بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , دارونامه

 

وارفارین (به انگلیسی: Warfarin) یا کمادین (به انگلیسی: Coumadin)

رده درمانی: عوامل ضدانعقاد خون و رده داروی قلبی و عروقی

اشکال دارویی: قرص

_ موارد مصرف
گاهی به داروهای ضدانعقاد نظیر وارفارین، رقیق‌کننده خون گفته می‌شود، در حالی که در واقع این داروها خون را رقیق نمی‌کنند. اگر لخته‌ای وجود داشته باشد، وارفارین آن را حل نمی‌کند، بلکه از بزرگ شدن آن و در نتیجه بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌کند.
وارفارین جلوی لخته‌شدن خون را می‌گیرد، بنابراین از مشکلات ناشی از تشکیل لخته در رگ‌های خونی پیشگیری می‌کند و در مواردی که احتمال ترومبوز یا آمبولی عروقی بالا است مانند پس از جراحی قلب باز، سکته مغزی اخیر و … مصرف می‌شود.
وارفارین، یک داروی ضدانعقاد است که کار آن پیشگیری از لخته شدن خون است. گاهی به این دارو، (رقیق کننده خون) گفته می‌شود. البته این نام گمراه کننده است زیرا وارفارین خون را رقیق نمی‌کند، لخته‌هایی را که قبلاً تشکیل شده‌اند، را هم حل نمی‌کند. بلکه فرآیند لخته شدن خون را کند می‌کند؛ به عبارتی دیگر وارفارین کمک می‌کند که خون راحت‌تر در بدن گردش کند و لخته نشود. این دارو در موارد گوناگونی مانند مشکلات قلبی، ریوی و رگ‌های خونی مصرف می‌شود.

_ مکانیسم اثر
اختلال در متابولیسم ویتامین کا در کبد . وارفارین از طریق مهار فعالیت ویتامین k ، فاکتورهای انعقادی را که برای فعالیت خود نیاز به ویتامین K دارند مهار می‌کند به صورت غیرمستقیم. این اتفاق در فرآیندهای بعدی باعث کاهش سطح مواد لازم برای نگهداری رشته‌های فیبرین می‌گردد. این اتفاق‌ها باعث کاهش احتمال تشکیل لخته می‌شود.

_ دستورات مصرف وارفارین

– وارفارین معمولا روزی یک نوبت مصرف می‌شود. مهم است که هر روز در ساعت معینی خورده شود. هیچ‌گاه بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. از دستور پزشک‌تان به دقت پیروی کنید. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض آن که به یاد آوردید مصرف‌ش کنید. اگر تا روز بعد متوجه آن نشدید، نوبت فراموش شده را رها کرده، به برنامه دارویی معمول‌تان بازگردید.

– مقدار دارو را دو برابر نکنید که ممکن است موجب خونریزی شود. هر نوبت که دارو را مصرف می‌کنید، روی یک برگه علامتی بگذارید تا دچار اشتباه نشوید. پیش از هماهنگی با پزشک‌تان، وارفارین را قطع نکنید. مهم است که به‌طور منظم به پزشک‌تان مراجعه کنید تا بهبودتان را زیر نظر داشته باشد.

_ وارفارین را در چه زمان مصرف کنم؟

مهم‌ترین نکته درباره مصرف قرص وارفارین، خوردن دارو در وقت معین است به طوری که فراموش نشود. زمان ایده‌ال مصرف دارو “عصر ” است.

_ وارفارین را با معده خالی مصرف کنم یا همراه با غذا؟

با توجه به این که غذا ممکن است بر جذب دارو تاثیر بگذارد، دارو نیم ساعت قبل یا یک ساعت بعد از غذا مصرف شود.

_ وارفارین را تا چه زمانی مصرف کنم؟

بسته به نظر پزشک معالج شما و بر اساس نوع بیماری شما، ممکن است درمان موقت، یا برای تمام عمر باشد.

_ دوز مصرفی وارفارین

دوز مصرفی وارفارین در هر بیمار با بیمار دیگر ممکن است تفاوت داشته باشد و به همین دلیل دوز مصرفی هر بیمار بصورت جداگانه تنظیم می‌شود. عوامل زیادی روی مصرف وارفارین تأثیر دارند که از مهم‌ترین آن‌ها غذا و تداخل آن با سایر داروهاست.

دوزوارفارین توسط آزمایشی به نام INR تنظیم می‌شود.مقدار عددی INR با توجه به نوع بیماری ممکن است تغییر کند ولی به طور کلی INR بین ۲ تا ۳ در اکثر بیماران توصیه می‌شود. INR افرادی که وارفارین مصرف نمی‌کنند حدود یک است.

زمان لازم برای رسیدن وارفارین به دوز درمانی بین ۲ تا ۷ روز است که در این مدت ممکن است بیمار در بیمارستان بستری شود و لخته شدن خون توسط داروهای تزریقی کنترل شود تا زمانی که دوز وارفارین به دوز درمانی برسد.

_ به هنگام مسافرت چه اقداماتی لازم است؟

پزشک شما میزان دارو را تنظیم می‌کند، ولی سعی کنید رژیم غذایی ثابت داشته باشید و از مصرف الکل خودداری کنید.

اگر جراحی، درمان دندانپزشکی یا سایر اقدامات تهاجمی مثل آنژیوگرافی داشته باشم چه اتفاقی می‌افتد؟

بر اساس نوع کار درمانی شما، وارفارین با نظر پزشک معالج شما موقتا قطع می‌شود و ممکن است درمان جایگزین با داروهای ضدانعقادی دیگر شروع شود. از این رو قبل از هر اقدامی، پزشک خود را مطلع کنید چرا که ممکن است در معرض خطر خونریزی قرار بگیرید.

_ آیا رژیم غذایی با مصرف وارفارین تداخل دارد؟

وارفارین با ویتامین K رژیم غذایی شما تداخل دارد.

یک برنامه غذایی متعادل داشته باشید. ویتامین K که در گوشت، لبنیات و سبزیجات سبز تیره چون بروکلی، اسفناج، کاهو و کلم سبز و گیاه جوز هندی وجود دارد، اثر وارفارین را در بدن کم می‌کند. اگر برنامه غذایی خود را تغییر دهید و به مقدار زیاد از این غذاها مصرف کنید، ممکن است اثر وارفارین در بدن‌تان کاهش یابد.
زنجفیل: زنجفیل یا زنجبیل از تشکیل لخته در خون جلوگیری می‌نماید، لذا باید از مصرف آن خودداری شود.

سیر: ثابت شده است که سیر از تشکیل لخته در خون جلوگیری می‌کند و باعث افزایش رقت خون می‌گردد.

بیمارانی که وارفارین مصرف می‌نمایند، نباید بیشتر از ۱ حبه سیر در روز مصرف کنند، زیرا ممکن است باعث رقیق شدن بیش از حد خون و احتمال خونریزی گردد.

چای سبز: چای سبز باعث خنثی شدن اثر وارفارین می‌گردد، بنابراین افرادی که چای سبز و وارفارین مصرف می‌نمایند باید خون خود را مرتبا چک کنند تا اثر دارو کم نشده باشد.

خیار: پوست خیار حاوی ویتامین K می‌باشد. تا حد امکان خیار را بدون پوست مصرف نمایید.

گزنه: برگ‌های گیاه گزنه دارای ویتامین K می‌باشند و اثر وارفارین را کاهش می‌دهند، بنابراین از مصرف آن باید خودداری شود.

سویا: مصرف فرآورده‌های لوبیای سویا و شیر سویا باعث کاهش اثر ضدلخته‌ای وارفارین و افزایش احتمال بروز لخته می‌گردد. از مصرف فرآورده‌های حاوی سویا خودداری نمایید.

زردچوبه و پیاز: زردچوبه و پیاز هم دارای اثرات ضدلخته‌ای می‌باشند و مصرف زیاد آن‌ها باعث افزایش احتمال خونریزی می‌گردد. مصرف ۱ عدد پیاز کوچک در روز منعی ندارد.

در مورد میوه‌ها هم دو مورد استثناء وجود دارد:

انبه و گریپ فروت.

گریپ فروت: در صورت مصرف مداوم آب گریپ فروت، اثر وارفارین زیاد شده و احتمال خونریزی را افزایش می‌دهد. در صورت مصرف وارفارین از مصرف گریپ فروت و آب گریپ فروت خودداری نمایید.

گریپ فروت در مختل شدن اثر داروهای دیگری هم نقش دارد و افرادی که از داروهای آنتی‌هیستامین، داروهای کاهش‌دهنده‌ی کلسترول و آرام‌بخش استفاده می‌نمایند، نیز باید از مصرف آن خودداری کنند.

انبه: مصرف فرآورده‌های انبه و آب و عصاره‌ی انبه باعث افزایش اثر ضدلخته‌ای وارفارین و احتمال خون‌ریزی می‌گردد، بنابراین از مصرف آن خودداری نمایید.

روغن

روغن‌های نباتی آفتابگردان، کانولا، سویا و پنبه دانه از منابع غنی ویتامین K می‌باشند. ضمن پیروی از یک رژیم غذایی کم‌چرب، از افزودن روغن‌های مخصوص سالاد یا پخت و پز به غذا خودداری نمایید.

جـگــــر

جگر حیوانات و طیور منبع غنی از ویتامین K می‌باشد. میزان ویتامین K 100 گرم جگر معادل یک فنجان سبزیجات برگ سبز می‌باشد. در صورت مصرف ۱۰۰ گرم جگر در روز باید از مصرف سایر منابع ویتامین K مانند انواع سبزیجات خودداری شود.

فرآورده‌های پروبیوتیک

مصرف فرآورده‌های پروبیوتیکی مانند ماست پروبیوتیک یا همان پروماس که اخیراً به بازارهای کشور وارد شده است، باعث افزایش تولید ویتامین K در بدن می‌گردد، بنابراین مصرف این‌گونه فرآورده‌ها باعث افزایش نیاز به مصرف وارفارین می‌گردد.

_ وارفارین با چه داروهایی تداخل دارد؟

برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها، داروهای ضدالتهابی، داروهای ضدصرع، ضد افسردگی، ضدپلاکت، ضددیابت، ضدچربی، ضدنقرس، داروهای گوارشی، داروهای ضدقارچ و نیز داروهای گیاهی نظیر جوز هندی ممکن است با مصرف ورافراین تداخل کنند. پس حتما پزشک خود را از داروهای دیگری که مصرف می‌کنید مطلع سازید تا با هم تداخل نکنند.
مصرف داروهای دیگر، به ویژه آنتی‌بیوتیک (کلرامفنیکل، اریترومایسین، ریفامپین)، داروهای ضدسرطان، داروهای ضدتشنج (کاربامازپین، فنی‌توئین)، داروهای ضدپلاکت (دیپریدامول) ، داروهای ضدتیروئید (پروپیل تیواوراسیل ‌،متی‌مازول) ، سایمتیدین ، داروهای قلبی ‌(آمیودارون ‌، کینیدین)، داروهای نقرس ‌(آلوپورینول)، هورمون‌ها (استروژن، قرص‌های ضدبارداری، استروئیدها، آندروژن‌ها)، داروهای پایین آورنده کلسترول ‌(کلستیرامین، کلوفیبرات، جم فیبروزیل)، مترونیدازول، داروهای ضددیابت خوراکی، مسکن‌ها (مثل ایندومتاسین، مفنامیک‌اسید)، داروهای خواب

_ عوارض جانبی مصرف داروی وارفارین
کبودی یا درد انگشتان پا؛ ادرار کدر یا تیره؛ ادرار کردن مشکل یا دردناک؛ زخم یا لکه‌های سفید در دهان؛ گلودرد، تب، و لرز؛ تورم پا و ساق پا؛ خستگی؛ افزایش وزن غیرعادی؛ یا زردی چشم‌ها یا پوست. خونریزی خارجی مثل خونریزی از لثه‌ها هنگام مسواک‌زدن؛ کبودی وسیع بدون ضربه؛ خون دماغ؛ خونریزی شدید و غیرعادی از بریدگی‌ها؛ خونریزی شدید و غیرعادی هنگام عادت ماهانه. علایم خونریزی داخلی شایع‌ترین عارضه مصرف وارفارین، خون‌ریزی از نقاط مختلف بدن است. حتی هنگامی که INR بیمار در محدوده هدف قرار دارد، ممکن است کمی خون‌ریزی مشاهده شود. این خون‌ریزی‌های جزئی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
۱٫خون‌ریزی جزئی لثه در هنگام مسواک زدن ۲٫خون دماغ شدن گاه به گاه ۳٫کبود شدگی در اثر ضربه آرام ۴٫خون‌ریزی بیش از معمول ناشی از بریده شدن توسط چاقو و یا اشیای تیز ۵٫افزایش حجم و مدت خون‌ریزی ماهانه در خانم‌ها
لذ فردی که وارفارین مصرف می‌کند باید فعالیت‌های روزانه خود را با احتیاط بیشتری انجام دهد. به عنوان مثال:
۱٫ از مسواک نرم استفاده کند.
۲٫ از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کند.
۳٫ در هنگام کار کردن با وسایل تیز و برنده دقت بیشتری داشته باشد.
در صورت بروز خون‌ریزی و یا سرگیجه و ضعف و یا مشاهده کبودی بدون دلیل و بدون هیچ ضربه‌ای و یا قطع نشدن خون‌ریزی و یا بروز هرگونه عارضه جدید بایستی به پزشک اطلاع داده شود.
بعضی عوارض نادر مصرف وارفارین می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
•ریزش مو •اسهال •یرقان (زردی)‌ •تهوع •استفراغ •جوش •سندرم انگشت ارغوانی •نکروز پوست
سندرم انگشت ارغوانی عارضه بسیار نادر مصرف وارفارین می‌باشد که ممکن است ۸-۳ هفته بعد از شروع مصرف وارفارین بروز کند. در این عارضه انگشتان پا دردناک و دچار تغییر رنگ می‌شوند. در صورت بروز عارضه سندرم انگشت ارغوانی مصرف وارفارین باید قطع شود.
نکروز پوست عارضه بسیار نادر در مصرف وارفارین می‌باشد که ممکن است ۳-۲ روز پس از شروع مصرف وارفارین بروز کند. در این عارضه سینه‌ها، آلت تناسلی مرد، ران و باسن دچار تغییر رنگ و دردناک می‌شوند که ناشی از انعقاد زیاد در این افراد می باشد و در صورت بروز نکروز پوست، باید مصرف وارفارین قطع شود.

_ وارفارین و قاعدگی

وارفارین در زنانی که در سن قاعدگی هستند ممکن است باعث افزایش مقدار و زمان خونریزی شود.در صورتی که مقدار خونریزی یا زمان آن از حد معمول بیشتر شد حتماً با کلینیک وارفارین خود تماس بگیرید.برای دردهای لگن و قاعدگی سعی کنید از قرصهای استامینوفن Tylenol استفاده کنید.مصرف بروفن Advil و داروهای مشابه ممکن است باعث افزایش خونریزی و خطرات ناشی از آن بشود.

_ وارفارین و عمل جراحی و دندانپزشکی

در صورتی که هر گونه عمل جراحی و دندان‌پزشکی دارید حتماً پزشک جراح یا دندان‌پزشک و همچنین کلینیک وارفارین خود را مطلع کنید. گاهی خونریزی‌های ناشی از عمل جراحی ممکن است بسیار خطرناک باشند.

_ وارفارین و تزریق

تا حد امکان بهتر است از انجام هر گونه تزریق بخصوص تزریقات عضلانی در بیماران که وارفارین استفاده می‌کنند اجتناب گردد. تزریق واکسن و سایر تزریقات در صورتی که امکان داشته باشد زیر جلدی انجام شود و محل به مدت طولانی‌تری فشار داده شود تا احتمال خونریزی و خون‌مردگی کمتر بشود.

_ وارفارین و حاملگی

به‌طور کلی وارفارین و حاملگی ترکیب مناسبی نیستند. در صورتی که به هر دلیلی وارفارین مصرف می‌کنید حتما از یک روش ضد بارداری مطمئن استفاده کنید. قرصهای ضد بارداری و سایر روشهای ضد بارداری هورمونی مانند پچ‌ها خطر تشکیل لخته را زیاد می‌کنند و مصرف آن‌ها با وارفارین توصیه نمی‌شود.

_ وارفارین و ورزش

کسانی که وارفارین مصرف می‌کنند می‌تواند ورزش‌های سبک مانند دو،‌ پیاده روی و سایر ورزشهایی که فشار زیادی به بدن وارد نمی‌کنند را انجام دهند.ورزشهایی که امکان خونریزی و یا برخورد در آن‌ها زیاد است مانند بوکس،‌ فوتبال و مانند آن‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.توجه داشته باشید در زمانی که وارفارین استفاده می‌کنید شما در معرض خونریزی از تمامی قسمتهای بدن چه داخلی و چه خارجی هستید.پس حتماً دقت کنید که حتماً خود را از کارهایی که شما را در معرض خونریزی‌های داخلی و خارجی قرار می‌دهند اجتناب کنید.

_ توصیه‌های درمانی
وارفارین را همیشه در ساعت مشخص و به همان شیوه‌ای که پزشک برای شما تعیین کرده، مصرف نمایید.
• در زمان‌های تعیین شده به پزشک مراجعه نمایید و آزمایش خون را انجام دهید.
• یک جدول زمان‌بندی مصرف وارفارین و انجام آزمایش‌های خون برای خود تهیه نمایید. این کار به شما کمک می‌کند که مصرف هیچ دوزی از وارفارین و یا انجام هیچ یک از آزمایش‌های خون را از دست ندهید.
• پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع نمایید. همچنین پیش از شروع، تغییر و یا قطع هر گونه دارو، مکمل و یا محصولات گیاهی با پزشک خود مشورت نمایید. •عادات غذایی و فعالیتی خود را حفظ نمایید. تغییرات ناگهانی می‌تواند بر INR اثر بگذارد.
• در صورت بیمار شدن و یا بروز هر گونه عارضه جدید و یا خونریزی‌های شدید، به کلینیک وارفارین اطلاع دهید.
• وارفارین را دور از دسترس اطفال قرار دهید.
• همیشه به میزان کافی وارفارین در منزل داشته باشید و پیش از تمام شدن آن، دوباره نسخه را از داروخانه تهیه نمایید.
• اگر باردار شده‌اید و یا تصمیم به باردار شدن دارید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. خودسرانه داروی خود را قطع نکنید.
• در صورت انجام اعمال جراحی و یا دندانپزشکی، دندانپزشک و یا جراح خود را از مصرف وارفارین مطلع نمایید.
• کارت هویت پزشکی، مبنی بر مصرف داروی ضد انعقاد، به همراه داشته باشید. •در صورت مراجعه به هر پزشک دیگری، حتما پزشک را از مصرف وارفارین مطلع نمایید. •خودسرانه و بدون مشورت با پزشک خود، وارفارین مصرفی خود را قطع و یا تغییر ندهید. •بدون مشورت با پزشک خود، مصرف همزمان سایر داروها با وارفارین را قطع و یا شروع نکنید. اگر همزمان با وارفارین، داروی دیگری مصرف می‌کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. در مقدار مصرفی آن دارو تغییری ندهید.
• بدون مشورت با پزشک، تغییرات زیادی در رژیم غذایی و فعالیت‌های روزانه خود، ندهید.

• از انجام ورزش‌های سنگین و پر برخورد که منجر به خونریزی و یا خون‌مردگی می‌شوند، پرهیز نمایید.

منبع: سایت دارویاب