علت و نشانههای ورم معده و درمان آن
وقتی معده ورم میکند!
ورم معده یکی از شایعترین بیماریهای گوارشی است از این بیماری تعاریف و برداشتهای مختلفی میشود، از این رو مهم و قابل بررسی است. منظور مردم عادی از ورم معده، احساس سنگینی، تورم و نفخ در ناحیه بالای شکم است، اما از دید پزشکان، وجود قرمزی یا زخمهای سطحی در جدار معده به وسیله آندوسکوپی نشانه این بیماری است.
البته این تشخیص نیز چندان دقیق نیست بلکه نمونهبرداری کوچکی از بافت یا جدار معده، بررسی آن زیر میکروسکوپ و مشاهده سلولهای التهابی در دیواره معده دقیقترین روش تشخیص ورم معده است.
«گاستریت یا ورم معده به حالتی گفته میشود که در آن معده دچار التهاب یا عفونت خفیف در لایه مخاطی میشود. بسیاری از اوقات، التهاب و ورم، علامتی ندارد اما بعضی مواقع با احساس بزرگی شکم و سنگینی همراه است.
” یک باکتری موذی “
شایعترین علت ایجاد ورم یا التهاب معده باکتری هلیکوباکترپیلوری است، علائم التهاب حاد به صورت درد در سر شکم همراه با استفراغ و تهوع است و در اغلب افرادی که این عارضه ایجاد میشود این علائم کاملا گذراست. البته در برخی افراد این باکتری از بین نمیرود و به صورت عفونت مزمن در معده خود را نشان میدهد که ممکن است تظاهر آن ۲۰ سال پس از شروع عفونت حاد اتفاق بیفتد.
متاسفانه این عفونت مزمن بدون علامت است، اما با آندوسکوپی و نمونهبرداری وجود این باکتری به همراه التهاب مزمن معده ثابت میشود.
برای بسیاری از بیماران مبتلا به التهاب مزمن معده اتفاق خاصی رخ نمیدهد، اما در برخی افراد عوارض بعدی خود را نشان میدهد که علامتدارترین این عارضه ایجاد زخم در اثنیعشر یا معده است و افرادی که مبتلا به زخم اثنیعشر میشوند افزایش ترشح اسید معده و افرادی که زخم معده میگیرند کاهش ترشح اسیدمعده دارند.
این التهاب مزمن به مرور میتواند موجب از بین رفتن لایه داخلی معده و تغییر ماهیت بافت معده و در نهایت ابتلا به سرطان معده شود. عوامل ژنتیکی نیز بسیار تأثیرگذارند.
درمان نوع مزمن ورم معده بستگی به بیماریای دارد که باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد کرده است ولی در اغلب بیماران مبتلا به نوع مزمن ورم معده بدون درد نیاز به درمان وجود ندارد. زخم معده یا اثنیعشری که هلیکوباکترپیلوری ایجاد کرده، معمولا طی ۲ هفته و به کمک آنتیبیوتیک درمان میشود.
مصرف برخی داروها بویژه داروهای ضدالتهاب ضداستروئیدی موجب التهاب مزمن معده میشود که مهمترین راه درمان آن قطع داروی اولیه تحت نظر پزشک است.
” چه کسانی ورم معده میگیرند؟ “
افرادی که استرس و مشغولیت ذهنی زیادی دارند ناخودآگاه همراه غذا، هوا میبلعند، در نتیجه هوا داخل معده میرود و تورم ایجاد میکند. البته به این بیماری از نظر علمی، ورم معده اطلاق نمیشود چون هنگام آندوسکوپی مورد خاصی دیده نمیشود.
همچنین افرادی که غذا را قبل از هضم، خوب نمیجوند ممکن است دچار این عارضه شوند، چون به منظور هضم کافی ذرات غذایی و زیاد باقی نماندن آن در معده لازم است اندازه غذا پیش از بلع به کمتر از یک میلیمتر برسد. علاوه بر این افرادی که تند غذا میخورند یا در حال انجام کاری تغذیه میکنند، مقدار زیادی هوا میبلعند بنابراین امکان دارد به ورم معده دچار شوند.
نوشابههای گازدار و مواد غذایی مانند میوه و سبزی، که در معده ایجاد گاز میکنند، میتواند عامل ورم معده باشد. البته نفخ ناشی از میوه و سبزی، بیماری محسوب نمیشود؛ چون گاز تولید شده از آنها عضلات معده و روده را تقویت میکند و احساس سنگینی شکم فرد با مصرف آنها به مرور برطرف میشود.
” به غذا خوردنتان نظم بدهید ”
مصرف ۳ وعده غذای روزانه در ساعات نامنظم و نامعین موجب بروز بیماریهای دستگاه گوارشی مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسید معده میشود. صرف ۳ وعده اصلی غذایی بسیار ضروری است و حذف هر یک از این وعدهها به سلامت انسان لطمه وارد میکند. چنانچه ۳ وعده اصلی غذایی مصرف شود ولی در ساعات معین و منظم نباشد باز هم اختلالاتی در سلامت انسان ایجاد میکند.
هر نوع بینظمی در صرف غذا موجب ناراحتی گوارشی میشود و ممکن است موجب سوءتغذیه و بروز بیماریهای دستگاه گوارشی مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسید معده شود.
” غذاهای مضر برای ورم معده “
مصرف غذاهایی که به نحوی باعث التهاب در معده میشوند یا حرکات معده را تحریک میکند ممکن است منجر به ورم معده یا سوءهاضمه شوند.
بنابراین افرادی که استفاده از موادی مانند ترشی یا فلفل باعث ایجاد درد در معده آنها میشوند، نباید این مواد را بخورند.
” درمان “
درمان ورم معده بسته به عامل ایجادکننده آن متفاوت است، اگر عفونت باعث ایجاد ورم معده باشد، درمان عفونت به بیماران توصیه میشود.
در صورتی که مصرف الکل و سیگار باعث ابتلا به ورم معده شده است، بیماران باید از ادامه مصرف آن خودداری کنند. همچنین اشخاصی که به علت مصرف مکرر مسکن دچار ورم معده شدهاند یا نباید این گونه داروها را استفاده کنند یا در صورت الزام، مصرف آنها را تا حد امکان به حداقل برسانند و همزمان، داروهای معده بخورند.
هنگامی که از داروها و قرص های شیمیایی نتیجه ای نمی گیریم ،به داروهای گیاهی رو میآوریم.
” بابونه “
یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم و ورم معده است .این گیاه به آسانی این مرض را درمان میکند و آنهایی که سالهاست با این مرض دست به گریبان هستند می توانند با استفاده از بابونه سلامتی خود را بازیابند.
*برای درمان زخم معده یک لیوان چای غلیظ بابونه درست کنید (۴ قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آبجوش و یا چهار تا چای کیسه ای بابونه در یک قاشق لیوان آب جوش ) و در هنگام صبح ناشتا چای را بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و البته بعد از یک ربع ساعت می توانید صبحانه خود را میل کنید.این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده به کلی شفا یابد.
” تخم گشنیز و رازیانه “
یک قاشق چایخوری از پودرمخلوط تخم گشنیز و رازیانه ،در یک استکان آب جوش مخلوط کرده ،۳استکان در روز قبل ازغذا میل کنید. برای زنان باردار مضر است.
” گل بومادران “
یک چنگ از گیاه گل بومادران را برای یک لیوان آب جوش دم کرده یک استکان قبل از ناهار و شام میل کنید. برای زنان باردار مضر است.
” گل بابونه و گل ختمی “
یک قاشق مرباخوری از گل بابونه و گل ختمی را برای یک لیوان آب جوش دم کرده یک نیم لیوان قبل از ناهار و شام میل کنید. برای زنان باردار مضر است.
“عرق بومادران “
یک استکان قبل از غذا عرق بومادران، برای زنان باردار مضر است.
” عرق نعناع “
یک قاشق چایخوری با یک لیوان آب، جوشانده مقداری عرق نعناع به آن اضافه کرده قبل ازغذا میل کنید، کسانی که معدهشان ترش میکند عرق نعناع استفاده نکنند.
” دارچین و عسل “
ترکیب دارچین و عسل هر روز یک قاشق به همراه صبحانه تان میل کنید ترکیب دارچین و عسل هم درد و ورم معده را کم میکند و ترشح اسید معده را کم میکند و هم تقویت کننده معده هستند. برای زنان باردار مضر است.
” شربت زنجبیل “
زنجبیل از بین برنده باکتری معده است و ترشح اسید معده کاهش میدهد.
شربت زنجبیل یک قاشق عسل و یک ذره پودر زنجبیل را در یک استکان آب گرم حل کرده و هر روز قبل از غذت میل کنید.
” پیاز “
مصرف نصف پیاز هر روز بهمراه غذا باعث میشود سوءهاضم نگیرید و ترشحات اسید معده را کم میکند و باکتریهایی معده را از بین میبرد.
چون این باکتریها عامل اصلی درد و ورم معده است، و خانمها بیشترین باکتری را در معده دارند و باید بیشتر از آقایان مواد غذایی که باعث از بین رفتن این باکترها میشود مصرف کنند.
” شیرین بیان “
شیرین بیان باعث مهار باکتری مولد زخم معده میشود.
مهمترین کاربرد گیاه شیرین بیان در زخمهای معده است که باعث مهار باکتری مولد زخم معده میشود و این امر در چند بیمار به اثبات رسیده است.
شما می توانید در عرق شیرین بیان مقداری نبات ریخته و بگذارید بماند مدتی و به صورت شربتی در میآید که میتوانید روزی سه بار بعد از غذا میل کنید، باعث میشود هم درد و ورم معده کاهش یابد به هضم غذا کمک میکند و زخم معده را التیام دهد و تقویت کننده معده هم هست.
” رعایت برخی از نکات “
۱- مصرف چای را تا حد ممکن کم و قطع کنید.
۲- از مصرف میوه و ترشیجات با معده خالی بپرهیزید.
۳- از عصبانیت و هیجان خصوصاً در هنگام مصرف غذا اجتناب کنید.
۴- اجتناب از دود سیگار خصوصاً با معده خالی.
منبع مجله سلامت