بیماری‌‌ها و راه درمان , پیشگیری بهتر از درمان , بهنوش فرجی

 

به گزارش سایت healthline.com

در اصطلاح پزشکی هیپواکوئیک را هیپواکو می‌گویند. یک توده هیپواکو بافتی است که از حد معمول متراکم‌تر ضخیم‌تر و یا جامدتر است، این اصطلاح برای توصیف آن‌چه در اسکن سونوگرافی دیده می‌شود، استفاده می‌شود. سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می‌کند که توسط بافت‌ها، عضلات و ماهیچه‌ها جذب می‌شوند و به این ترتیب تصاویر سیاه و سفیدی را که در صفحه اولتراسوند(سونوگرافی) مشاهده می‌کنید تشکیل می‌دهد.

 

سونوگرافی دستگاه بسیار مفیدی است، برای دیدن این‌که آیا بخشی از بدن شما از حالت معمول خود تغییر کرده است یا خیر، میزان جذب و بازتاب امواج صوتی که همان معیار اکوژنیسیته بافت محسوب می‌شود در هر بافت متفاوت است و همین نکته باعث می‌شود تا تصاویر بافت‌ها در هر قسمت مشخص شود، در حقیقت این بسته به مقدار امواجی است که در بافت جذب شده و یا بازتاب می‌شود.

یک تغییر ممکن است به شکل یک توده هیپواکو (اکوژنیسیته کم‌تر) و یا به یک توده هایپراکو (توده اکوژن‌تر) نشان داده شود. این توده‌ها به چند روش متفاوت هستند، جدولی که در این‌جا آورده شده تفاوت‌های این دو نوع توده را نشان می‌دهد.

توده هیپواکو	توده هایپراکو
تراکم بافت بیش‌تر (جامدتر)	تراکم بافت کم‌تر
اکوژنیسیته کم‌تر(حذب بیشتر امواج صوتی)	اکوژن‌تر (انعکاس و ریفلکت بیش‌تر)
تیره‌تر و یا به رنگ خاکستری‌تر نسبت به بافت اطراف دیده می‌شود	به نظر روشن‌تر از بافت اطراف دیده می‌شود
تشکیل شده از بافت‌های همبندتر عضله و یا فیبروم	ممکن است از هوا، مایع و یا چربی پر شده باشد

 

چگونه یک توده هیپواکو تشخیص داده می‌شود.

یک توده هیپواکو می تواند در هر نقطه از بدن تشکیل شود. این بیماری دلایل زیادی دارد، از جمله برخی از این توده‌ها بدون ضرر هستند.

توده هیپواکو می‌تواند به شکل یک تومور و یا رشد غیرطبیعی بافت باشد، و ممکن است خوش‌خیم و یا بدخیم باشد، یک تومور خوش‌خیم ممکن است رشد کند اما به سایر اندام‌های دیگر سرایت نکند ولی در تومور بدخیم به دیگر اندام‌ها سرایت می‌کند که به اصطلاح می‌گویند دچار متاستاز شده است، و در این حالت باید هرچه سریع‌تر جلوی رشد این توده‌ها را گرفت.

در برخی موارد، برای بررسی این توده‌ها سونوگرافی اولین گزینه‌ای است که تجویز می‌شود ولی آنچه که مهم است این است که سونوگرافی نمی‌تواند به شما بگوید توده خوش‌خیم است و یا بدخیم به همین دلیل احتمالا پزشک از موارد تکمیلی برای بررسی استفاده می‌کند تا نسبت به نوع توده مطمئن شود.

 

این آزمایشات شامل:

• سی‌تی اسکن
• ام آر آی
• ماموگرافی
• بیوپسی
• آزمایش خون
• سونوگرافی مجدد برای پیگیری و فالوآپ بیمار

اسکن چگونه مشخص می‌کند توده هیپواکو خوش‌خیم و یا بدخیم است

در بعضی موارد ویژگی‌های خاصی در اسکن نشان داده می شود که می تواند علائمی به نفع سرطان باشد مثلا توده‌ای که به‌طور نامنظم باشد و به شکل یک توده نا‌منظم رشد کرده باشد، مرز بین توده و بافت به شکل سایه بوده و یک مرز مشخصی نداشته باشد، رشد سریع داشته، و حاوی رگ‌های خونی و یا کلسیفیکیشن باشد، این‌ها نشانه‌هایی است که ممکن است خبر از یک توده هیپواکو بدخیم بدهد.

برخی اندام‌هایی که ممکن است دچار توده هیپواکو شوند عبارتند از:

توده در پستان

سرطان سینه دومین علت مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در زنان است. معاینات منظم پستان و غربالگری مهم است. با این حال، بیش‌تر رشدهایی که در پستان یافت می‌شوند خوش‌خیم هستند. و اکثر توده‌های خوش‌خیم و بدخیم در پستان توده هیپواکو است.

برخی از توده‌های خوش‌خیم در پستان می‌توانند مانند سرطان به نظر برسند زیرا دارای ویژگی‌های مشابه هستند.

علل توده‌های خوش‌خیم هیپواکو در پستان عبارتند از:

• آپوکرین(نوعی از غدد عرق)؛
• نکروز چربی؛
• فیبرونونوما (تومورهای محکم و سخت)؛
• تغییر فیبروکیستیک؛
• تومور دسموئید ( فیبروماتوز)؛
• تومور سلول گرانول؛
• میو فیبروبلاستوما؛
• هایپرپلازی استروما pseudoangiomatous
• اسکار شعاعی؛
• اسکلروز آدنوز پستان؛
• عفونت؛
• تروم؛
• شرایط التهابی مانند: آبسه، رباط کوپر، ماستیت و….

توده‌های سرطانی پستان

• عمیق‌تر و بلند‌تر؛
• داشتن عمق بیشتر در کانال مجرا؛
• دارای خطوط هیپواکو و هایپراکو روی سطح؛

توده در کبد

وجود توده در کبد می‌تواند به دو شکل بدخیم و یا خوش‌خیم ظاهر شود گرچه بسیاری افرادی که در کبدشان این توده‌ها رشد کرده علائمی ندارند و مشکلی برای‌شان پیش نمی‌آید ولی بزرگ شدن توده هیپواکو در کبد می‌تواند با علائمی از جمله احساس بی‌اشتهایی، تهوع، سیری زودرس و پری شکم همراه شود.

بعضی این توده‌ها اگر مشکلی برای بیمار ایجاد نکنند درمان نیاز ندارند ولی در مواردی که بیمار با درد رو‌به‌رو می‌شود و یا اگر توده منشا بدخیمی داشته باشد پزشک نسبت به نوع و شرایط توده روش درمان را انتخاب می‌کند، و برخی از این توده‌ها منشا کبدی ندارند و در حقیقت از سایر اندام‌ها به این اندام گسترش یافته و متاستاز شده‌اند.

خوشه ای از توده هیپواکو در کبد ممکن است ناشی از سرطان باشد که از بخش دیگر بدن گسترش پیدا کرده‌ است. این سلول‌های سرطانی کبد نامیده می‌شوند. و عوامل بدخیم دیگر عبارتند از:

• لنفوم غیرهوچکین؛
• لنفوم کبدی اولیه (این حالت نادر است.)؛
• سرطان سلول کبدی ( کارسینومای کبدی )؛
• فیبرول آمل کارسومای کبدی ( نوع خاصی از کارسینوم کبدی است.)؛
• سرطان مجرای صفراوی (کلانژیوکارسینوما)؛
• نوعی سارکوما (تومور بدخیم بافت رگی)؛
• تومور بدخیم بافت پیوندی؛

توده‌های کلیوی

توده‌های خوش‌خیم

سونوگرافی ( اولتراسوند ) یک تست تشخیصی بسیار مهم در کلیه‌ها است زیرا به راحتی تغییر بافت در این اندام مشخص می‌شود، تقریبا بیست‌و‌پنج درصد از توده‌های هیپواکو در کلیه‌ها خوش‌خیم هستند و یا توده‌های سرطانی با رشد کم هستند از جمله تومورهای:

• انکوسیتوما؛
• آنژومیولیپوما؛

توده‌های بدخیم

شایع‌ترین توده‌های بدخیم کلیوی با منشا سلولی کلیه به نام کارسینوم سلول کلیه (RRC) نامیده می‌شود همچنین به آن تومور گراویتز نیز گفته می‌شود که در آمار تقریبا ۸۵ درصد از این نوع توده بدخیم بوده است. نفروبلاستوما و سارکوما از دیگر توده‌های بدخیم کلیوی هستند.

سایر توده‌های سرطانی هیپواکو در کلیه‌ها شامل:

• سرطان غده؛
• سرطان سلول روشن؛
• متاستاز کلیه؛
• سرطان سلول کلیوی پاپیلاری؛
• سرطان سلول سنگفرشی؛
• سرطان سلول انتقالی لگنچه کلیه؛
• تومور ویلمز یا نفروبلاستوم؛

توده‌های رحمی

یکی از اندام‌هایی که به‌طور شایع درگیر این توده‌ها می‌شود رحم است، این توده‌ها که به نام میوم و یا لیومیوم نامیده می‌شوند در اغلب زنان ایجاد شده و اکثرا خوش‌خیم هستند، و ۷۰ درصد زنان بالای ۵۰ درصد توده‌های خوش‌خیم ممکن‌ست ایجاد شود و اکثر این افراد بیش از یک توده در رحم خود دارند.

توده‌های هیپواکو همچنین می‌توانند در موارد زیر تشکیل شوند:

• معده؛
• بیضه‌ها؛
• تخمدان‌ها؛
• روده‌ها؛
• غده تیروئید؛
• پوست؛

منبع: healthline.com

---