شوک سمی چیست؟
بیماریها و راه درمان, پیشگیری بهتر از درمان
سندروم شوک سمی، یک مشکل نادر اما خطرناک ناشی از عفونتهای باکتریایی است. اغلب این سندروم بر اثر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به وجود میآید، اما علت دیگر آن تولید سم از طریق باکتری استرپتوکوکوس استرپ است. سندروم شوک سمی میتواند مردان، کودکان و زنانی را که یک سال دچار قاعدگی نشدهاند دربر بگیرد. در واقع این سندروم در پی استفاده از تامپون (نوعی نوار بهداشتی) در زنان شیوع یافت، اما پس از حذف برخی انواع تامپون موارد ابتلا به این سندروم کاهش یافت.
اگرچه در اوایل دوره شناسایی، این سم تنها در زنان دیده میشد، اما در ۲۵ درصد موارد در مردان هم دیده میشود. سموم مترشحه از باکتریها به ویژه استافیلوکوکوس اورئوس باعث تحریک سلولهای T (دستهای از سلولهای سیستم ایمنی) میشوند که در نهایت سیتوکسینها (عوامل التهابی) از این سلولها ترشح میشوند.
این سیتوکسینها عامل ایجاد شوک و وارد آمدن آسیب به بافتها هستند. استافیلوکوکوس اورئوس بهطور طبیعی در بافتهای نرم و مرطوب بدن زندگی میکند.
_ علایم سندروم شوک سمی
– تب شدید ناگهانی
– فشارخون پایین
– اسهال یا استفراغ
– جوشهای ریز و قرمز شبیه آفتاب سوختگی
– سردرگمی
– دردهای عضله
– قرمزی چشم، دهان و گلو
– حمله صرع
– سردرد
عوامل خطر سندروم شوک سمی
– سوختگی یا زخمهای پوستی
– عمل جراحی
– عفونت ویروسی مانند آنفلوآنزا یا آبله مرغان
– استفاده از تامپون
– دستگاه ضد بارداری داخل رحمی
– اختلال در سیستم ایمنی مانند دیابت، بیماری مزمن قلب و ریه
– سقط جنین
_ عوارض سندرم شوک سمی
یکی از مشکلات رایج در مبتلایان، افزایش قندخون است که باعث بدتر شدن وضعیت بیماری میشود. همچنین این سندروم میتواند باعث کاهش عملکرد کلیه، اختلال در لخته شدن خون ، اختلال کبدی و اختلال شدید ریوی شود.
این سندروم میتواند سریع پیشرفت کند و عوارضی مانند شوک، از کار افتادن کلیه و مرگ را به همراه داشته باشد.
_ تشخیص سندروم شوک سمی
برای تشخیص این سندروم نیاز به انجام آزمایش خون و ادرار است. از طرفی از واژن، دهانه رحم و گلو نیز نمونهبرداری میشود. از آنجا که این سندروم میتواند ارگانهای متعددی را درگیر کند، پزشک، سیتی اسکن و عکسبرداری را نیز تجویز میکند.
_ درمان سندرم شوک سمی
درمان این اختلال بستگی به علایم و شرایط بیمار دارد و روند درمان از بیماری به بیمار دیگر متفاوت میباشد. معمولا مایعات به صورت وریدی برای کنترل فشارخون و آنتیبیوتیک (معمولا پنیسیلین) جهت کاهش جمعیت باکتریها تزریق میشود.
مطالعات نشان دادهاند که ایمونوگلبولینها میتوانند در خنثی کردن سموم باکتریها نقش داشته باشند. البته بعضی از بیماران نیازمند حمایتهای اضافی خواهند بود.
ممکن است دو مورد و یا بیشتر از روشهای درمانی زیر بکار گرفته شود:
جراحی عمیق جهت پاکسازی آلودگیهای زخم، داروهای قلبی افزاینده فشارخون، اکسیژن و یا دستگاههای ونتیلاتور جهت کمک به وضعیت تنفسی، دیالیز در بیمارانی که اختلالات کلیوی دارند، تزریق خون، بستری شدن در بخش مراقبتهای ویژه.
_ پیشگیری از سندروم شوک سمی
– در صورت استفاده از تامپون، از نوعی با پایینترین قدرت جذب استفاده کنید.
– هر ۴ یا ۸ ساعت تامپون را عوض کنید.
– تا حد امکان از نوار بهداشتی معمولی استفاده کنید.
– درمان سریع زخمها به ویژه زخمهای عمیق احتمال بروز اختلال را میکاهد.
منبع: سایت تبیان