه و کاهش خونریزی در بعضی از افراد، مشکلات بینایی و بیرون‌زدگی غیرطبیعی کره چشم یا اگزوفتالمی، گواتر یا بزرگ شدن غده تیروئید، افزایش حساسیت و تحریک‌پذیری نسبت به گرما، تغییر حرکات طبیعی روده بزرگ، اسهال و یبوست و ریزش مو.

_ درمان

این بیماری به محض تشخیص، باید تحت درمان قرار گیرد. معمولاً از ید رادیواکتیو، داروهای ضد تیروئید و در برخی موارد، روش‌های جراحی برای برداشتن بخشی از غده استفاده می‌شود. در هر یک از این روش‌های درمانی، تغییر شیوه زندگی، تغییر و اصلاح رژیم غذایی و تطابق فعالیت می‌توانند نقش بسیار مهمی در جهت بهبودی بیماری داشته باشد.

_ رژیم غذایی در پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم)

* از آن‌جا که میزان نیاز انرژی در این شرایط ۵۰-۶۰ درصد و در موارد خفیف‌تر ۱۰-۳۰ درصد افزایش می‌یابد، بیماران باید از رژیم پر کالری (حدود ۴۰ کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) استفاده نمایند بهتر است بیماران تعداد وعده‌های غذایی را افزایش دهند و در مقابل، از حجم هر وعده، مقداری کم کنند.

* دریافت پروتئین نیز باید بین ۷۵/۱٫۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن افزایش یابد. گنجاندن تخم‌مرغ، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و ترکیب غلات و حبوبات در رژیم غذایی برای تأمین نیاز پروتئینی توصیه می‌شود. در صورت تخلیه ذخایر پروتئینی بدن، استفاده از مکمل‌های پروتئینی به ویژه قبل و بعد از عمل جراحی زیر نظر متخصص تغذیه، می‌تواند مفید باشد.

* با توجه به افزایش نیاز ویتامین‌ها، استفاده از مکمل ویتامین C، ویتامین B کمپلکس خصوصاً ویتامین‌های B1، B2، B6 و B12 همراه رژیم غذایی بسیار مفید هستند. به طور کلی استفاده از مولتی‌ویتامین و مولتی مینرال توصیه می‌شود. منابع غذایی عمده ویتامین‌های فوق که باید در رژیم غذایی این بیماران گنجانده شوند عبارتند از: انبه، مرکبات، کیوی، شیر و فرآورده‌های آن، سبزیجات برای سبز رنگ، جوانه حبوبات و ماهی. به نظر می‌آید مقادیر زیاد ویتامین A باعث مهار عملکرد غده تیروئید و بهبود علایم بیماری گریو می‌شوند. مکمل ویتامین C نیز برای بهبود علایم و شرایط متابولیکی مفید است.

در حاشیه، توجه شما خواننده محترم را به این نکته جلب می‌کنم که از مصرف سر خود مکمل‌های ویتامینی به ویژه در طولانی مدت جدا بپرهیزند. لازم است بدانید دریافت غیرضروری ویتامین‌ها در بدن مانند دارو، اثر خواهند کرد و می‌توانند اثرات جانبی متعددی بر سلامت شما داشته باشند.

* از مصرف زیاد ید پرهیز شود. لازم به ذکر است از آن‌جا که بعضی از مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی، دارای مقادیری ید نیز هستند، مبتلایان به پرکاری تیروئید، باید از مصرف این قبیل مکمل‌ها و هرگونه مکمل ید پرهیز کنند. در ضمن از مصرف برخی غذاهای دریایی، علف‌ها و جلبک‌های دریایی هم که غنی از ید هستند، باید اجتناب نمایند.

* مصرف کلیه غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مانند شکلات و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای، قهوه، کولا و همچنین کشیدن سیگار باید در این بیماران محدود شود.

* استفاده از گواتروژن‌های طبیعی؛ منظور از گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که باعث کاهش عملکرد غده تیروئید می‌شوند. بنابراین استفاده از آن‌ها به هنگام پرکاری تیروئید مۆثر خواهد بود. منابع عمده گواتروژن‌ها عبارتند از: سبزیجات خانواده کلم از قبیل کلم، گل‌کلم، کلم قمری، کلم بروکلی و بروکسل، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، همچنین بادام زمینی و سویا. جالب است بدانید ترکیبات گواتروژن به دنبال حرارت از بین می‌روند. نسبت به دریافت توأم گواتروژن‌های طبیعی یا داروهای ضد تیروئید باید کاملاً احتیاط نمود؛ زیرا این ترکیبات می‌توانند باعث افزایش عوارض جانبی داروها شوند. البته همان‌طور که اشاره شد پخت مواد غذایی فوق می‌تواند این اثرات را کاهش دهد سایر سبزیجات مفید در هیپروتیروئیدیسم عبارتند از: هویج، کرفس، فلفل، سبز، جعفری، تره آبی، زردآلو، سیب، زغال‌اخته، گریپ‌فروت و آناناس.

* با توجه به این که سوخت و ساز کلسیم در مبتلایان به بیماری گریو تغییر می‌کند این افراد بیشتر در معرض پوکی استخوان (استئوپروز) قرار دارند. بنابراین مصرف مکمل کلسیم زیر نظر متخصص می‌تواند مفید باشد.

* در شرایطی که فرد مشکل کلیوی یا قلبی خاصی نداشته باشد، مصرف روزانه ۳-۴ لیتر آب در روز توصیه می‌شود. در بعضی از بیماران مبتلا به اگزوفتالمی نیز شاید مجبور به محدود کردن مقدار مایعات و نمک دریافتی باشیم.

منبع: دنیای سلامت – دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

تغذیه سالم؛ آشنایی با خواص و مضرات آلوبخارا

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , تغذیه سالم

 

آلو بُخارا یکی از انواع خشک‌بار است. آلو بخارا از خشک کردن آلو و یا گوجه‌سبز به دست می‌آید. برای تهیهٔ آن نخست آلو قطره‌طلا در آب کمی جوشانده می‌شود، سپس پس از خنک شدن پوست آن کنده شده و در آفتاب خشک می‌شود.
که در سوپ‌ها و خوراک‌ها و خیسانده آن در آب در صبح و قبل از ناشتا به منظور لینت مزاج و رفع یبوست‌هاى عادى و تقویت اعمال کلیه به کار می‌رود. این میوه همچنین دارای اثر هضم‌کننده، اشتهاآور و محرک ترشحات صفراوى است.
آلو بخارا درختچه‌اى است به طول حدودا سه متر، که هر قدر فواصل کشت آن محدودتر باشد بر ارتفاع آن اضافه می‌گردد. این درخت در روستاهاى بخش مرکزى و بیرجند بفراوانى کشت می‌گردد. باید دانست گونه‌هاى بادام، زردآلو، گیلاس، هلو، آلو، گوجه و آلوچه از همین جنس “Prunus” می‌باشند.

_ خواص تغذیه‌ای و درمانی آلو بخارا
– این خشک‌بار از نظر پتاسیم غنی بوده و در نتیجه برای کسانی که فشار خون بالا دارند، بسیار مناسب است. به علاوه، در آلو بخارا مقدار زیادی نیاسین، ویتامین آ و ویتامین ب۶ وجود دارد.
– یک ماده شیمیایی به نام هیدروکسی فنیلی‌ساتین hydroxphenylisatin وجود دارد که موجب تحریک عضلات نرم روده بزرگ و کارایی بیشتر آن‌ها شده و در نتیجه، آلوی خشک شده به عنون یک عامل ملین و از بین برنده یبوست شناخته می‌شود.

– آلوی سیاه حرارت درونی بدن را فرو می‌نشاند.
– آلو حالت تهوع را از بین می‌برد. از این رو افرادی که به حالت تهوع و سرگیجه مبتلا می‌باشند ، بهتر است روزانه چند عدد آلو بمکند.
– آلو ضد تب و سردردهای صفراوی است.
– آلو طبیعتی سرد دارد، پس برای افراد گرم مزاج مناسب است.
– آلوی سیاه در مبتلایان به خارش بدن مانند خارش پشت، زیربغل، گردن، شانه مؤثر است.
– طبیعی‌ترین، بهترین، و بی‌خطرترین راه معالجه یبوست و بواسیر، استفاده از اشکال مختلف آلو و آلوی خشک است که باید آن را به شکل پخته یا خیس کرده مصرف کنند.
– آلو تقویت‌کننده و تنظیم کننده دستگاه هاضمه است .
– مصرف آلو به صورت پخته برای افراد ضعیف و مسن بهتر است، زیرا آلوی خام دیرهضم می‌شود.
– آلو در معالجه کم‌خونی، ضعف و ناتوانی و خستگی جسمی مفید است.
– آلو سرشار از ویتامین های A و C ، کربوهیدرات ( مواد نشاسته‌ای )، آهن، کلسیم و سایر املاح می‌باشد.
– آلوی خشک برای مبتلایان به سوء‌هاضمه بسیار مفید است.
– برگه آلو، بهترین ضد‌سم می‌باشد.
– برگه آلو، دستگاه هاضمه را در بدن تنظیم می‌نماید.
– غنی از منیزیم، سدیم، فسفرو پتاسیم است.
– به مقدار کافی فیبر غذایی را برای بدن تامین می‌کند.
– آشامیدن آب جوشانده برگ آن تا سه استکان کشنده کرم معده و ضماد برگ او که پخته بکوبند و بر شکم ببندند، ریزاننده کرم‌هاى روده و امعا و مجرب است، خاصه گرم مزاج‌ها است.
– جوشاندن آلو در گلاب و خوردن آن بندآورنده شکم است. رب آلو سرد و تر بوده و مفید حال کسانی است که کبدهای گرمی دارند، رافع تشنگى و فرونشاننده تب‌هاى حار(داغ)، التهاب و سردرد است.
– پژوهشگران معتقدند از آلو می‌توان به عنوان ضدعفونی‌کننده غذا استفاده کرد. آلوى خشک خواص ضد‌میکروبى دارد که می‌تواند خطر آلودگى گوشت را کم کند. افزودن آلو یا عصاره آن به گوشت قیمه شده، به میزان قابل توجهى از رشد میکروب‌ها جلوگیرى می‌کند.
هر چند ادویه نیز می‌تواند نقش مشابهى ایفا کند، اما عصاره آلو طعم اندکى دارد و به همین دلیل طعم اصلى غذا را تغییر نمی‌دهد. افزودن ۳ درصد عصاره آلو، بیش از ۹۰ درصد مانع از رشد میکروب‌ها می‌شود. آلو به دلیل کمک به مرطوب ماندن گوشت، کیفیت گوشتى را که دوباره گرم می‌شود، و بهبود می‌بخشد.
– قابلیت بالای جذب آهن و خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالا
یکی از توانایی‌های آلو سیاه و آلو بخارا،‌ قابلیت جذب بالای آهن می‌باشد که محققان یافته‌اند که این قابلیت بدلیل وجود ویتامین C موجود در آن می‌باشد. از فواید ویتامین C، می‌توان به سالم ساختن بافت‌های بدن و همچنین مقاوم ساختن سیستم‌ایمنی بدن اشاره نمود. مصرف مقدار کمی ویتامین C،‌ به‌صورت روزانه در فصل سرما برای جلوگیری از ابتلاء به سرماخوردگی و آنفولانزا بسیار مفید می‌باشد و همچنین مورد نیاز افرادی است که بطور مرتب از عفونت گوش رنج می‌برند.
ویتامین C، از اکسید شدن کلسترول توسط رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌نمایند زیرا اکسید شدن کلسترول سبب ابتلاء به بیماری‌های قلبی در افراد دیابتی و همچنین گرفتگی رگ‌ها می‌گردد. به‌علاوه ویتامین C، می‌تواند با خنثی نمودن رادیکال‌های آزاد از پیشرفت بیماری‌هایی نظیر آسم،‌ سرطان روده، ‌آرتروز استخوان و روماتیسم جلوگیری می‌نماید.
آلو سیاه بسیار برای بینایی مفید است و از ابتلاء به بیماری کم سویی چشم در دوران کهنسالی جلوگیری می‌نماید.

_ مضرات مصرف زیادی آلو بخارا

– زیاده‌روی و مصرف بی‌رویه الو بخارا موجب ناراحتی معد ه –نفغ –ایجاد اسید‌اوریک و ناراحتی طحال می‌شود .

– اشخاص سرد مزاج باید در مصرف این میوه احتیاط نمایند .افراد مبتلا به قند‌خون نیز نباید درمصرف الو بخارا زیاده‌روی کنند. افرادی که مبتلا به ناراحتی‌هایی مانند : نقرس –اسید اوریک –رماتیسم –اترومی –تصلب شرایین – اسهال زخم معده واثنی‌عشر می باشند ،باید در مصرف میوه ی مزبور احتیاط نمایند.

منبع: مجله سلامتی

 

 

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

دارونامه؛ آشنایی با قرص آهن

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان. , دارونامه

 

فروس سولفات قلقدوس، قلقطار، قلقنت،قلقند ازخلقیس یونانی، زاج سبز (به انگلیسی: ferrous sulfate)

– رده درمانی
املاح و مواد ضروری بدن

– اشکال دارویی
قرص، آمپول، شربت و قطره

– موارد مصرف
فروس سولفات در درمان و پیشگیری از کم‌خونی فقر‌آهن به کار می‌رود.

– مکانیسم اثر
فروس سولفات با فرمول (FeSO4) موجب جبران کمبود احتمالی آهن برای ساخت هم جهت گلبولهای قرمز خون میشود. این ماده در ترکیب با مواد زیادی مانند ویتامین سی، اسید فولیک و مولتی ویتامین و … نیز تولید شده است.

– آیا همه کم‌خونی‌ها به دلیل فقر آهن است؟

در سال‌های اخیر، تبلیغات روزافزون شرکت‌های دارویی برای جلب مشتری، این اشتباه را رواج داده است که هر بیمار کم‌خونی را باید دچار کمبود آهن دانست و متاسفانه بسیاری از بیماران دچار کم‌خونی بدون این که نوع کم‌خونی و وجود کمبود آهن در آنان اثبات شود، به مصرف آهن روی می‌آورند.

در این مبحث به نکات مهمی در مورد سودها و زیان‌های درمان با مکمل آهن خواهیم پرداخت.
در مجموع حدود چهار گرم آهن در کل بدن وجود دارد که نیمی از آهن، یعنی دو گرم در ساختمان هموگلوبین و میوگلوبین که مواد تشکیل‌دهنده گلبول‌های قرمز و عضلات است، به کار رفته و بقیه آن در کبد و دیگر اندام‌ها ذخیره شده‌ است.

از آنجا که تعداد کمی از غذاهای مصرفی دارای آهن قابل توجهی است، سیستم دقیقی در بدن طراحی شده است که سلول‌های قرمز خون و سلول‌های عضلانی که منابع اصلی آهن در بدن هستند، زمان فرسودگی به شکلی از رده خارج می‌شود که آهن موجود در آنها دوباره به چرخه طبیعی بدن برمی‌گردد و تنها بخش کوچکی از آن دفع شود.

به این ترتیب در حالت عادی، یعنی تا زمانی که خونریزی وجود ندارد، بدن نیازمند مصرف مواد حاوی آهن کمی است.

اگر فرض کنیم یک خانم به طور متوسط ۸۰ سی‌سی خون را در یک سیکل ماهانه از دست بدهد، این میزان خون معادل حدود ۵۰ میلی‌گرم آهن است که باعث می‌شود نیاز او دو برابر فردی شود که خونریزی ماهانه ندارد.

به این ترتیب این دسته از خانم‌ها نیازمند مصرف غذاهای حاوی آهن بیشتری هستند. این غذاها شامل جگر سیاه، قلوه و نیز گوشت‌های قرمز می‌شود. البته سبزیجاتی مثل جعفری، عدس و اسفناج نیز حاوی آهن است که چندان قابل توجه نیست.

بر اساس این توضیحات مشخص است که فقط بخش خاصی از جوامع کمبود آهن هستند و بقیه به شرط سلامت دستگاه گوارش، چندان در معرض این کمبود نیستند.

اکنون به سوال اول بازمی‌گردیم: آیا می‌توانیم هرگاه کم‌خونی را تشخیص دادیم ابتدا به بیمار توصیه کنیم مدتی قرص آهن مصرف کند تا شاید کم‌خونی او برطرف شود؟

جواب این سوال قطعا منفی است و باید تاکید شود که در بسیاری اوقات، بیماری‌های دیگری مسئول کم‌خونی است و مصرف اشتباهی آهن نه‌تنها آنها را درمان نمی‌کند، بلکه با زیاد شدن میزان آهن در بدن، فرد دچار افت قدرت ایمنی شده و مستعد عفونت می‌شود.
این مشکل زمانی تشدید می‌شود که وقتی فرد با مصرف آهن کم‌خونی‌اش درمان نمی شود، به اشتباه میزان دارو را زیاد کرده و مدت طولانی به مصرف آن ادامه می دهد که در این صورت با رسوب آهن در کبد، لوزالمعده، قلب و مفاصل این اندام‌ها دچار آسیب‌های شدید و خطرناک می‌شوند.

تجمع بیش از حد آهن در بدن، بیماری هموکروماتوز (Hemochromatosis) را ایجاد می‌کند

– مکمل‌های آهن را همراه با غذا مصرف نکنید

مکمل آهن همراه با غذا یا بلافاصله قبل و بعد از غذا نباید مصرف شود، زیرا در این صورت با دیگر عناصر غذایی تداخل پیدا کرده و از میزان جذب آن کاسته می‌شود.

اگر بلافاصله بعد از مصرف ماست، شیر یا فرآورده‌های لبنی، مکمل آهن استفاده شود، آهن در دستگاه گوارش با کلسیم موجود در لبنیات تداخل جذب پیدا کرده و به طور کلی از جذب آهن کاسته می‌شود.

در ضمن مکمل‌های دارویی را فقط باید با تجویز پزشک استفاده کرد.

مصرف زیاد قرص‌های آهن، بدون انجام آزمایش خون که نشان‌دهنده ی نیاز بدن به آهن باشد، منجر به بروز مشکلاتی در دستگاه کبدی فرد می‌شود.

آزمایش آهن پلاسمای خون، آزمایش میزان تراکم هموگلوبین در جریان خون و آزمایش فریتین، ۳ آزمایشی است که کمبود این عنصر را در بدن نشان می‌دهد.

– مکمل‌‌های آهن بالاترین مصرف را در بین ایرانیان دارد

در حال حاضر به گفته کارشناسان، مکمل‌‌های آهن در میان انواع مکمل‌های غذایی، بیشترین موارد مصرف، حتی مصرف خودسرانه، را در بین شهروندان ایرانی دارد. برای همین است که تاکید مداوم کارشناسان بر این است که مکمل‌‌ها تنها زیر نظر پزشک استفاده شود.

با این که به گفته متخصصان، بیش از آن که مردم دنیا از پروتئین، قند و چربی آسیب ببینند، از فقر‌آهن آسیب می‌بینند، به ‌تازگی محققان کشور دریافته ‌اند چنان‌چه زنان سالم و آن گروهی که دچار کم‌ خونی و فقر آهن نیستند، در دوران بارداری به ‌طور مرتب از قرص‌های مکمل آهن استفاده کنند، بیشتر در معرض فشار خون بالا و تولد جنین نارس قرار می ‌گیرند.

دکتر سعیده ضیایی، متخصص زنان ونازایی دراین خصوص به همشهری گفت: گرچه شواهد بی‌ شماری وجود دارد که نشان می ‌دهد مصرف مکمل آهن به ‌طور قابل توجهی آثار مثبتی بر وضعیت آهن زنان باردار به هنگام زایمان و پس از آن دارد اما از سوی دیگر، تحقیقات جدید، ارتباط سطوح بالاتر هموگلوبین را با افزایش خطر کوچکی جنین برای سن بارداری، مرده ‌زایی، هیپرتانسیون ناشی از بارداری، محدودیت رشد داخل رحمی، وزن کم هنگام تولد، تولد پیش از موعد و مرگ هنگام زایمان نشان داده‌اند.

وی افزود: تحقیقات محققان دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس حاکی از آن است که مصرف مکمل آهن با کند کردن جریان افت فیزیولوژیک غلظت هموگلوبین و هماتوکریت و فریتین طی بارداری در زنان در ۳ ماهه دوم که احتمالاً با افزایش نامناسب حجم پلاسما مواجه هستند، به ‌دلیل عدم ‌رقیق‌ شدگی مناسب خون و در نهایت صدمه به گردش خون رحمی جفتی، آن ها را در معرض افزایش خطر تولد نوزاد کم ‌وزن قرار می‌ دهد. زنان بارداری که کم‌ خون نیستند و تا حدی هم مبتلا به پُرخونی هستند، اصلاً نیازی به قرص آهن ندارند و ما به این افراد فقط مصرف اسید فولیک و مولتی ‌ویتامین‌ ها را توصیه می‌کنیم.

این متخصص با اشاره به این که کم خونی با کم آهنی متفاوت است، گفت: کم خونی ناشی از فقر آهن در زنان باردار، زنان شیرده و افراد سالمند بیشتر دیده می ‌شود که این گروه‌ ها بدون انجام آزمایش خون می ‌توانند قرص آهن مصرف کنند.

کمبود آهن در کسانی که دچار مشکلات دستگاه گوارشی از جمله زخم معده هستند نیز بیشتر دیده می ‌شود. وی یادآور شد: افسردگی، خستگی، ضربان تند قلب، سبکی سر، کاهش فشار خون و در مراحل حاد، حالت‌ هایی چون زخم‌ های دهان و تغییر شکل ناخن از جمله علائم و نشانه‌ های کمبود آهن است.

– چه زمانی بهترین زمان برای مصرف قرص آهن است؟
دکتر خدیجه رحمانی، متخصص تغذیه در مورد زمان مناسب برای استفاده از قرص‌های آهن گفت که بهترین زمان برای استفاده از این قرص‌ها را می توان زمانی دانست که معده خالی باشد، چرا که هنگامی که معده خالی باشد بدن مقدار بسیار بیشتری آهن جذب خواهد کرد.

خانم رحمانی، عضو هیات علمی دانشکده تغذیه صنایع غذایی و انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای دانشگاه شهید بهشتی، در این رابطه افزود: اگر کسی پس از استفاده از قرص آهن به ویژه با معده خالی حالت تهوع پیدا کند می‌تواند آن را پس از غذا و قبل از خواب مصرف کرده و بلافاصله بخوابد.

وی ادامه داد: دخترانی که در وعده‌های غذایی‌شان گوشت وجود ندارد و از پروتئین گیاهی مثل حبوبات استفاده می‌کنند باید هم‌راه با وعده‌های غذایی‌شان حتما از یک منبع ویتامین C استفاده کنند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: سالادها و سبزی‌ها منابع غنی ویتامین C هستند و بهتر است افراد از آبلیمو به عنوان چاشنی سالاد استفاده کرده تا بدنشان میزان بیشتری آهن جذب کند.

رحمانی با بیان اینکه دختران مدرسه‌ای می‌توانند برای دریافت آهن از ساندویچ تخم‌مرغ در مدرسه استفاده کنند،‌ افزود: چون آهن تخم‌مرغ جذب پایینی دارد آنها می‌توانند از گوجه‌فرنگی یا فلفل دلمه‌ای‌های رنگی که منبع بسیار غنی ویتامین C هستند، استفاده کنند که باعث بالا رفتن جذب آهن آن می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: حتی زمانی که افراد می‌خواهند قرص آهن را بعد از صرف وعده‌های غذایی و پیش از خواب مصرف کنند نیز مصرف ویتامین C باعث بالا رفتن جذب آهن و کاهش حالت تهوع در فرد می‌شود.

– بطور کلی عوارض جانبی قرص آهن
تهوع، استفراغ، اسهال، حساسیت نسبت به دارو، سوزش و درد معده، تغییر رنگ دندان (در مصرف خوراکی) و آبسه محل تزریق.

منبع: سایت پایگاه جامع اطلاع‌رسانی پزشکان و کادر درمان

 

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

آشنایی با حمله خواب ( نارکولپسی )

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

حمله‌های خواب در ساعات بیداری را حمله خواب یا خواب‌تازش یا نارکولپسی (به انگلیسی: Narcolepsy) می‌گویند. خواب‌تازش یکی از اختلالات خواب است و عبارت است از میل ناگهانی و مقاومت‌ناپذیر به خواب. مبتلایان به حمله خواب، درپی هیجان‌های شدید دچار گرفتگی‌ماهیچه می‌شوند. بسیاری از این بیماران به فلج‌خواب نیز مبتلا هستند. نوجوانان پسر دچار مراحل حمله خواب طولانی می‌شوند و پس از بیدار شدن از خواب احساس گرسنگی می‌کنند.
بروز این بیماری اغلب در دهه دوم عمر بوده و با یک کاهش بروز در دهه سوم و چهارم زندگی هم‌راه است. این بیماری معمولا مزمن است ولی با افزایش سن تخفیف می‌یابد.
علت این بیماری کمبود ماده‌ای به نام هیپوکراتین در سیستم عصبی مرکزی است که در تنظیم خواب و بیداری انسان نقش دارد و کمبود آن منجر به این بیماری می‌گردد.

_ علائم بالینی
بیماری خواب‌تازش با پنج علامت خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز، تن‌انداختگی (کاتاپلکسی)، فلج‌خواب (بختک)، توهم پیشاخواب (هیپناگوژیک) و توهم پیشابیداری (هیپنوپامپیک) مشخص می‌شود.
خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز علامت اصلی و اولیه در خواب‌تازش است. دمای بدن مبتلایان به حمله خواب، پس از بیدار شدن افزایش می‌یابد و گاهی خُلق آن‌ها نیز تغییر خواهد کرد. معمولاً مبتلایان به حمله خواب دچار افسردگی هستند.
حتی وهم در شروع و پایان خواب و از دست دادن ناگهانی توان عضلانی یا شل شدن ناگهانی عضلات می‌شود. و در بعضی مواقعه بیماری طی ماه‌ها تا سال‌ها بعد علایم دیگر آن ظاهر می‌شود.
حمله خواب از طریق محرک‌های دستگاه عصبی مرکزی درمان می‌شود.

تمایل به خواب تنها در موقعیت‌هایی که مناسب برای خوابیدن است محدود نمی‌شود و ممکن است تحت شرایطی مثل فعالیت‌های نشسته و یکنواخت، پس از خوردن غذای سنگین و حتی در شرایطی که فرد مشغول انجام وظایف پرتحرک است نیز رخ دهد. در نوجوانان خواب‌آلودگی روزانه اغلب با تنبلی و افسردگی اشتباه گرفته می‌شود.
فلج‌خواب یک احساس بسیار ناراحت‌کننده است که اغلب هنگام به خواب رفتن یا بیدار شدن از خواب رخ می‌دهد و بیمار قادر به حرکت دادن خویش نیست.
توهمات حین بخواب رفتن و با شیوع کمتر حین بیدار شدن نیز ممکن است دیده شود. توهمات اغلب از نوع بینایی است ولی گاهی می‌تواند شنیداری یا لمسی نیز باشد. بیماران نارکولپتیک به راحتی به خواب می‌روند ولی خواب شبانه منقطع دارند. در هنگام خواب شب، مکررا بیدار شده و ممکن است خوابشان همراه با کابوس‌های شبانه باشد.
جهت تشخیص خواب‌آلودگی ناشی از بیماری نارکولپسی، بعد از گرفتن شرح حال معاینه فیزیکی، تست پلی‌سومنوگرافی شبانه و روز بعد تست MSLT جهت سنجش خواب‌آلودگی طی روز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. هدف از درمان، کنترل علائم نارکولپتیک و به حداکثر رساندن عملکرد فرد در زندگی روزمره و به ویژه فعالیت‌های شغلی فرد است. کاهش خواب آلودگی طی روز و در نتیجه به حداکثر رساندن کارایی و بهره‌وری بیماران در محل کار و تحصیل و به حداقل رساندن خطرات و حوادث ناشی از خواب‌آلودگی نیز از آن جمله است.
همچنین کاهش عوارض و خطرات ناشی از حملات کاتاپلکسی به ویژه در کسانی که در ارتفاعات فعالیت می‌کنند و نهایتا کنترل علائم شبانه از جمله خواب به هم‌ریخته، توهمات در شروع خواب و فلج‌خواب که از علائم آزاردهنده این بیماری است.

_ درمان این بیماری چگونه است؟
رعایت بهداشت خواب یکی از اصول مهم در درمان این بیماری است. داشتن برنامه خواب و بیداری منظم، اجتناب از سیگار کشیدن به خصوص سه ساعت قبل از خواب، اجتناب از مصرف الکل، چای، قهوه، شکلات طی سه الی چهار ساعت قبل از رفتن به رختخواب، فراهم کردن یک محیط مناسب و مطلوب برای خوابیدن از نظر عوامل فیزیکی به خصوص گرما، سرما، نور و سر و صدا و اجتناب از مواجهه با نور شدید حداقل یک ساعت قبل از رفتن به بستر شامل این موارد می‌شود.
داشتن برنامه چرت‌های کوتاه مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه‌ای هر چند ساعت طی روز یا چند چرت روزانه ۱۰ الی ۱۵ دقیقه‌ای به خصوص در مواقعی که بیمار احساس خواب‌آلودگی شدید دارد و رعایت بهداشت خواب شبانه می‌تواند حملات خواب‌آلودگی و نیز شدت خواب‌آلودگی طی روز را کاهش دهد. اطلاعات عمومی درباره بیماری نارکولپسی بایستی در اختیار معلمان، شاغلان و مسئولان واحدهای شغلی قرار گیرد.
مشاوره پیش از استخدام بسیار مهم است. مشاوره شغلی به کارگر و کارفرما در مورد مشاغلی که فرد مبتلا باید از انجام آن خودداری کند، باید داده شود. از جمله در مشاغلی که شیفت کاری دارند و مشاغلی که نیازمند هوشیاری هستند. مشاغل حساس و پرخطر دیگر مانند کنترل پرواز و مانیتورینگ دقیق و خلبانی برای مبتلایان به نارکولپسی مجاز نبوده و توصیه می‌شود قبل از استخدام افراد در این مشاغل و همچنین در معاینات دوره‌ای این بیماری مورد بررسی و توجه جدی قرار گیرند. چرت‌های ۱۵ الی ۲۰ دقیقه‌ای به فواصل سه تا چهار ساعت طی روز در محل کار کمک‌کننده است و می‌تواند در بهبود عملکرد فرد موثر باشد.

منبع سایت webmd.com

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

علایم و درمان بیماری کبد چرب

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

متأسفانه امروزه بیماری‌های کبدی رواج روزافزونی یافته‌اند.عملکرد ضعیف کبد توانایی بدن در هضم مناسب غذا، جذب مواد مغذی، شکستن چربی‌ها و دفع مواد سمی را کاهش می‌دهد. عارضه‌های گوناگونی موجب آسیب دیدن کبد می‌شوند، بیماری کبد چرب یکی از عارضه‌های کبد است که درصد شیوع بالایی در سراسر جهان دارد.

_ کبد چرب چیست؟

بیماری کبد چرب را نمی‌توان به تنهایی به عنوان یک بیماری تعریف کرد، بلکه عموماً آغازکننده بیماری‌ها قلمداد می‌شود. اما حتی هنگامی که این بیماری در معاینه‌های بالینی تشخیص داده می‌شود، از این عبارت کلی برای تعریف آن استفاده می‌شود که “بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که چربی اضافی در سلول‌های کبد انباشته شود.

” تجمع بیش از حد چربی در سلول‌های کبد و پر شدن فضاهای میان بافتی، این اندام را بزرگ‌تر و سنگین‌تر از حالت طبیعی می‌سازد.

_ در پاسخ به این سوال که کبد چگونه چرب می‌شود؟

باید گفت بروز بیماری کبد چرب را به چند روش می‌توان توضیح داد، مقبول‌ترین توضیح این است که عملکرد کبد تا اندازه‌ای دچار نقص می‌شود که دیگر نمی‌تواند چربی‌ها را به خوبی بشکند و خارج کند.

توضیح دیگر این است که بگوییم استخراج چربی روده‌، یعنی محل تجزیه و جذب غذای مصرفی، افزایش می‌یابد.

کبد نیز چربی‌های موجود در وعده غذایی را که توسط بدن جذب می‌شود تجزیه می‌کند. بنابراین اگر فردی به طور مستمر در مصرف چربی زیاده‌روی کند، میزان چربی بالایی به کبد می‌رسد. کبد نمی‌تواند فرایند متابولیسم را بر روی این مقدار زیاد چربی که در هر وعده رژیم غذایی وارد بدن می‌شود انجام دهد، و در نهایت چربی مازاد به صورت تری‌گلیسیریدها انباشته می‌شود.

این تجمع تدریجی چربی به التهاب کبد و آسیب دیدن سلول‌های آن می‌انجامد که در نهایت به آن بیماری کبد چرب گفته می شود.

_ علایم

علایم بیماری کبد چرب بروز نمی‌کنند و بیماری با هیچ علامتی، به ویژه در ابتدای بیماری، همراه نیست. در صورت پیشرفت بیماری، معمولاً پس از سپری شدن چند سال یا حتی چند دهه، مشکلات مبهمی نظیر موارد زیر تجربه می‌شوند:

خستگی مزمن
کاهش وزن یا کم‌اشتهایی
ضعف
حالت تهوع
گیجی، ضعف قوه تشخیص یا مشکل در تمرکز کردن

بیمار علاوه بر موارد فوق گاهی با علایم زیر نیز مواجه می‌شود:

درد مرکز یا قسمت راست بالای شکم
کبد بزرگ شده
تیره شدن رنگ پوست یا لک صورت، جوش صورت که معممولاً روی گردن یا زیربغل رخ می‌دهد.

سفید شدن زبان
بوی بد دهان
کهیر و حساسیت‌های پوستی
خارش پوست
تعرق بیش از اندازه
بوی نامطبوع و زننده بدن
حلقه‌های تیره زیر چشم
زرد شدن چشم
قرمزی، تورم و خارش چشم (حساسیت چشم)
آکنه دوران بزرگسالی (آکنه روزاسه) ـ (جوش‌های قرمز اطراف بینی، گونه‌ها و چانه)

ظاهر شدن خال‌ها و نقطه‌های مایل به قهوه‌ای روی پوست مانند لک صورت (خال‌های کبدی)

قرمز شدن کف پا و دست که گاهی با خارش و التهاب نیز همراه است.
سرخ شدن صورت یا افزایش تعداد رگ‌های خونی صورت (مویرگ‌ها/ رگ‌ها)

سردرد، سرگیجه و در مواردی تنگی نفس

_ علت و علل

مدرن شدن سریع کشورهای آسیایی افزایش میزان چاقی و مشکلات ناشی از آن را برای مردم این نواحی به ارمغان آورده است.

بیماری کبد چرب در دست‌کم ۲۵% جمعیت کشورهایی تشخیص داده می‌شود که چاقی در آن رواج گسترده‌ دارد.

از دیگر علل و علت کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

چاقی احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد، و بیمار دیابتی بیش از دیگران مستعد ابتلا به کبد چرب است. البته این بیماری خود به خود در بیمار دیابتی بروز نمی‌یابد، بلکه دیابت مقاوم به انسولین به علاوه وجود چربی اضافی در بدن در نهایت باعث بروز این بیماری می‌شود.

در مورد رابطه هپاتیت با کبد چرب باید گفت یکی از عامل‌های مؤثر در ابتلا به این بیماری، هپاتیت C است که التهاب کبد را به دنبال دارد، لازم به ذکر است که هپاتیت با کبد چرب تقاوت دارد.

کبد چرب معمولاً پی‌آمد مصرف مشروبات الکلی سنگین است؛ هر چند این عارضه تنها مشروب ‌خواران را هدف قرار نمی‌دهد

و در میان افراد غیر‌الکلی نیز رواج دارد که علت آن عموماً مصرف طولانی مدت داروهای تجویزی، رژیم غذایی نامناسب، سوء تغذیه، بیماری‌های خاص ناشی از سبک زندگی فردی مانند دیابت، چاقی یا سطح کلسترول بالا است.

یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین عوامل ابتلا به این بیماری الکل و پس از آن چاقی است. چربی مازاد در ناحیه‌ی شکم بیش از افزایش وزن کلی بدن به بیماری کبد چرب ارتباط می‌یابد.

اکثر افراد چاق از ضرورت کاهش وزن آگاه هستند، حال آن که تعداد انگشت‌شماری از آنان واقعاً قدمی در این راه برمی‌دارند. شاخص توده بدنی کمتر از ۲۵ به عنوان محدوده سلامت اکثر افراد قلمداد می‌شود، البته این میزان با توجه به قد و جنسیت فرد تغییر می‌کند.

بارداری و حاملگی نیز به دلیل به هم خوردن تعادل هورمون‌ها در طی این دوره و همچنین افزایش وزن یکی از علل بیماری کبد چرب به شمار می‌رود.

اما پس از زایمان، کبد به خودی خود و بدون هیچ گونه درمان خاصی شروع به بهبود یافتن می‌کند و به ندرت لازم است تا برای بیماری کبدی ناشی از حاملگی برنامه درمانی خاصی در نظر گرفته شود.

_ انواع

دو نوع کبد چرب عبارتست از الکلی و غیر الکلی. اگر چه فرایند بروز هر دو نوع یکسان است. جهت تعیین شدت یا گرید کبد چرب برای آن یک نظام درجه‌بندی در نظر گرفته شده است. تشخیص درجه بیماری برای ارائه برنامه درمانی مناسب و بهبود سریع بیمار اهمیت دارد.

درجه یا گرید ۱ (نوع ۱): گونه ساده‌ای که عملکرد کبد را مختل نمی‌سازد، اما همچنان نیازمند مدیریت است.

درجه یا گرید ۲ (نوع ۲): عارضه‌ای متوسط که به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری باید تحت درمان قرار گیرد.

درجه یا گرید ۳ (نوع ۳): حالت شدید بیماری که معمولاً با بروز علائم کبد چرب توأم است.

_ در کودکان

بیماری کبد چرب کودکان رایج‌ترین بیماری‌ کبدی در بچه ها است. تقریباً ۱۰% کودکان عمدتاً به دلیل چاقی بیش از حد به بیماری کبد چرب غیرالکلی دچار می‌شوند. تخمین زده می‌شود که از هر ده کودک یک نفر اضافه وزن دارد.

برآوردی که ظرف یک دهه گذشته حدوداً سه برابر شده است. بیماری کبد چرب در میان تقریباً ۳% از کودکان و ۲۲ تا ۵۳ درصد از کودکان چاق رواج دارد.

بروز این عارضه در کودکان از سن چهارسالگی شروع می‌شود و احتمال ابتلا به آن با بالا رفتن سن فزونی می‌یابد، بنابراین در میان نوجوانان درصد شیوع بالاتری دارد. به علاوه دختران بیش از پسران به این بیماری دچار می‌شوند.

_در بارداری

چربی به ندرت در کبد مادران طی دوران بارداری انباشته و باعث بروز کبد چرب حاد بارداری می شود و خیلی به ندرت زندگی مادر و جنین را در معرض خطری جدی قرار می‌دهد و به از کار افتادگی کبد، کلیه، عفونت شدید یا خونریزی می‌انجامد.

دلیل این امر کاملاً مشخص نیست، اما احتمالاً هورمون‌ها بدون تأثیر نیستند.

پس از تأیید تشخیص کبد چرب حاد حاملگی، پزشکان سعی می‌کنند تا هر چه سریع‌تر نوزاد را از رحم مادر خارج کنند. پس از آن هر چند مادر به مدت چند روز تحت مراقبت‌های ویژه قرار می‌گیرد، اما عملکرد کبد غالباً ظرف چند هفته به حالت طبیعی برمی‌گردد.

_ تشخیص

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، انباشت چربی‌های مازاد در سلول‌های کبد موجب التهاب درونی و آسیب دیدن سلول‌ها می‌شود. آنزیم‌های کبدی موجود در این اندام عملکردهای معینی را بر عهده دارند و زمان بروز آسیب در جریان خون آزاد می‌شوند. در آزمایش‌های معمول خون افزایش آنزیم‌های کبدی مشخص می‌شود و در نتیجه احتمال داده می‌شود که فرد به بیماری کبد چرب مبتلا شده است.

سپس با انجام آزمایش‌های تصویر برداری عارضه کبد چرب تشخیص داده می‌شود که در صورت ابتلا به آن، کبد در سونوگرافی روشن دیده می‌شود

یا اکوژنیسیته‌اش افزایش می‌یابد و در سی. تی. اسکن تراکم آن کمتر به نظر می‌آید.

با این حال در این روش‌های تشخیصی شدت و نوع بیماری مشخص نمی‌شود و با ارزیابی نتایج آنها نمی‌توان پی برد که آیا عارضه موضعی است یا انتشار آن در تمام این اندام شروع شده است. نمونه ‌برداری از کبد بهترین گزینه برای انجام تشخیص کبد چرب است.

نمونه‌برداری به صورت یک عمل بسته و با حداقل تهاجم تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، سوزن ظریفی برای بیرون کشیدن نمونه از محتویات و بافت‌های کبد وارد بدن می‌شود و سپس نمونه به دست آمده به دقت با استفاده از میکروسکوپ برای تعیین وجود چربی داخل آن بررسی می‌شود.

_ درمان

بیمار و پزشک به کمک یکدیگر برنامه‌ای را برای تغییر سبک زندگی تدوین می‌کنند. تغذیه و رژیم غذایی مناسب کبد چرب، افزایش فعالیت جسمی و ورزش کردن و مصرف داروی کبد چرب در صورت لزوم برای کنترل میزان کلسترول و قند خون عامل‌های خطری را به حداقل می‌رساند که تصفیه چربی سلول‌های کبد را به دنبال دارد.

کاهش وزن: باید به شیوه‌ای مناسب و سالم انجام شود، حذف وعده‌های غذایی و گرسنه ماندن برای مدتی طولانی صرفاً مشکل کبد را تشدید می‌کند. اما با پیگیری برنامه ورزشی منظم و سالم می‌توان به تدریج به وزن مطلوب رسید.

انتخاب مواد غذایی مناسب: بیماران مبتلا به کبد چرب باید رژیم غذایی خود را محدود کنند. غذاهای پرچرب شامل فراورده‌های لبنی پرچرب و گوشت قرمز باید کاملاً از برنامه غذایی حذف شود. از مصرف هر گونه محصولات غذایی فرآوری شده و غلات خودداری شود.

توصیه می‌شود رژیم غذایی با مواد قندی و نمک پایین رعایت شود و میوه‌ها و سبزیجات خام بیشتری در وعده‌های غذایی روزانه گنجانده شود تا آب بدن کم نشود.

قطع مصرف داروهای مشکل‌ساز: مصرف داروهایی که تأثیر نامطلوب و منفی بر کبد چرب دارند باید متوقف شود و داروهایی کم‌خطرتر جایگزین آنها گردد.

ورزش کردن: کاهش چربی شکم به کمک ورزش کردن برای بیماران مبتلا به کبد چرب مفید است. دنبال کردن برنامه ورزشی روزانه وزن بدن را در حد مطلوب نگه می‌دارد و مانع بروز بسیاری از عارضه‌ها می‌شود.

بااین وجود، بعضی از اختلال‌های مرتبط با کبد چرب مانند کلسترول بالا، افزایش قند خون و چاقی را تنها می‌توان با مداخله‌های دارویی به صورتی کارآمد درمان کرد.

اگر این اختلال‌ها تحت کنترل درنیایند، هر گونه تلاش در جهت درمان بیماری کبد چرب تلاشی بیهوده و محکوم به شکست است. بنابراین داروهایی مانند متفورمین برای درمان دیابت مقاوم به انسولین، داروهای استاتین برای مدیریت کلسترول بالا و داروهای رفع معضل چاقی تجویز می‌شوند.

_ رژیم غذایی

کی از عوامل مهم در درمان بیماری کبد چرب پرهیز از غذاهای مضر می‌باشد. در ادامه بعضی از رژیم‌های غذایی مؤثر در درمان کبد چرب شرح داده می‌شوند:

پرهیز از کربوهیدرات‌های بد مانند شکر و آرد تصفیه شده، نان سفید، انواع شیرینی، سودا و دیگر غذاهای تصفیه یا فرآوری شده. این مواد به تری‌گلیسرید، نوعی از چربی که درون کبد انباشته می‌شود، تبدیل می‌شوند.

مصرف کربوهیدرات‌های سالم مانند محصولات فرآوری نشده و سبوس‌دار، سبزیجات (مانند فلفل و…)، میوه‌ها (مانند گوجه فرنگی، توت فرنگی، انار، لیمو ترش و…) و حبوبات.

پرهیز از چربی بد. چربی‌های بد چربی‌های اشباع شده و ترانس هستند. مصرف گوشت‌های پرچرب مانند گوشت گاو، بره، خوک و مرغ با پوست، لبنیات پرچرب، کره، پنیر، بستنی خامه و… مضر است. میزان چربی‌های ترانس را می‌توان به راحتی با خوددرای از مصرف دونات‌ها، کیک‌ها، مافین‌ها، کلوچه‌ها و شیرینی‌های صنعتی، تنقلات بسته بندی شده مانند چیپس، مارگارین، غذاهای سرخ شده و آماده، آب نبات و… کاهش داد.

مصرف چربی‌های خوب یا چربی‌های اشباع نشده مونو(یگانه) و پلی (چندگانه) چربی‌های سالم به شمار می‌روند و یکی از موارد مورد توجه در درمان بیماری کبد چرب می باشد.

برای آشپزی از روغن‌های سرد فشاری و اسیدهای پرب دارای امگا ۳ استفاده کنید. رون زیتون، روغن کانولا، روغن آفتابگردان، روغن بادام زمینی و روغن کنجد از روغن‌های خوب به شمار می‌آیند. آووکادو، زیتون و خشکبار (بادام، بادام زمینی، فندق و…) بیشتری مصرف کنید.

موارد اشاره شده در دسته‌ی چربی‌های اشباع نشده مونو قرار می‌گیرند، از چربی‌های اشباع نشده پلی می‌توان روغن دانه سویا، روغن ذرت، روغن گلرنگ، گردو، تخمه کدو و آفتابگردان، کنجد، بذر کتان، ماهی‌های چرب مانند قزل‌آلا، آزاد، تون، اسقومری، ساردین، شیر سویا و توفو را برشمرد.

به خاطر داشته باشید که اگرچه چربی‌های خوب سالم و خوب هستند، اما مانند هر چیز دیگری با زیاده‌روی در مصرف خاصیت بد پیدا می‌کنند.
شکر و نمک کمتری استفاده کنید، مصرف این دو ماده موجب تشدید بیماری کبد چرب می شود. برای شروع می‌توانید آب لیمو یا سرکه به غذا اضافه کنید تا غذا با نمک کمتر همچنان طعم دلخواه داشته باشد. از عسل ارگانیک و طبیعی به جای شکر تصفیه شده استفاده کنید.

هنگام پخت غذا، از افزودن ادویه‌هایی مانند زردچوبه و زیره سبز غافل نشوید چون تأثیر فوق‌العاده‌ای در درمان کبد چرب دارند.
ویتامین E به عنوان یک آنتی اکسیدان از بدن در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. این تأثیر حفاظتی به ویژه برای کبد بسیار مفید است چون رادیکال‌های آزاد در طول فرایند سم‌زدایی طبیعی تولید می‌شوند.
کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند برنج سفید، نان سفید، ماکارونی و رشته و پاستا را باید از رژیم غذایی کاملاً حذف کرد.

چون غذاهای فراوری شده و آماده حاوی چربی‌های مضر بیشتری هستند، باید از مصرف‌شان اجتناب کرد. برشتوک‌های صبحانه نیز فراوری شده و بنابراین ممنوع هستند. همچنین چون محصولات صنعتی‌ای مانند کیک، کلوچه، بیسکویت، پفک و…برای آماده شدن و پخت نیاز به چربی بیشتری دارند، باید از برنامه غذایی بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب حذف شوند.

_ تکنیک ۳ لیموترش

برای اینکه دچار مشکلات گوارشی نشوید لازم است که به طور منظم به فکر تمیز کردن کبدتان باشید. لیموترش می‌تواند باعث تحریک ترشح صفرا شده و تمام سموم و مواد زائد انباشته‌شده در کبد را تمیز کند.

_ روش استفاده
سه عدد لیموترش را بدون برش دادن داخل یک ظرف حاوی آب سرد بیندازید. اجازه دهید آب به مدت سه دقیقه داغ شده و به جوش برسد. سپس آن را خنک و لیموترش‌ها را از آن خارج کنید. آب لیموترش‌ها را بگیرید و به همان آب اضافه کنید. هر روز صبح ناشتا و همچنین بین وعده‌های غذایی از این آب لیموترش میل کنید.

برگ‌های خشک رزماری را دریابید

زمانی که کبد اشباع می‌شود نمی‌تواند به درستی به وظایفش عمل کند و این‌گونه می‌شود که به زحمت می‌افتد. وقتی کبد درست کار نکنید گوارش شما نیز با مشکل مواجه می‌شود. رزماری باعث افزایش ترشح صفرا می‌شود که کبد را تمیز و به عملکرد خوب آن کمک می‌کند.

_ روش تهیه
۱۵ گرم برگ خشک رزماری را در یک لیتر آب ریخته و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کرده و روزانه چند فنجان از این جوشانده میل کنید.

_ افشره‌ی خوراکی نعنا

حالت تهوع، مشکلات کلیوی و حتی اختلالات جنسی و غیره می‌تواند ناشی از اشباع شدن کبد باشد. زمانی که ضایعات زیادی در کبد تجمع کرده باشد علائم زیادی را نشان می‌دهد. برای کمک به تمیز شدن و عملکرد خوب کبد می‌توانید از افشره‌ی خوراکی نعنا استفاده کنید.

_ روش تهیه
دو قطره افشره‌ی خوراکی نعنا فلفلی را در یک قاشق چای‌خوری عسل بچکانید و در دهان بگذارید. همچنین می‌توانید یک قطره افشره‌ی خوراکی رزماری، یک قطره افشره‌ی خوراکی نعنا و یک قطره افشره‌ی خوراکی ترخون را با هم مخلوط کرده و روزانه دو مرتبه کبدتان را خلاف عقربه‌های ساعت ماساژ دهید.

_ پاک‌سازی کبد با ریشه‌ی گیاه قاصدک

برای تمیز کردن کبد یک دوره‌ی درمانی با گیاه قاصدک را در پیش بگیرید. گیاه قاصدک ترشح صفرا را تحریک کرده و مواد زائد را از بدن دفع می‌کند. مواد زائدی که در کبد انباشته می‌شوند اجازه نمی‌دهند که توکسین های خون تصفیه و چربی‌ها هضم شوند.

_ روش تهیه
برای هر ۱۵۰ میلی‌لیتر آب جوش یک تا چهار گرم ریشه‌ی خشک گیاه قاصدک لازم دارید. این گیاه را دم کنید و روزانه سه تا چهار مرتبه میل کنید.

_ روغن زیتون extra virgine

روغن زیتون برای کبد بسیار فوق‌العاده است به خاطر اینکه خواص ملینی دارد. این روغن کبد را تمیز و مشکلات کبدی را رفع می‌کند.

_ روش استفاده
روغن زیتون را با آب لیموترش مخلوط کنید. به مدت پنج روز با شکم خالی این ترکیب را بنوشید.

_ برگ‌های آرتیشو

آرتیشو یا همان کنگر فرنگی باعث تحریک ترشح صفرا می‌شود و به این ترتیب به دفع توکسین‌ها یا همان سموم انباشته شده در کبد کمک می‌کند. محققان عصاره‌ی این گیاه را به موش‌های آزمایشگاهی تزریق کرده و خواص محافظتی آن را روی کبد مشاهده کردند.

روش استفاده
۱۰ تا ۲۰ برگ آرتیشو را در نیم تا یک لیتر آب و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. در طول روز بعد از غذا از این محلول میل کنید.

_ عصاره‌ی گیاه خار مریم

نارسایی کبدی، سنگ صفرا، سیروز (التهاب مزمن بافت کبدی) و غیره. همه‌ی این‌ها زمانی به وجود می‌آید که کبد اشباع‌شده و پر از سم باشد. از گیاه خارمریم می‌توان برای تحریک ترشح صفرا و همچنین دفع مواد زائد انباشته‌شده در کبد استفاده کرد.

روش استفاده
۲٫۵ گرم عصاره‌ی گیاه خارمریم را با یک چهارم لیتر آب مخلوط کنید. هر روز قبل از غذا (سه مرتبه در روز) از این عصاره میل کنید. عصاره‌ی این گیاه به صورت کپسول یا به شکل مایع در بازار وجود دارد.

_ زرشک

کبد را تقویت می‌کند و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد. البته میزان مصرف بصورت مکمل ۴۰۰ میلی‌گرم در روز است. در صورت مصرف بیش از حد، باعث مسمومیت می‌شود. همچنین در زنان باردار ممکن است سبب سقط جنین شود و بهتر است زنان باردار از مصرف بیش از اندازه‌ی آن خودداری کنند.

_ ارجنگ

به هضم غذا کمک می‌کند. به شکل تنتور در داروخانه‌ها یافت می‌شود و میزان مصرف آن یک میلی‌لیتر در روز است. استفاده مداوم از آن سبب اسهال می‌شود. زنان باردار باید از مصرف آن پرهیز کنند.

_ ریشه‌ی کوشاد یا جنتیانا

به هضم غذا کمک می‌کند و عملکرد کبد را بهبود می‌بخشد. بصورت قرص مکمل در داروخانه یافت می‌شود و روزانه ۳ تا ۶ قرص باید مصرف شود. عوارض جانبی شامل سردرد خفیف است.

_ گُلدن سیل (Golden seal)

تصفیه کننده کبد است. در صورتی که مکمل آن را مصرف می‌کنید حدود ۴ تا ۶ گرم در روز کافی است. عوارض جانبی شامل مشکلات هاضمه، عصبیت است. زنان باردار از مصرف آن باید پرهیز کنند.

_ پیشگیری از تجمع چربی‌ها در کبد

نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربی‌ها در اطراف کبد دارد، ضمن آن‌که می‌تواند به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک کند.

افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آن‌ها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک می‌توانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آن‌که در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه‌ها را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

علاوه بر این، درمانگران چینی بر این باورند که نوشیدن این چای گیاهی به صورت مستمر می‌تواند از ابتلا به سرطان کبد نیز پیشگیری کند.

_ کاهش جذب چربی با خارمریم

گیاه خارمریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماری‌های کبدی استفاده می‌کنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، می تواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (LDL)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد.

به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب می‌شناسند و مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر می‌دانند. مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی می‌تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلول‌های کبدی را افزایش دهد.

_ با زنجبیل متابولیسم بدن را افزایش دهید

یکی دیگر از شیوه‌های کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندام‌های داخلی گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته ۲ تا ۳ بار زنجبیل استفاده می‌کنند، می توانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت‌و‌ساز بدن و کاهش جذب چربی‌ها بهره‌مند شوند.

برای این منظور می‌توانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعده‌های غذایی میل کنید.

به اعتقاد برخی از درمانگران شیوه‌های طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماری‌های کبد به ویژه کبد چرب موثر است.

نوشیدن این دمنوش می‌تواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده‌هایی که غذای چرب خورده‌اید بسیار اهمیت دارد.

_ سویا

یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند از رسوب چربی‌ها در بافت کبد جلوگیری کند، اصلاح رژیم غذایی است. به گفته محققان جایگزین کردن سویا و پروتئین گیاهی به جای پروتئین حیوانی به ویژه گوشت قرمز می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش جذب چربی و تری‌گلیسیرید در بافت کبد داشته باشد.

از این رو، درمانگران به افراد مستعد ابتلا به کبد چرب و التهاب کبد توصیه می‌کنند در طول هفته برای تهیه غذاهای خود از گوشت قرمز و سویا کنار هم استفاده کنند و مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانند.

_ از زردچوبه غافل نشوید

به تازگی محققان دانشگاه «سنت لوئیس» از تاثیر زردچوبه بر کنترل بیماری کبد چرب در افراد چاقی که به این بیماری مبتلا هستند خبر داده اند. بر اساس این تحقیقات مشخص شده، افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده می‌کنند کبد مقاوم‌تری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آن‌ها کمتر است.

از این رو این محققان به مردم توصیه می‌کنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمانگر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند.

_ عرقی‌جات گیاهی بنوشید

عرق گیاهی شاه‌تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می‌آیند. این نوشیدنی‌های گیاهی از آن‌جا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می‌شوند و در عین حال به پاک‌سازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک می‌کنند.

به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یک تا ۲ لیوان ازیکی از عرقیات شاه تره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آن‌ها می‌تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را به صفر برساند.

_ چه افرادی استعداد ابتلا به کبد چرب دارند؟

به گفته درمانگران، افراد چاق و دچار اضافه وزن که کمترین میزان تحرک را دارند اصلی ترین گروه‌ها برای ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. اما در کنار این گروه، گروه‌های دیگری هم وجود دارند که بیشترین آمادگی را برای ابتلا به این بیماری دارند.

از طرفی افراد بی‌تحرک و علاقه‌مند به غذاهای آماده و فست فودها نیز در گروه افراد مستعد ابتلا به کبد چرب هستند، بنابراین باید هوشیار باشند و با مشورت پزشک خود آزمایش‌های لازم در این زمینه را انجام دهند.

به گفته برخی از متخصصان، مصرف بی‌رویه و بی قاعده ویتامین A نیز می‌تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت‌های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو کند.

_ پیشگیری

با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می‌توان وزن بدن را در حد مطلوب نگاه داشت و از یکی از عامل‌های اصلی بروز بیماری کبد چرب، یعنی چاقی، جلوگیری کرد.

از یاد نبرید که ورزش و رژیم غذایی سالم دو مؤلفه‌ی مهم تمام برنامه‌های کاهش وزن محسوب می‌شوند.

در پایان پیشنهادهایی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب ارائه می‌شود:

انتخاب سبک زندگی سالم
پیگیری یک برنامه تدریجی و مستمر کاهش وزن در صورت لزوم
رعایت رژیم غذایی متعادل سرشار از فیبر و دارای چربی‌های اشباع شده کمتر

به حداقل رساندن مصرف شکر، کاهش مصرف غذاهای سرخ کردنی
گنجاندن ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا، باغبانی و نرمش‌های کششی در برنامه روزانه، حداقل چهار روز در هفته.
مصرف نکردن مشروبات الکلی

بیماری کبد چرب در چند دهه اخیر شیوع زیادی پیدا کرده است، یکی از دلایل عمده آن عدم مصرف مواد غذایی مناسب و اضافه وزن می باشد. علایم بیماری کبد چرب جز در موارد شدید بروز نمی یابد، و بیماری در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد.

این بیماری در هر سنی حتی در کودکان نیز ممکن بروز پیدا کند. درمان این بیماری عمدتا با برطرف کردن علت و رژیم غذایی مناسب می‌باشد.

منبع: سایت پارسی طب

 

*مطالب مرتبط:

_ سوء‌هاضمه چه تاثیری در بروز کبد چرب دارد؟
_ لکه‌های کبدی چه هستند؟
_ آشنایی با کبد سمی و نشانه‌های آن
_ رژیم غذایی مناسب کبد چرب
_ ۱۰ نشانه بیماری سیروز کبدی
_ سیروز الکلی
_ انواع بیماری‌های کبد، علائم، روش‌های تشخیص و درمان

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

قند‌خون؛ علل افت قند‌خون یا افزایش قند‌خون

بیماری‌‌ها و راه درمان, تغذیه سالم, پیشگیری بهتر از درمان

 

قند‌خون (به انگلیسی: Blood Glucose Level) ، اندازه گلوکز موجود در خون انسان یا حیوان است. بدن انسان قادر است تا از طریق عمل هموستاز میزان قند‌خون راقند خون بسیار نظر است

_ یکا
یکای قند‌خون در استاندارد جهانی اندازه‌گیری، غلظت مولی است که به صورت میلی‌مول بر لیتر گزارش می‌شود و در ایالات متحده امریکا با مقیاس جرمی که میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است ارائه می‌گردد.

_ میزان غیرطبیعی
کاهش قند‌خون از استاندارد متعارف (بسته به جنسیت و سن متفاوت است)، باعث بروز بیماری هیپوگلیسمی می‌گردد. افزایش قند‌خون از استاندارد متعارف نیز باعث بیماری هیپرگلیسمی می‌گردد که نوع حاد آن، دیابت نامیده می‌شود.

قند‌خون ناشتای طبیعی برای یک فرد طبیعی غیر‌دیابتی در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.

مقادیر قند‌خون مطلوب برای افراد مبتلا به دیابت به شرح زیر می‌باشد:

– قند‌خون ناشتا : ۷۰ تا ۱۳۰ میلی گرم در دسی‌لیتر

– قند‌خون پس از وعده غذایی : کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

– قند‌خون ۲ ساعت پس از صرف غذا: کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

قند‌خون ۲ ساعت بعد از صرف غذا در فرد عادی باید کمتر از ۱۲۰ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد، ولی هدف مطلوب در بیماران دیابتی این است که این قند‌خون به کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد.

البته به یاد داشته باشید مقادیر مطلوب مذکور ممکن است برای تمام افراد دیابتی مصداق نداشته باشد و ممکن است شرایط بالینی شما به گونه ای باشد که پزشک معالج‌تان محدوده مطلوب قند‌خون برای شما را قدری متفاوت با مقادیر ذکر شده در نظر بگیرد؛ برای مثال افرادی که دچار افت قند خون ناآگاهانه می‌گردند ممکن است نیازمند یک قند‌خون بالاتر باشند.

در افراد دیابتی همان‌طور که میزان قند‌خون بالا می‌تواند مضر باشد، افت ناگهانی و مکرر قند‌خون نیز می‌تواند آثار نامطلوبی را به همراه داشته باشد. لذا در افرادی که با درمان مشخص افت مکرر قند‌خون را دارند، پزشک می‌تواند میزان قند‌خون بالاتری را در نظر بگیرد.

همان‌طور که ذکر شد افت قند‌خون یا هیپوگلیسمی یکی از عوارض بیماری دیابت است که در کنترل دیابت باید به آن توجه نمود. هیپوگلیسمی عبارت است از کاهش قند‌خون به کمتر از ۷۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در دسی‌‌لیتر و علایم آن عبارتند از: افزایش ضربان قلب، سرگیجه، سنگینی سر، احساس گیجی و گنگی، لرزش، اضطراب ، عرق کردن ، خواب آلودگی، احساس ضعف و گرسنگی و اختلال در صحبت کردن.

ممکن است پزشک معالج‌تان بسته به شرایط بالینی شما یک محدوده قند‌خون خاص را برای شما به عنوان قند‌خون مناسب در نظر گیرد. لذا باید توجه داشته باشید که کنترل قند خون شما به منظور پیشگیری از بروز عوارض نامطلوب دیابت می‌باشد و نباید نگاه وسواس گونه به آن داشته باشید. بلکه باید قند خون خود را با مشورت پزشک متخصص، در یک محدوده مناسب حفظ کنید. همچنین می بایست از خطر افت قند‌خون مصون بمانید.

_ آن‌چه باید بدانید

شناخت علائم افت قند‌خون (هیپوگلیسمی) و درمان آن.
شناخت علائم افزایش قند‌خون (هیپرگلیسمی) و درمان آن.
برنامه‌ریزی برای رژیم غذایی صحیح.
پایش مرتب میزان قند‌خون.
چگونگی مراقبت از خود در مواقع بیماری.
یافتن، تهیه نمودن و نگه داشتن مکمل‌های مناسبی که برای بیماران دیابتی تولید می‌شوند.
انجام معاینات و آزمایش‌های دوره‌ای.

_ افت قند خون ( هیپوگلایسمی )

هیپوگلایسمی (HYPOGLYCEMIA) یا کاهش قند‌خون مهم‌ترین مشکلی است که در دیابت بوجود می‌آید و اغلب در اثر درمان با انسولین رخ می‌دهد.

هیپوگلیسمی عبارتست از قند‌خون زیر ۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا قند‌خون زیر ۹۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر همراه باعلائم مربوط به آن.

دلایل عمده‌ی هیپوگلیسمی عبارتست از:

* تزریق دوز زیاد انسولین یا مصرف بعضی از داروهای کاهنده‌ی قند‌خون مانند سولفونیل اوره‌ها و MEGLITINIDES . داروهای دیگر، همچون ممانعت کننده‌های آلفاگلوکوزیداز، بی‌گوانیدها و THIAZOLIDINEDIONES هم وقتی همراه با دیگر داروها مصرف شوند ممکن است باعث هیپوگلیسمی شوند.

* افزایش فعالیت فیزیکی یا انجام ورزش

* به تأخیر انداختن صرف غذا یا حذف وعده‌های غذایی

* مصرف وعده‌های غذایی که حجم کمی دارند.

* مصرف زیاد الکل

علائم هیپوگلیسمی عبارتند از: افزایش ضربان قلب، گرسنگی، سرگیجه، لرزش، اضطراب و حالات عصبی، تعریق، خواب‌آلودگی، گیجی و اشکال در تکلم.

در مواردی که هیپوگلیسمی در اثر مصرف انسولین ایجاد شده باشد، مصرف ۱۰ گرم گلوکز خوراکی، قند‌خون را در طی ۳۰ دقیقه تقریباً ۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر بالا می‌برد و مصرف ۲۰ گرم گلوکز در طی ۴۵ دقیقه قند‌خون را ۶۰ میلی‌گرم در دسی لیتر بالا می‌برد.

بعضی افراد در هنگام خواب دچار هیپوگلیسمی می‌شوند. علائم هیپوگلیسمی شبانه عبارتند از : خواب بد و کابوس دیدن و فریاد کشیدن، تعریق زیاد و خیس شدن لباس ها، احساس خستگی و تحریک پذیری در هنگام بیدار شدن از خواب.

البته در هنگام بروز اضطراب و استرس، در اثر ترشح هورمون آدرنالین، علائمی شبیه به هیپوگلیسمی در فرد بروز می‌کند که ممکن است اشتباهاً هیپوگلیسمی تشخیص داده شود، بنابراین بهترین راه تشخیص هیپوگلیسمی آزمایش قند‌خون است.

_ درمان:

در موقع بروز هیپوگلیسمی، وقتی که آزمایش قند‌خون ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و کمتر را نشان می‌دهد، توصیه می‌شود که فرد حداقل ۱۵ گرم کربوهیدرات مصرف کند. بدین منظور یک شخص دیابتی باید همیشه این مقدار کربوهیدرات را همراه با خود داشته باشد که این مقدار معادل است با یکی از مواد غذایی زیر:

– ۳-۲ قرص گلوکز

– نصف لیوان آب میوه یا ۱۲۰ سی‌سی

– ۱ لیوان شیر یا ۲۴۰ سی سی

– ۶-۵ تکه بیسکوییت

– ۲-۱ قاشق چای‌خوری شکر یا عسل

در مواردی که هیپوگلیسمی در اثر مصرف انسولین ایجاد شده باشد، مصرف ۱۰ گرم گلوکز خوراکی، قند‌خون را در طی ۳۰ دقیقه تقریباً ۴۰ میلی‌گرم در دسی لیتر بالا می‌برد و مصرف ۲۰ گرم گلوکز در طی ۴۵ دقیقه قند خون را ۶۰ میلی‌گرم در دسی لیتر بالا می‌برد.

۱۵ دقیقه بعد از صرف کربوهیدرات قند‌خون باید دوباره چک شود. اگر باز هم پایین بود، یک بار دیگر ۱۵ گرم کربوهیدرات باید مصرف شود و تا زمانی که قند‌خون حداقل به ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد، باید این کار تکرار شود.

بهتر است اگر یک ساعت به زمان صرف غذا وقت باقی است، یک میان وعده ی کوچک خورده شود.

_ افزایش قند‌خون (هیپرگلیسمی)
قندخون بالا هنگامی است که میزان قند‌خون خیلی بیشتر از میزان طبیعی آن بوده و مدتی هم به همان حال باقی بماند.( چه زمانی قند‌خون بالا را غیر قابل قبول به حساب می آوریم، مربوط می شود به اهداف کلی معالجه و وضعیت کلی جسمانی فرد). هنگامی که قندخون بالارفته و بالا باقی بماند به این معنی است که دیابت فرد از کنترل خارج شده است. البته این افزایش قند‌خون می تواند هم به تدریج بالا رفته و هر روز به میزان آن اضافه شده و یا ناگهانی ولی سریع افزایش یابد. قند‌خون بالا به دو صورت می تواند اتفاق بیافتد، یکی پس از خوردن مقدار زیاد غذا، دوم هنگامی که فرد بیمار می‌شود.

_ علل بالارفتن میزان قندخون

۱- کاهش مقدار انسولین تزریقی و یا مصرف قرص‌های دیابت.

۲- بیماری و یا وجود استرس‌های متفاوت(روانی – فیزیکی)

۳- خوردن بیش از حدّ معمول مواد غذایی.

۴- کاهش و یا حذف ورزش‌های برنامه‌ریزی شده و مورد نیاز

_ علایم

علاوه بر آزمایشات معمول روزانه که به طور منظم برای قند‌خون بالا انجام می‌دهید بایستی قند خون را در موارد زیر هم آزمایش کنید:

تشنگی غیرمعمول
گرسنگی غیرمعمول
پوست خشک همراه با خارش
تکرّر ادرار
شب ادراری
خستگی و خواب‌آلودگی غیرعادی
تارشدن دید
عفونت

_ درمان دیابت

قند خون بالا جزو فوریت‌های پزشکی نیست اما اگر بیش از حدّ تحمل بدن باشد، فوریت پزشکی محسوب شده و بایستی به سرعت چاره‌جویی شود. در حالات دیگر قند خون بالا می‌تواند از طرق زیر کاهش یابد:

سرموقع غذا خوردن
تزریق و یا مصرف مقدار تجویزشده انسولین و قرص‌های دیابت
آزمایش قندخون روزانه و یا به تعداد دفعاتی که پزشک معالج صلاح می‌داند.
ورزش‌های منظم و برنامه‌ریزی شده.

اگر قندخون بالای ۲۴۰ باشد و درهمان حال بماند یا اگر شما احساس بیماری می‌کنید بایستی پزشک معالج قند‌خون بالا و یا پرستار دیابت خود را مطلع کنید.

عوارض دیابت در درازمدت می‌تواند بسیارجدّی بوده و شنیدن آن برای بیماران قند‌خون بالا خوش آیند نباشد، اما مهم است که بدانیم و بیشتر و بهتر در درمان قند‌خون بالا بکوشیم. آمار نشان می‌دهد که سالیانه ۱۲۰۰۰ مورد جدید کوری در اثر قند‌خون بالا در آمریکا وجود دارد. توجه به علایم و نشانه‌های ناراحتی های چشمی در قند‌خون بالا نقش عمده‌ای در جلوگیری از دست دادن دید دارد.
توجه:

افرادی که بیش از ده سال مبتلا به بیماری قند بوده اند احتمالاً بیشتر با عوارض چشمی دیابت روبرو می‌شوند. در داخل چشم عروق بسیار ظریفی هستند که چشم را تغذیه می‌کنند. قند بالای خون و فشارخون بالابه تدریج به این عروق صدمه زده و این عروق صدمه دیده پاره شده و سبب خون‌ریزی داخل چشم می‌شوند.

نگه داشتن قندخون در حدّ طبیعی(کنترل خوب) و میزان فشار خون در حدّ پایین از صدمات عروق خونی جلوگیری می‌کند.

معالجه با لیزر، عروق صدمه دیده را ترمیم کرده و از کورشدن حتمی جلوگیری می‌کند.(البته هنگامی درمان قند‌خون بالا موفقیت‌آمیز است که عروق به طور کامل از بین نرفته باشند).

_ راه‌های مراقبت از دید چشم

اندازه‌گیری فشار خون به طور منظم و مکرر. ترک سیگار. معاینه سالانه چشم در افراد قند‌خون بالا توسط چشم پزشک امر بسیار مهمی است زیرا در مراحل اولیه، صدمات چشمی، علایمی از خود نشان نمی‌دهد و اگر هر یک از علایم قند‌خون بالا مشاهده شد فوری به چشم پزشک مراجعه کنید.

تارشدن دید و دو تا دیدن.
از دست دادن میدان دید.
دیدن نقطه های سیاه.
فشار و درد در چشم.
ضعف دید در نور کم.

_ عوارض کلیوی دیابت

آمار نشان می‌دهد که سالانه در حدود ۴ هزار بیمار قند خون بالا به عوارض کلیوی دچار می‌شوند. افرادی ۲۰ سال سابقه ابتلا به قند‌خون بالا را دارند (بیشتر در مورد افرادی است که در جوانی دچار دیابت شده‌اند). فشار خون بالا، قند‌خون بالا، عفونت های مکرر. عروق کوچ کلیه، مواد زاید بدن را دفع می‌کند، در دراز مدت در اثر صدمه دیدن این عروق، کار تصفیه خون از مواد زاید توسط کلیه مختل شده و اگر زود به فکر چاره نباشیم کلیه ها کاملاً از کار می‌افتد. بنابراین کنترل فشار خون، قند خون و معالجه سریع عفونت‌ها می تواند از این عارضه در قند خون بالا جلوگیری کند.

صدمات اولیه عروق کلیه ها علائم چندانی ندارند اما آزمایشات منظم ادرار و خون نشان خواهد داد که کلیه ها مواد زاید را دفع می‌کنند یا بالعکس موادی را که مورد نیاز بدن بوده و بایستی به جریان خود بازگردد را دفع می‌کند. صدمات جزئی در شروع بیماری را می‌توان با تغذیه مناسب و دارو معالجه کرد.
توجه به تغییرات و ناراحتی های ناشی از صدمات عروق کلیه و معالجات فوری و به موقع آن، کلیه ها را از ضایعات شدیدتر و از کار افتادن کامل آن حفظ می‌کند. از کار افتادگی کلیه‌ها در قند خون بالا را می‌توان با دیالیز معالجه کرد و بالاخره در صورت از دست دادن کامل کلیه‌ها، پیوند کلیه امکان‌پذیر است (شرایط امکان آن بایستی توسط پزشک معالج تعیین شود).

_ عوارض عروقی پا در بیماران با قند‌خون بالا که ممکن است منجر به قطع قسمتی از پا و یا ساق پا گردد:

افرادی که بیماری قند دارند در معرض خطر مشکلات عروق پا هستند. تقریباً ۲۰ هزار نفر بیمار قند‌خون بالا در آمریکا سالانه ناچار به قطع قسمتی از پا یا قطع کامل پا می‌شوند. پیشگیری از عوارض ناشی از اختلال کار عروق و در صورت بروز، معالجه به موقع می‌تواند از عواقب وخیم جلوگیری کند. میزان عوارض عروقی پا در افرادی که ۴۰ سال یا بیشتر دارند و در حدود ۱۰ سال است که مبتلا به قند‌خون بالا می باشند بالا است.

قند‌خون بالا می‌تواند به عروق پا صدماتی وارد کرده و در نتیجه جریان خون را به محل کاهش داده و فرد را در معرض خطر زخم‌ها و عفونت‌های بیشتری قرار دهد. قند‌خون بالا اعصاب پا را هم صدمه می‌رساند. هنگامی که زخم کوچکی و یا بریدگی مختصری در پا به وجود بیاید، به علت صدمات وارده به اعصاب پا، توسط مریض احساس نمی‌شود. در نتیجه در اثر پیشرفت زخم و عفونی شدن آن، صدمات غیر‌قابل جبرانی به پوست، عضلات و استخوان پا وارد می‌شود.

توجه داشته باشید که پوشیدن کفش تنگ، بی‌توجهی به بهداشت، پوشیدن جوراب‌های غیر نخی و یا غیر پنبه‌ای می‌تواند ایجاد مشکل کند. کفش راحت بپوشید، پاها را تمیز نگه دارید، هنگام کوتاه کردن ناخن های پا توجه داشته باشید که صدمه‌ای به بافت اطراف ناخن وارد نیاورند. از جوراب‌های نخی و یا پنبه ای استفاده کنید.

هر روز هنگام پوشیدن و در آوردن جوراب‌ها، پاهای خود را به دقت مورد معاینه قرار دهید. اگر تغییری در پوست می‌بینید بلافاصله از گروه بهداشتی خود کمک بگیرد. ( توجه: اگر ناخنهای شما خیلی خشک و محکم شده‌اند، قبل از کوتاه کردن ناخن‌ها، پاها را در آب ولرم برای مدتی بخیسانید.)

چگونه خطر عوارض قند‌خون بالا را کاهش داده و یا از آن جلوگیری کنید؟ بعضی افراد با داشتن بیماری قند هرگز عوارض دراز مدت قند‌خون بالا را تجربه نمی‌کنند. بعضی افراد ممکن است به یکی از عوارض دراز مدت ذکر شده مبتلا شوند و تعدادی دیگر از چندین عارضه قند‌خون بالا رنج ببرند.

در هر حال به درستی معلوم نیست که چرا افراد مختلف عوارض متفاوتی را تجربه کرده و یا بالعکس مبتلا به هیچ عارضه‌ای نمی‌شوند. اما می‌دانیم که با توجه و اجرای دستورالعمل‌های معالجه‌ای نه تنها سلامت عمومی فرد حفظ می‌شود بلکه خطر بروز عوارض قند خون بالا کاهش می‌یابد.

_ کنترل قندخون

شواهد بسیاری نشان می‌دهند که نگه داشتن میزان قند‌خون در حد طبیعی و یا نزدیک به میزان طبیعی خطر عوارض چشمی قند‌خون بالا را ۷۶ درصد، عوارض کلیوی را ۵۶ درصد و عوارض و صدمات عصب را تا ۶۰ درصد کاهش می‌دهد. کنترل خوب فشار خون. کنترل چربی خون (کلسترول و تری گلیسیرید). ترک سیگار.

به خاطر داشته باشید کاهش خطر بروز عوارض قند‌خون بالا فقط از طریق کنترل درست قند‌خون امکان‌پذیر است. کنترل قند‌خون یعنی توجه به تغذیه، داروهای مصرفی، ورزش و به طور کلی شناخت قند‌خون بالا و درک برنامه کلی درمانی قند‌خون بالا می‌باشد.

_ روش‌های طبیعی کنترل قند‌خون

* به طور مرتب ورزش کنید
هر چه فعالیت بدنی‌تان بیشتر باشد میزان قندی که در بدن می‌سوزد بیشتر می‌شود. فعالیت‌های ورزشی روزانه بهترین راه مقابله با قند خون بالاست و می‌تواند نیاز به انسولین را کاهش دهد. برای این کار لازم است که روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کنید.

* مصرف کربوهیدرات‌ها را کاهش دهید
هر ماده‌ی غذایی که حاوی کربوهیدرات (مواد قندی) باشد در طولانی‌مدت روی میزان قند‌خون تأثیر می‌گذارد. برای پیشگیری و مقابله با افزایش قند‌خون توصیه می‌کنیم که تا حد امکان مصرف مواد غذایی سرشار از کربوهیدرات را کاهش دهید و با برنامه‌ریزی دقیق، این مواد غذایی را در برنامه‌ی غذایی‌تان بگنجانید.

محصولات غذایی تهیه شده از آرد مانند نان سفید، پاستاها، شیرینی‌جات، نان شیرینی، برنج، سبزیجاتی مانند سیب‌زمینی، ذرت، میوه‌های خشک و غیره حاوی بیشترین میزان کربوهیدرات‌ها هستند.

* مصرف پروتئین را افزایش دهید
مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین‌های کم‌چرب مانند ماهی، سینه‌ی مرغ و غیره به کاهش تبدیل کربوهیدرات‌ها به قند‌خون کمک می‌کند. در نتیجه میزان قند‌خون بیشتر کنترل می‌شود. توصیه می‌کنیم که روزانه از مصرف این مواد غذایی غافل نشوید.

* روزانه چند وعده‌ی غذایی داشته باشید
افرادی که دچار قند خون بالا هستند باید هر روز حداقل هر دو تا سه ساعت مواد غذایی سالم مصرف کنند. این کار مانع از افزایش ناگهانی قند خون می‌شود.

* تکنیک‌های آرام‌بخش را یاد بگیرید
کبد افرادی که به طور مرتب تحت استرس و فشارهای روحی روانی هستند گلیکوژن بیشتری در جریان خونشان آزاد می‌کند. گلیکوژن ذخیره شده‌ی گلوکز است که به سرعت قند خون را بالا می‌برد. توصیه می‌کنیم که تکنیک‌های آرام‌بخش را در پیش بگیرید و استرس را از خود دور کنید.

* دارچین را دریابید
نتایج بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که دارچین تأثیر مثبتی در درمان دیابت و مقابله با قند‌خون بالا دارد. این ادویه‌ی خوش‌عطر و خوش‌طعم قیمت مناسبی دارد و در دسترس است. بنابراین بهانه‌ای برای مصرف نکردن آن وجود ندارد.

دارچین حساسیت بدن نسبت به انسولین را کاهش می‌دهد و به این ترتیب وابستگی بدن به این هورمون کمتر شده و میزان قند‌خون تنظیم می‌شود.

* گلابی خاردار یا میوه‌ی کاکتوس را وارد سبد غذایی‌تان کنید
نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند که گلابی خاردار یا همان میوه‌ی کاکتوس برای کاهش قند‌خون بسیار موثر است. به خاطر این‌که این میوه حاوی میزان زیادی فیبر و دیگر ترکیبات مغذی است که باعث سوزاندن قند و تنظیم قند‌خون می‌شود و به این ترتیب یک میوه‌ی ایده‌آل برای افرادی دیابتی است. خوشبختانه این میوه وارد بازار میوه و تره‌بار ایران نیز شده است و می‌توانید از خواص آن بهره‌مند شوید.

* سیر یار سلامتی
یک ماده‌ی غذایی مفیدی که باید حتماً در برنامه‌ی غذایی افرادی که از قند خون بالا رنج می‌برد وجود داشته باشد سیر است. نتایج بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که مصرف منظم سیر می‌تواند باعث کاهش قند‌خون در بین مبتلایان به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ ‌شود. به خاطر اینکه سیر این قدرت را دارد که قند را بسوزاند و حاوی ترکیبات دیگری است که تأثیری مشابه با انسولین دارد. توجه داشته باشید که خاصیت سیر به همین‌جا ختم نمی‌شود. این ماده‌ی غذایی علاوه بر کاهش چربی خون برای مقابله با برخی از سرطان‌ها نیز موثر است. در نتیجه بهتر است حتماً سیر را در برنامه‌ی غذایی‌تان بگنجانید.

* پیاز
نتایج بررسی‌هایی که در دانشگاه «گزیرا» انجام شده است نشان می‌دهد که مصرف روزانه ۱۰۰ گرم پیاز قرمز خام نقش مهمی در کاهش میزان قند‌خون در بین مبتلایان به دیابت نوع ۱ و ۲ دارد. به خاطر اینکه پیاز سرشار از ترکیبات مفیدی مانند فلاوونوئیدها و گوگرد است.

* سیاه گیله

اثر ضددیابت یک بار مصرف عصاره این گیاه که اثری مشابه انسولین دارد، تا چند هفته در بدن باقی می‌ماند. به علاوه این گیاه دارویی در پیشگیری از عوارض بلندمدت دیابت مانند عوارض قلبی- عروقی، عصبی، کلیوی و چشمی تا حدی موثر است. عصاره آن به مقدار۸۰ تا ۱۶۰ میلی‌گرم ۳ بار در روز برای بیماران مبتلا به دیابت توصیه می‌شود.

* خار‌مریم
گیاه خارمریم موجب افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین و کاهش قندخون می‌شود. ماده موثر آن سیلی مارین نام دارد که تجویز آن به مقدار ۲۰۰ میلی‌گرم ۳ بار در روز موجب کاهش مختصر قندخون ناشتا و هموگلوبین HbA1C و چربی‌های خون می‌شود.

* شنبلیله
۱۵ تا ۵۰ گرم پودر دانه شنبلیله خیسانده در آب موجب کاهش قندخون ناشتا و بعد از غذا می‌شود. پودر دانه شنبلیله علاوه بر کاهش مختصر قندخون باعث کاهش چربی‌های خون نیز می‌شود.

* هندوانه ابوجهل
مقدار ۱۰۰ میلی‌گرم ۳ بار در روز ماده موثر هندوانه ابوجهل به مدت ۲ ماه در بیماران دیابتی نوع دوم، موجب کاهش مختصر میزان هموگلوبین HbA1C و قندخون ناشتا می شود.

* چای سبز
مصرف روزانه ۵/۱ گرم پودر چای سبز خشک موجب کاهش مختصر قندخون در بیماران دیابتی می‌شود. مقدار توصیه شده برای بیماران دیابتی مصرف ۲ فنجان چای دم کرده در روز است.

* دم کرده گزنه
گزنه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده گلوکز خون معرفی شده است. عصاره برگ گزنه می‌تواند یک نقش حفاظتی در برابر افزایش میزان قندخون و تخریب سلول‌های پانکراس داشته باشد.

منبع: مجله پزشکی دکتر سلام

 

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

گیاهان عضله‌ساز

مصرف زیاد گوشت تنها راه رشد حجم عضلات نیست و روش‌های متعدد دیگری برای جذب مواد مغذی لازم برای افزایش عضلات به شیوه‌ای سالم و با استفاده از گیاهان وجود دارد. اگر به دنبال گیاهانی برای عضله‌سازی هستید می‌توانید از سبزیجات اشاره شده در این مطلب استفاده کنید.
رژیم غذایی ورزشکاران همیشه حاوی میزان زیادی گوشت قرمز است چون این ماده غذایی حاوی میزان زیادی پروتئین است و این ماده مغذی در بین دیگر مواد، کمک بیشتری به افزایش حجم عضلانی می‌کند. اما اگر کسی اهل ورزش باشد و نخواهد به هر دلیل گوشت قرمز زیادی مصرف کند تکلیف چه می‌شود؟ باید گفت که مصرف زیاد گوشت تنها راه رشد حجم عضلات نیست و روش‌های متعدد دیگری برای جذب مواد مغذی لازم برای افزایش عضلات به شیوه ای سالم و با استفاده از گیاهان وجود دارد. اگر به دنبال گیاهانی برای عضله‌سازی هستید می‌توانید از سبزیجات اشاره شده در این مطلب استفاده کنید.

_ چغندر و برگ‌های چغندر
بدون شک خواص چغندر و برگ‌های آن را می‌شناسید. اما احتمالاً آنچه نمی دانید این است که این ماده‌ی غذایی سرشار از نیترات و آنتی‌اکسیدان‌ها است. این مواد مغذی نقش مهم و ویژه‌ای در مواقعی دارند که بدن با اکسیژن‌رسانی پایینی (درست مانند زمانی که فرد ورزش‌های سنگین انجام می‌دهد) دارد. نیترات‌های غذایی در بدن ما به اکسیدنیتریک تبدیل می‌شوند که برای بهبود عملکرد قلب مفید است و شرایط را برای ورزش‌های سنگین‌تر و طولانی‌تر آماده می‌کند. مصرف چغندر و برگ‌های آن روشی مطمئن برای تقویت سالم بافت‌های عضلانی است. برای این که چغندر و برگ‌های آن را وارد برنامه‌ی غذایی‌تان کنید می‌توانید چغندر را رنده و برگ‌های آن را خرد کرده و به سالادها، اسموتی‌ها و دیگر غذاهای‌تان اضافه کنید.

_ جلبک اسپرولینا
احتمالاً در خصوص پودر اسپرولینا با آن رنگ سبز جیغ آن که در داروخانه‌ها و عطاری‌ها وجود دارد زیاد شنیده‌اید. اسپرولینا نوعی جلبک سبزآبی و حاوی اسیدآمینه‌های مفید برای متابولیسم است. این جلبک همچنین منبع خوب ویتامین B6 محسوب می‌شود. اسیدآمینه‌ها به همراه این ویتامین کمک زیادی به تجزیه‌ی کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها کرده و آن‌ها را به منبع انرژی مورد نیاز بدن تبدیل می‌کنند. این مسئله در روند عضله‌سازی مهم است چون هرچه بدن بتواند سریع‌تر چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها را به انرژی تبدیل کند شما می‌توانید عضلات بیشتری داشته باشید. برای وارد کردن این جلبک به برنامه‌ی غذایی‌تان توصیه می‌کنیم که پودر آن را به اسموتی‌ها اضافه و یا اینکه از مکمل‌های آن استفاده کنید.

_ جوانه‌ها
جوانه‌ها سرشار از مواد مغذی ضدالتهاب هستند که به بدن در جذب اسیدآمینه‌های پروتئین‌ها کمک می‌کنند. گلوکورافانین و سولفورفان به احیای عضلانی کمک می‌کند. به این ترتیب نیز بعد از جلسات ورزشی کم‌ترین میزان درد عضلانی ایجاد می‌شود. در نتیجه می‌توانید با فاصله‌ی زمانی کمتری دوباره به سالن ورزشی مراجعه کنید و در سلامت کامل به پرورش عضلات‌تان بپردازید. گنجاندن جوانه‌ها در برنامه‌ی غذایی بسیار ساده است. می‌توانید از آن‌ها داخل سالادها، ساندویچ یا اسموتی‌ها استفاده کنید.

_ سبزه‌ی گندم و جو
اگر تا به حال سبزه گندم را امتحان نکرده‌اید هم اکنون زمان آن رسیده است که به سراغش بروید. این سبزی‌ها سرشار از مواد مغذی مانند کلسیم، آهن و منیزیم و همچنین کاروتنوئیدهای قوی هستند. این آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای حفظ سلامت و قدرت سلول‌ها مفید هستند.

مواد معدنی موجود در سبزه‌ی گندم و جو باعث بالا بردن عملکرد عضلانی و افزایش قدرت خون در انتقال اکسیژن به عضلات فعال می‌شود. این کار به حفظ مقاومت بدن در حین ورزش و بالا بردن مدت زمان فعالیت بدنی کمک می‌کند. برای بهره‌مندی از این خواص کافی است آب این سبزه‌ها را گرفته یا پودر آن‌ها را به اسموتی اضافه و مصرف کنید.

_ اسفناج
درست است که در کارتون ملوان زبل کمی اغراق شده بود. اما اسفناج به تقویت قدرت عضلانی کمک می‌کند. چون سرشار از آرژنین است. این اسیدآمینه باعث تحریک ترشح هورمون رشد می‌شود. به مدت طولانی هورمون‌های رشد در بین ورزشکارانی که از آن‌ها برای بهبود عملکرد بدنی خود استفاده می‌کنند به موضوع بحث و جدل تبدیل شده است. این هورمون باعث تحریک رشد سلولی، باز تولید و احیای سلولی می‌شود. اما مصرف مکمل هورمون‌های رشد باعث ایجاد عوارض جانبی زیادی در بین ورزشکاران می‌شود. توصیه ما این است که اجازه دهید بدن کار طبیعی خود را انجام دهد و شما با مصرف اسفناج که سرشار از مواد مغذی است به ترشح بیشتر آن کمک کنید.

_ نخودفرنگی
احتمالاً نخودفرنگی اصلاً به چشم‌تان نمی‌آید. اما این نخودهای تازه و سبز به طور مؤثری در افزایش حجم عضلانی نقش دارد چون حاوی پروتئین‌های گیاهی زودهضم است. نخود‌فرنگی همچنین سرشار از اسیدآمینه‌ها و گلوتامین است که به احیای عضلانی بدن از ورزش کمک می‌کنند. مصرف نخود‌فرنگی علاوه بر کمک به رشد عضلانی به احیای زودهنگام آن‌ها نیز کمک می‌کند. می‌توانید از این نخودهای تازه در غذاهای‌تان استفاده کنید یا این‌که مکمل پودر پروتئین نخود را در اسموتی‌های‌تان ریخته مصرف کنید. یادتان باشد که سوپ‌ها و خورش‌ها بهترین غذاها برای افزودن نخودفرنگی هستند.

_ جعفری، تره‌فرنگی و پیازچه
سبزی‌های معطر مانند جعفری و تره‌فرنگی طعم فوق‌العاده‌ای به غذاها می‌دهند. این سبزی‌ها از ارزش غذایی خوبی نیز برخوردار هستند. باید بدانید که جعفری و رفقایش منبع لیزین هستند. این اسیدآمینه به رشد و احیای بافت‌های رابط لیگامنت‌ها و غضروف‌ها کمک می‌کند. این بدین معنی است که لیزین فواید مثبتی روی مفاصل ما دارد و اثرات خسته‌کننده‌ی ورزش در این بخش‌ها را کاهش می‌دهند. جذب لیزین کار ساده‌ای است. تا می‌توانید جعفری، تره‌فرنگی و پیازچه مصرف کنید. سبزی خوردن، سوپ‌ها، خورش‌ها و سالاد بهترین گزینه‌ها برای مصرف بیشتر این سبزی‌ها محسوب می‌شوند.

منبع: سایت الو دکتر

 

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

آب مروارید؛ علل و راه‌های درمان آن

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

آب مروارید ( به انگلیسی: cataract ) نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می‌شود. خوشبختانه بیماری چشمی آب مروارید در بیشتر موارد در زمانی که به آن ” زمان رسیدن ” می‌گویند با جراحی ساده‌ای برطرف می‌شود.

_ ریشه‌های بیماری

این بیماری به دلایل زیر بروز می‌کند:

کهولت سن (شایع‌ترین علت)
ضربه به سر که موجب اخلال در تغذیه عدسی می‌شود
اشعه‌های یونیزه (اشعه x)، اشعه گامای ناشی از تلویزیون‌های قدیمی
تماس طولانی با نور آفتاب (پرتو فرابنفش)
دیابت
ضربه به چشم و عدسی
نقصان‌های مادرزادی
سوءتغذیه
مصرف طولانی مدت بعضی از داروها مثل کورتون‌ها

_ عقاید اشتباه درباره آب مروارید

عقاید غلطی درباره آب مروارید رایج است، اما باید گفت که آب مروارید:

پرده‌ای روی چشم نیست؛
براثر استفاده بیش از حد از چشم به وجود نمی‌آید؛
سرطان نیست؛
از یک چشم به چشم دیگر سرایت نمی‌کند؛

سبب کوری غیرقابل برگشت نمی‌شود.

_ علائم

از علامت‌های آب مروارید می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

دو بینی اشیاء
تار دیدن که معمولاً در نور روشن بیشتر این اتفاق می‌افتد. معمولاً این حالت برای اولین بار شب‌ها هنگام دیدن نور ماشین‌ها به صورت هاله اتفاق می‌افتد.
کدر شدن و به رنگ سفید شیری در آمدن مردمک‌ها
به نظر محققان استفاده از عینک‌های آفتابی غیراستاندارد بیشتر از عینک نزدن، به چشم آسیب وارد می‌کند و یکی دلایل بروز آب مروارید است.

بر این اساس عینک‌های تیره آفتابی سبب باز شدن مردمک چشم می‌شود و در صورتی که شیشه عینک قادر به جذب اشعه UV نباشد، این اشعه بیش از مواقعی که فرد عینک نمی‌زند، سبب آسیب به چشم می‌‌شود.

_ راه‌های درمان

اغلب اوقات بیماری آب مروارید، به تدریج پیشرفت می‌کند، ولی حتما در آینده اختلال بینایی ایجاد می‌کند. تاری دید، عدم وضوح دید، حساسیت به نور، تغییرات مکرر شماره عینک، سختی دید در شب، دوبینی هنگام نگاه کردن با یک چشم از علائم بیماری آب مروارید هستند.

با توجه به محل و میزان کدر شدن عدسی چشم، شدت تاری دید متفاوت است و به همین علت ممکن است در صورتی که کدر شدن از مرکز عدسی دور باشد، فرد از ابتلای خود به آب مروارید، مطلع نباشد.

افزایش سن، شایع‌ترین علت به وجود آمدن آب مروارید است. بیماری دیابت کنترل نشده، ضربه به چشم، مصرف طولانی مدت داروهای حاوی کورتون، اختلالات هورمونی و سوء تغذیه نیز از عوامل موثر در ابتلا به بیماری آب مروارید هستند.

آزمایش شدت بینایی، معاینه توسط دستگاه مخصوص معاینه چشم و معاینه شبکیه چشم پس از چکاندن قطره گشاد‌کننده مردمک از روش‌های معمول تشخیص بیماری‌اند.

از آنجا که بیماری آب مروارید با افزایش سن شدت پیدا می‌کند بهتر است بیماران بدانند که تنها راه موثر درمان بیماری آب مروارید، عمل جراحی است که حین آن، عدسی چشم با یک عدسی مصنوعی تعویض می‌شود و به این وسیله تاری دید برطرف می‌شود.

آب‌مروارید از جمله بیماری‌های شایع چشمی است که سبب از بین رفتن شفافیت عدسی چشم و در نتیجه کدر شدن آن خواهد شد. با افزایش سن، احتمال ابتلا به آب‌مروارید هم افزایش می‌یابد و اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند موجب کاهش بینایی شود

زمان عمل جراحی با صلاحدید پزشک و اغلب اوقات هنگامی تعیین می‌شود که بیماری بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد، یا باعث افت عملکرد روزانه مانند ناتوانی در خواندن یا رانندگی می‌شود.

اغلب اوقات عمل جراحی آب مروارید دو چشم، با هم و در یک زمان انجام نمی‌شود و بهتر است چند هفته بین عمل دو چشم، فاصله گذاشته شود تا فرد دچار اختلال بینایی نشود.

از آنجا که این بیماری با افزایش سن پیشرفت می‌کند، روش خاصی برای پیشگیری ندارد، اما با استفاده از چند روش بیماران می‌توانند قبل از نیاز به جراحی، زندگی راحت‌تری داشته باشند.

استفاده از ذره‌بین هنگام مطالعه، تقویت روشنایی خانه، استفاده از عینک آفتابی هنگام خروج از منزل و پرهیز از رانندگی در شب چند نمونه از این اقدامات پیشگیرانه است.

_ عوارض احتمالی درمان آب‌مروارید

اگرچه در بیشتر موارد عمل آب‌مروارید هیچ عارضه‌ای برای فرد بیمار به همراه نخواهد داشت، اما گاهی پس از انجام عمل جراحی آب‌مروارید قرنیه متورم شده و به عبارتی فرد به ورم قرنیه مبتلا خواهد شد. در این بیماری، قسمت جلوی چشم متورم شده و تاول‌های کوچک محتوی مایعی شفاف در سطح قرنیه ایجاد می‌شود که در فواصل زمانی مشخص این تاول‌ها ترکیده و مایع داخل آنها وارد چشم می‌شود و ورود مایع درون این تاول‌ها به چشم موجب سوزش و ناراحتی چشم خواهد شد.

آب‌مروارید از جمله بیماری‌های شایع چشمی است که سبب از بین رفتن شفافیت عدسی چشم و در نتیجه کدر شدن آن خواهد شد. با افزایش سن، احتمال ابتلا به آب‌مروارید هم افزایش می‌یابد و اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند موجب کاهش بینایی شود.

البته آب‌مروارید می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. آب‌مروارید مادرزادی بیشتر ناشی از ابتلا به عفونت‌هایی در دوران بارداری نظیر سرخجه یا برخی بیماری‌های مادر مانند دیابت یا مصرف برخی داروها در دوره بارداری باشد.

هیچ درمان دارویی موثری برای آب‌مروارید وجود ندارد و تنها درمان مقطعی برای این بیماری، عمل جراحی است. در این روش، عدسی کدر شده خارج شده و در صورت امکان یک لنز داخل چشمی به جای عدسی چشم بیمار قرار می‌گیرد، اما گاهی به دلیل وجود برخی از دیگر مشکلات چشمی، عدسی در محل دیگری یا به عبارتی جلوی عنبیه قرار می‌گیرد.
درد خفیف، احساس سوزش و حساسیت به نور از جمله عوارض شایع پس از عمل آب مروارید هستند.

در گذشته به علت پیشرفته نبودن روش‌های جراحی، انجام این عمل تا حد امکان با تاخیر انجام می‌شد، اما امروزه بیشتر پزشکان بر این باورند که این عمل قبل از سخت شدن عدسی چشم انجام شود تا آسیب احتمالی به قرنیه تا حد امکان کاهش یابد.

تنها روش درمان ورم قرنیه پس از عمل آب مروارید، پیوند قرنیه است. در عمل پیوند قرنیه، قسمت آسیب‌دیده قرنیه فرد بیمار برداشته شده و یک قرنیه جدید و سالم جایگزین آن می‌شود. در افراد مبتلا به التهاب یا ورم قرنیه، پس از گذشت مدتی قرنیه کدر خواهد شد. البته در این بیماری، در مراحل اولیه اختلال ایجاد شده در بینایی با استفاده از عینک یا لنزهای تماسی قابل اصلاح است، اما در مراحل پیشرفته بیماری، تحمل لنز برای بیمار سخت‌تر می شود که در چنین مواردی پیوند قرنیه تنها راه علاج بیماری است.

مهم‌ترین وظیفه قرنیه حفاظت از ساختمان داخل چشم است و اگر به هر علتی مانند عفونت یا سوختگی قرنیه، سطح قرنیه آسیب ببیند احتمال تخریب و آلودگی بافت داخل چشم افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی، حفاظت از ساختمان داخل چشم مستلزم درمان آسیب ایجاد شده در سطح قرنیه است که در بیشتر موارد پیوند قرنیه تنها راه درمان بیماری خواهد بود.

_ آیا ممکن است آب مروارید به آب سیاه تبدیل شود؟

بله، در مواردی که به اصطلاح عموم آب مروارید خیلی رسیده باشد و تحت عمل جراحی قرار نگرفته باشد، ممکن است به آب سیاه یا گلوکوم تبدیل شود که در آن صورت ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای بیمار به دنبال داشته باشد.

بعضی از بیماران معتقدند که عمل جراحی را باید موقعی انجام دهند که چشم مبتلا، فاقد بینایی شده باشد و فقط تاریکی و روشنایی را درک کند. آیا این باور مردم از لحاظ علمی درست است؟

خیر، درگذشته‌های خیلی دور، انجام عمل جراحی آب مروارید به دلیل وسایل و شرایط محیطی اتاق عمل با عوارض جدی و خطرناکی مواجه بود و چون این عوارض ممکن بود در درصد بالایی از بیماران منجر به کوری شود، در نتیجه تا موقعی که بیمار می توانست ببیند عمل جراحی را به تاخیر می‌انداختند. ولی در دهه های اخیر، با ابداع تکنیک‌های نو و اختراع وسایل جدید و لنزهای داخل چشمی، عوارض جراحی آب مروارید خیلی کمتر شده و تقریبا همه عوارض عمل را می‌توان درمان کرد.

لذا هر موقع بیمار دید غیرقابل قبول به دلیل آب مروارید داشته باشد، باید تحت عمل جراحی قرار گیرد، ولی آن چه اهمیت دارد و بیماران باید به آن توجه کنند این است که عمل جراحی را آن قدر به تاخیر نیندازند که به آب سیاه تبدیل شود.

روش‌های عمل جراحی آب مروارید کدام است؟

برای عمل جراحی آب مروارید، روش‌های مختلفی وجود دارد، ولی روش جدیدی که در اکثر کشورهای پیشرفته هم انجام می‌گیرد روش فیکوامولسیفیکاسیون (که اصطلاحا فیکو گفته می‌شود) می‌باشد که برای خارج کردن آب مروارید، حداکثر ۳ تا ۴ میلی‌متر از روی قرنیه بیمار خارج می‌گردد و سپس لنزهای مخصوصی را که خاصیت تا شدن دارند، وارد چشم کرده و در جای لنز طبیعی چشم یا آب مروارید قرار می‌دهند.

در این روش جراحی، معمولا بعد از عمل، بخیه‌ای زده نمی‌شود و در صورت نیاز، ممکن است یک یا دو بخیه به طور موقت زده شود.

این روش جراحی که یک تحول اساسی در چشم پزشکی محسوب می‌گردد، زمان ترمیم زخم را خیلی کوتاه کرده است و معمولا بیماران ظرف چند روز، بینایی خود را به دست می‌آورند.

آیا بعد از عمل جراحی آب مروارید ممکن است بیماران به استفاده از عینک نیاز داشته باشند؟

بله، در روش‌های قدیمی حتما نیاز به استفاده از عینک بود و معمولا نمره عینک حدود ۱۰+ تا ۱۲+ بود، ولی در روش‌های جدید ممکن است یک عینک با شماره ۱+ یا ۲+ برای دید نزدیک تجویز شود. ولی در کل بستگی به نظر جراح و بیمار دارد که آیا برای دور یا نزدیک عینک تجویز شود یا خیر. البته قبل از انجام عمل، باید درباره عینک تصمیم بگیرند.

این عینک‌ها برای دید “ده دهم” بیماران است، ولی خیلی از بیماران به عینک نیازی نخواهند داشت و با دیدی که عمل جراحی و لنز برای آن‌ها فراهم کرده رضایت کامل را خواهند داشت.

منبع سایت تبیان

 

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

گیاهان دارویی؛ آشنایی با خواص و مضرات بادرنجبویه

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,تغذیه,, دارونامه

 

بادَرَنجبویه یا بادَرَنگْبویه یا وارَنگ‌بو یا وارَانْوو (به گیلکی) (Melissa officinalis) گیاهی است معطر و علفی چندساله، خاستگاه اصلی آن شرق مدیترانه‌است و در بعضی از نقاط آذربایجان و جلگه خزر نیز یافت می‌شود. نام علمی این گیاه (Melissa) از واژه‌ای یونانی به معنای زنبور گرفته شده است.
وجه تسمیه آن به این دلیل است که زنبور زمانی که مسافت زیادی از کندوی خود دور می‌شود، با عطر این گیاه راه بازگشت خود را پیدا می‌کند. گفته می‌شود کندوی معطر به بوی این گیاه، زنبور‌های جدید را تشویق می‌کند که در آن کندو اقامت کنند.
این گیاه از راسته نعناسانان (Lamiales) و تیره نعناعیان (Lamiaceaes) است که بین ماه‌های تیر و مرداد گل می‌دهد. ساقه‌های آن راست و چهار گوش بوده و پوشیده از کرک است. از کنار برگ‌هایش، گل‌هایی با کاسبرگ‌های رنگی می‌روید که در وهله اول زرد کم رنگ است، سپس به سفید و در نهایت به بنفش تبدیل می‌شود.
می‌توان گفت تمام گیاه، عطر لیموی تندی از خود ساطع می‌کند. موطن اصلی این گیاه قسمت وسیعی از شرق مدیترانه است. امروزه به منظور بهره برداری‌های تزیینی و طبی و تولید عسل، این گیاه را در باغ‌ها و مزارع کشت می‌کنند.

*** خواص درمانی

بادرنجبویه داروی مورد علاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی‌سینا بود که جهت تقویت قلب و انبساط روح تجویز می کرده است.

* طبع بادرنجبویه گرم و خشک است.
* کسانی که می‌خواهند هوش و حافظه آنان قوی گردد همراه غذا بادرنجبویه بخورند و یا این که از دمکرده برگ خشک بادرنجبویه استفاده کنند. ۵ گرم در ۱۰۰ سیسی آب به مدت ۲۰ دقیقه دمکرده مانند چای استفاده شود.
* برای جلوگیری از دل درد و تحریک معده از دمکرده بادرنجبویه استفاده کنید روش دمکردن گرم در ۱۰۰ سی‌سی آب به مدت ۲۰ دقیقه دمکرده مانند چای استفاده شود.
* دم‌کرده بادرنجبویه ضدتشنج است.
* دم‌کرده بادرنجبویه را برای تقویت معده و کبد می‌توان استفاده کرد.
* کسانی که تنگی نفس دارند از بادرنجبویه چه بهصورت شربت چه بهصورت دم‌کرده استفاده کنند.
* جویدن بادرنجبویه دهان را خوشبو می‌کند.
* یبوست‌هایی که در اثر حالت عصبی باشد بادرنجبویه برای آن مفید است از دم‌کرده یا تازه آن همراه غذا میل شود.
* ضماد برگ بادرنجبویه برای درد مفاصل مفید است.
* کسانی که میگرن دارند همراه غذای خود بادرنجبویه بخورند.
* کسانی که تپش قلب دارند خوردن بادرنجبویه را فراموش نکنند.
* سبزی بادرنجبویه آرام‌بخشی است که هیچ ضرری ندارد.
* دختران جوانی که کم‌خون هستند بادرنجبویه را در برنامه غذایی خود بگذارند.
* کسانی که پوست‌های خشک و حساس دارند از دمکرده بادرنجبویه مانند چای استفاده کرده سپس پارچ‌های در محلول دم‌کرده خیس نموده روی پوست بگذارید.
* کسانی که درد قلب یا ضعف قلب دارند از بادرنجبویه استفاده کنند و دم‌کرده آن را بدون چای استفاده کنند.
* اشخاص مسنی که تکرار ادرار دارند از این نسخه استفاده کنند. گل بابونه + اسطوخودوس + زیره سیاه از هرکدام ۱۰ گرم آسیاب کرده ۷ قسمت نموده هر قسمت را با یک لیوان آب جوش هر صبح ناشتا میل شود.
* بادرنجبویه غم‌ و اندوهی که بر اثر غلبه بلغم یا سودا باشد از بین می‌برد.
* کسانی که دچار تشویش و نگرانی هستند میتوانند از سبزی بادرنجبویه یا دم‌کرده آن استفاده کنند.
* کسانی که یائسه می‌شوند برای جلوگیری از بیماری‌های یائسگی از بادرنجبویه استفاده کنند.
* خوردن بادرنجبویه باعث جلوگیری از سکته قلبی و مغزی می‌شود.
نسخه ۱ :
سنبل الطیب یک قسمت

گل گاو زبان یک قسمت

بادرنجبویه یک قسمت

طرز تهیه و مقدار مصرف:

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و مدت ۱۵ دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .
فقط در مصرف گیاه گل گاو زبان زیاده روی نشود.

نسخه ۲:
گل زالزالک ۳۰ گرم

بادرنجبویه ۱۰ گرم

سنبل الطیب ۵ گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف:

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و ۲۰ دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .

نسخه ۳:
گل زالزالک ۳۰ گرم

بادرنجبویه ۱۰ گرم

بابونه ۱۰ گرم

زیره ۱۰ گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف:

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و ۲۰ دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .

* بوکردن بادرنجبویه نشاط‌آور است.
* کسانی که تنگی نفس یا آسم دارند از بخور آب جوشانده بادرنجبویه استفاده کنند.
* هنگامی که به‌طور ناگهانی ترسیدید و لرزه بر بدن شما افتاد از شربت بادرنجبویه استفاده کنید یا از عرق بادرنجبویه استفاده کنید.
* کسانی که درد چشم دارند از دم‌کرده بادرنجبویه گرم در ۱۰۰ سی‌سی آب به مدت ۲۰ دقیقه دم‌کرده مانند چای استفاده شود.
* برای تقویت اعصاب عرق بادرنجبویه ۵۰۰ سیسی + شنبلیله ۵۰۰ سی‌سی + کاسنی ۵۰۰ سیسی مخلوط نموده روزی ۳ بار نصف استکان میل کنند.
* بوکردن و خوردن بادرنجبویه دفع کننده وسواس‌های سوداوی می‌باشد.
* بادرنجبویه مقوی حواس پنجگانه است.
* برای رفع سوزش و درد ناشی از گزش حشرات خصوصاً زنبور کمپرس جوشانده برگ بادرنجبویه را بگذارید.
* کسانی که فشارخون بالا دارند روزی نصف استکان عرق بادرنجبویه به مدت ۷ روز در ماه بخورند.
* یک چای خوب برای سوء‌هاضمه و سوزش معده: برگ خشک بادرنجبویه ۱۵ گرم + رازیانه ۱۰ گرم + دارچین ۳ گرم مخلوط نموده ۴ گرم در یک قوری ریخته ۲۰ دقیقه دم کنید سپس بعد از غذا یک فنجان میل کنید.
* برای جلوگیری از استفراغ دوران بارداری خوب است که همراه غذا بادرنجوبیه بخورند.
* متأسفانه زمانی که اضطراب و نگرانی بر فرد غلبه می‌کند اسپاسم‌های عضلانی نیز آزاردهنده می‌شوند. در این شرایط می‌توانید به این گیاه اعتماد کنید. برگ‌های بادرنجبویه روی گیرنده‌های گابا (GABA) تأثیر می‌گذارند. این گیرنده‌ها در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی کنترل‌کننده‌ی سیستم عصبی اختلال ایجاد می‌کنند به طوری که فعالیت آن‌ها را افزایش داده و به این ترتیب مانع از فعالیت درست سیستم عصبی مرکزی می‌شوند که وظیفه‌ی آرامش عضلات را بر عهده دارد. برای این کار باید روزانه یک تا دو فنجان دمنوش بادرنجبویه میل کنید. برای تهیه‌ی آن برای هر لیتر آب ۴ قاشق غذاخوری از این گیاه کافی است.
* بادرنجبویه با ایجاد آرامش عضلانی و رفع گرفتگی آن‌ها به داشتن خواب راحت نیز کمک می‌کند. در سال ۱۹۹۲، نتایج یک پژوهش نشان داد که بادرنجبویه به همراه گیاه سنبل‌الطیب (والریان) به اندازه‌ی داروهای خواب‌آور موثرند.
برای رفع بی خوابی‌های ناشی از استرس و فشارهای عصبی نیز می‌توانید روزانه ۱ تا ۲ فنجان دمنوش بادرنجبویه میل کنید. برای هر لیتر آب ۴ قاشق غذاخوری از این گیاه کافی است. افراد بزرگسال همچنین می‌توانند پشت گردن خود را با روغن گیاهی بادرنجبویه ماساژ دهند. برای این کار یک تا دو قطره از روغن را با کمی روغن جوجوبا مخلوط کرده و پشت گردن خود را ماساژ دهید.
* منشأ تبخال ویروس است و استرس نیز یکی از عوامل بروز آن. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که بادرنجبویه برای مقابله با این مشکل موثر است. این گیاه حاوی ترکیباتی مانند اسید رزمارینیک و همچنین سیترال است که هر دو خواص ضدویروسی دارند. برای این کار باید دست به کار شوید و یک روغن مخصوص درست کنید.
یک قاشق غذاخوری روغن جوجوبا را با یک قاشق غذاخوری موم عسل مخلوط کنید و کاملا هم بزنید تا یکدست شود. یک قاشق چای‌خوری تنتور بادرنجبویه و سپس ۵ قطره روغن گیاهی بادرنجبویه، ۱۰ قطره روغن گیاهی درخت چای و ۱۰ قطره روغن گیاهی اسطوخودوس به آن اضافه کنید. همه‌ی مواد را ترکیب کنید و با دیدن اولین علائم بروز تبخال روی محل بگذارید. هر نیم ساعت یک بار به مدت ۳ ساعت و بعد از آن یک مرتبه هر دو ساعت از این روغن را روی تبخال بزنید.

* روغن بادرنجبویه، کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آن‌ها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز شده است. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می‌کنند.

از آن‌جا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه است، توصیه شده است که از مصرف خشک شده‌ گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود.
* عرق بادرنجبویه ضد قولنج می‌باشد.
* عرق بادرنجبویه آسم و سرفه را درمان می‌کند.
* عرق بادرنجبویه صدای گوش را از بین می‌برد.
* عرق بادرنجبویه لرزش دست را درمان می‌کند.
* بی‌نظمی‌های قاعدگیرا می‌توتن با عرق بادرنجبویه درمان کرد.
* عرق بادرنجبویه ضد درد مفاصل می‌باشد.
* عرق بادرنجبویه بوی بد دهان را از بین می‌برد.
* عرق بادرنجبویه شفا‌بخش هیستری می‌باشد.
* عرق بادرنجبویه درمان حساسیت‌های فصلی است.

*** مضرات
– بهتر است اشخاص گرم مزاج این گیاه ذا نخورند و اگر هم مصرف کردند، برای رفع عوارض آن می‌توانند از گل بنفشه و سکنجبین استفاده کنند.

– تهوع و گیجی

– تحریکات پوستی

– در مواردی ناراحتی گوارشی

– خستگی عمومی، احساس سنگینی در سر، بی‌حسی و سپس خواب عمیق و کاهش فشار خون (در مصرف بیش از حد)

*** تداخلات دارویی
مصرف همزمان بادرنجبویه با داروهای زیر می‌تواند تاثیر این داروها را کم کند و با عملکرد آن‌ها تداخل نماید. لذا در صورت مصرف یک داروی خاص، قبل از خوردن بادرنجبویه، حتما با پزشک خود مشورت کنید:

– ضد‌صرع‌ها مانند کاربامازپین، فنی توئین، والپروات سدیم

– باربیتورات‌ها مانند فنوباربیتال

– بنزودیازپین‌ها مانند آلپرازولام و دیازپام

– خواب آور‌ها مانند زولپی دم، سوناتا، lunesta، Rozerem

– ضد‌افسردگی‌های سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین، آموکسیپین

– داروهای هایپرتیروئیدی و هایپوتیروئیدی مانند متی مازول، پروپیل تیویوراسیل، لوتیروکسین، لووکسیل، synthroid، unithroid

– دیفن هیدرآمین، doxylamine

*** موارد منع مصرف و احتیاط

– اختلالات هورمون‌های تیروئیدی

– افرد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه چشم)

– بارداری و شیردهی

– افرد حساس به آسپیرین

– کودکان

*** هشدارهای مهم

۱٫ از مصرف خودسرانه داروهای گیاهی خودداری کنید.

۲٫ داروهای گیاهی نیز بی‌خطر و بدون عارضه نیستند، لذا بدون نظر پزشک در هر شرایطی قابل استفاده نمی‌باشند.

۳٫ در صورت داشتن هر گونه بیماری خاص یا مصرف دارویی خاص، قبل از استفاده از گیاه دارویی با پزشک مشورت کنید.

۴٫ در صورت بروز هر نوع واکنش حساسیتی، باید مصرف این گیاه را قطع کنید.

۵٫ با مشاهده هر گونه عارضه جانبی به پزشک اطلاع دهید.

منابع

۱- دانشنامه آزاد

۲- سایت طب اسلامی

0
Regular Post
نوشته شده توسط تحریریه جامعه پزشکان ایران

کمبود این ویتامین‌ها موجب پرخوری می‌شود

 

بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, دارونامه , تغذیه,

 

آیا تا به حال شده که نتوانید در برابر وسوسه خوردن یک تکه کیک وسوسه‌انگیز، یک شکلات، یک اسنک و … مقاومت کنید؟در چنین مواردی،‌ قدرت اراده خودمون رو به انتقاد می‌گیریم اما شاید دلیل بعضی از هوس‌های غذایی شدید،‌ درکمبود بعضی از مواد مغذی،‌ ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها،‌ نهفته باشد.

برای مقابله با این مشکل باید از مواد غذایی و حتی در صورت تشخیص پزشک، از مکمل برای برطرف کردن این کمبودهای تغذیه، استفاده نمود و هوس‌های غذایی رو اصلاح کرد.

کلسیم و منیزیم

کمبود این دو ماده معدنی که معمولاً همزمان با هم اتفاق می‌افتد، باعث هوس خوردن مواد غذایی شیرینی و شور می‌شود. مخصوصاً، کمبود منیزیم، اشتیاق به خوردن شکلات رو افزایش می‌دهد. هم استرس و هم زیاده‌روی در خوردن شیرینی‌جات، ذخایر کلسیم و منیزیم رو در بدن، کاهش می‌دهند و این هوس‌های غذایی رو تشدید می‌کنند.

کلسیم رو می‌توان از مواد غذایی مثل ماست، کفیر، پنیر، استخوان‌های ماهی ساردین و سبزیجات برگ سبز تیره تأمین کرد. برای جبران کمبود منیزیم هم باید از مغزها، دانه‌ها، پوست سیب‌زمینی، لبنیات و بروکلی استفاده کرد.

ویتامین‌های گروه B

این گروه از ویتامین‌ها از نظر توان بدن برای مقابله با استرس اهمیت زیادی دارند.
ویتامین‌های خانواده B مثل ویتامین B1 و B5 عملکرد طبیعی غدد فوق کلیه رو حفظ می کنند و B6 و B9 در شکل‌گیری برخی از انتقال دهنده‌های عصبی که خلق و خوی ما رو تحت کنترل خود دارند و باعث ایجاد حس بهتر در ما می‌شوند، نقش دارند.
در استرس‌های شدید، بدن از این ویتامین‌ها با سرعت زیادی استفاده می‌کند.

در نتیجه،‌ ممکن است که دچار کمبود این ویتامین‌ها شده و در معرض عوارض جانبی استرس مثل پرخوری، قرار بگیریم. سایر عواملی که به کمبود ویتامین‌های B منجر می‌شوند، عبارتند از: کافئین، الکل، قندهای تصفیه شده و داروهای ضد بارداری و داروهای NSAIDs.

ویتامین‌های گروه B در انواع مختلف گوشت، غذاهای دریایی، لبنیات، سبزیجات برگ سبز تیره، موز، سیب‌زمینی، آووکادو، زرده تخم‌مرغ، مرغ، ماهی سالمون و ماست، وجود دارند. بنابراین، ما از اکثر مواد غذایی قادر به دریافت این ویتامین‌ها هستیم.

عنصر روی (zn)

کمبود این ماده معدنی در بین بسیاری از بزرگسالان و نیز افرادی که تحت استرس هستند، شیوع بسیاری دارد (تقریباً اکثر افراد به کمبود روی مبتلا هستند). کمبود روی چندان باعث هوس غذایی خاص نمی‌شود اما حس چشایی رو مختل می‌کند و در نتیجه غذاها تا حدودی بی مزه به نظر می‌رسند و فرد تصور می‌کند که باید نمک یا شکر بیشتری به غذا اضافه کند و یا به سراغ خوراکی‌هایی که طعم شیرینی و شوری اون‌ها خیلی زیاد است، برود.

روی رو می‌توان در صدف خوراکی، خرچنگ دریایی، جگر، گوشت مرغ تیره و نیز تا حدودی در تخم‌مرغ، نخود سبز و مغزها، یافت. همون‌طور که می‌بینید، منابع خیلی وسیعی ندارد و به همین دلیل هم بسیاری از افراد به کمبود روی مبتلا هستند (اما خیلی‌ها از این کمبود در خودشون بی‌اطلاعند).

آهن

تعجبی ندارد که در دوران قاعدگی دچار اشتیاق شدید برایخوردن استیک یا برگر شوید. کمبود آهن، به خصوص در بین خانم‌ها در قبل از یائسگی، امری شایع است. همچنین، افراد گیاه‌خوار هم بسیار در معرض کمبود آهن قرار دارند. کمبود این ماده معدنی، اشتیاق خوردن گوشت رو در فرد، افزایش می‌دهد.

با خوردن گوشت، ماکیان و ماهی، مقدار قابل توجهی از آهن مورد نیاز بدن تأمین می‌شود. منابع گیاهی آهن، جذب خوبی در بدن ندارند اما اگر می‌خواهید از طریق منابع گیاهی نیز آهن رو وارد بدن خود کنید، می‌توانید از میوه های خشک، تخم‌کدو،‌حبوبات و پاستای غنی شده و غلات غنی شده از آهن استفاده کنید.
برای جذب بهتر آهن، بهتر است که منابع غذایی آهن رو همراه با منابع غذایی ویتامین C مصرف کنید. مثلاً استیک و اسنفاج رو با هم بخورید یا بر روی کباب،‌ آب نارنج بریزید.

امگا ۳

اگر نصف شب هوس خوردن پیتزا به سرتون زد، باید به کمبود امگا ۳ در خودتون شک کنید. کمبود این اسید چرب، هوس خوردن پنیر رو افزایش می‌دهد.

امگا ۳ بیشتر در ماهی‌های چرب مثل ماهی سالمون، ساردین و کنسرو ماهی تن (به شرطی که به درستی تهیه شده باشد)، یافت می‌شود. حتی تخم مرغ تهیه شده از مرغ‌هایی که در مرغ‌داری‌های مناسب که در معرض نور آفتاب بوده اند هم حاوی مقادیر مناسبی از امگا ۳ می‌باشد (۶۰۰ میلی‌گرم امگا در هر تخم‌مرغ که می‌تواند یک سوم نیاز روزانه به امگا ۳ رو تأمین کند).

منبع سایت عصر ایران

0
1 … 154 155 156 157 158 … 164