بیماری‌‌ها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان, فرناز اخباری

به گزارش سایت health.harvard.edu

بر اساس تحقیقات جدید محققان دانشکده پزشکی هاروارد در مرکز دیابت Joslin که در مجله Science Translational Medicine چاپ شده است‌، افزایش میزان سه پروتئین در گردش خون با محافظت در برابر نارسایی کلیه در ارتباط است.

پرفسورر ارشد آندره کرولوسکی در Joslin می‌گوید: « پروتئین‌ها علاوه بر این‌که به‌عنوان نشانگرهای زیستی برای افزایش خطر بیماری‌های کلیوی در دیابت عمل می‌کنند‌، می‌توانند پایه‌ای برای درمان‌های آینده در برابر پیشرفت جدی‌تر انواع بیماری‌های کلیوی باشند.»

این مزیت شامل تاخیر و پیشگیری از بیماری کلیوی در مرحله نهایی‌، جدی‌تر شدن و پیشرفت مرحله بیماری کلیوی دیابتی است.

این مطالعه به دنبال نشانگرهایی است که باعث حفاظت و نه ایجاد خطر فردی در برابر پیشرفت سریع بیماری کلیوی دیابتی می‌شود.

این مطالعه مستقیماً به اهداف بالقوه برای کند کردن پیشرفت بیماری منجر شود زیرا این رویکرد بر این تفکر استوار است که افرادی که پیشرفت تدریجی دارند به نوعی عوامل محافظتی خواهند داشت.

کرولوسکی می‌گوید: «تحقیقات ما به تازگی امکان پذیر شده است.به لطف توسعه سیستم عامل‌های پروتئومی با توان بالا‌، توانستیم این نشانگرها را جستجو کنیم. مهم‌تر از همه‌، در دسترس بودن نمونه‌های بیوبانکی که سال‌ها پیش در مطالعه کلیه Joslin ایجاد کردیم بسیار مهم بود.‌»

* سیستم عامل‌های پروتئومی: به کلیه پروتئین‌هایی که در یک سلول در یک زمان مشخص بیان می‌شود، پروتئوم آن سلول گفته می‌شود و این پروتئوم است که فاصله بین ژنوم و مکانیسم مولکولی رفتار سلولی را پر می‌کند. برخلاف ژنوم، برای هر اورگانیسم نمی‌توان یک پروتئوم واحد تعریف کرد. پروتئوم سلول‌های مختلف با یکدیگر متفاوت‌اند. یعنی سلول‌ها علاوه بر پروتئین‌های ضروری که در همه انواع سلول‌ها بیان می‌شوند، دارای یکسری پروتئین‌های اختصاصی نیز هستند. از این رو بهتر است پروتئوم را برای هریک از انواع سلول‌ها تعریف نمود. با این حال پروتئوم یک نوع سلول نیز همیشه ثابت نیست. سلول در برابر شرایط مختلف محیطی و پیامهایی که از سلول‌های اطراف دریافت می‌کند، پروتئین‌های مختلفی را بیان می‌کند. بعبارت دیگر هر سلول تحت شرایط مختلف پروتئومهای متفاوتی دارد. بنابراین برای شناسایی مکانیسمهای مولکولی رفتار سلولی و واکنشهای زیستی، لازم است پروتئینهایی که در یک سلول بیان می‌شود، تغییرات آن‌ها در شرایط مختلف، عملکرد آن‌ها و همچنین برهمکنش‌های بین پروتئین‌های مختلف در یک سلول، بررسی شود. به مجموعه این بررسی‌ها، نقشه‌برداری پروتئوم یا پروتئومیک، گفته می‌شود.

بر اساس این مطالعه‌، محققان سطوح کمی از بیش از ۱۰۰۰ پروتئین را در نمونه‌های پلاسما که در مطالعه اولیه در ابتدا گرفته شده بود‌، نشان دادند. همه آنها مبتلا به دیابت و اختلال عملکرد متوسط ​​کلیه بودند. آن‌ها از دو گروه از افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ استفاده کردند که بین ۷ تا ۱۵ سال تحت پیگیری قرار گرفتند.

هدف اصلی شناسایی پروتئین‌هایی بود که در افراد با عث ایجاد اختلال جزئی در عملکرد کلیه  در طول دوره پیگیری می‌شود. قابل ذکر است که  آن‌ها یافته‌های اولیه را در گروهی دیگر از افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ نیز تأیید کردند.

آن‌ها با کار بر روی پروتئین‌ها، سه پروتئین را پیدا کردند که به نظر می‌رسد در برابر کاهش زوال پیشرونده اثر محافظتی داشتند که شامل فاکتور رشد فیبروبلاست ۲۰ (FGF20 )، آنژیوپویتین -۱ (ANGPT1 ) و فاکتور نکروز تومور لیگاند عضو فوق خانواده ۱۲ (TNFSF12 ) بودند.

در هر مورد‌، افزایش سطح این پروتئین‌ها در گردش خون احتمال کاهش تدریجی عملکرد کلیه و پیشرفت به سمت مرحله نهایی را کاهش می‌دهد. اثر ترکیبی افزایش سطوح هر سه پروتئین منجربه خطر بسیار کمی برای مرحله نهایی بیماری کلیه می‌شود.

نویسنده اول Zaipul Md Dom‌، یک پژوهشگر در آزمایشگاه Krolewski گفت: «به نظر می‌رسد اثرات محافظتی این پروتئین‌ها مستقل هستند‌، که نشان‌دهنده مکانیسم‌های متعددی درگیر می‌باشد. آن‌ها ممکن است با روند بیماری مرتبط باشند اما هنوزاز طریق مسیرهای ناشناخته‌ای در کاهش کلیوی پیشرونده نقش دارند.»

نویسندگان به بررسی دانش بیولوژیکی فعلی در مورد پروتئین‌ها و بیماری‌های کلیوی پرداختند و تعدادی از مکانیسم‌های بالقوه را که ممکن است اثرات محافظتی آن‌ها را توضیح دهد‌، بررسی کردند. به گفته کرولوسکی‌، این‌ها مسیرهای جدید بالقوه‌ای برای تحقیق هستند که آنها را ارزیابی می‌کنند.

کوین دافین‌، نویسنده مقاله و مدیر ارشد اجرایی در دیابت و عوارض دیابتی در Eli Lilly می‌گوید: «در مطالعه ما پروتئین‌های گردش خون خاصی یافت شد که در بیماران دیابتی مبتلا به بیماری کلیوی مرحله آخر‌، پیشرفت بیماری کاهش یافته بود. این نتایج نشان می‌دهد که یک درمان دارویی مربوط به هر شخص برای درمان بیماران با سطح پایین پروتئین‌های محافظ ممکن است مفید باشد. تصور ما بر آن است که تجویزهای درمانی پروتئینی یا درمان‌هایی که سطح گردش این پروتئین‌های کاهش یافته را افزایش می‌دهد‌، ممکن است در آینده مفید باشد.

در حال حاضر توسعه پروتکل‌هایی در مورد چگونگی اندازه‌گیری غلظت پروتئین‌های محافظ در محیط‌های بالینی را آغاز کرده‌ایم. ما امیدواریم که از این پروتئین‌ها برای شناسایی بیماران در معرض خطر پیشرفت بیماری کلیه مرحله نهایی‌، که می‌توانند با درمان‌های جدید درمان شوند استفاده شود.»

بودجه این مطالعه توسط JDRF ، موسسه ملی بهداشت ، بنیاد Novo Nordisk ، بنیاد Sunstar ، بنیاد علوم رشد از ژاپن ، بنیاد یاد بود Uehara ، انجمن ترویج علم ژاپن و بنیاد تحقیقات دیابت NIH تأمین کرده است.

منبع: health.harvard.edu