چرا بلافاصله بعد از یک اتفاق ناگوار نباید خوابید
نتایج بررسیهای پژوهشگران نشان داده است که خوابیدن افراد بلافاصله پس از وقوع یک حادثه دلخراش، موجب تقویت و حفظ بیشتر آن حادثه در مغز میشود. آنان توصیه کردهاند که هرگز بلافاصله پس از یک حادثه دلخراش نخوابید.
محققان دانشگاه ماساچوست آمهرست برای اولین بار پیشنهاد دادند که پاسخ احساسی افراد پس از یک حادثه دلخراش، در صورتی که فرد بیدار بماند تا حد قابل توجهی کاهش مییابد. در عوض زمانی که پس از وقوع رویداد ناگوار، افراد بخوابند، خاطرات این حادثه در مغز تقویت و تثبیت میشود.
در حقیقت، این دانشمندان نشان دادند که خواب، خاطرات غمانگیز و دلخراش را تثبیت و احساسات منفی را تقویت میکند. بنابراین بهتر است پس از چنین وقایعی فرد بیدار بماند.
به گفته نورولوژیستها، این حالت میتواند یک ریشه اجدادی داشته باشد، بهطوری که انسانها با حفظ احساسات منفی و خاطرات مربوط به موقعیتهای ناخوشایند و یا خطرناک، از وقوع موقیعتهای مشابه در آینده برای خود و برای فرزندانشان جلوگیری میکردند.
این محققان در این خصوص توضیح دادند: اگر چیز ناخوشایندی مثل یک تصادف را ببینی و بعد از تو خواسته شود که عکسی از صحنه همان تصادف را ببینی، پاسخ احساسی در صورتی که بلافاصله پس از تصادف نخوابیده باشی تا حد قابلتوجهی نسبت به زمانی که خوابیده باشی کاهش مییابد.
این محققان به منظور دستیابی به این نتایج، آزمایشی را بر روی ۶۸ زن و ۳۸ مرد سالم بین ۱۸ تا ۳۰ سال انجام دادند.
در مرحله اول این آزمایش، به داوطلبان روی نمایشگر رایانه یک سری تصاویر غمانگیز یا شاد نشان داده شد. هر یک از شرکت کنندگان باید واکنش خود را با مقیاس ۱ تا ۹ نشان میدادند و تصاویر را با ویژگیهایی چون خنثی، منفی و مثبت مشخص میکردند.
۱۲ ساعت بعد، داوطلبان ترکیبی از تصاویر قبلی و یک سری جدید را دیدند.
در این مرحله باید تصاویر قدیمی را از تصاویر جدید تشخیص و سپس آنها را مورد ارزیابی قرار میدادند.
۸۵ درصد از بزرگسالان حداقل یک کابوس در سال دارند، اما اگر این کابوسها مرتب تکرار شوند، نشان دهنده این است که فرد در طی روز با مشکلات روحی و احساسات منفی بسیاری درگیر است.
گروهی از شرکت کنندگان قبل از ورود به مرحله دوم خوابیدند و گروهی دیگر بیدار ماندند. به این ترتیب، دانشمندان دریافتند که خواب، اثرات قابلتوجهی در خاطرات شرکت کنندگان و احساسات ناشی از این خاطرات برجای گذاشت.
افراد فکر میکنند خوابیدن میتواند تاثیرات منفی مربوط به یک حادثه دلخراش را کاهش دهد، ولی محققان دقیقاً عکس این حالت را نشان داند.
کمک کابوس به مغز در پردازش احساسات منفی، دو محقق دریافتند که دیدن کابوس می تواند به مغز در پردازش احساسات منفی کمک کند.
سالها است که نورولوژیستها و روانشناسان به دنبال علت خوابهای ترسناک و کابوسها بودهاند. اکنون این دو محقق از دانشگاه یشیوا در آمریکا دریافتند که کابوس دیدن بخشی از سیستمی است که مغز با آن احساسات را پردازش میکند.
تنظیم احساسات میتواند عملکرد اولیه خواب REM باشد. خواب REM مرحلهای است که در آن، بخش اعظم رویاها را کابوسها تشکیل میدهند. به گفته این دانشمندان رویاهای بد، هیچ چیز عجیبی نیستند.
بیشتر رویاها مربوط به شادیها نیستند و میتوان گفت که کابوس همان رویای پیش فرض است.
مغز با این روش به پردازش احساسات منفی میپردازد.
رویاها و در کل خواب REM میتواند در پردازش خاطرات ترسناک به روشی که مغز در آنها غرق نشود مفید باشند. این عملکردی است که در هر فرد و بر اساس قدرتی که در واکنش نشان دادن به تحریکات محیطی دارد متفاوت است.
مطالعات نشان میدهد که در طی خواب عمیق، فعالیت برخی از مناطق مغز از جمله دستگاه لیمبیک که احساسات و حافظه را تنظیم میکند، بهطور چشمگیری افزایش مییابد. این در حالی است که کابوسها در فردی که میخوابد و در خواب دچار ترس میشود، فرایند عادی پردازش احساسات را قطع میکند.
به اعتقاد بسیاری از افراد، کابوس پدیده ای موقتی است که با استرس ارتباط دارد. ۸۵ درصد از بزرگسالان حداقل یک کابوس در سال دارند، اما اگر این کابوسها مرتب تکرار شوند، نشاندهنده این است که فرد در طی روز با مشکلات روحی و احساسات منفی بسیاری درگیر است.
منبع: هفتهنامه سلامت