فواید پروبیوتیک‌ها برای کودکان
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان , بهداشت کودکان , والدین موفق , تغذیه سالم
امروزه پروبیوتیک‌ها به‌صورت مکمل‌ها و پودرهای خوراکی در داروخانه‌ها و یا به‌صورت مواد غذایی غنی شده مانند ماست و نان در سوپرمارکت‌ها در دسترس می‌باشند.
فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتری‌ها است. پروبیوتیک‌ها مکمل‌های غذایی میکروبی زنده هستند که بر روی باکتری‌های روده تأثیر گذاشته و با متعادل نمودن آن‌ها به میزبان خود سود می‌رسانند.
اکثر پروبیوتیک‌ها از دسته لاکتو باسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که جز فلور طبیعی دستگاه گوارش انسان می‌باشند.
در نوزادان در حال تولد هم‌زمان با عبور از کانال زایمانی میزان باکتری‌های روده افزایش می‌یابد و این مقدار در دوران بزرگسالی نیز بیشتر می‌گردد.
اثرات این باکتری‌ها در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها اثبات شده است، منبع باکتری‌های پروبیوتیک لبنیات و میوه‌ها هستند.
امروزه پروبیوتیک‌ها به‌صورت مکمل‌ها و پودرهای خوراکی در داروخانه‌ها و یا به‌صورت مواد غذایی غنی شده مانند ماست و نان در سوپرمارکت‌ها در دسترس می‌باشند.
تحقیقات بسیاری در خصوص فواید آن‌ها انجام گردیده است که نتایج برخی مطالعات به اختصار در ذیل ذکر می‌گردد:
یبوست
یبوست عملکردی یک مشکل عمده در دوران کودکی می‌باشد که پروبیوتیک ها می‌توانند در درمان این اختلالات مفید باشند. نتایج مطالعات اثر مثبت مصرف پروبیوتیک‌ها در درمان و بهبودی یبوست را نشان می‌دهند.
اسهال
از مشکلات عمده در کودکان می‌باشد. پروبیوتیک‌ها به‌عنوان مکمل طول دوره گاستروانتریت حاد عفونی را کاهش می‌دهد و با تحریک سیستم‌ایمنی و جلوگیری از اتصال عوامل پاتوژن به اپیتلیوم و سطح موکوسی دیواره روده مانع رشد میکروارگانیسم‌های پاتوژن در روده شده و تأثیر مثبتی در بیماری‌های التهابی دارند.
کاهش علائم عفونت تنفسی فوقانی (سرماخوردگی و آنفولانزا)
سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی که می‌تواند منجر به عفونت حاد سیستم تنفسی فوقانی گردد.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که پروبیوتیک ها منجر به کاهش طول مدت آبریزش بینی در سرماخوردگی می‌گردند و برای کاهش تب، سرفه و طول مدت مصرف آنتی‌بیوتیک مفید می‌باشند.
درمان راش در ناحیه پوشک
درماتیت در ناحیه پوشک در اثر اصطکاک مکانیکی، رطوبت و تماس با ادرار ایجاد می‌گردد و برای کودکان بسیار آزاردهنده می‌باشد، نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از پروبیوتیک‌ها در کودکان با سن کمتر از ۲ سال و بیشتر از ۲ ماه می‌تواند در درمان این اختلال مفید باشد.
اگزما و بیماری‌های آتوپی و آلرژی
در تحقیقات گوناگون نشان داده شد پروبیوتیک‌ها منجر به کاهش وخامت اگزما می‌گردند اما در زمینه بیماری‌های آتوپی نیاز به تحقیقات بیش‌تری می‌باشد و کاملاً اثبات نگردیده است.
همچنین مشخص گردیده است مصرف پروبیوتیک ها ممکن است در کاهش بروز آلرژی در کودکان مؤثر باشند.
سپسیس
سپسیس علت اصلی مرگ‌ومیر در نوزادان می‌باشد و نتایج مطالعات کاهش ریسک وقوع آن در نوزادان پری ترم در اثر مصرف پروبیوتیک‌ها را نشان می‌دهند.
عفونت‌های گوارشی
هلیکوباکترپیلوری از عفونت‌های باکتریایی شایع می‌باشد که باعث بروز کم‌خونی، سوءتغذیه، ناراحتی‌های گوارشی و تأخیر رشد کودک می‌گردد.
مطالعات نشان داده‌اند هرچند پروبیوتیک‌ها منجر به ریشه‌کنی هلیکوباکتر نمی‌گردد ولی عوارض جانبی ناشی از آن را کاهش می‌دهد.
کولیک شیرخوارگی
کولیک شیرخوارگی وضعیتی شایع در شیرخواران بوده که با گریه بیش از حد و غیرقابل تسکین همراه است، نتایج مطالعات نشان می‌دهند که پروبیوتیک‌ها در درمان کولیک نقش مؤثری داشته و منجر به کاهش نیاز به استفاده از ضدنفخ‌ها می‌گردند.
دل درد فانکشنال در کودکان
دل درد مزمن عملکردی (فانکشنال) از شایع‌ترین علت دل دردهای کودکان می‌باشد که هیچ‌گونه علت خاصی ندارد و معادل سندرم روده تحریک‌پذیر در بزرگسالان می‌باشد.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد مصرف پروبیوتیک موجب بهبودی تعداد و شدت دل درد مزمن در کودکان می‌شوند.
وزن‌گیری
پروبیوتیک‌ها می‌تواند حتی بر وزن نوزادان نیز تأثیر بگذارد. کودکان به علت مشکلات دستگاه گوارش، سوء جذب مواد غذایی و اختلالات اشتهای دچار کاهش وزن می‌گردند.
مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی از طریق ایجاد تعادل در میکروبیوم دستگاه گوارش کودکان در رسیدن آن‌ها به وزن نرمال تأثیر بسزایی دارند.
اثر بر بیان ژن چاقی
مطالعات نشان می‌دهند پروبیوتیک‌ها ریسک چاقی را در مادران باردار بعد از زایمان و همچنین در کودکان آن‌ها کاهش می‌دهند. متیلاسیون DNA بر فعالیت ژن چاقی تأثیر می‌گذارد.
تقویت ایمنی
پروبیوتیک‌ها ممکن است که علاوه بر بالا بردن راندمان جذب مواد غذایی موجب تقویت سیستم‌ایمنی بدن از طریق افزایش فعالیت ماکروفاژها گردند.
سلامت استخوان
محققان نشان داده‌اند رژیم غذایی مملو از پروبیوتیک ها به کاهش ریسک پوکی‌استخوان کمک می‌کند، نتایج مطالعات نشان می‌دهند مصرف پروبیوتیک‌ها شیوه‌ای مؤثر و تأثیرگذار در پیشگیری از آغاز پوکی استخوان در آینده می‌باشد و به سلامت استخوان‌ها کمک می‌نماید.
پوسیدگی دندان
مشخص شده است که گونه‌های مختلف پروبیوتیک در افراد می‌توانند پوسیدگی را کاهش دهند و با عوامل پاتوژن برای چسبیدن به مخاط و دندان‌ها رقابت کرده و از عملکرد آن‌ها در حفره دهانی جلوگیری نمایند و با تغییر شرایط محیط دهانی مانند کاهش PH نقش مؤثری در کاهش پوسیدگی داشته باشند.
منبع: زندگی آنلاین – آزاده دهقانی کری بزرگ؛ کارشناس ارشد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران