دارونامه؛ آشنایی با داروی آتروپین(Atropine)، داروی اسپاسم مجرای گوارشی - جامعه پزشکان ایران

بیماری‌‌ها و راه درمان, دارونامه , پیشگیری بهتر از درمان

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آتروپین (به انگلیسی: Atropine) از داروهای موجود در ترالی اورژانس است.

نام ژنریک: آتروپین سولفات

نام تجاری: Atropisol

گرفته شده از گیاه: atropa belladonna

رده درمانی: آنتی‌کولینرژیک (پاراسمپاتولیتیک)، واگولیتیک، آنتی‌آریتمی

اشکال دارویی: آمپول، قرص، قطره

موارد مصرف آتروپین

آترو پین در درمان:

اسپاس پیلور؛
اسپاسم مجرای گوارشی؛
همراه با مرفین در درمان اختلال‌های اسپاسمی مجاری صفراوی؛
در قولنج کلیه؛
در درمان قاعدگی دردناک و شب ادراری؛
برای کاهش تنوس عضلات روده به‌هنگام عکسبرداری؛
برای کاهش ترشحات بزاق و ترشحات دستگاه تنفسی پیش از بی‌هوشی؛
برای جلو گیری از برادیکا ری و ایست سینوسی و کمی فشارخون ناشی از سوکسینیل کولین؛
به عنوان پارزهر در درمان مسمومیت با مهار کننده‌های کولین استراز از جمله سموم ار گانو فسفره‘ همراه نئو ستیگمین یا پیرید ستیگمین در رفع آثار مسددهای عصبی-عضلانی و در بیماری پارکینسون مصرف می‌شود.

منع مصرف آتروپین

این دارو در گلوکوم با زاویه بسته نباید مصرف شود.

عوارض جانبی آتروپین

از عوارض شایع این دارو می‌توان از:

یبوست؛
خشکی دهان و بینی،گلو یا پوست؛
اشکال در بلع؛
گشاد شدن مردمک‌ها،
دو بینی؛
برادیکاری وسپس تاکیکاردی؛
کاهش تعرق نام برد.

تداخلات دارویی آتروپین

*مشخصات کلی تداخلات:
– اثر بر نتایج تست تشخیصی هورمون رشد
– تشدید اثرات آنتی کولینرژیکتداخلات رده X (پرهیز):
آکلیدینیوم، سایمتروپیوم، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لووسولپیراید، ماسیمورلین، اوکساتومید، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، روفناسین، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم.کاهش اثرات داروها توسط آتروپین (سیستمیک):
مهارکننده‌های استیل کولین استراز، عوامل معده روده‌ای (پروکینتیک)، ایتوپرید، لووسولپیرید، ماسیمورلین، نیتروگلیسیرین، سکرتین، سینکالیدکاهش اثرات آتروپین (سیستمیک) توسط داروها:
مهارکننده‌های استیل کولین استرازافزایش اثرات داروها توسط آتروپین (سیستمیک):
آمزینیوم، عوامل آنتی کولینرژیک، فرآورده های حاوی کانابینویید، سیمتروپیوم، کلوزاپین، الوکسادولین، افدرین (سیستمیک)، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، میرابگرون، آگونیست های اپیوئید، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، راموسترون، روفناسین، ریتودرین، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات

افزایش اثر آتروپین (سیستمیک):
آکلیدینیوم، آمانتادین، فرآورده های حاوی توکسین بوتولونیوم، کلرال بتائین، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، میانسرین، اوکساتومید، پراملینتید، اومکلیدینیوم

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدارها آتروپین

۱- نوزادان و کودکان به عوارضی سمی آتروپین حساس‌ترند. واکنش‌های پارادو کسال در این بیماران در مقادیر مصرف بالا ممکن است مشاهده شود.
۲- به دلیل کاهش عرق، دمای بدن افزایش می‌یابد.
۳- احتمال بروز هیجان و تحریک‌پذیری در سالخوردگان با مقادیر در مانی وجود دارد. همچنین احتمال نا رسایی حا فظه‌یی در این بیماران وجود دارد.
۴- در آریتمی قلبی، فقدان تنوس دستگاه گوارش، احتباس ادرار، بزرگ شدن پرو ستات، کولیت اولسراتیو، بارداری و شیردهی و گلوکوم با احتیاط مصرف گردد.

توصیه‌های دارویی آتروپین

۱- پس از مصرف دارو از رفتن در محیط‌های گرم خوداری و از پرداختن به فعالیت بدنی شدید خوداری گردد.
۲- احتمال ایجاد اختلال دید یا حساسیت به نور وجود دارد.
۳- احتمال خشکی دهان، بینی یا گلو وجود دارد.
۴- تزرق وریدی آترو پین باید به آهستگی صورت گیرد.

دوز مصرف

آسیستول یا فعالیت الکتریکی بدون نبض

بزرگسالان

به صورت تزریق وریدی (IV) یا انفوزیون داخل استخوانی (IO) به مقدار ۱mg تکرار هر ۵-۳ دقیقه تا حداکثر ۳mg یا در واقع ۰٫۰۴mg/kg؛ پس در حین احیاء بیشتر از ۶ آمپول آتروپین نباید تزریق شود.

کودکان

۰٫۰۲mg/kg (حداقل ۰٫۱mg و حداکثر ۰٫۵mg برای نوزادان و شیرخواران کوچک و ۱mg برای کودکان بزرگ‌تر)، این دوز در صورت نیاز ۵-۳ دقیقه بعد تا ۱ بار دیگر قابل تکرار است.

به‌طور مثال بهتر است برای یک کودک ۵ کیلوگرمی یک آمپول آتروپین را در یک سرنگ ۵ سی سی با سرم نمکی رقیق کنید و هر بار ۱ سی سی از این محلول را تزریق کنید.

برادیکاردی سینوسی علامت‌دار

بزرگسالان

دوز اولیه آتروپین در برادیکاردی سینوسی ۰٫۵mg بوده و تا سقف دوز ۳mg داده می‌شود.

نکته: در بلوک درجه ۲ نوع دوم و درجه ۳ قلبی که درمان قطعی استفاده از ضربان ساز می‌باشد، می‌توان تا زمان آماده شدن ضربان ساز از آتروپین با دوز ذکر شده‌استفاده کرد.