دستگاه گوارش بدن ما یک آزمایشگاه مجهزی برای هضم، تجزیه، تفکیک و دفع مواد موجود در غذائی است که ما در طول روز بدون درنظر گرفتن تناسب کیفی آنها با یکدیگر مصرف می‌کنیم.

این مواد غذائی مانند مواد موجود در یک آزمایشگاه شیمی در اثر فرآیند هضم روی هم اثرات شیمیائی گذاشته که ممکن است موجب صدمه به اندام‌های درونی بدن و نهایتا سلامتی شخص گردند.

در طب مدرن تاکنون تحقیقات کامل و وسیعی روی تداخلات و ناسازگاری مواد غذایی با یکدیگر انجام نشده، اما برخی پژوهش‌ها نشان داده مصرف همزمان بعضی از مواد غذایی می‌تواند از قدرت جذب برخی از مواد مغذی بکاهد و عوارضی ایجاد کند.

اما به هرحال برخی از تداخلات غذایی ـ دارویی به اثبات رسیده که در این‌جا به متداول‌ترین آن اشاره خواهیم کرد.

_ با گوشت ماست بخوریم یا نخوریم؟
درست است که کلسیم ماست تا حدودی از جذب آهن غذاهای گوشتی می‌کاهد، اما باید بدانید ماست علاوه بر کلسیم، ریز مغذی‌های مفید و ضروری دیگری هم دارد که بدن به دریافت روزانه آن نیازمند است . افراد می توانند برای نفع بیشتر از آهن مواد گوشتی آن را با آب‌لیمو یا آب نارنج میل کنند و حدود یک ساعت بعد از صرف غذای گوشتی ماست بخورند، اما اگر نمی‌توانید ماست، دوغ یا کفیر را به تنهایی یا با فاصله بخورید، می توانید این فرآورده‌های لبنی را پس از اتمام غذا میل کنید.

_خربزه با عسل آری یا خیر
معلوم نیست چه کسی خربزه به آن شیرینی را لازم دانسته با عسل بخورد که بحث کشنده بودن آن همه جا باب شده. خوب است بدانید اغلب تداخل‌های غذایی تهدیدکننده جدی سلامت مصرف کننده نیست. در عسل و خربزه ترکیباتی وجود دارد که بر اثر تماس مقادیر زیاد، با هم واکنش نشان داده و به ماده سفت و سختی تبدیل می‌شود که هضم آن دشوار و در برخی افراد می‌تواند باعث انقباضات قولنجی و دردهای شکم شود، اما این درد در حدی نیست که بتواند به مرگ منجر شود. قدرت هضم، نوع مزاج، توانایی بدنی، سن، جنس و حساسیت‌های غذایی از جمله مواردی است که می‌تواند در بروز این حالت که در اصطلاح به آن نابردباری غذایی می‌گویند، دخیل باشد.

_ سالاد با چاشنی ماست و آب‌لیمو
با ماهی ترشی خوردم! حالا چه می‌شود؟ چاشنی سالادم آب‌لیمو بود و به اشتباه ماست هم خوردم! آیا پوستم لک می‌شود؟ این‌ها جملاتی است که گاهی با اضطراب از زبان برخی افراد می‌شنویم. پرسش این‌جاست آیا واقعا این غذاها با هم نمی‌سازد؟

به عقیده حکمای طب سنتی اگر چند ماده غذایی با طبع سرد یا گرم را هم‌زمان مصرف کنیم، باعث برهم خوردن تعادل مزاجی ما می‌شود و دستگاه گوارش را دچار اختلال می‌کند. به همین دلیل خوردن خوراکی‌هایی با طبع سرد همچون ماست و ماهی، ماست و ترشی یا مخلوط کردن ماست با انواع چاشنی‌های ترش سالاد بخصوص در سرد مزاجان می‌تواند باعث ضعف عمومی بدن، کندی حرکت، سنگینی پلک‌ها، خواب‌آلودگی، جمع شدن آب در دهان، تهوع، سردرد، سوزش و نفخ معده و دیر هضمی شود، اما بیان این مساله که خوردن آن‌ها با هم حتما باعث بروز برص یا لک‌های پوستی می‌شود از نظر طب مدرن رد شده است. این را هم بدانید اگر کسی بر اثر تجربه متوجه شد با غذای خاصی ناسازگاری دارد فقط باید از مصرف آن غذا خودداری کند.

_ وقتی غذا و دارو، ساز مخالف می‌زنند
تحقیقات نشان داده است مصرف تعدادی از داروها همراه انواعی از میوه‌ها و موادغذایی می‌تواند باعث کاهش یا تشدید عوارض دارو یا سوء جذب ریزمغذی‌های ماده غذایی شود.

ـ داروهای ضدافسردگی و برخی از انواع آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای عفونت‌های شدید ریوی و پوستی تجویز می‌شود با انواع پنیرها بخصوص پنیر پیتزا و پنیرهای محلی کهنه، سس سویا و ماءالشعیر سازگاری ندارد. این مواد حاوی ترکیبی به نام تیرامین است که همراه این داروها می تواند باعث افزایش شدید فشارخون، سردرد و سرگیجه شود. البته بادمجان، سیب زمینی، سوسیس، گوشت‌های دودی، اسفناج، شکلات، موز، آلو، گوجه فرنگی، باقلا و اشپل (تخم ماهی) هم حاوی تیرامین است و می‌تواند به تشدید سردردهای میگرنی منجر شود.

ـ انواع کلم بخصوص بروکلی، کاهو، اسفناج، آواکادو و شلغم به دلیل دارا بودن ویتامین K که منعقدکننده خون است برای افرادی که تحت درمان با داروهای ضدانعقاد خون (رقیق کننده خون) هستند سازگاری ندارد و چون این سبزی‌ها خون را غلیظ می‌کند، می تواند موجب شکل گیری لخته‌های خون شود. در ضمن این سبزی‌ها میزان تاثیر استامینوفن را که برای تسکین درد و کاهش تب تجویز می شود، پایین می‌آورند.

ـ چای، قهوه و نوشابه‌های سیاه به دلیل دارا بودن کافئین، میزان جذب استامینوفن را افزایش می‌دهد و مقادیر زیاد آن سبب آسیب‌های کبدی می‌شود و هرگز نباید داروهای ضدآسم را همراه این نوشیدنی‌ها و بخصوص غذاهایی که مستقیم با زغال تهیه می‌شود بویژه گوشت قرمز کبابی استفاده کرد.

ـ هرگز دارو را همراه فرآورده‌های لبنی بویژه شیر و مکمل‌های کلسیم نخورید، زیرا کلسیم شیر همراه با برخی داروها بخصوص آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان عفونت‌های پوستی و مجاری ادرار تجویز می‌شود، سازگار نیست و حتی می‌تواند سبب دفع دارو و کاهش اثر آسپیرین شود. آسپیرین هم می‌تواند موجب دفع ویتامین C و اسید فولیک شود و برجذب کلسیم، آهن و سدیم تاثیر بگذارد.

ـ از مصرف آب‌میوه‌ها بخصوص گریپ فروت با بسیاری از داروها بخصوص داروهای کاهنده فشار و کلسترول خون، داروهای سوزش سر دل، داروهای هورمونی و ضد بارداری و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها اجتناب کنید، زیرا می‌تواند برغلظت خون تاثیر بگذارد و گاهی تا دو برابر اثرات کاهنده یا تشدید کننده داشته باشد و باعث افزایش ضربان قلب شود. بد نیست بدانید اثر گریپ فروت گاهی تا ۲۴ ساعت در بدن باقی می‌ماند.

ـ جوشانده یا دمنوش شیرین بیان را هرگز با داروهای کاهنده فشار خون، داروهای مدر (ادرار آور) و آنهایی که حاوی کورتون است، میل نکنید، زیرا با افزایش ادرار و دفع پتاسیم مشکلاتی در ریتم ضربان قلب ایجاد خواهد شد و به افزایش فشار خون منجر می‌شود.

ـ غذاهای گوشتی را هم‌زمان با آنتی بیوتیک ها مصرف نکنید، زیرا آهن گوشت باعث کاهش جذب آنتی بیوتیک و ایجادغلظت خون می‌شود.

ـ به داروهایی که گفته می‌شود با شکم خالی مصرف شود، توجه کنید، زیرا تماس طولانی مدت غذایی که با اسید معده ترکیب شده موجب تجزیه زود هنگام دارو یا بی اثر شدن آن می‌شود. داروهایی را هم که گفته می‌شود همراه غذا بخورید به این دلیل است که اگر با شکم خالی میل شود به بافت معده و روده آسیب می‌رساند.

– نوشیدن آب در هنگام ناشتایی، بین خواب، پس از حرکات شدید بدنی و ورزش، پس از نزدیکی جنسی و همراه با غذا یا با فاصله کم از غذا، اعضای داخلی بدن را ضعیف می‌کند و توان عملکردی آن‌ها را کاهش می‌دهد.

– خوردن ماست و دوغ همراه با وعده‌های غذایی به‌ویژه غذاهای گوشتی، موجب تولید مواد بیماری‌زا در بدن شده و می‌تواند به دردهای مفصلی منجر شود.

– برای جلوگیری از عوارض مصرف پنیر تازه، می‌توان از مغز گردو، آویشن، نعناع و سبزی‌های معطر استفاده کرد.

– برای جلوگیری از عوارض مصرف دوغ و ماست، می‌توان از زنیان، نعناع، آویشن، کاکوتی، پونه، کشمش، گل سرخ و سیاه‌دانه استفاده کرد.

– زیاده‌روی در مصرف قارچ، موجب افزایش سردی بدن می‌شود. قارچ، غذایی غلیظ، نفاخ و دیرهضم است و مصرف زیاد آن باعث انسداد رگ‌ها و اخلال در کارکرد کبد می‌شود و برای اصلاح آن باید از ادویه گرم استفاده کرد.

بهتر است در صورت تمایل به مصرف قارچ، آن را همراه با نمک و شوید پخت و از آویشن، زیره، روغن کنجد و روغن زیتون در کنار آن استفاده کرد.

منبع سایت تبیان