بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان

 

گریوز یا بیماری بازدو ( Graves-Basedow disease) نوعی پرکاری اتوایمیون تیروئید است که معمولاً هم‌راه بااگزوفتالمی (بیرون زدن چشم از حدقه) است. گریوز به صورت هیپرپلازی سلول‌های تیروئیدی تظاهر پیدا می‌کند و در اثر تقلیدی انتی بادی IgG بر روی گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSH) و فرایند آپپتوزیس در تیروسیت‌ها ایجاد می‌شود.. هیپرتیروئیدی در بیماری گریوز ناشی از اثر مهاری بر روی TSH است که آنتی‌بادی TPO را فعال می‌کند .
هورمون‌هایی که از غده تیروئید ترشح می‌شوند، مسئول کنترل متابولیسم بدن هستند و متابولیسم بدن به طور مستقیم با هورمونی که در جریان خون است مرتبط می‌باشد.

حال اگر به هر دلیل، غده تیروئید بیش از حد معمول کار کند، متابولیسم بدن بیشتر شده، ضربان قلب بالا می‌رود، ترشح عرق بیشتر می‌شود و کاهش وزن رخ می‌دهد.

مشکلات چشمی پرکاری تیروئید که به بیشتر شکل ورم عضلات چشم و بافت‌های آن نمود پیدا می‌کند، سبب بیرون زدن چشم‌ها از حدقه می‌ شود که همین نکته سبب تشخیص سندروم گریوز می‌شود.

اگر مشکلات چشمی مربوط به این بیماری تشدید شود، دچار چشم درد می‌شوید و احساس خشکی چشم می‌کنید.

ماهیچه‌های چشم ضعیف شده و به دلیل ورم، کنترل خود ر ا برای حرکت از دست داده و شخص، مبتلا به دوبینی خواهد شد.

در بعضی موارد نادر هم ورم ماهیچه‌های چشم، سبب ایجاد فشار بر روی عصب بینایی شده و احتمال کورشدن افزایش می‌یابد.

_ شیوع
این بیماری در حدود ۲٪ زنان و ۲/۰٪ مردان را گرفتار می‌کند نسبت شیوع بیماری در افراد مذکر به مونث، یک به ده می‌باشد. سن آغاز بیماری اغلب ۲۰ تا ۵۰ سالگی است و ابتلا به این بیماری قبل از بلوغ نادر است.

_ علایم سندروم گریوز

تظاهرات بالینی گریوز به صورت بزرگ شدن منتشر و یکنواخت غده تیروئید است که حجم آن را به ۲ تا ۳ برابر طبیعی می‌رساند همچنین سفت شدن آن و حتی گاهی شنیده شدن بروئی بر روی غده که به دلیل افزایش میزان عروق غده و جریان خون بسیار فعال آن است از تظاهرات بیماری گریوز می‌باشد.

_ بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

اختلال خواب

لرزش دست

ریزش مو

افزایش تعریق

ضربان قلب سریع و نامنظم

کاهش وزن

افزایش اشتها

اسهال

خستگی یا ضعف عضلانی

اضطراب

عصبانیت و کج خلقی

مشکلات بارداری

تعداد کمی از بیماران هم علایم ضخیم شدن و قرمز شدن پوست ساق پا را دارند

_ چه کسانی به این بیماری مبتلا می‌شوند؟

هم زنان و هم مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند، ولی زنان چند برابر مردان در معرض خطر این بیماری قرار دارند.

در همه سنی رخ می‌دهد، ولی بیشتر در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی شروع می‌شود.

افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، زمینه ژنتیکی در خانواده‌شان دیده می‌شود و اقوام نزدیک آن‌ها سابقه ابتلا به بیماری‌های تیروئید یا بیماری‌های خودایمنی را دارند.

معمولا این بیماری با بیماری‌هایی مانند ویتیلگو (برص)، آدیسون، دیابت نوع یک و لوپوس همراه است.

شدت این بیماری در افراد سیگاری بیشتر است.

_ چه عواملی نقش مهمی را در بروز این بیماری ایفا می‌کند؟

– ژن‌ها : افراد مبتلا استعداد ژنتیکی برای ابتلا دارند.

– جنسیت :هورمون‌های جنسی نقش دارند.

– استرس: استرس‌های روحی شدید منجر به آغاز این بیماری می‌شود.

– بارداری: بارداری بر غده تیروئید اثر دارد و ۳۰ درصد زنان، دوازده ماه قبل از این بیماری، باردار بودند.

– عفونت: ممکن است عفونت آغازگر این بیماری باشد، ولی هنوز بیماری خاصی در این رابطه شناخته نشده است.

_ چگونه متوجه این بیماری شویم؟

اگر علایمی بیماری گریوز را داشته باشید، پزشک به شما یک سری آزمایش می‌دهد تا به تشخیص قطعی برسد. این آزمایش‌ها عبارتند از :

– آزمایش هورمون تیروئید در خون

– عکس رادیوگرافی

– تست آنتی بادی

_ چگونه این بیماری در دوران بارداری کنترل می‌شود؟

بارداری با ایجاد تغییر در هورمون‌های بدن همراه است. تغییر هورمون‌ها بر تیروئید اثر می‌کند و مشکلات تیروئیدی نیز بر رشد جنین اثر می‌گذارند.

در بسیاری از زنان مبتلا به گریوز، علائم بیماری در سه ماهه اول بارداری بدترمی‌شود و در ادامه بارداری، فرد روند بهبود را طی می‌کند.

گاهی علائم بیماری بعد از زایمان هم دوباره بدتر می‌شود. به همین دلیل درمان برای افراد مختلف متفاوت است.

پزشک مربوطه با روش های درمانی مناسب باید این بیماری را در دوران بارداری و پس از آن کنترل کند.

پزشک، میزان هورمون‌های تیروئید فرد را به‌طور منظم چک می‌کند. اگر در سه ماهه اول بارداری، دارویی نیاز بود، آن را تجویز می‌کند. جراحی تیروئید برای افراد باردار به ندرت انجام می‌پذیرد.

_ آیا در هنگام مصرف داروهای بیماری گریوز، می‌توانم به فرزندم شیر دهم ؟

بسیاری از افراد مبتلا به گریوز که دارو مصرف می‌کنند، می‌توانند به فرزند خود شیر دهند. تنها تعداد کمی از افرادی که از داروهای خاص استفاده می‌کنند، نباید به کودک خود شیر بدهند.

در هر صورت برای مصرف دارو در زمان شیردهی، حتما با پزشک مربوطه مشورت کنید تا ضرری برای کودک‌تان نداشته باشد.

_ درمان
درمان طبی (مانند متی‌مازول و پروپیل تیواوراسیل ) ، درمان با ید رادیواکتیو و جراحی گزینه‌های درمان هستند. میزان پاسخ به درمان در درمان طبی حدود ۵۰% و در درمان با ید رادیواکتیو حدود ۸۰% بود که اختلاف واضحی را نشان می‌داد. در کسانی که از ید رادیواکتیو استفاده کرده بودند، میزان هیپوتیروئیدی در یک پیگیری یک ساله حدود ۵۰% بود.

منبع: سایت تبیان