عمل جراحی بسته دیسک کمر چیست؟
بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
در عمل جراحی بسته دیسک کمر که توصیه می‌شود توسط متخصص ستون‌فقرات انجام شود، پزشک از تکنیک‌های مختلف که آسیب کم‌تری را به بدن در مقایسه با جراحی باز ایجاد می‌کنند، استفاده می‌نماید. بطور کلی، عمل جراحی بسته دیسک کمر ایمن‌تر از جراحی باز است و امکان ریکاوری در این روش سریع‌تر می‌باشد و بیمار با درد بعد از جراحی کمر به‌طور شدید مواجه نمی‌شود. جراح می‌تواند عمل جراحی بسته دیسک کمر با هدایت سونوگرافی را انجام دهد که می‌تواند نتایج مطلوبی داشته باشد. عمل بسته دیسک کمر معمولاً به صورت سرپایی بر روی بیمار انجام می‌شود یا فقط به یک مدت زمان کوتاه بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.
امروزه، عمل جراحی بسته دیسک کمر بیش از هر زمان دیگر برای بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش جراحی با ایجاد شکاف‌های کوچک به جای یک شکاف بزرگ بر روی بدن بیمار انجام می‌شود. به خاطر اینکه شکاف‌ها در این حالت کوچک هستند، بیمار دوره ریکاوری سریع‌تر و ناراحتی کم‌تری را در مقایسه با عمل‌های جراحی قدیمی دارد و بطور همزمان می‌تواند از تمام مزایای عمل‌های جراحی قدیمی بهره‌مند شود.
انواع عمل بسته دیسک کمر
تزریق فاست یا ریزوتومی
در عمل بسته دیسک کمر تزریق فاست شامل تزریق بلند مدت کورتیکو استروئید (برای مثال تریامسینولون یا متیل پردنیزولون) و یک ماده بی‌حسی (برای مثال، لیدوکائین یا بوپیواکایین) است. این داروها به محل مفصل فاست دردناک و در داخل کپسول مفصل یا در بافت اطراف کپسول تزریق می‌شود. هر یک از مهره‌های ستون‌فقرات دارای چهار مفصل فاست هستند، یک جفت از این مفاصل به بالای مهره‌ها متصل هستند (فاست های بالایی) و یک جفت از آنها به زیر مهره‌ها متصل می‌باشند (فاست‌های تحتانی).
تزریق کورتیکو استروئید می‌تواند کاهش التهاب و درد در ناحیه مورد نظر را به همراه داشته باشد. کاهش درد در این حالت می‌تواند از چند روز تا چند سال ماندگار باشد و به بیمار امکان بهبود شرایط ایجاد شده در ستون‌فقرات با کمک فیزیوتراپی و یک برنامه حرکتی را می‌دهد.
علاوه بر این، تزریق‌های فاست می‌تواند اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص مشکل را در اختیار پزشک قرار دهد. این تزریق می‌تواند پیام‌های درد را به شیوه مشابه مورد استفاده توسط یک دندان پزشک برای مسدود کردن سیگنال‌های عصبی قبل از کار بر روی دندان‌ها، مختل نماید. تزریق‌های انجام شده به مفاصل یا اعصاب گاهی اوقات «انسداد یا مسدود کردن» نامیده می‌شود. تزریق‌های موفقیت‌آمیز به مفاصل فاست می‌تواند نشان‌دهنده مفید بودن ریزوتومی فاست برای بیمار باشد. در واقع، در این روش از الکتریسیته جاری برای تخریب فیبرهای عصبی انتقال‌دهنده سیگنال‌های درد به مغز استفاده می‌شود.
شرایط بیمار در طول درمان
در عمل جراحی بسته دیسک کمر برای انجام تزریق، از بیمار خواسته می‌شود یک فرم رضایت‌نامه را امضا نماید. در این لیست می‌بایست فهرست داروهایی که بیمار هم اکنون از آنها استفاده می‌نماید و نیز هر گونه آلرژی به داروهای خاص ذکر گردد. در این شرایط با توجه به تعداد مفاصل تحت درمان، این روش درمانی می‌تواند به ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زمان نیاز داشته باشد. مراحل درمان در این روش به شرح زیر هستند:
مرحله ۱- آماده‌سازی بیمار:
در طول درمان بیمار می‌تواند بطور کامل بیدار باقی بماند. به هر حال در این حالت از داروی آرام‌بخش برای کاهش تشویش و نگرانی بیمار استفاده می‌شود. در ادامه بیمار به صورت بر روی تخت دراز کشیده و از داروی بی حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه تحت درمان قبل از انجام تزریق استفاده می‌شود. در صورتی که برای بیمار از روش تزریق داخل رگ (IV sedation) استفاده شود، فشارخون، ضربان قلب، و وضعیت تنفسی بیمار در طول درمان تحت مراقبت و کنترل قرار خواهد گرفت.
مرحله ۲- وارد کردن سوزن:
در این مرحله با کمک یک فلورسکوپ (یک نوع خاص از عکس رادیولوژی)، پزشک یک سوزن را به پوست و عضلات کمر در نقطه ای وارد می‌کند که اعصاب حسی در مفاصل فاست در آن قرار گرفته‌اند. فلوروسکوپی به جراح امکان می‌دهد وضعیت حرکتی سوزن را بطور همزمان در صفحه نمایش مشاهده کند و به این ترتیب مطمئن شود سوزن در مفصل تحت درمان به نحو صحیح وارد می‌شود. در این حالت می توان مواد خاصی در مفصل فاست تزریق کرد تا به این ترتیب تشخیص شرایط برای جراح ساده‌تر شود. در این شرایط بیمار ممکن است با مقداری ناراحتی مواجه شود که معمولاً احساس فشار در این حالت بیش‌تر از درد است.
مرحله ۳- تزریق دارو:
هنگامی که سوزن در موقعیت صحیح قرار گرفت، پزشک مواد بی‌حسی و داروی کورتیکو استروئید را به داخل کپسول مفصل فاست تزریق می‌کند. در ادامه سوزن از محل مفصل خارج می‌شود. معمولاً این تزریق در یک یا چند مفصل با توجه به محل ایجاد درد انجام می‌شود.
شرایط بیمار پس از درمان
اکثر بیماران در عمل جراحی بسته دیسک کمر می‌توانند بلافاصله پس از درمان راه بروند. در این زمان پس از تحت نظر قرار دادن بیمار برای یک دوره زمانی کوتاه، بیمار می‌تواند مطب پزشک را ترک کند. به هر حال باید با یک فرد دیگر برای رساندن بیمار به خانه هماهنگی لازم شده باشد. اکثر بیماران می‌توانند فعالیت‌های کامل خود را در روز پس از درمان شروع نمایند. درد در نواحی اطراف محل تزریق را می‌توان با استفاده از یخ و مواد بی‌حسی همچون تیلنول کاهش داد.
پزشک ممکن است از شما بخواهد ۷ تا ۱۰ روز پس از درمان برای مشاهده علائم و سطح کاهش درد مجدداً به مطب وی مراجعه نمایید. به این ترتیب از بیمار خواسته می‌شود سطح کاهش درد خود را در طول چند هفته آینده یادداشت نماید. در این دوره بیمار ممکن است با کمی افزایش درد با از بین رفتن تاثیر داروی بی‌حسی قبل از شروع تاثیرگذاری داروی کورتیکو استروئید مواجه شود. در صورتی که مفاصل فاست درمان شده منبع ایجاد درد باشند، بیمار احتمالاً فرآیند کاهش درد خود را با گذشت دو تا هفت روز پس از انجام تزریق مشاهده خواهد کرد.
در صورتی که با گذشت ۱۰ روز هیچ بهبودی در وضعیت بیمار ایجاد نشود، می‌توان از یک تزریق ثانویه برای وی استفاده کرد. اگر پس از سه بار تزریق درد بیمار به مقدار کافی کاهش پیدا نکند، آنگاه احتمالاً انجام تزریق‌های بیش‌تر بر روی بیمار مفید نخواهد بود. به این ترتیب لازم است از آزمایش‌های تشخیصی اضافی برای تعیین دقیق علت ایجاد درد استفاده شود.
پس از اینکه تاثیر داروی بی‌حسی موضعی از بین رفت، بیمار می‌تواند از داروهای مسکن عادی برای کاهش درد و ناراحتی‌های احتمالی استفاده کند. به هر حال، این داروها درد بیمار را پنهان کرده و باعث می‌شوند در روند تشخیص سودمندی این روش درمانی، اختلال ایجاد شود.
نتایج این روش درمانی
حدود ۵۰ درصد بیماران پس از انجام تزریق از دردشان مقداری کاسته می‌شود. در این حالت درد برای چند روز تا چند ماه کاهش یافته و بیمار می‌تواند فعالیت‌های فیزیوتراپی را آغاز نماید. اگر تزریق‌های قبلی در این رابطه سودمند باشند و با این وجود درد بیمار دوباره عود نماید، این روش درمانی را می‌توان تا ۳ بار در هر سال تکرار کرد. به هر حال اگر پس از انجام تزریق‌ها درد بیمار کاهش پیدا نکند، انجام تزریق های بعدی احتمالاً مفید نخواهد بود.
در صورتی که شما از درد کمر عود شونده رنج می‌برید و با انجام تزریق‌های فاست درد شما بصورت قابل‌توجهی کاهش یافت، می‌توانید یک فرد مناسب برای استفاده از روش درمانی ریزوتومی فاست باشید. ریزوتومی فاست یک روش درمانی است که در آن از امواج رادیو فرکانسی برای تخریب بعضی از فیبرهای عصبی عامل ایجاد درد استفاده می‌شود.
در طول این درمان، یک الکترود به پوست وارد شده و به اعصاب حساس در اطراف مفصل فاست نزدیک می‌شود. هنگامی که این الکترود در موقعیت دقیق و مناسب خود قرار گرفت، از جریان گرمایشی رادیو فرکانسی برای از بین بردن فیبرهای عصبی انتقال دهنده سیگنال‌های درد به مغز استفاده می‌گردد.
تزریق ترنسفورمینال دیسک کمر
تزریق ترنسفورمینال دیسک کمر یک روش جراحی بسته دیسک کمر برای درمان درد ایجاد شده در ناحیه پایین کمر به خاطر مشکل فتق دیسک است. در این حالت بیمار به صورت یا به پهلو بر روی تخت دراز می‌کشد. در ادامه یک شکاف کوچک بر روی پوست کمر و نزدیک تهیگاه ایجاد می‌شود. یک سوزن از طریق این شکاف به کمر و دیسک آسیب‌دیده وارد شده و از طریق آن یک سیم کوچک در محل دیسک قرار داده می‌شود. در ادامه می‌توان سوزن را با یک مجموعه لوله‌های کوچک جایگزین کرد و با استفاده از ابزارهای مخصوص، جراح می تواند اقدامات مورد نیاز را از طریق این لوله‌ها انجام دهد. این عمل جراحی با هدایت آندوسکوپ وارد شده از طریق لوله و عکس برداری رادیولوژی انجام می‌شود.
جراحی زیرپوستی به معنی انجام جراحی از طریق سوزن به جای ایجاد یک شکاف بزرگ در پوست است. استفاده از یک سوزن این امکان را برای جراح فراهم می‌کند که به دیسک کمر از طریق سوراخ بسیار کوچک ایجاد شده در پوست و با منافذ طبیعی موجود در ستون‌فقرات دسترسی داشته باشد. هنگامی که سوزن در محل قرار گرفت، یک لوله کوچک جایگزین آن می‌شود که امکان عبور آندوسکوپ از آن وجود دارد. به این ترتیب جراح می‌تواند عمل جراحی بسته دیسک را با استفاده از آندوسکوپ انجام داده و عملیات درمان را در صفحه نمایش روبروی خود مشاهده نماید.
مزایا
به خاطر اینکه در این حالت از یک سوزن برای دسترسی به دیسک از محل پوست استفاده می‌شود و نیازی به ایجاد شکاف بر روی پوست نیست، هنگام استفاده از این روش فقط یک سوراخ بسیار کوچک بر روی پوست ایجاد می‌شود. همچنین با توجه به اینکه سوزن از طریق منافذ طبیعی باز ستون فقرات به دیسک می‌رسد.، به این ترتیب آسیبی به بافت سالم در محل درمان وارد نخواهد شد. بر خلاف روش‌های قدیمی دارای سطح تهاجم کم، در این حالت نیازی به جدا کردن عضلات از استخوان برای دسترسی به ستون‌فقرات نیست، استخوان سالم برای این درمان برداشته نشده، و رباط‌های مهم ستون‌فقرات به این منظور بریده نمی‌شوند. انجام عمل جراحی بسته دیسک جهت درمان دیسک کمر با ایجاد یک سوراخ کوچک بر روی پوست و دست نخورده باقی ماندن بافت سالم به معنی این است که کلیه اقدامات مورد نیاز برای عمل جراحی را می‌توان در یک روز انجام داد و ریکاوری بیمار در این حالت سریع‌تر خواهد بود. همچنین جراحی بسته ستون‌فقرات در درمان دردهای کمر و تثبیت مهره‌های ستون‌فقرات راهکاری مناسب است.
مدت عمل
عمل جراحی بسته دیسک کمر معمولاً یک ساعت تا یک ساعت و نیم با توجه به حجم فعالیت مورد نظر زمان می‌برد. پس از جراحی بیمار برای مرخص شدن به مدت دو ساعت تحت نظر قرار می‌گیرد.
ریکاوری
بیمار می‌تواند بدون کمک از مطب خارج شده و در همان روز جراحی با مصرف داروهای مسکن به خانه باز گردد. برای دو تا سه روز اول پس از جراحی، به بیمار توصیه می‌شود به مقدار زیاد استراحت کرده و حرکت‌های کششی نرم انجام دهد. این فعالیت‌ها می‌بایست با مراقبت کافی در طول ۷ روز افزایش پیدا کند. این حرکات در ابتدا شامل راه رفتن‌های کوتاه و به تدریج بازگشت به فعالیت‌های عادی روزمره می‌باشد. در این دوره باید از انجام فعالیت‌های شدید، بلند کردن اجسام سنگین (بیش از ۱۰ تا ۱۵ پوند) و چرخش کمر برای ماه‌های اول پس از درمان اجتناب کرد.
اگر فعالیت شما به صورت نشسته است، می‌توانید پس از ۷ روز به محل کار خود باز گردید. در عمل جراحی بسته دیسک کمر در هفته چهارم پس از درمان، می‌توان فعالیت‌های فیزیوتراپی یا درمان دستی را آغاز کرد. با توجه به اینکه برنامه‌های توان‌بخشی حداقل سطح تهاجم را دارند، بیمار ساده‌تر و بی‌خطرتر از حالتی که از عمل جراحی قدیمی استفاده کرده باشد، سلامتی خود را به تدریج باز خواهد یافت. به هر حال توجه داشته باشید که دوره زمانی ریکاوری بر اساس فاکتورهای شخصی بیمار متفاوت خواهد بود.
لیزر نوکلئوتومی
لیزر نوکلئوتومی جراحی بسته دیسک کمر یک روش درمانی دارای حداقل سطح تهاجم است که در آن مواد داخلی یک دیسک بین مهره‌ای برآمده یا دچار فتق که باعث وارد شدن فشار به ریشه یک عصب یا کانال نخاعی شده، برداشته می‌شود.
برآمدگی یا فتق دیسک عمدتاً به خاطر سن ایجاد می‌شود، اما مجموعه‌ای از آسیب‌دیدگی‌ها نیز می‌تواند شرایط مشابه را برای بیمار به همراه داشته باشد. با بالا رفتن سن، دیسک غضروفی بین مهره‌ها که در حالت عادی اسفنجی و مرطوب است، به تدریج آب خود را از دست می‌دهد. این روند از دست دادن آب باعث ضعیف شدن لایه فیبری خارجی دیسک به نام آنالوس فیبروزوس می‌شود. آنالوس فیبروزوس یک ماده ژل مانند است که در مرکز دیسک قرار دارد. با تجزیه شدن دیواره خارجی دیسک، ماده داخل آن می‌تواند به سمت خارج حرکت کند و باعث ایجاد برآمدگی در دیواره دیسک یا حتی پارگی (فتق) در دیواره دیسک شود. به این ترتیب مایع داخل دیسک از محل خود خارج شده و آزاد می‌شود. درد، احساس سوزش، ضعف، و بی‌حسی در مواردی مشاهده می شود که دیسک متورم یا دچار فتق به کانال نخاعی یا یکی از ریشه‌های عصب در این ناحیه فشار وارد کرده و آن را گاز بگیرد.
دلایل استفاده از لیزر نوکلئوتومی
لیزر نوکلئوتومی فقط زمانی به بیمار پیشنهاد می‌شود که روش‌های درمانی محافظه کارانه همچون استراحت، داروهای مسکن، تمرین‌های ورزش کمردرد و دیسک کمر، و فیزیوتراپی نتواند به تسکین علائم دیسک کمر بیماری کمک کند. این درمان با وارد کردن یک سوزن به دیسک آسیب‌دیده شروع می‌شود. به این ترتیب یک ابزار ویدیویی که با لیزر دیسک کمر مجهز شده برای تبخیر تمام یا بخشی از هسته پولپی دیسک آسیب‌دیده استفاده می‌شود. این تبخیر دارای دو هدف اصلی زیر است:
کاهش فشار وارد شده به ریشه عصب یا کانال نخاعی
انتقال هسته پولپی به جراح امکان می دهد، در صورت نیاز مواد باقی مانده در دیسک را از کانال نخاعی یا ریشه عصب دور نگه دارد. انجام این کار می تواند برای اجتناب از دردناک شدن، تورم یا فتق دیسک در آینده مفید باشد.
با وجودی که در اکثر موارد، علائم برآمدگی یا فتق دیسک می تواند به خودی خود در طول چند هفته یا چند ماه آشکار شود، لیزر نوکلئوتومی می تواند برای تسکین درد مزمن یا بلند مدت در این حالت موثر باشد. این روش درمانی معمولاً به صورت سرپایی بر روی بیمار انجام می شود و بیمار می تواند در همان روز درمان برای استراحت به خانه باز گردد. دوره ریکاوری بیمار در این حالت سریع تر از زمانی است که از عمل جراحی قدیمی باز کمر استفاده شود. علاوه بر این، به خاطر اینکه در این حالت از یک شکاف کوچک بر روی پوست استفاده می شود، جای زخم باقیمانده پس از درمان حداقل می باشد.
لیزر دیسککتومی برای فتق دیسک کمر
درد مزمن در ناحیه کمر یکی از شرایط اصلی ناتوان کننده و تاثیرگذار بر زندگی فرد از نظر مالی، کاری و نیز کیفیت زندگی است. امروزه لیزر در حوزه‌های مختلف پزشکی استفاده می‌شود و می‌تواند مزایای منحصر به فرد در مقایسه با سایر روش‌های درمانی به همراه داشته باشد. بطور مشابه، در درمان بیماری فتق دیسک، لیزر می‌تواند مفید بوده و مزایای خاص داشته باشد. دیسککتومی یک روش درمان سرپایی یک مرحله ای است که در آن یک سوزن به فضای دیسک وارد می‌شود. در ادامه مواد داخل دیسک به جای سوزانده شدن هسته پولپی با لیزر، از آن خارج می‌شوند. لیزر دیسککتومی دارای حداقل سطح تهاجم و از نظر هزینه جراحی بسته دیسک کمر مقرون به صرفه است. همچنین بیمار با سندرم درد پس از عمل جراحی مواجه نمی‌شود. امروه از این روش بطور گسترده در کلینیک‌های درمانی متعدد استفاده می‌گردد.
مزایا
تعدادی از مزایای لیزر درمانی در مقایسه با روش های درمانی قدیمی به شرح زیر هستند:
- کاهش فوری درد در ۹۵% موارد؛
- دسترسی مستقیم به دیسک دچار فتق یا مشکل؛
- دست نخورده باقی ماندن هسته دیسک و رباط آن؛
- عدم نیاز به بی‌هوشی عمومی بیمار و استفاده از بی‌حسی موضعی؛
- انجام درمان به صورت سرپایی؛
- دوره توان‌بخشی کوتاه‌تر؛
- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های حرفه‌ای و روزمره؛
- ایجاد یک شکاف کوچک (فقط با یک بخیه) و باقی نماندن جای زخم پس از درمان؛
پری رادیکولار تراپی
پری رادیکولار تراپی (PRT) یک روش درمانی برای درد مزمن ایجاد شده به خاطر از بین رفتن دیسک کمر است که بطور خاص در ناحیه گردن و ستون فقرات کمر ایجاد می‌شود. در این روش درمانی، یک سوزن ریز به ریشه عصب در ستون‌فقرات با استفاده از تصویر‌برداری کامپیوتری نزدیک می‌شود. پس از شناسایی ناحیه‌ای که نیاز به تزریق دارو به آن وجود دارد، پزشک سوزن را در یک عمق خاص قرار داده و دارو را تا حد ممکن به ریشه عصب آسیب دیده تزریق می‌کند.
پری رادیوکولارتراپی بطور خاص یک درمان رادیولوژیکی برای درد مزمن ناحیه کمر است که در نتیجه فرسایش مهره‌های گردن، ناحیه قفسه سینه و کمر، فتق و برآمدگی دیسک ایجاد شده است. از نظر عملی، درد در این حالت می‌تواند به ناحیه لگن یا پاها نیز کشیده شود (علائم رادیکولار).
مشکلات ستون‌فقرات یک مشکل رایج در بین افراد می‌باشد. یک نفر از هر ۵ نفر بیمار که به مطب پزشک مراجعه می‌کند، از این مشکل رنج می‌برند. در اکثر موارد، ریشه‌های عصب در قسمت پایین ستون‌فقرات تحت تاثیر این مشکل قرار می‌گیرند، اما ریشه‌های عصب در ناحیه قفسه سینه و گردن می‌تواند علت ایجاد مشکل باشند. به‌خاطر این مشکلات، بیماران اغلب با ایجاد محدودیت در کیفیت زندگی خود مواجه می‌شوند. دلیل اصلی ایجاد این مشکلات در اکثر موارد فرسایش مفاصل کوچک فاست و دیسک‌های بین مهره‌ای است. این حالت در اعصاب ستون‌فقرات یا عصب در نقاطی که تحت فشار قرار گرفته‌اند، ایجاد می‌شود.
به این ترتیب واکنش التهابی به خاطر ورم کردن عصب در بیمارمشاهده خواهد شد. به خاطر این شرایط ممکن است درد در خود ستون فقرات، ناحیه باسن، در ناحیه کشاله ران، یا در پاها احساس شود. علاوه بر این، بی حسی یا احساس غیر عادی همچون احساس سوزن سوزن و نیز گرما از علائمی است که بیمار با آنها مواجه می شود. برای کاهش این علائم، به بیمار داروی ضد التهاب (از راه پوست) در محل ریشه عصب ملتهب (علت ایجاد علائم) تزریق می شود.
نوکلئوتومی با اوزون
در عمل جراحی بسته دیسک کمر پس از صحبت با بیمار، بعضی از بررسی‌های اولیه در بیمارستان در طول یک روز بر روی بیمار انجام می‌شود. سپس بیمار به اطاق عمل مجهز به تجهیزات سی آرم منتقل می‌شود. در این زمان می‌بایست تمام ملاحظات لازم برای ضدعفونی کردن محل درمان لحاظ شده باشد. بیمار در حالت درازکش قرار گرفته و مشکل دیسک بیمار بررسی می‌شود، داروی بی‌حسی به بیمار تزریق شده و سوزن دیسکوگرافی به دیسک وارد می‌شود. این مرحله از درمان دردناک نیست و همه بیماران می‌توانند آن را تحمل کنند. در طول درمان بیمار در حالت بیدار قرار داشته و با وی صحبت می‌شود.
پس از اینکه سوزن بطور کامل با هدایت تصویرهای سی‌آرم (C-arm) در موقعیت مناسب قرار گرفت (بیمار نیز می‌تواند این تصویرها را مشاهده کند)، یک ماده رنگی متمایز کننده برای مشاهده وضعیت دیسک به محل تزریق می‌شود که در اصطلاح به آن دیسکوگرام می‌گویند.
در ادامه مجدداً مواد بی‌حسی به دیسک تزریق می‌شود. با گذشت چند دقیقه از تزریق ماده بی‌حسی، ترکیب گاز اکسیژن و اوزون که از ماشین تولیدکننده اوزون گرفته شده است به داخل دیسک تزریق می‌شود و سوزن از محل خارج می‌گردد. در عمل جراحی بسته دیسک کمر این روش درمانی در صورتی که توسط یک فرد متخصص انجام شود، بی‌خطر و ایمن می‌باشد.
منبع: drheidarian.ir