کیست بارتولن (Bartholin’s cyst) و آبسه بارتولن چیست؟
دو غده بارتولن در ورودی مهبل (واژن) زن، در هر طرف قرار دارد. آن‌ها کوچک هستند و در حالت عادی دیده یا حس نمی‌شوند. کاربرد آن‌ها این است که مایع را بر روی سطح مخاطی (داخلی) لگن – پوست کبد اطراف مهبل (واژن) ترشح کنند. مشکلات با غدد بارتولن عبارتند از کیست، که بزرگ شدن غده نسبتا بی‌درد است و آبسه‌هایی که عفونت غدد هستند. به‌طور معمول تنها یکی از دو غده متضرر می‌شود.

چه چیزی باعث کیست بارتولن می‌شود؟
کیست بارتولن زمانی اتفاق می‌افتد که کانال خروجی غدد بارتولن مسدود می‌شود. سیال تولید شده توسط غدد تجمع می‌کند، غدد متورم شده و کیست ایجاد می‌شود. آبسه زمانی اتفاق می‌افتد که کیست آلوده می‌شود.

آبسه‌های بارتولن می‌تواند توسط هر یک از باکتری‌ها ایجاد شود. این باکتری‌ها شامل ارگانیسم‌های باکتریایی هستند که باعث بیماری‌های منتقله از راه جنسی مانند بیماری کلامیدیا و گونوره می‌شود و همچنین باکتری‌هایی که به‌طور معمول در دستگاه گوارش وجود دارند مانند Escherichia coli. این آبسه‌ها معمولا شامل بیش از یک نوع ارگانیسم می‌باشند.

نشانه‌های کیست بارتولن چیست؟
– کیست بارتولن باعث تورم لگن در یک طرف، در نزدیکی ورود به مهبل (واژن) می‌شود. کیست معمولا دردناک نیست و درد قابل‌توجه نشان‌دهنده آبسه رشد کرده است. با این حال، کیست‌های بزرگ ممکن است به دلیل اندازه آن‌ها دردناک باشند.

– آبسه بارتولن سبب درد قابل‌توجهی علاوه بر تورم می‌شود. ناحیه متورم بسیار حساس است و پوست قرمز می‌شود. پیاده‌روی و نشستن ممکن است کاملا دردناک باشد.

– زنان با آبسه‌های بارتولن معمولا تب ندارند. ترشحات واژن ممکن است وجود داشته باشد، به ویژه اگر عفونت توسط یک بیماری جنسی منتقل شده باشد.

برای کیست بارتولن چه زمانی نیاز به مراقبت‌های پزشکی است؟

– اگر توده تناسلی در عرض چند روز پس از درمان خانگی بهبود نیافتند یا بزرگ‌تر شدند به پزشک مراجعه کنید.

– اگر توده یا جرم دردناک باشد، نشان می‌دهد که آبسه رشد کرده است. باید تخلیه شود.

– اگر علائم دیگر، از جمله ترشحات واژن، تب و یا استفراغ دارید، به پزشک مراجعه کنید.

– با کیست‌ها و آبسه‌های بارتولین، دلیل اصلی برای مراجعه به اورژانس، درد حاد است.

زنانی که در معرض درد شدید هستند یا نمی‌توانند به راحتی بنشینند یا قدم بزنند باید در اسرع وقت به دکتر مراجعه کنند. اگر چه علائم مانند تب بالا و درد شکم به علت آبسه‌های بارتولین ایجاد نمی‌شود، در صورت وجود علائم، به پزشک مراجعه کنید.

آزمون‌ها و تست‌های کیست بارتولن

به‌طور کلی تشخیص کیست و یا آبسه بارتولن توسط معاینه فیزیکی انجام می‌شود. در بسیاری از موارد، هیچ تست اضافی مورد نیاز نیست. گاهی اوقات نمونه‌ها برای تعیین نوع باکتریایی که باعث عفونت می‌شود و برای عفونت‌های منتقله از راه جنسی مانند گونوره (سوزاک) و کلامیدیا انجام می‌شود. این نمونه‌ها به سادگی از مواد تخلیه شده از آبسه یا از دهانه رحم گرفته می‌شود. نتایج این آزمایش‌ها تا حدود ۴۸ ساعت بعد در دسترس نیست بنابراین درمان به زودی مشخص نمی‌شود. با این حال، ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک داشته باشید.

درمان کیست بارتولن چگونه است؟
اغلب کیست بارتولن نیاز به درمان ندارد – به ویژه اگر کیست هیچ نشانه‌ای ایجاد نکند. در صورت نیاز، درمان بستگی به اندازه کیست، میزان ناراحتی شما و آلودگی آن که می‌تواند به منجر به آبسه شود، دارد. گزینه‌های درمان شامل موارد زیر است:

۱- حمام سیتز
حمام کردن در وان آب گرم (حمام سیتز)، چند بار در روز به مدت سه یا چهار روز، به درمان کیست کوچک آلوده کمک می‌کند و باعث می‌شود کیست پاره شده و تخلیه شود.

۲- جراحی
ممکن است به جراحی برای تخلیه کیست آلوده یا بسیار بزرگ نیاز داشته باشید. تخلیه کیست می‌تواند با استفاده از بی‌هوشی موضعی یا مسکن انجام شود. برای این عمل، پزشک یک برش کوچک در کیست ایجاد می‌کند و به کیست اجازه می‌دهد تخلیه شود. سپس لوله لاستیک کوچک (کاتتر) در برش قرار می‌دهد. کاتتر به مدت شش هفته در محل نگهداری می‌شود تا برش باز شود و امکان تخلیه کامل فراهم شود.

۳- آنتی‌بیوتیک‌ها
اگر کیست آلوده باشد یا آزمایشات نشان دهد شما عفونت جنسی دارید، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. اما اگر کیست به درستی تخلیه شود، ممکن است به آنتی‌بیوتیک نیاز نداشته باشید. جراحی برداشت کیست معمولا در بیمارستان تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود. جراحی احتمال خونریزی یا عوارض بعد از عمل دارد.

درمان خانگی کیست بارتولن
درمان خانگی کیست‌ها و آبسه‌های بارتولن شامل حمام های سیتز( نشستن در لگن و یا وان آب گرم) می‌شود که باعث تسهیل تخلیه می‌شود. حوضچه‌های حمام اختصاصی در دسترس هستند، اما ساده‌ترین روش این است که در حمام در چند اینچ آب گرم بنشینید. آب نباید خیلی داغ باشد، اما باید نسبتا گرم باشد. باید به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه، ۳-۴ بار در روز این کار را انجام دهید. این درمان اغلب برای کیست‌های بارتولن استفاده می‌شود. آبسه‌ها اغلب نیاز به تخلیه توسط دکتر دارند.

سایر روش‌های درمانی کیست بارتولن
– برای کیست بارتولن کوچک که بیش از حد دردناک نیست، درمان شامل حمام Sitz ( نشستن در لگن و یا وان آب گرم) مناسب است.

– استفاده از کیست های قابل درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها و حمام‌های SITZ ( نشستن در لگن و یا وان آب گرم) برای خنک کردن عفونت گاهی مناسب است. اگر این درمان عفونت را از بین ببرد، جراحی ارتجاعی بعدا انجام می‌شود.

مراقبت‌های پس از درمان کیست بارتولن
زنانی که کیست بارتولن را تخلیه کرده‌اند باید در عرض ۲۴-۴۸ ساعت پس از تخلیه برای بازبینی به پزشک مراجعه کنند. همچنین حمام سیتز باید ادامه پیدا کند تا تخلیه به‌طور کامل انجام شود. خانم‌ها باید داروی مسکن مصرف کنند. این داروها باید طبق نظر پزشک مصرف شود. اگر آنتی‌بیوتیک تجویز شد، باید تا انتها مصرف شود. اگر علائم جدیدی از قبیل افزایش تورم، درد، ترشحات واژن یا تب را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید.

درمان و جراحی کیست بارتولن
– برای آبسه‌های بارتولین و کیست‌های بزرگ یا دردناک، درمان تخلیه لازم است. آبسه یک عفونت در فضای محصور است و آنتی‌بیوتیک‌ها به فضای محصور وارد نمی‌شوند. بنابراین، درمان آبسه نیاز به تخلیه عفونت دارد. زهکشی آبسه بارتولن را می‌توان در مطب دکتر یا بخش اورژانس بیمارستان انجام داد. بی‌هوشی موضعی بر روی آبسه تزریق می‌شود و سپس بر روی سطح داخلی ورودی واژن ایجاد می‌شود. پس از خروج مواد آلوده، حفره آبسه با گاز یا کاتتر کوچک بسته می‌شود. این حفره را باز نگه می‌دارد و باعث تخلیه بیشتر می‌شود. گاز پس از ۲۴-۴۸ ساعت برداشته می‌شود. اگر یک کاتتر کوچک استفاده شود، ممکن است برای چندین هفته به جای گذاشته شود تا احتمال عود به حداقل برسد. کاتتر روش ترجیحی زهکشی است، زیرا درد کمتری دارد و موفقیت‌آمیز است.

– تخلیه آبسه می‌تواند ناراحت کننده باشد، زیرا بی‌حسی موضعی همیشه در بافت متورم کار نمی‌کند. بسته به ترجیحات مریض و دکتر داروهای IV ممکن است برای آرام‌سازی و کاهش درد در طول مراحل تجویز شود. پس از تخلیه آبسه، درمان آنتی‌بیوتیک معمولا لازم نیست. با این حال، اگر عفونت منتقله از راه جنسی وجود داشته باشد، یا اگر شواهدی از عفونت ادراری و واژن وجود داشته باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. در بعضی موارد، این کار چند روز پس از درمان اولیه و پس از نتایج آزمایشگاه انجام خواهد شد.

– در عمل جراحی برش روی پوست روی کیست انجام می‌شود و سپس از طریق دیواره کیست عفونت خارج می‌شود. سپس دیواره کسیت دوخته شده تا از عود کیست جلوگیری شود.

درمان و پیگیری کیست بارتولن
– زنانی که کیست بارتولین یا تخلیه آبسه داشته اند باید در ۲۴-۴۸ ساعت برای بازبینی و حذف مواد به پزشک مراجعه کنند. در عین حال باید حمام‌های Sitz( نشستن در لگن و یا وان آب گرم) را برای ادامه تخلیه بکار ببریم.

– اگر قبل از موعد باند از بین برود، با دکتر تماس بگیرید. بسته به زمان‌بندی، اندازه آبسه و ادامه نشانه‌ها نیاز به جایگزینی می‌باشد.

– زنان ممکن است از داروی مسکن استفاده کنند. اگر آنتی‌بیوتیک تجویز شود، باید به‌طور کامل مصرف شود.

– اگر علائم جدیدی از جمله افزایش تورم، درد، تخلیه واژن یا تب را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.

جلوگیری از کیست بارتولین
– اگر کیست بارتولن توسعه یابد، درمان سریع شامل نشستن در لگن یا وان آب گرم است و ممکن است مانع توسعه آبسه شود.

– شیوه‌های مناسب رابطه جنسی می‌تواند بیماری‌های منتقله از راه جنسی را کاهش دهد و بنابراین از تشکیل آبسه‌های ناشی از آن جلوگیری می‌کند.

پس از درمان کیست بارتولن چه اتفاقی می‌افتد؟
اکثر زنان در عرض ۲۴ ساعت پس از تخلیه احساس خوبی دارند. بعضی از افراد مبتلا به کیست‌های مکرر یا آبسه‌ها می‌شوند. اگر این اتفاق بیفتد، کل غده بارتولن را می‌توان خارج کرد. متخصص زنان اغلب این عمل جراحی را انجام می‌دهد.

منبع: ooma.org