روانشناسی,زندگی بهتر, والدین موفق , مشاوره خانواده

آسایش ذهنی موضوع مهم در رشد هیجانی انسان و احساس افراد نسبت به خودشان است. در واقع آسایش ذهنی احساس یا حالت مثبت خودآگاه، ارزیابی شناختی و عاطفی از زندگی، در کلیت آن است. اکثر روان‌شناسان توافق دارند که آسایش ذهنی مفهومی انتزاعی و چند بعدی است که بهترین روش اندازه‌گیری آن، استفاده از شاخص‌های اختصاصی نظیر رضایت‌مندی از زندگی، روحیه، شادکامی، هم‌خوانی و عاطفه است.

رضایت‌مندی از زندگی

پژوهشگران برای رضایتمندی از زندگی پنج بعد قائل هستند:

شوق در برابر بی‌احساسی ( میزان درگیری در فعالیت‌ها، خواه با دیگران خواه با اندیشه‌ها)
اراده و پایداری (میزان مسؤلیت‌پذیری افراد در برابر زندگی خود)
همخوانی (میزان دست‌یابی به اهداف)

۴ – خودپنداره (میزان مثبت بودن پندار فرد درباره خودش از لحاظ فیزیکی، روان‌شناختی و اجتماعی.)

ته مایه خلقی (آیا فرد دارای نگرش‌های خوش‌بینانه و احساس‌های شادمانه است یا خیر.)

به این ترتیب، آسایش ذهنی مثبت روان‌شناختی فرد به میزان کسب لذت او از مجموعه فعالیت‌هایی که زندگی روزمره او را تشکیل می‌دهد، معنی‌دار تلقی کردن زندگی‌اش و پذیرش خلل‌ناپذیر آنچه زندگی او بوده، احساس موفقیت در دستیابی به اهداف عمده زندگی‌اش، حفظ انگاره‌ای مثبت از خود و حفظ نگرش‌ها و خلقی شاد و خوش‌بینانه منوط خواهد بود.

روحیه

برای توصیف آسایش ذهنی از ملاک روحیه نیز استفاده شده است. روحیه را شرایط هیجانی یا روانی فرد از لحاظ شاد بودن، اعتماد به نفس، شوق و نظایر آن تعریف کرده‌اند. افراد دارای برون‌گرایی بیشتر و تنش کمتر روحیه بالاتری دارند.

شادکامی

شادکامی نوعی حالت عاطفی مثبت بلندمدت یا ارزیابی شناختی عاطفی مثبت است (خوشنودی، شادی، لذت، خوشحالی و خرسندی). به عبارت دیگر شادکامی احساس آسایش ذهنی است. درباره شادکامی مطالب زیادی نگاشته شده است. جالب آن است که مطالعات انجام شده بر روى دوقلوها نوعی استعداد ژنتیکی برای ناشادکامی فامیلی را نشان داد به این معنی که برخی از افراد برای غصه‌خوردن به دنیا می‌آیند. ولی باید به یاد داشت شادکامی به ارث نمی‌رسد؛ بلکه، ظرفیتی است که باید آن را به وجود آورد.

همخوانی

همخوانی یعنی بر مبنای ارزیابی شناختی بین اهداف مطلوب فرد در زندگی و اهدافی که به آن دست یافته یا در راه دستیابی به آن است، سازش وجود داشته باشد. همخوانی با یافتن معنای زندگی، مفهوم‌بخشی، نظم‌دهی یا انسجام موجودیت فرد آغاز و با تلاش برای دست‌یابی به هدف یا اهدافی در زندگی تحقق می‌یابد. جست و جوی معنا به عنوان یکی از انگیزه‌های انسانی همگانی و عمده، جایگاهی خاص دارد. در صورتی که برای فقدان معنا در زندگی چاره‌ای اندیشیده نشود، ممکن است نشانه‌های اضطراب، افسردگی، نومیدی یا افت فیزیکی ظاهر شود.

عاطفه

عاطفه به عنوان یکی از ابعاد آسایش ذهنی در اکثر پژوهش‌های انجام شده در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است. عاطفه ممکن است مثبت یا منفی باشد. عاطفه مثبت با احساساتی نظیر برانگیختگی، خشنودی، در عرش سیر کردن و در به دست داشتن تقدیر خود توصیف شده است و عاطفه منفی با احساساتی نظیر بی‌قراری تنهایی شدید، دلتنگی یا افسردگی مشخص می‌شود. ثابت شده است که عاطفه یکی از ابعاد مهم آسایش ذهنی است که هم اساس ارثی و هم محیطی دارد.

منبع: سایت ویکی روان