دلیل افزایش بیش از حد آنزیم‌های کبدی چیست؟
بیماری‌‌ها و راه درمان , پیشگیری بهتر از درمان
به گزارش سایت mayoclinic.org
افزایش بیش از حد آنزیم‌های کبدی چگونه اتفاق می‌افتد؟
افزایش آنزیم‌های کبدی می‌تواند نشانه التهاب یا تخریب سلول‌ها در کبد باشد. سلول‌های کبدی ملتهب یا تخریب‌شده مقادیر بیشتری از مواد شیمیایی خاص، از جمله آنزیم‌های کبدی، به جریان خون آزاد می‌کنند که می‌تواند منجر به افزایش آنزیم‌های کبدی در تست‌های خونی شود. آنزیم‌های کبدی افزایش‌یافته‌ای که اغلب دیده می‌شوند شامل آلانین ترنس‌آمیناز (ALT)، آسپارتات ترنس‌آمیناز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP) گاماگلوتامیل ترنس‌پپتیداز (GGT) می‌شوند. ممکن است افزایش آنزیم‌های کبدی طی یک تست خونی روتین تشخیص داده شود و اغلب نشان‌دهنده یک مشکل جدی یا مزمن نیست.
سلول‌های کبدی ملتهب یا تخریب‌شده مقادیر بیشتری از مواد شیمیایی خاص، از جمله آنزیم‌های کبدی، به جریان خون آزاد می‌کنند که می‌تواند منجر به افزایش آنزیم‌های کبدی در تست‌های خونی شود.
علائم افزایش بیش از حد آنزیم‌های کبدی چیست؟
افزایش آنزیم‌های کبدی به خودی خود بدون علامتند، اما علل زمینه‌ای که علت بالا رفتن این آنزیم‌ها هستند می‌توانند سبب ایجاد علائمی به همراه آن شوند.
دلایل افزایش بیش از اندازه آنزیم‌های کبدی چیست؟
رایج‌ترین علت افزایش آنزیم‌های کبدی بیماری کبد چرب است. تحقیقات نشان می‌دهند که ۲۵ تا ۵۰ درصد افرادی که آنزیم‌های کبدی افزایش‌یافته دارند دچار این بیماری هستند. سایر بیماری‌هایی که به طور معمول باعث افزایش آنزیم‌های کبدی می‌شوند شامل سندرم متابولیک، هپاتیت، سومصرف مواد یا الکل، نارسایی قلبی و سیروز کبدی (که به معنای آسیب بافت کبدی است) می‌شوند.
رایج‌ترین علت افزایش آنزیم‌های کبدی بیماری کبد چرب است.
برخی بیماری‌های کمتر رایج نیز می‌توانند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شوند که عبارتند از هپاتیت اتوایمیون، بیماری سلیاک، سرطان کبد، هموکروماتوز (درصورتی که بدن مقادیر زیادی آهن جذب کند ایجاد می‌شود.)، عفونت سایتومگالوویروس (CMV)، منونوکلئوز، سرطان کبد، سپسیس یا مسمومیت خونی، بیماری ویلسون و پلی‌میوزیت‌ها (که به معنای التهاب ماهیچه‌ها هستند.)، همچنین مصرف بعضی داروها مانند برخی مسکن‌ها (مثل استامینوفن) و استاتین‌ها نیز می‌تواند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود.
بیماری کبد چرب: این بیماری وقتی ایجاد می‌شود که چربی‌ها در کبد تجمع پیدا می‌کنند. اگر این تجمع به علت مصرف الکل باشد به آن بیماری کبد چرب الکلی، اگر در اثر مصرف الکل نباشد به آن بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) می‌گویند. بیماری کبد چرب اغلب بدون علامت است اما گاهی باعث خستگی و درد در قسمت بالا و راست شکم می‌شود.
سندروم متابولیک: سندروم متابولیک گروهی از علائم است که خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. این علائم شامل قند خون بالا، فشار خون بالا، وزن زیاد و کلسترول بالا می‌شود.
هپاتیت: هپاتیت التهاب کبد است که اغلب به علت انواع ویروس هپاتیت ایجاد می‌شود. این ویروس‌ها عبارتند از A، B، C، D و E، علائم همه این ویروس‌ها مشابه است: خستگی، درد مفاصل و ماهیچه‌ها، بی‌اشتهایی، تهوع، درد شکم، تب، ادرار تیره، خارش پوست و زردی چشم‌ها و پوست
سوء مصرف الکل یا مواد مخدر: نوشیدن مقادیر زیاد الکل یا مصرف مواد تحریک‌کننده می‌تواند منجر به التهاب یا تخریب کبد شود. التهاب کبدی ناشی از مصرف الکل و مواد مخدر، به ترتیب هپاتیت الکلی و هپاتیت سمی نامیده می‌شوند. علائم این نوع هپاتیت نیز مشابه با سایر انواع هپاتیت است.
سیروز: سیروز نوعی تخریب کبد است. در این بیماری فرد دچار تخریب دائمی کبد است که می‌تواند مانع از عملکرد مناسب آن شود. سیروز می‌تواند درنهایت منجر به نارسایی کبدی شود. علائم سیروز شامل خستگی و خارش پوست می‌شود، افرادی که دچار هپاتیت یا بیماری کبد چرب هستند درصورتیکه درمان‌های مناسب را دریافت نکنند در معرض سیروز هستند.
درمان بالا بودن بیش از حد آنزیم‌های کبدی چیست؟
درمان این اختلال در واقع با درمان علل زمینه‌ای آن امکان پذیر است.
بیماری کبد چرب: تغییرات شیوه زندگی مانند کاهش وزن از طریق ورزش کردن، مصرف رژیم غذایی سالم و متناسب می‌تواند به درمان این بیماری کمک کند. مشورت با متخصص تغذیه نیز می‌تواند به فرد برای حفظ رژیم غذایی و دنبال کردن برنامه کاهش وزن کمک کند. درصورتیکه بیماری کبد چرب الکلی باشد لازم است فرد مصرف الکل خود را کاهش دهد.
سندروم متابولیک: کاهش وزن، ورزش، مصرف رژیم غذایی سالم و متناسب، تنظیم قند خون و کاهش استرس روش‌های درمان سندروم متابولیک هستند، برای رسیدن به این اهداف می‌توان از تغییرات شیوه زندگی از جمله ورزش، مدیتیشن، یوگا، ذهن‌آگاهی، نوشتن و کاهش تعهدات کمک گرفت.
هپاتیت: درمان هپاتیت به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد، در موارد حاد استراحت، مصرف مایعات فراوان و عدم مصرف الکل توصیه می‌شود. درمان هپاتیت‌های مزمن اغلب شامل داروهای آنتی‌ویروس می‌شود.
سوء مصرف مواد و الکل: رفتاردرمانی، داروها و گروه‌های حمایتی می‌توانند برای درمان این اختلال به افراد کمک کنند.
سیروز: به این علت که سیروز تخریب دائمی کبد است درمانی برای آن وجود ندارد اما علت زمینه‌ای تخریب کبد اغلب قابل درمان است. همه مواردی که پیش از این مورد بحث قرار گرفتند ممکن است منجر به سیروز شوند.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر آزمایش خون افزایش آنزیم‌های کبدی را نشان داد لازم است با پزشک متخصص داخلی در مورد علل آن مشورت کنیم. پزشک نیز ممکن است برای تعیین علت افزایش آنزیم‌ها آزمایشات بیشتری درخواست دهد.
منابع: