تستوسترون: هر آن‌چه که باید در مورد هورمون و سلامت خود بدانید
بیماری‌‌ها و راه درمان , پیشگیری بهتر از درمان , فرناز اخباری
به گزارش سایت everydayhealth.com
تستوسترون چیست؟
تستوسترون هورمون جنسی اولیه در مردان است و مسئول ایجاد بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی است که معمولاً مردانه در نظر گرفته می‌شوند. زنان نیز این هورمون را در مقادیر بسیار کم‌تری تولید می‌کنند. تستوسترون، بخشی از هورمونی به نام آندروژن است که، پس از تحریک توسط غده هیپوفیز که در نزدیکی پایه مغز قرار دارد، توسط بیضه‌ها تولید می‌شود و سیگنال‌هایی را به بیضه‌های مرد (یا تخمدان‌های زن) می‌فرستد که احساس میل جنسی را بر می‌انگیزد.
نقش تستوسترون در رشد و سلامت مردان
در مردان، تستوسترون نقش مهمی در بلوغ دارد، بلوغ زمانی است که یک مرد جوان به بلوغ جنسی می‌رسد و می‌تواند تولید مثل کند.
تغییرات زیر معمولاً در این مرحله از زندگی رخ می‌دهد:
- آلت تناسلی و بیضه‌ها رشد می‌کنند.
- موهای صورت، قسمت شرمگاهی و قسمت‌هایی از بدن ایجاد می‌شود.
- صدا خشن‌تر می‌شود.
- ماهیچه‌ها و استخوان‌ها قوی‌تر می‌شوند.
- قد افزایش می‌یابد.
پس از بلوغ، تستوسترون به تنظیم عملکردهای بدن مانند موارد زیر کمک می‌کند:
- تولید گلبول‌های قرمز؛
- تراکم استخوان؛
- توزیع چربی؛
- قدرت و حجم عضلانی؛
- رشد موهای صورت و بدن؛
- تولید اسپرم؛
- میل جنسی.
وقتی سطح تستوسترون پایین است چه اتفاقی می‌‌افتد؟
سطح تستوسترون در مردان به‌عنوان روند طبیعی از پیری به تدریج کاهش می‌یابد. با توجه به تحقیقات منتشر شده در مجله غدد درون‌ریز و متابولیسم بالینی، در سن ۴۵ سالگی، حدود ۱ درصد در سال شروع به کاهش می‌کند، اما به‌طور گسترده پذیرفته شده است که زمانی که یک مرد در ۳۰ سالگی است، سطح آن شروع به کاهش می‌کند.
عوامل سبک زندگی نیز بر تولید تستوسترون تأثیر می‌گذارد، از جمله ورزش بیش از حد یا عدم مصرف یک رژیم غذایی سالم.
چگونه می‌توان تشخیص داد که سطح تستوسترون بالا، پایین یا طبیعی است؟
پزشک شما می‌تواند آزمایش خون تجویز کند تا بفهمد آیا سطح تستوسترون شما در محدوده طبیعی است یا خیر.
تستوسترون کم یا “T کم” چیست؟
در برخی موارد، تستوسترون پایین (همچنین به عنوان T پایین شناخته می‌شود) ممکن است ناشی از یک بیماری به نام هیپوگنادیسم می‌باشد، که این حالت زمانی رخ می‌دهد که بدن مقادیر طبیعی این هورمون را تولید نمی‌کند و مشکلی در بیضه‌ها یا غده هیپوفیز وجود دارد که باعث ناتوانی در تولید مقادیر طبیعی تستوسترون می‌شود.
علائم به اصطلاح T پایین بسته به علت مشکل و سن ایجاد آن متفاوت است.
در مردان میانسال و بالاتر، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کم انرژی و خلق افسرده؛
- اختلالات خواب؛
- میل جنسی کم؛
- مشکلات در ایجاد یا حفظ نعوظ؛
- تعداد کم اسپرم؛
- از دست دادن قدرت عضلانی و استخوانی.
ممکن است همه مردان مبتلا به تستوسترون پایین مرتبط با افزایش سن ،علائمی را تجربه نمی‌کنند. مشکلات انرژی، خواب و خلق‌و‌خو نیز می‌تواند ناشی از مسائل دیگری مانند عوارض جانبی دارو یا مصرف بیش از حد الکل باشد.
چگونه پزشکان هیپوگنادیسم را آزمایش و تشخیص می‌دهند؟
هیپوگنادیسم (و همچنین تستوسترون پایین مرتبط با سن) با آزمایش‌های خونی که سطح تستوسترون را در بدن اندازه‌گیری می‌کند، تشخیص داده می‌شود. انجمن غدد درون‌ریز توصیه می‌کند که تست T پایین مشکوک با آزمایش تستوسترون کلی انجام شود. ممکن است در صبح زمانی که سطح تستوسترون در مردان جوان به بالاترین حد خود می‌رسد، انجام شود، اگرچه این مورد لزوماً در مردان مسن نیست. اگر نتایج سطح T پایین را نشان دهند، ممکن است در روز دیگری تکرار شود.
اگر سطح تستوسترون پایین باشد چه گزینه‌هایی وجود دارد؟
درمان جایگزینی تستوسترون در حال حاضر فقط برای مردانی که هیپوگنادیسم در آن‌ها تشخیص داده شده است تایید شده است، اما همچنین برای مردان مسن‌‌تر با امید بهبود میل جنسی تجویز می‌شود. استفاده از تستوسترون درمانی به‌طور فزاینده ای در ایالات متحده رایج است و بیش از ۲ میلیون مرد این درمان را دریافت می‌کنند. اما همه از مصرف مکمل‌های تستوسترون سود نمی برد. تستوسترون در اشکال مختلف، از جمله مواد موضعی مانند ژل، کرم و پچ، تزریقات و گلوله‌هایی که با جراحی مستقیماً زیر پوست قرار می‌گیرند موجود است.
عوارض جانبی درمان جایگزینی تستوسترون TRT چیست؟
اثرات طولانی مدت احتمالی TRT هنوز ثابت نشده است، اما شواهد علمی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است بر سلامت قلب و عروق، سرطان پروستات و سینه، و اختلالات خواب مانند آپنه خواب تأثیر بگذارد.
افرادی که تستوسترون مصرف می‌کنند در صورت وجود علائم حمله قلبی یا سکته مغزی باید فوراً به پزشک مراجعه کنند، مانند:
- درد قفسه سینه؛
- تنگی‌نفس یا مشکل در تنفس؛
- ضعف در یک قسمت یا یک طرف بدن؛
- لکنت زبان.
تستوسترون در سلامت زنان چیست؟
بدن زنان به اندازه بدن مردان تستوسترون تولید نمی‌کند. این هورمون در تخمدان‌ها و غدد فوق‌کلیوی تولید می‌شود. زنان به مقادیر کمی از آن نیاز دارند تا به عنوان بخشی از ترکیبی از هورمون‌ها که خلق‌و‌خو، سطح انرژی، میل جنسی و عملکردهای بدن را اجرا می‌کنند.
زنان ممکن است در نتیجه سطح تستوسترون پایین یا بالا دچار مشکلات سلامتی شوند. برخی از زنان یائسه کاهش سطح تستوسترون را تجربه می‌کنند که می‌تواند باعث کاهش میل جنسی شود. سطوح پایین تستوسترون همچنین می‌تواند باعث سایر مشکلات سلامتی مانند خستگی و افزایش خطر از دست دادن استخوان، پوکی‌استخوان و شکستگی شود.
سطح بالای تستوسترون می‌تواند در زنان مشکلاتی ایجاد کند
اما زمانی که سطح تستوسترون یک زن پیش از یائسگی خیلی بالا باشد، می‌تواند منجر به سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS شود، در این حالت خطر سیکل‌های قاعدگی نامنظم یا عدم وجود سیکل، ناباروری، رشد موهای زائد، مشکلات پوستی و سقط جنین را افزایش می‌دهد. سطوح بالای تستوسترون در زنان، ناشی از سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا بیماری‌های دیگر، می‌تواند باعث بیماری‌های جدی مانند مقاومت به انسولین، دیابت، کلسترول بالا، فشار‌خون بالا و بیماری قلبی شود.
FDA استفاده از تستوسترون درمانی در زنان را تایید نکرده است، و در جدیدترین دستورالعمل‌های خود، انجمن غدد درون‌ریز توصیه می‌کند که از تستوسترون درمانی در زنان سالم برای درمان موارد زیر جلوگیری شود:
- ناباروری؛
- اختلال عملکرد جنسی به غیر از اختلال میل جنسی کم‌فعال HSDD
- عملکرد شناختی؛
- سلامت قلبی عروقی؛
- سندرم‌های متابولیک؛
- سلامت استخوان؛
- رفاه عمومی.
آیا راهی طبیعی برای افزایش سطح تستوسترون وجود دارد؟
در حالی که درصنعت مکمل‌های تستوسترون در ایالات متحده تا حدودی بحث وجود دارد روش‌های بسیاری بدون دارو برای حفظ سطح سالم تستوسترون وجود دارد.
آیا میل جنسی شما سالم و طبیعی است؟ یا میل جنسی شما کم است؟
میل جنسی یک اصطلاح غیر‌بالینی است که به معنای اشتیاق یا علاقه به فعالیت جنسی است. وجود آن (یا فقدان آن) می‌تواند وضعیت عملکرد ذهنی و جسمی را نشان دهد.
آن‌چه میل جنسی را کنترل می‌کند، آمیختگی بسیار پیچیده‌ای از تأثیرات بیولوژیکی، روانی و اجتماعی-فرهنگی است. سطوح میل جنسی می‌تواند تحت تأثیر عواملی مانند دارو، کیفیت رابطه، خستگی و بیماری و همچنین مسائلی مانند اضطراب، استرس و افسردگی قرار گیرد.
در حالی که تغییر در علاقه و تمایل به رابطه جنسی ممکن است نشانه یک مشکل پزشکی یا عارضه جانبی باشد، اما به عنوان یک پرچم قرمز در نظر گرفته نمی‌شود. اگر سطح میل جنسی خود را خیلی پایین یا خیلی زیاد در نظر می‌گیرید، درمان‌هایی در دسترس هستند.
منبع: everydayhealth.com