هیسترکتومی چیست؟
بیماریها و راه درمان , فرناز اخباری , پیشگیری بهتر از درمان
به گزارش سایت healthline.com
هیسترکتومی یک روش جراحی برای برداشتن رحم فرد است. رحم محلی است که کودک در زمان بارداری در آن رشد می‌کند. خون قاعدگی از پوشش داخلی رحمی میباشد به دلایل زیادی ممکن است نیاز به هیسترکتومی داشته باشید. این جراحی برای درمان تعدادی از بیماریها با درد مزمن و همچنین انواع خاصی از سرطان و عفونت میباشد.
میزان برداشت بافت‌ها در هیسترکتومی بسته به دلیل جراحی متفاوت است.
در بیش‌تر موارد، کل رحم برداشته میشود. همچنین ممکن است جراح ف تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ را در حین عمل بردارد. تخمدان‌ها اندام‌‌هایی هستند که استروژن و سایر هورمون‌ها را تولید می‌کنند. لوله‌های فالوپ ساختارهایی هستند که تخمک را از تخمدان به رحم منتقل می‌کنند.
در صورت انجام هیسترکتومی، دوره‌های قاعدگی قطع میشود. همچنین نمی‌توانید باردار شوید.
علت انجام هیسترکتومی:
در صورت داشتن هر یک از موارد زیر، پزشک ممکن است هیسترکتومی را پیشنهاد کند:
- درد مزمن لگن؛
- خونریزی غیرقابل کنترل واژینال؛
- سرطان رحم، دهانه رحم یا تخمدان؛
- فیبروم‌های غیرقابل کنترل، (فیبروم‌ها تومورهای خوش‌خیمی هستند که در رحم رشد می‌کنند)؛
- بیماری التهابی لگن، که یک عفونت جدی اندام‌های تناسلی است؛
- افتادگی رحم، که زمانی رخ می‌دهد که رحم از دهانه رحم بیرون می‌افتد و از واژن بیرون می‌زند.
- آندومتریوز، که در آن پوشش داخلی رحم در محلی خارج از حفره رحم رشد می‌کند و باعث درد و خونریزی میشود.
- آدنومیوز، که وضعیتی است که در آن پوشش داخلی رحم به سمت ماهیچه‌های رحم رشد می‌کند.
- خونریزی رحم، که گاهی ممکن است بعد از بارداری رخ دهد
انواع هیسترکتومی
- انواع مختلفی از هیسترکتومی وجود دارد.
- هیسترکتومی پارشیال.
- در طول هیسترکتومی پارشیال، پزشک تنها بخشی از رحم شما را برمی‌دارد وممکن است دهانه رحم شما را دست نخورده باقی بگذارند.
- هیسترکتومی توتال
- در طول هیسترکتومی کامل یا توتال، کل رحم از جمله دهانه رحم خارج میشود. اگر دهانه رحم شما برداشته شود، دیگر نیازی به انجام تست پاپ سالانه ندارید. اما باید معاینات لگن را بزور منظم ادامه دهید.
هیسترکتومی و سالپنگو اوفورکتومی
در طی هیسترکتومی و سالپنگو اوفورکتومی، پزشک رحم را به همراه یک یا هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ برمی‌دارد. اگر هر دو تخمدان شما برداشته شوند، ممکن است به درمان جایگزینی هورمون نیاز داشته باشید.
روش‌های جایگزین‌های هیسترکتومی
هیسترکتومی یک جراحی بسیار رایج، ایمن و کم‌خطر است. اما هیسترکتومی ممکن است بهترین گزینه برای همه افراد نباشد. در افرادی که همچنان می‌خواهد بچه‌دار شود، نباید هیسترکتومی انجام شود، مگر این‌که جایگزین دیگری برای این افراد ممکن نباشد.خوشبختانه، بسیاری از شرایطی که با هیسترکتومی قابل درمان هستند، ممکن است به روش‌های دیگری نیز درمان شوند.
به‌عنوان مثال، راه های دیگر در مقالات معتبر برای مدیریت و درمان اندومتریوز عبارتند از:
- هورمون درمانی؛
- قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری؛
- داروهای ضد‌درد؛
- جراحی لاپاروسکوپی؛
- لاپراتومی؛
- جراحی قطع اعصاب لگن؛
- آمبولیزاسیون شریان رحمی، که برای درمان خونریزی در فیبروم استفاده میشود؛
- ابلیشن آندومتر، که روشی است که پوشش داخلی رحم را برای کاهش خونریزی شدید تخریب می‌کند.
- دیلاتاسیون و کورتاژ که بافت داخل رحم خارج میشود
اما در برخی شرایط، هیسترکتومی بهترین انتخاب درمان است. معمولاً تنها گزینه برای درمان سرطان رحم یا دهانه رحم است.
بنابراین مهم است که گزینه‌های خود را با پزشک در میان بگذارید و بهترین انتخاب را برای شرایط خاص خود تعیین کنید.
هیسترکتومی چگونه انجام میشود؟
- هیسترکتومی را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد. همه روش‌ها نیاز به بی حسی عمومی یا موضعی دارند.
- با انجام بی‌هوشی عمومی شما در طول عمل به خواب می‌روید تا دردی احساس نکنید.
- با انجام بی حس‌کننده موضعی، پایین خط کمر بی‌حس میشود، اما در طول جراحی بیدار خواهید ماند. این نوع بی‌حسی گاهی اوقات با یک آرام بخش ترکیب میشود که به شما کمک کند در طول عمل احساس خواب آلودگی و آرامش داشته باشید.
هیسترکتومی شکمی
در طول هیسترکتومی شکمی، پزشک رحم را از طریق یک بریدگی بزرگ در شکم خارج می‌کند. برش ممکن است عمودی یا افقی باشد. هر دو نوع برش به خوبی بهبود می‌یابند و اسکار کمی باقی می‌گذارند.
هیسترکتومی واژینال
در طول هیسترکتومی واژینال، رحم از طریق یک برش کوچک در داخل واژن برداشته میشود. هیچ بریدگی خارجی وجود ندارد، بنابراین هیچ زخم قابل مشاهده‌ای وجود نخواهد داشت.
هیسترکتومی لاپاراسکوپی
در طول هیسترکتومی لاپاراسکوپی، پزشک از ابزار کوچکی به نام لاپاراسکوپ استفاده می‌کند. لاپاراسکوپ یک لوله بلند و نازک با نور با شدت بالا و یک دوربین با وضوح بالا در قسمت جلوی آن است.
ابزار جراحی از طریق برش‌‌هایی در شکم داخل میشود. سه یا چهار برش کوچک به جای یک برش بزرگ ایجاد میشود. هنگامی که جراح بتواند رحم را ببیند، رحم را به قطعات کوچک برش می‌دهد و آن را تکه تکه خارج می‌کند.
نحوه آماده شدن برای هیسترکتومی
- آماده شدن برای جراحی میتواند استرس زا باشد، اما مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای آماده‌سازی خود و انجام عمل و بهبودی آسان‌تر و بدون استرس انجام دهید.
- جمع‌آوری اطلاعات تا حد امکان به شما کمک می‌کند قبل از جراحی احساس اطمینان و آمادگی داشته باشید.
- حتماً هر سؤالی را که ممکن است داشته باشید با پزشک و جراح خود یادداشت کرده و در میان بگذارید و در مورد روش جراحی و بهبودی بیماری تحقیق کنید تا بدانید چه انتظاری دارید.
- همچنین باید در مورد هر گونه دارو، مکمل یا محصولات گیاهی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید و متوجه شوید که آیا باید قبل یا بعد از جراحی برنامه دارویی خود را تغییر دهید.
برخی از داروها ممکن است با داروهای بی‌هوشی مورد استفاده در طول هیسترکتومی شکمی تداخل داشته باشند، بنابراین مهم است که مصرف هر دارویی را از قبل با پزشک خود در میان بگذارید.همچنین باید از پزشک خود در مورد نوع بی‌هوشی و مدت زمان ماندن در بیمارستان پس از جراحی بپرسید. زمان بستری شدن در بیمارستان بعد از عمل بستگی به نوع جراحی شما دارد.
قبل از جراحی، باید اقدامات لازم را انجام دهید تا تا حد امکان بدن‌تان سالم بماند. انجام این کار خطر ابتلا به عوارض را کاهش می‌دهد و به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند.
به محض تصمیم به انجام هیسترکتومی، باید:
- مصرف نیکوتین را متوقف کنید (سیگار، ویپ، استفاده از سایر محصولات نیکوتین‌دار)؛
- یک رژیم غذایی مغذی داشته باشید؛
- ورزش منظم انجام دهید؛
- اگر پزشک شما توصیه کرد، وزن خود را کاهش دهید؛
- سعی کنید استرس را کاهش دهید.
مطمئن شوید که همراه دارید که بعد از جراحی شما را از بیمارستان به خانه برساند. فعالیت شما در روزها و هفته‌های پس از جراحی محدود خواهد شد، بنابراین در صورت امکان باید در خانه کمک داشته باشید.
در نهایت، مطمئن شوید که پوشش بیمه شما مناسب است تا بتوانید بعد از جراحی از پرداخت هزینه های پزشکی سرسام‌آور جلوگیری کنید. قبل از عمل، راجع به شخص مراقبت کننده خود سوال بپرسید.
خطرات هیسترکتومی چیست؟
هیسترکتومی یک روش نسبتاً ایمن در نظر گرفته میشود. اما مانند تمام جراحی‌های بزرگ، خطرات مرتبطی نیز دارد. برخی از افراد ممکن است واکنش نامطلوبی به داروی بی‌هوشی داشته باشند. همچنین خطر خونریزی شدید و عفونت در اطراف محل برش وجود دارد.
سایر خطرات شامل آسیب به بافت‌ها یا اندام‌های اطراف است، از جمله:
- مثانه؛
- روده‌ها؛
- رگ‌های خونی.
این خطرات نادر هستند. اما در صورت بروز، ممکن است برای اصلاح آنها به جراحی دوم نیاز داشته باشید.
بهبودی پس از هیسترکتومی
بسته به نوع هیسترکتومی، به احتمال زیاد باید ۱ تا ۵ روز را در بیمارستان بگذرانید. پزشک برای درد به شما دارو می‌دهد و علائم حیاتی شما مانند تنفس و ضربان قلب را کنترل می‌کند. همچنین تشویق خواهید شد که در اسرع وقت در بیمارستان قدم بزنید. پیاده روی به جلوگیری از تشکیل لخته خون در پاها کمک می‌کند.
اگر هیسترکتومی واژینال انجام داده‌اید، برای کنترل خونریزی واژن شما با گاز پر میشود. پزشکان ظرف چند روز پس از جراحی گاز را برمی‌دارند. اما ممکن است چند روز پس از آن ترشحات خونی یا قهوه‌ای رنگ داشته باشید. پوشیدن پد قاعدگی میتواند به جلوگیری از لک شن لباس شما کمک کند.
هنگامی که از بیمارستان به خانه برمی‌گردید، ادامه راه رفتن بسیار مهم است. می‌توانید در داخل خانه یا اطراف محله خود قدم بزنید.
اما باید از انجام برخی فعالیت‌‌ها در دوران نقاهت اجتناب کنید. این شامل:
- هل دادن و کشیدن اشیا، مانند جاروبرقی؛
- بلند کردن وسایل سنگین؛
- خم شدن؛
- داشتن رابطه جنسی.
اگر هیسترکتومی واژینال یا لاپاراسکوپی انجام داده‌اید، احتمالاً می‌توانید در عرض ۳ تا ۴ هفته بعد به فعالیت‌های معمول خود بازگردید. اگر هیسترکتومی شکمی انجام داده باشید، زمان نقاهت کمی طولانی‌تر خواهد بود و باید در حدود ۶ تا ۸ هفته به طور کامل بهبود پیدا کنید.
بعد از هیسترکتومی چه انتظاری داریم؟
هیسترکتومی یک جراحی بزرگ است که زندگی شما را برای همیشه تغییر می‌دهد. پس از هیسترکتومی، دیگر دوره‌های قاعدگی ندارید و نمی‌توانید باردار شوید. همچنین احتمالاً از هر گونه علائمی که باعث جراحی شما شده است، راحت خواهید شد. مهم‌تر از همه، همچنین ممکن است عوارض جانبی عاطفی بعد از هیسترکتومی داشته باشید.
در حالی که بسیاری از افراد از انجام هیسترکتومی از بیماری خود و علایم آن بهبود می‌یابند،برخی دیگر از بیماران به علت ایجاد تغییرات چشمگیر و دائمی، مانند از دست دادن توانایی باردار شدن یا عدم داشتن دوره قاعدگی – می تواند احساسات پیچیده و گیج کننده ای داشته باشند.
این حالت طبیعی است و گروه‌های حمایتی مانند Hystersisters ممکن است به شما کمک کنند تا این احساسات را کنترل کنید.
اگر قبل از یائسگی هیسترکتومی انجام دهید و تخمدان‌های خود را بردارید، یائسگی شروع میشود و اگر تخمدان‌های خود را حفظ کنید، ممکن است در سنین پایین‌تر از حد متوسط یائسگی را تجربه کنید.
عوارض جانبی کوتاه مدت
عوارض جانبی کوتاه مدت ممکن است در طول روزها و هفته‌های پس از هیسترکتومی رخ دهد و معمولاً موقتی هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد؛
- خونریزی؛
- عفونت؛
- پنومونی؛
- مشکلات مثانه؛
- یبوست؛
- لخته شدن خون در پاها یا ریه‌ها؛
- مشکلات ادرار (از دست دادن احساس نیاز به ادرار کردن).
این عوارض جانبی ممکن است موقتی باشند، اما در صورت مشاهده هر یک از این موارد پس از جراحی، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی بلند مدت
عوارض جانبی بلند مدت ممکن است ماهها یا سال‌ها پس از هیسترکتومی ایجاد شود وممکن است مدت طولانی دوام بیاورند.
این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- لنف ادم، تجمع مایع در پاها یا شکم؛
- ضعف عضلات یا رباط هایی که از واژن، مثانه و رکتوم حمایت می‌کنند؛
- کوتاه شدن واژن؛
- انسداد روده ناشی از بافت اسکار.
بسیاری از اوقات، این عوارض جانبی طولانی مدت را می‌توان با یک برنامه درمانی طراحی شده توسط پزشک کاهش داد.هر گونه عوارض جانبی که دارید به پزشک خود اطلاع دهید، حتی اگر ماهها بعد ظاهر شوند.
نتیجه‌‌گیری:
هیسترکتومی یک جراحی نسبتاً ایمن است که با برداشتن رحم فرد میباشد. انواع مختلفی از هیسترکتومی وجود دارد، و پزشک به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید کدام یک برای شرایط شما بهترین است. در حالی که این جراحی رایج و عمدتاً بی‌خطر است، میتواند عوارض جانبی نیز داشته باشد و همچنین برخی ناراحتی‌های عاطفی نیز ممکن است ایجاد شود. برای صحبت با پزشک خود وقت بگذارید و تمام حقایق را در مورد این جراحی به دست آورید تا بتوانید زمان جراحی آمادگی داشته باشید. برای بسیاری از افراد، هیسترکتومی میتواند تسکین‌‌دهنده بیماری و علایم باشد و حتی ممکن است زندگی آنها را نجات دهد.
متبع: healthline.com