خارش و سوزش عضلات
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
احساس خارش و سوزش عضلات، در واقع احساس سوزش و خارشی است که در سطح پوست وجود ندارد، بلکه در عمق بافت ماهیچه در زیر پوست احساس میشود. این احساس معمولا بدون قرمزی یا سوزش پوست در فرد بوجود میآید و میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد، هرچند شرایط خاص هر فرد میتواند احتمال آن را افزایش دهد. این موضوع به ویژه در دوندگان معمولتر و رایجتر است.
_ خارش و سوزش عضلات
دانشمندان در حال انجام مطالعات بسیاری درباره بحث خارش و سوزش هستند و به دنبال بررسی ارتباط آن با سلامت جسمی و درد میباشند. هنگام احساس خارش در عضلات، در واقع این بافتهای عضلانی نیستند که خارش دارند، بلکه علت سیگنال اشتباهی است که اعصاب در ماهیچهها ارسال میکنند. همچنین ممکن است این احساس مربوط به این باشد که اعصاب چگونه به افزایش جریان خون در طی فعالیت بدنی و نیز حرارت و گرما پاسخ میدهند.
خارش داشتن این احساس در عضلات خطرناک نیست، اما میتواند نشانهای از مشکلی در جایی دیگر از بدن باشد. در صورتی که این احساس ادامه داشته باشد و یا فرد مجددا آن را احساس کند، باید با پزشک درباره هر گونه علتهای احتمالی صحبت کنید. اگر باردار هستید و ناگهان خارش و سوزش در عضلات احساس کردید، ممکن است مشکلی جدی در کبد داشته باشید. در صورتی که هرگونه علائم دیگری از واکنشهای آلرژیک دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
_ علت خارش و سوزش عضلات
از اینکه دقیقا چرا عضلات خارش یا سوزش دارند اطلاعات کاملی در دسترس نیست، اما در ادامه به بخشی از علتهای احتمالی آن اشاره خواهیم کرد. تشخیص علت در صورتی که نشانههای دیگری وجود داشته باشد،آسانتر است؛ اما خارش و سوزش در عضلات معمولا علائم خاصی ندارد.
سیستم عصبی دارای گیرندههایی است که به محرکها (مانند گرما، سرد، درد و خارش) واکنش نشان میدهند و به بدن میگویند که چطور باید از خود دفاع کند. دانشمندان در حال بررسی اعصاب و علت رفتارها و واکنشهای عصبی هستند.
تعداد زیادی از مطالعات در پی همگام سازی پاسخ های عصبی درد و خارش میباشند. این رویه میتواند منجر به ایجاد پیشرفتهایی برای درمان درد مزمن و خارش شود.
_ فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن با علتی ناشناخته است که عضلات را تحت تاثیر قرار میدهد. درد و خستگی عضلات ناشی از فیبرومیالژیا ممکن است باعث احساس سوزش در عضلات شود. سایر علائم فیبرومیالژیا شامل درد و ضعف در بدن است.
_ سندرم خستگی مزمن
در تحقیقات اخیر انجام شده، علت برخی از علائم سندرم خستگی مزمن (CFS) مشخص گردیده است. افراد مبتلا به CFS ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
سرگیجه
خارش
مشکل در هضم غذا
درد مزمن
مشکلات مربوط به مفاصل و استخوان
دانشمندان به این نتیجه دست یافتند که این علائم تنها به یک ژن در افراد مبتلا به CFS و اعضای خانواده آنها مرتبط است. لازم به ذکر است که خارش و سوزش ناشی از CFS بیشتر در سطح پوست و نه در عضلات رخ میدهد. با این حال، CFS نیز بر عضلات تاثیر میگذارد و ممکن هنگام خستگی در عضلات، احساس خارش نیز پیش بیاید.
_ خشک شدن عضلات
احساس خارش و سوزش یک احساس غیرمعمول است که امکان دارد با بیماری ام اس همراه باشد. علائم مرتبط با آن شامل سوزش، درد و احساس سوزن سوزن شدن در بدن میشوند. ام اس یک بیماری سیستم مرکزی عصبی است، لذا حتی اگر هیچ عاملی برای خارش وجود نداشته باشد، میتواند باعث ایجاد احساس خارش و سوزش در عضلات شود.
_ خارش عصبی
آسیب به سیستم عصبی میتواند بدون هیچ علامت ظاهری باعث ایجاد خارش در عضلات شود. عواملی نظیر سکته، اماس، زونا و همانژیوم غاری میتوانند باعث خارش عصبی شوند، زیرا عوامل مذکــور بر بسیاری از مسیرهای عصبی تاثیر میگذارند. از آنجا که یافتن مکان خارش عصبی امری دشوار است، ممکن است به عنوان یک خارش و سوزش در عمق عضله تجربه شود.
نتایج یکی از مطالعات انجــام شده نشان داد که خارش میتواند ناشی از مشکلات اتصال مغز باشد. این موضوع کمک شایانی به حرکت رو به رشد علم می کند که هدف آن درک بهتر نحوه اثرگذاری اعصاب و سلامت عصبی بر خارش است.
_ احساس خارش و سوزش عضلات در طول تمرین و بعد از آن
اگر خارش و سوزش عضلات شما تنهـا زمانی اتفاق میافتد که ورزش می کنید، احتمالا شما علائم دیگری نخواهید داشت.
بسیاری از مردم از خارش و سوزش عضلات به خصوص در آب و هوای گرم یا زمانی که از آخرین تمرین آنها چیزی نگذشته، شکایت دارند. ورزش، به خصوص تمرینات مختص قلب مانند راه رفتن و دویدن، جریان خون را افزایش میدهد و اکسیژن زیادی را به عضلات می فرستد. باور ما این است که رگهای خونی عضلات، فراتر از قبل در حالت کشش قرار میگیرند و این موضوع اعصاب موجود در اطراف آنها را بیدار میکند.
یکی از مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان داد که موشها یک گیرنده عصبی مهم دارند که باعث برقراری ارتباط بین انقباض عضلات و احساس خارش و سوزش در عضلات میشود.
از آنجایی که پیغامهای عصبی که احساس درد را مخابره میکنند، با پیغامهای عصبی خارش ارتباط دارند، احساس خارش در عضلات نیز میتواند یکی از راه هایی باشد که بدن شما استرس دریافت شده از تمرین را تخلیه میکند.
مطالعات موردی نشان داده اند که ورزش میتواند باعث ایجاد واسکولیت یا همان التهاب عروق خونی شود. هنگامی که عروق خونی ملتهب میشوند، دیوارههای این عروق تغییر کرده و می توانند جریان خون را محدود کنند. همه این موارد ممکن است به اعصاب موجود در عضلات پیغام بفرستند و باعث ایجاد خارش در عضلات شوند.
لازم به ذکر است که هیچ کدام از موارد مذکور به شکل مستند اثبات نشده است، اما خارش و سوزش عضلات را میتوان اتفاقی معمول در میان دوندگان دانست.
دارو
شاید خارش و سوزش عضلات به علت یکی از داروها یا مکملهای مورد استفاده شما باشد. در مورد عوارض جانبی احتمالی داروهایتان، از جمله تداخل داروها ( اگر چند نوع دارو مصرف میکنید)، با پزشک خود مشورت کنید.
دوران بارداری
علت خارش و سوزش عضلات در دوران بارداری میتواند کششی باشد که بدن انجام میدهد تا بتواند بیشتر رشد کند و نتیجتا جنین را حمل کند. اما این نیز میتواند نشانهای از کلستاز کبدیِ بارداری (ICP) باشد. این بیماری میتواند خطرهایی برای شما و نیز جنین به همراه داشته باشد و در سه ماهه سوم بارداری رخ میدهد. اگر علائم این بیماری را دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
_ آسیب پذیری در برابر پروتئین بخاطر ورزش
برخی از افراد در مواردی نادر میتوانند به ورزش واکنش آلرژیک داشته باشند. آسیبپذیری در برابر پروتئین بخاطر ورزش میتواند علائمی مثل خارش و مشکل در تنفس باشد.
_ درمان خارش در عضلات
اینکـه چگونه خارش و سوزش عضلات را درمان کنید کاملا به علت آن بستگی دارد. یک پزشک باید علل خارش شدید و مکرر را بررسی کند. هدف اصلی در درمان خارش و سوزش عضلات، کاهش میل به خاراندن، آن هم بدون آسیب به عضلات و پوست است.
_ درمانهای خانگی
موارد نه چندان شدید و نادر خارش و سوزش عضلات را میتوان در خانه درمان کرد.
برای این کار میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
با لوسیون مایع و بدون عطر ماساژ دهید.
دوش و یا حمام خنک بگیرید تا جریان خون کاهش یابد.
تمرکز کنید تا ذهن خود را آرام کرده و بر احساس خارش فائق بیایید.
برای ریکاوری بعد از دویدن شدید، پاهایتان را به دیوارگذاشته، حالت بدنی یوگا بگیرید.
یخ را به منطقه خارش عضله بگذارید تا احساس خارش را آرام کند.
کرم کپسایکین کرم ضدآفتاب است که ممکن است املاح مورد نیاز را فراهم کند.
استامینوفن (تیلنول) میتواند التهاب عضلانی را کاهش داده و لذا خارش موجود را تسکین دهد.
_ درمانهای پزشکی
اگر دچار بیماری هستید که موجب خارش و سوزش عضلات می شود، پزشک میتواند برای شما یک برنامه درمان تهیه کند.
در برخی موارد، داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و آنتیهیستامینها میتوانند راهگشا باشند.
در مواردی که خارش از نوع عصبی است، بیهوشی یا بی حسی موضعی نیز کاربرد دارد. برخی از شواهد غیرقابل اثبات نشان میدهند که بازتاب شناسی (رفلکسولوژی) میتواند سیستمها و اعصاب موجود در بدن را بهبود بخشد و لذا از احساس خارش جلوگیری کند.
_ چه زمانی لازم است به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر خارش و سوزش عضلات، با مواردی مثل قرمزی، حالت تعوع و یا اسهال همراه شد، به پزشک مراجعه کنید.
اما اگر نشانههای واکنش آلرژیک شدید که در ادامه گفته میشود را داشتید، سریعا با اورژانس تماس گرفته یا مراجعه کنید:
خارش گلو
مشکل تنفس
نگرانی یا اضطراب
مشکل در بلعیدن
سرگیجه
تپش قلب
در پایان باید بدانید خارش و سوزش عضلات احساسی است که میتواند مربوط به یک مشکل عمومی و ساده سلامتی مربوط باشد یا نباشد. این احساس معمولا بیشتر به اعصاب و جریان خون مرتبط است تا یک احساس خارش ساده.
اگر احساس خارش شدید یا طولانی داشتید، خصوصا اگر با تغییراتی دیگر در سلامتیتان همراه شد، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت را بیابید و آنرا درمان کنید.
منبع: مجله پزشکی دکتر سلام