گیاهان دارویی؛ آشنایی با خواص و مضرات جعفری
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان,تغذیه,, دارونامه
جعفری گیاهی دو ساله است و به حالت وحشی، در اکثر نواحی جنوب شرقی اروپا، شمال افریقا، آسیا و ایران میروید. به علاوه در نواحی مختلف پرورش مییابد. این گیاه نسبتا گرمسیری است و برای رشد، نیاز به رطوبت و نور کافی خورشید دارد. جعفری را میتوان در تمام فصول در بازار یافت. این سبزی ارزان، یک گیاه بسیار مغذی است و دارای ویتامینهای فراوان و آنتیاکسیدانها میباشد. جعفری گیاهی است که همه قسمتهای آن شامل دانه، برگ و ریشه مورد استفاده دارویی قرار میگیرد.
_ ارزش غذایی جعفری
جعفری یک منبع بسیار خوب ویتامین A، ویتامین K، ویتامین C، ویتامین E، نیاسین، ویتامین B6، ویتامین B12، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم، روی و مس. همچنین برگ جعفری حاوی کربوهیدرات، چربی و پروتئین می باشد.به علاوه جعفری منبع غذایی خوبی از آهن و اسیدفولیک است.
_خواص و مضرات جعفری
اجزاء تشکیلدهنده جعفری
۱) روغنهای فرار در جعفری:
روغنهای فرار موجود در جعفری مخصوصا میریستیسین، از شکل گیری و تشکیل تومورها(مخصوصا تومورهای ریه) جلوگیری میکنند. در تحقیقات دیگری مشخص شده است که فعالیت آنزیم گلوتاتیون S ترانسفراز را که مسئول پیشگیری از تخریب سلولی میباشد، تحریک میکند.
از دیگر فعالیت این روغنها این است که به خنثی کردن انواع مواد سرطانزا مانند بنزوپیرنهای موجود در دود سیگار و دود ناشی از ذغال چوب کمک میکند.
۲)فلاوونوئیدها در جعفری
فلاوونوئیدهای موجود در جعفری مخصوصا لوتئولین(luteolin) از تخریب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد اکسیژن جلوگیری میکنند. از این رو در مطالعات انسانی از عصاره غلیظ جعفری به عنوان یک ماده غذایی که ظرفیت آنتیاکسیدان بدن را بالا می برد، استفاده میشود.
_ فواید درمانی جعفری
طبع جعفری گرم و خشک است.
_ جعفری؛ آنتیاکسیدانی قوی
ویتامینها (A، C، K، فولات و نیاسین)، مواد معدنی و آنتیاکسیدان موجود در جعفری در تقویت ایمنی بدن نقش بهسزایی دارند. ویتامین A بهطور مستقیم بر روی لنفوسیتها یا سلولهای سفید خون تاثیر میگذارد و عملکرد آنها را افزایش میدهد. کلروفیل موجود در جعفری، دارای خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی است. مطالعات نشان دادهاند که جعفری دارای خواص آنتیاکسیدانی و خواص ضدباکتری است و منبع خوبی برای داروهای خانگی میباشد.
_ جعفری؛ موثر در درمان بیماریهای گوارشی
جعفری از بیماریهای گوارشی از قبیل سوءهاضمه، گرفتگی معده، نفخ، سوزش و ترش کردن معده،تهوع جلوگیری کرده و در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش موثری دارد.
برای رفع دل درد، سوزش و ترش کردن معده و سایر مشکلات گوارشی که اصولا بعد از صرف غذا و به دلیل هضم نشدن خوب آن رخ میدهد، هیچچیز به اندازهی جعفری راه گشا نیست. روش استفاده برای این مشکل به این صورت است که یک قاشق غذاخوری جعفری را در ۲۵ میلیلیتر آب ریخته و اجازه دهید به مدت حدود ۱۰دقیقه بجوشد. محلول را صاف کرده و بعد از غذا بنوشید. اگر علایمتان رفع نشد به پزشک مراجعه کنید.
_ تاثیر جعفری در کاهش وزن
جعفری حاوی فیبرهایی است که انباشتگی چربیها را کم میکند. این سبزی معطر همچنین باعث کنترل اشتها میشود. برای همین اگر قصد لاغری دارید و میخواهید از شر سلولیتهای مزاحم خلاص شوید جعفری را دریابید. به این منظور به تمام سالادها و غذاهایتان جعفری اضافه کنید. برای اینکه از خواص آن نهایت استفاده را ببرید حتی از آب جعفری هم غافل نباشید. برای این کار یک دسته جعفری را پاک کرده و بشویید. سپس آن را به تنهایی یا با سبزیجات دیگر در مخلوط کن بریزید و آب آن را میل کنید. تخمجعفری نیز خواص دیورتیک فوقالعادهای دارد. برای این کار به مدت ۱۵ دقیقه نصف قاشق چایخوری تخمجعفری را در یک فنجان آب بخیسانید و میل کنید. این کار را به مدت ۱۵ روز انجام دهید
جعفری خطر سکته قلبی و مغزی را کاهش میدهد.
آنتیاکسیدانهای موجود در جعفری باعث کاهش آسیبهای رادیکالهای آزاد میشود که باعث ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی میشوند. این سبزی معطر همچنین به کاهش خطر سکته مغزی کمک میکند.
برای پیشگیری از این مشکل توصیه میشود بهطور مرتب از جعفری تازه، آب یا دم کرده آن استفاده کنید. البته به یاد داشته باشید که جعفری سرشار از ویتامین k است به همین دلیل مصرف آن برای افرادی که داروهای ضدانعقاد مصرف میکنند توصیه نمیشود مگر اینکه با نظارت پزشک باشد.
_ خواص ضدسرطان جعفری
ترکیبی به نام Myristicin در آزمایشگاه LKT مینیاپولیس کشف شده است، که این ترکیب ازعصاره روغن جعفری بدست آمده و دارای خاصیت ضدسرطانی میباشد. همچنین اسید فولیک موجود در جعفری ماده مغذی مهمی برای تقسیم به موقع و مناسب سلولهاست. از این رو برای پیشگیری از سرطانها مخصوصا سرطان روده و سرطان دهانه رحم در زنان بسیار مفید است.
جعفری ؛ضدپوکی استخوان
جعفری به حفظ سلامت استخوانها کمک میکند و از پوکیاستخوان جلوگیری میکند. پوکی استخوان به دلیل کاهش کلسیم در استخوان و نیز وجود یک اسید آمینه به نام هموسیستئین رخ میدهد. به غیر از محصولات لبنی و سبزیجات، جعفری به عنوان یک منبع خوب کلسیم در نظر گرفته شده است. جعفری حاوی مقدار مناسب از اسید فولیک است که باعث کاهش هموسیستئین میشود.
_ جعفری؛ ضدسنگ کلیه و ادرارآور
جعفری یک ماده ادرارآور است و در کنترل بیماریهای مختلف مانند: سنگ کلیه، عفونت دستگاه ادراری و سنگ کیسه صفرا استفاده می شود. ریشه جعفری برای مقابله و درمان سنگ کلیه بسیار مفید است. اضافه کردن جعفری به آب جوش و نوشیدن روزانه آن به عنوان یک پاککننده عمومی برای بدن موثر است. جعفری به اسپاسمهای زنان پس از تولد نوزاد کمک میکند همچنین برای رفع عفونتهای ادراری و ناراحتیهای معده مفید است.
یک قاشق سوپخوری از برگ جعفری خرد شده یا یک قاشق مرباخوری از ریشه یا نوک قاشق چایخوری از تخمجعفری را در نیم لیتر آب جوشانده، به عنوان داروی ادرارآور و همچنین برای درمان ورم عمومی، التهاب کلیه و مثانه مصرف کنید.
_ جعفری و رفع اختلالات قاعدگی
جعفری حاوی ترکیبات قاعده آور است در واقع این سبزی معطر خواصی دارد که روی دستگاه جریان خون تاثیر میگذارد و به این ترتیب جریان خون را در ناحیه رحم تحریک میکند.
جعفری همچنین دردهای این دوره را هم کاهش میدهد و یک آرامبخش طبیعی است.
کسانی که اختلالات قاعدگی دارند یک هفته قبل از روز پریود از دمکرده جعفری استفاده کنند و سپس زمانی که پاک شدند جعفری را در برنامه غذایی خود به مدت ۱۰ روز قرار دهند.
برای استفاده در این مواقع ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری جعفری را در یک تا دو فنجان آب جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید محلول به دست آمده را از صافی رد و میل کنید.
_ جعفری و حفاظت در برابر آرتریت روماتوئید
علیرغم اینکه در یک مطالعه نشان داده شد که دوز بالای مکمل ویتامین C موجب بدتر شدن استئوآرتریت ( یک نوع بیماری تحلیل برنده مفاصل که با افزایش سن اتفاق میافتد) میشود، در مطالعه ای دیگر در همین زمینه نشان داده شد که غذاهای غنی از ویتامین C مانند جعفری و نه مکمل آن، موجب حفاظت افراد در برابر التهابات پلیآرتریت (نوعی از آرتریت که در آن، دو یا بیش از دو مفصل درگیر میشوند) میگردند.
_ خواص و مضرات جعفری
معجزه جعفری در زیبایی و شادابی پوست
_ جعفری و لوسیون پوست:
لوسیون تهیهشده از جعفری کثیفی پوست را از بین میبرد. باید بدانید که جعفری خاصیت ضدالتهابی دارد برای همین برای پوستهای خشک و حساس بسیار مناسب است و قرمزی پوست را خنثی میکند.
برای تهیه این لوسیون یک فنجان آب بجوشانید و یک دسته جعفری به آن اضافه کنید. حرارت را کم کنید و اجازه دهید به مدت ۱۵ دقیقه بجوشد. محلول را صاف و در یخچال نگهداری کنید. هر روز صبح و شب از این لوسیون طبیعی استفاده کنید. میتوانید آن را به مدت ۵ تا ۶ روز در ظرف شیشهای در بسته و در یخچال نگهداری کنید.
_جعفری و رفع لک و جوش صورت:
برای رفع لکها و جوشهای صورت، دم کرده جعفری را روی پوست صورت بمالید. برای روشن شدن رنگ پوست، مقداری جعفری را در نیم لیتر آب به مدت ۵ دقیقه بجوشانید و صبح و شب صورت خود را با آن بشوئید. بعد از یک هفته پوست صورت شما روشن میشود.
_ جعفری و پوست شاداب:
شستوشوی پوست صورت با جوشانده یک دسته برگ جعفری در یک لیتر آب، پوست را شفاف میکند. بدین منظور آب جعفری را با آب مخلوط نموده صبح و شب به مدت یک هفته صورت خود را بشویید.
_ سایر فواید جعفری
اگر از بویبد دهانتان خسته شدهاید، روزانه چند برگ جعفری را به مدت یک ربع جویده و سپس بیرون بریزید و پس از آن یک عدد سیب بخورید.
از جعفری بهعنوان مسکن، برای پایین آوردن تب نیز استفاده میکنند
در ضمن در رفع ناراحتیهای ریوی نیز مؤثر است.
جعفری اشتهاآور، مقوی معده، هضمکننده غذا، بادشکن و صفرابر است.
کسانی که کماشتها هستند از سوپ جعفری و همچنین همراه غذای خود جعفری استفاده کنند.
کسانی که یرقان دارند جعفری را در برنامه غذایی خود قرار دهند
از جعفری برای بیماریهای کبد و طحال میتوان استفاده کرد که بهصورت دمکرده روزی ۳ فنجان و خام همراه غذا میل شود.
کودکانی که سرخک میگیرند به آنها سوپ جعفری بدهید چون باعث میشود دانههای سرخک سریعتر ظاهر شده و از بین برود.
کسانی که بیماری گواتر دارند جعفری را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
کسانی که پروستات دارند جعفری را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
مالیدن ضماد جعفری روی زنبور گزیدگی مفید میباشد.
خوردن جعفری همراه غذا جوانی شما را حفظ میکند.
تخم جعفری ادرارآور است.
خوردن جعفری همراه غذا باعث جذب آهن موجود در آن غذا میباشد. افرادی که کمخون هستند جعفری را در برنامه غذایی خود قرار دهند و بچههایی که رشد آنها ضعیف است نیز جعفری بخورند.
کسانی که دچار ضعف بینایی میباشند یا شبکوری دارند در مصرف غذای روزانه خود جعفری را بگذارند.
خوردن ساقهی جعفری اعصاب را تسکین میدهد پس بهخاطر داشته باشید جعفری را در سبزیخوردن خود قرار دهید و ساقه آن را دور نریزید.
برگ جعفری صافکننده خون است و اگر سلولی از بین رفته باشد آن را شستشو داده و سلولی جدید به وجود میآورد.
کسانی که کوه میروند اگر ۲ ساعت قبل از کوهپیمایی از دمکرده جعفری استفاده کنند خیلی راحتتر و با آرامش خاطر بیشتری مسیر کوهپیمایی را خواهند پیمود.
کسانی که دوران نقاهت را میگذارنند همراه غذای خود حتماً جعفری بخورند.
برای درمان باد مفاصل از جوشانده ریشه جعفری مانند شماره ۲۵ هر ۴ یا ۵ ساعت یک لیوان استفاده کنند.
کسانی که آسم دارند جعفری را خرد کرده در شیر بریزید و صبح ناشتا مصرف کنید.
کسانی که بیماری گواتر دارند جعفری را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
کسانی که بیماری برص دارند خوردن جعفری را در برنامه روزانه خود قرار دهند.
نوجوانانی که میخواهند قد آنها بلند شود و یا اگر میخواهند دارای فرزندی کشیده قد باشند جعفری را در برنامه روزانه خود قرار دهند.
توصیه مهم در پخت جعفری:
زمان پخت جعفری باید بسیار کم باشد.
هشدارها و مضرات جعفری:
مصرف مقادیر زیادی از جعفری ممکن است سبب انقباضات رحم در دوران بارداری شود که در هر مرحله از دوران بارداری می تواند بسیار خطرناک باشد. اجتناب از مصرف زیاد جعفری در دوران بارداری و شیردهی توصیه میشود.
جعفری ممکن است پوست را نسبت به نور خورشید حساس کند و سبب خارش و جوش زدن شود.
افراط در مصرف جعفری جریان خون را کند میکند.همچنین زیادهروی در خوردن جعفری محرک اعصاب است.
منابع
۱- سایت الو دکتر
۲- سایت هفت گنج